Kompetencje miekkie w biznesie podrecznik by GZS Publikacije

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Kompetencje miękkie w biznesie O4-A1

Podręcznik dla nauczyciela

Autor: Konsorcjum projektu Business Owners Koordynowane przez SMC UGT CyL

Data: 16/12/2016 Oświadczenie Projekt został zrealizowany przy wsparciu Komisji Europejskiej, Publikacja odzwierciedla jedynie wizje autora I Komisja nie ponosi odpowiedzialność za wykorzystanie informacji w niej zawartych.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

1. - Wstęp: Częścią projektu Business Owners jest podręcznik dla nauczyciela, który ma na celu wzmocnienie kompetencji przyszłych właścicieli biznesu, a także umożliwić realizację zaproponowanego w projekcie kursu szkoleniowego. Celem projektu jest podniesienie oraz poprawa kompetencji przyszłych sukcesorów firm rodzinnych, a także identyfikacja podstawowych trudności i słabości związanych z realizacją procesu sukcesji. Zadaniem nauczyciela, trenera jest doskonalenie umiejętności uczestników potrzebnych potencjalnym właścicielom firm rodzinnych. Grupą docelową projektu są młodzi ludzie, następcy oraz pracownicy rodzinnego biznesu, którzy mogą stać się potencjalnymi sukcesorami w firmie. Aby to zrobić, trzeba zaprosić i zachęcić młodych ludzi do doskonalenia swoich umiejętności, niezbędnych w kontynuacji rodzinnego biznesu. Należy również objąć szkoleniem osoby, które pełnią rolę zewnętrznych konsultantów w biznesie, do których również adresowany jest ten projekt. Struktura kursu oparta została o cztery, naszym zdaniem, niezbędne grupy kompetencji, na podstawie których zaproponowano cztery moduły szkolenia: * Przywództwo * Przedsiębiorczość * Firma rodzinna - Wewnętrzna dynamika * Umiejętności interpersonalne (Własność) * Menadżer * Zewnętrzny konsultant

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

SCHEMAT KURSU

Zagadnienia wspólne dla całego kursu Zagadnienia wspólne dla całego kursu

MODUŁ 1 .- Przywództwo MODUŁ 2.- Przedsiębiorczość 2.1.-Biznes rodzinny - wewnętrzna dynamika 2.2.-Umiejętności interpersonalne/ Własność MODUŁ 3.- Pozycja menadżera MODUŁ 4.- Zewnetrzny Konsultant

Kompetencje szczegółowe uzależnione od roli w firmie Kompetencje szczegółowe uzależnione od roli w firmie Kompetencje szczegółowe uzależnione od roli w projekcie

2. GŁÓWNE CELE KURSU: CEL 1: Identyfikacja umiejętności przyszłych następców firm rodzinnych. CEL 2: Doskonalenie kluczowych kompetencji pracowniczych z umożliwieniem własnej ich oceny w celu ewaluacji posiadanych już umiejętności oraz identyfikacji tych, które wymagają szkolenia. CEL 3: Dostarczenie studentom możliwości poprawy umiejętności i kompetencji potrzebnych w prowadzeniu własnego biznesu i wdrożenia zmian w firmach, w których pracują.

Na początku szkolenia trener dostarczy uczestnikom narzędzie autoewaluacji, które umożliwi ocenę ich potencjału oraz identyfikację mocnych i słabych stron. Na podstawie ewaluacji trener uzyska informacje potrzebne do zwrócenia uwagi uczestnikowi na właściwe treści kursu.

3. STRUKTURA KURSU

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Kurs, który odbędzie się online będzie trwał 40 godzin. Platforma e-learningowa została zaprojektowana w obrębie strony internetowej projektu, która posiada następujące zasoby i narzędzia dla uczestnika, które umożliwią poszerzenie i ocenę wiedzy, przydatnej, m.in., w zarządzaniu firmą. W skład kursu wchodzą:

1. AUTOEWALUACJA: Składająca się z 30 pytań podzielonych na 4 moduły (Przywództwo, Przedsiębiorczość, Menadżer, Zewnętrzny Konsultant), dzięki którym uczestnicy kursu będą mogli zdiagnozować, które kompetencje wymagają doskonalenia. Nauczyciel może zasugerować skorzystanie ze wszystkich modułów zaproponowanych w szkoleniu.

Narzędzie autoewaluacji jest dostępne we wszystkich językach, dla których kurs został zaprojektowany: polskim, hiszpańskim, włoskim, słoweńskim i tureckim. Ponadto dostępna jest wersja angielska.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Narzędzie diagnostyczne podzielone jest na moduły, dzięki czemu każdy uczestnik będzie mógł ocenić swój poziom wiedzy w określonym obszarze i w sytuacji kontynuacji firmy rodzinnej jako właściciel lub pełniący funkcje kierownicze, odpowiednio zaadaptować zaproponowane treści szkoleniowe. Narzędzie autodiagnostyczne umożliwia studentowi ocenę jego umiejętności interpersonalnych oraz zdolności w odniesieniu do konieczności sprostania wyzwaniu jakim jest zapewnienie ciągłości biznesu rodzinnego.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Narzędzie autoewaluacji podzielone jest na moduły w odniesieniu do umiejętności, które powinien posiadać i doskonalić dobry właściciel firmy. Udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania, umożliwi poznanie odpowiedzi, które części szkolenia powinny zostać zrealizowane ze względu na zdiagnozowane niższe kompetencje w danym obszarze

Po uzupełnieniu ankiety, użytkownik otrzyma punktację z sugestią, które moduły powinien zrealizować ze względu na otrzymany wynik. Zachęcamy jednak do zrealizowania całego kursu.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

BUSINESS OWNERS – OGÓLNY PLAN PRACY

* Przywództwo * Przedsiębiorczość * Biznes Rodzinny –Wewnętrzna dynamika * Kompetencje interpersonalne * Menadżer * Pozycja zewnętrznego konsultanta

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Pierwszym celem jest identyfikacja kompetencji i umiejętności, zarówno w obszarze wspólnym, jak i specyficznym. Pierwszy blok to część teoretyczna, w której uczestnikt, dzięki wykorzystaniu narzędzia autoewaluacji, sprawdza w jakim stopniu posiada dane kompetencje.

IDENTYFIKACJA UMIEJĘTNOŚCI. CZĘŚĆ TEORETYCZNA

Kompetencje wspólne:

1. Przywództwo: 1.1. Myślenie strategiczne 1.2. Podejmowanie decyzji 1.3. Automotywacja i motywowanie innych 1.4. Zdolność do zarządzania czasem, negocjacji i delegowania zadań 1.5. Wartości etyczne 1.6. Budowanie zespołu 1.7. Umiejętności komunikacyjne 2. Przedsiębiorczość:

2.1. Zarządzanie 2.2. Silna determinacja w osiąganiu celów biznesowych 2.3. Kreatywność i innowacja 2.4. Wizja biznesu – myślenie przedsiębiorcze 2.5. Ocena ryzyka 2.6. Zdolność adaptacji do zmian: zmiany zewnętrzne 2.7. Znajomość finansów i ekonomii 2.8. Zdolność do oceny ryzyka

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

2.9. Umiejętność rozwiązywania problemu

2. Firma rodzinna – wewnętrzna dynamika 2.1.1 Elastyczność 2.1.2. Zdolność adaptacji do zmian: zmiany wewnętrzne 2.1.3 Otwartość

Kompetencje specyficzne

2.2. Przedsiębiorca/Właściciel 2.2.1. Wewnętrzne relacje

2.2.1.A. Inteligencja emocjonalna 2.2.1.B. Umiejętności komunikacyjne

3. Menadżer

3.1. Myślenie analityczne: wyznaczanie celów (krótko i długoterminowych), ustanawianie priorytetów 3.2. Przemowy publiczne 3.3. Rozwiązywanie konfliktów: wśród właścicieli i/lub pracowników 3.4 Umiejętności negocjacyjne 3.5 Planowanie strategiczne i podejmowanie decyzji 3.6 Umiejętności finansowe i ekonomiczne 3.7 Ogólne zarządzanie biznesem 3.8 Zarządzanie zasobami ludzkimi (HR) 3.9 Wiedza ukryta.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

4. Konsultant 4.1. Kultura organizacyjna 4.1.1. Możliwość dostosowania do potrzeb i specyficznych wymagań firmy rodzinnej 4.1.2. Umiejętność współpracy zgodnie z sytuacją i potrzebami firmy rodzinnej 4.1.3. Zdolność do przestrzegania wewnętrznych relacji i zasad 4.1.4. Znajomość branży.

MATERIAŁ ELEARNINGOWY. TREŚCI WSPÓLNE I SPECYFICZNE. CZĘŚĆ PRAKTYCZNA.

5.- Dodatkowe informacje : 5.1. Wspólna zawartość kursu. Materiał e-learningowy RZECZY, KTÓRE WARTO PRZEMYŚLEĆ! 5.2. Kompetencje specyficzne. Materiał e-learningowy. 5.3 Opcja Praktyczna: potencjalny krótki kurs e-learningowy o tematyce zarządzanie procesem transferu biznesu. 5.4. Suplement: materiały do samokształcenia

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

MODUŁY: Jak wspomniano w poprzednich częściach, celem kursu jest wzmocnienie kompetencji oraz umiejętności wymaganych u przyszłych dyrektorów firm, którzy dziedziczą odpowiedzialność za biznes rodzinny w celu zapewnienia sukcesu w aspekcie średnio i długofalowym. W tym celu uczestnicy realizują cztery moduły ukierunkowane na umiejętności niezbędne do wykonywania danego zadania w ramach przedsiębiorstwa rodzinnego. Umiejętności te zostaną wprowadzone do czterech następujących działów: 2. MODUŁY: A.- PODSTAWOWE ZAGADNIENIA WSPÓLNE : 1.- Przedsiębiorczość 2.- Przywództwo 3.- Biznes rodzinny - wewnętrzna dynamika ( i relacje interpersonalne)

B.- KOMPETENCJE SPECYFICZNE W ODNIESIENIU DO ROLI : 1.- Przedsiębiorczość ( Własność ) 2.-Menadżer 3.- Zewnętrzny konsultant

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Każdy moduł ma następującą strukturę:

* Definicje kształconych umiejętności * Cele * Metodologia * Jedno lub dwa praktyczne zadania do wykorzystania

W modułach tych zostaną określone niezbędne umiejętności w rodzinnej firmie w kontekście pomyślnej sukcesji w biznesie rodzinnym

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

3. DZIAŁANIA / ARTYKUŁY / ŹRÓDŁA MULTIMEDIALNE: Kurs powinien wzmacniać pożądane cechy u uczestników, a zatem tekst powinien znaleźć poparcie w odpowiednich środkach multimedialnych, tak aby każdy moduł posiadał przykład, który jest z nim tematycznie spójny. Ponieważ projekt jest wielonarodowy, każda wersja językowa powinna posiadać swoje własne media, darmowe i dostępne na platformie.

PODSTAWOWE ZAGADNIENIA WSPÓLNE: MODUŁ 1 Wstęp: W obrębie kursu i odpowiadających mu modułów, nauczyciel, dzięki narzędziu diagnostycznemu oceni ważność doskonalenia kompetencji przywódczych, koniecznych w sukcesji biznesu rodzinnego.

1. Przywództwo: W tym module student, dzięki ewaluacji będzie w stanie ocenić swoje własne kompetencje w zakresie przywództwa. W każdym przypadku można realizować wszystkie moduły, które wzajemnie się uzupełniają.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

A. Definicja: Przywództwo jest to umiejętność wpływania na osobę lub grupę osób w celu uzyskania określonych efektów. Możemy promować tę cechę u młodych dorosłych, poprzez gry i działania uczące przewodnictwa.

B. Cele (nabycie kompetencji wspólnych takich jak): 1.1. Myślenie strategiczne 1.2. Podejmowanie decyzji 1.3. Auto-motywacja i motywowanie innych 1.4. Zdolność do zarządzania czasem, negocjacji i delegowania zadań 1.5. Wartości etyczne 1.6. Budowanie zespołu 1.7. Umiejętności komunikacyjne

1.1.MYŚLENIE STRATEGICZNE Definicja:

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Myślenie strategiczne jest skoncentrowane na przyszłości, pomyśle na firmę i jej przetrwaniu na rynku. Ma ścisły związek z wizją firmy, jej misją, wartościami oraz podstawowymi czynnikami decydującymi o jej konkurencyjności. Cechą charakterystyczną jest jej orientacja na przyszłość i to nie tylko w kontekście najbliższej perspektywy, ale również w możliwie jak najdłuższym okresie czasu. Operator produkcji powinien koncentrować się na swojej dziennej lub tygodniowej pracy; brygadzista lub kierownik średniego szczebla na miesięcznym lub rocznym okresie pracy. Osoba, która musi być liderem powinna koncentrować się na okresie 3-5 lat. Tego rodzaju zaangażowanie staje się źródłem motywacji dla współpracowników, a sam lider jest postrzegany jako ktoś kto inspiruje i ciągnie, a nie popycha całą organizację. Ważnym aspektem jest to, aby zakorzeniona w umyśle wizja potrafiła działać jak magnes na umysły innych zaangażowanych w sprawę. Przyszłość powinna brzmieć dla członków biznesu jak atrakcyjne show, w którym mogą odgrywać rolę odnoszących sukcesy aktorów. 1.2. PODEJMOWANIE DECYZJI Definicja: Podejmowanie decyzji oznacza proces polegający na zbieraniu i przetwarzaniu informacji o przyszłym działaniu (według A. K. Koźmińskiego) i koncentrowaniu się zarówno na różnorodnych czynnikach, które są dynamicznie obecne na polu konkurencji, jak i przede wszystkim na czynniku czasu. Decyzja jest prawie zawsze ostateczną częścią procesu składającego się z kilku/kilkunastu opcji. Osoba podejmująca decyzje musi wybrać pomiędzy dwoma lub więcej alternatywami. Ważne jest aby zwracać uwagę nie tylko na opcje krótkoterminowe, ale możliwie najczęściej na te o średnim i długim zasięgu oddziaływania. 1.3. AUTOMOTYWACJA I MOTYWOWANIE INNYCH Definicja: Automotywacja jest to swego rodzaju pobudzanie samego siebie do podejmowania określonego działania (Encyklopedia Zarządzania).

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Lider musi być w stanie zachęcić wszystkich swoich współpracowników wewnętrznych i zewnętrznych do generowania własnej energii w świetle celów biznesowych i praktycznych. W ciągu ostatnich 20-30 lat globalizacja stała się faktem. Oznacza to, że możemy powiedzieć, że świat staje się coraz mniejszy. Głównie za sprawą technologii, a zwłaszcza Internetu, odległości stają się naprawdę "krótkie". Zatem podstawowym, strategicznym i potencjalnie najbardziej konkurencyjnym czynnikiem jest czynnik ludzki. Indywidualne i prawdziwe zaangażowanie ludzi jest strategiczne, i może dostarczyć różnice w konkurencyjności. Właściciel firmy musi być liderem ludzi i motywatorem jednostki. Należy jednak pamiętać, że ludzi nie da się zmotywować, oni mogą jedynie motywować się sami. Rola lidera polega na zaproponowaniu współpracownikom kilku celów, które brzmią interesująco i są godne prawdziwego zaangażowania, poza pieniędzmi. Pieniądze to też ważny czynnik, ale nie jest wystarczający. 1.4. ZDOLNOŚĆ DO ZARZĄDZANIA CZASEM, NEGOCJACJI I DELEGOWANIA ZADAŃ Definicja: Lider zazwyczaj ma więcej pracy do wykonania niż czasu, którym dysponuje. W związku z tym musi odnaleźć i praktykować kilka metod, które pomogą mu w zarządzaniu czasem i zarządzaniu zadaniami. 1.4.1. Zarządzanie czasem. Podstawowa zasada może być podsumowana w następujący sposób: „Powinieneś zarządzać swoim czasem, a nie być zarządzany przez czas!” . Zatem powinieneś zidentyfikować najważniejsze cele i zachować ich priorytetowe znaczenie. Innymi słowy, cytując Petera Druckera, wielkiego eksperta i pisarza, twórcę dyscypliny zarządzania: „Skup się najpierw na najważniejszych rzeczach, a nie zaczynaj od tych drugich, w innym wypadku nigdy nie zrealizujesz ani tych pierwszych ani drugich!” 1.4.2. Negocjacje. Negocjacje to dwustronny proces komunikowania się, którego celem jest osiągnięcie porozumienia (Encyklopedia Zarządzania). Informacja i komunikacja są coraz ważniejsze w obecnym świecie. Lider musi być w stanie zarządzać zarówno informacją, która powiązana jest z

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

obiektywnymi danymi, jak i komunikacją, która zawiera wątek osobisty. Negocjacje oznaczają świadomość, że nie jest się w stanie osiągnąć 100% zamierzonego celu, ale musimy włączyć w nie elementy mediacji. W negocjacjach istnieje ryzyko dotarcia do martwego punktu, podczas gdy wszystko powinno iść do przodu. Ważne jest, aby wiedzieć, że w drodze negocjacji lub w umowie, naprawdę ważnymi rzeczami nie są te, które są jawnie proponowane. Na ogół są one ukryte. Innymi słowy, wyrażone powody/motywacje nie są w rzeczywistości tymi najistotniejszymi. Konieczne jest, aby dostać się do tych naprawdę ważnych. 2.4.3. Delegowanie: Delegowanie zadań to przekazywanie określonym pracownikom do wykonywania zadania, które leży w zakresie działania przełożonego wraz z uprawnieniami i odpowiedzialnością (Encyklopedia Zarządzania). Szczególnie dla nowych przedsiębiorców, którzy zazwyczaj zaczynają swój biznes, dzięki swojej własnej energii i pomysłom, jest prawdziwym wyzwaniem nauczenie się delegowania zadań. Są przyzwyczajeni do stawiania żądań. Jednakże praca z czasem staje się coraz bardziej skomplikowana, zatem powinni nauczyć się delegować zadania. Prawidłowe delegowanie zadań oznacza umożliwienie pracownikom wzięcia odpowiedzialności za końcowy rezultat. Błędem jest delegowanie tylko części celu. Również kontrola pracy powinna być realizowana na końcu procesu albo przynajmniej pod koniec każdego z etapów, które nie powinny być zbyt krótkie. Kontrola pracy delegata w sposób ciągły, podczas jego ciągłego działania, prawdopodobnie zakończy się u niego zahamowaniem inicjatywy. 1.5. WARTOŚCI ETYCZNE. Definicja: Przestrzeganie i praktykowanie wartości etycznych oznacza nie tylko skupianie się na natychmiastowej korzyści czy przewadze (czyli aspekcie krótkoterminowym), ale także na reputacji firmy (aspekt długoterminowy). To oznacza, że czasem powinieneś pohamować się przed zrobieniem czegoś, co w danym momencie brzmi korzystnie pod względem ekonomicznym w imię zachowania czystości wizerunku. Dobrą wskazówką ułatwiającą wybór w kluczowych momentach może być proste ostrzeżenie: „Jeśli wiesz, że nie chcesz czegoś zrobić, nie rób tego!” (należy rozumieć: jeśli nie masz przeświadczenie, że coś jest nieetyczne i w dłuższej perspektywie przyniesie straty Tobie i firmie, zrezygnuj”

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Wartości etyczne są podstawowym elementem wartości firmy, które są często nieuchwytne, ale za to unikatowe. W okresach kryzysu, wartości etyczne stają się wiarygodnym i przynoszącym spokój elementem dla wszystkich członków biznesu. 1.6. BUDOWANIE ZESPOŁU. Definicja: Budowanie zespołu jest podejściem i zbiorem umiejętności, które są potrzebne w celu zebrania i utrzymania razem w aspekcie średnio i długoterminowym grupy dobrze zmotywowanych osób. Jest to działanie zabezpieczające przyszłość firmy. Budowanie zespołu nakłada konieczność zwrócenie uwagi na swoich ludzi; gromadzenia ich w grupach roboczych; proponowanie i analizowanie wraz z nimi swoich osobistych i biznesowych celów oraz zadań. Oznacza to: -

Prezentację Wizji, która powinna być rozumiana, przedyskutowana i przedstawiona możliwie klarownie; ludzie powinni identyfikować się z nią. Wyjaśnienie Misji Firmy, co oznacza zrozumienie i wyjaśnienie, jakie obecne rozwiązania możesz zaproponować aktualnym i potencjalnym klientom. Powinieneś to zrobić aby pozwolić klientom na wynagradzanie Ciebie i Twojej firmy poprzez kupowanie Twoich produktów i usług. Konsolidacja Ciebie z Wizją Firmy w celu zbudowania fundamentów, na których będzie można oprzeć się w trudniejszych momentach. Skupienie się na czynnikach konkurencyjnych, które pozwolą na uczynienie Twojej firmy wyjątkowej w kontekście geograficznym, ekonomicznym i kulturowym (terytorium oraz konkurencja).

1.7. UMIEJĘTNOŚCI KOMUNIKACYJNE Definicja: Umiejętności komunikacyjne są tymi, które pozwalają ludziom poczuć zaangażowanie w realizację Twoich celów. Na tym polega zasadnicza różnica pomiędzy informacją a komunikacją. Informacja jest zimna: są tam dane oraz formalne sposoby na ich przekazanie. Składa się z komponentów czysto technicznych.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Komunikacja jest ciepła: co oznacza angażowanie ludzi poprzez wymianę pomysłów, danych, ideałów i celów. Składa się z komponentów czysto ludzkich. 1. Ludzkie czynniki komunikacyjne. Komunikacja składa się z trzech kluczowych elementów: - komunikacja werbalna: dotycząca tego, co mówimy; wypowiadanych słów i zdań. - komunikacja parawerbalna: dotycząca tego, jak mówimy; sposobu naszej wypowiedzi. - komunikacja niewerbalna: dotycząca tego, czego nie mówimy; słów, których nie wypowiadamy, ale mogą zostać odczytane z naszego zachowania. Po wielu badaniach, te 3 aspekty składają się na końcowy rezultat w stosunku większym bądź mniejszym 1/3. 2. Praktykowanie efektywnej komunikacji. Aby ją zastosować należy odnieść się do praktycznego i kulturowego kodu Twojego interlokutora. Czasami będzie to elegancka polszczyzna, czasami żargon, a innym razem dialekt. Co więcej, powinieneś postarać się o informację zwrotną od swojego rozmówcy, by móc stwierdzić, czy Twoja informacja została właściwie zrozumiana.

C. - Metodologia Nauczyciel powinien umieć zdiagnozować, który z członków rodziny posiada cechy, które stanowią bazę dla efektywnego przywództwa. Cechy wymagające doskonalenia: C.1.-Charyzma: musisz być doceniany przez innych. C.2.-Inteligencja: Aby prowadzić, należy myśleć, dokonywać pomiarów i analiz oraz wybierać najlepsze strategie w celu osiągania celów w jak najlepszy sposób C.-3.-Integralność: Pamiętaj o wartościach firmy, a także ideach tradycyjnej firmy rodzinnej. C.-4.-Odwaga: cecha wewnętrzna, która zawsze powinna być obecna. Kto wewnątrz biznesu nie boi się podejmować ryzyka i wyzwań, a także dowodzić bez strachu? C.-5.-Obiektywizm: Należy być bezstronnym i wsłuchiwać się w różne opinie przy zachowaniu neutralności. Być może opinie służą wzmocnieniu celów, zwłaszcza gdy mamy

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

do czynienia ze zmianami i konfliktami pośród członków rodziny. Należy być bezstronnym i szukać rozwiązań. C.6.- Motywacja: towarzyszy innowacji, musimy wzbudzić zainteresowanie innych do angażowania się z entuzjazmem, zwłaszcza mających pomysły na odnowienie rodzinnego biznesu. C.7.-Kontakt: znajomość właściwego miejsca każdego członka rodziny; umiejętność wysłuchania seniora rodu, który może służyć nam swoim doświadczeniem.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

D. MATERIAŁY DLA STUDENTÓW W FORMIE PREZENTACJI POWER POINT

E. ŹRÓDŁA INTERNETOWE Wideo: Pięć poziomów przywództwa https://www.youtube.com/watch?v=pBtJ3GH27TQ B. Wrzosek przedstawia w skrócie model 5 poziomów przywództwa opracowany przez dr J.C. Maxwella - będącego jednym z największych, światowej klasy autorytetów w tej dziedzinie. Model ten to ścieżka jaką powinien przejść każdy lider, który chce zwiększyć poziom wywieranego przez siebie wpływu na zespół. – Czas trwania - 7,54 minut Przywództwo i zaufanie kluczem do skutecznego zarządzania - dr Jacek Santorski w WSP TWP https://www.youtube.com/watch?v=Fs7Yw2zLtIQ - Czas trwania - 15 minut

Artykuły: Na czym polega przywództwo w biznesie

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

https://www.corazlepszyportalbiznesowy.pl/art/na-czym-polega-przywodztwo-w-biznesie Omawia trzy klucze do przywództwa:  Ryzyko, odpowiedzialność, wiarygodność Wspólne cechy wszystkich liderów  uczciwość,  odwaga,  wizja,  poświęcenie,  empatia,  pokora,  pewność siebie. Dlaczego przywódca musi umieć słuchać? https://www.corazlepszyportalbiznesowy.pl/art/dlaczego-przywodca-musi-umiec-sluchac  Jeśli nie będziesz słuchał ludzi, nigdy ich nie zrozumiesz  Słuchanie to dobry sposób na naukę  Słuchaj szeptów, a nie będziesz musiał znosić krzyków  Słuchanie buduje zaufanie  Słuchanie udoskonali Twoją firmę

MODUŁ ZAGADNIEŃ POWSZECHNEJ PODSTAWOWEJ WIEDZY: MODUŁ 2: Wprowadzenie: W obrębie kursu i odpowiadających mu modułów, nauczyciel, dzięki narzędziu diagnostycznemu oceni ważność doskonalenia kompetencji przywódczych, koniecznych w sukcesji biznesu rodzinnego W efekcie rozwijana umiejętność to: Przedsiębiorczość W tym module student, dzięki ewaluacji będzie w stanie ocenić swoje własne kompetencje w zakresie przedsiębiorczości. W każdym przypadku można rozwijać umiejętności omówione we wszystkich modułach, które wzajemnie się uzupełniają.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

A. - Definicja: Przedsiębiorczość to cecha działania zmierzającego do zapewnienia racjonalnej i efektywnej koordynacji zasobów gospodarczych firmy. Przedsiębiorczość jest czynnikiem, który coraz częściej odgrywa znaczącą rolę w przypadku przejmowania firmy rodzinnej. W rodzinnej firmie wszyscy członkowie rodziny powinni przystosować się do szybko zmieniającego się świata. Firmy poszukują wszechstronnych oraz wykazujących się nowatorskim podejściem i wywodzących się z rodzinnych przedsiębiorstw osób, które oprócz zdolności szybkiej adaptacji potrafią przewidywać trendy i potrzeby rynku oraz proponować nowe metody pozwalające wyjść im naprzeciw. Z tego powodu, warto byłoby zastanowić się, czy rodzina oraz pozostali pracownicy potrafiliby dostosować się do nadchodzących zmian. Z drugiej strony jednak, równie istotne jest „odświeżenie” rodzinnej firmy na rynku pracy, co pozwoli na zachowanie ciągłości w przyszłości.

B.: Cele 2.1.- Zarządzanie 2.2.- Wykazanie silnej woli w dążeniu do osiągnięcia celów w biznesie 2.3.- Kreatywność i nowatorskie podejście

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

2.4.- Wizja firmy –myślenie przedsiębiorcze 2.5.- Ocena ryzyka 2.6.- Umiejętność adaptacji do zmiany: zmiany zewnętrzne 2.7.- Specjalistyczna wiedza finansowa i ekonomiczna 2.8.- Umiejętność oceny ryzyka 2.9.- Rozwiązywanie problemów

2.1. Zarządzanie Definicja: istotą pojęcia zarządzania jest kierowanie, nie bycie kierowanym (uzależnionym) od sytuacji i warunków. Zarządzanie opiera się na trzech zasadniczych hierarchicznych pojęciach: 1. Strategia, najważniejszy element, które w pewnym stopniu powinien być rygorystycznie lub nawet restrykcyjnie wdrażany; 2. Taktyka, ważna, lecz nie najistotniejsza, powinna być oparta na elastyczności przy jednoczesnym zachowaniu wyraźnych strategicznych celów; 3. Działania, codziennie podejmowane operacje powinny być jak najbardziej elastyczne (poprzez struktury) i łatwe do zaadaptowania (przez pracowników); Chociaż zarządzanie jest praktyczną sztuką, obowiązują w nim pewne teoretyczne zasady i kwestie. Muszą być one rozumiane jako sztuka uzyskania wszystkiego, co jest możliwe do osiągnięcia w kontekście dążenia do założonych końcowych celów strategicznych. Obecne podejście do istoty zarządzania jest odmienne od tego, które obowiązywało w ubiegłych latach. Podstawową kwestią, o której należy pamiętać jest ta, iż firma (biznes) nie jest własnością tylko jednej, bądź paru rodzin, lecz także reprezentuje zasoby społeczne, będąc cennym dobrem publicznym, oraz dziedzictwem, które należy pielęgnować dla dobra wszystkich osób zatrudnionych przy produkcji i dystrybucji. Poniżej przedstawiono kilka innych pojęć związanych z zarządzaniem. Definicja: Oba pojęcia, zarządzanie oraz rządzenie odnoszą się do kierowania wydarzeniami, w przeciwieństwie do ulegania im. Jednakże, zarządzanie powinno być traktowane jako coś odmiennego od rządzenia.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Zarządzanie polega na zapewnieniu (świadomym stworzeniu) warunków, by organizacja działała zgodnie ze swymi założeniami, czyli realizowała swoją misję, osiągała zgodne z nią cele i zachowywała niezbędny poziom spójności umożliwiający przetrwanie, czyli wyodrębnienie z otoczenia, i rozwój, czyli realizację misji i celów w przyszłości. (Koźmiński A.K., Jemielniak D. , Zarządzanie od postaw, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s. 18) Rządzenie jest to wykonywanie władzy za pomocą legalnego przymusu. Źródłem władzy są w tym przypadku legalne uprawnienia osób do rządzenia. 2.2. Silna determinacja w osiąganiu celów w biznesie. Definicja: W takich przypadkach wymaganym typem przedsiębiorcy będzie „ktoś kogo nie można łatwo pokonać”. Określenie „milcząca wola” może również określać ducha przedsiębiorcy, jednak zdefiniowanie determinacji nie jest łatwym zadaniem z uwagi na jej nieuchwytny charakter. Jest ona jednak jednym z najważniejszych atutów każdego biznesu. Silna determinacja wszystkich stron, wspólny ważny cel pomaga przejść przez sytuacje kryzysowe w biznesie. Zdaniem Nanus’a i Bennis’a, którzy starannie zgłębili tematykę przedsiębiorczości i przywództwa, które są jednymi z 4 podstawowych kompetencji definiujących ducha przedsiębiorczości (lub przywództwa). Pozostałe niezbędne cechy to: 1. Wizjonerstwo; 2. Skuteczne komunikowanie się; 3. Skuteczna realizacja założonych celów. Po rocznej edycji programu zaproponowanego przez Komisję Europejską zatytułowanego „Sekret sukcesu” (‘’The Secret of Success’’) mającego corocznie wyłonić jednego skutecznego przedsiębiorcę w każdym kraju Unii Europejskiej, wydaje się oczywiste jak istotny jest ten czynnik w zetknięciu z praktyczną stroną biznesu.

2.3. Kreatywność i innowacyjność Definicja: „Innowacyjność umożliwia ludziom robienie tego, co chcieliby robić” (Yukka Teras, fiński ekspert d/s transferu wiedzy) Kreatywność to sposób osiągania, przy pomocy tanich i inteligentnych metod, w pełni satysfakcjonującego efektu. Kreatywność można także określić jako “postawę nastawioną na tworzenie, tkwiącą w każdym niezależnie od wieku”. W przypadku biznesu – zwłaszcza transferu biznesu – powinno się opracować nowe sposoby zaspokojenia potrzeb potencjalnych klientów, poprzez zastosowanie nowego podejścia i

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

nowych metod. W praktyce, prawie każdy produkt lub usługa – nawet te najbardziej podstawowe i naturalne – mogą być modyfikowane (jako produkt) lub proponowane (jako usługa) w nowym kształcie lub w inny sposób. W przypadku, gdyby takie nowatorskie podejście odpowiadało klientowi, mógłby on tego typu “rozwiązanie” docenić jako możliwość zaspokojenia swoich potrzeb. W taki oto podstawowy sposób podtrzymuje się konkurencyjność wśród firm. Takie działania są podstawową zachowania firmy w świecie biznesu oraz ochronie nie tylko właścicieli firm rodzinnych i ich dziedzictwa, ale również pracowników, ich miejsc pracy i zapewnienie bytu ich rodzinom.

2.4. Wizja biznesu – myślenie biznesowe: Definicja: Wizja przedstawia nasze wyobrażenie o sobie i firmie oraz o tym, kim chcielibyśmy być jutro. Myślenie biznesowe polega na zastanowieniu się, jak osiągnąć zamierzony cel. Jest to ściśle związane z Misją firmy. Biorąc pod uwagę fakt, iż we współczesnym świecie ludzie stanowią podstawowy element współzawodnictwa, rola przedsiębiorcy nie może ograniczać się tylko do wydawania rozkazów. To co jest istotne, to wzbudzenie w pracownikach silnej motywacji, czego można dokonać ukazując im powód, dla którego warto jest wykazać się głębokim zaangażowaniem i determinacją. W obecnych czasach posiadanie Wizji jest podstawową kwestią dla przedsiębiorcy. Takiej Wizji nie można narzucić, jak ma to miejsce w przypadku przydzielania zadań, przeciwnie, pracownicy muszą się z nią identyfikować, aby móc dać z siebie wszystko i osiągnąć wytyczone cele. Misja powinna być traktowana jako sposób na zaspokojenie potrzeb klienta, zaproponowanie możliwych rozwiązań dotyczących zaspokojenia jego problemów. W praktyce, ludzie biznesu powinni pamiętać o tym, iż potencjalni klienci nie kupują produktu lub usługi, lecz wynagradzają za niektóre, zaproponowane możliwie jak najtaniej, dobre rozwiązania swoich problemów. Wszyscy pracownicy firmy powinni być uwrażliwieni na potrzeby klientów i współpracować w celu osiągnięcia zespołowego sukcesu.

2.5. Ocena ryzyka Definicja:

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Ocena ryzyka wymaga szczególnej analizy, w trakcie której bierze się pod uwagę nie tylko wszystkie aspekty poszczególnych problemów, ale również bardziej ogólne podejście do ryzyka. Szczególną uwagę poświęca się kwestiom ryzyka związanego z technologią informatyczną i komunikacyjną (ICT). Ogólne podejście do oceny ryzyka oparte jest na systematycznej analizie, co powinno umożliwić ocenę pewnych poziomów ryzyka związanego z podejmowaniem wyborów w oparciu o kryteria bezpieczeństwa. W powyższej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się do wysoko wykwalifikowanego specjalisty, który udzieli skutecznej pomocy. Jednak w przypadku przedsiębiorcy wyważona ocena ryzyka dokonana z wyprzedzeniem nie jest czasami możliwa, ponieważ wybór celów biznesowych jest niekiedy wynikiem zwykłej intuicji. Obecnie taka intuicja, będąca podstawowym czynnikiem w rozlicznych skutecznych przedsięwzięciach, powinna być jak najszybciej sprawdzona przy wykorzystaniu dostępnych narzędzi w celu pozyskania danych dotyczących rynku i konkurencji, które dostarczą informacji na temat ryzyka grożącego z jej strony oraz jego rozwoju przez cały okres działania firmy.

2.5.1.- PRZYSTOSOWANIE SIĘ RODZINY DO ZMIAN: Należy promować działania wspierające tę biznesową umiejętność zwłaszcza w przypadku dostosowania rodzinnego przedsiębiorstwa do nadchodzących zmian. W przypadku konieczności rozwoju firmy i rozszerzenia jej działalności oraz realizacji przeobrażeń nakreślonych przez przyszłe wizje wszyscy członkowie rodziny jak i pracownicy będą musieli dostosować się do tych zmian, tak aby mogła się ona rozwijać zgodnie z tą wizją. 2.5.2.- SPRAWDZIAN UMIEJĘTNOŚCI: Celem tego działania jest zweryfikowanie, kto w firmie rodzinnej dysponuje lepszymi umiejętnościami i cechami pozwalającymi na rozwijanie firmy i wynajdywanie nowych szans w biznesie. 2.5.3.-NAUCZANIE: Metodologie wprowadzające naukę pojęć związanych z przedsiębiorczością: Pojęcia dotyczące przedsiębiorczości, przedsiębiorcy, biznesu oraz działalności gospodarczej mogą być rozpowszechniane w środowisku rodzinnego biznesu w celu wyłonienia najbardziej odpowiedniej osoby. 2.5.4.- CHARAKTERYSTYKA W związku z powyższym nauczyciel przeanalizuje, kto w rodzinnym przedsiębiorstwie wykazuje się następującymi cechami:

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

1. Który z członków rodziny potrafi dostrzec nowe możliwości dla firmy. 2. Który z członków rodziny jest w stanie zaproponować nowe rozwiązania. 3. Który z członków rodziny potrafi zoptymalizować i poszukać nowych zasobów. 4. Który z członków rodziny potrafi stworzyć dobry zespół i zintegrować rodzinę. 5. Który z członków rodziny posiada wiedzę na temat pełnienia różnych ról, rodzinnych wartości, potrafi zadbać o rodzinę i zintegrować ją w okresie transformacji.

2.6. Zdolność adaptacji do nowych warunków: zmiany zewnętrzne. Definicja: Rzeczywiste zasoby firmy muszą być rozpatrywane w kontekście zewnętrznych warunków, tj. gotowości rynku do przyjęcia i wynagrodzenia oferty biznesowej, czyli do zakupu produktów i usług firmy. Dlatego też istotne jest, aby mieć świadomość zmian zachodzących w świecie zewnętrznym, czyli ogólnego scenariusza i konkretnego rynku. W obecnych czasach przedsiębiorstwo ma szansę przetrwania tylko wtedy, gdy jest w stanie wprowadzić na rynek takie rozwiązania które będą nieprzerwanie kupowane przez potencjalnych użytkowników, tj. rzeczywistych i potencjalnych klientów. Globalna konkurencja spowodowała sytuację, w której każdy jest potencjalnie czyimś konkurentem. W związku z tym, sama zmiana produktów, usług, technologii i podejścia zgodnie z wymogami zmian zachodzących na rynku nie wystarczy - konieczna jest umiejętność przewidywania tych zmian, wręcz przeczuwania ich z dużym wyprzedzeniem i jak najszybsze zrozumienie tych zjawisk. 2. 7. Specjalistyczna wiedza finansowa i ekonomiczna: Definicja: Specjalistyczna wiedza finansowa i ekonomiczna stanowi podstawowy element zarządzania w biznesie. Finanse dotyczą dynamiki pieniędzy, natomiast ekonomia ma do czynienia z danymi liczbowymi oraz sposobem mierzenia wyników działalności firmy. Jako że temat jest rozległy, proponujemy na początek parę sugestii natury filozoficznej. Przy właściwym zarządzaniu firmą, pieniądze powinny być efektem, nie ostatecznym celem.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

W zarządzaniu przedsiębiorstwem i ekonomii króluje powiedzenie –“Dane liczbowe mówią prawdę, jeżeli tego oczekujesz! Ponadto, pamiętaj, iż mówią one interesujące rzeczy, lecz jeśli zostaną poddane „torturom”, mogą ujawnić parę cennych sekretów!” Zarządzanie finansowe jest obecnie tak wyspecjalizowanym zagadnieniem, iż należy rozważyć konieczność zatrudnienia doradców.

2.8. Umiejętność oceny ryzyka: Definicja: Jak już poprzednio (pkt. 1.5) napisaliśmy, ocena ryzyka wymaga szczegółowej analizy. W przypadku gruntownej analizy ryzyka w biznesie, należy zatrudnić specjalistę. Jednakże, czasami ta umiejętność może być jedną z cech przedsiębiorcy, kiedy jest on wnikliwym uczestnikiem rynku. W tym duchu, przedsiębiorcy, a zwłaszcza ich następcy, powinni mieć świadomość ryzyka, które podejmą nie tylko dla siebie, swojej rodziny, ale również osób zaangażowanych w działalność firm w sytuacji, kiedy wkraczają w nowy etap jej działalności. Doświadczenie praktyczne często wskazuje, iż na etapie transferu, młodzi liderzy nie mają świadomości z jakimi trudnościami zmagali się ich rodzice i poprzednicy oraz jakie działania podejmowali, co sprawia iż wybierają rozwiązania bez dostatecznej wiedzy na temat ewentualnego ryzyka. Takie rozwiązanie jest wynikiem braku wyobraźni i znajomości problemu. W takich przypadkach dobrze byłoby, aby rozpoczęli oni projekt pilotażowy lub dokonali rozpoznania otoczenia biznesowego, przez co nie będą ryzykowali całego dziedzictwa firmy w niepewnych przedsięwzięciach.

2.9. Rozwiązywanie problemów: Definicja: Rozwiązywanie problemów jest rodzajem techniki podejścia do złożonych kwestii w sposób systematyczny. W takim przypadku konieczne jest unikanie improwizacji z jednoczesnym rozważeniem, możliwie w jak najbardziej kompleksowy sposób, wszystkich aspektów konkretnej złożonej sytuacji. Filozofia podejścia do rozwiązywania sytuacji problemowych oparta jest na systematycznej analizie całej sytuacji, następnie podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji i wyborze pewnych priorytetów, przy wykorzystaniu kreatywnego, w miejsce standardowego, myślenia.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Warto zaznaczyć, iż należy unikać nadmiernej pewności siebie w stosowaniu technik rozwiązywania problemów, zwłaszcza wtedy kiedy uważane są za bardzo rozsądne, a więc zwycięskie, podejście do problemu. Nie stanowią one rozwiązania wszystkich problemów. Przypomnijmy, iż Herbert Simon otrzymał nagrodę Nobla za swoje badania nad istotą, racjonalnego podejścia. Uważał, iż “człowiek ma skłonność wybierania na co dzień nie tego, co jest dla niego rzeczywiście najlepsze, lecz co wydaje się dobre w chwili wyboru”. Następnie parę lat później zyskał sławę, wykazując iż podejście uwzględniające aspekty emocjonalne, które nie biorą pod uwagę wszystkich elementów problemu, może być równie praktyczne i skuteczne na polu konkurencji https://it.wikipedia.org/wiki/Herbert_Simon.

D. KRÓTKIE ODNIESIENIA DLA STUDENTÓW W FORMIE PREZENTACJI W każdym module student będzie miał dostęp do materiałów na platformie.

E. ŹRÓDŁA MULTIMEDIALNE FILMY Krótki film o przedsiębiorczości wraz z dobrymi praktykami

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

https://www.youtube.com/watch?v=p6c6Ev8zo6E - czas trwania – 8,18 minut PPE: Przedsiębiorczość https://www.youtube.com/watch?v=DuxFkv7H-hg film animowany, sponsorowany przez NBP, opowiada o przedsiębiorczości jako cesze charakteru – czas trwania - 8,12 minut Rozwiązywanie problemów pracując w grupie, czyli Metoda 635 | Krzysztof Sarnecki https://www.youtube.com/watch?v=cH1QtiSzVQ0 Odpowiednio zorganizowana praca grupowa pozwala na szybkie i kreatywne znajdywanie rozwiązań do wielu problemów, zarówno w biznesie, jak i w życiu osobistym. Omawia metodę, którą można zastosować przy rozwiązywaniu problemów. – czas trwania - 6 minut Młodzi w biznesie - Poznański Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości https://www.youtube.com/watch?v=XVAADg8WQBg Wypowiedzi młodych ludzi, którzy założyli biznes. Przedstawiają cechy, umiejętności, które pozwoliły im osiągnąć sukces. - czas trwania - 9,16 minut

ARTYKUŁY Cechy osoby przedsiębiorczej http://www.templatka.pl/cechy-osoby-przedsiebiorczej.html omówienie: Czym charakteryzuje się osoba przedsiębiorcza? Jaka jest? Co ją wyróżnia i warunkuje sukces? Jak stymulować kreatywność w organizacji? http://www.competitiveskills.pl/aktualnosci/jak-stymulowac-kreatywnosc-w-organizacji-356.html  Omówienie kreatywności i innowacyjności  Skąd brać pomysły  W jaki sposób pracować nad nowymi pomysłami?  Tworzenie klimatu dla kreatywności - burzenie barier

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

MODUŁ ZAGADNIEŃ Z ZAKRESU POWSZECHNEJ WIEDZY W tym module student, dzięki ewaluacji będzie w stanie ocenić swoje własne kompetencje w zakresie wewnętrznej dynamiki firmy rodzinnej. W każdym przypadku można rozwijać wszystkie moduły, które wzajemnie się uzupełniają.

3. - FIRMA RODZINNA – DYNAMIKA WEWNĘTRZNA (ORAZ RELACJE MIĘDZYLUDZKIE) W tym punkcie zasadne jest wprowadzenie specjalnej sekcji, jako że studenci, przyszli pracownicy, dyrektorzy lub zewnętrzni konsultanci firmy rodzinnej muszą posiadać informacje na temat ról rodzinnych, wewnętrznych relacji pracowniczych oraz sposobu ich oddziaływania na firmę rodzinną. Informacje te będą potrzebne w przypadku przyszłego przejęcia firmy, jej rozwijaniu i udoskonalaniu zgodnie z funkcjami każdego członka Rodziny oraz wyznaczonymi celami wewnątrz firmy. Nie zapominajmy, że ostatecznym celem jest kontynuacja firmy rodzinnej i zapewnienie jej sukcesu.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

A. KRÓTKIE ODNIESIENIE DLA STUDENTÓW W FORMIE PREZENTACJI W każdym module student będzie miał dostęp do materiałów na platformie.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

2.1. Firma rodzinna- wewnętrzna dynamika 2.1.1 Elastyczność: Definicja Elastyczność jest powszechnie rozumiana jako umiejętność złożonej struktury – np. firmy – do zmiany jej nastawienia, kształtu lub podejścia w warunkach najbliższej zewnętrznej sytuacji lub bardziej ekstremalnych zdarzeń. Rodzinie towarzyszą różne wydarzenia: narodziny, dorastanie, małżeństwo, śmierć. Nie zachodzą one w ciągu tygodnia lub miesiąca. Jednakże w trakcie istnienia firmy jedno z takich zacytowanych wydarzeń staje się faktem. Przedsiębiorca musi zdawać sobie sprawę z takiej sytuacji. Powyższe wydarzenia nie należą do szczególnie wyjątkowych i powinny być traktowane jako coś naturalnego. Co więcej, powinno się przewidywać konsekwencje takich zdarzeń. Przykładowo, należy z uwagą śledzić rozwój młodego członka rodziny, który podejmuje studia, uzyskuje dyplom, rozwija swoją karierę w firmie rodzinnej, bądź poza nią. Cały ten okres jest kolejnym, naturalnym etapem w życiu każdego człowieka w rezultacie czego uczy się on elastyczności w dostosowaniu się do warunków. Właśnie ta umiejętność dostosowania się do zaistniałej sytuacji powinna być cały czas wspierana i w pewien sposób monitorowana jako proces, który dotyczy całej firmy.

2.1.2. Dostosowanie się do zmian: wewnętrzna dynamika Definicja: Umiejętność dostosowania się jest powszechnie rozumiana jako indywidualna zdolność do zmiany swojego podejścia, nastawienia lub zachowania w zależności od zmiany sytuacji. Przedsiębiorca powinien być w stanie zrozumieć i zarządzać wewnętrzną i zewnętrzną sytuacją w firmie w zależności od wydarzeń na rynku. Starszy członek rodziny udający się na emeryturę lub młody planujący małżeństwo, potomstwo lub uzyskanie stopnia naukowego może być równie ważny jak i nowy produkt oferowany na rynku przez konkurencję. Należy brać takie zdarzenia pod uwagę i odpowiednio planować ich rozwój.

2.1.3. Otwartość

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Definicja Otwartość oznacza umiejętność (dla nowatorskiego Przedsiębiorcy pierwszej generacji szczególnie trudna) zaakceptowanie odmiennych poglądów innych osób. Przedsiębiorca powinien mieć świadomość szybko przemijającego czasu, natomiast członkowie rodziny, menadżerowie lub doradcy mający doskonałą zdolność wyczuwania wszelkich zmian mogą go na bieżąco informować o rozwoju sytuacji na rynku.

B. ŹRÓDŁA INTERNETOWE FILMY Czym jest firma rodzinna? https://www.youtube.com/watch?v=BGuSSqsnTBg Prezes Adrianna Lewandowska – Prezes Instytutu Biznesu Rodzinnego mówi czym jest firma rodzinna - czas: 1,28 minuty Strategia w firmie rodzinnej https://www.youtube.com/watch?v=FYd_CkhCgT0 charakterystyka firm rodzinnych – budowa strategii rozwoju firmy rodzinnej - czas 11,08 minut Moda na sukcesję – WŁAŚCICIEL https://www.youtube.com/watch?v=dI-2JKzqJfE Serial o fikcyjnej rodzinie Sierpińskich prezentujący proces sukcesji w sieci Delikatesów Dobre. Serial powstał w ramach projektu „Kody wartości - efektywna sukcesja w polskich firmach rodzinnych” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Lider Merytoryczny: Lewandowska i Partnerzy. Wsparcie merytoryczne i organizacyjne: Instytut Biznesu Rodzinnego. – czas: 5,52 minuty Tak się robi rodzinny biznes. Historia Piotra i Pawła Wosiów https://www.youtube.com/watch?v=MWrOag-UiEg historia biznesu rodzinnego – sklepu PIOTR i PAWEŁ – czas: 3,55 minut

ARTYKUŁY Przedsiębiorczość rodzinna http://decydent.pl/przedsiebiorczosc-rodzinna/ - charakterystyka firm rodzinnych ich cechy, najczęściej popełniane błędy, strategie firm rodzinnych, nepotyzm w firmach rodzinnych

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Jak omijać pułapki, które mogą pogrążyć biznes rodzinny https://www.hbrp.pl/b/jak-omijac-pulapki-ktore-moga-pograzyc-biznes-rodzinny/dqRQr08K analiza pułapek i sposoby ich przezwyciężania np.  „Zawsze znajdzie się dla ciebie miejsce w firmie”.  Firma nie rozwija się wystarczająco szybko, by zapewnić utrzymanie całej rodzinie.  Dzieci dziedziczą po rodzicach przynależność do silosów organizacyjnych.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

MODUŁ SZCZEGÓLNYCH KOMPETENCJI WYNIKAJĄCYCH Z PEŁNIONYCH RÓL W tej części przyjrzymy się konkretnym kompetencjom. Wszyscy studenci zaznajomią się z materiałem, który nazwiemy Szczególne Kompetencje Wynikające z Pełnionych Ról, jako że muszą oni jako przyszli pracownicy, dyrektorzy lub zewnętrzni doradcy firm rodzinnych znać role pełnione w obrębie rodziny, zwłaszcza te szczególne relacje, które mają wpływ na właściciela firmy. Student, który w przyszłości zostaje właścicielem firmy musi mieć świadomość ról odgrywanych w rodzinie oraz wynikających z nich konfliktów , jako że ma to wpływ na sukcesję firmy bez utraty wytyczonego celu dla jej przyszłości. Nie zapominajmy, ze najważniejszym celem jest doprowadzenie do przekazania jej nowym właścicielom i zapewnienie sukcesu na ryku.

2.2.- PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ (WŁASNOŚĆ)

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

W tym module student, dzięki ewaluacji będzie w stanie ocenić swoje własne kompetencje w zakresie umiejętności interpersonalnych. W każdym przypadku można rozwijać wszystkie moduły, które wzajemnie się uzupełniają.

2.2.1.A. Inteligencja emocjonalna Definicja Inteligencja emocjonalna jest nową wizją inteligencji. Została ona odkryta” przez Daniela Golemana w latach 60-tych. Zaproponowano ją jako połączenie zwykłych narzędzi do analizy inteligencji wykorzystywanych przez psychologów oraz specjalistów ds. Rekrutacji i Selekcji personelu. Inteligencja emocjonalna według Daniela Golemana to zdolności rozpoznawania przez nas naszych własnych uczuć i uczuć innych, zdolności motywowania się i kierowania emocjami

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

zarówno naszymi własnymi, jak i osób, z którymi łączą nas jakieś więzi. Na podstawie wieloletnich badań stwierdził, że w naszym życiu osobistym i zawodowym dużą rolę odgrywa inteligencja emocjonalna, która ma wpływ na to, jak wykorzystujemy swoją wiedzę i umiejętności. (Źródło http://www.psychologia.edu.pl/slownik/id.inteligencjaemocjonalna/i.html) Zjawisko występujące jako „nowa fala’’ podkreśliło istotę psychologicznych oraz emocjonalnych aspektów, zwłaszcza w odniesieniu do relacji biznesowych. W procesach Transferu Biznesowego emocje odgrywają ważną rolę i w związku z tym powinno się zwracać na nie większą uwagę, aniżeli często ma to miejsce.

2.2.1.B. Komunikatywność: Definicja: Komunikatywność stanowi szczególną umiejętność, celem której jest sprawienie, iż ludzie w firmie i poza nią bardziej utożsamiają się z naszymi celami. Istnieje zasadnicza różnica pomiędzy Informacją, a Komunikacją. - Informacja jest ,,chłodna”: stanowi zespół danych oraz formalne sposoby przekazywania jej. Stwierdzenie (in-form-action) nawiązuje do jej technicznych komponentów. - Komunikacja jest serdeczna, w trakcie której ludzie dzielą się pomysłami, rozmawiają o ideałach i zamierzeniach. W powiedzeniu ,,działając wspólnie” (in –common-action) zawarte są elementy ludzkie. Aby komunikacja była skuteczna powinna obejmować co najmniej dwa aspekty: 1. Element ludzki w komunikacji. Komunikacja międzyludzka obejmuje trzy zasadnicze komponenty: - Komunikacja werbalna: dotyczy tego, co wyrażamy, poprzez wymawiane słowa oraz zdania; - Komunikacja para-werbalna odnosząca się do tego jak się komunikujemy, sposobu wymawiania zdań; - Komunikacja niewerbalna zajmująca się tym, czego nie mówimy, czyli słowami, których nie wymawiamy, a które można odgadnąć z naszego zachowania.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

W efekcie przeprowadzenia paru wiarygodnych badań, 3 aspekty składają się na końcowy wyniki mniej więcej 1/3 – 1/3 – 1/3.

2. Prowadzenie skutecznej komunikacji. Gwarantem skuteczności komunikacji jest dostosowanie się do kontekstu kulturowego i praktycznego naszego Rozmówcy. Czasami może się on posługiwać bardzo wyszukanym językiem angielskim, francuskim, żargonem lub dialektem. Ponadto istotne jest uzyskanie od niego informacji zwrotnej, która pomoże nam odgadnąć, czy użyliśmy właściwego sposobu komunikacji, tak aby przekazana wiadomość została właściwie odczytana.

E. ŹRÓDŁA INTERNETOWE FILMY 7 kroków zarządzania emocjami https://www.youtube.com/watch?v=-ewfQNzPSL4 Mini-wykład z inteligencji emocjonalnej o 7 prostych krokach, które mogą nam pomóc poradzić sobie z silną emocją, jak zdenerwowanie, stres, złość . Na podstawie badań stwierdzono że inteligencja emocjonalna jest odpowiedzialna w 80% za sukces w życiu i biznesie. - czas: 15,26 minuty Skuteczna komunikacja, część 1 - Agnieszka Pietruszewszka https://www.youtube.com/watch?v=Nyd6b5py3ZE Agnieszka Pietruszewska – twórczyni neurosensytyki – metody, która pozwala na eliminację stresu, traum, depresji, mówi co zrobić aby nasza komunikacja była skuteczna. Czas: 6,30

ARTYKUŁY Skuteczna komunikacja interpersonalna – poznaj proste i efektywne ćwiczenia http://www.imigomo.com/blog/76-skuteczna-komunikacja-interpersonalna-poznaj-proste-iefektywne-%C4%87wiczenia - Analiza umiejętności, sprzyjających rozwoju komunikacji  Samoświadomość.  Otwartość na innych.  Słuchanie siebie i praca nad językiem.  Komunikacja niewerbalna.  Dopasowanie treści i formy komunikatu do odbiorcy.  Uważność. Inteligencja emocjonalna jako kluczowa wartość na drodze do sukcesu w kontaktach międzyludzkich.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

http://www.rsi2004.lubelskie.pl/doc/sty5/art/Bereziewicz_E_art.pdf - Dlaczego warto panować nad emocjami? Istnieje duża liczba dowodów na to, iż 80% pracowników zwalnianych jest z powodu braku kompetencji składających się na inteligencję emocjonalną, a nie zaś z powodu braku doświadczenia, czy wiedzy potrzebnej na dane stanowisko pracy.

KOMPETENCJE ZWIĄZANE Z PEŁNIENIEM KONKRETNEJ ROLI: MODUŁ 3

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Wprowadzenie W obrębie kursu i odpowiadających mu modułów, nauczyciel, dzięki narzędziu diagnostycznemu oceni ważność doskonalenia kompetencji kierowniczych, koniecznych w sukcesji biznesu rodzinnego W efekcie rozwijana umiejętność to:

Menadżer W tym module student, dzięki ewaluacji będzie w stanie ocenić swoje własne kompetencje w zakresie zarządzania. W każdym przypadku można rozwijać umiejętności omówione we wszystkich modułach, które wzajemnie się uzupełniają.

A. – Definicja : Zarządzanie polega na wyjaśnianiu pracownikom na czym polega biznes plan, wydawaniu instrukcji i sprawdzaniu w jaki sposób pracownicy realizują wytyczone cele.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

W rodzinnej firmie ważne jest ustalenie który z członków rodziny będzie pełnił wyżej wymienioną rolę.

B.Cele: 3.1.1. Myślenie analityczne: Wytyczenie celów (długo- i krótkoterminowych); Ustalenie priorytetów. Defnicja: Myślenie analityczne oznacza mentalne podejście, pożądane w przypadku pełnienia roli menadżera. Właściwe wytyczenie celów stymulujących współpracowników jest umiejętnością charakteryzującą dobrego menadżera. Wśród takich osób powinny znaleźć się również inne osoby, czyli członkowie rodziny nie będący pracownikami firmy. Menadżerowie bardzo często mają do czynienia z przedsiębiorcami kierującymi się instynktem w sferze biznesu. Dlatego też menadżerowie powinni reprezentować racjonalną stronę konkurencji w biznesie, a także skutecznie analizować dotychczasowe dane oraz te dotyczące perspektyw rozwoju, zarówno rynku, jak i firmy, którą reprezentują. Stawianie przed ludźmi celów oznacza: -

Zaproponowanie ludziom nowego sposobu życia poprzez nadanie mu nowego znaczenia,

Jeżeli ludzie pracują dla czegoś, co jest dla nich ważne, zazwyczaj czują, że nadają temu ,,ludzki aspekt”,

Nie myślą o sobie jako o zasobach pracowniczych

W filozofii Total Quality bardzo ważne jest, aby ludzie zdali sobie sprawę z tego czemu poświęciliby swój czas, poza wynagrodzeniem.

Analiza powinna dotyczyć co najmniej 2 aspektów: -

aspekty jakościowe (wybór pomiędzy dwiema lub więcej opcjami) oraz

dane ilościowe. Oba element powinny być szczególnie skuteczne, zapewniając członkom rodziny, a zwłaszcza liderom, bezpieczny DSS (System Wspierania Decyzji), co umożliwi im podejmowanie decyzji w oparciu o rzetelne dane zamiast intuicji. W obecnych czasach technologia informatyczna powinna codziennie towarzyszyć menadżerom w pracy.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Wyżej wspomniane elementy są powiązane z wykorzystaniem czasu i jego zagospodarowaniem. Podstawowy sekret tkwi w stwierdzeniu, ,,najpierw należy wykonać ważniejsze rzeczy, następnie te mniej znaczące”, jednocześnie nie zapominając o sprawowanej funkcji. W pierwszej kolejności należy zająć się ważniejszymi kwestiami (np. planowanie etapów działaności firmy w przyszłym roku), zamiast organizacją spotkania z dostawcą. Zgodnie z zaleceniem doradcy warto jest sporządzić, dzień po dniu, od samego rana, listę spraw do załatwienia i sukcesywnie je odhaczać w trakcie wykonania założonych zadań. Inne podejście zakłada uwzlędnienie priorytetów, jako że pewne sprawy są ważniejsze od pozostałych. 3.1.2. Wystąpienia publiczne. Definicja: Ponieważ w myśl powiedzenia, ,,już 3 osoby stanowią publiczność”, wystąpienie publiczne jest przekazaniem informacji ludziom w celu zachęcenia ich do przemyśleń i następnie działania. W trakcie przekazywania takich informacji należy postępować według prostych zasad: ,,1. Mówię moim odbiorcom co mam zamiar im przekazać; 2. Przekazuję im informację; 3. Informuję ich o tym, co im przekazałem”. 1. Pierwsza zasada – pierwsze zdanie- powinniśmy zadać sobie pytanie jakie panuje ogólne nastawienie w danej chwili (hic et nunc – tutaj i teraz – “atmosfera” w języku łacińskim). 2.

Zajmij się drugą zasadą, rozbudowując ją maksymalnie do trzech punktów.

Następnie, zakończ rozmowę, zachęcając do działania.

3.1.3. Rozwiązywanie konfliktów: pomiędzy właścicielami i / lub pracownikami. Definicja: Powyższy problem należy omówić uwzględniając dwa podejścia: a. W przypadku niewielkiej firmy, konflikt może zostać rozwiązany przy zaangażowaniu pojedynczych osób. b. Czasami do rozwiązania konfliktu, przy negocjacjach wymagana jest pomoc związku zawodowego lub mediatora.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Przypadek a. W pierwszym przypadku (relacje międzyludzkie) menadżer musi rozmawiać ze skonfliktowanymi stronami osobno, zrozumieć ich powody i dopiero potem zastanowić się nad rozwiązaniem. Zaoferowane rozwiązanie powinno być inne dla każdej ze stron, biorąc pod uwagę przeciwne stanowiska. W przypadku negocjatora, warto jest zastanowić się nad kimś, kto ma dobre relacje z obiema osobami. Przypadek b. W drugim przypadku, menadżer musi zwrócić uwagę na czas trwania konfliktu i postępować jako mediator, jako że jego rola jest bardzo ograniczona. Z drugiej strony, nie powinien opowiadać się po żadnej stronie, ponieważ w krótkim czasie takie stanowisko okaże się nieskuteczne. Jako pracownik firmy i jej przedstawiciel jednocześnie, powinien przyjąć jak najbardziej obiektywne stanowisko w zetknięciu z nielogicznymi argumentami przeciwników.

3.1.4. Umiejętności negocjacyjne: Definicja: Znaczenie informacji i komunikatywności nabiera obecnie coraz większego znaczenia. Lider powinien poradzić sobie, zarówno z informacją, powiązaną z obiektywnymi danymi, jak i z komunikatywnością, która wymaga osobistego podejścia. Negocjacja obejmuje świadomość faktu, iż nie zawsze można osiągnąć 100% sukcesu w realizacji celów, oraz to, że należy liczyć się z koniecznością ustępstw. Czasami wiąże się z tym ryzyko utknięcia w ,,martwym punkcie”, co nie pozwala na dokończenie transakcji. Należy także pamiętać, iż w negocjacjach najważniejsze rzeczy to nie te otwarcie proponowane, lecz te, które nie są ujawniane. Istotne jest dotarcie do prawdziwych intencji stron. Ponadto, należy także unikać ,,polaryzacji” lub „okopania się na pozycjach” ,,przyparcia do muru”. W takiej sytuacji należy zawsze szukać trzeciego rozwiązania, aby wydostać się z tej pułapki. (wg.M.Ghazal, pracownika kancelarii negocjacyjnej Narodów Zjednoczonych).

3.1.5. Strategiczne Planowanie i Podejmowanie Decyzji. Definicja: Umiejętność Strategicznego Planowania i Podejmowania Decyzji odgrywa zasadniczą rolę w zarządzaniu. Menadżer powinien pamiętać o tym, że biznes przetrwa na rynku kiedy ten ostatni (czyli klienci) doceni i zapłaci za zaoferowane usługi i produkty. Ciągła aprobata rynku – wyrażona poprzez zakup produktów, powinna być rozumiana jako ,,magnes z przyszłości”, gdzie przyszłość odnosi się do miejsca, w którym firma znajdzie się za jakiś czas.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Jednak nadmierne koncentrowanie się na obecnych danych, jak również przypisywanie zbyt dużego znaczenia przyszłości będzie niefortunne dla firmy. Umiejętność zrównoważenia obu tych elementów jest podstawą w zarządzaniu. Ludzie pracujący w rodzinnej firmie powinni mieć świadomość, iż ich sytuacja jest podobna do tej w jakiej znajdują się ludzie ,,przebywających w łodzi’’, gdzie kapitan i oficerowie znają bezpieczną drogę do portu. Jednakże takie podejście dotyczy średnio- i długoterminowej, nie krótkoterminowej działalności firmy. Podejmowanie decyzji jest kluczowym elementem na stanowisku menadżera. Musi być ona podjęta po dogłębnej analizie. Biorąc pod uwagę ewentualne zagrożenia, menadżer musi tego dokonać z zachowaniem możliwie jak największego bezpieczeństwa. Bardzo często decyzje podejmowane w burzliwych czasach, muszą uwzględniać opcje ,,za i przeciw”. W takiej sytuacji rolą menadżera jest zaproponowanie przedsiębiorcy różnych alternatyw. Sugerując swoją opinię, menadżer respektuje wizję swojego rozmówcy, chyba że jest ona zbyt abstrakcyjna. Taki przypadek może mieć miejsce, kiedy młodzi liderzy chcą przejąć kierownictwo, nie odbywając podstawowego szkolenia w danej firmie.

3.1.6. Umiejętności finansowe i ekonomiczne. Definicja Umiejętności finansowe i ekonomiczne są podstawowymi wymogami w kulturze zarządzania, ponieważ biznesmen nie zawsze dostatecznie je opanował, czasami działając intuicyjnie. Umiejętności ekonomiczne są jednak podstawą w jego działalności. Finansowy aspekt jest odrobinę bardziej techniczny i wymaga większej wiedzy specjalistycznej. W takim przypadku, menadżerowi powinno zostać udzielone wsparcie poprzez przekazanie niezbędnej informacji do Prezesa Zarządu. Słynny biznesmen, Luciano Benneton, który rozpoczął swoją karierę w małym sklepiku pełniąc funkcję administracyjno-finansową, zwykł mówić: ,,Gdybym przez cały czas koncentrował się na kontroli administracyjno-finansowej, nigdy nie byłbym w stanie wybudować firmę Benetton. Z drugiej strony, jednak, gdybym tego nie zrobił, nie byłbym w stanie jej wybudować.” 3.1.7. Zarządzanie Firmą Definicja:

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Zarządzanie Firmą oznacza to, co menadżer powinien być w stanie zrobić. Na tej platformie znajdziesz pojedyncze specjalistyczne elementy Zarządzania Firmą. Podstawowe pojęcia Zarządzania Firmą najlepiej można zobrazować poprzez Kompleksową Kulturę Jakości obejmującą takie pojęcia jak: wizja, misja, wartości, czynnik konkurencyjności oraz podejście do czynników emocjonalnych i międzyludzkich. Menadżer nie powinien skupiać się tylko na codziennej działalności lecz według znanego autora książek o biznesie, Toma Petersa, ,,jest w stanie odręcznie nakreślić podstawowe dane biznesowe na jeszcze nie otwartej kopercie”. Takie podstawowe dane biznesowe powinny zmieścić się na jednej stronie i to nie z powodu drobnego charakteru pisma. Tak powinno się to odbywać zwłaszcza w firmie rodzinnej podczas fazy przekazania jednak generalna wizja nie może pomijać aspektów emocjonalnych uwzględniających relacje pomiędzy pomiędzy członkami firmy i rodziny. Praktyczne doświadczenie pokazuje, że poza technicznymi i w pewnym sensie ,,mechanicznymi” względami, mają one wpływ na ostateczny rozwój procesu transferu.

3.1.8. HR management: Zarządzanie zasobami ludzkimi Definicja: Zarządzanie zasobami ludzkimi to prawdopodobnie nieaktualny sposób na wyrażenie potrzeby umiejętności przewodzenia ludziom; sugeruje traktowanie personelu przedmiotowo, a nie jako jednostki. Zarządzanie zasobami ludzkimi (inaczej zarządzanie personelem) jest to strategiczna, jednorodna i spójna metoda kierowania najcenniejszym z kapitałów firmy czyli ludźmi.

3.1.9. Wiedza ukryta Definicja: Bardzo ważnym elementem rodzinnej firmy jest jej ludzki i osobisty aspekt. Praktyczne doświadczenie ukazuje, że bardzo często liderami w biznesie są nietuzinkowe osoby. To sprawia, że podejmują one oryginalne decyzje oraz przewidują tendencje w gospodarce. Kiedy osoba tego typu odchodzi z firmy, znika z niej także wkład, jaki w nią wniosła. Taka sytuacja jest dla firmy poważnym problemem, ponieważ dawne podejście często było gwarantem sprzedaży.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

W jaki sposób można zachować takie spersonalizowane cechy? Jednym sposobem jest analiza charakterystycznego stylu i próba jego kontynuacji przez najlepszych pracowników, nie narzucając konieczności takiego działania. Przykładowo, można sprawdzić w jaki sposób pracownicy są rekrutowani, wybierani, zachęcani i zwalniani; na jakiej zasadzie wybiera się dostawców w jaki sposób są oni traktowani oraz czy polityka rynkowa jest dynamicznie zmieniana lub wspierana. Przyjęte wcześniej ,,wartości, postawy i podejścia” powinny zostać przynajmniej przedyskutowane przez potencjalnych następców. Bardziej użyteczna jednak będzie sytuacja, kiedy ,,poprzedni lider” odegra swoją rolę wyjaśniając istotę swojego podejścia.

C.- Metodologia: Metodologie służące nauczaniu zagadnień nawiązujących do zarządzania, kompleksowego myślenia o firmie: Powyższe kwestie odnoszą się do kontroli jedności w rodzinie i oddelegowania pozostałych członków rodziny do zadań. Ponadto powinni posiąść wiedzę w jaki sposób należy kontrolować personel oraz firmę. C.1. Kontrola Jednolitości: Jest to krytyczny element, ponieważ nauczyciel powinien przygotować przyszłego menadżera, następcę lub spadkobiercę rodzinnej firmy w taki sposób, aby uniknąć wszelkich konfliktów, nad czym potencjalny spadkobierca powinien pracować. Z tego też powodu dla sprawnego zarządzania firmą rodzinną konieczne byłoby zachowanie jej jednolitego charakteru. Dotyczy to szczególnie firmy rodzinnej, w relacji pomiędzy menadżerem a każdym z członków rodziny.

C.2.- Przydzielanie zadań: Nauczyciel postara się wyjaśnić znaczenie przydzielania zadań, przekazywania uprawnień oraz informowania kto będzie pracował na danym stanowisku oraz jakie są względem danego pracownika oczekiwania. W takim przypadku w celu uniknięcia konfliktów menadżer odpowiedzialny za tę funkcję musi gruntownie poznać rodzinną firmę oraz funkcje pełnione przez członków rodziny.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

C. 3.- Kontrola personelu: Nauczyciel powinien zachęcać studentów do tego, aby jako dobrzy menadżerowie zapobiegający potencjalnym konfliktom w firmie mieli informację ile osób z personelu i członków rodziny kontrolują. Będzie on musiał zademonstrować w jaki sposób należy zarządzać personelem nie tracąc z oczu celów w firmie rodzinnej.

D. KURS NA POTRZEBY STUDENTÓW W FORMIE PPT LUB INNEJ

E. ŹRÓDŁA INTERNETOWE FILMY Miłosz Brzeziński: jakie cechy powinien mieć dobry menedżer https://www.youtube.com/watch?v=WSp2aUvtkSo Rozmowy z trenerem kadry menadżerskiej – 3,35 minut Kompetencje menadżera – zajęcia dla studentów

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

https://www.youtube.com/watch?v=S0pah9tVZgE ciekawy wykład Tomasza Kuka – 37 minut Super szef – Jakie kompetencje ma menedżer? Monika Chodyra https://www.youtube.com/watch?v=imZfUht2SGk autorski program Moniki Chodyry to trening menedżerski dla wszystkich zarządzających; zawiera wiedzę i narzędzia rozwijające kompetencje miękkie u osób zarządzających innymi. – 29,37

ARTYKUŁY Menadżerowie nowej ery http://www.pi.gov.pl/parp/chapter_86196.asp?soid=4A743DA96D4F422C94CAB3F7CACF3036  Diagnoza teraźniejszości  Wartość wiedzy  Kim jest menadżer przyszłości  Osobowość menadżera  Jutro zaczyna się dziś Kierownik a menadżer i ich zadania http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/poz/scb/main06.html W artykule zdefiniowane są pojęcia, przedstawione zadania i zasady pracy menadżera Menedżer - przyjaciel czy dyktator, czyli o dylematach zarządzania zespołem http://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zarzadzanie-zespolem-cz-1-menedzer-przyjaciel-czy-dyktator W artykule poruszane są tematy:  Menedżer - jakie powinien posiadać cechy?  Pułapki i błędy zarządzania ludźmi  Style zarządzania zespołem

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

MODUŁ 4

Wprowadzenie W obrębie kursu i odpowiadających mu modułów, nauczyciel, dzięki narzędziu diagnostycznemu oceni ważność doskonalenia kompetencji zewnętrznego konsultanta, koniecznych w sukcesji biznesu rodzinnego W efekcie rozwijana umiejętność to:

Zewnętrzny Konsultant W tym module student, dzięki ewaluacji będzie w stanie ocenić swoje własne kompetencje w zakresie umiejętności interpersonalnych. W każdym przypadku można rozwijać wszystkie moduły, które wzajemnie się uzupełniają.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

A.-Definicja: Zewnętrzny konsultant jest specjalistą, który w tym przypadku mógłby wywodzić się z rodzinnej firmy, a dysponując odpowiednią praktyką i doświadczeniem, mógłby w niej pracować.

B.-Cel: 4.1. Kultura organizacyjna Definicja: Kultura organizacyjna jest złożonym pojęciem i można ją określić jako sposób, w jaki różne osoby realizują ten sam cel poprzez różnorodny osobisty oraz technologiczny wkład, harmonijnie łączący je wszystkie. Dla uproszczenia tego opisu, można zaproponować przykład odnoszący się do rozwoju ,,od naturalnej i spontanicznej” struktury organizacyjnej do funkcjonalnej. Wyobraź sobie drobnego właściciela ciężarówki zajmującego się dostawami dla klientów i cieszącego się ich uznaniem. Powiększa, więc on swoją firmę dokupując 3 małe ciężarówki oraz wyznaczając 3 swoich kolegów jako kierowców dowożących towar, jako że sam prowadzi własną

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

ciężarówkę. Ponieważ ma dużo zleceń, musi podjąć decyzję o pozostaniu w biurze w celu przyjmowania zleceń od klientów oraz planowania trasy jazdy dla swoich kolegów. Jeżeli tego nie zrobi, klient nie zostanie skutecznie obsłużony i odwróci się od jego firmy. Takie podejście nazywa się Funkcjonalną Ewolucją Organizacyjną i umożliwia dalszy rozwój.

4.1.1. Dostosowanie się do potrzeb i konkretnych wymogów rodzinnej firmy Definicja: Opisana umiejętność odnosi się do podejścia w jaki traktuje się każdą sytuację w rodzinnej firmie. Nie powinno się traktować firmy jak maszyny; w przypadku rodzinnej firmy takie stwierdzenie jest jeszcze bardziej prawdziwe. Jeżeli czasami firma jest postrzegana jako ,,zimna” maszyna, w której pieniądz jest paliwem to w rodzinnej firmie taka sytuacja nigdy nie powinna mieć miejsca. Musi być ona traktowana jako żywy organizm, gdzie emocje liczą się nie mniej niż pieniądze. Konsultant musi mieć świadomość tych drobnych psychologicznych szczegółów, pamiętając o tym, iż w przypadku emocji hierarchia w większości przypadków nie występuje. Opinia żony, syna, siostry, córki, przyjaciółki może mieć większe znaczenie, aniżeli ważna płatność lub umowa. Aby móc skutecznie zarządzać tą delikatną materią, konsultant powinien liczyć nie tylko na swoją wrażliwość, ale powinien być także profesjonalnie przygotowany – i poinformowany o sposobach i technikach rozumienia i zarządzania relacjami międzyludzkimi. Elementy takie, jak interpersonalne postrzeganie, komunikacja interpersonalna, dynamika grupy, cechy kooperacji, podstawowa wiedza dotycząca zachowania, powinny być dogłębnie przeanalizowane i praktykowane jako sposób na zarządzanie krytyczną, zbyt zimną lub zbyt ciepłą sytuacją. 4.1.2. Współpraca i kooperatywność w zależności od sytuacji i potrzeb firmy rodzinnej. Definicja: Ta umiejętność pośrednio dotyczy potrzeby rozumienia sytuacji panującej w firmie przed podjęciem działania. W bardzo dużym stopniu łączy się z wyżej wymienioną umiejętnością. Różnica jednak dotyczy celu. Wiedza oraz osobista wrażliwość powinny być ukierunkowane na ułatwienie rozwoju relacji w całej rodzinie, po to

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

aby każdy zrozumiał, iż firma jest czymś co stanowi długotrwałą wartość, a jej celem jest wspieranie ludzi w trudnościach, nie tylko na polu konkurencji.

4.1.3. Zdolność postrzegania wewnętrznych relacji i ról. Definicja: Ponieważ relacje zachodzące wśród członków rodziny oraz menadżerów są zazwyczaj niewidoczne w dokumentach firmowy, stają się więc one nieuchwytne. Konsultant MUSI reagować na to, co widnieje pod widoczną powłoką. Intuicja musi odgrywać w tej sytuacji znaczącą rolę, jednak takie elementy jak wiedza na temat ludzkich zachowań i zasad współżycia; przede wszystkim komunikacji międzyludzkiej, percepcji interpersonalnej, zasad współpracy, poszczególnych aspektów i rezultatów frustracji, cichej zazdrości i rywalizacji w rodzinie powinny być decydujące przy podejmowaniu decyzji. Świadomość zjawisk rozgrywających się w tle jest podstawą zarządzania i kierowania dynamiką całej sytuacji.

4.1.4. Wiedza na temat sektora biznesowego. Definicja: Chociaż relacje interpersonalne zachodzą niezależnie od sektora biznesowego, zewnętrzny konsultant powinien mieć wiedzę na temat różnych zasad dotyczących środowiska biznesowego: przemysł spożywczy zdecydowanie różni się od produkcji maszyn! Ponadto, produkcja rolnicza zasadniczo odbiega od przetwórstwa. Usługi świadczone na rzecz osób są czymś innym aniżeli rękodzielnictwo lub działania z zakresu technologii informatycznej. Również kwota 1 mln € brzmi inaczej gdy dotyczy małej firmy zajmującej się drukiem wysokiej jakości a inaczej, gdy dotyczy rafinerii ropy naftowej. Zindywidualizowany subiektywny odbiór jest czymś innym niż „chłodne” dane rachunkowe.

C.- Metodologia

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

C. 1.- Zewnętrzna Wizja, bezstronna: Nauczyciel poinformuje studentów, iż pomimo wykonywanej pracy jako zewnętrzni konsultanci, nie powinni sugerować koncepcji ze swoich firm, ponieważ niekoniecznie mogą one się sprawdzić w przypadku innej. W związku z tym, pod okiem nauczyciela, skupią się na wypracowaniu celów przy zachowaniu obiektywizmu. Ważne jest to, aby w przypadku zewnętrznych konsultantów doświadczenie nabyte w czasie pracy w firmie rodzinnej nie wpływało na firmę, w której będą udzielali konsultacji. Wynika to z faktu, iż porada, która jest skuteczna w jednej firmie, w innej się nie sprawdza. Ma to związek z tym, iż każda firma rodzinna działa w innym otoczeniu. C.2.- Specjalista metodologii. Nauczyciel ma świadomość, że zewnętrzny konsultant przychodzący z prywatnej firmy rodzinnej, ma doświadczenie, które po uporządkowaniu przekaże studentowi jako klarowną metodę pracy konsultanta. W efekcie będą mogli optymalnie wykorzystać czas i zasoby. C.3.- Poświęcenie i czas: Studenci, którzy będą pracowali jako zewnętrzni konsultanci, mający doświadczenie z własnej pracy, mogą spędzać zbyt dużo czasu udzielając porad, ponieważ nabyli je we własnej firmie rodzinnej. Nauczyciel skupi się na kwestii poświęcenia i czasu, jako że pracując dla innych powinni pamiętać o tym, jaki jest cel tej firmy.

D. KURS DLA STUDENTÓW W FORMACIE PPT LUB INNYM

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

E. ŹRÓDŁA INTERNETOWE FILMY Moda na sukcesję – menager zewnętrzny https://www.youtube.com/watch?v=NFFihbGMbiU - 3,32 minuty Budowa efektywnej kultury organizacyjnej - Grzegorz Filipowicz (Competency Institute) https://www.youtube.com/watch?v=0CRPoOToahU Co to jest i jak buduje się kulturę organizacyjną - 3,16 minut ASTOR "Kultura organizacyjna w praktyce" https://www.youtube.com/watch?v=0AED79aBk6U Zasady kultury organizacyjnej, procesy i zasady. Ocena pracowników – 5,5 min.

ARTYKUŁY Dlaczego czasem warto skorzystać z konsultanta zewnętrznego prowadząc własną firmie? http://bizneszklasa.pl/2014/03/18/dlaczego-czasem-warto-skorzystac-z-konsultantazewnetrznego-prowadzac-wlasna-firmie/ Omówienie kompetencji i zadań konsultanta zewnętrznego Czym jest konsulting i czy warto zostać konsultantem? https://zycioweorigami.wordpress.com/2015/08/28/czym-jest-konsulting-i-czy-wartozostac-konsultantem/ Korzyści i wady korzystania z konsultanta zewnętrznego ale również plusy i minusy pracy w konsultingu

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

5.- DODATKOWE INFORMACJE 5.1. Wspólna Bazowa Treść. Materiał na bazie platformy e-learning. Rady do przemyślenia!

Ponieważ kurs jest interaktywny, dodatkowa część umożliwia studentowi interakcję z nauczycielem, który sporządzi ocenę nabytej przez studenta wiedzy dotyczącej każdej z omawianych kompetencji, zwanych w tej części wspólnymi.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

5.2. Szczególne Kompetencje. Platforma e-learning. Porady.

5.3: Suplement: materiał do ćwiczeń. Celem tego materiału jest umożliwienie studentówi lepszego zrozumienia umiejętności i skupienia się na tym, co każdy z nich powinien osiągnąć. Niniejsza część koncentruje się na materiale dydaktycznym dostępnym na platformie e-learning.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

6. TEST KOŃCOWY Ponieważ platforma jest interaktywna, pozwala to nauczycielowi monitorować wpisy studentów oraz ocenić, za pomocą końcowego egzaminu, poziom nabytej wiedzy. Poniższy egzamin dostarcza informacji na temat zdobytej wiedzy. UWAGA: POPRAWNA ODPOWIEDŹ NA CZERWONO.

Wspólne Podstawowe Kompetencje 1. Przywództwo 1.1. Strategiczne myślenie

Co mamy na myśli mówiąc Strategiczne myślenie?

1.1.1. Sposób myślenia w duchu kultury militarnej. 1.1.2. Myślenie ukierunkowane na krótkoterminowe cele. 1.1.3. Długoterminowa wizja celu firmy? 1.2. Podejmowanie decyzji:

Co mamy na myśli mówiąc o Podejmowaniu Decyzji?

1.2.1. Stworzenie systemu dla podjęcia następnych koniecznych decyzji 1.2.2. Przeanalizowanie sytuacji przy pomocy systematycznego podejścia i wybranie najlepszego rozwiązania. 1.2.3. Podjęcie decyzji dotyczących produkcji w biznesie? 1.3. Automotywacja i umiejętności motywacyjne.

Jakie są podstawowe ,,sekrety” osiągnięcia możliwości automotywacji i motywowania innych?

1.3.1. Posiadanie celu i skupienie się na nim. 1.3.2. Wyjaśnienie entuzjazmy wyrażanego przez inne osoby. 1.3.3. Wyjaśnienie pisemne niektórych z proponowanych działań. 1.4. Umiejętność zarządzania czasem, negocjowania i przydzielania zadań.

Jakie są podstawowe zasady zarządzania czasem?

1.4.1. Spisanie zadań, które należy wykonać. 1.4.2. Ustalenie i wybranie ważniejszych celów a następnie nadanie im pierwszeństwa. 1.4.3. Posiadanie uporządkowanej chronologicznie agendy.

1.5. Wartości etyczne

Co to znaczy, że ktoś reprezentuje wartości etyczne?

1.5.1. Umieszczenie ich w Kodeksie Etycznym 1.5.2. Stosowanie ich poprzez promowanie etycznych zachowań i spójności w przeciwieństwie do wygody ekonomicznej i zysku. 1.5.3. Przekazanie zasad osobom, z którymi jesteśmy w kontakcie.

1.6.Budowanie zespołu

Jakie są najbardziej skuteczne zasady budowaniu zespołu?

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

1.6.1. Postępowanie jak szef wydający jasne polecenia. 1.6.2. Postępowanie jak dyrygent orkiestry dbający o wszystkie grające instrumenty. 1.6.3. Skupienie się na każdym pojedynczym członku zespołu i zalecenie, aby każda osoba z zespołu skupiła się na uczuciach pozostałych. 1.7. Umiejętności komunikacyjne

Jakie są podstawowe zasady Komunikacji?

1.7.1. Spisanie zasad postępowania. 1.7.2. Świadomość, że komunikacja wyraża się poprzez słowa, zachowanie i wzajemne relacje. 1.7.3. Wiedza na temat takich mediów, jak radio, tv lub internet.

2.Biznes 2 .1. Zarządzanie

Jakie są podstawowe zasady zarządzania?

2.1.1. Posiadać umiejętności zarządzania wydarzeniami, nie uleganie im. 2.1.2. Spisanie klarownych poleceń dla podwładnych. 2.1.3. Zaplanowanie zadań do wykonania; 2.2. Silna determinacja w osiąganiu celów w biznesie.

Jakie są przydatne podstawowe zasady dotyczące determinacji w biznesie?

2.2.1 Determinacja do realizacji podstawowych osobistych pomysłów. 2.2.2. Skupienie się na wizji przydatnej w biznesiel 2.2.3. Nie akceptowanie opinii innych osób. 2.3. Kreatywność i innowacyjność.

W jaki sposób powinny być one przeniesione do rzeczywistości?

2.3.1. Poprzez testowanie w praktyce. 2.3.2. Poprzez wypróbowanie innych pomysłów i rozwinięcie ich na dużą skale. 2.2.3. Poprzez korzystanie z pomysłów innych osób i zastosowanie ich tak szybko jak to możliwe. 2.4. Wizja Biznesu – Myślenie biznesowel

Co znaczy ,,zaproponowanie wspólnej wizji biznesu”?

2.4.1. Zaproponowanie firmie udziału w nowym (biznesowym i w pewnym stopniu osobistym) sposobie funkcjonowania. 2.4.2. Spisanie celów biznesowych. 2.4.3. Kopiowanie pewnych dobrych pomysłów na przyszłość. 2.5. Ocena ryzyka.

W jaki sposób można przeprowadzić owocną ocenę ryzyka?

2.5.1. Stworzenie mapy ryzyka firmy. 2.5.2. Ubezpieczenie firmy 2.5.3. Przeanalizowanie rzeczywistego ryzyka firmy i podjęcie środków minimalizujących go. 2.6. Umiejętność dostosowania się do zmian: zewnętrzne zmiany.

W jaki sposób twoja firma powinna dostosować się do zewnętrznych zmian?

2.6.1. Gotowość do zmiany podjętych decyzji w zależności od zmieniających się zewnętrznych warunków.

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

2.6.2. Sporządzenie opisu rozwijającej się sytuacji i przedstawienie go współpracownikom. 2.6.3. Podjęcie decyzji o wprowadzeniu okresowych zmian kierując się osobistymi względami, bez względu na rozwijającą się sytuację. 2.7. Wiedza finansowa i ekonomiczna.

W jaki sposób finansowa i ekonomiczna wiedza mogą stać się użyteczną podstawą biznesu?

2.7.1. Poprzez zostanie rzeczywistym ekspertem, którego priorytetem są finanse. 2.7.2. Poprzez stałe zainteresowanie tematem, bez konieczności posiadania doskonałej wiedzy. 2.7.3. Poprzez uzyskanie formalnego certyfikatu z wiedzy ekonomicznej. 2.8. Rozwiązywanie problemów.

W jaki sposób problemy firmowe i organizacyjne powinny by przeanalizowane i rozwiązane?

2.9.1. Poprzez pytanie ekspertów w każdym szczególnym przypadku. 2.9.2. Poprzez przyswojenie rzeczywistej ustrukturyzowanej metody po to, aby analizować problem w sposób systematyczny. 2.9.3.Poprzez zapisanie głównych elementów problemu.

3.1. Rodzinna firma wewnętrzna dynamika 3 .1.1.Elastyczność.

Jak należy rozumieć elastyczność w biznesie rodzinnym?

3.1.1.1. Elastyczność jest efektem umiejętności dostosowania się kilku poszczególnych osób (rodzina i biznes). 3.1.1.2. Elastyczność polega na kontaktach z osobami, które rozumieją występujące pojedyncze trudności. 3.1.1.3. Elastyczność przedstawia zdolność jednego członka rodziny do dostosowania się. 3.1.2. Zdolność do zmiany: wewnętrzne zmiany.

W jaki sposób należy rozumieć umiejętność dostosowania się w firmie rodzinnej?

3.1.2.1. Umiejętność dostosowania się jest zmianą rozkładu zajęć przeprowadzoną bez większych trudności. 3.1.2.2. Umiejętność zrozumienia DLACZEGO niektóre zmiany muszą być przeprowadzone po to, aby ułatwić firmie uzyskiwanie zysków. 3.1.2.3. Zdolność dostosowania się polega na akceptacji zmian dotyczących wyposażenia biura i innych podobnych drobnych zmian. 3.1.3. Otwartość.

Co powinniśmy uważać za otwartość w Rodzinnej Firmie?

3.1.3.1. Członkowie rodziny i firmy biernie akceptują decyzje lidera. 3.1.3.2. Pracownicy chcą zrozumieć potrzeby pozostałych osób w firmie, oceniają je, a następnie akceptują zmiany. 3.1.3.3. Pracownicy udają, że się zgadzają w pewnych kwestiach.

Odpowiedziałeś dobrze na ………………… z 18 pytań. Czy chcesz sprawdzić poprawne odpowiedzi?

Business Owners. Promoting Youth Employment through the Continuity of Family Business Project and agreement number - 20141ES01KA202004710

Poniżej ankieta typu prawdafałsz dotycząca szczególnych kompetencji, na potrzeby egzaminu. Szczególne Kompetencje dotyczące pełnionych Ról. Które zdania są prawdziwe, a które fałszywe?

P (Prawda) F (Fałsz ) Poprawna odpowiedź na czerwono

1. Biznesmen. Właściciel

1.1. Wewnętrzne relacje: Właściciel jest liderem, może robić wszystko co chce ze swoją firmą. 1.2. Inteligencja emocjonalna: Czasami zarządzanie emocjami może być ważniejsze od zarządzania pieniędzmi. 1.2.3. Komunikacja jest serdeczna, podczas gdy informacja jest chłodna.

P P

F F

2. Menadżer 2.1. Myślenie analiytyczne: Ustalenie celow i priorytetów: Priorytety: Ważne jest, aby menadżer miał doraźną wizję celów. 2.2. Publiczne wypowiedzi: Każdy może być dobrym mówcą! 2.3. Rozwiązywanie problemów: właściciele i / pracownicy: Do rozwiązywania problemów wymagane są odpowiednie umiejętności. 2.4. Umiejętności negocjacji: Osoby dyplomatyczne mogą być bardzo dobrymi negocjatorami. 2.5. Strategiczne planowanie i podejmowanie decyzji: Menadżer musi mieć strategię podejmowania decyzji. 2.6 . Umiejętności finansowe i ekonomiczne: Menadżer potrafi również wykorzystywać czyjeś umiejętności finansowe. 2.7. Kompleksowe zarządzanie biznesem: Menadżer powinien mieć wiedzę na temat pozycji firmy na rynku. 2.8. Zarządzanie zasobami ludzkimi: Obowiązuje nie umiejętność oceny zasobów ludzkich lecz wiedza dotycząca zarządzania zasobami ludzkimi. 2.9. Ukryta wiedza: nie można jej zmierzyć, ani opisać, więc jest nieważna.

3. Zewnętrzny Konsultant 3.1. Kultura organizacyjna 3.1.1. Umiejętność dostosowania sie do szczególnych wymogów sytuacji firmy rodzinnej: konsultant musi rozmawiać ze wszystkimi. 3.1.2. Współpracować z potrzebami firmy rodzinnej: konsultant zawsze powinien narzucać swoją wizję. 3.1.3. Umiejętność obserwowania wewnętrznych relacji i zasad: konsultant nigdy nie może podważać tradycyjnych reguł w firmie rodzinnej. 3.1.4. Wiedza dotycząca sektora biznesowego: konsultant nie musi być ekspertem w konkretnym sektorze.

Odpowiedziałeś dobrze na ……… z 16 pytań. Czy chcesz sprawdzić poprawne odpowiedzi?