branche
branche
tekst Robbert Delfos De tot nu geproduceerde variëteit in de selfpublishing-markt is enorm; van kunstboeken en kinderboeken tot kookboeken en reisverhalen.
Selfpublishing; groeisegment in boekenland
‘Een papieren uitgave geeft status’
het aanbod van de dienst laagdrempeliger, inspirerender en ruimer zijn om ook de rest van de markt te pakken te krijgen. Er lopen namelijk nogal wat mensen rond die een eigen boek willen maken. Volgens onderzoek van Blurb zelf koestert bijna dertig procent van de Nederlanders die wens. Of het nou een eigen roman, een kunst- of fotoboek of een familiegeschiedenis is; de behoefte schijnt groot te zijn.
Gewone drukker
Via internet je eigen magazine of boek maken, is populair. Maar de ‘selfpublishers’ willen meer dan standaardboeken. Er komen extraatjes als ‘gewoon tekstpapier’, offsetdruk en bijzondere afwerking. 1 Het Amerikaanse selfpublishing- en print-on-demand-bedrijf Blurb organiseerde begin dit jaar een rondetafelbijeenkomst om te praten over de toekomst van het boek, het on demand-boek wel te verstaan. Aan de bijeenkomst in het Amsterdamse Odeon deden uitgevers, auteurs, kunstenaars en vooral mensen uit de fotografiebranche mee. Dat laatste is niet zo vreemd, als je je realiseert dat de oprichter en ceo van deze van oorsprong Amerikaanse internetdienst, Eileen Gittins, zelf fotografe is. Ze startte deze service in 2006 uit frustratie, opgelopen tijdens pogingen om een eigen boek uit te geven via de traditionele uitgeef- en productieroutes.
Echte papieren boeken blijken in dit ebook- en internettijdperk toch een veel gevraagd product, vanwege het onderscheidende fysieke karakter. Via deze internetroute kunnen de creatieven ongestoord en voor een laag bedrag hun eigen werk publiceren. Een gelijmd boekje of tijdschrift van tachtig pagina’s fullcolour op prima papier in een oplage van twintig exemplaren kost een selfpublisher bij Blurb rond de negentien euro per stuk. Dat is uiteraard exclusief de eigen kosten van het creatieve werk: tekst, beeld en opmaak. Deze zelf gemaakte en uitgegeven boeken of magazines kunnen ook nog via een webshop aan de man gebracht worden.
Status De tot nu geproduceerde variëteit is enorm; van kunst- en kinderboeken tot boeken met recepten en reisverhalen. Tijdens de bijeenkomst vertelden enkelen ook over de moeilijke en vaak teleurstellende route langs traditionele uitgevers. Selfpublishing biedt hiervoor een oplossing. Het maakt daarbij voor de makers in principe blijkbaar niet uit dat het kleine oplages zijn. ‘Een echt uitgegeven papieren boek geeft namelijk status’, bevestigt kunstenaar en vormveranderaar Virginie Moerenhout. ‘Als je alleen al zegt dat je een boek hebt gemaakt, wordt je al serieuzer genomen.’ Het bewijs van het tastbare plezier dat je beleeft aan print openbaarde zich direct na binnenkomst van de genodigden. Moerenhout en Robin Noorda van Morphosis trokken enthousiast hun ‘bewijsmateriaal’ uit de tas om geanimeerd in gesprek te raken over elkaars creatieve uitingen.
er een invoegmodule voor InDesign, waarna je vervolgens kunt bestellen vanaf oplage 1. Overigens kent de selfpublishing-markt een flink aanbod van elkaar beconcurrerende internetdiensten. In PrintMatters, een zusterblad van Graficus, beschreef journalist Robert Hertogs vorig jaar nog de groei in de ‘maak je eigen magazine’-diensten, waaronder naast Blurb ook merken opereren als Editoo, Fotoservice, Jilster, Magazine Plaza, Lady Glossy, PrintKiosk en Probook Media. Ook grafische bedrijven spelen in op de trend richting zelf uitgeven. Onlangs vertelde Peter Hendriks van Gildeprint in Enschede in Graficus nog over zijn eigen website Boekengilde.nl. Puur bedoeld om in te spelen op mensen die een eigen boek willen. Een wens die, dankzij de digitale drukopties van nu, veel haalbaarder is geworden dan een paar jaar geleden.
Amazon.com Fotoboeken
Aan de bijeenkomst over de toekomst van het on demand-boek deden uitgevers, auteurs, kunstenaars en vooral mensen uit de fotografiewereld mee.
42 | maart 2014 | graficus
De bestelmethode via Blurb is te vergelijken met de populaire fotoboeken die veel Nederlanders bestellen bij bedrijven als Albelli, CEWE en HEMA. Bij Blurb gaat het met name over boeken die je – gratis – via de ingebouwde opmaaksoftware BookSmart kunt opmaken. Fotografen kunnen Adobe Lightroom met boekmodule gebruiken en voor ontwerpers is
Volgens bericht in de Financiële Telegraaf zet Blurb wereldwijd zo’n honderd miljoen dollar om. Het bedrijf heeft kantoren in San Francisco en Londen. Bij elkaar werken er meer dan honderd man, die in 2012 zo’n 1,8 miljoen boeken naar 68 landen verscheepten. En dat terwijl een van de aanwezigen vertelde dat zij voor bepaalde producties ook bij de HEMA de gewenste kwaliteit kon krijgen. Maar de eigen
etalage van Blurb bleek bij veel aanwezigen een belangrijk onderscheidend element om toch voor de Amerikaanse club te kiezen. ‘Elk door jou gemaakt boek kun je in de webwinkel te koop aanbieden. Je bepaalt zelf je prijs en kunt ook zelf bepalen welke pagina’s je daarbij wil tonen.’ De inkomsten van de verkoop via deze site verdelen de internetonderneming en de selfpublisher. Volgens de marketingdirecteur van Blurb, de Nederlandse Brenda van Camp, is een belangrijke ontsluiting van de eigen huidige webshop naar een merk met een veel groter bereik, denk aan Amazon.com, aanstaande. Zowel de eigenaar als de serviceverlener hebben uiteraard baat bij zo’n uitbreiding van het aantal potentiële klanten.
Dertig procent wil eigen boek De Amerikaanse internetonderneming zegt dol te zijn op haar klanten en vooral hun werk, want ‘we zijn een internetbedrijf en zien onze klanten niet, maar wel hun werk. Werk waar we vaak echt trots op zijn om te mogen maken en in de webshop aan te bieden.’ Van Camp: ‘Het mooie van selfpublishing is dat een boek dat het anders niet zou halen toch gepubliceerd wordt.’ De creatieven blijven de primaire doelgroep, maar volgens de marketingdirecteur moet
Vanuit de hoek van de creatieven kwam een aantal suggesties om Blurb specifiek voor die doelgroep aantrekkelijker te maken. ‘Stuur regelmatig een email, net als bij Kickstarter, waarbij je aangeeft wat je nu weer voor bijzonders in de collectie hebt. Dat inspireert.’ Een ander idee was het vormen van een community. ‘Eigenlijk zou je meer met elkaar moeten samenwerken en elkaar ideeën en diensten moeten kunnen bieden via een Blurb-community.’ En: ‘Begin een hulpdienst om mensen die vastlopen op sleeptouw te nemen.’ En weer een ander: ‘Het ontbreekt wat aan dynamiek, waarom niet doorzetten naar ebooks en andere media?’ Ook kwam er commentaar op het beperkte aanbod qua gra-
‘Toch het liefst naar een gewone drukker’ fische productiemogelijkheden. ‘Ik ga toch het liefst naar een gewone drukker. Voor een klein beetje meer heb je een opvallend boek met preeg of folie en wordt het op een bijzondere manier gebonden.’ Volgens Van Camp wordt die vraag naar productontwikkeling binnenkort deels ingevuld. ‘Wij erkennen de vraag en willen daar zeker op inspelen. Speciaal voor romanschrijvers bieden we binnenkort naast het fotoboekpapier ook tekstpapier. Verder willen we bijzondere afwerkingsopties kunnen aanbieden, komen er extra formaten bij en gaan we ook offset aanbieden. Want vanaf een oplage van ongeveer 750 exemplaren is het gemiddeld genomen voordeliger om te drukken.’ 1
graficus | maart 2014 | 43