Anna Rumińska grudzień 2010
człowiek wśród
kontekstów
1
2
pytanie
odpowiedĹş
konfrontacja 3
co to jest
przestrzeń? pytanie pierwsze – kontekst definicji
4
•ludność •interakcja •obszar pomiędzy •to co nas otacza •to co otacza mnie •miejsce •obszar, horyzont •wszystko co nas otacza w sensie fizycznym i nie-fizycznym •glob, kontynenty, wody, państwa, miasta •pustka - pustynia •sfera fizyczna działalności ludzkiej
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
5
środowisko po prostu
całokształt fizyki coś, co nas otacza układ współrzędnych świat wokół nas pustka system relacji życie dookoła nasze otoczenie zespół problemów wytwór człowieka środowisko geograficzne wytwór człowieka dar boski ziemska materia materia trójwymiarowa przestrzeń euklidesowa powiązań katalog możliwości sieć materializacja idei elementów sfera życiazestaw pozaludzka twórczość 6
co to jest przestrzeń publiczna? pytanie drugie – kontekst specjalizacji
7
•np. podwórko, park •część wspólna, •przestrzeń służąca ludziom, stworzeniom, ludzkości •to, co otacza mnie i innych •aktywność obywatelska •miejsce koegzystencji •ulica, plac •wspólne miejsce •dostępna dla wszystkich strefa fizyczna działań
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
8
to co może być sacrum i profanum miejsce jedna z czterech przestrzeni miejsce publiczne tam gdzie każdy może wejść miejsce społeczne to co nasze nie-miejsce wspólne miejsce zmaterializowana sfera mieszkańców miejsce bycia ludzi publiczna to co między budynkami internet intelektualna blaga exterior czyli to co nie jest interior hybryda postaw potencjał relacji miejsce formowania się wirtualny tożsamości politycznych świat społeczna przestrzeń miasta pustka pozwalająca na wolną miejska wieża babel i równą wypowiedź 9
cojest to gmina? pytanie trzecie – kontekst wspólnoty
10
•Wrocław •sztucznie, administracyjnie wydzielona część przestrzeni •miasto + ludność •jednostka samorządu •obszar •miasteczko i wsie dookoła •wspólnota mieszkańców wraz z władzą, którą wybiera •grupa/zespół ludzi zrzeszonych wspólnie •wyszczególniona administracyjnie przestrzeń •skupisko ludzkie •zespół miejscowości
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
11
orbis interior orbis exterior prywatna publiczna intymna prywatna publiczna społeczna gmina: wspólnota samorządowa mieszkańców na odpowiednim terytorium, decydująca o własnych sprawach niezależnie od nadrzędnej władzy
zamknięta otwarta
gmina: wspólnota samorządowa oraz odpowiednie terytorium gmina: prawnie zorganizowany, terytorialny związek zamieszkały przez ludzi (wspólnota samorządowa) 12
jak
analizujemy przestrzeń?
pytanie czwarte – kontekst metodologii
13
•obserwując ją •obserwując i współtworząc •próbując uczestniczyć w interakcjach •głosując •przebywając w niej i z nią •środowisko •najczęściej zmysłowo •odczucia, zmysły, subiektywnie
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
14
indukcja
dedukcja od ogółu do szczegółów
od szczegółów do ogółu
większość ławek zajmują bezdomni, więc lepiej ograniczyć liczbę ławek
w mieście nie widać niepełnosprawnych, na pewno każdy z nich woli być w domu, niż poza nim, więc uniwersalny dizajn nie ma większego sensu
redukcja od przesłanki do racji ta kontrowersyjna manifestacja skończyła się walką, więc lepiej ograniczyć prawo do manifestowania
perspektywa od skali do skali most wschodni jest ważny dla mieszkańców, trudno zrozumieć, że go niedoceniają
analogia
od szczegółu do szczegółu rekonstrukcja architektoniczna udała się tam, i tam, i tam, więc tutaj też się uda
opozycja między przypadkami powojenny modernizm jest o wiele brzydszy od starych kamieniczek, trzeba go wyburzyć 15
jakie miejsca nie są
miejscami? pytanie piąte – kontekst subiektywizmu
16
•miejsca wyobrażone? •niezagospodarowane •? •komunikacja publiczna •serce •nijakie •te, których istnienia nie mogę sprawdzić, te teoretyczne •miejsca zajęte przez coś lub kogoś •zapomniane •puste, martwe, nie-interaktywne
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
17
krzyĹźe przydroĹźne
pomniki
zakrystie
bankomaty
przystanki pks
lotniska jarmarki
odpusty
bary fast-food
hipermarkety zajazdy
hotele szosy i drogi
multipleksy
18
po co
pytanie o cel
miejsca są
miejscami? pytanie szóste – kontekst celowości
19
•aby komunikować się •absurd •aby zaistnieć w świadomości •aby (współ)uczestniczyć •żeby w nich przebywać, odkrywać je •by je zająć na coś lub kogoś •by wskazywać drogę •żeby zostały zagospodarowane •z definicji •chęć wspólnoty
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
20
pewność
spokój
bankomaty
pomniki nomadyzm
lotniska
inicjacja
bary fast-food
samoocena
hipermarkety
http://www.irj.pl/news.php?w=Galerianki
innowacja
hotele nauka
multipleksy
http://www.apartmenttherapy.com/sf/look/unusual-hotels-daspark-hotel-in-austriatelegraphcouk-075909
21
co chcemy robić w przestrzeni publicznej?
pytanie siódme – kontekst preferencji
22
•podziwiać •poznawać •dobrze się czuć •zaspokajać potrzeby (wspólne i nie tylko) •odpoczywać, spotykać się •być •wszystko na co mamy ochotę •mieć coś do powiedzenia i być wysłuchanym •po swojemu •sprawnie funkcjonować
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
23
24
dla kogo
chodnik? http://kobieta.interia.pl/galerie/galeria/wyjatkowe-buty/zdjecie/duze,1034713
pytanie ósme – kontekst archaizmu
25
•dla przechodniów/rowerów i innych •dla przechodniów •dla perypatetyków •dla pieszych •dla ludzi •nie dla psów, dla mnie! •dla każdego (byle był pieszo) •dla pieszego, ewentualnie dla roweru
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
26
Źródło niektórych fotografii: Internet
27
kto jest
adresatem? pytanie dziewiąte – kontekst odbiorcy
28
•ludzie •ogół •użytkownicy •ja i ty, czyli my •my •niektórzy •wszyscy •mieszkańcy, przyjezdni •każdy •każdy człowiek •człowiek, społeczność, zwierzę
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
29
Źródło niektórych fotografii: Internet
30
co budzi zgorszenie?
pytanie dziesiąte – kontekst interpretacji
31
•głupota rozwiązań •wyjść poza normę •brud •odchody zwierząt •komercjalizacja •śmierć obywatela •brak szacunku do przestrzeni publicznej (a raczej objawy braku szacunku) •obsceniczny wygląd •nielegalne wysypisko •łamanie zasad •reklama zewnętrzna (dla mnie) •wychylanie się poza przyjęte normy
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
32
Źródło fotografii: Internet
33
jakie tu są
języki? pytanie jedenaste – kontekst komunikacji
34
•prymitywne, ordynarne •język ciała •kod kulturowy •język mówiony •język ulicy, dnia codziennego, czasem język nienawiści •mało kompatybilne •symbolika, estetyka, urbanistyka •skrótowe i w większości chamskie •uprzywilejowane, najczęściej zalegalizowane •komunikacja werbalna, niewerbalna, stereotypy
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
35
Źródło fotografii: Internet
36
jak można siedzieć? pytanie dwunaste – kontekst socjalizacji
37
•z uwagą •prosto •wolę leżeć •legalnie •wygodnie •dla siebie albo dla innych •samemu albo z innymi •na ławce – ale po co, skoro jest tyle do zrobienia
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
38
39
jak analizować publiczną?
przestrzeń pytanie trzynaste – kontekst opisu (placemaking)`
40
•surowo obserwować •z różnych stron •w zależności od punktu widzenia •właśnie przyszedłem się dowiedzieć, jak? •z kontekstem, w kontekście •obserwując •ogólnie •tak, by liczyć się z każdym •czas, przestrzeń, umiejscowienie, konteksty, subiektywnie
odpowiedzi / warsztaty 13 XII 2010
41
1
• Czy ustaliliśmy definicje? • Czy mówimy tym samym językiem?
2
• Czy mamy te same cele? • Czy należymy do jednej wspólnoty?
3
• Czy znamy stanowisko innych? • Czy zauważamy zmiennośd zjawisk?
4
• Czy wiemy co jest nam tu potrzebne? • Czy rozumiemy różnorodnośd ludzi?
5
• Czy chcemy kogoś tu uszczęśliwid? • Czy wybieramy między teraz a kiedyś?
6
• Czy przyszlibyśmy tutaj z przyjaciółmi? • Czy przyszlibyśmy tutaj z turystami?
7
• Czy bywają tutaj mniejszości etniczne? • Czy bywają tutaj wykluczeni?
8
• Czy tutaj spotykają się ludzie w grupach? • Czy tutaj bywają seniorzy i dzieci?
9
• Czy ludzie mają gdzie usiąśd? • Czy ludzie tutaj jedzą na placu lub chodniku?
10
• Czy przychodzą tutaj ci sami ludzie? • Czy bywają tacy, którzy tylko siedzą?
11
• Kto chroni to miejsce? • Jakie symbole są tutaj widoczne?
12
• Na co narzekają tutaj ludzie? • Jakie dźwięki tutaj słychad?
13
• Jak tutaj pachnie? • Co tutaj można kupid lub sprzedad?
14
• Co ludzie tutaj robią? • Jakie znaki widad wokół?
15
• Czego tutaj jest więcej – ruchu czy bezruchu? • Jak często pojawiają się tu nowe rzeczy?
16
• Jak oświetlone jest to miejsce? • Czego tu jest więcej – ludzi czy aut?
17
• Czy ludzie tutaj chodzą czy jeżdżą? • Jak poruszają się tutaj ludzie?
18
• Kto tu jest obcy, a kto swój? • Kto sprząta w tym miejscu?
19
• Z czego słynie to miejsce? • Jakie nazwy ma to miejsce?
20
• Co tutaj określa się jako ładne i brzydkie? • Czy są tutaj lokalne tradycje, zwyczaje? 42
43
44
dziękuję za uwagę
Anna Rumińska architektka antropolożka kultury emsa.relacje@gmail.com www.emsarelacje.pl www.splotszewskawro.pl
45