De Nieuwspeper 2018 nr 17 by De Nieuwspeper

PAGINA 17

JAARGANG 4, NR. 17 19 SEPT - 2 OKT 2018

Ontmoet Rotterdamse krotenkokers

De buurtbistro van Vincent Mentzel

DE NIEUWSPEPER IS EEN UITGAVE VAN METRO

Juicy Rotterdam

PAGINA 18

KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP WWW.DENIEUWSPEPER.NL

@DENIEUWSPEPER

DE MONUMENTALE GRANDEUR VAN ‘HULSTKAMP’ PAGINA 9-13

(FOTO: JAAP VAN RIJN)

VEELZIJDIGE FAMILIE MET PLEZIER ONDERWEG ONDERWEG

5 jaar garantie

MITSUBISHI SPACE STAR

MITSUBISHI ASX

MITSUBISHI ECLIPSE CROSS

MITSUBISHI OUTLANDER

All-in rijklaar v.a.

€ 11.490

€ 21.490

€ 29.990

€ 33.990

One Stop Private Lease v.a.

€ 199

€ 359

€ 495

€ 569

p.m.

o.b.v. 60 maanden 10.000 km/jaar

+ Compact en toch ruim + Standaard 5 deuren en zitplaatsen + Gemiddeld verbruik van 1 op 25 + Ook leverbaar met CVT automaat

+ Dynamisch design + Comfortabele hoge zit + Uitnodigende ruimte + Veelzijdige crossover

+ 1.5-liter turbo benzinemotor met 163pk + Leverbaar met 8-traps CVT automaat + Trekgewicht 1.600 kg + Optioneel: 4WD met Super-All Wheel Control

+ Ideale gezinsauto + Benzine, diesel of PHEV + Leverbaar met 7 zitplaatsen + Ook als 4WD

Autobedrijf Noteboom Rotterdam B.V. Kamerlingh Onnesweg 32 • Barendrecht • T. 010 – 29 23 434 • www.noteboom.nl Brandstofverbruik: 1,7-7,0 l/100km. CO2 -uitstoot: 41-159 g/km. • Verkoopprijzen inclusief BTW/BPM en bijkomende kosten, exclusief metallic lak. One Stop Private Lease is een product van Algemene Lease Maatschappij Autoplanning B.V. KvK Flevoland 28073418. Maandbedragen op basis van 60 maanden en 10.000 kilometer per jaar. Afgebeelde modellen kunnen afwijken van de standaardspecificaties. Een nieuwe Mitsubishi wordt geleverd met 5 jaar garantie en mobiliteitsservice. Imp.: MMSN B.V., Amstelveen, contact@mmsn.nl. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden. 09-18

20.000 FIETSEN

EXTRA INGELASTE

PROFITEER NU!

MEGA STUNTVERKOOP60%

GROTE COLLECTIE oma- en opafietsen en gebruikte fietsen! Van 399,- NU

199s! Kwaliteit voor een lage prij

en modell andere De leukste le é v en nog KINDERFIETSEN.

OP=OP

Keus uit meer dan 1000 stuks! Nu al vanaf NU OF NOOIT!

99-

Mountainb bikes

Oo k i n grote 28 inch uitvoering!

- Shimano 21 verrsn. - schijfremmen - aluminium fram me - alleen in zwart - verende voorvorr

199-

OP=OP

FIETSEN

5.0 KINDE0R0 FIETSEN-

tot

korting

Afgebeelde fietsen zijn een greep uit ons enorme assortiment, alleen maar Nederlandse A-merken!

PROFITEER NU ALLEEN EN EXCLUSIEF BIJ MEGA-BIKE

• Shimano en RVS afgemonteerd • oversized high ten of aluminium frames • extra sterke velgen • anti lekbanden • Axa verlichting • gel zadel

E-BIKES MET KORTING! WIJ KOCHTEN CA. 2000 ELEKTRISCHE FIETSEN

NOG NOOIT V ERTOOND!

BIJ ALLEEN MAAR A-MERK FABRIKANTEN OP=OP Heel veel A-merk E-Bikes heel veel verschillende modellen

Van € 1899,tot € 3999,-NU al VANAF

OP=OP

Normaal tot € 699,- NU

eken... odellen uitzo Heel veel m

299- 199249- 349- 399-

149-

BOVAG REPARATIE SERVICE CENTER

Van 599,- NU

CHE OOK ELEKTRIS

Wij staan garant voor snel en vakkundig afhandelen van uw servicebeurten of reparatie. Ons enthousiaste werkplaats-team staat voor u klaar!

ALLES KLAAR TERWIJL U WACHT!* UNIEK IN ROTTERDAM!

tot wel €1200, korting!!

1099-

Bij ons zonder inruil ook gewoon OP=OP

de beste prijs!

Heel veel kinderfietsen, omafietsen, transportfietsen, elektrische- en vouwfietsen, mountainbikes, accessoires enz. enz.

advies • voordeel • service • keuze

Rotterdam XXL Mega Store Burg. van Walsumweg 2 Alles bij ons 1 minuut levertijd, geen lange levertijden alles direct re uit voorraad leverbaar! ve

• Maandag t/m Donderdag 09.00-18.00 • Vrijdag 09.00-21.00 • Zaterdag 09.00-18:00 • Zondag 11.00-17.00

Iedere ZONDAG GEOPEND 11-17 uur!

De beste service en garantie tegen de laagste prijs! Kijk voor openingstijden en routebeschrijving www.megabike.nl

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

OPINIE

NIEUW NIEUW ROTTERDAMS

COLUMN MATTHIJS GOES

PEIL PEIL

Daarom is Rotterdam geen hoofdstad

ROTTERDAMS

NIET LULLEN MAAR POETSEN

HELEMAAL DE BOM

Spelen in Keuken Kampioen Divisie blijkt lucratief: Sparta ambieert een groter stadion Feyenoord en Sparta komen er samen vast wel uit, in het Stadio Giuseppe Meazza aan de Maas.

Als er één ding is waarvan ik heel erg zeker ben, dan is het wel het feit dat Rotterdam de beste stad van Nederland is. Wel ja, eigenlijk wonen we in de beste stad van de wereld en ver daarbuiten. Oké, dat is misschien wat overdreven, want New York (Joe Jork) is ook best aardig. In Rotterdam zijn we in alles beter dan de rest van het land. Hebben andere steden een profvoetbalclub, dan hebben wij er drie. Goed, alledrie zouden ze wel wat vaker mogen winnen (die op het Kasteel wat mij betreft het vaakst), maar welke stad in Nederland heeft ook meer dan één club die volle stadions trekt? Precies. Ook de haven is natuurlijk beter dan die van elke stad bij elkaar opgeteld. Hij is groter, levert meer op en stoot natuurlijk ook meer troep uit dan de rest. Vroeger konden we ook als de beste roepen dat we beter waren dan wie dan ook, maar daar luisterde toen niemand naar. Inmiddels

‘‘

Het nieuwe college blijft investeren in schone lucht „De milieuzone wordt uitgefaseerd in twee stappen. Benzineauto’s van vóór 1992 worden per direct weer toegelaten. Voor dieselauto’s van vóór 2001 wordt de milieuzone op 1 januari 2020 opgeheven.” Huh?

Eigenlijk wonen we in de beste stad van de wereld en ver daarbuiten.

Colofon De Nieuwspeper verschijnt samen met dagblad Metro en wordt in geselecteerde gebieden huis-aan-huis verspreid. Tevens is De Nieuwspeper verkrijgbaar bij afhaalpunten in Rotterdam en de regio.

LEKKER BELANGRIJK...

Hoofdredactie Jaap van Rijn

Ambtenaren moeten voor 9.00 uur in De Rotterdam zijn anders vinden ze geen werkplek meer

Redactie redactie@denieuwspeper.nl

Is dat nou echt een intelligente bazentruc om mensen op tijd op het werk te krijgen?

Advertentieverkoop adverteren@denieuwspeper.nl

Vormgeving Metro

Tonia van Nieuwenhuijzen 06 - 4905 4783 Carin Broere 06 - 5758 0037 Online www.denieuwspeper.nl www.facebook.com/denieuwspeper Alle rechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden nadrukkelijk voorbehouden en berusten bij De Nieuwspeper. Op het gebruik van deze uitgave zijn de Algemene Toepassingsvoorwaarden van De Nieuwspeper van toepassing.

KANNIE WAAR ZIJN?!

De Nieuwspeper is een uitgave van Telegraaf Media Groep.

Rotterdamse freelancers verdienen per uur minder dan hun Amsterdamse, Utrechtse en Haagse collega’s In Rotterdam daalde het tarief ook nog eens waar het in de andere steden steeg. Is de te verdelen werkkoek hier gewoon te klein?

hebben we dat roepen beter onder de knie, zodat anderen het zijn gaan geloven. En ook daarom zie je nu ineens hordes toeristen door de stad lopen. Op het gebied van architectuur zijn we trouwens ook beter dan wie dan ook. Eerlijk gezegd zie ik het niet echt, want ik vind veel "baanbrekende" gebouwen nogal dertien in een dozijn. Wat mij betreft kan er nog wel een trapje bizarheid bovenop. Maar goed, we staan ermee op lijstjes en daar staat Rotterdam steevast bovenaan. Winnaars, dat zijn we. Al die mooie woorden moeten we met wat korreltjes zout nemen. Voetjes aan de grond houden, we zijn Rotterdammers: alles is natuurlijk altijd ruk. Er moet wat te klagen blijven. Opgestroopte mouwen en aan de slag. Daarom is Rotterdam geen hoofdstad. Daarom willen we ook geen hoofdstad zijn. Dat doen ze maar lekker in Amsterdam, met hun ouderwetse slootjes en dronken Engelse toeristen. Wegwezen met je petitie.

’’

KAARTEN VOOR FEYENOORD, CONCERTEN, FESTIVALS GA NAAR METRONIEUWS.NL /WINACTIES

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

GROEN

EEN PARK VOOR EN DOOR BEWONERS Steeds meer Rotterdammers onderkennen de waarde van groen in de stad. De afgelopen 10 jaar ontsproten op meer dan 150 plekken groenprojecten. De Nieuwspeper schenkt aandacht aan een aantal van deze projecten. In deze aflevering: de initiatiefnemers achter het straks 27.000 m2 tellende Essenburgpark. Dit park is te bezichtigen tijdens de Parkenmaand. TEKST: ILJA POST BEELD: JAAP VAN RIJN

Ooit gehoord van het Essenburgpark? Wellicht niet. Het gaat om een stadsnatuurgebied in Rotterdam West, nu een ruige en ongerepte groenstrook van zo’n 900 meter lang en 100 meter breed. Gelegen tussen de Essenburgsingel en de spoorlijn, de Mevlana Moskee en het Marnix Gymnasium. Eenmaal klaar is de stad straks vele duizenden vierkante meters openbaar groen rijker, op nog geen kilometer van Rotterdam Centraal. Ook bijzonder: het park was er nooit gekomen zonder de niet-aflatende inzet van een aantal natuurminnende buurtbewoners. Moeite om met de pers te praten hebben ze allerminst. De bewoners, verenigd in de stichting Essenburgpark, zijn trots op wat er is bereikt. Het scheelde maar weinig of ook dit stukje land was ten prooi gevallen aan de stadsontwikkeling. Weidse polder Woordvoerder Erik Wemmers ontvangt ons op het in onbruik geraakte terrein dat tot 2017 nog eigendom was van de Nederlandse Spoorwegen. Trots laat hij de bezoekers de omgeving zien. Het is bemoedigend om te zien hoe na tientallen jaren van verwaarlozing een prachtig stukje stadsnatuur is ontstaan. Ooit lag hier een weidse polder met sloten. Met de komst van het spoor werd het gebied begrensd. Later volgden sportvelden, bedrijven en volkstuinen. De spoordijk, de sloten, de bruggetjes en de verweesde appel-

bomen en doorgeschoten haagstruiken die je er nu kunt zien, zijn restanten van de verdwenen activiteiten. Het resultaat is wilde natuur met een - in sommige ogen - wat rommelige uitstraling. Heel anders dan bijvoorbeeld het Vroesenpark of Het Park bij de Euromast. Erik Wemmers: „Dieren en planten houden juist van dat ruige. De variatie biedt voedsel en plekken om te schuilen. Zelfs de vos voelt zich hier thuis. Vorig jaar was hij voor het eerst te zien op onze geheime wildcamera. Daarnaast vinden we regelmatig resten van zijn maaltijd en uitwerpselen. De projectorganisatie van de gemeente en de NS bedachten voor deze plek woningen en kantoren. Ze troffen ons tegenover zich: de Pluktuin, Ieders Tuin en de Spoortuin, drie goed georganiseerde buurtinitiatieven. Vooral de NS zei: het is onze grond, we doen ermee wat we willen. Wij zeiden: prima, maar jullie grond ligt mooi wel in ónze wijk. We willen zeggenschap over wat er in onze achtertuin gebeurt.” Langste gebouw van Nederland De buurt heeft een verleden met dwarsbomen. Zo beet Humanitas zich kapot op tegenstand. Deze organisatie wilde de grond opkopen om er het langste gebouw van Nederland op te zetten. Erik Wemmers: „Voor hen was dat ongetwijfeld een mooie stunt. Maar wij buurtbewoners vonden het een onzalig idee: weg vrij uitzicht. De acties die daaruit voortkwamen, hebben tien jaar geleden geleid tot de stichting Progroen en de verschillende individuele buurtinitiatieven van waaruit wij ons sindsdien collectief inzetten voor behoud van het gebied als groene en sociale ruimte. Onze boodschap was simpel. Voor de gemeente is het Essenburgpark een unieke kans, want het ligt er grotendeels al en wij, de buurtinitiatieven, zorgen voor het beheer. Dus zo makkelijk en goedkoop krijg je het nooit meer. Na vele vergaderingen, lobbybijeenkomsten, emails, telefoongesprekken, congressen en bijeenkomsten vonden we uiteindelijk ook een deel van het gemeentelijk apparaat en het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard aan onze zijde. Mooi was vooral de steun van alle politieke partijen in de Rotterdamse gemeenteraad en de gebiedscommissie Delfshaven. Zij stemden allemaal in met de komst van het Essenburgpark. Onder deze druk besloot de NS te stoppen met haar pogingen het gebied te bebouwen en het voor een schappelijke prijs aan de ge-

meente te verkopen. Eind 2015 maakte de gemeenteraad van Rotterdam hier geld voor vrij. Toen kon het plannenmaken beginnen.” Waterberging Onderdeel van die plannen - en volgens sommigen dé reden waarom het Essenburgpark onbebouwd is gebleven - is om het terrein voor een deel te gebruiken als waterberging. Dankzij het bestaande netwerk van sloten en singels kan op een goedkope en groene manier water worden gebufferd als het hard regent. Binnenkort zet het waterschap graafmachines in om te starten met de aanleg van een waterberging van 7000 m2. De lage delen van het park komen wanneer het hard regent deels onder water te staan, waardoor er een moeraslandschap ontstaat. Ideaal voor vissen, waterplanten, kikkers en salamanders. Verder is het de bedoeling om deze stadsnatuur grotendeels met rust te laten, aldus Erik Wemmers. „We laten groeien wat er groeien wil. En als we bomen of struiken bijplanten, zoals onlangs met het planten van notenbomen en struiken, kiezen we bij voorkeur voor inheemse soorten die goed aarden in deze grond. Sommige delen zullen open blijven en af en toe gemaaid worden. Daarvoor hebben we een professionele bosmaaier aangeschaft. Want alles met de heggenschaar bijhouden is simpelweg niet te

doen. Daar komt nog eens bij dat een deel van het spoortalud volkomen overwoekerd is door de Japanse Duizendknoop, een zogeheten invasieve exoot die zo goed als onuitroeibaar is. Het kleinste stukje wortel is voldoende om een nieuwe plant te laten ontkiemen, waardoor deze groene sloper in theorie de hele boel zou kunnen overnemen.” Gevoelig voor verstoring Zeker is in ieder geval dat het Essenburgpark heel anders wordt dan de bekende stadsparken. Daar is het met lekker weer een drukte van jewelste, met vrienden en families die een balletje trappen of op hun kleedje de barbecue aansteken. Zo’n park wordt het Essenburgpark dus niet, aldus Wemmers. „Een stadsnatuurgebied is gevoelig voor verstoring door lawaai, honden en vuur. Daarom vragen we gebruikers de hond altijd onder controle te hebben, niet in het park te picknicken of te barbecueën en geen muziekinstallatie mee te nemen. Ook is het niet de bedoeling om hier na zonsondergang nog te vertoeven. De vrijwilligers sluiten ’s avonds het park af. Overdag is iedereen welkom. Nu nog alleen in de weekenden, maar zodra eind 2018 de waterberging is gerealiseerd, zal het stadsnatuurgebied iedere dag geopend zijn. Dus kom vooral eens kijken.”

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

COLUMN ELLEN MANNENS

AMELANDSEPLEIN

GROEN

Ellen Mannens woont sinds kort bij het Amelandseplein in ‘probleemwijk’ Carnisse. Ze gaat op zoek naar de ware aard van haar buurt.

FLINTERDUN IS VET GEZELLIG Sinds ik in mijn flatje in Carnisse woon, is mijn definitie van flinterdun veranderd. Flinterdun is namelijk het isolatiemateriaal dat de expert in de bouwmarkt me aanraadde voor mijn vloer. Flinterdun was mijn weerstand tegen het idee dat het nooit genoeg zou zijn om de geluiden van en naar de onderbuurman tegen te houden. Na mijn verbouwing was ik namelijk even helemaal klaar met het sjouwen van zware materialen naar de derde verdieping. Dat flinterdunne isolatiemateriaal zag er aantrekkelijk licht uit. Flinterdun is echter ook de ruimte

tussen mijn houten ondervloer en het stuc-op-riet plafond van mijn onderbuurman. Daardoor weet ik inmiddels precies wanneer hij zijn booty call op bezoek heeft. De bel gaat rond middernacht. Vervolgens begint rond 2 uur ’s nachts het feest en hoor ik keurig hoe hij haar met een prachtig lage Barry White-stem en misschien ook met wat lichamelijke activiteit - zijn bed kraakt in ieder geval niet - naar een hoogtepunt brengt, en nog een, en nog een… en… echt?! Flinterdun maar net dik genoeg is op dat moment de weerstand om

m’n bed uit te stappen, beneden aan te bellen en te checken of de buurman a) werkelijk de reïncarnatie is van Barry White, of b) niet doorheeft dat de dame in kwestie keihard (letterlijk) ligt te faken. Flinterdun betekent tegenwoordig trouwens ook: ’s nachts wakker worden van gesnurk en beseffen dat het de buurman aan de andere kant van de muur is. Ik ben er nog niet helemaal uit welke van de twee nachtelijke geluiden m’n favoriet is. Tijdens zo’n nacht ongewenst wakker liggen schoot me ineens iets te binnen. Wij zouden hier in Carnisse het lijstje

’Gebrek aan sociale cohesie’ aanvoeren. Maar ik denk dat wij in Carnisse met z’n allen de onderzoekers om de tuin leiden. Dankzij de flinterdunne bouwmaterialen die in de jaren 30 voor onze woningen zijn gebruikt, hebben wij namelijk (al dan niet gewenst) een verborgen sociale cohesie. Voor de buitenwereld mag het dan wel lijken alsof we niets met onze buren hebben. Ondertussen kennen wij precies elkaars dag- en nachtritme, muzieksmaak en jawel: elkaars seksleven. Flinterdun is dus vet sociaal.

OPEN HUIS: 29 SEPTEMBER KOOP- EN HUURWONINGEN IN ROTTERDAM Op zoek naar een koop- of huurwoning in Rotterdam? Bezoek op zaterdag 29 september de Woonstad Woonochtend. Van 10.00 tot 12.00 uur kun jij als eerste een kijkje nemen in deze koop- en vrije sector huurwoningen.

Kijk voor alle locaties op

jouwhuis.nu DIRECT TE KOOP!

KRALINGEN OOSTEINDE 28B

DIRECT TE KOOP!

NOORDEREILAND KOOPVAARDIJHOF 214

DIRECT TE KOOP!

CENTRUM VASTELAND 461

DIRECT TE HUUR!

CENTRUM OUDE BINNENWEG 119

3-kamerappartement Wil je in hartje Rotterdam wonen? In dit appartement woon je om de hoek van de Erasmusbrug en de bruisende Witte de Withstraat. Het appartement ligt op de vijfde verdieping en is bereikbaar met lift.

2- of 3-kamerappartementen Deze appartementen aan de Oude Binnenweg zijn geheel gerenoveerd. Ontbijten doe je bij de Yoghurt Barn en je koﬃe haal je bij de Coﬀee Company. Centraler wonen kan bijna niet!

VASTE KOOPSOM € 230.000 K.K.

VANAF € 975,- PER MAAND

DIRECT TE HUUR!

NOORDEREILAND MAASKADE 63A

DELFSHAVEN HONDIUSSTRAAT 25 B

4-kamerwoning

Een leuk en rustig gelegen appartement in het mooie Kralingen. Dit appartement ligt op de vierde verdieping, heeft maar liefst twee balkons en veel lichtinval.

3-kamerappartement Een appartement met twee balkons en prachtig uitzicht op de Maas. Je woont er op het intieme Noordereiland en bent met de fiets binnen tien minuten in de binnenstad.

Een ruime woning van ruim 100 m2 op het sfeervolle Noordereiland. Tussen de beroemde Erasmusbrug en Willemsbrug in. Met een keuken die uitkijkt op de Maas en een tuintje met prachtige pruimenboom.

Deze prachtige, instapklare woning met authentieke details ligt in een van de mooiste straten van Rotterdam. Met terras grenzend aan de zolderkamer, een luxe badkamer en keuken en pareltjes zoals glas in lood en ornamenten.

VASTE KOOPSOM € 225.000 K.K.

VRAAGPRIJS € 230.000 K.K.

€ 999,- PER MAAND

€ 1.999,- PER MAAND

DIRECT TE HUUR!

DIRECT TE KOOP!

3-kamerappartement

DELFSHAVEN AAGJE DEKENSTRAAT 35

DELFSHAVEN BEUKELSWEG 126

OOSTERFLANK KOBELAAN 394

OOSTERFLANK HELSINGBORGERF 62

5-kamer eengezinswoning

6-kamer eengezinswoning

3-kamerwoning

3-kamerappartement

In het levendige Spangen staat deze unieke en ruime eengezinswoning. Met een luxe woonkeuken voorzien van inbouwapparatuur, een heerlijke tuin en een ruime zolder.

Een woning van maar liefst 163 m2 in het westen van Rotterdam. Met unieke details uit 1920. Ideaal voor gezinnen die een ruime en sfeervolle woning zoeken.

Een goed onderhouden benedenwoning met drie kamers, een royale tuin en een balkon. Deze woning staat in de kindvriendelijke wijk Oosterﬂank in Prins Alexander.

Leuk appartement voor starters. Gelegen op een ideale locatie in de wijk Oosterﬂank in Prins Alexander, vlak bij winkelcentrum Oosterﬂank, Alexandrium I en II.

€ 1499,- PER MAAND

€ 999,- PER MAAND

VRAAGPRIJS € 185.000 K.K.

VRAAGPRIJS € 147.500 K.K.

BLIJF OP DE HOOGTE VAN ONS AANBOD

Zit jouw droomhuis er niet bij? Ontvang het nieuwste aanbod koop- en huurwoningen direct in je mailbox door je aan te melden op www.woonstadrotterdam.nl

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

NIEUWS

DEMOCRATISCHE VERNIEUWING MET DE KOMST VAN WIJKCOMITÉ In zes Rotterdamse wijken vervangen wijkbewoners zonder enige politieke ervaring de gebiedscommissie. De Nieuwspeper volgt het wijkcomité in Middelland om te kijken of dit experiment de beoogde democratische vernieuwing brengt. TEKST & BEELD: TARA LEWIS Er vindt een uniek experiment plaats in deze bestuursperiode als het gaat om democratische vernieuwing: gelote volksvertegenwoordigers. In zes wijken is niet de gebiedscommissie maar een geloot wijkcomité verantwoordelijk voor een deel van de lokale politieke keuzes. Zo adviseert het wijkcomité het gemeentebestuur van Rotterdam over wat nodig is in de wijk. Daarnaast beslissen de comités over het geven van subsidies aan bewonersinitiatieven en betrekken ze bewoners en bedrijven bij het maken van de wijkagenda. Het groenere Brancopark Middelland is een van de zes plekken in Rotterdam waar de komende vier jaar zal blijken of gelote inwoners beter weten wat hun wijk nodig heeft dan (lokale) politici. Lot Mertens ging na de verkiezingen in mei als een van de twee wijkmanagers langs de deuren om de ingelote wijkbewoners persoonlijk op de hoogte te stellen van de loting en hun te vragen of ze bereid waren om daadwerkelijk plaats te nemen in het wijkcomité. Aan experimenten zijn ze in Middelland inmiddels wel gewend. Mertens: „Drie jaar geleden besloot een groep mondige bewoners zelf actief mee te willen denken over de acht miljoen euro die beschikbaar was om de veiligheid in de wijk te vergroten. Burgemeester Aboutaleb was daar ontvankelijk voor en heeft ervoor gezorgd dat dit mogelijk werd.” Het project kreeg de naam ’Mooi, Mooier, Middelland’. Op de eerste bijeenkomst kwamen zo’n 150 bewoners af. „De meesten konden zich niet voorstellen dat ze daadwerkelijk zelf mee mochten beslissen.” Uiteindelijk zijn rond de 300 bewoners betrokken bij de plannen voor de wijk. „Zo

‘‘

Al sla je me dood, maar ik had er nog nooit van gehoord.

’’

werd een groot draagvlak gecreëerd met uiteindelijk zichtbare resultaten, zoals het groenere Brancopark, huize Middelland als huis van de wijk, en een opzet voor het Middellandplein. Op onderdelen is het makkelijk om betrokkenheid te mobiliseren, maar als het ging om kwesties waarin het algemene Middellandbelang moest worden afgewogen, was het lastig om knopen door te hakken.” Daarom is ze blij dat de wijk sinds mei onderdeel is van het gemeentelijke experiment om op lokaal niveau democratische vernieuwing door te voeren. „We waren bestuurlijk al behoorlijk vernieuwend bezig, maar het is mooi dat er nu een onafhankelijke club is met de legitimiteit om belangrijke beslissingen te nemen.” Tegenwoordig leuker Het wijkcomité bestaat uit vijf leden, onder wie Fatma Özçay (19), die momenteel de kappersacademie volgt en daarna verder wil studeren. „Ik ben opgegroeid in Middelland en zou hier het liefst altijd blijven wonen. Ik ken veel mensen en alle plekken, ik voel me hier thuis.” De mindere kanten van de wijk, zoals schietpartijen, zijn haar ook niet vreemd. „Maar toch hou ik van deze buurt en de sfeer is tegenwoordig leuker dan vroeger.” Toen Lot bij haar ouders aan de deur kwam, was Fatma niet thuis, waarna Lot haar via sms wist te bereiken. „Voordat ik besloot om mee te doen, wilde ik eerst meer weten. Lot is nog een keer bij ons thuis langsgekomen. Ik vond het meteen leuk en interessant, omdat het over mijn eigen buurt gaat. Daarvoor dacht ik niet zo na over wat er allemaal gebeurt in de wijk. Dat is wel veranderd.” Waslijst Om de ingelote Kubilay Yildiz (23) te vinden moesten Mertens en haar collega iets meer moeite doen. Na drie keer aan de deur te zijn geweest wisten buren hun te vertellen waar hij werkt, zodat ze hem daar

konden opzoeken. Bij zijn familierestaurant Salerno aan de Zaagmolenstraat keken ze even vreemd op toen er een ambtenaar langskwam op zoek naar Kubilay. „Toen hij vertelde dat ik was ingeloot voor het wijkcomité, was dat echt een verrassing. Al sla je me dood, maar ik had er nog nooit van gehoord. Thuis lag gelukkig een brief klaar waarin ik meer kon lezen.” Daarop vroeg ook Kubilay eerst een gesprek aan, om persoonlijk te bespreken wat hij van zijn taak kon verwachten. „Ik kreeg een hartelijk welkom en ik voelde een persoonlijke klik met de wijkmanagers. Daarnaast wist ik direct

dat ik graag iets wilde doen voor de wijk waarin ik leef. Deze buurt representeert mij namelijk ook. Als je visite krijgt, wil je niet dat het een rotzooi is voor de deur.” Kubilay woont sinds zijn vierde in Middelland en is duidelijk zeer betrokken bij zijn buurt. „De laatste zes jaar is er al veel verbeterd, zoals minder autoongelukken op de Nieuwe Binnenweg. Maar ik heb ook een waslijst aan punten die wat mij betreft echt beter kunnen. Zoals de weggehaalde prullenbakken op veel plaatsen. Nu gooit iedereen alles op de grond. En al wordt het binnen een halve dag opgeruimd, dan nog ligt het er een halve dag te

lang.” Op de vraag of sommige mensen misschien altijd hun afval op de grond mikken, reageert hij fel: „Aannames zijn dodelijk. Natuurlijk zijn er altijd ondeugende mensen. Ze nemen de moeite niet om hun rommel in een prullenbak te gooien. Maar je moet soms wel 700 meter lopen voordat je er eentje vindt.” Het vinden van een parkeerplek is een van de andere punten die hoog op zijn lijst staan. „Als mensen na een dag hard werken uitgeput thuis komen en elke dag bijna een half uur naar een plek moeten zoeken, zorgt dat voor onrust. Ik heb al twee buren die om die reden zijn verhuisd.” Bin-

nen het wijkcomité moeten dan ook afwegingen worden gemaakt, zoals minder groen in ruil voor parkeerruimte. Spannend De eerst vergadering heeft het wijkcomité er inmiddels op zitten. Fatma en Kubilay vonden het wel even spannend, maar volgens Lot Mertens is het gebrek aan politieke ervaring een verfrissing. „Ze zijn kritisch, maar onbevangen, dat was in de gebiedscommissie weleens anders. Na de vergadering bedankte Kubilay me dat hij dit mag doen. Voor hem is deze rol een eer. Als het zo wordt beleefd, is dit experiment nu al een succes.”

WÉL ALLEEN A-MERKEN, ÉCHT DE GOEDKOOPSTE!

? R I A T I N A S E J P O N ! BESPARE T R U U B E D M IN O O R W O H S ALTIJD EEN

VERBAAS JEZELF OVER ONZE

ALTIJD-LAAGSTE-PRIJZEN

OP AL ONZE A-MERKEN SANITAIR EN TEGELS

Koopzondag? Kijk voor alle 38 vestigingen en openingstijden op www.sanidump.nl SANI-DUMP

SANI-DUMP

Stadionweg 45a

Schieweg 73-75

Lucebertstraat 32

Leeghwaterstraat 63

(Vlakbij de Kuip)

(100 meter vanaf de Makro)

Rotterdam

Delft

Spijkenisse

LOO DS

Sliedrecht

SANI-DUMP

Capelle a/d IJssel Cypresbaan 1

Naast

Aalsmeer - Almere - Amersfoort - Amsterdam - Bergen op Zoom - Breda - Capelle a/d IJssel - Cruquius - Delft - Den Haag - Dordrecht - Drachten - Elst - Geel (België) Groningen - Hoogeveen - Leeuwarden - Leiderdorp - Merksplas (België) - Middelburg - Nuenen - Roelofarendsveen - Roosendaal - Rotterdam - *Sittard-Geleen Sliedrecht - Spijkenisse - Terneuzen - Tilburg - Utrecht - Veghel - Volendam - Wijchen - Woerden- Zaandam - Zaltbommel - Zoetermeer - Zwolle

KIJK VOOR ALLE

*Nieuw onlangs geopend VESTIGINGEN EN OPENINGSTIJDEN OP WWW.SANIDUMP.NL

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

STADSGESCHIEDENIS

Het Hulstkamp-gebouw op het Noordereiland straalt na de renovatie weer als vanouds. Het is nu weer een van die beeldbepalende gebouwen in het zich steeds maar ontwikkelende rivierfront aan de rivierkades. De betekenis van het Hulstkamp-gebouw reikt verder dan het esthetische: het is ook een brok Rotterdamse geschiedenis.

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

STADSGESCHIEDENIS

Monumentale industrie uit een gouden tijdperk Weinigen zullen vermoeden dat het Hulstkamp-gebouw ooit gebouwd werd als fabriek en deze functie 90 jaar lang behield, voor het een tweede leven kreeg. Inmiddels 130 jaar oud is het gebouw een levende herinnering aan een periode waarin Rotterdam – net als nu – ‘booming’ was.

TEKST: RALPH VAN DEN DONK Kennis van onze geschiedenis helpt ons begrijpen wie we zijn en waar we vandaan komen, of, zoals Wim Pijbes het verwoordde in zijn openingsspeech voor de Open Monumentendagen: “Monumenten vormen het DNA van de stad.” In de Remonstrantse Kerk – het huidige Arminius – aan de Westersingel sprak hij over de waarde en betekenis van historische gebouwen. Toevallig is een van de architecten van deze schitterende kerk ook de architect van het Hulstkampgebouw: Jacobus Pieter Stok. Hij was telg van een Rotterdamse architectenfamilie en begon zijn werkzame leven aan het einde van de 19e eeuw. Rond de eeuwwisseling, in een tijdperk van ontluikende moderniteit, wervelende groei en industrialisering, ontwierp Stok veel prominente gebouwen in Rotterdam. Een groot aantal ging verloren in de bommenregen van 1940, zoals het beroemde Hofpleinstation. De meeste resterende gebouwen van zijn hand zijn tegenwoordig rijksmonument, waaronder het Hulstkamp-gebouw uit 1888. Het kwam tot stand in een periode die cruciaal zou blijken voor de ontwikkeling van de stad. Duizelingwekkende ambitie Het ligt voor de hand om aan te nemen dat het Noordereiland er altijd al gelegen heeft – geduldig wachtend tot de Rotterdammers via dit eiland zouden oversteken naar de Zuidoever. De waarheid ligt net even anders. Het Noordereiland was oorspronkelijk deel van het veel grotere eiland Feijenoord. Pas met de aanleg van de Koningshaven in 1878 werd het Noordereiland hiervan afgescheiden. In deze periode woedde er een ongeëvenaarde bouwwoede. Naar het plan van Lodewijk Pincoffs werden op de tot dan toe vrijwel lege Zuidoever reusachtige havens gebouwd,

met eromheen een snelgroeiende olievlek van uitdijende stadswijken. Het moet een tijdperk geweest zijn dat zinderde van de dynamiek, moderniteit en vernieuwing. Rotterdam investeerde met een duizelingwekkende ambitie, met een lef en zelfbewustzijn die aan de wieg staan van de havenstad zoals we hem nu kennen. De groei van de haven en de industrie was essentieel en er lagen flinke kansen voor ambitieuze ondernemers. Onder hen ook de firma Laming & Sons, die besloot op het Noordereiland een grote margarine- en kaasfabriek te bouwen die later bekend zou worden als het Hulstkamp-gebouw. Een huwelijk tussen monumentaal en modern De firma realiseerde een functioneel en modern complex, aangekleed met verbazingwekkende decoraties. De klassieke voorgevel in neorenaissancestijl doet niets vermoeden van de achterliggende industriële functies die het leeuwendeel van de ruimtes innamen. Blijkbaar was het industriële te kaal, te naakt of te lelijk om direct aan de wereld te tonen. Natuurlijk modern en functioneel, maar wel met een gezicht met monumentale grandeur. Zo bezien slaat het gebouw een brug tussen twee tijdperken. Enerzijds die van het koopmanshuis, toen industrie en handel onlosmakelijk verweven waren met het statige woonhuis in de stad; een tijdperk van ambacht en monumentaliteit. Anderzijds de nieuwe tijd waarin schaalvergroting en innovatie hoogtij vierden en industriële gebouwen vooral geschikt moesten zijn voor efficiënte bedrijfsprocessen. Dit is het tijdperk waarin versiering en presentatie van ondergeschikt belang werden. Het huwelijk tussen monumentaal en modern maakt van het Hulstkamp-gebouw een bij-

De fraaie wintertuin van bovenaf gezien. (Foto: Christ Clijsen)

zondere belevenis. Totale vernietiging Wie aandachtig naar de voorgevel van het Hulstkamp-gebouw kijkt, ziet eigenaardige afwijkingen in de symmetrische opzet: zo is de rechter toren net iets hoger dan de linker. Dit is geen bouw- of ontwerpfout, maar het resultaat van een bouw in meerdere fases: in feite kijk je naar een gebouw met een aanbouw. Het rechter torentje is eerst gebouwd en vervolgens pas de rest. Het complex is ontstaan zoals gebruikelijk met industriële gebouwen: een stuk hier, vervolgens door toenemend succes uitgebreid, en daarna weer aangepast. Architect J.P. Stok heeft deze organische groei zorgvuldig weten te verbergen met zijn architectuur, al zijn er voldoende aanwijzingen. De kale, grijze zijgevel van de rechter toren doet zelfs vermoeden dat er rekening werd gehouden met nog een uitbreiding aan deze zijde, die er echter nooit kwam. Toen Laming & Sons begin 20e eeuw failliet ging,

Bouw je eigen show in Studio 21

werd het complex in 1919 betrokken door een bedrijf waarvan de naam zou beklijven: distilleerderij Hulstkamp & Zoon & Molijn. Hier werd sterke drank geproduceerd en verscheept naar de verste uithoeken van de wereld. In plaats van kazen lagen er nu houten vaten oude jenever te rijpen in de opslagruimtes rond de overdekte binnenhof. In de meidagen van 1940 werd er voor de deur gevochten om het bezit van de Maasbruggen en stond het pand vervolgens op de eerste rij om de totale vernietiging van de oude binnenstad te aanschouwen. Op een paar kogelgaten na kwam het gebouw er wonderwel ongeschonden vanaf. De firma Hulstkamp verliet het gebouw uiteindelijk in 1979, na de overname door concurrent Bols. Er waren plannen voor sloop, maar dankzij een aanwijzing tot monument werd hier een stokje voor gestoken. Het pand bleef behouden en kreeg een nieuw leven als event- en congrescentrum. Natuurlijk veranderde er veel. Hier en daar werd wat ge-

Ook de doorlopen rondom de hallen, die zijn omgedoopt in de zalen Rotterdam en Amsterdam, laten zien dat architect Jacobus Pieter Stok oog had voor detail. Hij verwerkte elegante grandeur in de industriële architectuur van de gietijzeren kolommen. (Foto’s: Christ Clijsen)

sloopt, de industriële inboedel verdween en de witkwast werd volop gehanteerd. Gelukkig bleven de grootse en monumentale ruimtes grotendeels intact; zij maken van dit gebouw nog steeds een spectaculaire locatie voor een evenement. Het blijft een gebouw van een zeldzame durf en grandeur dat ons herinnert aan een tijd waarin Rotterdam vooropliep in de mondiale ontwikkelingen. De passende herbestemming van het pand houdt het verleden – vrij letterlijk – levend, maar wijst ons ook op een noodzakelijke voorwaarde: vernieuwing. Knipoog Hoe vanzelfsprekend de kwaliteit van een monument ook is, het heeft altijd behoefte aan hedendaagse dynamiek – ook het verleden heeft een toekomst nodig. Een monument zonder nieuw gebruik is als een goed boek dat nooit gelezen wordt. Andere tijden vragen om ander gebruik, wat om verandering vraagt. Een mooi voorbeeld hiervan is het plan om nu naast het pand, op

de plek die ooit gereserveerd was voor uitbreidingsplannen, te gaan bouwen. In historisch-monumentale stijl, maar met een flinke hedendaagse knipoog ontwierp architectenbureau V8 uit Rotterdam een fraaie en verrassende buurman die zich vanzelfsprekend voegt tussen de monumentale gevels. Het is een ontwerp dat bovendien een belangrijke erfenis van het Hulstkamp-gebouw serieus neemt: dat een gebouw meer kan zijn dan de naakte, functionele waarheid. Grandeur en versiering – ook als ze niet per se nodig zijn – maken zelfs van fabrieken prachtige plekken. Te vaak wordt er te kaal en armoedig gebouwd, met te weinig ambitie of durf. De grootsheid van het Hulstkamp-gebouw is het Rotterdamse bewijs dat het ook anders kan. En dat de toegevoegde waarde zo groot kan zijn, dat een gebouw zijn eigen ontstaansreden ruimschoots overleeft. Laten we die les in het huidige gouden tijdperk van Rotterdam ter harte nemen.

Op het Media Park in Hilversum, het hart van de Nederlandse showbizz, vind je een venue die bol staat van het entertainment: Studio 21; thuisbasis van Dinnershow Pandora. Dé locatie voor jouw bedijfsevent. In een handomdraai toveren wij de Studio om in de look and feel van jouw organisatie. Let’s dance!

“Jouw medewerkers of relaties in de spotlights? Regelen we!”

Geïnteresseerd geraakt? T 035-6777345 E info@studio21.nl

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

STADSGESCHIEDENIS

De architectuur van de hallen waarin evenementen en sympos ia worden georganiseerd, doen denken aan die van de chique Weense Spaanse Rijschool. (Foto: Jaap van Rijn)

“Tja, vind dat maar eens in een of ander nieuwbouwpand langs de A13” Leon Buijsman is blij met z’n nieuwe stekkie. Ooit begonnen op een klein kamertje driehoog-achter huist zijn softwarebedrijf Hireserve nu volgens hem op de mooiste plek van Rotterdam. Het Hulstkamp-gebouw is al 130 jaar lang dé blikvanger op het Noordereiland. Vanuit het rijksmonument is het uitzicht op de rivier fenomenaal.

Menig ingewijde claimt dat Huls tkamp als eerste fabrikant met een bed acht character aandacht vroeg voor een product, het Hulstkamp-mann etje.

Als klein jochie keek Leon Buijsman graag en veel naar de rivier: “Mijn opa woonde in een oude portierswoning van de Holland-Amerika Lijn, op de plek waar nu het KPNgebouw staat. Ik weet niet beter of ik kan de Maas zien en ruiken. Dat ik hier nu mijn bedrijf heb, is dus best logisch. De rivier voelt als thuis en het Noordereiland als een vrolijk dorpje midden in de stad.” Van het Hulstkamp-gebouw zelf wist hij aanvankelijk weinig meer dan dat hij

het gewoon een mooi en statig pand vond. Inmiddels kent hij er elke hoek van het gebouw. “Sinds we hier onze intrek namen, zijn we al vier keer naar een iets grotere ruimte verhuisd. We zitten nu waar zich vroeger de kantoren en woonruimtes van de oude distilleerderij bevonden.” Kogelgaten De tijd lijkt er te hebben stilgestaan. Denk aan visgraatparket en antieke, marmeren schouwen. Ook de hoge, rijk gedecoreerde plafonds met bronzen

kroonluchters dragen bij aan de nostalgische sfeer. De originele glas-in-loodramen vertellen op kerkelijke wijze de geschiedenis van de firma Hulstkamp & Zoon & Molijn. Verscholen achter een zwarthouten lambrisering die wegdraait, staat een manshoge, ijzeren brandkast. Buijsman, lachend: “Toen ik die voor het eerst krakend opentrok, dacht ik bijna dat er een paar Duitse militairen uit tevoorschijn zouden springen. Die hebben dit gebouw bij de aanval op Rotterdam destijds als een van de eerste gebouwen bezet. De kogelgaten zitten nog altijd in de muur.” Antiek toilet Het toffe aan het gebouw vindt hij dat je de geschiedenis er als het ware kunt voelen. En ruiken. Want in zijn nieuwe kantoor vond Buijsman ook wat volgens hem het oudste toilet van Rotterdam moet zijn. Buijsman: “Een paar jaar geleden huurden we de ruimte aan de andere kant van de muur. Toen al hadden

we af en toe last van een enorme stank. Na lang zoeken bleek die afkomstig te zijn van een antieke plee die, nadat hij droog was komen te staan, de geur van vijftig jaar oude kak uitwasemde.” Klassieke grandeur Buijsman is content met zijn nieuwe werkplek van waaruit hij klanten als KPN, Albert Heijn en de NS bedient. Maar de etage met lange, brede gangen en erkertjes leent zich niet om er een efficiënte kantoortuin van te maken, zo beaamt hij. In zo’n oud pand als dit is het vaak een opgave om de juiste kabels te vinden voor bijvoorbeeld een goede internetaansluiting. Qua sfeer krijg je er volgens hem veel voor terug: klassieke grandeur en de geur van het verleden: “De oude, soms centimeters dikke in muren en plafonds getrokken sigarenrook van ondernemers die deze stad groot hebben gemaakt. Tja, vind dat maar eens in een of ander nieuwbouwpand langs de A13.”

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

STADSGESCHIEDENIS 12

Hulstkamp aan de Coolvest Ooit distilleerde Hulstkamp drank aan de Coolvest bij het water van de Stadsvest. Deze vest werd in de jaren 1913-1922 gedempt en gedoopt tot Coolsingel. Met het verdwijnen van het water werd ook afscheid genomen van de naam Coolvest. De fabriek en kantoren van Hulstkamp besloegen in die tijd een oppervlakte van zo’n 2700 m2. Hulstkamp heeft nooit geprofiteerd van de plek langs de Coolsingel, die zou uitgroeien tot een mondaine boulevard. Want in 1919 dwong de gemeente het bedrijf om te verhuizen. Op de plek van de distilleerder werd het nieuwe Beursgebouw opgetrokken. Museum Rotterdam maakte met een grote maquette het oude Hulstkampcomplex aan de Coolvest weer tastbaar. (Info: www.museumrotterdam.nl)

Van margarinefabriek naar Hulstkamp-gebouw Een telefoontje naar Museum Rotterdam levert meestal meer antwoorden dan vragen op. Als we medewerker Vera Korsten vragen naar hun maquette van het jubilerende Hulstkamp-gebouw, is dat een ander verhaal. Ze kan het kort houden: “Ik neem aan dat je verwijst naar het Hulstkamp-gebouw dat aan de Coolsingel stond, voordat ze naar het pand gingen dat nu jarig is? Het Hulstkamp-gebouw staat toch al zo lang als we ons kunnen herinneren aan de Maaskade? Op het Noordereiland? Dat klopt, aldus Vera Korsten. Maar het Hulstkamp-gebouw zoals wij dat nu kennen, is ooit gebouwd in opdracht van de margarine- en kaasfabriek J. Laming & Sons. Pas nadat Laming tijdens de Eerste Wereldoorlog failliet ging, en de distilleerderij, al sinds 1883 gevestigd aan de Coolvest, gedwongen moest verhuizen vanwege de bouw van het nieuwe Beursgebouw, werd het Hulstkampgebouw het ‘Hulstkamp-gebouw’. Oorspronkelijk is het dus

niet door drankstokers gebouwd, maar werd het pas later door hen betrokken. Omdat de firma Hulstkamp & Zoon & Molijn sinds 1919 de naam Hulstkamp voerde op het dak, werd dit nieuwe pand in de volksmond het Hulstkamp-gebouw genoemd. Hulstkamp hield het uit tot 1979, toen nam het Amsterdamse Bols het bedrijf over. Vervolgens kwam het pand leeg te staan. Het kantoorgebouw werd gerenoveerd en de distilleerderij werd eruit gesloopt. In 1983 trok Maison van den Boer in het gebouw en maakte er een bedrijfsverzamelgebouw en exclusieve evenementenlocatie

van. Talloze bruiden en bruidegoms zijn er sindsdien in het huwelijk getreden. En vorig jaar nog vierde Feyenoord hier zijn kampioenschap. Daarnaast huizen er ook andere, inspirerende bedrijven die de stad op de kaart zetten. Pr- en marketingbureau MissPublicity bijvoorbeeld, dat met Clarissa Sarah Slingerland – vorig jaar nog uitgeroepen tot Zakenvrouw van het Jaar in Rotterdam – aan het roer de PR verzorgt voor tal van horecaconcepten, van cocktailbar tot hotelketen, en merken en tevens de kunstwereld. Of wat te denken van Waypoint Port Services, dat met slimme oplossingen op

maat er voor zorgt dat containerschepen zo snel en efficiënt mogelijk kunnen laden en lossen. Expediteurs, cargadoors, bevrachters: ze leveren mensen voor de hele logistieke keten. Maison de Boer organiseert 20 september een netwerkontbijt ter ere van het 130-jarig bestaan van het Hulstkamp-gebouw samen met de nieuwe eigenaar van het iconische pand, Olav Thon Gruppen, eigenaar van de Thon Hotels in bezit heeft. Gezamenlijk maken zij zich sterk het rijksmonument voor vele nieuwe generaties te behouden.

Iris Lamers-Hoogeweegen (Foto: Jaap van Rijn)

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

STADSGESCHIEDENIS 13

Het thuis van de muze Een borrel van Hulstkamp was niet alleen een hartversterkertje voor Rotterdamse krotenkokers. Ook de toenmalige vaderlandse bon chic, bon genre als de Limburgse cabaretier Toon Hermans liet zich graag een haring met een Hulstkamp-borrel in het Hulstkamp-gebouw voorzetten. De familie Hoogeweegen de eigenaar van Hulstkamp, onderhield warme relaties met artiesten en acteurs. Zo werd vanuit het gebouw onder meer het ooit roemruchte radioprogramma Cursief uitgezonden, waarin Rotterdammers als Gerard Cox en Luc Lutz een lichtvoetige satire bedreven waarmee onder meer Friezen, Vlamingen en Surinamers op de hak werden genomen. Toon Hermans hapt en borrelt hier samen met de actrice Linda Christian (geboren als Blanca Rosa Welter). Christian was de eerste Bondgirl; ze speelde in de verfilming van het Bondboek Casino Royale .

(Met dank aan Iris Lamers) (Foto: Stadsarchief Rotterdam, Collectie Ary Groeneveld)

Spelen tussen de likeurfusten Iris Lamers-Hoogeweegen heeft een bijzondere band met het Hulstkamp-gebouw. Haar vader was de laatste firmant van de eens zo bekende jeneverstokerij die meer dan een halve eeuw lang op het Noordereiland actief was. Ze weet nog goed hoe ze als klein meisje in de fabriek speelde. En dan weleens stiekem met haar vingertje langs de tinnen kraantjes ging van de houten likeurfusten die er in lange rijen stonden opgesteld.

Dat zijn mooie herinneringen, vertelt Iris, aan de bar in een zijkamer van haar woning. Die memoires zijn tastbaar, want ze woont in het Hulstkamp-gebouw. Behalve dat ze familie is van de oprichters en een deel van de Hulst-

kamp-geschiedenis synchroon loopt met haar eigen levenswandel, woont ze alweer zo’n 35 jaar in het pand aan de Maaskade. Iris Lamers: “Hoe dat zo is gekomen, is wel een grappig verhaal. De distilleerderij was

destijds inmiddels gefuseerd met Bols, verhuisd en niet meer in het pand gevestigd. Daardoor was het ook niet meer noodzakelijk dat de procuratiehouder, de heer Rolaart, wettelijk verplicht het woonhuis bewoonde bij de distilleerderij met veraccijnsbare goederen. Het huis, nog altijd in bezit van de familie, kwam leeg te staan.” Codering zoek geraakt In die tijd werd een nieuwe generaal en commandant van het Korps Mariniers benoemd: ene Adriaan Lamers, die mijn vader op een van de bijeenkomsten voor Rotterdamse notabelen benaderde met de vraag of hij woonruimte wist. Mijn vader bood daarop de leegstaande woning aan. En toen tussen die generaal en mij de vonk oversprong en we trouwden, werd het ook mijn huis.” In het deel waar haar vader

vroeger kantoor hield, is ze sindsdien niet meer geweest. Maar ze ziet de statige vertrekken nog zo voor zich. Ze weet zich nog een leuk feitje te herinneren over de achter de lambrisering verborgen bankkluis. “Daarvan was de codering zoek geraakt. Maar mijn vader had er waardevolle spullen in zitten. In samenspraak met de politie heeft hij er toen een expert bij laten halen: een veroordeelde kluizenkraker.” Belastingaanslag Het fabuleuze uitzicht op de Nieuwe Maas inspireert haar tot het vertellen van meer verhalen. Zoals over haar oom Eduard. “Die heeft tijdens de bezetting enige tijd een neergeschoten Amerikaanse piloot, John Keeff II, laten onderduiken in het pand.” Ze vertelt ook hoe de fabriek tijdens de Watersnoodramp onder water kwam te staan en haar vader daags erna een enorme,

overigens nooit betaalde aanslag kreeg, omdat er volgens de Belastingdienst vele duizenden liters niet-veraccijnsde alcohol het pand hadden verlaten. “Het water was namelijk de grondvaten met zuivere alcohol in- en dus waarschijnlijk ook weer uitgestroomd.” Redding van het pand Overigens is het ook aan haar vader en de toenmalige burgemeester André van der Louw te danken dat het Hulstkampgebouw nog overeind staat. Iris Lamers: “In de jaren 70 wilde een deel van de familie Hoogeweegen het pand verkopen aan een projectontwikkelaar die er een parkeergarage wilde bouwen. Op verzoek van mijn vader heeft Van der Louw het pand toen snel als rijksmonument laten registreren, zodat het niet meer mocht worden gesloopt.”

LEES AUTOVISIE NU VOOR MAAR

€42,-

PER 13 NUMMERS ONTVANG AUTOVISIE MAGAZINE NU, GA NAAR:

WWW.AUTOVISIE.NL/START

Alblas Tweewielers Berini New City INCLUS SIEF -Rijklaar maken -Kentekenleges -500 km servicebeurt -Kettingslot

€385,-

€1.099,4-takt & Euro 4 25/45 km/h

Of €0.63,per dag!

Berini Dolce Vita

Berini Napoli I

€ 1099,Of €0.61,-

Of €0.81,€ 999,per dag!

per dag!

4-takt & Euro 4 25/45 km/h

€999,-

Paul Krugerstraat 109-113 3072 GE Rotterdam Tel.: 010 - 4 85 39 59 info@alblastweewielers.nl

4-takt & Eurro 4 25/45 km/h

€1.175,-

Bezoek ook onze website www.alblastweewielers.nl

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

ETEN & DRINKEN

Een beetje meer biet, bitte PRODUCTIE: JESSE KIKKERT

De biet staat in het middelpunt. In ieder geval bij mensen die vermoeden dat dit superfood hen voor vele kwalen kan behoeden. De biet zit in ieder geval barstensvol vitaminen en antioxidanten. Maar niet iedereen staat te springen als er een kroot op het bord ligt. De oplossing: bietensap. Sijpelen

, Kookpunt Day Sappan ikt sch Ge . ro eu 8 liter, 69 voor elektrisch, gas, halogeen, inductie en is keramisch. De sappan g di ten es rb sse vaatwa de met uitzondering van n. ele rd de on rubberen

Slooowwww Steenfruit voor een smaakboost Met de sappan kun je profiteren van het grote aanbod seizoensfruit zoals druiven, peren en steenfruit als pruimen, abrikozen, perziken en nectarines. Je kunt met fruitsap bietensap een smaakboost geven. Onder meer peren, appels en gember combineren perfect met bieten. De hoeveelheden groenten en fruit waarmee je een geslaagde bietensap plus maakt, is een kwestie van persoonlijke smaak. Fruit dat veel zoet sap biedt, zoals druiven en steenfruit, zorgt ervoor dat de bietensap krachtiger maar zoeter gaat smaken. Je kunt achteraf de smaak altijd corrigeren met citroen- of limoensap.

Wie het lichaam wil verwennen met rauw bietensap, kiest voor de slowjuicer. De machine is beschikbaar in vele maten en prijzen, vanaf zo’n 150 euro tot ver over de 1000 (op de foto boven de Yden, daaronder de Angel). De Angel is de fourwheeldrive onder de slome, maar sterke duikelaars. Deze machine kreeg zelfs de legendarisch nuchtere Wouter Klootwijk in de juichstand. Hij wijdde een hele NRC-column aan de Angel en kwam tot de conclusie: volstrekt onmisbaar in de moderne keuken. De Angel perst vaste stoffen tot een pulp waarmee je soepen en sauzen kunt binden. Een pluspunt van de koude persing: de voedzame enzymen blijven intact. Bij verhitten boven de 40 °C, zoals tijdens stomen, is dit veel minder het geval. Wel is een sapje uit de slowjuicer niet lang houdbaar. Je kunt ook met een veel goedkopere blender sapjes maken. Maar omdat de blender producten fijnmaalt met vezels en al, zul je altijd vocht moeten toevoegen. Dit is bij een slowjuicer niet het geval. De blender is vooral geschikt voor smoothies en niet voor vezelarme sapjes.

De sappan is een stoompan die uit drie delen bestaat. In de onderste pan kook je water, in de bovenste pan leg je fruit en groenten. De hete stoom die ontstaat, zorgt ervoor dat de vezels van de bietjes en andere producten open gaan staan en dat het sap eruit sijpelt. Dit sap vangt de tweede pan op. Met een slangetje tap je vervolgens het sap af. Door de hete stoom is het sap gepasteuriseerd dus langer houdbaar in de koelkast dan rauw sap dat niet wordt verhit. Je kunt het sappansap in de koelkast zetten en er zeker een week mee doen. Je kunt ook extra veel sap maken en dit in gesteriliseerde potten of flessen op een donkere, koele plaats een paar jaar bewaren.

Drie paardenkrachten Je kunt een puike haute cuisine bietensap maken met onder meer de Yden en de al genoemde Angel slowjuicers. De Yden is relatief betaalbaar en goed op de zware perstaak berekend. De Angel is een prijzig apparaat dat vanwege de duurzaamheid ook door de horeca wordt aangeschaft. Het apparaat beschikt over een beresterke 3 pk motor en twee wormwielen van industriële kwaliteit. De trekkracht en de persende wielen zorgen ervoor dat zowel de Yden als de Angel al het sap aan groenten en fruit onttrekt. Zo haal je het mooiste uit onder meer bieten. Met groene appels geef je het zoete van biet wat tegenspel, en gember geeft het sapje pit. Ook aromatische frisse smaken van producten als laos, kentjoer en citroengras doen het goed in bietensap. Snijd deze vezelige producten wel in kleine stukjes. Andere bietenlovers zijn komkommer, venkel, sinaasappel en ijzerkruid (verveine).

Yden Twin Gear Slowjuicer, 399 euro; Angel Juicer AG-7500, 1279 euro

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

ETEN & DRINKEN

16X

Superkroot De kroot kwam ook in Rotterdam decennia lang in de vorm van dampende bollen met gekookte piepers en speklappen op tafel. Nog steeds zetten vele senioren met plezier hun tanden in gekookte bietjes. De generaties die na hen kwamen, verloren hun trek in de drie-eenheid aardappelen, groenten & vlees. Zij ervoeren onder meer tijdens buitenlandse vakanties dat er meer te halen valt. Inmiddels is het aanbod exotisch eten zo groot, dat het weer cool is om je met Hollandse kost van de massa te onderscheiden. Dit best wel snobistische gedrag heeft een positief kantje. In een tijd dat steeds meer mensen zich druk maken om de klimaatcrisis – wat niet hetzelfde is als klimaatverandering, immers, het klimaat verandert altijd – is

het een goed idee om geen ladingen waterslurpende avocado’s in te laten vliegen, maar de trek te stillen met producten die bij wijze van spreken onder je neus de grond uit schieten. Zoals de kroot. Door voedsel geobsedeerde mensen plakten het label superfood op de biet omdat er bovengemiddeld veel gezonde stofjes in schijnen te zitten. Sindsdien komt de kroot in vele gedaanten tot ons. De superfoodstatus vraagt om enige nuancering. Veel onderzoek wijst uit dat bietjes gezonde stofjes bevatten. Maar wetenschappers weten ook dat de spijsvertering een ontzagwekkend complex proces is en per persoon zodanig verschilt, dat een geruststellend, supersaai advies prevaleert: eet gevarieerd en vooral verse producten. Zoals af en toe een kroot.

Kaapse krotenkogels met kaantjessaus Een stevige fietstocht brengt ons, op zoek naar een krachtsnack, in de Fenix Food Factory. Deze toffe markthal schijnt inmiddels te worden bedreigd in haar voortbestaan. De Stichting Droom en Daad neemt heel waarschijnlijk de inboedel over. Of de FFF deze overgang overleeft, valt te bezien. De ondernemers een hart onder de riem steken is op zijn plaats. Want deze kwartiermakers hebben Katendrecht hartverwarmend origineel op de kaart gezet. Ze wisten bij het betrekken van de loods dat ze een antikraakrelatie met de gemeente zouden onderhouden. De nieuwe eigenaar Stichting Droom en Daad zal ongetwijfeld de huurprijzen verhogen tot wat gangbaar is in de huidige markt. Dat de FFF kan verdwijnen van deze fraaie plek, geeft her en der in de stad commotie. Want een Rijnhaven zonder de Fenix is bijna ondenkbaar. De stad kent inmiddels genoeg glimmende designvoederplaatsen, de stoer ogende rafelrand is daar een welkome aanvulling op.

Het wrange is: de ondernemers van de FFF zorgen er mede voor dat projectontwikkelaars stevige prijzen voor nieuwe woningen op de Kaap kunnen rekenen. En dat kan ze nu de kop gaan kosten. Maar wellicht pakt de Stichting Droom en Daad de uitdaging verstandig op, zoals het Amerikaanse Vulcan RE dat doet. Vulcan onderneemt naar eigen zeggen maatschappelijk verantwoord en neemt in ontwikkelingsgebieden in Seattle genoegen met lagere huren.

TEKST & BEELD: JAAP VAN RIJN

Bieterbal

Kaantjessaus

Het is tijd om ons een uurtje onder te dompelen in het geroezemoes in de Fenix. De mannen van de Westlandse Tuin serveren een bieterbal die zowel vega’s als carni’s bevalt. De ene plank na de andere gaat over de toonbank. De bal bevat een diep smakende, zoetige salpicon, een koksterm voor een gebonden vulling. De bal doet een lampje branden. Rotterdam is de enige stad waar bieten kroten heten, waar mafketels als krotenkokers worden weggezet. En waar je, na een neut te veel, in de kroten bent en ongetwijfeld de bietenbrug op gaat. Briljante vondst, die bal, helemaal een Rotterdams ding. Weet ook dat de stad maar mooi de meeste 100-jarigen herbergt, zo meldt het CBS. Die zijn vast grootgebracht met onder meer borden die werden vol geschept met kroten en uitgebakken speklappen. Tegenwoordig gaat de biet vooral in gezonde sapjes en salades. Ook zeer eigentijds: snijbiet en bietenkiemen. Die biet schijnt een power food te zijn. Dat verklaart het surplus aan 100-jarigen.

Waarom die bietenbal niet als Kaapse krotenkogels verkocht? Omdat de Hoofddorpse chef Jonathan Karpathios de geheel van kunstmatige stoffen verstoken Bieterbal bedacht. Oké, ere wie ere toekomt. De groentemannen geven er een bakje mayo bij. Dat kan beter. Want biet zonder uitgebakken kaantjes serveren is een gemiste kans. Daarom deze tip: verstrek de ballen met een echte Rotterdamse kaantjesaus. Snijd kleine blokjes van een plak gerookte spek. Bak de kaantjes knapperig en dep ze droog. Meng gelijke delen mayonaise met zure room. Breng de saus op smaak met wat citroensap en wat gesneden platte peterselie of munt. Schep wat saus in een bakje en bestrooi deze royaal met kaantjes. Geef dit bakje door met de krotenkogels. Zo houd je de lokale traditie van kroten met spek hoog.

Culinaire cider voor bij een bieterballetje Bij de krotenbal hoort een gevuld glas. Wordt het lokale cider of lokaal bier of cider, beide te koop in de Fenix? De keuze valt op een getapt glas houtgelagerde cider van CiderCider. Naast de bijzondere ciders die hier uit de tap stromen, kun je hier ook flessen ambachtelijke cider uit vele windstreken betrekken. Cider wordt gemaakt van vergiste appels zonder verdere toevoegingen. De verwerkte appels bepalen de smaak. De producenten van ciders maken gebruik van ciderappels, die meer tannines (wrang smakende bitterstoffen) bevatten, en van culinaire appels, zoals Jonagold of Golden Delicious. Deze laatste appels geven ciders die frisser, nauwelijks wrang en wat lichter zijn, maar die wel vol smaken. CiderCider-eigenaar Wouter Bijl miste een toegankelijke Nederlandse cider die kan

wedijveren met de vele appeldrankjes die in de supermarkt in de schappen staan. Dit zijn vaak niet van louter vergiste appels gemaakte dranken, zie het etiket. Het is wel zo dat de grote brouwers een groter publiek laten kennismaken met ciderachtige producten en zo de weg bereiden voor toegankelijke, ambachtelijke ciders. Wie eenmaal de smaak te pakken heeft, kan bij CiderCider een wereld aan smaken ontdekken, denk bijvoorbeeld aan op hout gelaagde cider. Met een cidermaker bedacht Wouter Bijl de licht bruisende Lightship Cider, gemaakt van culinaire appels, die makkelijk wegdrinkt en toch genoeg smaak biedt. Met dit cidertje en de bieterballen proosten we op een glanzende toekomst van de Fenix Food Factory, op de Kaap welteverstaan.

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

ETEN & DRINKEN

DE KROOT IS NIET MEER UIT GLAS TE SLAAN

Tara Lewis proeft biet in sapjes en concludeert dat het allemaal goed te drinken is.

Sajoer: Erg bietig op een lekkere manier Sajoer koos met Blijdorp niet de meest voor de hand liggende plek voor een sapbar. Op de hoek van de Statensingel en de Statenweg raast om 10 uur ’s ochtends veel verkeer voorbij. Toch oogt het terras, dat aan twee kanten van het hoekpand zit, als een groene oase. Voor een doordeweekse ochtend is het verrassend druk. Stelletjes lunchen binnen met yoghurt en granola, een vrouw is met haar laptop op het terras aan het werk. Van de zeven sappen die voorgeperst in flesjes beschikbaar zijn, spelen bietjes in maar liefst drie een hoofdrol. Beat It (bieten, wortel, appel, citroen en gember) is de meest toegankelijke omdat de appel de sap wat zoeter maakt, zo legt het meisje achter de toonbank uit. Er is ook een variant met komkommer. Wij kiezen voor Beat & Carrot, waar naast biet bleekselderij en peterselie in zitten. Met de flesjes en twee glazen strijken we neer op het terras aan de zonkant van de Statenweg. Op het erg-

ste voorbereid want geen liefhebber van bietjes op het bord valt Beat & Carrot alleszins mee. „Erg bietig op een lekkere manier”, aldus mijn tafelgenoot. De sap drinkt makkelijk weg en is verrassend fris. De combinatie met bleekselderij en gember zorgt ervoor dat de bietensmaak niet overheerst. Bij Beat It wordt de smaak sterker gedomineerd door bietjes, maar de sapsmaken blijven bij elkaar in de buurt. Beide dranken geven een gezonde kick. Wat de locatie betreft, zijn er twijfels. Sajoer is dankzij de hangplanten best een idyllische plek. Toch gooit de zesbaansweg roet in het eten, want die is nu eenmaal niet simpel te negeren. En zes euro voor een kom havermout met rozijnen en ahornsiroop is, dat mag gerust gezegd worden, aan de gortige kant. Maar het gaat om de sap en daar scoort Sajoer applaus mee. Flesje sap 250 ml, 4 euro; Sajoer, Statenweg 141D

Sappi: knap dat je van bieten een zomers sapje weet te maken

Pure Juice Bar brengt de hormonen in balans De kleurrijke sappen van Pure Juice Bar haal je af in de winkel of bestel je op de website. Vanaf 9.30 uur kun je op maandag, woensdag en donderdag terecht in de zaak op de Nieuwe Binnenweg, op het stuk tussen de Claes de Vrieselaan en de ’s Gravendijkwal. De minimalistisch ingerichte, wit betegelde sapbar onderscheidt zich door louter biologische ingrediënten te gebruiken. Op maandagochtend is het even wachten op de sap, want alles wordt dagvers bereid. Van de zeven sappen (’koudgeperst en rauw’) spelen bietjes in één de hoofdrol: Beetlips. De sap bestaat verder uit appel, wortel en gember. Samen zijn ze bloeddrukverlagend, goed voor het hart en ogen, en versterken ze het immuunsysteem. Verder is SEXY populair, met aardbei, appel, venkel, maca, ginseng en limoen. Dat komt omdat hij lekker zoet is, legt de jonge uitbaatster van Pure Juice Bar uit. De naam slaat op het libidoverhogende effect van het sap, zo meldt het label. Daarnaast wordt de bloedcirculatie gere-

guleerd, geeft de sap energie en worden ondertussen ook de hormonen in balans gebracht. „Het is wel duidelijk wat de doelgroep is”, becommentarieert mijn collega het drankje. „Mannen hebben niet zoveel last van hun hormonen, althans, niet die van henzelf.” Meteen na de eerste slok: „Wow, dit is echt lekker.” Vooral de venkelsmaak kan hem bekoren. Inderdaad is het sap mooi in balans. Ook Beetlips valt in goede aarde. „Fijn sapje. De appel en wortel zorgen ervoor dat de bietensmaak niet te zeer overrompelt. Wellicht is het voor bietensap wat gewoontjes.” Voor wie niet van nature een bietenliefhebber is, drinkt de sap iets minder lekker weg. Zowel de geur als de smaak is dermate ’bietig’ dat elke slok toch een zekere bitsheid heeft. Conclusie: Pure Juice Bar maakt knappe sappen met een opvallend eigen karakter. Beetlips & SEXY 250 ml, 4,50 euro; Pure Juice Bar, Nieuwe Binnenweg 217B

Bij Sappi is het sap maken tot een efficiënte kunst verheven. Binnen een handomdraai produceren ze hier een verse sapper. Alle ingrediënten liggen uitgestald in een ruime vitrine. Een deel daarvan is bevroren, zoals de spinazie en het meeste fruit, dit om een continue kwaliteit te kunnen bieden, zo legt het meisje achter de toonbank uit. Dankzij de ligging aan het Binnenwegplein vlakbij bij de metro-uitgang Churchillplein is het een komen en gaan van sapdrinkers, ook op deze maandagmiddag rond lunchtijd. De sap kun je meenemen in bekers met drie maten en twee typen flesjes. Van de acht groentesappen zijn er twee met bietjes, waarvan Road Runner met wortel, limoen, appel en bosbes het populairste is. De andere variant is met appel, citroen en framboos. Om de maandagmiddagdip voor te zijn nemen we ook de Energizer mee, met spinazie, bleekselderij, ananas, groene

appel en sinaasappel. Dit drankje blijkt een friszure, voedzame sensatie te zijn. „Het is een combinatie van citrus en een hap groente, maar op een lekkere manier”, merkt mijn collega op. „Toch overheerst de groente niet, het drinkt lekker weg.” Ook de diepgroene kleur kan op goedkeuring rekenen. Een andere collega is minder enthousiast: „Is dit onkruid? Misschien is het wel lekker met wodka.” De Road Runner, die dankzij de appel en bosbes friszoet is, blijkt een stuk toegankelijker. De bietenminnende collega mist dan weer het scherpe randje. „Het zomerfruit neutraliseert wat mij betreft iets te sterk de bietensmaak. Aan de andere kant is het ook wel weer knap dat je van bieten een zomers sapje weet te maken.” Road Runner & Energizer small, 4 euro; Sappi, Binnenwegplein 2

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

DAGELIJKSE ZAKEN

Dagelijkse zaken die de mensen raken Nelli Cooman, oud-wereldkampioene sprint, ambassadeur stichting Roparun, erevoorzitter Nelli Cooman Games en wijkregisseur Ommoord Lopen – ik haat het. Sprinten is mijn werk geweest. Je kunt niet van mij verlangen dat ik nog een keer ga lopen. Wandelen? Oh, vreselijk! Ik doe het wel, maar alleen omdat het moet. Want bewegen is belangrijk. Ik beweeg precies één uur per dag. Puur uit ijdelheid.

TEKST & ILLUSTRATIE: NATALIE HANSSEN Behalve het toilet, want dat zit vast.

Ouderen die opkomen voor medebuurtbewoners. Ze hebben de tijd en die gebruiken ze om anderen te helpen.

De muziek van Tsjaikovski. Ach man, daar word ik helemaal emotioneel van. Van klassieke muziek sowieso, de rust die je vindt als je je laat meevoeren.

Schoonmaken. Ik geef toe, ik heb een tic. Ik ben heel gedisciplineerd. Om de zoveel maanden verplaats ik echt alles om goed schoon te maken.

Spontane eters. Wie bij mij komt binnenvallen, kan altijd blijven eten. Soms simpel, meestal uitgebreid. En er is altijd veel. Ik leerde van mijn ouders en schoonouders dat waar er twee kunnen eten, er ook drie of vier kunnen eten.

Het dagelijkse gesprek in de bus. Ik ken zijn naam niet, maar het is een collega die ook bij de gemeente werkt. Ik kom hem bijna elke dag tegen. We delen de dagelijkse dingen en wat we zoal beleven. Mooi vind ik dat, in een tijd waarin iedereen op zijn telefoon staart.

De leuke-dingenfocus van de social media. Hou toch op! Het is fake, het is nep. Laten we gewoon meer contact hebben door elkaar eens gedag te zeggen. Terug naar de oorsprong: communiceren.

De tas op de bank in de bus, tram of metro. Ik erger me wild als mensen de moeite niet nemen om die tas weg te halen als er iemand wil zitten. Alsof die tas ook betaald heeft voor de rit! Ik ga daar graag expres zitten, puur om een statement te maken.

Sparta, de oudste club van Nederland. Er zijn drie clubs in Nederland: Sparta, Feyenoord en Excelsior. De rest hangt erbij. Wij als Rotterdammers moeten elkaar meer supporten en niet zeuren of het nou Noord- of Zuid-Rotterdam is. We moeten trots zijn op ons betaald voetbal!

Een jongvolwassene met een beperking die er alles aan doet om te bewegen. Ik zie ze bij de Nelli Cooman Games en ik kan er van gaan janken, zo mooi. Je ziet in hun ogen dat ze blij en trots zijn op wat ze doen. Ik heb daar veel respect voor.

HAUTE CUISINE VOOR MAXIMAAL TIEN

Rotterdam. Pas op, want alleen Rotterdammers mogen er commentaar op hebben. Verder niemand!

Van Bint tot boekweit bij Buurtbistrot Laurensius Tara Lewis snackt onder de 10 euro met Rotterdammers

Vincent Mentzel herinnert zich nog goed de eerste keer dat hij neerstreek op het drukke terras van Laurensius. “Om me heen hoorde ik Frans en Italiaans. Als ik mijn ogen dichtdeed, of ik concentreerde me alleen op dit hoekje en de bloemen, de lelijke nieuwbouw aan de overkant negerend, waande ik me even in het buitenland.” De Buurtbistrot zit op de hoek van de Saftleven- en Ochter-

veltstraat. “Allebei schilders uit Rotterdam! Dat lees ik hier net in mijn straatnamen-app!” Mentzel, bekend geworden als staffotograaf van NRC Handelsblad, zetelt tegenwoordig onder meer in de straatnamencommissie, waar hij zich naar hartenlust kan laven aan de stadsgeschiedenis, een van zijn interesses. Het etablissement Laurensius is een opvallende verschijning. Mentzel woont al 30 jaar in Delfshaven en kent de buurt goed. “Vroeger stonden hier gewoon ouderwetse rijtjeshuizen. Maar in de jaren 70 begrepen ze nog niet dat je zulke panden ook kunt restaureren. Je steekt toch je nek uit op zo’n plek, maar gelukkig is het hier altijd wel druk.” Vandaag zijn we hier gekomen om een galette te eten, een boekweitpannenkoek met beleg. “De eerste keer moest ik even wennen aan het idee, maar het was onwaarschijnlijk lekker.” Na lang twijfelen kiezen we de galette complet met chorizo, kaas en een eitje. “Heerlijk toch? Als je dit thuis kunt maken, ben je wel een ech-

te keukenprinses.” Hij is ook enthousiast over de dagsoep die je bij Laurensius kunt eten. “Ik ben dol op soep. Toevallig heb ik nu thuis een pan linzensoep op staan. Ik krijg weleens mensen op visite die als eerste vragen: ‘Heb je soep?’ Ken je trouwens het boek De kip die over de soep vloog? Echt een aanrader. Die auteur, Frans Pointl, heb ik weleens geportretteerd.” Terwijl we met hond Fieb de straat uitlopen, blijkt de Saftlevenstraat ook nog een rol te spelen in de roman Bint van F. Bordewijk. “Eigenlijk is dit de perfecte plek om af te spreken voor een aromatisch samenzijn. Vlak bij de Nieuwe Binnenweg, maar zonder te veel bekenden die langskomen. En bereikbaar met de metro enlLijn 4, wat wil een mens nog meer?” Buurtbistrot Laurensius, Saftlevenstraat 17BGalettecomplet: 9,50 euroOordeel: Knapperig met een subtiele smaak. Aanrader, maarlet op: prijzige kaart.

In Buurtbistrot Laurensius droomt fotograaf Vincent Mentzel van Europese terrassen, Rotterdamse schilders en geportretteerde schrijvers.

NIEUWSPEPER 19 SEPTEMBER 2018

CULTUUR

Lekkere binnenkomert

Herfstsferen opsnuiven in Trompenburg Het is sweater weather in Rotterdam: lekker in je wolletje naar de tuin van Trompenburg om je aldaar te verkneukelen met een oogst aan lekkere dingen uit de tuin, de bollen en knollen voor het voorjaar van 2019, en natuurlijk de proeverijen van ambachtelijke producten. En je dan tussendoor vergapen aan de prachtige kleuren van de bomen, struiken en ander natuurschoon in het Arboretum. Trompenburg Tuinen & Arboretum, 22 t/m 23 september, www.trompenburg.nl

#GIRLBOSS ELLEN HOOG

Strand Kralingse Plas, 21 t/m 23 september, www.rotterdamsekost.nl

Ellen heeft tijdens haar carrière niet stil gezeten. Na een succesvolle tijd als hockeyer, heeft ze twee kookboeken geschreven, een eigenvoedingslijn, schrijft ze dieettips voor het AD en is ze met enige regelmaat te zien op televisie. Bibliotheektheater | do 15 sept | 20.00 u

Rotterdamse Kost 2018 heeft een ‘lekkere binnenkomert’ om het eerste herfstweekend op smakelijke wijze in te wijden. Op vrijdagavond 21 september kun je voor het goede doel aanschuiven bij tien Rotterdamse chefs tijdens het Kralingse Bos Diner op het strand aan de Kralingse Plas. Daarna kun je een heel weekend lang komen kanen en knagen bij de buitenkeukens en -kroegen. Het belooft een waar vreet- en zuipfestijn te worden bij het Halvezooltje, de Knakengraaiert en de Krotenkokert. Mocht je al gegeten hebben, dan kun je altijd nog aan de bar hangen bij Tsja, tikkie te laat. Rotterdamse coryfeeën als The Kik met vrienden en Anita Meyer maken het feest compleet, zelfs Douwe Bob uit het Amsterdamse mag aanschuiven.

Museumpark wederom een oosters eetplein Djemaa el Fna is een beroemd plein in de Marokkaanse stad Marrakesh en staat op de UNESCO-lijst van immaterieel erfgoed. Op dit plein vind je onder andere een vermaarde markt met authentieke Marokkaanse producten. De sfeer van het plein en de bijbehorende soek komt in het laatste weekend van september naar Rotterdam. Verwacht een sprookjessfeer met slangenbezweerders, verhalenvertellers, acrobaten, waterverkopers in traditionele klederdracht en Arabische en Rotterdamse klanken. En natuurlijk staat het plein vol met tientallen chefs uit verschillende wereldkeukens die hun culinaire hoogstandjes en keukenverhalen met je willen delen. Congres- en debatcentrum Arminius presenteert een gesprek met burgemeester Aboutaleb en Mohamed El Bachiri, de schrijver van het boek Jihad van de liefde .

Museumpark, 21 t/m 23 september, www.eetpleinrotterdam.nl

Zondagochtendconcerten Zondag 18 november Zondag 25 november Zondag 2 december Zondag 9 december Zondag 16 december Zondag 23 december Zondag 27 januari Zondag 10 februari Zondag 17 maart Zondag 24 maart

Shanty Festival (drie grote koren + extra gastkoor!) Ode aan Glenn Miller’s Army Air Force Band door Bill Baker’s Big Band Rapalje – Celtic Folk Morning Ode aan Simon and Garfunkel Lenny Kuhr 25 jaar White Christmas at de Doelen - jubileum Carel Kraayenhof & Juan Pablo Dobal Van Smartlap tot Opera XXL Sunday Morning Crooners: ode aan The Rat Pack Tribute to John Denver door John Adams & band

Grote Zaal de Doelen te Rotterdam – 11.00 uur Bestellen en meer informatie via internet of telefonisch www.zondagochtendconcerten.nl – 010 4225244

CAMERETTEN Ze zijn vaak nog zo groen als gras, maar tijdens deze avond grijpen ze hun kans en laten ze zich van hun beste kant zien. Dit is hét cabaretfestival voor aanstormend talent. Dat wordt buikpijn van het lachen. Theater Walhalla | wo 19 sept | 20.15 u

€ 14

Rotterdamse regenboogtrots tijdens de Port of Love Tijdens het laatste weekend van september staat Rotterdam Pride in het teken van Partyness, Artiness, Craziness, Rainbowness and Loveness.

Port of Love viert tijdens een uitbundige straatparade de seksuele en culturele diversiteit. Na afloop kunnen paradijsvogels in Toko Trash nagenieten van tropische beats en bites.

Rotterdam, 27 t/m 30 september, rotterdam-pride.com

Alexander McQueen in De Wasserij KINO en modebroedplaats De Wasserij vertonen de indringende documentaire van de opkomst en ondergang van het getormenteerde modegenie Alexander McQueen. De modebroedplaats vind je in de voormalige wasserij van het Bergwegziekenhuis in Noord en wordt volgend jaar officieel geopend. Inmiddels biedt het initiatief al ruimte aan Rotterdamse mode-ondernemers. Voordat de film begint, biedt De Wasserij met een expositie een kijkje in de nabije toekomst. De Wasserij, St. Agathastraat, 21 september, www.kinorotterdam.nl

DJEMAA EL FNA Geniet van de smaken uit Marrakesh en van een overvol cultureel programma. Tussen de optredens door zijn er ruim veertig chefs aan het werk om je te voorzien van lekker eten. Ook is tv-chef Mounir Toub aanwezig. Museumpark | vr 21 sept | 17.00 u

ACTIE <-> REACTIE. 100 JAAR KINETISCHE KUNST In deze expositie draait het om kinetische kunst, ofwel interactieve kunst. Het werk van de beroemdste kunstenaars op dat gebied wordt tentoongesteld. Voel, kijk, ruik, hoor en onderga de flikkering, trillingen, instabiliteit en krachtvelden tot aan de kosmos. Kunsthal Rotterdam | za 22 sept |

SENA PERFORMERS GROTE PRIJS VAN ROTTERDAM De Grote Prijs haalt singersongwriters uit alle hoeken van de stad en helpt ze bij hun talenontwikkeling en professionalisering. Vanavond is de finale van de wedstrijd. Theater Rotterdam Schouwburg | zo 23 sept | 19.30 u

VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA KIJK OP UITAGENDAROTTERDAM.NL

THE KIK TH IK

DOUWE BOB DOUW OB

ANITA MEYER ANIT EYER

21 SEPTEMBER

22 SEPTEMBER

23 SEPTEMBER

Kom langs bij onze culinaire smaakmakers! Ko RESTAURANT FRED** • ASIAN GLORIES • HOTEL NEW YORK • DE BEREN ROFFA STREETFOODBAR • BARISTA BANDITS MET MAN MET BRIL KOFFIE NY BASEMENT • RESTAURANT THREE • KOEKELA • THE BOATHOUSE NICK DE KOUSEMAEKER & KETEL 1 • BEACH HOUSE POFFERTJES RESTAURANT ALLURE • TUIN VAN DE VIER WINDSTREKEN ROTTERDAMSEKOST RESTAURANT • BOOIJ KAASMAKERS • HANS WORST

MIKEFEST UNPLUGGED STAGE ROTTERDAMSE ARTIESTEN OP HUN PUURST

ROTTERDAMSEKOST KOTERS PAVILJOEN ACTIVITEITEN VOOR DE KLEINSTE ROTTERDAMMERTJES

MELTNGPOT - GLITTERS, VLECHTEN, KRULLEN, GEEF JEZELF EEN FESTIVAL LOOK

KRALINGSE BOS DINER BENEFIETDINER VOOR STICHTING DADA. RESERVEREN VERPLICHT

HAPSALON EXPERIMENTELE VEGAN LUNCH OP 23 SEPTEMBER

FRIKTIE MASSAGE TRAKTEER JEZELF OP ONTSPANNING OP HET STRAND

GULPENER BIERPROEVERIJEN GRATIS INSCHRIJVEN VIA DE WEBSITE

UNCOMFORTABLE FOOD GAME WAT DURF JIJ ALLEMAAL TE PROEVEN?

JOLLY PHOTOBOOTH EN SILENT DISCO DANSEN AAN DE PLAS

LIVE ART DOOR TYMON DE LAAT STUDIO MELIKEPAINTING