De Nieuwspeper 07-2019

Pittig en inspirerend nieuws over Rotterdam

PAGINA 6

SportFilmFestival 2019: de andere kant van sport

DE NIEUWSPEPER IS EEN UITGAVE VAN METRO

Culture Campsite: kamperen in de stad

PAGINA 8

FOTO: BART HOOGVELD

DE JAARGANG 5, NR. 7 3 APRIL- 17 APRIL 2019

KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP WWW.DENIEUWSPEPER.NL

@DENIEUWSPEPER

FOTO: SEMUEL SOUHUWAT

MOTEL MOZAÏQUE 2019: MET ANNE-FAY OP ONTDEKKINGSREIS PAGINA 15

NACHTRUST...

VOOR GEVORDERDEN

OOM SHOWR VAN

2

4.000M

ONTDEK ALLE TOPMERKEN BOXSPRINGS, BEDDEN, MATRASSEN EN SLAAPKAMERMEUBELS BIJ SLAAPBOULEVARD KWAKERNAAT

SOMNUS SHOWROOMMODELLEN TOT WEL 50% KORTING*

MARANGA LIMITED EDITION MET BJ TOPDEK MATRAS VOOR €8490*

INNOVATIEVE SLAAPSYSTEMEN VOOR DE PERFECTE NACHTRUST

SLAAPKAMERKASTEN EN LEDIKANTEN AFGESTEMD OP UW SLAAPWENSEN

*VRAAG NAAR DE VOORWAARDEN IN DE WINKEL

BOONSWEG 7, 3274 LH HEINENOORD | T: 0186 - 60 13 55 | SLAAPBOULEVARD.NL HET COMPLETE ASSORTIMENT VAN ALLE TOPMERKEN ONDER ÉÉN DAK!

Gratis entree!

WESTLANDS WOONEVENT Zaterdag 13 april 2019, van 10:00 tot 15:00 Van herenhuis tot appartement. Van starterswoning tot vrijstaande villa. Van rijtjeshuis tot vrije kavel. U vindt het één keer per jaar allemaal op het Westlands Woonevent. Ook kunt u hier terecht voor vrijblijvend financieel advies. Kom gezellig een kijkje nemen. De entree is gratis. Komt u met de auto? Parkeer dan gratis op de ruime parking aan de Laan van de Glazen Stad. Vanaf die plek rijden elke tien minuten gratis transfer-bussen naar het woonevent, een ritje van zo’n drie minuten.

VO

Stadhuis Gemeente Westland Verdilaan, Naaldwijk www. westlandswoonevent.nl

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

NIEUWS

2@WKN@010*

3

CTY@PIX

Terwijl de Rotterdamse boekhandelaren en de bibliotheek dankzij de naar leesvoer hongerende lokale bestuurselite gouden tijden beleven, laten ook andere bedrijven mooie groeicijfers zien. Zeker als we de Amsterdamse ernaast leggen, want veel stadsgenoten hunkeren ook op andere speelvelden naar 6-2-uitslagen (herinnert u zich die score nog?).

De Erasmus Universiteit presenteerde onlangs weer de Top 250 Groeibedrijven. Het gaat hier niet om home growers maar om een lijst van bonafide bedrijven die tot de grootste groeiers van Nederland behoren. De Top 250 laat zien dat ze aan het IJ veel meer van dit soort groeidiamantjes binnen de stadsgrenzen hebben. Maar wat ook opvalt: het aantal groeiers stijgt nergens harder dan aan de oevers van de Nieuwe Maas. @ Ook de Rotterdamse horeca en hotels in de binnenstad groeien als kool.

Volgens onderzoekers van de Rabobank koelt de hotelmarkt in Amsterdam af, terwijl de markt in Rotterdam vol gas omhoog knalt: 16% groei. En nergens anders dan hier schieten de eetzaken uit de grond. De grote stijgers zijn volgens cijfers van Koninklijke Horeca Nederland: Eindhoven (+34%), Den Haag (+40%) en Rotterdam (+50%). De Koninklijke zet wel een kanttekening bij de ongebreidelde groei. Want er komen niet evenredig veel meer klanten een hapje eten.

Daardoor wordt de totale omzet over meer horecabedrijven wordt uitgesmeerd. Met andere woorden: er komt bij genoeg bedrijven minder geld in het laatje. @ Wat een geluk voor een paar kroegen dat staatssecretaris Mark Harbers - een ex-010-wethouder – daar in het kader van een actie over veilig uitgaan bitterballen kwam uitdelen.

Waar wethouder Sven de Lange vervolgens niet echt blij mee was. Want Rotterdam telt in verhouding de meeste inwoners met overgewicht. Daarom wil Sven de groei van fastfoodzaken aan banden leggen. Een volgende keer je wat meer van je collegiale kant laten zien, Harbers!

@ Wie ook om meer collegialiteit vragen, zijn een aantal basisscholen in Rotterdam Noord.

Ze kijken met gemengde gevoelens naar de pot met 88 miljoen euro die de scholen op Zuid mogen gaan verdelen. Want in Noord zijn er ook zat wijken die niet lekker lopen.

Is dat zo? Je zou het niet zeggen als je naar de huizenprijzen kijkt. @ Er waait een vervelende trend over van de hoofdstad: handgranaatje leggen.

Nee, geen beschilderde paaseieren maar krachtige explosieven. Zoals onlangs in Delfshaven, bij een zaak die onder meer waterpijpen en souvenirs verkoopt. Wat moet je daar nu van maken, als brave burger?

Dat die waterpijpen en souvenirs dekmantels zijn? Of omdat de souvenirhandel inmiddels zo lucratief is vanwege de hordes toeristen die Delfshaven onder de voet lopen, dat via zo’n granaat zich een overnamekandidaat van de winkel meldt? @ Waarom komen de toeristen überhaupt massaal naar Nederlandse steden?

Volgens de Gezondheidsraad is de kwaliteit van de lucht in onder meer Rotterdam veel slechter dan wat op werkplekken is toegestaan. Ondernemers zouden hun werknemers niet in zulke arbeidsomstandigheden mogen laten werken. Even terloops aan een Chinese toerist gevraagd waarom hij geen mondkapje draagt, net zoals thuis in pak ’m beet Beijing. Na wat handen-en-voeten-werk verschijnt een big smile. “Air good, air good!”

Tja, uiteindelijk is alles relatief.

* 2 Weken Rotterdam

Bestraten

Colofon De Nieuwspeper verschijnt samen met dagblad Metro en wordt in geselecteerde gebieden huis-aan-huis verspreid. Tevens is De Nieuwspeper verkrijgbaar bij afhaalpunten in Rotterdam en de regio.

Hoofdredactie Jaap van Rijn Redactie redactie@denieuwspeper.nl Vormgeving Metro Advertentieverkoop adverteren@denieuwspeper.nl Tonia van Nieuwenhuijzen 06 - 4905 4783

Fietsen

Maar het maffe is: er stroomt al heel lang louter Rijnwater door Rotterdam…

Carin Broere 06 - 5758 0037

De nieuwe bestrating moet gaan bijdragen aan het huiskamerge voel van de Coolsingel. De uitbater s van Buvette spelen daar qua meubilair al vast op in.

Online www.denieuwspeper.nl www.facebook.com/denieuwspeper Alle rechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden nadrukkelijk voorbehouden en berusten bij De Nieuwspeper. Op het gebruik van deze uitgave zijn de Algemene Toepassingsvoorwaarden van De Nieuwspeper van toepassing.

De Nieuwspeper is een uitgave van Telegraaf Media Groep

Lezen

Deze fraaie buitenbibliotheek biedt sympathieke kleinschaligheid een wereld gedomineerd door techgiganten.

in

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

MILIEU

4

DE DCMR: HOEDER VAN DE LEEFBARE Een lek in een olietanker in de haven opsporen. Dat rare geluid achterhalen en zorgen dat het ophoudt. Meten of er niet te veel fijnstof in de lucht zit, en of dat muziekfestival niet te veel decibels produceert. De milieudienst DCMR doet er al jaren alles aan om onze stad leefbaar te houden. Het luchtmeetnet bestaat dit jaar inmiddels al 50 jaar.

TEKST: NATALIE HANSSEN

Rotterdammers hebben behoorlijk wat te klagen als het gaat om geluidsoverlast, stank of andere milieuverontreiniging. Maar waar moet je eigenlijk heen met je klacht, en wat gebeurt ermee? De DCMR Milieudienst Rijnmond is, kort gezegd, de hoeder van onze omgeving – als het om milieu en milieurisico’s gaat. Hij houdt in de gaten of het wel goed gaat met ons milieu.

Maar je kunt er ook terecht als je zelf denkt dat er iets mis is. Als je bijvoorbeeld gas ruikt, bang bent dat er iets mis is met de bodem waarop je huis staat, of als je langere tijd een storend geluid hoort dat je niet kunt plaatsen. Doel van de DCMR: onze omgeving leefbaar en veilig houden. In 2019 meet de dienst de luchtkwaliteit precies 50 jaar (zie kader). De dienst zelf bestaat iets korter dan een halve eeuw, maar de meldkamer neemt wel al 52 jaar klachten aan van iedere Rotterdammer.

Op de website kun je tegenwoordig precies zien wat er op milieugebied in je wijk aan de hand is.

Chemie naast zandbak “We zitten natuurlijk in een uniek gebied”, zegt coördinator luchtkwaliteit Sef van den Elshout van de DCMR. “We hebben vier raffinaderijen, chemische industrie en veel transport en overslag. Daar zitten bedrijven met gevaarlijke processen bij. De industrie grenst bij wijze van spreken aan de zandbak van een woonwijk. De economie is belangrijk voor de stad en haar bewoners. Je kunt de DCMR zien als een mediator tussen de moderne industrie en een goed leefklimaat.”

De DCMR werkt niet alleen voor Rotterdam. Het is de gezamenlijke milieudienst van de provincie Zuid-Holland, 14 gemeenten in de regio Rijnmond en GoereeOverflakkee. In het gebied wonen zo’n 1,2 miljoen mensen. Een milieudienst met ruim 500 medewerkers is hier geen overbodige luxe: in het Rijnmondgebied gebeurt nogal wat. In de regio zitten flink wat bedrijven die met risicovolle installaties werken waarbij chemische stoffen kunnen vrijkomen. “We zijn dan ook veel bezig met vergunningen verlenen”, gaat Van den Elshout verder. “Wat mag een bedrijf onder welke voorwaarden op een bepaalde plaats? Wat is de maximale uitstoot? Hoeveel decibels zijn toegestaan? Is de veiligheid van het bedrijf goed gewaarborgd? Leuk detail: de vlammen die je soms op hoge schoorstenen ziet, dat is een veiligheidsmaatregel. Gassen die niet verwerkt kunnen worden in de fabriek, worden zo veel mogelijk langs die fakkel geleid. Verbranding voorkomt dan dat het in het milieu terechtkomt.” De DCMR controleert ook of bedrijven zich wel aan de veiligheidseisen houden en dus terecht een vergunning hebben.

DÉ TAAK VAN DCMR: ONZE OMGEVING LEEFBAAR EN VEILIG HOUDEN.

(FOTO KEES SPRUIJT/ANP)

1970: een van de eerste veldmetingen.

Alle Rotterdammers tezamen vormen een belangrijke bron van informatie

De nieuwe DAF, de legendarische vaderlandse auto met een automaat, het pientere pookje, van de Meldkamer Luchtverontreiniging en Geluidshinder Rijnmond.

(Collectie Ary Groeneveld, Stadsarchief Rotterdam)

Groeten uit Oman Na een halve eeuw heeft de DCMR nogal wat kennis in huis over veiligheid, energie, bodem- en luchtkwaliteit en geluidseisen. Van den Elshout: ‘Daarom kunnen we met bedrijven in gesprek over hun plannen en adviseren we gemeenten en de provincie over hun milieubeleid. Soms kijken we ook mee bij nieuwe milieuwetgeving. De DCMR en andere omgevingsdiensten voeren die wetten uit en hebben ervaring met hoe dat in de praktijk uitpakt.” Ook op Europees niveau gebeurt dat soms: bij de toetreding van verschillende Oost-Europese landen hielp de DCMR bij het opleiden van milieuadviseurs ter plaatse. Een paar jaar geleden kwam er een bijzonder verzoek: om de overheid van Oman te adviseren bij het aanleggen van een luchtmeetnet. Het Havenbedrijf heeft daar een partnerhaven en wil ook daar de zaken netjes regelen in het kader van de milieuwetgeving. Het nieuwe luchtmeetnet in de haven van Sohar is in februari geopend.

Warmteleiding Met het overzicht van de bedrijven in de regio heeft de DCMR meteen gereedschap om de duurzaamheid in het havengebied een steuntje in de rug te geven. Van den Elshout: “We kennen de rest- en bijproducten van bedrijven en kunnen verschillende partijen met elkaar in contact brengen. Want het ene bedrijf kan een restproduct van het andere bedrijf gebruiken. Dat weten de bedrijven in de regio meestal zelf, maar soms helpen informatie en meedenken om dingen voor elkaar te krijgen. Zo spelen we een rol in de circulaire economie. Een raffinaderij heeft veel stoom nodig. De stoom die overblijft, heeft een lagere temperatuur en een lagere druk, maar die kan ergens anders nog wel gebruikt worden. Er loopt een warmteleiding binnen het havengebied, waardoor bedrijven elkaars restwarmte kunnen gebruiken – dat is een belangrijke taak voor ons. De bedrijven beslissen zelf of ze elkaars restwarmte gebruiken, maar waar mogelijk proberen we dat te

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

MILIEU

5

STAD beïnvloeden. Op kleinere schaal geven we voorlichting over afval beperken en hergebruik.”

Elke Rotterdammer inspecteur Dat er 1,2 miljoen mensen in de buurt van industrie wonen, maakt het werk van de DCMR complex. Elk individu kan een beroep doen op de DCMR en kan de meldkamer bellen. Dat gebeurt ongeveer 33.000 keer per jaar. Bedrijven moeten overigens ook bellen als er gebeurtenissen zijn die niet onder het normale productieproces vallen. Dit staat in de vergunning die ze van de DCMR krijgen. Denk aan gevallen waarin iets niet goed gaat, er onderhoud gepleegd wordt of er sprake is van een abnormale situatie. Dat gebeurt zo’n 5600 keer per jaar. Van den Elshout: “We noteren elke melding. Zijn er meerdere over een bepaald geluid of bepaalde stank in een gebied, dan zoeken we dat uit. Alle Rotterdammers zijn dus ook een soort inspecteurs en vormen voor ons een belangrijke bron van informatie.

Dan kunnen we bij milieumeldingen mensen geruststellen.”

1979: dagmeters voor zwaveld

ioxide en zwarte rook.

50 JAAR DE LUCHTKWALITEIT METEN Al sinds 1969 is de DCMR in de weer om stoffen te meten in de lucht. De dienst doet dat tegenwoordig in opdracht van de provincie Zuid-Holland en de stad Rotterdam. Dat gaat steeds professioneler en ook op steeds meer plekken – fijnmaziger dus. Een overzicht van 50 jaar meetgeschiedenis.

Terwijl de hippies rustig hun wiet roken met een psychedelisch muziekje op de achtergrond, beginnen vooral wetenschappers zich zorgen te maken om de luchtkwaliteit. Die aandacht is overgewaaid uit onder meer Engeland, waar de smog in 1952 een ware doodsgolf veroorzaakte: er stierven vijf keer zoveel mensen in dat jaar als normaal. Vanaf 1961 meten de Engelsen daarom de luchtkwaliteit. In Nederland richt een groepje intellectuelen in 1964 de eerste actiegroep op: de Vereniging Tegen Luchtverontreiniging in en om het Nieuwe Waterweggebied. Dat gebeurt in Vlaardingen. Een aantal leden werkt bij Unilever. Ze sturen nette brieven aan bedrijven en politici om hun zorgen te uiten. Het heeft effect. De Keuringsdienst van Waren, die de chemische kennis heeft, begint met het meten van de luchtkwaliteit op 28 punten in het Rijnmondgebied. Gemeten worden zwaveldioxide, ‘zwarte rook’ (toen vooral een maat voor kolenstof, inmiddels een maat voor luchtverontreiniging door verkeer) en lood. In 1969 gaan de metingen over naar het Openbaar Lichaam Rijnmond. Philips ontwikkelt meetinstrumenten voor zwaveldioxide waarmee een waarschuwingsmeetnet opgezet kan worden. Zodra de concentratie boven de afgesproken waarde komt, wordt de industrie gevraagd maatregelen te treffen die de uitstoot verminderen, bijvoorbeeld door over te stappen op zwavelarme olie in de verbrandingsprocessen. Langzaam komt het onderwerp ‘luchtkwaliteit’ op de bestuurlijke agenda te staan.

Jaren 70: noodtoestand en snuffelpalen In de jaren 70 komt er – mede door de Club van Rome en de oliecrisis – meer aandacht voor het milieu en voor luchtvervuiling. In 1970 roept het Openbaar Lichaam Rijnmond de smognoodtoestand uit. Kinderen in Vlaardingen worden van school naar huis gestuurd vanwege ‘de bedorven atmosfeer’. De lucht is troebel van de smog. Omwonenden voelen zich niet langer veilig en realiseren zich dat ze omringd zijn door ‘gevaarlijke bedrijven’. Ze organiseren zich in milieugroepen, die maatregelen eisen. Het Centraal Aksiekomitee Rijnmond (CAR) is de belangrijkste.

Het onderwerp luchtvervuiling komt nu echt op de politieke agenda en twee jaar later wordt de Rijnmond aangewezen als saneringsgebied. De bedrijven zijn nu verplicht om aan normen te voldoen.

Regelmatig moeten ze de uitstoot beperken als de

meldkamer van de DCMR de alarmfase uitroept. Er komen ook meer meetpunten in het Rijnmondgebied. In 1972 wordt de DCMR Milieudienst Rijnmond opgericht, ontstaan vanuit het Openbaar Lichaam Rijnmond. In het begin meet de DCMR met snuffelpalen vooral zwaveldioxide als indicator voor industriële luchtvervuiling. Dat is vooral praktisch: de stof komt bij elke verbranding vrij en is inmiddels eenvoudig automatisch meetbaar. De DCMR ontwikkelt ook zelf apparatuur om stof te meten. De status van saneringsgebied heeft effect, want de luchtkwaliteit verbetert.

Jaren 80: zure regen De DCMR gaat meer en specifieker meten, vooral omdat de Nederlandse overheid meer kennis en advies over luchtkwaliteit wil. Door verbeterde productieprocessen stoot de industrie weliswaar minder zwavel uit, maar het is duidelijk dat er ook andere stoffen in de lucht zitten. Daar maakt de overheid zich zorgen over, want hoe schadelijk zijn deze voor de volksgezondheid? De EEG – de voorloper van de EU – komt na vier jaar onderhandelen met een richtlijn voor luchtkwaliteitsnormen zwaveldioxide (SO2) en zwevende deeltjes. Later volgen lood en stikstofdioxide.

Het meetnet van de DCMR meet meer stoffen, zoals koolmonoxide, vluchtige organische stoffen, ozon en stikstofdioxide. In 1986 gaat de dienst over op elektronische meetapparatuur die betrouwbaarder is en specifieker kan meten. Het aantal meetpunten vermindert van 31 stuks, die in een cirkel rond de Botlek staan, tot 21 meetpunten in de grensgebieden tussen industrie en woonwijken.

De DCMR wil zo de veiligheid en milieukwaliteit verhogen in het havenindustriegebied en definieert de grenswaarden streng. Met convenanten en maatregelen weet de DCMR de uitstoot en overlast flink te verminderen. Strenge regels weerhouden bedrijven er niet van om zich in de Rijnmond te vestigen, want ze weten precies waar ze aan toe zijn en dat is ook prettig. Langzaam verliezen zowel de industrie als de inwoners echter hun motivatie om meer te doen aan de luchtkwaliteit. Er is immers al zoveel gedaan. In 1988 is de regio saneringsgebied af. Luchtkwaliteit wordt nu meer gezien als een milieuprobleem in plaats van een gezondheidsprobleem. Het milieu blijkt bijvoorbeeld meer dan de mens te lijden onder zure regen, die ontstaat wanneer zwaveldioxiden, stikstofoxiden,

ammoniak en zwevende deeltjes oplossen in regenwolken.

Jaren 90 en 0: procederen en ultrafijnstof De luchtkwaliteit is beter dan in voorgaande decennia. Toch maken burgers en politici zich steeds meer zorgen over fijnstof, dat schadelijke effecten op de gezondheid heeft. De grenswaarden worden verlaagd. Wegverkeer en scheepvaart veroorzaken inmiddels meer klachten bij de meldkamer dan de industrie. In de jaren 90 komen ook in de stad meetpunten te staan.

Als in 2001 de Europese richtlijnen worden opgenomen in het Besluit Luchtkwaliteit, zijn overheden verplicht om jaarlijks rapportages te maken en moeten zij plannen opstellen waarin zij aangeven hoe ze de luchtkwaliteit gaan toetsen. Milieugroepen grijpen deze situatie aan om succesvol te procederen tegen bepaalde bouwprojecten.

Er komt ook steeds meer vraag naar meetpunten, allereerst vanwege de zorgen om de luchtkwaliteit, maar ook omdat gemeenten de voortgang van plannen niet alleen willen laten afhangen van berekeningen. Er blijken namelijk soms fouten in die berekeningen te zitten. Ridderkerk is de eerste gemeente in de Rijnmond die na het constateren van fouten een eigen meetpunt krijgt. De DCMR stelt als voorwaarde dat nieuwe meetpunten er minimaal 10 jaar moeten staan, zodat de dienst trendgegevens kan verzamelen.

In 2001 breidt de DCMR het meetnet uit met metingen van fijnstof vanwege wegverkeer.

2008 – vandaag: klimaatverandering en We-nose In 2008 komt er een Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Rijk, provincies en gemeenten stemmen hun plannen op elkaar af om in de overschrijdingsgebieden de luchtkwaliteit te verbeteren. Zo kan Nederland voldoen aan de Europese normen. Vanaf 2010 worden ook kleinere stofdeeltjes gemeten. Zwarte rook, een historische maat voor luchtverontreiniging, krijgt nieuwe aandacht omdat het een goede maat is voor de verkeersverontreiniging. Het meetnet is inmiddels computergestuurd en burgers kunnen op internet de actuele meetwaarden bekijken. De milieudienst groeit uit van meetwinkel tot kenniscentrum en adviseur op regionaal en landelijk niveau. Ons land krijgt tot 2015 uitstel van de EU om aan de normen voor stikstofdioxide te voldoen. Intussen verschuift

de aandacht van luchtkwaliteit naar klimaatverandering. In 2007 wordt het Rotterdam Climate Initiative (RCI) gelanceerd met veel aandacht voor publiciteit en bewustwording van de bewoners.Van fijnstof wordt gezegd dat het als een deken over het land ligt en niet erg te beïnvloeden is. Dit motiveert bedrijven en gemeenten natuurlijk niet om er wat aan te doen. Onder meer TNO en de DCMR proberen om roet als parameter voor luchtbeleid erkend te krijgen. Er komt een advies van de EU en van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over roet als aanvullende indicator. De concentraties fijnstof dalen als gevolg van Europees beleid om de uitstoot van zwavel- en stikstofoxiden terug te dringen.

Naast het gewone luchtmeetnet ontstaat een sensornetwerk op basis van elektronische neuzen: Wenose. De neuzen beginnen als een instrument voor geurklachten, maar ontwikkelen zich tot een waarschuwingsmeetnet. Ze meten veranderingen in de atmosfeer en kunnen zo incidenten vroegtijdig opsporen. In 2015 zijn er nog steeds stedelijke normoverschrijdingen. Het stimuleren van ‘zuinige’ diesels blijkt goed voor het klimaat, maar blijkt niet erg te helpen voor de luchtkwaliteit. Er wordt bovendien met de motoren gesjoemeld. Rotterdam voert in 2016 de milieuzone in, waardoor de stad de meest vervuilende auto’s uit de binnenstad kan weren. De milieuzone vermindert de uitstoot van het verkeer, maar het politiek draagvlak blijft smal. In 2018 besluit een nieuw college de zone op te heffen.

Het kabinet werkt samen met de andere overheden aan een opvolger van het NSL: het Schone Lucht Akkoord. Men streeft naar de adviesconcentraties van de WHO voor fijnstof, die lager zijn dan de wettelijke concentraties. Bij incidenten duiken exotische stoffen, de zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), op, maar de hoeveelheden zijn vaak onmeetbaar laag. De DCMR start testen om te zien of sommige ZZS toch te meten zijn. De lucht wordt dan wel steeds schoner, de eisen die we aan de luchtkwaliteit stellen, blijven meegroeien. Voorlopig heeft de DCMR nog wel wat te doen.

Bron: het magazine De lucht van morgen (2009) Last van stank, lawaai, vervuiling of een ander milieuprobleem? Kijk op DCMR.nl of bel 0888 333 555. Voor de actuele luchtkwaliteit zie Luchtmeetnet.nl en de app ‘Mijn luchtkwaliteit’. Alle automatische metingen staan direct online op Luchtmeetnet.nl. Wie zich zorgen maakt, kan dus live zien wat er gebeurt in de stad.

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

LIFESTYLE 6

CULTURE CAMPSITE: HET NIEUWE KAMPEREN AAN DE OEVERS VAN DE NIEUWE MAAS Binnenkort wordt de Culture Campsite geopend, een duurzame, culturele stadscamping bij De Kroon in Schiemond.

Deze camping biedt overnachtingen in architectonische objecten, pal naast de Nieuwe Maas.

TEKST: SUSANNE STAM BEELD: BART HOOGVELD Stadsontwikkelaar ERA Contour is de samenwerkingspartner van bedrijfsverzamelgebouw De Kroon en vroeg aan Thijs Masthoff en Isis Hoos van Studio Made By om een deel van het buitenterrein te ontwikkelen. Samen met Boris Duijneveld van MUD projects bedachten ze de stadscamping op het terrein van De Kroon.

Hergebruik is het sleutelwoord van de Culture Campsite. De drie initiatiefnemers gebruiken in hun ontwerpen afgedankte materialen. Thijs en Isis maken decors en installaties voor festivals en evenementen en ook inrichtingen voor tentoonstellingen, cafés en restaurants. Boris heeft zich gespecialiseerd in kleinschalige architectuur: mobiele units waarin je kunt slapen of schuilen. De campinggasten slapen in stellages die doen denken aan intergalactische insecten.

Het campingteam belooft dan ook een bijzondere beleving: de objecten zijn kleiner dan een tiny house en spannender dan een tent.

Broedplaats Thijs geeft een rondleiding op de camping: “Als we straks op volle toeren draaien, staan hier 12 objecten waarin je met z’n tweeën kunt slapen. In totaal kunnen er dus 24 mensen tegelijkertijd overnachten. In een oude schaftkeet hebben we twee douches en wc’s gemaakt.

Aan de buitenkant is de unit aangekleed met oude offsetprintplaten. Buiten kun je aan de grote tafel ontbijten en eten. Slapen op de camping is meer dan alleen kamperen.

Het is een plek voor ontmoeting en om inspiratie op te doen en is vooral bedoeld voor een breed publiek. Want we organiseren ook lezingen, culturele activiteiten en exposities.

Kortom, het is een broedplaats.

In een paar minuten fietsen zit je in het centrum. En de watertaxi meert hier ook aan. We denken ook aan het Hollandse klimaat. Er komt een dome, een overdekte koepelconstructie waar je beschut kan zitten, die we kunnen verwarmen met

een houtkachel. We zijn ook bezig met een hottub en sauna, beide op hout gestookt.”

Kalveriglo’s De Sleeping Pod, het object van Thijs en Isis, is gemaakt van twee kalveriglo’s. Thijs: “Dat zijn een soort hutjes of hokken voor kalveren of andere dieren die in het weiland staan en waar de dieren beschutting vinden. Wij hebben twee iglo’s op hun kant aan elkaar bevestigd en op een stalen constructie op hoge poten gezet. Daartussen hangt de hangmat, daar kun je ook lekker een tukje doen. Met ons werk proberen we mensen er een beetje meer bewust van te laten zijn dat je dingen best kan hergebruiken.

Veel materiaal wordt weggegooid terwijl het nog gewoon bruikbaar is. In 20 jaar tijd heeft dat extreme vormen aangenomen. Vroeger repareerde je nog weleens wat, nu koop je gewoon een nieuw apparaat als iets het niet meer doet. Ik probeer daar niet aan mee te doen. In ons werk maken wij van bestaande vormen en materialen iets nieuws. We willen onze footprint zo klein mogelijk houden, ook op de camping. Zo vangen we het regenwater van het dak van de naastgelegen loods op om de wc’s mee door te spoelen. En met wormenbakken – waar dus wormen in werden gekweekt – hebben we een groene muur gebouwd vol planten en bloemen. Hier kun je aardbeien en munt plukken, maar ook kruiden die de slaap bevorderen.

Sterren kijken Thijs laat de andere objecten zien: “De Second Skin van ontwerper Rob Sweere is een ronde stellage die is omspannen met ultra flexibel wit plastic dat aanvoelt als een huid. Als je deze uitvouwt, ontstaat er een kleine binnentuin. De Val Ross van Boris is gemaakt van een voedersilo voor vee. Hierin zit net als in de Sleeping Pod een dakraam waardoor je ’s nachts naar de sterren kunt kijken. De Bedbug is ontworpen en gemaakt door Franka te Lintel

Hekkert en Ronnie Kommené.

Dit object bestaat uit een patchwork van takken, drijfhout en vezelplaten en heeft aan de zijkant ramen als ogen om naar buiten te kijken. De Bedbug staat op zes poten, waardoor het lijkt alsof die zo weg kan lopen.”

Anders denken over ruimte Thijs hoopt dat de architectonische objecten uitgroeien tot iets groters: “Met dit soort ob-

jecten kun je nog veel meer doen. Rotterdam begint vol te raken, de vraag naar betaalbare woonruimte neemt toe. Met de tiny house-beweging en dit soort objecten hoop ik dat mensen anders gaan denken over ruimte. Je kan er een op je dak zetten en zo extra ruimte creëren. Of zet 10 slaapobjecten met een gemeenschappelijke ruimte bij elkaar, waar mensen echt wonen. Plaats er een paar in de stad waar daklo-

zen gebruik van kunnen maken. Het lijkt me geweldig als er een soort community ontstaat met gekke slaapplekken door heel Nederland. Waar mensen met elkaar in gesprek gaan en elkaar enthousiast aansteken en inspireren.”

Culture Campsite Benieuwd of het lekker slaapt in een architectonisch mandje? Probeer het uit op de Open Dag van De Kroon op zaterdag

6 april; dan zijn ook de camping en de slaapobjecten te bewonderen. Vanaf het Paasweekend gaat de camping officieel open. Een overnachting reserveren kan via de website.

Prijzen vanaf 65 euro per nacht per slaapobject in het laagseizoen en vanaf 75 euro in het hoogseizoen.

Culturecampsite.com, Schiemond 20-22

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

LIFESTYLE

7

“En zodra je papa bent, ga je weer terug naar de waterkant” Visma Dick en Loek

Visma Gaston

Visma Albert

Eén keer per jaar bevolken sportvissers Ahoy. Hoe houden zij zich op het droge van Zuid? Want deze vissers zitten doorgaans liever aan de waterkant of op het water te karperen, te snoeken en te witvissen. De Nieuwspeper gooit een hengeltje uit.

TEKST EN BEELD: ELLEN MANNENS

“De voorwaarde om zo’n vlieg te kunnen werpen is een korte onderlijn”, zo klinkt het uit de speakers in Ahoy. In de uiterste hoek van Hal 4 staat een man in een grijze broek met van die grote zijzakken en een degelijke oranjebruine fleecetrui te werpen met vislijn. Via zijn headset houdt hij het toegestroomde publiek op de hoogte van zijn verrichtingen. “Mijn nylon onderlijn is maar anderhalve meter lang. Anders krijg je dit soort vliegen bijna niet geworpen.

En voor de streamer heb ik een spinstangetje zitten. Want ik wil die snoeken natuurlijk graag vangen.”

Dit is geen visserslatijn, dit is de voertaal op de Visma. Hier leer je dat soepel staaldraad misschien wel lekker werpt, maar al snel last krijgt van metaalmoeheid. Hier leer je dat er voerballetjes bestaan die tegen de regen kunnen: “Je kunt ze blijven kneden en ook nog makkelijk op de haak zetten”, garandeert de volgende standhouder, die eveneens met headset op zijn verhaal doet, terwijl hij in een bassin loopt waarin de karpers rondzwemmen.

Welkom op de 51e editie van de Visma. De plek waar de sportvisser komt voor de nieuwste snufjes op het gebied van sportvissen. En hoewel het publiek voor 95% uit blanke mannen van middelbare leeftijd bestaat, kun je hier niet

spreken van dé sportvisser. Waag het niet. Een visser kan ‘karpervissen’, ‘roofvissen’ of ‘witvissen’. En zoals een golfer voor elk terrein en elke slag een andere club nodig heeft, heeft de sportvisser voor elke vissoort een andere hengel nodig. Een dure hobby dus. Of zoals een sportvisser het zegt: “Er vangt altijd wel iemand iets. Als het jou niet lukt om met de beste spullen een vis te vangen, heeft de sportviswinkel in ieder geval wel gevangen van jou.”

worden gewoon zeiknat als we een demonstratie geven als er een wolkbreuk is. Verder zijn beide hobby’s net zo verslavend. We werken niet met bouwpakketten, hè. We bedenken steeds weer hoe we een boot op schaal kunnen nabouwen. Zoals een miniatuurbootje op zes volt. Weet je: je komt als kind op de wereld, gaat er als kind weer vandaan en wij blijven ondertussen ook gewoon kind als we aan onze bootjes bouwen.”

Albert Bruins, sportvisser “20 jaar geleden was de Visma nog dé beurs waarmee het seizoen werd geopend. Nu we niet meer met een gesloten seizoen werken, is de sensatie er een beetje af. Ik moet eerlijk zeggen dat wat er hier wordt geboden, niet echt meer het nieuwste van het nieuwste is.

Voor mij als witvisser is er weinig te vinden. Maar het gaat uiteindelijk ook niet om het nieuwste van het nieuwste. Een voederballetje is al jaren niets anders dan een balletje maismeel. Het gaat erom hoe je ermee omgaat en dáárom zoeken we elkaar als sportvissers op: om technieken en ervaringen uit te wisselen. Hoe je de grootste vis vangt, is een kwestie van uitdokteren.

Dat leer je als kind.

Daarna ontdek je dat er ook meisjes bestaan en verdwijn je van de waterkant omdat die meisjes veel interessanter zijn. En zodra je papa bent, ga je weer terug naar de waterkant, want dan kun je je rust wel gebruiken. Geloof me, zo gaat het bij iedere sportvisser.”

"Hoe je de grootste vis vangt, is een kwestie van uitdokteren"

Dick Steenbergen en Loek Jansen van Modelbouwvereniging Neptunus Rotterdam “Ja, je komt ons inderdaad overal tegen. Tijdens Jeugdvakantieland hier in Ahoy. Op de Havendagen bij het Maritiem Museum, op Koningsdag op het Charloise Hoofd, in Diergaarde Blijdorp.

Maar het is voor het eerst dat we op de Visma staan. Vaders komen hier voor de hengelsport. Wij vermaken hun kinderen met onze bootjes. Wat wij hebben met hengelsport? Een visser wordt rustig van aan het water zitten. Wij worden rustig van het bouwen en laten ons bootje daarna te water. Maar er is één groot verschil: wij hebben niet zo’n lekker tentje voor aan de waterkant. Wij

Gaston Sonck, leerbewerker “Vissers zijn fijne mensen. Ze zijn rustig en intelligent… én ze vinden mijn spullen leuk. Ik bewerk leer. In riemen, sleutelhangers, haarspelden. Vroeger reisde ik er de hele wereld mee over. Ik ben lang in Amerika geweest. Daar viste

Visma Chris en Kelsey

De Nieuwspeper

bezoekt Ahoy

Ze keren elk jaar terug op de kalender van Ahoy: de auto-tuning-show, de paraviewbeurs, de bruidsshow, de Visma. Wie bezoeken deze evenementen? De Nieuwspeper maakt kennis met de Ahoy-bezoeker.

ik ook regelmatig. Lekker een beetje langs de waterkant zitten met anderen.

Nu woon ik weer ‘gewoon’ in België.

Mijn ambachtswerk verkoop ik op straat. Het is alleen nog een beetje koud nu, dus toen de organisator van de Visma me eens zag in België en me vroeg naar zijn beurs te komen, zei ik natuurlijk ja. Hierbinnen is het een stuk aangenamer.”

Chris Groeneweg, sportvisser, en Kelsey Stam, vriendin Chris: “Ik heb veel geskateboard, maar m’n knieën lieten het niet meer toe. Toen ik 10 jaar geleden begon met vissen, was het nog een ouwe-lullensport. Als ik met m’n vlieghengel langsliep, werd ik vreemd aangekeken. Dat is inmiddels wel veranderd door de opkomst van urban fishing en omdat Sportvisserij Nederland er steeds meer aan doet om de vergrijzing tegen te gaan.

Vandaag heb ik een nieuwe hengel gekocht en wat imitatie-aas. Ik weet nu al waar ik hem ga uitproberen. Het is gewoon een kick als je een grote vis aan de haak hebt en je hengel helemaal krom trekt. Dat geeft je adrenaline.”

Kelsey: “Hij denkt wel heel vaak aan vissen, maar ik sta gelukkig nog steeds op één. Ik respecteer het dat hij een hobby heeft waar hij zo in opgaat. Het geeft hem rust, dus het komt zelfs voor dat ik hem de deur uit schop: ‘Ga jij maar weer even vissen.’”

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

SPORT

8

OP HET WITTE DOEK: DE VOOR- EN IN STILTE EN ONDER GENADELOZE S

Wonderful Losers: een film over de mannen die de Giro zeker niet zullen winnen

Het begon allemaal met een jubileumfeest van Rotterdam Topsport. Daar zag het SportFilmFestival het levenslicht. Vijf jaar later organiseert SportVibes het festival, maar de banden met Rotterdam Topsport zijn nog nauw.

TEKST: COR HULSBUS Rob Langenberg is trots dat Wonderful Losers de openingsfilm is: “Dat is echt een prachtige film over de mannen die de Giro zeker niet zullen winnen. De helden, de knechten. We kijken niet naar koplopers, maar ervaren hoe het is om in de staart van het peloton te fietsen. En dat vanuit de auto van de wedstrijdartsen. Deze prachtige documentaire won vele awards. Mooi dat we deze film op de ss Rotterdam kunnen draaien.”

Wielerliefhebbers komen sowieso aan hun trekken. Want het festival toont ook films als Alles is koers met Jan Janssen en Niks meer laten liggen van Niki Terpstra. De bekende wielerfotograaf en Rotterdammer Cor Vos toont een andere kant van zijn werk met KOERS!, de anonieme zijde van de wielersport. Het is een documentaire geworden die gaat over alle bekende en onbekende facetten van de wielersport: van de fiets, de renner, zijn materiaal, de voeding en de kleding, tot zijn ontberingen.

Voor- en tegenspoed liggen in het wielrennen dicht bij elkaar. Cor Vos gunt de liefhebber een fascinerende blik op het peloton en achter de schermen. Met deze film slaagt de Rotterdammer erin de wielersport van zijn anonieme facetten te ontdoen. KOERS! trekt een deel van de geheime waas weg die hangt over massage, pech, kapot zitten en training. De documentaire wordt getoond met Quando Bartali fece un ’48 over de comeback van Gino Bartali, en L’Eroico, dat laat zien hoe de besnorde Luciano Berruti zich tot een icoon van het edele fietsen ontwikkelt.

Cultheld Onder het motto De andere kant van sport krijgen de bezoekers tijdens maar liefst 45 voorstellingen de mogelijkheid sporters,

sporten of sportevenementen van een andere kant te bekijken. Bij een aantal voorstellingen worden de makers of hoofdpersonen uitgenodigd, zoals de Feyenoordcultheld Ulrich van Gobbel. Over Feyenoord gesproken: Rotterdam, LantarenVenster en het filmfestival horen bij elkaar als Rotterdam Zuid, De Kuip en Feyenoord.

De Andere Tijden-sportdocumentaire over Willem van Hanegem die op 21 januari in LantarenVenster in première ging, wordt tijdens het SportFilmFestival nogmaals vertoond, samen met de Fox Sports-documentaire over Ulrich van Gobbel. Rob Langenberg licht de keuze voor de film toe: “De film over Van Gobbel was op het gesloten kanaal van Fox Sports te zien, niet iedereen heeft daar een abonnement op. Bovendien vinden wij als organisatie dat er op het festival een link moet zijn met Feyenoord of een van de andere Rotterdamse clubs. Mocht er bijvoorbeeld een documentaire over Robin van Persie in de maak zijn over zijn jeugdjaren bij Excelsior en Feyenoord, ja, dan zou dat volgend jaar ook een mooi onderwerp zijn. De documentaire over Willem van Hanegem, gemaakt door de mensen achter Andere Tijden Sport, is op televisie geweest. We laten de lange versie nogmaals zien ter ere van de 75e verjaardag van De Kromme.”

Verzoeknummers Nederland telt tal van regisseurs en sportfilms en -documentaires zijn in ons land sowieso populair. Dat zal ongetwijfeld veel telefoontjes opleveren? Rob Langenberg: “Ja, we krijgen elke dag aanbiedingen van film- en documentairemakers. De programmaraad, waarin ook mensen van Rotterdam Topsport zitten, heeft de taak om een gevarieerd aanbod samen te stellen voor een breed publiek. Je hoeft dan ook geen sportliefhebber te zijn om een documentaire mooi te vinden. Neem All the Wild

Horses van Ivo Marloh, die zich afspeelt in de hippische sportwereld, op de steppen van Mongolië. Daar moet de berijder een paard eerst zien te vangen, dan temmen en er vervolgens wedstrijden op rijden. Die film zit vol met prachtige shots en laat een deel van de wereld zien waar je normaliter niet komt.”

Boksende Vera In LantarenVenster kwamen tijdens de eerste edities al meer dan 2000 mensen bijeen. Vorig jaar steeg het aantal bezoekers naar 3000 en voor deze lustrumeditie streeft de organisatie naar 5000 betalende bezoekers. Rob Langenberg: “Mensen kunnen de films bezoeken en ook als gast bij de talkshows met gastheer Wilfried de Jong aanwezig zijn. Deze talkshows vinden dit jaar plaats op het podium in de grote filmzaal, een toegangskaartje is vereist. Mensen kunnen ook komen kijken naar een van de exposities. Zo hebben we een fotoexpositie waar de beste sportfoto’s van het afgelopen jaar te zien zijn. Alle genomineerden voor de beste sportfoto van 2018 worden getoond. Daarnaast is er, in samenwerking met het NOC*NSF, een expositie van olympisch erfgoed opgesteld. Ten slotte exposeert de Rotterdamse kunstenares Vera Nederlof een aantal van haar mooiste bokskunstwerken.” Met boksen heeft Vera Nederlof niet alleen een prachtige sport ontdekt, maar ook een eindeloze inspiratiebron voor haar kunst. Rob Langenberg stelt dat boksen een sport is die geen half werk verdraagt: “In de kunst is dat net zo: dynamiek, zuiverheid en expressie. Vera begon te tekenen in de boksschool waar zij zelf bokst. Zoals bij tekenen de kunst van het weglaten geldt, ziet ze raakvlakken bij het boksen in de kunst van het ontwijken.

Timing, ritme, risico, compositie, improvisatie: kunst en boksen hebben elkaar gevonden.”

De volgende films zijn tijdens het SportFilmFestival Rotterdam voor het eerst in de bioscoop te zien: Pele’s Last Show, Straight Line, Irina, Sarah, Impossible Dream, Sachin, Take The Ball, Searching for Greatness, Streetkids United 3, L’Eroico, Bartali en Modern Football.

Ook biedt het festival wereldpremières met KOERS!, Breaking the Impossible, Alles is koers, Gerrie Knetemann, Vera Pauw, Don Diego Poeder, Uli en Becoming LEV. Raadpleeg www.sportfilmfestivalrotterdam.nl voor online kaarten en het programma.

De online verkoop geldt tot één uur voor aanvang van de voorstelling. Aan de kassa zijn indien beschikbaar ook kaarten te koop.

Het SportFilmFestival Rotterdam is een initiatief van Rotterdam Topsport en wordt georganiseerd door sportmarketingbureau SportVibes. Kijk voor het complete festivaloverzicht op www.rotterdamfestivals.nl.

SportFilmFestival Rotterdam, woensdag 10 april - zondag 14 april, www.sportfilmfestivalrotterdam.nl

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

SPORT

9

TEGENSPOED DIE SPORTERS SCHIJNWERPERS ERVAREN

JOIN THE GAME. SPORTKALENDER 2019

De SportFilm Award Tijdens het SportFilmFestival Rotterdam vindt voor de derde keer de uitreiking van de SportFilm Award plaats. De winnaar krijgt toegang tot het Internationale SportFilmFestival in Milaan. Vorig jaar won Wendelien Voogd met Tiffany’s Droom de award.

Tiffany’s Droom gaat over een jonge springruiter op weg naar een carrière in de topsport, maar dat is niet altijd makkelijk voor de rasechte Rotterdamse, die opgroeide in een pleeggezin.

In de race voor de prijs van 2019 zijn

de documentaires Becoming LEV en Don Diego Poeder.

Don Diego Poeder Don Diego Rivelino Alfredo Poeder (1972) is een van grootste boksers die Nederland kent. Hij sloot zijn carrière af met de wens om te boksen voor de Nederlandse titel, maar mocht dit niet van de boksbond vanwege zijn leeftijd. Uiteindelijk won hij een zelfgeorganiseerde wedstrijd in een sporthal door te trainen met kickbokser Rico Verhoeven.

Becoming LEV Becoming LEV is een korte documentaire die het inspirerende verhaal vertelt van Valerii, een jonge jongen uit Charkov in de Oekraïne. Hij droomt ervan een professionele voetballer te worden, net zoals Evgeniy Levchenko (LEV), die bij het Nederlandse Vitesse speelde. Om dit doel te bereiken zijn toewijding, passie en familie nodig. Valerii’s leven had een moeilijke start, maar dankzij de steun van zijn pleeggezin kan hij weer dromen.

Openingsavond ss Rotterdam

Ook te bewonderen: Alles is koers met Jan Janssen, Nederlands eerste winnaar van de Tour de France.

De sportdocumentaires zijn ook de moeite waard voor filmliefhebbers die weinig met sport hebben.

Stil uit Wonderful Losers: na de teleurstelling een ijskoud bad.

De openingsavond biedt een avondvullend programma op de ss Rotterdam. De presentatie is dan in handen van ambassadeur Wilfried de Jong. Op zijn eigen excentrieke wijze interviewt Wilfried gasten uit de sport- en filmwereld.

De openingsfilm Wonderful Losers belooft een prachtig verhaal over de Giro d’Italia, waarin de staart van het peloton vanuit de auto van de wedstrijdartsen wordt gevolgd.

33 sportfilms en -documentaires in vijf dagen Wonderful Losers maakt deel uit van ruim 33 sportfilms en -documentaires die je kunt zien in LantarenVenster (de centrale locatie van het SportFilmFestival Rotterdam). Bijzonder: de organisatie zal Kaiser: The Greatest Footballer Never To Play Football toevoegen aan de programmering. Deze film belicht een van de meest ongelooflijke voetbalverhalen. Carlo Kaiser had een 26-jarige carrière bij iconische clubs in de voetbalwereld. Hij leefde als een echte superster, maar betrad nooit het voetbalveld. Wie meer wil weten, gaat deze film zien. Het programma bevat ook de heerlijke komedie Le Grand Bain .

Een groepje mannen van middelbare leeftijd bekwaamt zich in de kunst van het synchroonzwemmen. Ondanks sceptische reacties van familie en vrienden besluiten ze voor Frankrijk uit te komen op het WK Synchroonzwemmen. Deze feelgoodfilm ging vorig jaar in première op het filmfestival van Cannes.

07/04 NN MARATHON ROTTERDAM Start Erasmusbrug, finish Coolsingel 10/04 - 14/04 SPORTFILMFESTIVAL ROTTERDAM Lantaren Venster 13/04 - 14/04 LEAGUE OF LEGENDS Rotterdam Ahoy 13/04 - 14/04 FIH HOCKEY PRO LEAGUE NED-SPA (M) EN NED-USA (V) Hockey Club Rotterdam 05/05 FINALE KNVB-BEKER Stadion Feijenoord, De Kuip 25/05 - 26/05 NK SCHERMEN Topsportcentrum Rotterdam 01/06 NK PARA-TAFELTENNIS Topsportcentrum Rotterdam 15/06 - 16/06 DAMEN RACEROEI REGATTA AEGON NK GROOT Willem-Alexander Baan 22/06 - 23/06 DUTCH GYMNASTICS THE FINALS Rotterdam Ahoy 28/6 ARGO SPRINT Willem-Alexander Baan 29/6 - 30/6 NSRF SLOTWEDSTRIJDEN Willem-Alexander Baan 30/06 - 07/07 EK ROLSTOELBASKETBAL VROUWEN Topsportcentrum Rotterdam 12/07 - 14/07 FISA WORLD ROWING CUP III Willem-Alexander Baan 12/07 - 21/07 WORLD PORT TOURNAMENT Neptunus Familiestadion 14/07 - 20/07 WORLD CUP DAMMEN Erasmus Universiteit 21/07 - 31/07 EK MASTERS (hockey) Hockey Club Rotterdam 09/08 - 11/08 OLYMPISCH KWALIFICATIETOERNOOI VOLLEYBAL (M) Rotterdam Ahoy 19/08 - 25/08 EK SPRINGEN / EK DRESSUUR EK PARA-DRESSUUR Kralingse Bos 19/08 - 25/08 ROTTERDAM OPEN ITF FUTURE TENNIS TOERNOOI Tennispark Victoria 13/09 - 29/09 EK VOLLEYBAL HEREN Rotterdam Ahoy 14/09 010MOVES! Zuidplein / Voorplein Rotterdam Ahoy 16/09 BEP VAN KLAVEREN MEMORIAL Maassilo Rotterdam 10/10 EURO2020 KWALIFICATIE NED - NIE Stadion Feijenoord, De Kuip 18/10 - 20/10 ROTTERDAM GAMES WEEK: DREAMHACK ROTTERDAM Rotterdam Ahoy 17/11 WORLD PORT BOXING Cruise Terminal, Kop van Zuid 18/12 - 20/12 BATTLE OF THE TEAMS (KARATE) Topsportcentrum Rotterdam 27/12 - 31/12 KORFBAL CHALLENGE Topsportcentrum Rotterdam

Ga voor een overzicht van alle evenementen naar: rotterdamtopsport.nl

@RDAMTOPSPORT @ROTTERDAMTOPSPORT /ROTTERDAMTOPSPORT

*

W T B 6%

Koopzondag? Kijk voor alle vestigingen e

Gratis professioneel 3D badkamer ontwerp

Meer dan 40 vestigingen in de BENELUX

Gedegen en eerlijk advies op maat

SANI-DUMP Rotterdam

SANI-DUMP Spijkenisse

Stadionweg 45a

Lucebertstraat 32

(Vlakbij de Kuip)

(Woonboulevard Spijkenisse)

SANI-DUMP SANI-DUMP Sliedrecht Capelle a/d IJssel Leeghwaterstraat 63

Cypresbaan 1

(Naast Loods 5)

(Capelle XL)

en openingstijden op www.sanidump.nl

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

WETENSCHAP

12

Denkpauze: meedenken met de wetenschapper

SCHILDERIJ: WWW.UPONADAYDREAMER.COM

“JE KUNT REKENINGEN BETER TEGELIJK BETALEN DAN EEN VOOR EEN” TEKST: NATALIE HANSSEN BEELD: JAAP VAN RIJN

Aan de Erasmus Universiteit zijn honderden wetenschappers dagelijks bezig met nadenken. Ze onderzoeken de kleine en grote vraagstukken van het leven. Welke vragen zijn dat eigenlijk? En – wat hebben we daar als gewone mens aan? Ga er even rustig voor zitten en denk eens mee met de onderzoeker.

Deze aflevering: dr. Dan Schley, psychologisch onderzoeker van de invloed van getallen op onze beslissingen.

Waarom wilde je wetenschapper worden?

Ik wilde helemaal geen wetenschapper worden, ik wilde ijscoman worden.

Maar ik bleek goed te zijn in wiskunde.

Ik studeerde wat natuurkunde, switchte naar economie en toen las ik het werk van Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman en zijn collega Amos Tversky over beslissingen nemen in onzekere situaties. Een revolutionair andere kijk op menselijk gedrag – ik had mijn

nieuwe liefde gevonden en ben het ijs vergeten.

Mensen gedragen zich anders dan we denken?

Onderzoek ging er vóór die tijd van uit dat mensen beslissingen vrij rationeel nemen. Als iets minder geld kost, zijn mensen meer geneigd het te kopen.

Maar zo simpel ligt het niet. Mensen zijn vrij vaak irrationeel in hun beslissingen, maar daarin blijken ze wel

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

WETENSCHAP

voorspelbaar. Je kunt dus nog steeds zeggen wat ze waarschijnlijk zullen doen, ook al is het irrationeel gedrag.

Waarom is dat interessant?

Ik vind het interessant omdat ik een echte mensenkijker ben. Ik zit graag met mijn vrouw op een terras om voorbijgangers te bekijken. Ik vind het ook leuk om mensen in een casino bezig te zien: waarom zetten ze in op rood als het 10 keer zwart is geweest? De kans is niet veranderd. Ik denk dat andere mensen begrijpen een van de meest verrijkende dingen van het mens-zijn is. Ik promoveerde op de psychologie van het menselijk beoordelingsvermogen en het beslissen.

Wat wil je weten als wetenschapper?

Eigenlijk wil ik vooral meer weten. Ik denk niet dat we alles kunnen weten, maar ik wil daar zo dicht mogelijk bij komen. Kijk bijvoorbeeld naar het opgooien van een muntje, zoals aan het begin van een wedstrijd gebeurt. We denken dat het toeval is op welke kant het muntje valt. Maar in feite kun je heel exact voorspellen op welke kant dat is, als je alle variabelen hebt. De luchtdruk, de wind, het gewicht van het muntje, de snelheid waarmee je het omhoog gooit, en ga zo maar door. Ik ben geïnteresseerd in het verkleinen van het toeval. Menselijk gedrag lijkt behoorlijk willekeurig. Maar is het echt toeval wie op het slechte pad belandt en misdadiger wordt? Hoe meer je weet van een persoon, hoe minder toevallig zulke dingen blijken.

Dat klinkt eng.

Geen paniek. Hoe hard we het ook bestuderen, we kunnen maar een heel klein deel van het menselijk gedrag verklaren.

Wat onderzoek je precies?

Ik onderzoek het verschil tussen de objectieve wereld en de subjectieve kijk die mensen erop hebben. Kijk, deze pen wordt kleiner naarmate ik hem verder van je af houd. De beweging lijkt snel als de pen nog dichtbij is, maar langzaam als de pen verder weg is. Die verandering geldt voor alles wat groter wordt. De eerste hap pizza geeft de meeste voldoening. De tweede minder.

Terwijl de happen even groot zijn! Fascinerend.

Objectieve dingen zijn eigenlijk subjectief?

Objectieve dingen zijn niet zo objectief als ze lijken. De pen tussen ons in beweegt voor ons allebei precies even veel. Maar voor mij lijkt het weinig en voor jou veel. Dat geldt ook voor getallen. 100 euro betekent voor jou iets anders dan voor mij, afhankelijk van hoeveel we verdienen, bijvoorbeeld. In het Engels worden de termen million en billion heel vaak verward, terwijl het verschil enorm groot is. Maar eigenlijk valt het niemand op: het is gewoon heel erg veel, en dan doet het er eigenlijk niet meer toe hoeveel. We hebben er geen beeld van. Net zoals een kind iedereen boven de 20 jaar gewoon heel erg oud vindt.

Wat is het gevolg daarvan?

Dat is eigenlijk behoorlijk problematisch. Als je met grote bedragen bezig bent, bijvoorbeeld als je een huis koopt, ben je opeens heel ongevoelig voor een verschil van 3000 euro. Terwijl het 3000 euro is! En je later in de supermarkt misschien wel een euro op een fles wijn probeert te besparen. Nog een voorbeeld: ik kom uit een kleine plaats in de VS waar mensen niet veel geld hadden.

Op highschool vertelden ze ons dat we zonder te slagen 20.000 dollar per jaar konden verdienen, maar met diploma wel 30.000 dollar per jaar. Dat zeiden ze om ons te stimuleren. Maar er zaten kinderen in de klas die 20.000 dollar al zo veel geld vonden, dat ze van school gingen om te gaan werken. Ze konden het verschil tussen 20.000 en 30.000 dollar gewoon niet goed begrijpen.

Dat principe is belangrijk voor economen.

Ja. Veel meer is niet altijd veel beter. Dezelfde Daniel Kahneman vond bewijs dat je vanaf een salaris van 70.000 dollar per jaar niet veel blijer wordt van die extra inkomsten. Dat is hetzelfde principe als de tweede hap pizza. Die heeft niet twee keer zoveel smaak. Het leert ons veel over wanneer mensen meer of minder gevoelig zijn voor marketingprincipes.

"Het gat tussen de subjectieve, de persoonlijke zienswijze,

Marketingprincipes… Dat klinkt verdacht.

Marketing heeft twee kanten. Er zijn ook veel goede dingen die moeten worden gemarket, ofwel met de juiste informatie naar de consument gebracht: de opleiding die bij je past, een degelijk pensioen, gezond eten. We helpen mensen ook om verantwoorde beslissingen te nemen. Kiezen kan frustrerend zijn. We wéten dat mensen geld willen ruilen voor dingen die hun leven beter maken. Dat proces kunnen we vergemakkelijken met de juiste informatie, ofwel door marketing. En dat kan ook door de subjectiviteit van cijfers te gebruiken.

Hoe werkt dat precies?

Als je twee paar schoenen tegelijk koopt, voelt dat niet zo goed als wanneer je twee keer een paar met tijd ertussen koopt. Dit komt omdat je je aanpast aan de nieuwe situatie: nieuwe schoenen. Je bent er blij mee, maar na een paar keer gebruiken komen ze in de kast bij de andere schoenen terecht en is de bereikte toestand, de status quo, weer hetzelfde. Maar elke keer dat ik de waarde van die toestand verhoog, voelt dat goed. Zo heb je er bijvoorbeeld meer plezier van om 100 euro per maand van de belasting terug te krijgen, dan 1200 euro in één keer. Het is een kans om tevredenheid of zelfs geluk te vergroten. Het geldt namelijk omgekeerd ook voor dingen die we niet leuk vinden: je kunt bijvoorbeeld rekeningen beter tegelijk betalen dan een voor een. Ze verlagen de waarde van de status quo tijdelijk. Dat is dus ook handig voor regeringen: hoe mensen blij te maken en hoe te voorkomen dat mensen schulden krijgen.

en de objectieve wereld speelt ook bij energiebesparing".

lijk verschil in donororganen. Het is net zoiets als het glas half vol of half leeg zien. Het gaat om de context. 90% goed voelt heel anders dan 10% fout. Terwijl het dezelfde info is.

Het voelt als bedrog.

Het gaat erom willekeur te verkleinen.

Hoe beter we snappen hoe keuzes worden gemaakt, hoe beter we kunnen helpen met die keuzes maken. Het geeft mensen ook meer gevoel van controle.

Hoe ver ik daarin als marketeer kan gaan, is een maatschappelijk-politieke keuze. Je moet altijd voorzichtig zijn met kennis. Mijn broer is scheikundige. Hij kan in principe een chemisch wapen maken. Maar je hebt ook nog je sociale verantwoordelijkheid en ethiek.

Marketing is macht.

Eigenlijk wel, ja. Luxeproducten zijn het beste voorbeeld. Als je naar de chemische samenstelling van crèmes kijkt, zit er wel wat verschil tussen een goedkope en een dure crème. Maar niet zoveel dat het een enorm prijsverschil rechtvaardigt. Een kasjmieren sjaal is misschien comfortabeler dan een katoenen, maar niet 10 keer zo comfortabel.

We zijn goed in waarde creëren. Dat is niet per se slecht – het blijkt ook dat mensen meer genieten als ze 50 euro in plaats van 5 euro voor dezelfde wijn betalen.

Een peperdure upgrade in het vliegtuig voelt veel comfortabeler, maar als je objectief kijkt, vallen de extra’s nogal mee. We creeren verhalen. Ik doe dat met nummers.

“De eerste hap pizza geeft de meeste voldoening.

De tweede minder.

Terwijl de happen even groot zijn!”

Door dingen anders te brengen kun je gedrag beïnvloeden.

Ja. Kijk naar de donorregistratie. Mensen moeten de vrijheid hebben om te kiezen. Maar in sommige landen is iedereen donor, tenzij ze ondertekenen dat ze het niet willen, en in andere landen is het juist andersom: je bent pas donor als je je registreert. Het is dezelfde keuze, maar het geeft een ongelofe-

Is dat goed voor de marketing of voor de mens?

Allebei. Want we gebruiken onze kennis net zo goed om consumenten te beschermen. Als ik bijvoorbeeld laat zien dat je van slecht eten 2000 gram aankomt, in plaats van 2 kilo, hoop ik dat mensen beter begrijpen dat iets slecht is. Het scheelt of je zegt: deze auto rijdt 15 km op een liter benzine, of: hij gebruikt 6,7 liter om 100 km te rijden.

Dat laatste klinkt veel goedkoper, terwijl ik alleen de getallen anders presenteer. We gebruiken die kennis om advies te geven bij regelgeving. Ge-

zond eten, opleidingen, pensioenen – zodat mensen goede, duurzame keuzes maken, ook voor de toekomst.

Keuzes voor de toekomst?

Kijk naar het pensioen. Je krijgt uiteindelijk veel geld. En met 100 euro extra per maand nu opzij leggen straks nog meer. Het onderscheid tussen veel en nog meer geld is lastig te maken. Maar als je het per maand uitdrukt, snappen mensen misschien wel dat het de moeite is om nu 100 euro opzij te zetten. Net als met rente: 4% is niet twee keer zoveel geld als 2%. Rente is niet lineair.

Laat mensen zien: 33.000 of 71.900 euro. Dan heb je het objectief gemaakt en snappen mensen het.

Het gat tussen de subjectieve, de persoonlijke zienswijze, en de objectieve wereld speelt ook bij energiebesparing.

Mensen denken dat ze veel besparen als ze altijd het licht uitdoen, want dat is zichtbaar. Je huis isoleren is onzichtbaar, maar helpt oneindig veel meer dan het licht uitdoen. Minder vliegen helpt heel veel meer dan je afval scheiden of een keer geen vlees eten. Ik wil dat gat tussen de subjectieve en objectieve wereld laten zien.

Beter rekenonderwijs kan ons redden?

In zekere mate. Sommige mensen zijn gewoon niet goed in het objectief interpreteren van cijfers. En daardoor geven ze te veel uit, investeren ze niet of nemen slechte beslissingen. Niet omdat ze irrationeel zijn, maar omdat ze getallen niet goed begrijpen. Dan kan beter onderwijs in cijfers helpen om betere keuzes te maken. Maar soms zijn getallen zo ingewikkeld, zelfs voor mij, dat ze gewoon goed gecommuniceerd moeten worden om mensen een verantwoorde beslissing te kunnen laten nemen.

Dan Schley is universitair docent Marketing aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij studeerde natuurkunde, economie en psychologie en doet onderzoek op het grensgebied tussen psychologie en economie. Hij onderzoekt hoe mensen keuzes maken en beslissingen nemen, vooral op basis van numerieke informatie (cijfers).

13

N HOE U

N ONZE N EEN

AM

AATLEGGEN@BEBOPARKET.NL

LEES AUTOVISIE NU VANAF € 66,PER JAAR TOT

52% KORTING

ELKE 2 WEKEN AUTOVISIE MAGAZINE BIJ U OP DE DEURMAT+ GRATIS TOEGANG TOT AUTOVISIE DIGITAAL

GA NAAR: WWW.AUTOVISIE.NL/START

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

FOTO: SAM EYE AM

MUZIKANTEN GAAN OP ZOEK NAAR DE EIGEN ROOTS TIJDENS MOTEL MOZAÏQUE De trend is onomkeerbaar. Vooral derde generatie Nederlanders zijn op zoek naar hun afkomst. Dat doen ze met veel begrip voor hun grootouders, die zich juist zoveel mogelijk Nederlander wilden voelen. Tijdens Motel Mozaïque (MoMo) vertalen opvallend veel artiesten deze zoektocht in muziek en performances.

TEKST: HELMUT DE HOOGH

MUZIEK 15

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

Nederlanders zijn meer dan ooit op zoek naar zichzelf. Een eigen huis, een baan van negen tot vijf, stamppot, een heteroseksueel huwelijk en twee kinderen zijn geen vanzelfsprekendheden meer om een perfecte Nederlander te kunnen zijn. De zoektocht naar een levensstijl buiten het keurslijf, die past bij specifieke eigenschappen, is vooral onder jongeren steeds manifester. Harry Hamelink, de festivaldirecteur van Motel Mozaïque (MoMo) bedacht met zijn team een naam voor deze trend. Ze kwamen uit op liquid, vloeibaar, dat tot festivalthema is verheven. Harry Hamelink: “Voor zeker de generatie van twintigers en dertigers is die zoektocht onontkoombaar. Ik vind het interessant om te kijken wat jonge mensen daarmee doen. Het zijn zoektochten die ik mooi vind en die gezien mogen worden. Ze hebben zoveel power, zijn zo gedreven.

Ze lopen over van de ideeën en weten goed waar ze naartoe willen.”

Het festival gaat dan ook dieper in op vragen als ‘Waar kom ik vandaan?’, ‘Wat is gender?’, ‘Hoe wil ik dat mijn leven eruitziet?’, ‘Wie bepaalt hoe ik mijn leven leef?’.

Motel Mozaïque creëert een podium waar de ervaringen van jonge artiesten en kunstenaars een stem krijgen. Daarbij kijkt Hamelink veel verder dan zijn directe omgeving. In Taiwan vond hij twee acts die goed passen in zijn festival. De jonge groep Prairie WWWW laat zich inspireren door de kracht van de natuur. Bezig met hun afkomst is ook de band Outlet Drift, die bestaat uit afstammelingen van de oorspronkelijke bewoners van Taiwan. “Ongelooflijk rauw en sensueel”, noemt Hamelink hun performance. “Het is een explosieve mix van punk, grunge en noise, waarbij de teksten doorspekt zijn met invloeden uit de Amis-cultuur.”

Hard straatgeweld De trend bestaat uiteraard al langer. Hamelink zag artiesten die hij langere tijd volgt steeds vaker culturele roots onderzoeken, zoals Typhoon, Akwasi en Winne. Deze laatste artiest geeft een optreden op de eerste festivaldag. Bijzonder, want de Rotterdamse rapper twijfelde of hij überhaupt nog wilde optreden.

2018 was het jaar van zijn grote comeback met een nieuw album. 2019 startte echter triest: Winnes beste vriend Feis werd op 1 januari op de Nieuwe Binnenweg zonder duidelijke aanleiding doodgeschoten. Bij de meeste optredens van Winne stond Feis ook als rapper op het podium. Het gemis is groot. Maar Win-

MUZIEK

16

ne pakt door en maakt in elke show ruimte voor een eerbetoon aan zijn vriend.

Het harde straatgeweld in Rotterdam trof overigens ook een andere Rotterdamse artiest op Motel Mozaïque, Jordy Dijkshoorn van de driemansformatie De Likt. Een nekbrace was het gevolg van een hardhandig contact. De concerten moesten in 2017 een jaar lang worden afgezegd. Uiteindelijk bleek de gedwongen pauze heilzaam. Het nieuw album De Derde staat vol overtuigende nummers. Toen Jordy’s nek eenmaal was geheeld, stortte hij zich als vanouds vol overgave op het publiek om te crowdsurfen. Tijdens de openingsavond van MoMo komt hij dat uiteraard overdoen.

Trots op zijn roots Rapper Winne past op Motel Mozaïque goed in het festivalthema. Heel lang was zijn thuisland uit beeld maar in 2017 en 2018 keerde hij er drie keer terug. “Ik vind Suriname geweldig”, vertelt hij naar aanleiding van de hernieuwde kennismaking. Ik voel me half Surinamer, half Nederlander. Als mens ben ik gegroeid. Vroeger had ik zo’n liedje als Winti niet durven maken. Winti is de natuurreligie die slaven uit Afrika meenamen. In de Surinaamse jungle hielden deze die in stand. Winne: “Ik voel me verbonden met die roots. Winti is een oud-Surinaams liedje dat mijn moeder vroeger zong. Samen met een Surinaamse producer heb ik daar een beat op gemaakt. Het kwam er in één keer uit. Het raakt me. Ik voel me nu trots op waar ik vandaan kom.”

Foto: Ruben Hamelink

Trippen op ayahuasca Een bijzondere Rotterdamse artiest die perfect past bij het thema liquid is danser Gil the Grid. Op zijn 21ste werd hij wereldkampioen experimentele dans.

Helaas kreeg hij daarna een psychose.

Zijn dans hielp hem er bovenop. Gil richtte dansgezelschap Amenti Collective op, haalde de finale van Hollands Got Talent in 2017 en toert nu de wereld rond als vaste danser van de succesvolle Rotterdamse zangeres Sevdaliza. Spiritualiteit speelt bij Gil the Grid een grote rol.

Vier jaar geleden had hij zijn eerste ervaring met de drank ayahuasca, die een hallucinogene werking heeft en gebruikt wordt in magisch religieuze rituelen in Zuid-Amerika. De drank duikt steeds vaker op in de westerse wereld.

Gil the Grid reisde onlangs naar Peru om voor de tweede keer een ayahuasca-

Foto: Nick Helderman Met haar dromerige teksten, meerstemmige zang en duistere melodieën geldt Bear Valour als een van de beste folkformaties van het land.

Anne-Faye: ”Wij hebben nu dat goede leven, maar we weten nauwelijks wat zij daarvoor moesten doorstaan.” Foto: Semuel Souhuwat.

Jungle by Night laat festivalmenigten kolken en dansvloeren afbreken. Op de vijfde plaat Livingstone maakt de groep duidelijk dat ze afrobeat slim kan mixen met uiteenlopende muziekstijlen als krautrock en disco. Foto: Sanja Marusic.

Frontvrouw Clementine Creevy van het Britse Cherry Glazerr pakt met het nieuwe album Stuffed & Ready introspectief uit: “I’ve been feeling the need to explain my feelings. Not just state them, but search for why I feel the way I do in the most honest way possible”.

ervaring te kunnen meemaken. Anderhalve week onderwierp hij zich aan vijf ceremonies en kwam naar eigen zeggen terug met een heldere visie en meer focus op zijn toekomst. Hoe dat zich vertaalt in zijn dansperformance, laat hij op MoMo zien.

Ook het werk van de Amerikaan Colin Self sluit goed op het festivalthema.

Op de tweede festivaldag laat hij het publiek meeleven met zijn eindeloze onderzoek naar de mogelijkheden van zijn stem. Hij schreeuwt, zingt en praat en vermengt dat in composities die het ene moment klinken als een technohit en het andere als een overweldigende, futuristische muur van geluid. Zijn zoektocht naar man-vrouwrollen en nieuwe manieren van samenleven spelen ook een grote rol in zijn altijd verrassende werk. Colin Self staat bekend om zijn fysieke shows vol dans, drag en visuals, dus de bezoeker mag spektakel verwachten.

Anne-Faye gaat solo De Rotterdamse zangeres Anne-Fay belooft een bijzondere verschijning op

MoMo te zijn. Ze wil alles weten over haar Nederlandse, Surinaamse, Creoolse en Chinese roots en verwerkt haar ervaringen in muziek. Zes jaar lang zong ze in het gerenommeerde ZO! Gospel Choir. Daarmee belandde ze al bij het tweede concert in een uitverkochte Heineken Music Hall met Shirma Rouse en Berget Lewis. Ook mocht ze optreden met artiesten als Alain Clark en Amerikaanse grootheden als Kamasi Washington en Oleta Adams. Samen met haar broer Felix richtte ze de prettig dansbare live-act Cookachoo op, waarmee ze het publiek tijdens Lowlands en Noorderslag voor zich innam. Als soloartiest denkt Anne-Fay het best te kunnen laten zien wat ze kan. Deze aanpak leverde tot nu toe de singles Lioness en Rise op. Steun en toeverlaat Felix maakte bij deze nummers de clips. Als solozangeres zal Anne-Faye meerdere keren optreden tijdens het festival. Daarnaast is Anne-Faye te zien met het breakdancegezelschap 155 met de show Lijf. Zowel voor de performers als het publiek is Lijf een waar feest. Want de dansers, muzikanten en het publiek lopen door

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

MUZIEK 17

“Ze hebben zoveel power, zijn zo gedreven”

Foto: Sam Eye Am

MoMo-chef Harry Hamelinks eigen zoektocht leidt tot verrassende ontmoetingen. Foto: Ruben Hamelink

elkaar heen in deze energieke show met aanstekelijke beats uit jaren 90. Op donderdag en vrijdag zijn er pop-up MoMooptredens van 155, op zaterdag is de complete show te zien in de Schouwburg.

Ook de moeite waard: de afterparty.

Op zoek naar een beter leven Daarmee is het nog niet op, Anne-Faye brengt tijdens Motel Mozaïque ook Reaspora. In Bar bij het Hofplein vertelt ze daarover samen met Felix. Hun moeder is van Surinaams-Creoolse afkomst, vader is een Nederlander. Anne-Faye: “Hoe ouder we worden, hoe meer we erover nadenken.” Zus en broer zijn de afgelopen tijd hun afkomst diepgaand gaan onderzoeken. Hun opa blijkt half Chinees en half Afrikaans te zijn. En overgrootmoeder heeft ooit 111 dagen lang op een schip gezeten voordat haar leven als slavin begon. Anne-Faye: “Onze opa, de vader van onze moeder, is van de Antillen naar Nederland gereisd, op zoek naar een beter leven. Daarbij wilde hij niets doorgeven van zijn eigen cultuur.

Hij wilde helemaal assimileren in de Nederlandse samenleving. Onze voorou-

ders hebben veel opgeofferd om ons een goed leven te bezorgen. Ons project Reaspora gaat daarover. Wij hebben nu dat goede leven, maar we weten nauwelijks wat zij daarvoor moesten doorstaan. De volledige voorstelling is er nog niet, we laten op Motel Mozaïque wel al drie scènes zien. Het is voor ons en hopelijk ook voor andere mensen waardevol om te weten waar we vandaan komen en waarom ik dit uiterlijk heb. Daarover zing ik “I got thighs the size of Africa…

Now I’m seeking the truth in my white leather suit.”

Motel Mozaïque Donderdag 18 tot en met zaterdag 20 april 2019 Schouwburgplein, Theater Rotterdam Schouwburg, Bar, Bird, Roodkapje, Groothandelsgebouw, Club Vibes, Rotown, Arminius, Worm

Foto: Rosa Quist

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

DAGELIJKSE ZAKEN

18

Dagelijkse zaken die de mensen raken Atze Boerstra, binnenmilieuspecialist en import-Rotterdammer

TEKST & ILLUSTRATIE: NATALIE HANSSEN Snacken met vlees. Ik ben al meer dan 20 jaar vegetariër en snap het prima als mensen vlees eten. Maar kan het dan niet – gezien de milieu-impact – blijven bij één keer per dag 100 gram vlees in plaats van ook nog een bitterbal of hamburger tussendoor? Ooit konden we ons prima redden met een handje pinda’s of een paar blokjes kaas.

Google bashen. Een halfuurtje googelen naar een citytrip naar Parijs, dan de surf-sessie afsluiten met zoeken naar een retourtje Noord-Korea, zwemmen met dolfijnen en een spoedcursus macramé. Hou dit een paar weken vol en digitaal gezien snapt niemand meer wie je bent. De extra advertenties over een dagtrip naar het geboortehuis van Kim Jong-il neem je op de koop toe.

Heilig geloof in techniek.

Iets waar vooral veel niettechneuten aan lijken te lijden. Ultiem voorbeeld: plannen om kolonies op andere planeten te starten.

“De planeet gaat naar de klote, dus zoeken we een

HAUTE CUISINE VOOR MAXIMAAL TIEN

Ook die verspreiden namelijk fijnstof! Zet dan liever de ramen vaker open, rook alleen buiten en zet de afzuigkap aan bij bakken en braden.

En eventuele schimmelproblemen meteen aanpakken!

Dat zet beduidend meer zoden aan de dijk.

nieuwe.” Luchtfietserij. Kost bovendien vreselijk veel geld, dat je beter kunt inzetten om de problemen hier op aarde aan te pakken.

Dorps in de stad. Sinds een jaar of 10 wonen we in een Rotown-buitenwijk. Waar ik elke dag weer van geniet, is het groeten op straat. Kom daar hartje centrum eens om!

Het heeft iets geruststellends nostalgisch en het is functioneel. Een bonafide leverancier groet meestal gelijk terug, iemand met slechte bedoelingen kijkt weg en denkt: wegwezen, kennelijk houdt men elkaar hier in de gaten. Echt een aanrader.

Callcenters bashen. De rollen eens omdraaien: kopje thee erbij en de callcentermedewerker aan het lijntje houden. Ze mogen niet ophangen, dus je kunt uren doorvragen. Vinden jullie ’t zelf ook niet onlogisch dat jullie geen zoekactie naar mijn pakje starten? Komt dit vaker voor? Zijn jullie verzekerd? Een beetje gemeen misschien, maar toch heerlijk om ze even te laten delen in de pijn van dat verdwenen pakje.

Poezen en dozen. De jaloersmakende blijheid van poes Cutcha met een doos.

Model maakt niet uit, als je er in en uit kunt, is het feest. Het gaat bijna zo ver dat we soms zeggen: “Moeten we niet weer eens iets online bestellen als moraal-boost voor de poes?”

En gegarandeerd is Cutcha blijer met de doos dan wij met de inhoud.

Luchtverfrissers en wierook. Mijn dagelijkse werk bestaat uit het adviseren van organisaties over de luchtkwaliteit in gebouwen. Tot mijn vreugde merk ik dat de gemiddelde medemens meer en meer met de luchtkwaliteit in huis bezig is. Helaas niet altijd even constructief: een quick fix als een geurvloeistofreservoir in het stopcontact of wierook is een slecht plan.

Knapperige Vietnamese versheid bij Deli Tasty Tara Lewis snackt onder de 10 euro met Rotterdammers Eelko Ferwerda praat graag over eten terwijl hij zich laaft aan de subtiele smaken van de Vietnamese keuken bij Deli Tasty.

Filmmaker Eelko Ferwerda ontdekte Deli Tasty na een bezoek aan de markt op de Binnenrotte. “Dat was in een tijd waarop we elke zaterdag naar de markt gingen om inkopen te doen voor de komende week. Er staat daar een legendarische kraam waar ze loempia’s en kroepia’s verkopen. Als je te laat bent, zijn ze op. Zo kwamen we hier terecht.”

Hij is blij verrast een Vietnamees te vinden op de Meent. “In mijn beleving was dit het eerste Vietnamese restaurant in Rotterdam. Zelf heb ik vroeger lang bij De Kleine Ondeugd gewerkt en daar immens veel Thais gegeten. Ik hoorde altijd Deli Tasty, dat de smaken in de VietMeent 40 namese keuken nog subBánh xèo tieler zijn.”

(Vietnamese Tijdens het eerste bepannenkoek): zoek bestelde hij een Viet8 euro namese pannenkoek, geOordeel: Deli Tasty vuld met garnalen en taukent een bijzonder gé. Deli Tasty serveert daar goede prijshuisgemaakte saus (een kwaliteitverhouding. fris-zure dressing), geAbsolute aanrader! raspte wortel, ingemaakte Enige nadeel is de komkommer en munt bij . baklucht.

“Wat ik super vind, is de

combinatie van warm met koud en rauw.

Dat is j ammer aan de Nederlandse keuken, waar versheid en knapperigheid vaak worden weg gekookt.”

De structuren en smaken van de kruidige pannenkoek, knapperige taugé, frisse munt en de zoetzure dressing vormen inderdaad een verrassende en aangename combinatie. “En het ziet er toch heel mooi uit? Ik eet dit alleen als ik tijd heb om rustig te zitten. Als ik haast heb, bestel ik een broodje geroosterd buikspek.

Die vind ik lekkerder dan de broodjes cha sieuw van de Surinamer, omdat het vlees krokanter is.”

Eelko houdt ervan om uitgebreid over eten te praten en dwaalt regelmatig af naar verhalen over tochten op een haringboot. Of hoe hij de lekkerste fried rice ooit at terwijl hij platzak door Indonesië reisde. “Mijn interesse in culturele historie wordt vaak weggedrukt door de vraag: waar kan ik hier eten? Vertel het me!” Met vrienden probeert hij bepaalde gerechten te perfectioneren, zoals kip met uien. “De truc is om de uien samen met de kip langzaam in boter te bakken totdat de ui begint aan te koeken. Lekker samen met brood en een goede salade.”

DE

NIEUWSPEPER 3 APRIL 2019

CULTUUR

19

Maak je eigen kruidenapotheek Soylent Green geeft doorkijkje naar de toekomst Ter promotie van het aankomende BUT, denk aan Bmovies, underground & trash, wordt in de Cultvideotheek naast WORM de film Soylent Green vertoond, een sciencefictionfilm van Richard Fleischer uit 1973. De film speelt zich af in 2022 in een akelig decor waarin door het broeikaseffect (ja, daar hadden ze in de jaren 70 ook al lucht van gekregen!) er bijna niets meer groeit. De mensheid is aange-

wezen op het groene goedje Soylent Green, dat van een uit algen gefabriceerde drab bestaat, zoals de meesten denken. Wie de waarheid wil weten, gaat deze toekomstvoorspellende (?) film bekijken. Tipje van de sluier: de vegan-revolutie blijkt voorbij.

Cultvideotheek Next Page Rotterdam, Boomgaardsstraat 71, 10 april

VOORLEESHALFUURTJE (4+) Voorlezen is een echte win-winsituatie. Kleintjes zijn dol op verhalen en het is een gezellig uitje op de woensdagmiddag. wo 3 april | Bibliotheek IJsselmonde e.a. | 14.30 u

SPRONG NAAR ZUID Vanaf het Witte Huis langs de Koningspoort, lopen we over de Willemsbrug naar Zuid. De tocht gaat over het mooie Noordereiland naar Zuid. Wandeling met gids, vooraf aanmelden. do 4 april | Gilde Rotterdam | 14.00 u

Lisette Kreischer schreef het boek The Plant Pharmacy, waarin ze een kijkje geeft in de wereld van de kruidengeneeskunde. Tijdens haar wegens succes herhaalde workshop vertelt ze hoe je je

eigen persoonlijke medicinale kruidenthee maakt, toegesneden op jouw karakter. De workshop vindt plaats in conceptstore Plantastic Health Hub, dat geheel volgens de laatste voeding-,

kleding- en sporttrends is ingericht.

Plantastic Health Hub, Mariniersweg 64a, 13 april, www.plantastichealthhub.nl

Muziektalent spotten bij BIRD Stresskippen en hippe vogels strijken vanaf vrijdagavond 5 april neer in de voortuin van BIRD om daar lekker een beetje te flierefluiten en hapjes te prikken. Neem ook de

tijd om het jonge muziektalent van de opleiding Albeda Muzikant Producer te bewonderen. Tijdens het AMPLIFIED Showcase Festival kun je genieten van de allerverste

bands, dj’s en singer-songwriters op drie verschillende podia.

BIRD, 5 april, www.bird.nl

Cinema surfen Cinema surfen biedt een spetterende filmavond voor surfliefhebbers tijdens Cine Mar. Dompel je onder in deze subcultuur van vrijbuiters en laat je meevoeren op een golf van panoramisch ver-

maak. Met films vanuit vele kustgebieden van de wereld, van Zuid-Afrika tot IJsland, en van El Salvador tot Nieuw-Zeeland.

KINO Rotterdam, 15 april, cine-mar.com

KINDERMUZIEKWEEK Muziek zelf maken of liever alleen luisteren? Je mag zelf kiezen! Tijdens de Kindermuziekweek zijn meer dan 75 concerten, workshops, zanglessen en andere activiteiten te bezoeken. vr 5 april | de Doelen | start 9.45 u

KRALINGEN MET TROMPENBURG

Comics, Art & Beer

Een wandeling door het mooiste deel van de wijk Kralingen met zijn monumentale panden uit voorbije eeuwen en mooie, groene lanen. Gecombineerd met een bezoek aan de Trompenburg Tuinen & Arboretum.

Wandeling met gids, vooraf aanmelden. za 6 april | Gilde Rotterdam | 14.00 u

MAESTRO ERIC (9-12) Rotown presenteert de laagdrempelige zondagmiddagbeurs Comics, Art & Beer!

Tijdens de beurs worden comics, fanzines en kunstwerken aangeboden. Goed om te weten is dat voor wie zelf ook dit soort materiaal wil verkopen, de deelname aan de beurs gratis is. Met het oog op de beperkte ruimte is het wel verstandig je komst aan te

melden. Tijdens de eerste editie van Comics, Art & Beer komen niemand minder dan dj’s Sjors & Sjimmie plaatjes draaien. Comics, Art & Beer is een samenwerking van Cross Comix, Enfant Terrible en Rotown.

Rotown, 14 april, www.rotown.nl

Maestro Eric neemt kinderen mee op grappige, maar ook ontroerende muziekexcursie. Kom langs en onderzoek samen met Maestro Eric popmuziek. do 7 april | de Doelen | 13.00 u

VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA KIJK OP UITAGENDAROTTERDAM.NL

HUIS VERKOPEN? DOE HET ZELF. Jij kent het thuisgevoel als geen ander.

Verkoop met JAAP.nl

De eerlijke huizensite.