PAGINA 11
Pittig en inspirerend nieuws over Rotterdam
De herbeleving van Bauhaus, ook in Rotterdam
DE NIEUWSPEPER IS EEN UITGAVE VAN METRO
Eeuweling Spido breidt vloot uit
PAGINA 20
DE JAARGANG 5, NR. 3 6 FEBRUARI - 19 FEBRUARI 2019
KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP WWW.DENIEUWSPEPER.NL
@DENIEUWSPEPER
TOPTENNIS IN AHOY ARENA RICHARD KRAJICEK: “WE KUNNEN ONS OPMAKEN VOOR EEN SPANNENDE EDITIE” PAGINA 4-5
FOTO: Alyssa van Heyst
Koop + accessoire n cheque va
De Kia Ceed. 00! De beste€ 5zet. Tot € 2.9*00 voord!l!
Tot € 7.5*10 voord!l!
Kia Picanto
Kia Sportage
EconomyPlusLine
DynamicLine (MY18)
Van: € 12.995
Nu uit voorraad: Private Lease v.a. €
Kia Picanto
€ 11.495
Design Edition
209 p/mnd + cashback € 500
Van: € 15.995
Nu uit voorraad:
De laatste modellen met belastingvoordeel!
Private Lease v.a. €
Hoofdweg 163, Rotterdam Tel. (010) 304 03 30
Tot € 3.2*00 voord!l!
Van: € 31.385
Nu uit voorraad: Private Lease v.a.
€ 27.885
€ 479 p/mnd
€ 14.195
244 p/mnd + cashback € 500
Weten wat uw auto waard is? Doe de gratis op kia-autohaagzeeuw.nl
Gem. brandstofverbruik: 3,9 – 7,6 l/100km, 25,0 – 13,2 km/l. CO2-uitstoot: 89 – 174 g/km. Genoemde acties en bijbehorende consumentenprijzen zijn geldig bij aankoop van voorraadmodellen van de Kia Picanto of Kia Sportage. Genoemde prijzen zijn incl. inruilvoordeel, kosten rijklaarmaken bestaande uit: het transporteren van de auto, het reinigen en poetsen van de auto, de nulbeurt, de kentekenplaten, handling- en administratiekosten, recyclingbijdrage, leges, kosten tenaamstelling, een modelspecifieke mattenset en een veiligheidshamer. *Genoemd voordeel is opgebouwd uit inruilvoordeel en belastingvoordeel. Prijzen zijn excl. metallic lak. Private leaseaanbiedingen via Kia Autolease (Kia Picanto) en Forward Lease (Kia Sportage). Het betreffen producten gecertificeerd door Stichting Keurmerk Private Lease. De getoonde prijzen betreffen vanaftarieven gebaseerd op een looptijd van 48 maanden in combinatie met 10.000 km per jaar en ten minste 6 schadevrije jaren (m.u.v. Forward Lease). Accessoirecheque geldig op officiële Kia-accessoires. Deze actie is geldig t/m 03-03-2019. Informeer naar de complete actievoorwaarden bij uw Kia-dealer of kijk op kia.com. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.
NACHTRUST... VOOR GEVORDERDEN
OOM SHOWR VAN
2
4.000M
ONTDEK ALLE TOPMERKEN BOXSPRINGS, BEDDEN, MATRASSEN EN SLAAPKAMERMEUBELS BIJ SLAAPBOULEVARD KWAKERNAAT
HANDGEMAAKT VAN DE BESTE NATUURLIJKE MATERIALEN
SLAAPCOMFORT OP HET HOOGSTE NIVEAU
INNOVATIEVE SLAAPSYSTEMEN VOOR DE PERFECTE NACHTRUST
SLAAPKAMERKASTEN EN LEDIKANTEN AFGESTEMD OP UW SLAAPWENSEN
BOONSWEG 7, 3274 LH HEINENOORD | T: 0186 - 60 13 55 | SLAAPBOULEVARD.NL HET COMPLETE ASSORTIMENT VAN ALLE TOPMERKEN ONDER ÉÉN DAK!
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
NIEUWS
CTY@PIX
2@WKN@010* Beef . Dat wordt vast het Woord van het Jaar 2019. Beef is een fittie beslechten, een partijtje beuken. Jongeren gebruiken het al langer. Maar vanwege die onsmakelijke kopschopperij in Spijkenisse kent inmiddels heel Nederland het woord beef. Dat kan zomaar promoveren tot het Algemeen Beschaafd Nederlands. En wellicht komt een notering in de Van Dale in beeld. Over vandalen gesproken, dat gebeef, én de oproep om beukers streng te straffen, isstof?) vanenalle veel tijden. zittenblijvers. Vraag het maar aan babyboomers. Velen van hen gingen als nozems en kuiven door het leven. Kranten spraken in de jaren 60 schande van over stoepen racende Kreidlers, Zündapps en DKW’s. De Rotterdamse kuiven mochten graag artistiekelingen te grazen nemen. Er werd volop gebeefd, ook onderling, met pijpen, ploertendoders, latten met spijkers en fietskettingen. Menig babyboomer is blij dat er destijds geen mobieltjes waren die de taferelen konden vastleggen. En dan moesten de hooligans nog komen. Kortom, beefen is van alle tijden. Wellicht dat excellente scholen het door puberlijven gierende testosteron beter kunnen temmen. @ Rotterdam en omstreken telt inmiddels de meeste excellente scholen van Nederland. Dit aanbod van inspirerend en innovatief onderwijs moet toch tot beefloze tijden leiden? Zitten een paar van die kopschoppers op een excellente school?! Oh jee… @ Er is nog een andere grote uitdaging. Onderzoekers van het Erasmus MC luiden de noodklok. Ze ontdekten dat het vele fijnstof dat door de stad zweeft, schade berokkent aan de hersenen van ongeborenen. Die staan dus al op achterstand zonder een stap op de aardkloot te hebben gezet. @ Ook de jeugdwerkeloosheid vormt een struikelblok om die ideale samenleving te bereiken. De Rotterdamse Rekenkamer stelt dat maar liefst een derde van de Rotterdamse scholen geen goede eindresultaten kan overleggen. Denk aan lage Cito-scores (fijn-
@ Misschien dat ze in Feyenoord City hun leven op de rit krijgen. Want daar wordt met geld gesmeten. Even in de herinnering brengen: de 25 miljoen euro voor Feyenoord. Dat gaat never nooit niet gebeuren, aldus wethouder Visser, de erfpachtmagiër van de Coolsingel (surf naar rekenkamer.rotterdam.nl/onderzoeken/ voor-het-blok-gezet. Waarschuwing: zeer taaie kost!) . Het zal weinigen dus verbazen dat de voetbalclub dit bedrag wél krijgt, als het nieuwe stadion daadwerkelijk aan de oevers van de Nieuwe Maas verrijst. En plots doemt daar het beeld op van een getalenteerde jongen die in een Feyenoord-pyjama sliep en met zijn vader regelmatig wedstrijden in De Kuip bezocht. De liefde was niet wederzijds. De jongen kwam uiteindelijk bij Ajax terecht en is onlangs voor 75 miljoen euro verkocht aan Barcelona. Niet alleen Frenkie de Jong verruilt zijn clubpyjama voor een buitenlands exemplaar. Een hele lichting talentvolle, amper tot wasdom gekomen jonge spelers verlaat de eredivisie aan het einde van dit seizoen. Zo ziet de toekomst van Feyenoord (en andere NL-clubs) er dan ook uit: met de opbrengsten van de spelershandel kopen clubs spelers van B- en Cgarnituur. De magere selectie vult ook Feyenoord aan met wat talenten, naar wie meer supporters dan ooit kunnen kijken dankzij dat grotere stadion. Het zal wel. Verbaas je niet als een Rotterdampas-rondleiding door het nieuwe, lege stadion straks meer amusement oplevert.
Beefen
lokken en er Velen stappen uit hun nest met plannen om een fittie uit te te worden. vervolgens stevig op los te beefen. Het is om moedeloos van en op het Taakstrafidee: verplicht lekker lang nadenken over de wandad Heijplaatse vredesbankje. Bij -10 °C.
* 2 Weken Rotterdam
Vallen Colofon De Nieuwspeper verschijnt samen met dagblad Metro en wordt in geselecteerde gebieden huis-aan-huis verspreid. Tevens is De Nieuwspeper verkrijgbaar bij afhaalpunten in Rotterdam en de regio.
Carin Broere 06 - 5758 0037 Online www.denieuwspeper.nl www.facebook.com/denieuwspeper
Krijg je dat weer. Plaatsen we vanwege absurd warm januariw eer een foto van zonnende leeuwtjes, valt er een pak sneeuw als de krant verschijnt. Dus die turbopoezen kunnen in de herhaling: “De snee uw voelde in het begin wat raar aan de pootjes, maar al snel renden, rolden en stoeiden ze met elkaar door het witte verblijf,” aldus ‘Blijd orp’. Zal je zien, vallen vandaag de mussen van het dak, zo heet is het.
Hoofdredactie Jaap van Rijn Redactie redactie@denieuwspeper.nl Vormgeving Metro Advertentieverkoop adverteren@denieuwspeper.nl Tonia van Nieuwenhuijzen 06 - 4905 4783
Alle rechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden nadrukkelijk voorbehouden en berusten bij De Nieuwspeper. Op het gebruik van deze uitgave zijn de Algemene Toepassingsvoorwaarden van De Nieuwspeper van toepassing. De Nieuwspeper is een uitgave van Telegraaf Media Groep
BAK LEEG? Is de Metro-bak op jouw station ’s ochtends al snel leeg? App een foto van de bak samen met de stationsnaam naar 06- 83 52 16 71. Dan vullen wij hem bij!
Verwarren g, te Dit is een goed voorbeeld van een Babylonische spraakverwarrin zal zien op een pyloon van de Erasmusbrug. De sticker met Derksen nde Italiironisch bedoeld zijn. Of sarcastisch, dat kan ook. De stickere r niet aan kent Johan en zijn kleedkameruitspraken niet. Hij is blijkbaa g ‘Sei un gecharmeerd van een gay-vriendelijke baardmans. Vertalin daarmee cane’ : ‘Je bent een hond’. Wat ook bezijden de waarheid is en heel erg 2019. Om hondsdol van te worden.
3
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
SPORT
FOTO: ALYSSA VAN HEYST
4
FOTO: HENK KOSTER
RICHARD KRAJICEK: “WE KUNNEN ONS OPMAKEN VOOR EEN SPANNENDE EDITIE” Toptennis in Ahoy: de tennisliefhebbers kijken er al maanden naar uit. Dit jaar presenteert Richard Krajicek en opvallend sterk bezet ABN AMRO World Tennis Tournament. Reken in ieder geval op maar liefst 23 wereldspelers, van wie er drie in de ATP top tien staan.
TEKST: COR HULSBUS
Het toernooi behoort tot de 25 toptoernooien in de wereld. Spelers staan in de rij om deel te mogen nemen aan de inmiddels alweer 46e editie. Toernooidirecteur Richard Krajicek kiest dit jaar voor een breed deelnemersveld in plaats van zijn kaarten te zetten op een enkele topspeler. Richard Krajicek: “We kunnen ons opmaken voor een spannende editie. Met drie spelers uit de top 10 en veel ambitieuze titelkandidaten uit de groep net daarbuiten is dagelijks toptennis gegarandeerd. Met 23 van de 37 beste wereldspelers hebben we echt ingezet op kwaliteit in de breedste zin des woords.” Krajicek scoort met deze aanpak, want hij presenteert dit jaar het sterkste deelnemersveld in de historie van het toernooi. Denk aan bekende toppers als Zverev, Cilic, Dimitrov, Goffin, Monfils, Nishikori, Raonic en Tsonga. Zij nemen het op tegen talenten als Chung, Tsitsipas, Edmund, Khachanov, Shapovalov en Kyrgios. Krajicek: ’’Met een mix van grote namen en toptalent gaan we een mooie editie tegemoet. De laatste toevoegingen, waar onder meer Tsonga, Raonic, Edmund en Khachanov, maar bijvoorbeeld ook Medvedev en Gasquet bij zitten, sluiten goed aan bij ons doel.” Aanvallende stijl Grigor Dimitrov is een trouwe gast nadat Richard Krajicek hem in 2009 als groot 17-jarig talent de kans bood om
deel te nemen aan het ABN AMRO WTT. Voor de achtste maal is de 26-jarige Bulgaar, vorig jaar nog finalist, te gast in Ahoy. De Duitser Alexander Zverev, de nummer vier van de wereld, zal ook de handen op elkaar krijgen. Hij is alom geliefd om zijn aanvallende stijl. Beide spelers zijn dan ook echte publiekslievelingen die laten zien bij de absolute top van de wereld te horen. In de woorden van Krajicek: “Het is bij Zverev niet de vraag of hij nummer één van de wereld gaat worden, maar wanneer.” De Belg David Goffin stond vorig jaar nog zevende, maar is door een oogblessure teruggezakt naar plaats 22. Hij zal zich willen revancheren voor afgelopen jaar, toen hij voortijdig het toernooi moest verlaten. Stan Wawrinka, die ook terugkeert van een langdurige blessure, kreeg net als Robin Haase een wildcard. Dat dit niveau spelers deze card krijgt, geeft aan hoe sterk het deelnemersveld dit jaar is. Ook Jo-Wilfried Tsonga, de winnaar van 2017, is present. Ook deze 33-jarige Fransman trekt publiek vanwege zijn offensieve spel. Tsonga maakt gebruik van zijn pro-
tected ranking. Spelers die terugkeren van een langdurige blessure, hebben het recht om een aantal keer gebruik te maken van de ranking die ze hadden op het moment dat ze geblesseerd raakten. Tsonga voert een traditioneel sterke Franse vertegenwoordiging aan, die verder bestaat uit onder meer Richard Gasquet, Gael Monfils en Lucas Pouille. Robin Haase mag in de opsomming van grote namen niet worden vergeten. De 31-jarige Nederlander staat momenteel op de 49e plaats en ziet ‘Rotterdam’ als een grote uitdaging. Met de steun van het thuispubliek wil hij heel graag een keer zijn naam op de borden zien als winnaar van het ABN AMRO WTT.
De organisatoren presenteren een opvallend sterk deelnemersveld
Als geen ander Dimitri Bonthuis, de woordvoerder van het tennistoernooi, legt uit hoe Richard Krajicek het spelersveld samenstelt: “Richard gaat ieder jaar in juni naar Wimbledon en later in de zomer naar de US Open. In Londen benadert hij al tal van spelers en in New York worden vaak de echte afspraken gemaakt. Richard weet natuurlijk als geen ander hoe je een sterk deelnemersveld moet samenstellen. Dit Rotterdam is
niet voor niets een van de sterkst bezette indoortoernooien van de wereld. Dit jaar is bewust gekozen voor een ijzersterk, breed deelnemersveld. Als je de keuze maakt om lang van tevoren één topper in de categorie Federer vast te leggen, neem je een risico. Zegt deze op het laatste moment af, dan heb je een probleem. Dat wil je als organisatie niet en je wilt dit ook het publiek niet aandoen. Het scenario van afgelopen jaar is altijd mogelijk. Federer vroeg vorig jaar zelf op het laatste moment of hij mocht komen, omdat hij met de punten die hij hier kon halen nummer een van de wereld kon worden. Hij is dit jaar natuurlijk ook van harte welkom. En dat geldt ook voor Djokovic en Nadal.” #NextGen Richard Krajicek maakt zich sinds die komst van Roger Federer sterk om grote jonge talenten een kans te geven. Krajicek: “De #NextGen is een initiatief waar we als toernooi achter staan. Niet alleen het geven van een platform aan talent, maar ook de innovatie in de sport zijn zaken die wij als toernooi faciliteren. Daarom geven we graag jonge spelers de kans om zich hier te bewijzen en punten te verzamelen. Karen Khachanov staat nu bijvoorbeeld als 11e op de wereldranglijst en was vorig jaar een van die grote talenten. Maar ook een jonge speler als Stefanos Tsitsipas behoort tot die groep grote talenten.”
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
SPORT
FOTO: PHILIP MEIJER
Uitreiking Sport Awards RotterdamRijnmond dit jaar in Ahoy De sportprijzen voor de beste sporter, sportster, ploegcoach en zo meer worden jaarlijks in december uitgereikt. Dit keer koos de organisatie voor een andere opzet en een andere datum. Op maandag 11 februari, op de eerste echte toernooidag in de Ahoy Arena, zullen prominenten namens Rotterdam de Sport Awards uitreiken. Dimitri Bonthuis ziet de meerwaarde van dit evenement voor het tennistoernooi: “De Sport Awards RotterdamRijnmond worden georganiseerd door de gemeente Rotterdam, Rotterdam Sportsupport, Rotterdam Topsport, het Sportbedrijf Rotterdam en RTV Rijnmond. Zij stellen een longlist samen van sporters die woonachtig zijn in Rotterdam-Rijnmond of daar geboren zijn en een aansprekende prestatie hebben verricht. Zo is oud-tennisser Raemon Sluiter kandidaat voor sportcoach van het jaar. Opvallend: Kiki Bertens is geen kandidaat omdat haar woonplaats Berkel (Lansingerland) bij de regio Haaglanden hoort.
GO FOR GLORY. SPORTKALENDER 2019
FOTO: HENK KOSTER
Ook dit jaar weer veel te doen
Informatie over tickets
Het publiek kan van 9 tot en met 17 februari terecht in Ahoy Arena voor een week topsport, culinair eten, presentaties, clinics en gezelligheid in het VIP-dorp en bij de Shops & Bites. Wie eenmaal een bezoek bracht aan een van de 45 voorgaande edities, weet dat je hier kunt netwerken op wereldniveau. De een voelt zich thuis in de chique ruimtes. De ander slentert tussen de wedstrijden door langs de vele stands en kijkt naar de handtekeningensessies, clinics en de trainingen van de spelers.
Op vrijdagavond 8 februari vindt de loting plaats. De twee daaropvolgende dagen kan het publiek de kwalificatieduels in Ahoy Arena bekijken. De kaarten voor deze dagen kosten slechts 10 euro en zijn aan de kassa verkrijgbaar. Op ABNAMROWTT.nl en Ticketmaster.nl staat alle informatie over de verkoop van de overige kaarten en wedstrijddagen. De organisatie waarschuwt voor malafide ticketbureaus die kaarten aanbieden die geen toegang geven tot Ahoy Arena. FOTO: ALYSSA VAN HEYST
Kwalificatiewedstrijden In het weekend voorafgaand aan het ABN AMRO World Tennis Tournament komen heel wat spelers uit de top 100 in actie om zich te kwalificeren voor het eindtoernooi. Op beide dagen kosten de kaarten 10 euro. Deze lage entreeprijs en de wedstrijden bieden jeugdige liefhebbers een ideale kans om de spelers van de komende jaren te zien. Nieuw dit jaar is de Supermatch. De acht grootste talenten van ons land streden voorafgaand aan dit evenement om een plaats in het hoofdtoernooi. Richard Krajicek: “Het gaat hier om spelers die al punten hebben verzameld en op de ATP-ranking staan. Voor deze Nederlandse talenten is dit dus een prachtige kans om zich te kwalificeren. Daarbij hebben ze ook de kans om zich in de kijker te spelen van de bekendere spelers die regelmatig een sparringpartner zoeken.” Vrouwentennis in Ahoy Speelster Kiki Bertens uit Berkel en Rodenrijs behoort inmiddels tot de dameswereldtop. Wordt het geen tijd voor een damestoernooi tijdens of kort voor of na het ABN AMRO WTT? Dimitri Bonthuis vertelt dat de organisatie er alles aan heeft gedaan om Kiki naar Rotterdam te halen. “Wij vinden dat de prachtige prestaties van Kiki extra aandacht verdienen. Zij mag best in de spotlights van Ahoy, voor het echte tennispubliek, een welverdiende beloning krijgen. Dat had gekund in de vorm van een demon-
stratiepartij of een clinic. Maar helaas, zij speelt tijdens het toernooi in het buitenland en kan niet even heen en weer vliegen. Naar de mogelijkheden van een damestoernooi is meerdere keren serieus gekeken. Maar het blijkt niet haalbaar. Je moet helemaal onderaan de ranglijst van organiserende toernooien beginnen en ook concurreren met andere tennisevenementen. De vraag is of er voldoende sponsors beschikbaar zouden zijn. Nu hebben we 50 procent van de kaarten zakelijk verkocht. En rond de jaarwisseling weten we dat rond de 70 procent van de beschikbare tickets zijn afgenomen. We mikken ieder jaar op 110.000 tot 115.000 verkochte plaatsbewijzen. Vorig jaar steeg met het onverwachte bezoek van Roger Federer het aantal verkochte tickets naar 122.000 van de beschikbare 130.000. Je kunt dus nauwelijks meer extra kaarten verkopen met een damestoernooi, gezien het aantal beschikbare plaatsen.”
al vele jaren een begrip is, net als de Kids Day op woensdag. “De poorten gaan om half 10 open en ja, dan zitten de kinderen nog op school. Maar na één uur zie je Ahoy volstromen. Het programma is dit jaar aantrekkelijker dan ooit, met onder meer veel clinics en een paar superleuke activiteiten op het centercourt. Op de donderdag willen we vooral scholieren en studenten de kans bieden om deel te nemen aan clinics en presentaties. Zo komt Iwan Spekenbrink, de grote man achter de succesvolle wielerploeg Team Sunweb, een lezing geven. Op vrijdag komen 2000 clubbestuurders van verenigingen en ook daar kijken we naar uit. Want Ahoy staat deze week dan wel in het teken van de topsport, er is ook veel aandacht voor de breedtesport. Het wheelchair tennis zien wij in Ahoy ook als topsport. Maar liefst 11 van de beste 12 wheelchair tennissers komen in hal 1 in actie. Toernooidirecteur Esther Vergeer won zelf vroeger vrijwel alle toernooien en weet voor dit toernooi de grote spelers te strikken.”
Nieuw dit jaar is de Supermatch tussen de grootste talenten.
Ladies en Kids Day Wat de vrouwen betreft, vertelt Dimitri Bonthuis dat de Ladies Day op dinsdag
11/02 - 17/02 46e ABN AMRO WORLD TENNIS TOURNAMENT Rotterdam Ahoy 11/02 SPORT AWARDS ROTTERDAM-RIJNMOND Rotterdam Ahoy 05/03 FIH HOCKEY PRO LEAGUE NED-DUI Hockey Club Rotterdam 05/03 WORLD LEAGUE WATERPOLO Zwemcentrum Rotterdam 21/03 EURO2020 KWALIFICATIE NEDERLAND - WIT-RUSLAND Stadion Feijenoord, De Kuip 07/04 NN MARATHON ROTTERDAM Start Erasmusbrug, finish Coolsingel 10/04 - 14/04 SPORTFILMFESTIVAL ROTTERDAM Lantaren Venster 13/04 - 14/04 LEAGUE OF LEGENDS Rotterdam Ahoy 13/04 - 14/04 FIH HOCKEY PRO LEAGUE NED-SPA (M) EN NED-USA (V) Hockey Club Rotterdam 05/05 FINALE KNVB-BEKER Stadion Feijenoord, De Kuip 25/05 - 26/05 NK SCHERMEN Topsportcentrum Rotterdam 01/06 NK PARA-TAFELTENNIS Topsportcentrum Rotterdam 15/06 - 16/06 DAMEN RACEROEI REGATTA AEGON NK GROOT Willem-Alexander Baan 22/06 - 23/06 DUTCH GYMNASTICS THE FINALS Rotterdam Ahoy 01/07 - 07/07 EK ROLSTOELBASKETBAL VROUWEN Topsportcentrum Rotterdam 12/07 - 14/07 FISA WORLD ROWING CUP III Willem-Alexander Baan 13/07 - 21/07 WORLD PORT TOURNAMENT Neptunus Familiestadion 21/07 - 31/07 EK MASTERS (hockey) Hockey Club Rotterdam 19/08 - 25/08 EK SPRINGEN / EK DRESSUUR / EK PARA-DRESSUUR Kralingse Bos 19/08 - 25/08 ROTTERDAM OPEN ITF FUTURE TENNIS TOERNOOI Tennispark Victoria 13/09 - 29/09 EK VOLLEYBAL HEREN Rotterdam Ahoy 18/10 - 20/10 ROTTERDAM GAMES WEEK: DREAMHACK ROTTERDAM Rotterdam Ahoy NOVEMBER WORLD PORT BOXING Cruise Terminal, Kop van Zuid 27/12 - 31/12 KORFBAL CHALLENGE Topsportcentrum Rotterdam
Ga voor een overzicht van alle evenementen naar: rotterdamtopsport.nl
@RDAMTOPSPORT @ROTTERDAMTOPSPORT /ROTTERDAMTOPSPORT
5
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
CULTUUR
“MIJN HELE LEVEN SPEELDE ZICH AF OP DE OPPERVLAKTE VAN EEN POSTZEGEL”
Wandelen met stadsdichter Yvette Neuschwanger
6
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
CULTUUR
7
Schiedam is natuurlijk de stad van de jenever, maar prikkelt naast drinkers ook schrijvers en dichters. Denk aan Piet Paaltjens, Gerard Reve, Ida Gerhardt en Annie M.G. Schmidt, enkele voorbeelden van bekende scribenten die hier zijn geboren, woonden, werkten of graag vertoefden. Hoort in dat rijtje met grote namen ook Yvette Neuschwanger, de kersverse stadsdichter? TEKST: SUZANNE STAM BEELD: JAAP VAN RIJN
De Schiedammer gemeenteraad besluit in 2018 dat de stad een stadsdichter verdient. Het Literair Gezelschap Schiedam en de bibliotheek gaan vervolgens op zoek naar de juiste kandidaat. Yvette Neuschwanger aarzelt geen moment en meldt zich aan. Van de vijf gegadigden kiezen de poëziekenners haar en ze wordt officieel geïnstalleerd. Om goed kennis te maken met Yvette maken we met haar een wandeling langs bijzondere plekken die voor elke Schiedammer en Rotterdammer de moeite waard zijn om een keer te bekijken. Bibliotheek De Korenbeurs> Lange Haven 145 De mooiste bieb van Nederland! Ik snap nog steeds niet dat we tweede zijn geworden in die ranglijst. De bieb zit in een historisch gebouw, waar het door de enorme groene binnentuin lijkt of je buiten zit. Als je er binnenloopt, stap je direct naar de koffiecorner of de boeken. En kijk naar die schitterende lamp die is opgebouwd uit jeneverglaasjes. Het is meer dan een bibliotheek, het is een ontmoetingsplek. Je voelt je welkom. Voor mij is deze plek nu extra speciaal. Tijdens de selectie van dichters moest ik hier als laatste ’s avonds laat stukjes voordragen. Ik sprak net een dichtregel uit over 4 mei: “Het was zo stil dat je een held kon horen vallen.” Precies op dat moment hoorden we blaadjes van een plant vallen, magisch! Later ben ik hier officieel als stadsdichter geïnstalleerd door Adriaan van Dis. Hij was superaardig en vroeg of ik mijn dichtbundel voor hem wilde signeren. Het voelde alsof ik al gewonnen had nog voordat ik begonnen was. De Gorzen > het huis van opa en oma Ik kom uit de Gorzen, een Schiedamse volkswijk. Ik ben geboren in de Lekstraat, toen ik 5 was verhuisden mijn ouders naar de Poortugaalsestraat. De Gorzen is zo’n wijk
waar iedereen met een klapstoel op de stoep gaat zitten zodra het mooi weer is. Ons kent ons, trots. Op de hoek van een straat zat een oude vrouw die vanachter haar raam altijd enthousiast naar iedereen zwaaide. Heel de buurt noemde haar tante Neel. In de jaren 90 begon mijn moeder Muziekschool Annelies, vlak om de hoek in de IJsselmondestraat. Ze is nu 70 en runt de school nog steeds. Haar visie is dat iedereen muziek kan en mag maken. Mijn opa en oma woonden in diezelfde straat. Als ik daar als kind had gegeten, liep mijn oma ’s avonds 10 meter mee en keek of ik goed thuiskwam. Ik zat ook in de Gorzen op school. Toen ik op mezelf ging wonen, was dat ook in de Gorzen. Mijn hele leven speelde zich af op de oppervlakte van een postzegel. Als ik nu langs het huis van mijn opa en oma loop, heb ik er steeds weer moeite mee: ik snap nog steeds niet dat daar nu andere mensen wonen. Dat huis is zo bepalend voor mijn herinneringen. Ik woon nu met mijn man en kinderen in het centrum van Schiedam, maar elke keer als ik hier kom, voelt het als thuis. Het is zo tof dat mijn ouders nog wonen in het huis waarin ik ben opgegroeid. De Gorzen, Albert Heijn, Groenelaan De Groenelaan is de levensader van de Gorzen. Waar nu de Albert Heijn staat, stond vroeger een winkel, Toontje, een grote loods met tweedehands spullen. Een schatkamer waar je uren kon struinen. Het veldje ernaast werd ’s winters opgespoten zodat je er kon schaatsen. Daarna heb ik jarenlang in het weekend in de supermarkt gewerkt, bij de kaas-, brood- en worstafdeling. Daar had ik het enorm naar mijn zin. Rond mijn 20e vond ik het tijd voor ‘een echte baan’. Ik kwam terecht bij een chic advocatenkantoor in Rotterdam. Afschuwelijke mensen, ik heb me er laten behandelen als oud
vuil. Na een tijd besefte ik dat ik het belangrijk vond om het vooral leuk te hebben in mijn werk, met fijne mensen. Dahàààààg, ik ging lekker terug naar de Albert Heijn! Daar had ik echt goede bazen, zij zagen wat er in mij zat en binnen een jaar zat ik in een functie op kantoor. Door te kiezen voor mijn gevoel ben ik ver gekomen. Nu werk ik alweer bijna 20 jaar voor de Provincie ZuidHolland. Ik ben in verschillende functies doorgegroeid en werk nu als communicatieadviseur. En sinds 2015 heb ik daarnaast mijn eigen tekstbureau. Ik ga niet naar de sportschool, maar krijg energie van schrijven. Onder de naam Feetje schrijf ik al jarenlang blogs en gedichten. Ik word heel blij van taal, in drie zinnen kun je zoveel zeggen. Ik ben geen klassieke, literaire dichter maar gebruik gewone mensentaal die iedereen raakt en snapt. Als stadsdichter wil ik juist verbinding aanbrengen, het grote nieuws klein maken en iets kleins groot. Ik probeer met woorden gevoel te geven aan iets wat bij anderen gebeurt. Terugkerende thema’s in mijn eerdere werk zijn bijvoorbeeld rouw, verlies, eenzaamheid. In het begin voelde ik me daar wel ongemakkelijk bij. Toen een vriend zijn vader had verloren en ik daarover dichtte, voelde het alsof ik iemands verdriet aan het exploiteren was. Maar hij vond het juist fijn dat ik kon uiten wat hij voelde. Mensen vinden vaak troost in mijn gedichten. Lange Haven, Centrum Schiedam is als een parel die niet ontdekt wil worden, zo lijkt het soms. Er gebeurt veel op cultureel gebied. Maar vraag het een gemiddelde Schiedammer op straat en die vindt het een rotstad. Willen we het niet zien of willen we het gewoon niet delen, daar ben ik nog niet uit. De Lange Haven, daar zit van alles, de Bonte Koe, het Jenevermuse-
jeneverglaasjes. e lamp die is opgebouwd uit "En kijk naar die schitterend ." plek ngs is een ontmoeti meer dan een bibliotheek, het
um, de opgang naar het Stedelijk Museum, de boksschool in het voormalig badhuis, de tapasboot. Er wonen mensen en er lopen kippen. Onlangs is de Lange Haven opnieuw ingericht, het is er nu zo mooi ’s avonds, met lichtjes in de bomen. Het is trouwens ook de plek waar ik mijn man ontmoette. Ik danste bij dansschool Sitton en hij werkte ernaast in de keuken van het bowlingcentrum, in het rijksmonument Musis Sacrum. Mijn broer werkte daar ook. Op zaterdagavond ging ik altijd even bij mijn broer langs om snoep of sigaretten te halen. Zo leerde Patrick mij kennen, waarop hij besloot vrienden te worden met mijn broer. Hij ging zelfs een keer mee op vakantie. Daar begon het bij mij ook te kriebelen. Onze bruiloft was heel Schiedams. Met een bakfiets waarop ik bevallig lag te wezen naar het stadhuis, een fotoshoot op molen De Palmboom en vervolgens met de fluisterboot naar Hoppe, de voormalige jeneverstokerij, voor het feest. Dat was in 2006, maar we zijn al 30 jaar samen, sinds die roemruchte zaterdagse dansavonden.
IJsselmondestraat 6 Er stonden ganzen voor het raam waar nu een vrouw de bloemen schikt ze plots opkijkt en verschrikt de gordijnen voor me sluit en een eind maakt aan mijn dromen maar geen enkel dicht gordijn verhult wat ooit was en voor mij altijd zal zijn het huis vol liefde waar ik zo graag mocht komen
Eenzaamheid ~ fragment Ze geeft de planten water de vrouw achter het gordijn groet de mensen die voorbij gaan met een glimlach vol van pijn wie goed kijkt ziet smekende ogen een uitgestoken hand, achter het glas maar niemand die hem aanpakt men zwaait versnelt de pas kijk die vrouw achter het raam daar zo sociaal, zo lief, zo fijn iedereen kent en groet haar ze zal vast gelukkig zijn
Het is
THUISKOMEN MET OOMS Heeft u ver(t)huisplannen en wilt u uw huis ook verkopen? Bij Ooms bent u aan het juiste adres in de aanloop naar uw nieuwe thuis! Aankoop, verkoop én het verkrijgen n van een hypotheek. Wij regelen alles onder 1 dak.
ROTTERDAM
ROTTERDAM
J.H. van den Broekstraat 29
Jan van Weeldenstraat 6
Meent 35b
• eengeziswoning welke in
• ruim 2 kamer appartement • woonkamer (vh 2 kamers) aan
december 2018 is opgeleverd • 4 slaapkamers, ruime woonkamer
wijk op de Kop van Zuid • kindvriendelijke groene wijk en is
voorzijde • prachtige badkamer
en lekkere tuin met berging
• midden in centrum gelegen
• kom snel kijken!
goed bereikbaar NIEUW IN VERKOOP
ZEER SNEL VERKOCHT
NIEUW IN VERKOOP
Vraagprijs € 350.000,-- k.k.
Vraagprijs € 285.000,-- k.k.
Vraagprijs € 325.000,-- k.k.
ROTTERDAM
ROTTERDAM
ROTTERDAM
Gordelweg 209b
Huub v/d Brulestraat 131
Rodenrijselaan 35a
• 2- kamerappartement op eerste
• zeer fraai hoekappartement met
• 5-kamer appartement
verdieping
keuken
• gelegen op de 6e verdieping
• zeer praktisch ingedeeld en gezellige uitstraling • zonnig balkon
NIEUW IN VERKOOP
Vraagprijs € 175.000,-- k.k.
NIEUW
• grote woonkamer en open
groot balkon
• rustige portiek
VERKOCHT BOVEN VRAAGPRIJS
ROTTERDAM
• ruime 5-kamer maisonnette • gelegen in een rustige, groene
NIEUW
NIEUW
met fantastisch uitzicht over
• prachtige badkamer
Rotterdam
• groot dakterras (ruim 22m2!)
• zeer centraal gelegen
ZEER SNEL VERKOCHT
Vraagprijs € 475.000,-- k.k.
Vraagprijs € 335.000,-- k.k.
ROTTERDAM
ROTTERDAM Willem Buytewechstraat 90a2
Mullerhoofd 101 “3-laagse, nieuwe stadswoning direct gelegen aan de
• leuk 3-kamer appartement
rivier de Maas.”
• zonnig balkon op het zuiden
• Ideaal is de zelfstandig te gebruiken begane grond-verdieping bijvoorbeeld
• authentieke glas-in-lood details
als aanleun-woning, (kangeroo-woning), bedrijfsruimte of guesthouse. • Prachtige uitzicht, vele raampartijen, moderne afwerking, eigen lift,
NIEUW IN VERKOOP
sauna en garage!
NIEUW IN VERKOOP
Vraagprijs € 225.000,-- k.k.
Vraagprijs € 1.250.000,-- k.k.
ROTTERDAM
ROTTERDAM
Oppert 19b
Maaskade 155d
• 3-kamer appartement midden in het centrum van Rotterdam
“ruime loft-achtige appartement” • een zeer ruime slaapkamer met mogelijkheid maken van 2 slaapkamers
• gelegen op de 1e verdieping
• geniet het gehele jaar door van zon, water, licht en lucht
• balkon en privé berging in onderbouw
• TOP appartement met adembenemend mooi uitzicht VERKOCHT BOVEN VRAAGPRIJS
NIEUW IN VERKOOP
Vraagprijs € 225.000,-- k.k.
Vraagprijs € 375.000,-- k.k.
ROTTERDAM
ROTTERDAM Slinge 620
Wijnbrugstraat 27
• dit appartement is helemaal af!
• keurig verzorgd 4-kamer
• schitterend en uitstekend
• 3-kamer appartement gelegen op
appartement
de bovenste verdieping
• lichte en royale leefruimten
• heerlijke ruime badkamer
• nette eenvoudige keuken en
• eigen parkeerplaats in NIEUW IN VERKOOP
ROTTERDAM
Jufferkade 89
onderbouw
Vraagprijs € 275.000,-- k.k.
afgewerkte stadsvilla met vide • hoge plafonds, enorme raampartijen en OPEN INDELING
badkamer NIEUW IN VERKOOP
• zeer centrale ligging in het NIEUW IN VERKOOP
Vraagprijs € 150.000,-- k.k.
Maaskade 113-115 |3071 NJ Rotterdam Tel (010) 424 88 88 | rotterdam@ooms.com Ooms.com/rotterdam
centrum van Rotterdam
Vraagprijs € 400.000,-- k.k.
THUISKOMEN MET OOMS Heeft u ver(t)huisplannen en wilt u uw huis ook verkopen? Bij Ooms bent u aan het juiste adres in de aanloop naar uw nieuwe thuis! Aankoop, verkoop én het verkrijgen n van een hypotheek. Wij regelen alles onder 1 dak.
ROTTERDAM
ROTTERDAM
Jonker Fransstraat 112b
Mauritsplaats 36
• starters, doorstromers en alle
• schitterend licht en ruim appartement met 2 zeer ruime
anderen, opgelet!
slaapkamers in hartje centrum!
• 3-kamer appartement op de
• Beschikt over een zonnig balkon
1e verdieping
en is eind 2018 compleet
• groot dakterras NIEUW IN VERKOOP
NIEUW IN VERKOOP
Vraagprijs € 300.000,-- k.k.
Vraagprijs € 225.000,-- k.k.
ROTTERDAM
ROTTERDAM Terbregseweg 65a
Wijnkade 38
• royale lichte en moderne
• unieke woonbeleving op een toplocatie en inclusief eigen
eengezinswoning
parkeerplaats!
• kindvriendelijke wijk en op
• uitstekend onderhouden
loopafstand van winkels, scholen
ruim, licht en modern 3-kamer
en OV NIEUW IN VERKOOP
vernieuwd
• eigen grond
• in 2015 volledig opgeknapt en
VERKOCHT BOVEN VRAAGPRIJS
2 badkamers
appartement • fantastisch uitzicht over de haven
Vraagprijs € 275.000,-- k.k.
Vraagprijs € 400.000,-- k.k.
Maaskade 113-115 |3071 NJ Rotterdam Tel (010) 424 88 88 | rotterdam@ooms.com Ooms.com/rotterdam
€14,98
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
ETEN EN DRINKEN
10
Wat is er nu mooier dan hartje winter een mooi vuurtje maken en daarboven een gevulde kookpot hangen? Terwijl je met een dikke trui aan bij het vuur de wacht houdt, krijg je inspiratie voor nieuwe gerechten. Zoals garen in hooi.
Het hooi op je gaffel krijgen
PRODUCTIE: JESSE KIKKERT
De Camp Dutch Oven, inderdaad naar een idee van Nederlanders, van het Amerikaanse merk Lodge, kan daadwerkelijk als oven dienst doen. Het is een kookpot waarmee je opvallend nauwkeurig gerechten als risotto, soep, stoofjes van groenten en vlees klaarmaakt. Lodge maakt zowel gietijzeren potten die je met een ketting aan een driepootstatief hangt als Dutch ovens voor op het fornuis en in de oven. Met een pot die in een grote Dutch oven past, kun je zelfs brood bakken. Zoek een goed broodrecept of neem een recept van de Lodge-website.
Knolselderij met een frisse salade Wie liever met groenten aan de slag gaat, kiest bijvoorbeeld voor een hele knolselderij. Zet de oven op 210 °C. Koop grassig hooi. Dierenwinkels op internet bieden onder meer ruwvoer voor paarden en bergweidehooi aan, dat vaak kruiden bevat. Maak het hooi vochtig en verdeel het over de bodem van een Dutch oven. Leg een ongeschilde knolselderij op het hooi en zet de pan in de oven. Controleer af en toe met een breinaald of de knol al zacht is en of het hooi niet te droog wordt. Is dat het geval, bevochtig dan alleen het hooi met water uit een plantenspuit. Laat de knolselderij afkoelen en snijd deze voorzichtig in dunne plakken. Proef ervan. Wil je de knol een krachtiger smaak geven, rook de plakken dan met hooi in een rookoven zoals de DOK Smoker. Serveer de plakken knolselderij met geroosterde boekweitkorrels en een gemengde salade met tuinkers. Breng de sla op smaak met olijfolie, citroensap, zout en peper. Presenteer deze 100% vegan snack aan je gasten met de opmerking dat je dus wel degelijk het hooi op je gaffel hebt gekregen: je hebt het maar mooi gefikst!
Garen op hooi Steeds meer professionele chefs gaan met hooi aan de slag. Deze oeroude kooktechniek is ook voor de hobbykok interessant, want ze past goed bij de werking van de traditionele Dutch oven. Een oude techniek is garen in de hooikist. Het gerecht gaat ’s ochtends in de kist en is ’s avonds rond etenstijd klaar. Van de Dutch oven mag je gelijkwaardige resultaten verwachten, want je kunt er producten mee garen op een relatief lage temperatuur. Denk aan een groot stuk vlees gegaard op vochtig hooi dat een aantrekkelijke geur en smaak afgeeft.
HAUTE CUISINE VOOR MAXIMAAL TIEN
Interessant doen met de warme broodjes van Guliano TEKST: TARA LEWIS
Britt Planken maakt graag indruk met de broodjes van Guliano, op studiegenoten maar ook op Finse bezoekers.
Journalist en content-marketeer Britt Planken (27) at voor het eerst samen met haar moeder een broodje bij Guliano op de Meent. “Dat was 10 jaar geleden, vlak voordat ik een jaar naar Amerika zou gaan. We kwamen naar Rotterdam om te winkelen en zijn toen hier naar binnen gelopen voor de lunch. Volgens mij had ik de Dolomiti, een warm broodje met parmaham en mozzarella. Ik herinner me nog hoe lekker ik de combinatie van smaken vond en de gekonfijte rode ui.”
Guliano, Meent 31A Broodje Vegetariana/Dolomiti: 7,75/7,50 euro Oordeel: Beide broodjes, die we samen delen, zijn kortweg verrukkelijk. Knapperig vers brood met een smeuïge warme vulling met lekkere ingrediënten. Geen wonder dat het hier altijd stampvol is.
Na een tussenjaar ging Britt in Rotterdam studeren, eerst aan de hogeschool en daarna aan de Erasmus Universiteit. “Sindsdien loop ik dit zaakje bij iedereen te pushen: bij studiegenoten, maar ook een vriendin uit Finland moest eraan geloven. Dit is een van de weinige plekken in Rotterdam waarmee ik interessant kan doen.” De geboren Vlaardingse koesterde ooit de ambitie om in Rotterdam te gaan wonen. “Tot ik voor onze lokale krant Groot Vlaardingen ging schrijven en mensen sprak die de stad máken. Daardoor ben ik Vlaardingen met andere ogen gaan zien.” Toch sluit ze niet uit dat ze ooit de haringstad verlaat. “Je hebt van die twee-ondereen-kapwoningen tussen Kralingen en Capelle die ik mooi vind, gezellig en met veel groen. Maar ik ben niet zo van het
plannen. Wie weet, woon ik later in Mexico met een alpaca in de voortuin.” Vooralsnog werkt ze als zelfstandige onder meer twee dagen in de week op het Weena. “Als ik in de zomer op mijn scooter ben, stuur ik voor de lunch af en toe een bericht rond naar collega’s en rijd ik vervolgens als ‘bezorg-Britt’ langs Guliano.” De favoriete Dolomiti maakt zo nu en dan plaats voor de Vegetariana, met gorgonzola en gegrilde groenten. “Ze zijn allebei even lekker, dus waarom dan niet die zonder vlees. Maar ik ben niet helemaal vega, daarvoor vind ik bitterballen te lekker!” Guliano is inmiddels ook de favoriete lunchzaak van haar vriend. “Ondanks dat hij altijd op de hoogte is van nieuwe plekken. Ik heb niks met hippe wijnbars. Hier kom ik al 10 jaar en het verveelt nog steeds niet.”
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
NIEUWS
SPIDO: VAN NATTE TRAMLIJN TOT 010-ICOON
100 jaar Spido FOTO: JAAP VAN RIJN
Het zal menige Rotterdammer niet zijn ontgaan: Spido bestaat 100 jaar. De eeuweling groeide uit tot een van de belangrijkste iconen van de stad. Want wie de stad bezoekt en geen spidootje doet, heeft Rotterdam niet gezien. Ooit lagen de havens in en tegen de stad aan. Tegenwoordig vind je de grootste havenbekkens 50 kilometer verderop. Spido is dan onmisbaar als venster op de haven. TEKST: JAAP VAN RIJN BEELD: SPIDO
EEN STERK STAALTJE ONDERNEMERSCHAP Als je tijdens een vaartocht met de Spido het geluk hebt een spraakzame medepassagier te treffen met veel kennis van zaken, dan zul je ervaren wat er in 100 jaar Spido veranderd is in de havens en op de kades. Pakhuizen, werven en bedrijfsgebouwen verdwenen, en de namen die daarbij hoorden. Brouwerij De Oranjeboom, de havenbedrijven Hanno, Pakhuismeesteren, Blauwhoed en de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd NV, de dokken van de RDM en de werven van Verolme. Als je deze opsomming goed tot je laat doordringen, kun je niet anders concluderen dan dat het een sterk staaltje van volhardendheid en ondernemerschap is dat Spido wél overleefde. Natte tramlijn Met de Spido kom je nog steeds in de
haarvaten van die ontzagwekkend grote haven, al 100 jaar lang. In 1919 startte ondernemer Daniël George van Beuningen de Havendienst Spido aan de Willemskade. Met zijn havenkennis ziet hij kansen voor een tramlijn-te-water, de natte tramlijn. Terwijl de havenarbeiders schepen laden of lossen, zoeken de scheepsbemanningen de stad op voor vertier en andere zaken. De watertaxi kan ook de passagiersschepen bedienen, want de Spido moet in staat zijn mensen snel heen en weer te vervoeren. In de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 2 mei 1919 plaatst de onderneming een bescheiden advertentie tussen berichten waarin ene Ewald Behle “beleefd aanbevelend” aandacht vraagt voor zijn krentenbollen vol Smyrna-zuidvruchten en één waarin een handelaar partijen voedergerst aanbiedt.
Spido prijst een dag- en nachtdienst aan als de “Snelste Verbinding met de verschillende havens”. Een smal trappetje in de Leuvehaven doet dienst als aanlegplaats. Ook zijn “Motorbooten beschikbaar voor Extra-Diensten en Watertochtjes à ƒ 5,- per uur”. Wat best een stevig bedrag lijkt in een tijd dat een brood van 8 ons (regeringsbrood) zo’n 18 cent kostte. Je kon voor een kaartje zo’n 28 broden kopen. Dit brood kost nu 1,17 euro en een ticket 13,95 euro. Daar koop je 12 broden voor. Je kunt dus best stellen dat Spido opvarenden anno 2019 heel wat meer rondvaartwaar voor een ticket biedt. 100.000 tickets De Spido wordt snel een succes dankzij de pendeldiensten naar de schepen in de havens en die op stroom lig-
gen. Het bedrijf gaat ook een dienst onderhouden op vliegveld Waalhaven en biedt pleziervaarten aan. De aanlegplaats in de Leuvehaven voldoet steeds minder. Daarom plaatst Spido in 1923 voor de Willemskade een aanmeerponton in de rivier, en verlaat deze kade nooit meer. Nog steeds is Spido een gezonde onderneming. In 2018 verkocht de organisatie zo’n 100.000 rondvaarttickets meer dan in een paar van de voorgaande jaren. Om niet afhankelijk te zijn van toeristen biedt Spido ook events op de schepen, dagtochten en themacruises in de herfst en winter aan. Met de komst van een nieuw luxueus schip verkent Spido nieuwe waterwegen en wil het uitgroeien tot een rederij. Regeren is vooruitzien, want op die manier kan Spido in 2119 weer een feestje vieren.
11
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
NIEUWS
12
VENSTER OP DE ROTTERDAMSE HAVEN Bij het jubileum van de Rotterdamse icoon Spido hoort een boek. Het bedrijf gunde historisch onderzoeksbureau STAD en Bedrijf de opdracht Venster op de Rotterdamse haven samen te stellen. In dit voorproefje beschrijft auteur Evy van Ast het moment dat Spido in 1929 de beslissing neemt om toeristische vaartochten te organiseren door de almaar uitdijende havens. “De vooruitzichten voor het bedrijf waren gunstig. Tot de beurskrach van 24 oktober 1929 de wereldeconomie in een grote crisis stortte. Op de rivier en langs de kaden was het vanwege de Grote Depressie opvallend stil wat de grote scheepvaart betrof. De diensten voor passagierende zeelui hadden vrijwel niets te doen. Om het hoofd boven water te houden, besloot de Spido-directie een nieuwe weg in te slaan. Het bedrijf ging zich meer toeleggen op toeristi-
sche rondvaarten door de haven en naar Schoonhoven en Den Briel. De rederij kocht nieuwe passagiersschepen en verzorgde een veerdienst tussen Vlaardingen en Vondelingenplaat.” De tweede bloeiperiode van Spido blijkt de wederopbouw van Rotterdam te zijn. Want velen wilden zien hoe de stad zich weer oprichtte na het verwoestende bombardement. Het Vrije Volk schreef in 1948: “De stad geeft haar bezoeker het verrassende beeld van het altijd weerkerende leven. (…) Geen wonder, dat meer dan voor de oorlog Rotterdam een plaats van vreemdelingenbezoek wordt.” Je kunt best stellen dat Rotterdam inmiddels weer een opvallende bloeiperiode beleeft. En wederom speelt Spido in op deze voorspoed met onder meer een nieuw schip dat veel luxe gaat bieden (zie De bouw van een paradepaard).
Spido in het Maritiem Museum Liefhebbers van schepen en de Spido houden de kalender van het Maritiem Museum in de gaten houden. Want het museum zal in de loop van 2019 een expositie presenteren over de geschiedenis van de Spido, de Rotterdamse haven en Rotterdam zelf.
DE BOUW VAN EEN PARADEPAARD Ergens in mei zal van scheepswerf De Hoop het toekomstige paradepaardje van Spido van de helling glijden. Een naam heeft het schip nog niet, wel een projectnummer: 491. De 491 is niet het enige Spido-schip in aanbouw. De Hoop bouwt ook de Celebrity Flora, een kleiner schip dat in maart klaar zal zijn. Grote puzzel De Hoop begon in april 2018 met de bouw van project 491 in de werf aan de Rijn, bij Lobith. De machinekamer en achtersectie van het schip maakt De Hoop in het Groningse Foxhol. In september sneed de snijmachine de eerste stukken staal voor het schip. Na twee weken snijden lag de vloer van de bouwhal vol met stukken staal, het schip was vooralsnog een grote puzzel.
Vervolgens gingen de lassers aan de slag, de bodem van het schip begon vorm te krijgen. Spido Hoop 2 De scheepsbouwers takelden de bodem naar de scheepsbouwhelling buiten. In de hal zetten de lassers de scheepsboeg in elkaar, die vervolgens op de bodem buiten werd geplaatst. Terwijl in december alle delen van het schip 491 naar de scheepsbouwhelling gingen, bouwden vakmensen in de hal aan de salons en de dekken. Spido Hoop 3 Spido selecteerde ondertussen de meubels, onder meer luxe loungebanken voor op het dek en sofa’s voor de VIPlounge. De ontwerpers van de 491
hebben bij de bouw aandacht voor duurzaamheid. Zo wordt het schip voorzien van energiebesparende contraroterende roerpropellers, zonnepanelen en energiezuinige voortstuwingsmotoren. Het schip gebruikt de restwarmte van deze motoren voor de warmwatervoorziening. De bouwers liggen op dit moment op schema. Naar verwachting zal het schip half mei worden gedoopt en van de scheepshelling de Rijn in glijden. Liefhebbers houden de tewaterlating in de gaten, want dit is altijd een spectaculair moment. Wees ook op de hoogte van de vaarroute naar Rotterdam, de officieuze maidentrip van de 491. De vaartocht door het Nederlandse rivierlandschap zal fraaie beelden opleveren.
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
FOTO: JAAP VAN RIJN
FEESTEN OP DE MAASVLAKTE Bij een 100-jarig jubileum hoort een feest met nostalgische trekjes in een havenambiance. Die organiseert Spido samen met de Beach Boys en het Rotterdam Philharmonisch op de Maasvlakte. Het nog steeds gezaghebbende Amerikaanse muziekmagazine Rolling Stone onderhoudt de lijst 500 Greatist Albums of All Time. Smaken verschillen, dus je kunt van zo’n lijst wat vinden, maar deze biedt wel enig houvast. Veel muziekliefhebbers zullen instemmen met de keuze van de top 10 waarin titels staan als What’s going on van Marvin Gaye en een paar albums van The Beatles, The Rolling Stones en Bob Dylan. Opvallend is de tweede plek, die Pet Sounds van de Beach Boys is toebedeeld. Waar verdient dit relatief onbekende album deze hoge notering aan? “Who’s gonna hear this shit?” vroeg Beach Boys-zanger Mike Love aan Brian Wilson, het genie van de band toen deze wat nieuwe nummers voorspeelde. “De oren van een hond?” De minachting van Love bleek vreemd genoeg nut te hebben. “Ironisch genoeg”, merkte Wilson op, “inspireerde Mikes stekelige reactie tot de titel van het album.” Op Pet Sounds, Huisdierengeluiden, kun je blaffende honden horen. Dergelijke experimenten met geluiden waren destijds nieuw in
de popmuziek. Ook bijzonder volgens Rolling Stone: het album is meer dan de som der delen. Zelfs The Beatles werden door Pet Sounds beïnvloed, denk aan het conceptalbum Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. Volgens de journalist van het magazine straalt het album “het luxueuze geluid van een hartverscheurende weemoed uit”. Het was volgens Rolling Stone een afscheid van de onschuldige wereld van de fun-in-thesun-hits van de Beach Boys. Beluister bij voorkeur de geremasterde versie op zwaar vinyl en oordeel zelf of Pet Sounds een onvergankelijk monument is. (Bron: ww.rollingstone.com) De songs van Pet Sounds en andere Beach Boys-nummers lenen zich goed voor orkestrale arrangementen. Spido brengt deze zomer de Beach Boys en het Rotterdams Philharmonisch samen op het grootste strand van Rotterdam. Zij zullen daar een bijzonder concert geven dat ook twee keer wordt uitgevoerd in het Luxor Theater. Wie die luxueuze, tijdloze sound zelf wil ervaren, houdt de aankondiging van de concerten in de gaten.
Een bijzondere combinatie: The Beach Boys en het Rotterdams Philharmonisch
NIEUWS
13
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
CULTUUR
14
FOTO: GEERT BROERTJES
ot in aanbouw.
De Hard-hat-tour langs het Dep FOTO: MIEKE VULLINGS
M A D R E T T O R K ART WEE kunstbeurs in haar jaar tijd heeft de prestigieuze 20 In m. ileu jub een iek abr de Van Nellef laagdrempelig, deels gratis Art Rotterdam viert dit jaar in . Deze kunstvijfdaagse is een ek We m rda tte Ro Art de kt, veroorzaa e kunst. kielzog een ware happening len of verbazen door beeldend kke pri en lat wil h zic die en ere toegankelijk walhalla voor ied TEKST: HELMUT DE HOOGH
De monumentale Van Nellefabriek, in 2014 door UNESCO op de werelderfgoedlijst geplaatst, is alleen al een bezoek waard. Hier vindt Art Rotterdam plaats, dé aanjager van de Art Rotterdam Week. Nationale en internationale topgaleries presenteren er de nieuwste verkoopbare kunst van niveau. Voor de ingang staan de Art Rotterdam Week-pendelbussen, die bezoekers naar andere hotspots brengen, zoals het Muse-
umpark, het Vierhavengebied en de Kop van Zuid. Art Rotterdam is immers niet de enige grote kunstbeurs in deze periode. De Wilhelminapier huisvest er twee: Haute Photographie in LP2, gevestigd naast het Nederlands Fotomuseum, biedt spannende, nieuwe fotografie. Aan de overkant, in de Cruise Terminal, zijn tijdens Qade Solo Project zo’n 50 solopresentaties van kunstenaars en ontwerpers te bewonderen.
In hetzelfde gebouw laten aanstormende kunstenaars onder de naam The New Current hun hippe werk zien en even verderop, in containers op het Deliplein, wordt verrassende fotokunst getoond door Rotterdam Photo. De vierde grote beurs is Object in het HAKA-gebouw aan de rand van het Vierhavengebied bij het Marconiplein. Object is een echte designbeurs waar de ontwerpers graag ter plekke
een toelichting op hun werk geven. Technologiefestival Art Rotterdam Week krijgt vooral kleur door de vele tentoonstellingen in musea en galeries, talkshows en open kunstwerkplaatsen. Zeer tot de verbeelding sprekend is het technologiefestival TEC ART in onder meer WORM en V2. Het gezellige Witte de Withkwartier trekt met zijn vele kroegen en gale-
ries al veel publiek, dat op zoek naar een biertje en gezelligheid tegen kunst aanloopt, waaronder bizarre robots. In het Vierhavengebied zijn de werkplaatsen van Joep van Lieshout en Daan van Roosegaarde opengesteld voor publiek. En vlakbij op de Keilewerf laten zo’n 80 jonge kunstenaars, meubelmakers, designers en muzikanten zien wat ze kunnen. Een aanrader is de rondleiding HARD-HAT (want met
bouwhelmen op het hoofd) op het in aanbouw zijnde Depot van Museum Boijmans Van Beuningen. Als dit gebouw over enkele jaren klaar is, zal het als een gigantisch spiegelende bloempot vol kunst wereldwijd in de belangstelling komen te staan. Het is bijzonder om het gebouw in de bouwfase te kunnen bekijken. Art Rotterdam, 7 - 10 februari, www.artrotterdam.com
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
CULTUUR
15
Beter een goede buur De 74-jarige Bep de Bruin werd door niemand gemist. Ook niet toen ze overleed. 10 jaar lang lag ze onopgemerkt in haar huis. Voor de gemeente Rotterdam was het een wake-up call en die startte dan ook een campagne. Vanaf 14 februari draait in de bioscopen de documentaire Goede Buren . Daarin gaan Ada (59) en Wilma (70) in de wijk IJsselmonde de strijd aan met eenzaamheid. Voor Jan (81) en Tilly (85) pakt dat goed uit. Maar er komt ook veel leed naar boven. TEKST: HELMUT DE HOOGH BEELD: STELLA VAN VOORST VAN BEEST
Boos zijn Ada en Wilma aan tafel bij Jeroen Pauw, en dat laten ze ook merken. Ze zijn uitgenodigd om te vertellen over de documentaire Goede Buren. “De spanning van zo’n eerste tv-optreden zal ook wel hebben meegespeeld”, zegt regisseuse Stella van Voorst van Beest, die in het publiek zat. “Maar het is ook de ontlading van wat ze in de afgelopen twee jaar hebben meegemaakt met de ouderenzorg.” Voorbeelden daarvan zijn een vrouw die al twee jaar geen warme maaltijd meer heeft gegeten. En mensen van de thuiszorg die maar zeven minuten binnen mogen komen en dus geen tijd hebben voor een praatje.
Sociaal isolement “Ik heb niet voor niets die film in Rotterdam gedraaid”, vertelt Stella van Voorst van Beest, die zelf in de hoofdstad woont. “Mijn hele familie komt uit Rotterdam. Ik ben er geboren en getogen. Ik ben opgegroeid aan de Spoorsingel achter het Centraal Station. Daarna verhuisden we naar het Oude Noorden en later ging ik op het Noordereiland wonen. De directe aanleiding voor de documentaire is Bep de Bruin, de vrouw die op haar 74e overleed en 10 jaar dood in haar huis in Rotterdam West lag tot ze op 21 november 2013 werd gevonden. Dat riep nogal wat vragen op en daar wilde ik iets mee
doen. Iedereen die ernaar werd gevraagd, had wel een reden om zich niet verantwoordelijk te hoeven voelen. De vraag blijft waarom niemand heeft aangebeld en waarom zoveel mensen aangeven zich eenzaam te voelen. Hoe kan dat? Leven wij anders samen dan voorheen? Letten we echt niet meer op elkaar? Is eenzaamheid de ultieme consequentie van het feit dat we niet meer kunnen samenleven? Twee jaar later lanceerde de gemeente een campagne tegen eenzaamheid. Als vrijwilliger heb ik 30 tot 40 huisbezoeken afgelegd in de wijk Bloemhof.” Dat deed de regisseuse nog zonder te filmen. Ze wilde
vooral weten waar ze voor haar documentaire op moest letten. Toen Van Voorst van Beest dat had gedaan, ging de campagne verder in wijken die bekendstonden om een hoog sociaal isolement, waaronder Groot IJsselmonde-Noord. “Ik vond die wijk interessant. Voor mij ligt de grens op Zuid bij het Feyenoord-stadion. Ik ben fan en zat vroeger om de week in vak S. IJsselmonde is een stuk verder weg en kende ik niet. Wat ik er mooi vind, is de combinatie van die dorpse straatjes met hoogbouw.” In het eerste shot van de documentaire laat de regisseuse haar fascinatie voor die mix van oude en nieuwe
bouwstijlen al zien. Ada en haar overbuurvrouw Wilma wonen in zo’n straatje met flats op de achtergrond, pal tegenover elkaar. We zien ze van enige afstand samen op pad gaan voor de huisbezoeken. In twee jaar tijd hebben ze samen zo’n 200 huisbezoeken bij ouderen boven de 75 jaar afgelegd. Eenzaamheid is taboe Van die honderden bejaarden in Groot IJsselmonde-Noord komen er in Goede Buren slechts twee prominent in beeld. Van Voorst van Beest: “Je kunt 10 mensen laten zien, maar dan krijg je een oppervlakkig beeld. Ik vond het belangrijk om te vangen hoe hun dagelijks leven is. Regelmatig zijn we bij die ouderen een halve dag op bezoek geweest. Met z’n drieën: ik en twee mensen voor de camera en het geluid. Die ouderen hebben hun routines. Op een gegeven moment moeten ze de hond uitlaten of de was doen. Hoe langer we er waren, hoe minder we opvielen.” Het levert mooie plaatjes op. Voor de 81-jarige Jan van Tol is de was uit de machine halen al een hele onderneming. Zijn leven van nu verloopt een stuk trager dan vroeger en Van Voorst van Beest legt dat op een intrigerende manier vast. Om de was uit de trommel te trekken gebruikt hij een haak aan een stok. Graag draait hij een langspeelplaat, vaak muziek die hij zelf maakte toen zijn vingers nog soepel genoeg waren om de accordeon te bespelen. Van Voorst van Beest: “Als Ada en Wilma binnenkomen, maken ze reuring. Dat vind ik mooi om te laten zien. Zo ervaren de ouderen die ze bezoeken het ook.” Ada en Wilma hebben tijdens hun bezoek te doen met de oude accordeonist. Buiten komt de vertederend lieve Van Tol bijna niet. Als ze hem vragen hoe vaak hij nog op straat komt, doet hij verslag van die ene keer dat hij de afgelopen jaren in het winkelcentrum is geweest. De 85-jarige Tilly van der Kleij is een heel ander persoon. Zij kan onaangenaam uit de hoek komen, zo maakt de kijker op uit de gesprekken die Ada en Wilma onderling voeren. Tilly heeft als antwoord op de vragenlijst aangegeven dat ze helemaal niet eenzaam is. Ada en Wilma voelen aan
”Graag draait hij een langspeelplaat, vaak muziek die hij zelf maakte toen zijn vingers nog soepel genoeg waren”
dat er iets niet klopt en krijgen later gelijk. Tilly heeft geen contact meer met haar familie en is bang om, net als de onfortuinlijke Bep de Bruin, in alle eenzaamheid ongemerkt te overlijden. Anders bouwen Aan Jeroen Pauw vertellen Ada en Wilma over de ouderensoos in Groot IJsselmonde-Noord, waar ze al heel wat mensen naartoe hebben gekregen. Aanvankelijk kwamen er 14 mensen, tegenwoordig wel 100. Ook Tilly van der Kleij en Jan van Tol zien we in de documentaire zichtbaar genieten als ze buiten komen, al is het een vermoeiende onderneming. Zanger Gerard Joling zit ook aan tafel bij Pauw en wil, als ambassadeur van het Ouderenfonds, graag iets voor de eenzame 75-plussers in IJsselmonde betekenen. Enkele maanden na de uitzending vertelt Van Voorst van Beest dat die uitspraak beslist geen loze belofte is, hoewel ze over de precieze invulling nog niets kan melden. De documentaire is inmiddels goed ontvangen op het IDFA, het International Documentary Film Festival Amsterdam. Van Voorst van Beest: “Eigenlijk is het raar dat zoveel mensen alleen in een huis zitten. Het zou veel gezonder zijn als mensen van alle leeftijden bij en door elkaar wonen. Mensen uit China en Colombia zagen de film en vertelden geschokt te zijn, vooral omdat het in hun land ook steeds meer die kant op gaat. Van deze toekomstvisie werden ze niet blij. Ik ben overigens geen activistische filmmaker. Ik heb de film gemaakt uit verwondering en nieuwsgierigheid over hoe we samenleven. Ik zie dat stedenbouwkundigen en architecten bezig zijn met de vraag hoe je zo kunt bouwen dat iedereen vanzelf meer op elkaar let. Met kleinere appartementen en meer gemeenschappelijke leefruimtes. Dat kan best, want wie heeft er tegenwoordig nog een boekenkast nodig. Ik ben heel benieuwd hoe dat er in de toekomst uit gaat zien.”
“Het zou veel gezonder zijnn als mensen va alle leeftijden bij en door elkaar
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
WETENSCHAP
Trillende belletjes als mini-medicijnbezorgers Aan de Erasmus Universiteit zijn dagelijks honderden wetenschappers bezig met nadenken. Ze onderzoeken de kleine en grote vraagstukken van het leven. Welke vragen zijn dat eigenlijk? En – wat hebben we daar als gewone mens aan? Ga er even rustig voor zitten en denk mee met de onderzoeker. In deze aflevering: dr. Klazina Kooiman, biofarmaceutisch onderzoeker. TEKST: NATALIE HANSSEN BEELD: LIZA DIKKERBOOM
Waarom ben je wetenschapper geworden? Al van kleins af aan wilde ik mensen helpen en zieke mensen beter maken. Daarvoor had ik natuurlijk bedacht dat ik dokter moest worden, maar ik werd uitgeloot voor de studie. Mijn tweede keus was biofarmaceutische wetenschappen – en dat bleek een hele goede keus. Ik zag dat ik juist daarmee veel meer mensen zou kunnen helpen. Ik ben gaan promoveren om verder te kunnen gaan met onderzoek. Ik ben een wetenschapper in hart en nieren. Ik pak tuinieren nog wetenschappelijk aan, zeggen ze thuis tegen me. Hoe pak je tuinieren wetenschappelijk aan? Door eerst een plan te maken waarbij ik van alle planten helemaal uitpluis wat hun eigenschappen zijn, zoals grootte en bloeitijd. Ik teken tot in detail het ontwerp en struin het internet af voor plekken waar ik die planten kan kopen. Als bij het planten van bollen staat dat ze vijf centimeter diep geplant moeten worden, dan pak ik daar het liefst een meetlint bij. Als het resultaat tegenvalt, dan ga ik bedenken hoe het anders moet en dan voer ik dat uit. Het intrigeert me om dingen uit te pluizen: waarom gaan dingen verkeerd, hoe moet het wel? Het is echt een passie. Wat onderzoek je precies? Hoe je medicijnen op precies de juiste plek krijgt, zodat ze hun werk kunnen doen. Er zijn namelijk heel veel goede medicijnen die ook op plekken terechtkomen waar ze niet horen en daar voor bijwerkingen zorgen. Dat komt omdat voor geneesmiddelen de cellen van de vaatwand eigenlijk een enorme barrière zijn. Als geneesmiddel kom je niet zomaar binnen in een cel of tussen cellen door. Dat is de reden dat je eigenlijk te veel medicijnen krijgt, die dan op plekken komen waar ze niet nodig zijn. Niet alleen bij een tumor, maar ook bij een gezonde cel, die daardoor beschadigt. Haaruitval is een bekend gevolg, maar soms ook schade aan je hart. Ik zoek uit hoe je medicijnen naar de juiste plek in het lichaam kunt sturen. Hoe kun je medicijnen bijsturen? Dat kan met behulp van piepkleine gasbelletjes die je door ultrageluid kunt laten trillen. Dat ultrageluid is hetzelfde principe als een echo, die je bijvoorbeeld maakt van een ongeboren baby. Die belletjes zijn nog kleiner dan een rode bloedcel en stimuleren met hun getril een cel om geneesmiddelen op te nemen. Dat doe je door het medicijn en die belletjes tegelijk te geven. En door dan met ultrageluid heel specifiek op een plek te richten zorg je dat het geneesmiddel daar wordt opgenomen en kun je de dosering drastisch verlagen. Verder kunnen die belletjes zelf ook medicijnen bevatten. Door ze vervolgens op de juiste plek te laten trillen komt het medicijn vrij en kan het ter plekke zijn werk doen.
16
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
WETENSCHAP
Dat klinkt vast eenvoudiger dan het is .Klopt. We weten nog niet zo goed hoe het belletje precies moet trillen om de cel te stimuleren om geneesmiddelen op te nemen. Je moet ook nog opletten dat het trillen niet te heftig is, want dan overleeft de cel het weer niet. Dat is bij een tumor wellicht minder erg, maar bijvoorbeeld wel bij medicijnen die je toedient bij hart- en vaatziekten. Maar het bracht je ook op een nieuw idee. Ik dacht: waar zou dat wel handig zijn? Toen kwam ik uit bij bacteriële infecties van de hartklep en van hartfunctie-ondersteunende apparatuur zoals pacemakers en steunharten. Want antibiotica komen daar heel slecht naar binnen. We zijn nu aan het kijken bij welke trillingen de bacteriën gedood worden. En ook of we het belletje ook tunneltjes kunnen laten slaan in het aangroeisel – oftewel de biofilm, want dat is zo’n infectie – zodat de antibiotica daar naar binnen kunnen. Daar is echt heel veel vooruitgang te boeken! Zijn er nog meer toepassingen voor de belletjes? Er kan zeker nog veel meer, daar zijn andere onderzoeksgroepen mee bezig. Een voorbeeld is de toepassing bij het oplossen van bloedstolsels bij een hartinfarct of beroerte of het openen van de bloed-hersenbarrière voor de behandeling van hersentumoren en de ziekte van Alzheimer. Voor allebei de toepassingen worden nu studies in kleine patiëntengroepen gedaan in Brazilië, Frankrijk en Canada. Hoe kun je zulke kleine belletjes bestuderen? Anderhalf jaar geleden hebben we een nieuwe microscoop kunnen aanschaffen. Die is uniek en op maat gemaakt. De belletjes trillen namelijk met een hoge frequentie. Als je de trilling wilt zien, heb je een heel specifieke camera nodig die 25 miljoen beelden per seconde kan opnemen. Daarnaast heb je een microscoop nodig omdat de belletjes zo klein zijn. We hadden een microscoop die de cellen niet goed in beeld kon brengen, ook niet de kleurstoffen die we als medicijn gebruiken. Zo bleef het gissen hoeveel medicijnen er in de cel kwamen en hoe de cel daar vervolgens op reageert. Met de nieuw gebouwde microscoop kan dit wel. Waarom? Doordat de nieuwe microscoop gekoppeld is aan de hogesnelheidscamera, kunnen we nu in het lab zien wat de belletjes precies doen bij de cellen van de vaatwand. Zo hebben we net ontdekt dat twee manieren van medicijnopname door cellen met elkaar verbonden zijn. De eerste is het vormen van kleine porien in de celwand, zodat medicijnen zelf de cel in kunnen. De tweede manier is het uit elkaar gaan van cellen waardoor er tussenruimte ontstaat, zodat medicijnen tussen de cellen door naar het onderliggende weefsel kunnen, bijvoorbeeld naar een tumor. Dat is een heel nieuw inzicht omdat men altijd dacht dat beide manieren van medicijnopname apart van elkaar bestonden. Daarnaast hebben we kunnen aantonen dat als het belletje meer trilt, je meer medicijnopname en meer terugtrekking van cellen krijgt. Hoe ver ben je nu met het onderzoek? We kijken nu wat er gebeurt in gekweekte cellen. En de volgende stap is het testen op levende wezens, en op mensen in een
17
klinische trial. Voor deze volgende stappen heb ik net een subsidieaanvraag geschreven. Wanneer worden de belletjes in het echt gebruikt? De belletjes worden al sinds de jaren 90 gebruikt als contrastmiddel bij een echo van bijvoorbeeld het hart. Daarmee kan de doorbloeding beter in beeld worden gebracht. Voor het gebruik van belletjes tijdens een behandeling hebben inmiddels enkele klinische studies plaatsgevonden. Het is mogelijk dat de belletjes binnen 10 jaar in het ziekenhuis bij tumoren kunnen worden toegepast. Bij de bacteriële infecties hebben we een wat langere weg te gaan – daarvoor moeten we ook specifieke bellen ontwikkelen. Ik denk dat dat wel 20 jaar kan duren. Maar ik stop niet met werken voordat dit kan worden toegepast! Hoe ontwikkel je eigenlijk een belletje? Een belletje bestaat uit gas met een schilletje, dat zijn meestal vetten die ook in de cel zitten. We maken ze door vetten en gas met speciale apparatuur met elkaar te mengen. We kunnen daarna een ‘sleutel’ aan dat schilletje vastmaken zodat die heel specifiek de bacterie gaat herkennen. De bacterie is dan het slot. We zijn gasbelletjes met als sleutel een antibioticum aan het ontwikkelen. Hoe maak je een sleutel of antibioticum vast aan een schilletje? Met behulp van scheikunde. Een van de vetten in de schil van de bel heeft een lange staart met aan het einde een scheikundig actief molecuul. Daaraan wordt het antibioticum scheikundig vastgemaakt. Wat is je grootste eyeopener tot nu toe? Dat iets wat zo klein is en zo snel trilt, zo veel effecten kan bewerkstelligen. Kunnen we de problemen met bijwerkingen van medicijnen uit de wereld helpen? Niet de wereld uit helpen, maar ik denk dat we op het gebied van kanker en bacteriële infecties grote stappen kunnen zetten. Want met name voor de bacteriële infecties staat het onderzoek feitelijk nog in de kinderschoenen. Als je ziet hoeveel we nu al in het lab kunnen doen, dan verwacht ik er enorm veel van. Wat is jouw droom als onderzoeker? Dat de belletjes straks standaard bij een behandeling in het ziekenhuis gebruikt worden en gewoon verkrijgbaar zijn in de ziekenhuisapotheek. Waar zouden we eens vaker over na moeten denken? Dat subsidie nodig blijft om dit soort onderzoek te kunnen financieren. Die financiering kan plaatsvinden via de Nederlandse Wetenschappelijke Organisatie (NWO), de Europese Onderzoeksraad, maar ook door giften van fondsen zoals de Hartstichting en KWF. Ook belangrijk: dat we een land blijven met een goed wetenschapsklimaat.
Dr. Klazina Kooiman is universitair docent en onderzoekleider therapeutische ultrageluid-contrastmiddelen. Ze voert dit onderzoek uit met de Biomedische Technologie-groep van de afdeling Cardiologie van het Erasmus MC. Haar groep bestaat uit vier jonge onderzoekers die aan het promoveren zijn en een paar stagestudenten. Daarnaast geeft Klazina onderwijs, neemt ze deel aan internationaal biomedisch onderzoek en zit ze in de organisatie van een jaarlijks congres over haar vakgebied.
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
CULTUUR
18
Een ‘godsgeschenk’. Zo omschrijft Mienke Simon Thomas de tentoonstelling over de invloed van Bauhaus in Nederland. De conservator van Museum Boijmans Van Beuningen vertelt over haar persoonlijke band met Bauhaus.
TEKST: TARA LEWIS BEELD: BESCHIKBAAR GESTELD DOOR MUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGEN Museum Boijmans Van Beuningen heeft nog één tentoonstelling te gaan voor het zeven jaar de deuren sluit: nederland <> bauhaus – pioniers van een nieuwe wereld. Het is inmiddels 100 jaar geleden dat het Bauhaus in Weimar werd opgericht. De invloed van deze academie op architecten, kunstenaars en ontwerpers is nog steeds aanwezig, ook in Rotterdam. In het Bauhaus dachten studenten en docenten na over eenvoud en functionaliteit. In een tijd dat alleen een kleine bovenlaag zich kostbare door kunstenaars en architecten vormgegeven producten en huizen konden permitteren, zocht Bauhaus wegen om een mooi en functioneel design voor iedereen bereikbaar te maken. Waarom organiseert Boijmans deze expositie? “Boijmans had al langer het idee om een Bauhaustentoonstelling te maken. Ik was daar nooit zo enthousiast over. Want dat vond ik zo gewoon en het is iets dat Duitse instellingen al snel 10 keer beter doen. Daarom stelde ik voor om ons te concentreren op de invloed van Bauhaus in Nederland. Dat leek me leuker én spannender. Eigenlijk drong het pas later tot me door dat we dit dan in het jubileumjaar van Bauhaus zouden doen. Toen ik me dat realiseerde, vond ik het helemaal bijzonder. Het past goed bij Boijmans omdat wij zo’n brede collectie hebben van beeldende kunst en vormgeving. Daarnaast is Rotterdam als stad de perfecte plek omdat mensen hier nauwe connecties hadden met Bauhaus. De stad biedt ook gebouwen waarmee we verbindingen kunnen maken.” Je hebt zelf een achtergrond in design en toegepaste kunst. Daarmee ligt dit onderwerp je nauw aan het hart? “Voor mij is het absoluut een soort godsgeschenk dat ik dit mag maken. Maar het legt ook een druk op me. Dit is mijn laatste tentoonstelling omdat het museum zeven jaar dichtgaat voor de verbouwing. En in die periode ga ik met pensioen. Ik kan in Bauhaus kwijt wat ik gedurende mijn hele carrière heb gedaan. Mijn afstudeeronderwerp was functionalisme in vormgeving in de jaren 20 en 30. Ik deed onderzoek naar architect en meubelontwerper Johan Niegeman, die in deze expo een centrale rol speelt. In het Stedelijk Museum liep ik stage en deed onderzoek naar woonen interieurexposities in het museum. Destijds heb ik Kitty van der Mijll Dekker nog gesproken (zij studeerde aan het Bauhaus en moderniseerde de theedoek, red.). Zij is een beroemd weefster en de enige Nederlandse student die het hele Bauhaus heeft doorlopen.” Wat is de Rotterdamse link met Bauhaus? “De vroegste banden tussen Bauhaus en mensen in Nederland waren die met Rotterdammers, zoals architect J.J.P. Oud en Mart Stam. Weliswaar geen Rotterdammers van oorsprong, maar ze werkten hier lang en behoorden tot de eerste leden van architectenvereniging Opbouw. Ouds volkswoningbouw, De Kiefhoek, maakte grote indruk op Bauhausdirecteur en oprichter Gropius. Oud werd dan ook uitgenodigd voor de eerste grote Bauhaustentoonstelling in 1923 in Weimar. Daar werd hij meteen gevraagd om docent te worden, maar dat wilde hij niet. Hij had hier genoeg te doen. Van Nelle-architecten Brinkman en Van der Vlugt waren erg te spreken over het Bauhausschoolgebouw in Dessau. Dat gebouw werd eerder gebouwd dan de Van Nellefabriek. Je kunt duidelijk zien dat ze erdoor beïnvloed zijn geweest. Ook de villa’s tegenover Boijmans zijn geïnspireerd op de meisterhäuser in Dessau, de huizen waar de docenten van Bauhaus woonden.” Hoe is dat destijds precies gegaan? “Kees van der Leeuw was directeur van
de Van Nellefabriek. In 1926 reisde hij samen met Leen van der Vlugt naar Dessau, nog voor de school officieel open was. Daar zochten ze Gropius op en lieten ze zich informeren. Dat was dikke mik, ze werden goede vrienden. Kort daarop bezocht Gropius met zijn vrouw Nederland. Ze logeerden zowel bij Van der Leeuw als Van der Vlugt thuis. De overeenkomsten tussen Bauhaus in Dessau en Van Nelle zijn heel treffend. De glazen vliesgevel springt het meest in het oog. Verder bestaat het witte exterieur uit glas en metaal. In beide gebouwen kun je goed zien wat er in de verschillende onderdelen gebeurt dankzij het glas, maar ook omdat ze een eigen vorm en plek hebben. Alles werd gebouwd om zo functioneel mogelijk voor de gebruiker te zijn, een humanistische manier van ontwerpen: licht, lucht en ruimte. Bauhaus gaat over veel meer dan gebouwen. Vóór die tijd was een tafel bijvoorbeeld een vaststaand ding, waarbij je enkel kon nadenken over de vraag of de poten een andere vorm konden krijgen. Dat je een tafel kunt maken van een doorlopende buis waarop je een plank legt, dat is Bauhaus.” Hoe wordt daar tegenwoordig naar gekeken? “In de jaren 70 is er een tegenbeweging geweest waarin het functionalisme, zakelijke en efficiënte in het ontwerp plaats moesten maken voor kunst en creativiteit. Nu zien we weer een herbeleving en waardering voor de Gispenmeubelen, strakke lampen en buizenstoelen. Belangrijker is misschien dat het idee dat je met een ontwerp de wereld beter kunt maken, weer actueel is.”
Het Nieuwe Bouwen in Rotterdam Huizen, schilderijen, servies, bestek: ooit keken ontwerpers niet op van een bewerkelijke krul en een versiering meer of minder. Ze vonden alleen aftrek bij mensen met geld, want deze aanpak was kostbaar. In het begin van de 20e eeuw leefde het volk vaak in donkere, meestal vochtige huizen waar licht en lucht nauwelijks binnentraden. Ondertussen broeide het in de schilderkunst. Zo maakten Theo van Doesburg, een van de oprichters van De Stijl, en andere kunstenaars werken die opvielen door strakke lijnen en geometrische kleurvlakken. Deze aanpak sprak architect J.J.P. Oud aan, want met die technieken en materialen en vereenvoudigde vormen zouden betere, betaalbare woningen voor arbeiders gebouwd kunnen worden. Een bezoek aan de ontwerpacademie Bauhaus versterkte zijn idee om woningen te ontwerpen die doelmatig waren, licht en lucht toelieten en dankzij strakke lijnen ook fraai oogden. Deze stijl maakte deel uit van de Internationale Stijl, in Nederland bekend als het Nieuwe Bouwen, een verzamelnaam voor moderne architectuur die gespeend is van versieringen. Oud ging in 1918 bij de Rotterdamse woningdienst aan de slag en kon hier zijn opvattingen over architectuur realiseren. Hij bouwde onder meer blokken in de wijken Spangen, Tussendijken en het Witte Dorp, alle inmiddels gesloopt. Wijken en gebouwen die wel gespaard bleven, zijn de Kiefhoek (deels aangepast na renovatie) op Zuid en een rijtje woningen in Hoek van Holland, die nog in originele staat verkeren. Oud noemt deze woningen voorbeelden van poëtisch functionalisme, want ze waren minder strak dan de woningen die vakgenoten ontwierpen. Ze zijn een elegante voorbode van een nieuwe tijd die komen gaat. (Redactie De Nieuwspeper
met ontwerpen de wereld beter maken
“DAT JE EEN T MAKEN VAN DOORLOPEND WAAROP JE E DAT IS BAUHA
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
CULTUUR
Bauhausfest In samenwerking met onder meer Codarts, Scapino Ballet, Rotterdams Philharmonisch Orkest en Theater Rotterdam gaat Museum Boijmans Van Beuningen een op het historische Bauhaus geĂŻnspireerd programma opzetten. Denk hierbij aan minicolleges, Bauhaus-muziek en theater, performances en workshops. Dit programma vindt plaats op feestelijke momenten zoals de tentoonstellingsopening, de open dag en familiedagen. Tijdens de Museumnacht organiseert het museum een Bauhausfest. Meer informatie: www.boijmans.nl
TAFEL KUNT EEN DE BUIS EEN PLANK LEGT, AUS.â&#x20AC;?
Het Bauhaus in Duitsland. (Foto: Alicia1)
De in 1957 gebouwde voormalige Spaarbank aan de Botersloot is een interessant voorbeeld van de ontwikkeling die architect Oud doormaakte. Voor de oorlog was hij nog een van de promotors van puur op de functie gerichte, zakelijke architectuur zonder tierelantijnen. Later toonde hij zich inschikkelijker. De bank wenste representativiteit. Dus bedacht Oud gebeeldhouwde dieren als de eekhoorn en hamster, die symbool stonden voor sparen. Met de strakke asymmetrische zijgevel en onderste rij ramen laat Oud zien nog steeds schatplichtig te zijn aan het Nieuwe Bouwen. (Foto: Jaap van Rijn)
19
DE
NIEUWSPEPER 6 FEBRUARI 2019
CULTUUR
Dus Wat Gaan Wij Doen Festival
20
Daten met senioren De Nieuwe Poort brengt jong en oud samen voor een verrassende Valentijnsdate. Want niet alleen telt de stad veel eenzame ouderen, ook genoeg jongere stadsbewoners hebben best wel behoefte aan wat meer contact. Althans, dat hopen ze bij De Nieuwe Poort. Tijdens een kennismakingslunch wordt er gemixt en gematcht om vervolgens samen op stap te
gaan, denk aan een rondje Boijmans, een potje biljarten of gewoon een blokkie om. Waar het om gaat, is dat je ervaringen en verhalen uitwisselt, wat misschien wel het begin is van een mooie vriendschap. Dus wie weet, voor je ’t weet, heb je een date.
De Nieuwe Poort, 16 februari, www.denieuwepoort.org
ART ROTTERDAM WEEK Dompel je onder in de wereld van kunst. De stad bruist van tentoonstellingen, pop-up shows, openingen en kunst- en designbeurzen. Diverse locaties | wo 6 t/m zo 10 feb
LOLITA
Wil jij weten hoe je jezelf en het milieu écht ontlast? Ga op reis naar je duurzame zelf en ontmoet pioniers, professors, makers, ondernemers en andere duurzame denkers en doeners tijdens het Dus Wat Gaan Wij Doen Festival in BlueCity. Doe daar inspiratie op en leg je bankrekening,
energiecontract en verzekeringspakket onder een duurzame loep bij het Tranformatieterras. Neem een kijkje bij innovatieve start-ups die positief bijdragen aan een betere toekomst. Wie weet, houd je er zelfs een baan aan over. Je kunt ook aan de groene bak tijdens het ma-
Misbruik is een probleem dat de hele maatschappij aangaat, maar met kinderen praten we er liever niet over. We verzwijgen of verdoezelen het thema. In deze voorstelling staan een volwassen man en een meisje van twaalf recht tegenover elkaar. Mooi Weer & Zo | do 7 feb | 18.00 u
ken van een wormenhotel voor de compostbak. En laat je terloops door deskundigen goed informeren over het klimaatprobleem. BlueCity 010, 9 februari, www.duswatgaanwijdoen.nl
Muzikaal voortborduren op The Vive la France en in Clash Sjaarloos Lekker uit je dak op de muziek van The Clash en muzikale zielsverwanten. De dj’s van Rotown’s Related Artists nemen het nummer Should I Stay or Should I Go van The Clash als uitgangspunt om
muzikaal te meanderen van Iggy Pop naar Blondie en dan door te pakken naar Joy Division en los te gaan met The Cure om via een omweg The Jesus and Mary Chain, Black Lips en Parquet Courts
te bereiken. Welke muzikale associaties nog meer teweeg worden gebracht, merkt de bezoeker vanzelf. Aan jou de keuze of je erbij bent. Rotown, 15 februari, www.rotown.nl
Zondagochtendconcerten Zondag 10 februari Zondag 17 maart Zondag 24 maart
Van Smartlap tot Opera XXL Sunday Morning Crooners: ode aan The Rat Pack Tribute to John Denver door John Adams & band
NIEUWE PROGRAMMA SEIZOEN 2019-2020 BEKEND, ZIE HET GEHELE PROGRAMMA OP ONZE WEBSITE Grote Zaal de Doelen te Rotterdam - 11.00 uur Bestellen en meer informatie via internet of telefonisch www.zondagochtendconcerten.nl - 010 4225244
De Oude Kerk in Sjaarloos blijkt in trek. Want hier brengt de Rotterdam Chamber Music Society beroemde kamermuziek van vijf Franse componisten ten gehore. Tijdens het concert Vive la France hoor je onder meer Prélude à l’aprèsmidi d’un faune (1894) van Claude Debussy, Maurice Ravels sonate voor viool en cello en Chants d’Auvergne van Joseph Canteloube. Het tweede deel staat in het teken van Francis Poulenc met zijn trio voor hobo, fagot en piano. De avond eindigt met Le bal masqué, een muzikaal zelfportret in zeven delen van componist en surrealist Max Jacob.
Laat je meeslepen door de muzikale joie de vivre zoals die klonk in Franse kamers in ver vervlogen tijden. Ook Koffie & Ambacht, dat charmante zaakje op Zuid, heeft de kerk geboekt voor de serie Koffie & Ambacht Goes To Church. Het podium zal ruimte bieden voor de menselijke stem van bijzondere zangeressen als Josephine Foster (USA), Dominique Van Cappellen-Waldock (BE) en Suzana Laşcu (RO). Oude Kerk Rotterdam Charlois, 13 februari, www.rotterdamchambermusicsociety.nl & 16 februari,www.koffie-ambacht.nl
ALLE DAGEN KERMIS In dit tragische en komische liefdesverhaal van echtpaar Kokkie en Frans proberen ze met vallen en opstaan hun rupsbaan en hun huwelijk overeind te houden. De voorstelling belooft een ontroerende, maar ook vrolijke belevenis te worden. Studio de Bakkerij | vr 8 feb | 20.30 u
ASHTON BROTHERS – CONCERTO ESPLOSIVO Een explosieve mix van muziek, acrobatiek en tovenarij. Nieuwe adembenemende trucs, hilarische acts en muzikale hoogstandjes worden aangevuld met favorieten uit de oude doos. nieuwe Luxor Theater | za 9 feb | 20.00 u
TUSSEN KUNST & KIDS (6+)
€ 14
Joris Lutz en zijn sidekick uit groep 7 of 8, praten, eten, dansen, zingen en lachen. Met anti-verveeltips, een lievelingsboek, optredens, reportages, een quiz met mooie prijzen en nog veel meer. FC Walhalla | zo 10 feb | 15.00 u
VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA KIJK OP UITAGENDAROTTERDAM.NL