PAGINA 6-7
JAARGANG 3, NR. 8 19 APRIL - 2 MEI 2017
Pittig en inspirerend nieuws over Rotterdam
Je gevoelens van heimwee weg eten met túró rudi
DE NIEUWSPEPER IS EEN UITGAVE VAN METRO
Brienenoord, een nieuwe ontmoetingsplaats voor en door Rotterdammers
PAGINA 14-15
KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP WWW.DENIEUWSPEPER.NL
@DENIEUWSPEPER
EEN OPVALLEND VERHAAL:
DE BLAUWE ECONOMIE DIE STEEDS MEER VORM KRIJGT IN BLUECITY PAGINA 8-9-10-11
(Foto: Jaap van Rijn; stoelen van Gijs van Gemerden)
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
STAD
ROTTERDAM SPEELT 24/7 Daniel Den Hoed Stichting eerste winnaar in vernieuwd Holland Casino in Rotterdam, dat vanaf nu 24 uur per dag, zeven dagen per week geopend is. Holland Casino Rotterdam heeft vorige week vol trots haar vernieuwde vestiging aan het Weena geopend. Het verbouwde casino houdt voortaan de deuren 24 uur per dag en zeven dagen per week open. Een swingende parade waarin de diversiteit van Rotterdam centraal stond, vormde de aanloop naar de traditionele eerste kogel in de roulettecilinder. Nummer 23 viel en dat leverde de Daniel den Hoed Stichting een donatie op van meer dan elfduizend euro. Na ruim een jaar verbouwen is de Rotterdamse vestiging van Holland Casino helemaal klaar voor de toekomst. Het pand werd vrijwel helemaal voorzien van een nieuw interieur en meteen gereed gemaakt om 24 uur per dag open te zijn. Holland Casino CEO Erwin van Lambaart: „Als geboren Rotterdammer ben ik erg trots dat wij in deze stad het allereerste 24-uurs casino van ons bedrijf openen. In deze geweldige stad draait alles 24 uur per dag door, en daar hoort natuurlijk ook een 24/7 uitgaanssector bij. Holland
Casino trots daar vanaf nu deel van uit te maken.” „In onze nieuwe vestiging hebben wij werkelijk alles in huis om onze gasten van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat een geweldige casinobeleving te bieden. Niet alleen met ons uitgebreide aanbod speeltafels en speelautomaten, maar zeker ook met de twee restaurant en de unieke sportsbar die 24/7 sport vanuit de hele wereld uitzendt”, aldus casinomanager Peter Voolstra. In het nieuwe casino kunnen gasten 24 uur per dag en zeven dagen per week genieten van het spannendste spelaanbod van Rotterdam en dat allemaal in een veilige en verantwoorde omgeving. De speeltafels zijn elke dag geopend van 12.00 tot 03.00 uur en de speelautomaten blijven dag en nacht draaien. Eten kan de hele dag door van ontbijt tot een snack in de nacht. Voor wie uitgebreider wil tafelen, is er een restaurant met snelle en smaakvolle gerechtjes uit de hele wereld en een traditioneel restaurant om uitgebreid te dineren.
‘‘
ROTTERDAM SPEELT 24/7 NU DAG & NACHT OPEN SPEELT U MEE? ROULETTE – BLACK JACK – POKER PUNTO BANCO – SPEELAUTOMATEN SPORTSBAR – RESTAURANTS – ENTERTAINMENT HOLLAND CASINO ROTTERDAM WEENA 624
In deze geweldige stad draait alles 24 uur per dag door, en daar hoort natuurlijk ook een 24/7 uitgaanssector bij.
’’
02
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
OPINIE
COLUMN JAAP VAN RIJN
NIEUW ROTTERDAMS
PEIL
KANNIE WAAR ZIJN?!
LEKKER BELANGRIJK...
NIET LULLEN MAAR POETSEN
HELEMAAL DE BOM
Vetgoed: Bram Ladage ziet Abraham en deelt een jaar lang gratis patat uit aan jarigen 633.471 Rotterdammers: zo’n 230 gram friet per puntzak = 145.698 kiilogram patat. Dat wordt overuren draaien.
Rotterdam, het Eindhoven van de toekomst? Steeds meer mensen spannen zich in om op minder verspillende manieren met aardse bronnen om te gaan. Zij onderkennen dat onze manier van consumeren niet zonder risico is. Deze mensen blijven niet op hun handen zitten maar verkennen de mogelijkheden.
Deel Rotterdam krijgt slim elektriciteitsnet met slimme meters die per 15 minuten doorgeven of een hoog of laag tarief geldt Het idee: stimulere en van lokale e energieprroductie, vo oor een hogerr stroomaan nbod. De ru un op zonnep panelen kan n beginnen!
Hoe bestrijd je oververhitte lastpakken rond de Zevenhuizerplas? Met een warm-weer-protocol (woord van het ja aar!), daarvan krijgen die gassies bliijkbaar koudwatervrees.
Jan Boskamp zoekt voor T-shirtmaker volslanke 010-mannen met buikje, want modellenbureaus leveren geen gezellige dikkerds 5 seconden googelen en, ja hoor, beet: Barry r P., te huur bij www.echtemensen.com. Best een slimme truc om de aandachtt te trekken. Die 010-modellen wel netjes betalen, hè!?
Ook in Rotterdam voelen velen de noodzaak om aan te pakken. De initiatieven komen van particulieren en bedrijven. Soms na zachte drang van de overheid. Neem het Energieakkoord. Na een paar jaar soebatten is de kogel door de kerk. De zweep van demissionair minister Kamp is een algemene maatregel van bestuur. Daarmee hoefde hij alleen licht te dreigen. De energie-intensieve industrie belooft haar verantwoordelijkheid te nemen en zal een extra energiebesparing doorvoeren van 9 petajoule oftewel 9 miljoen miljard joule. Dat is het energieverbruik van een stad als Zwolle. Rotterdam kent een aantal van dergelijke industrieën. Ook telt het havencomplex bedrijven die geld verdienen met het bewerken van fossiele brandstoffen. Zij zien de noodzaak tot aanpakken. Zo zal raffinaderij Shell Pernis een Warmte Overdracht Station gaan bouwen voor het transport van restwarmte naar zeker 16.000 Rotterdamse huishoudens. Met deze techniek kan Shell op jaarbasis wellicht zo’n 0,6 petajoule op energie besparen en de CO2-uitstoot verminderen. Maar er moet meer gebeuren, zo vindt Henk Volberda van de Erasmus Universiteit. Deze hoogleraar constateert op basis van onderzoek dat havenbedrijven te weinig geld in innovatie steken. De geldstromen steken bleek af bij wat bedrijven in brainport Eindhoven, dé technologie hot spot van Nederland, investeren. Deze investeringen betalen zich daar terug in een bovengemiddelde groei. Het Havenbe-
‘‘
De geldstromen steken bleek af bij wat bedrijven in brainport Eindhoven investeren.
Colofon De Nieuwspeper verschijnt samen met dagblad Metro en wordt in geselecteerde gebieden huis-aan-huis verspreid. Tevens is De Nieuwspeper verkrijgbaar bij afhaalpunten in Rotterdam en de regio. Hoofdredactie Jaap van Rijn Redactie redactie@denieuwspeper.nl Vormgeving Metro
(FOTO: ANP)
drijf spoort bedrijven dan ook aan om over te stappen op andere energiebronnen. Dat zal niet alleen de CO2-uitstoot verminderen, maar ook de innovatie aanjagen. Waar kunnen we op andere plaatsen in Rotterdam-Rijnmond Eindhovense taferelen gaan aantreffen? Wellicht op de RDM Campus rond de Heijsehaven op de Heijplaat. Of in het M4H-cluster bij en achter het Marconiplein. Ook interessant is het zorgcluster van Erasmus MC. En wat te denken van de inspanningen van de kleinschalig werkende ondernemers in BlueCity aan de oevers van de Nieuwe Maas? Zijn ze daar vooral lief en leuk bezig of heeft BlueCity potentie tot opschaling? De tijd zal het leren. Onderzoek onder start-ups wijst uit dat kleine ondernemingen met groeipotentie de lat hoog leggen en groot durven te denken. Ook beschikken ze over onderscheidende concepten. Het duo achter Fruitleather zit dan op het juiste spoor. Ze willen met fruitleer de grootste leverancier van plantaardig leer worden. Ook bijzonder: de voor Nederland unieke circulaire kantoren waarmee BlueCity een ecosysteem kan worden. Rotterdam, het Eindhoven van de toekomst? Laat Eindhoven liever het Rotterdam van de toekomst worden.
Advertentieverkoop adverteren@denieuwspeper.nl
Tonia van Nieuwenhuijzen 06 - 4905 4783 t.van.nieuwenhuijzen@tmg.nl Carin Broere 06 - 5758 0037 c.broere@tmg.nl
Online www.denieuwspeper.nl www.facebook.com/ denieuwspeper
Alle rechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden nadrukkelijk voorbehouden en berusten bij De Nieuwspeper. Op het gebruik van deze uitgave zijn de Algemene Toepassingsvoorwaarden van De Nieuwspeper van toepassing. De Nieuwspeper is een uitgave van Telegraaf Media Groep.
’’
Matthijs Goes en Jaap van Rijn wisselen elkaar elke Nieuwspeper op deze plek af.
3
8 twee-onder-een-kapwoningen type Schoener! • NOG MAAR DRIE WONINGEN BESCHIKBAAR • BOUW IS REEDS GESTART! WONEN AAN DE MAAS - RIDDERKERK
KOM OP ZATERDAG 22 APRIL TUSSEN 11.00 EN 13.00 UUR NAAR DE OPEN DAG OP DE BOUWLOCATIE NABIJ DE RINGDIJK 498A TE RIDDERKERK. Wij ontvangen u graag in de groene keet van Bouwbedrijf BAM om u te informeren waarom het zo aantrekkelijk wonen is in Riederwerf.
OPEN DAG
vanaf € 430.500,- v.o.n. Kenmerken type Schoener: • Riante twee-onder-een-kapwoning van 6 meter breed • Schuifpui aan achterzijde • Ruime halfsteens berging met houten deuren • Parkeren op eigen terrein • Inclusief grote (woon)keuken aan voorzijde met mogelijkheid van kookeiland • Standaard 4 slaapkamers op de eerste verdieping
• Woonoppervlak GBO 164 m2 • Inclusief complete badkamer • Separaat toilet eerste verdieping • Standaard dakkapel aan voorzijde op de tweede verdieping • Mogelijkheid om hier twee extra slaapkamers te maken + was-/droogkamer • Ruime percelen vanaf circa 232 m2 • Tuin van 9 meter breed en circa 12 meter lang met uitzicht over de Donckse Griend
Ervaar zelf hoe mooi het wonen in Riederwerf is…
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
STADSGEZICHT
STADSGEZICHT IJSSELMONDE Een huiskamervraag. Waar in de regio heb je zo’n fijn zicht op een schilderachtig dorpje, omkaderd door struweel en slikken met droogvallende geultjes waarin vogels zich te goed doen aan waterdiertjes? Denk je aan getijdenwater ergens aan de rand van de Zuid-Hollandse eilanden? Of vermoed je dat deze plaat werd geschoten ergens bij de Biesbosch of in Zeeland? Zoek het dichter bij huis. Je kijkt naar het ZuidHollandse eiland IJsselmonde, met zicht op het oude dorp IJsselmonde, vanaf het Eiland van Brienenoord, een stuk natuur maatje postzegel. Met als soundtrack dreunend verkeer, dat recht boven het hoofd over de Van Brienenoordbrug raast. Hoe zal het hier over pak ’m beet 10 jaar klinken? Wellicht hoor je dan alleen nog zacht bandgeruis van elektrisch verkeer. Laat maar komen, die groene toekomst. (Foto: Jaap van Rijn)
5
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
CITYLAB010
6
BRIEN TE
GEEFT BOUWPLAATS Op het terrein van het clubgebouw De Arend en De Zeemeeuw van het Eiland van Brienenoord streek drie jaar geleden een bont gezelschap neer van sociale en culturele ondernemers. Stichting Grondvesten werkt hier samen met vrijwilligers, het Brien Team, hard aan de realisatie van Buitenplaats Brienenoord, een nieuwe ontmoetingsplaats voor en door Rotterdammers.
M
arion Hennink is een van de vijf initiatiefnemers: “Drie jaar geleden organiseerden we hier ons eerste zomerkamp voor volwassenen. De beheerders vroegen ons of we deze bijzondere plek van hen wilden overnemen. Het project had namelijk nogal wat voeten in de aarde. Het was lang onduidelijk wie nu eigenlijk de eigenaar van het pand was. Uiteindelijk bleek het de gemeente Rotterdam te zijn, ze waren het alleen ‘vergeten’. Ergens in de jaren 50 kreeg de gemeente met de onteigening van de scheepswerf van Wilton-Feijenoord de gebouwen in handen. Er was in al die jaren weinig onderhoud gepleegd. Toen wij het beheer overnamen en het pand werd gekeurd, bleek de bebouwing in zo’n slechte staat dat deze werd afgekeurd. Het was tijd voor een nieuw pand en een nieuw plan.”
Co-creatie “We zijn met verschillende partijen gaan brainstormen over hoe we dit konden aanpakken. In plaats van sloop en nieuwbouw besloten we zoveel mogelijk bestaand materiaal te recyclen. Zo zijn we bij Superuse Studios terechtgekomen, bekend van hergebruikprojecten zoals Blue City [zie het artikel vanaf pagina 8; red.]. Nadat we gezamenlijk een programma van eisen opstelden, ontwierp Superuse een bouwplaat waarmee we met verschillende partijen een gezamenlijk ontwerp maakten. Professionals werkten samen met mensen van verschillende leeftijden. Het ontwerp is dus echt in co-creatie ontstaan.” Kruisbestuivingen “We willen zoveel mogelijk mensen enthousiast maken over deze plek en de plannen. Het clubgebouw is in de jaren
30 gebouwd door 60 werkloze jongeren. In die geest wordt er nu gewerkt aan een nieuwe wederopstanding. We gaan hier straks nog veel meer nieuwe kruisbestuivingen en ontmoetingen organiseren die een impuls geven aan de groei en bloei van Rotterdam.”
Veerkracht Marion stelde een sloop- en bouwteam samen met vrijwilligers met uiteenlopende achtergronden, doorzetters die veel tegenslag kenden, zodat je hen gerust het Brien Team kunt noemen: “Een van onze oudere jongeren Richard is 25 jaar geleden gevlucht uit Nigeria en kreeg kort geleden zijn Nederlandse paspoort. Toch is hij altijd vrolijk en een harde werker in het team. De veerkracht van die man vind ik bijzonder.” De vrijwilligers worden op het werk opgeleid door het duurzame sloop- en saneringsbedrijf Oranje. Aannemer Koen Kegel van Oranje: “We werken zoveel mogelijk met wat er voorhanden is. Dat geldt voor het materiaal en voor de mankracht; denk aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We leiden ze op en zorgen dat ze een veiligheidscertificaat halen, zodat ze later ook elders aan de slag kunnen in de bouw. En we sorteren het sloopmateriaal secuur op wat nog bruikbaar is.” Marion: “Wanneer het nieuwe pand
Kenmerkend voor de transformatie van de clubgebouwen De Arend en De Zeemeeuw: werken volgens het principe van de circulaire economie. Zo wordt zoveel mogelijk bestaand bouwmateriaal gerecycled.
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
CITYLAB10
7
Eiland van adel, vissers, stadsboeren & hooglanders
EAM
In een buitenbocht van de Nieuwe Maas groeiden door het getij van rivier- en zeewater slibplaten langzaam aan elkaar en raakten vervolgens begroeid met riet, biezen en griend. De Groene Plaat en Slibplaat groeiden aan elkaar vast; mensen maakten er een kade voor de zalmvisserij. In dit deel van de rivier werd destijds veel zalm opgevist. Het schuin tegenover het eiland liggende Zalmhuis was vroeger een zalmoverslag annex vismarkt met het bijbehorende etablissement Zalmhuys. Halverwege de 19e eeuw kocht baron Van Brienen van de Groote Lindt het visrecht op de Nieuwe Maas. Zo werd de Groene Plaat een centrum voor de zalmvisserij. De beuk erin Het visrecht kwam nog in andere handen voordat de gemeente Rotterdam door annexatie eigenaar werd van het dichtbeboste eiland. Het eiland werd op juiste waarde geschat: de jeugdclubhuizen De Arend en De Zeemeeuw verrezen in het bos. De groene oase verloor echter zijn charme in de Tweede Wereldoorlog. De
Duitse bezetters waren verantwoordelijk voor ontbossing: gerooide boomstammen moesten het eiland ontoegankelijk maken voor de voor hen vijandelijke vliegtuigen. Tijdens de hongerwinter verdween het resterende hout in Rotterdamse kachels. De jeugdhonken hielden het zeventig jaar vol, dit jaar ging de beuk erin. Getijdenpark Sinds 2003 wordt het Eiland van Brienenoord beheerd door het ZuidHollands Landschap. De organisatie heeft plannen om in 2019 bij het eiland een getijdenpark aan te leggen, ter bevordering van de diversiteit van de natuur en de flora en fauna op en rondom het eiland. Op 22 mei wordt er een themadag georganiseerd rondom deze en andere plannen. Sinds juni 2000 grazen er Schotse hooglanders op het eiland, een gevolg van een samenwerking tussen de gemeente en het Wereld Natuur Fonds Nederland. Meer informatie over het getijdenpark: www.deltatalent.nl
TEKST: CINDY MIRANDE BEELD: JAAP VAN RIJN
BRIENENOORD VORM Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met CityLab010, de werkplaats voor de stad van morgen. Hier ontmoeten mensen met goede ideeën en hart voor Rotterdam elkaar. CityLab010 verbindt pioniers met expertise, middelen en relevante netwerken en geeft ruimte aan het experiment door in gesprek te gaan met mensen met goede kansrijke plannen. CityLab010 opent deuren binnen het gemeentelijke netwerk die normaal gesloten blijven, en brengt plannenmakers ook in contact met financieringsbronnen, zoals banken, fondsen, crowdfunding en subsidies. Voor de uitvoering van plannen stelt de gemeente Rotterdam in 2017 ruim 3 miljoen euro beschikbaar. Mensen met een goed plan melden zich tot 1 juni aan bij www.citylab010.nl. Studenten van de Dutch Filmers Academy doen verslag van CityLab010 initiatieven. Ze maakten een filmpje het Eiland van Brienenoord. Kijk op www.nieuwspeper.nl en www.citylab010.nl naar hun filmverslag.
toch de handen hiervoor op elkaar te krijgen, ook al konden wij het niet goed plaatsen. Het plan is bijvoorbeeld mogelijk gemaakt door de inzet van collega's van Cultuur, terwijl het veel breder is. Bij CityLab010 gaat het ook om experimenten en daar is dit initiatief een mooi voorbeeld van.”
er eenmaal staat, willen we onze vrijwilligers een belangrijke rol laten vervullen bij het runnen van deze plek. Hiermee hopen we hun een betere toekomst te bieden.”
CityLab010 Marion: “Twee derde van onze begroting hebben we via verschillende geldstromen kunnen binnenhalen; een kwart van dat bedrag komt vanuit CityLab010. We zijn gestart met een crowdfunding waarbij je voor 50 euro vriend van de Buitenplaats kunt worden. Daarnaast zijn we op zoek naar bedrijven die ons willen sponsoren en lopen er nog enkele subsidieaanvragen en gesprekken met mensen in het bedrijfsleven. De medewerkers en partners van CityLab010 organiseren niet alleen subsidie voor goede plannen, maar ondersteunen ons ook waar nodig met hun netwerk en kennis. Wat dat betreft, is de opzet van CityLab010 een verbetering ten opzichte van het Stadsinitiatief. In plaats van maar een paar projecten te ondersteunen met veel geld verdelen ze nu kleinere geldbedragen over meer initiatieven.” Projectleider Rob van den Bos van CityLab010: “Normaal gesproken weet de gemeente geen raad met dit soort projecten. Het paste niet binnen een van de kokers van de gemeente. CityLab010 heeft geholpen om binnen de gemeente
Initiatiefneemster Marion Hennink: “Alle goede ideeën zijn hier welkom, of je nu jong, oud, arm, rijk, kunstenaar, ondernemer, trambestuurder of leraar bent.”
Nieuwe toekomst Marion: “Bij Buitenplaats Brienenoord staat de toekomst centraal met respect voor en behoud van het verleden. Alle goede ideeën zijn hier welkom, of je nu jong, oud, arm, rijk, kunstenaar, ondernemer, trambestuurder of leraar bent. We hopen dat in en rondom het nieuwe pand nieuwe generaties Rotterdammers kunnen genieten van de schoonheid van het natuureiland. We blazen de traditionele zomerkampen nieuw leven in, gaan workshops organiseren over de toekomst van Rotterdam en in het weekend zijn we open als natuurcafé. Ook kunnen mensen Buitenplaats Brienenoord huren voor vergaderingen of andere activiteiten. Wat er ook gebeurt, er wordt altijd samen gekookt en we eindigen de dag rond het kampvuur.” Meer informatie: www.buitenplaatsbrienenoord.nl
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
ONDERNEMEN 08
DE BLAUWE ECONOMIE BLOEIT LANGS DE MAASOEVER De glijbaan buitenom en kapotte tegels en palmbomen doen nog denken aan het subtropisch zwemparadijs. Inmiddels huisvest het iconische pand BlueCity, een netwerk van zo’n 50 ondernemers die werken volgens de principes van de ‘blauwe’ economie. Hierbij is het afval van de één de grondstof voor de ander. TEKST: ILJA POST BEELD: SOPHIE DE VOS Het initiatief voor BlueCity komt van Siemen Cox, die zo’n vier jaar geleden via antikraak in Tropicana terechtkwam. Hij is ook de man achter RotterZwam, dat hij samen met Mark Slegers begon. Zij worden in Rotterdam gezien als dé pioniers van de blauwe economie. In de voormalige kleedkamers van het zwembad kweken Siemen en Mark oesterzwammen op het koffiedik van lokale koffietentjes en de eveneens in Tropicana gevestigde Aloha Bar. De kok van deze bar verwerkt de oesterzwammen tot smakelijke bitterballen. De businesscase van RotterZwam spreekt nog altijd tot de verbeelding. Een lokale kringloop: van afval tot voedsel – dat is de blauwe economie ten voeten uit. Of zoals initiatiefnemers Mark Slegers en Siemen Cox het verwoorden: “In de natuur bestaat geen afval. De output van het ene systeem is de input voor het andere systeem. Op die principes hebben wij ons bedrijf ingericht. En daarmee verdienen wij ook geld en creëren we werkgelegenheid.” De filosofie van de mannen is geïnspireerd op de ideeën van Gunter Pauli, een Belgische duurzaamheidsgoeroe. Zijn boek The Blue Economy staat aan de basis van BlueCity, de transformatie van het oude Tropicana tot een state-ofthe-art testlab voor de circulaire economie. Want ja, hartstikke leuk natuurlijk, oesterzwammen uit koffiedik kweken. Maar wanneer je écht naar een wereld zonder afval wilt, zul je meer reststromen aan elkaar moeten kunnen koppelen. En om dat te kunnen, zijn er meer ondernemers nodig. “Lampen, notitieblokjes, you name it!” Mark en Siemen gingen op zoek naar andere ondernemers die zich richten op voor-
Vrijwel alles wat we normaal zouden weggooien, kan worden gebruikt als grondstof om een nieuw product te maken beelden uit het boek van Pauli. Inmiddels vonden meer ondernemers een plek in het pand van BlueCity. Een bierbrouwer en een bakker gebruiken elkaars gist, een spirulina-algenkweker draait op CO2 en restwarmte van de zwammenkweek, en van het koffiedik worden inmiddels bio-plastics met behulp van melkzuurbacteriën gemaakt. Stadsimker Abderrahim Bouna produceert honing en levert bijenwas aan een lokale meubelmaker en een bio-vergister maakt van voedselresten warmte, stroom en mest. “Wanneer je erover nadenkt, zijn het allemaal vrij logische oplossingen”, aldus BlueCity-marketingmanager Diana van Ewijk, die ons rondleidt door het nog altijd vrij desolaat aandoende zwemparadijs. “Je moet het alleen leren zien én beseffen dat afval eigenlijk niet bestaat. Vrijwel alles wat we normaal zouden weggooien, kan worden gebruikt als grondstof om een nieuw product te maken. Een voorbeeld zijn de gele vertrekborden van de NS. Bij elke nieuwe dienstregeling moeten die opnieuw worden gemaakt. De oude worden dan weggegooid. Zonde, aldus Verdraaid Goed, een van onze huurders. Dus wat doen ze? Ze maken allerlei producten van de desnoods gesmolten, gele brei: lampen, notitieblokjes, you name it!”
Diana van Eeuwijk, Blue City’s Soephoofd en tevens storytellende scepterzwaaier over de publieke r een van de vliegtuigstoelen in de installatie Chairs of Woo. De stoelen zijn ook verkrijgbaa r bekleed geoogst moerasratbont. Kijk op www.furch air.com voor meer info over dit re-use ontwe rp van Gijs v (Foto: Jaap van Rijn)
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
relaties, poseert in d met ecologisch van Gemerden.
ONDERNEMEN 09
Blue Food Festival & World Disco Soup Day De vruchten van alle arbeid in BlueCity proeven? Dat kan. Op zaterdag 29 april is BlueCity gastheer van het Blue Food Festival, onderdeel van de World Disco Soup Day. Op die dag zullen wereldwijd mensen aandacht vragen voor de enorme voedselverspilling waaraan we ons met z’n allen schuldig maken. Het festival wordt georganiseerd door Slow Food Nederland, Youth Food Movement Rotterdam, het Rotterdams Milieucentrum en BroodNodig. De laatste zamelt oud brood in, dat verwerkt wordt tot nieuwe gerechten en compost. Biertje van oud brood Angelique Vandevenne, initiatiefneemster van BroodNo-
dig: “Om 13.30 uur start de dag met kookworkshops. Op het ritme van de beats van an de dj maken we soep van n geredde groenten, tossti's van gered brood en sambal van gered-de pepers. Ook kun je op de Blue Food-markt kennismaken met Vet & Lazy, die een speciaal voor deze dag g gebrouwen biertjje van oud brood zullen laten proeven. Aan n het einde van de midda ag onthullen we de BroodN Nodig-vergister, die biogas maakt akt van oud brood.”
eigen bedrijf Soepstarter presenteren. Ze leert de bezoekers g hoe je van groente en fruit datt je anders weg zou gooien, kkere soep lek aakt. ‘Soepma oofd’ Diana ho iss een ware meester eworden in ge het koken met kliekjes m en e ze raadt dereen aan ied oorbeeld te haar vo Omdat het volgen. O ooral doodlekker is, maar vo zonde om al die ing ingedroogde wortels, kromme komkommers en gebutste tomaten weg te gooien. Haar speciale mix van gedroogde groente, krui-
BlueCity
Soephoofd Diana van Ewijk zal die dag haar
den en specerijen maakt het mogelijk om binnen 15 minuten een lekkere soep te maken van ‘weggooigroente’ uit eigen koelkast. Diana: “Als iedereen om de week kliekjessoep zou maken, besparen we jaarlijks zo’n 13 miljoen kilo aan anders weggegooide groente. Goed voor het milieu, maar ook voor jezelf. Soep is een heel makkelijke manier om groente te eten. Eén kop levert je ongeveer 125 gram groenten. Geen overbodige luxe, wanneer je nagaat dat slechts 5% van alle Nederlanders voldoende groente eet.” Benieuwd naar BlueCity, de circulaire economie of initiatieven om voedselverspilling tegen te gaan? Bezoek zaterdag 29 april het Blue Food Festival.
eving waarin we kringlopen weten te De stadslandbouwers van RotterZwam geloven in een samenl benutten en voedsel lokaal te produceren.
sluiten, grondstoffen maximaal te
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
ONDERNEMEN 10
Productontwerper Emma van der Leest (r.) onderzoekt in het Blue City Lab hoe biologische materialen kunnen worden omgezet in producten. Industrieel ontwerper Loeke Molenaar (l.) laat ontwerpers en wetenschappers samenwerken aan een circulaire, economische productie.
BlueCity
hier een centrale rol in. De
Circulaire kantoren zijn al-
economie. Waar die laatste in cirkels denkt, gaat het in de blauwe economie om netwerken. Zo is 90% van de materialen voor BlueCity lokaal ‘geoogst’ hergebruikt materiaal. De overige 10% bestaat uit materiaal dat opnieuw bruikbaar is. De kantoren profiteren van de klimatologische eigenschappen van het gebouw; het toevoegen van installaties is dan ook tot een minimum beperkt. BlueCity-ondernemers als meubelmaker Okkehout, ontwerpatelier KEES en recycling designplatform Oogstkaart droegen bij aan de inrichting.
(ver)bouwen wordt bekeken welk materiaal als reststroom beschikbaar is. Yvette Govaart, projectleider transformatie BlueCity: “Je gaat uit van hergebruikt materiaal – niet van een plattegrond, gebaseerd op standaard bouwelementen.” Deze werkwijze vraagt van de uitvoerders veel flexibiliteit én vakmanschap. Later dit jaar opent BlueCity nog meer productieruimtes, is het lab 100% operationeel en starten de werkzaamheden voor de verbouwing van de dome, de voormalige zwembadruimte en het meest iconische gedeelte van BlueCity.
De eerste circulaire blauwe economie gaat een lesbehalve business as usual in kantoren in Rotterdam stapje verder dan de circulaire Nederland. Bij het circulair BlueCity opende onlangs een kantoorvleugel in de voormalige discotheek Club Tropicana. Daarmee realiseert BlueCity de eerste circulaire werkplekken van Rotterdam. Het kantoorconcept is bedoeld voor innovatieve bedrijven die met hun producten en diensten de groei van de circulaire economie versnellen. Bij de bouw van de kantoorvleugel werd ook voor de blauwe filosofie kozen. Blauwe economie gaat uit van een aantal principes die maken dat duurzaamheid niet duur hoeft te zijn. Afval als grondstof speelt
Stadsimker Abderrahim Bouna levert bijenwas aan een lokale meubelmaker
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
Fruitleer Fruitleather Rotterdam is ook een mooi voorbeeld van circulaire economie. Het is een initiatief van Koen Meerkerk en Hugo de Boon, twee baseballpetjes dragende Willem de Kooning-alumni, die je op het eerste gezicht eerder in het skatepark zou verwachten dan aan het roer van een duurzaam werkend bedrijf. Hun idee: rottend, afgedankt fruit omzetten in plantaardig leer. Vandaar de naam, Fruitleather: fruitleer. Geloof het of niet: de jongens hebben inmiddels al zo’n 9 ton fruit omgezet in 1175 meter plantaardig leer. Het idee voor fruitleer ontstond tijdens een schoolproject waarbij Koen en Hugo ‘iets’ moesten ontwerpen van afval. Koen: “Dat afval was snel gevonden. Het afgedankte fruit dat achterbleef na de markt op de Binnenrotte, zo’n beetje om de hoek van onze school. Daar besloten we mee te gaan experimenteren. Na heel wat brainstormen en proberen ontdekten we dat je van fruitresten een product kan maken dat veel op leer lijkt.” Dierenleedvrij De fruitleermannen besloten het project als afstudeeronderwerp te gebruiken. Met minimale middelen begonnen ze aan het verbeteren van het product. “De Willem de Kooning Academie steunde ons in wat we wilden doen”, zegt Hugo. “Ze waren ruimdenkend. Gelukkig maar, want we trokken iedere keer een plakkend en stinkend spoor van fruitsap door de school. De fruitpulp zat soms letterlijk tot aan het plafond.” Desondanks had het duo al vrij snel door dat ze iets met toekomst in handen hadden. “We hielden een eindexpositie op de Coolsingel, waar veel media op afkwam. Ook bedrijven toonden interesse, waaronder Stahl Europe, wereldleider in coatings voor autoleer. Zij testen nu ons fruitleer, zo-
Blue Food Festival zoekt vrijwilligers Het Blue Food Festival zoekt vrijwilligers om op zaterdag 29 april mee te werken in BlueCity. Wil jij voedsel redden van de prullenbak? Meld je dan aan als vrijwilliger. Samen met een team toffe food fighters verwerk je groenten tot een giga discosoep en help je mee aan de wereldse gerechten in de kookstudio's. Help je liever bij de op- en afbouw? Dat kan ook.
Doe mee en mail naar rotterdam@youthfoodmovement.nl
dat het straks even sterk is als regulier leer en we er producten als schoenen en jassen van kunnen maken. Maar dan dus dierenleedvrij en veel energiezuiniger dan de productie van echt leer.” Zo ver zijn de jongens nog niet, want ze zitten in de ontwikkelingsfase, op zoek naar het final recipe. Over zo’n anderhalf jaar hopen ze hun fruitleer te hebben geperfectioneerd. Tot dan blijft het zoeken naar de beste mix. Koen: “Nectarines en pruimen doen het erg goed. Datzelfde geldt voor de combinatie appel, peer en banaan. Momenteel experimenteren we vooral met mango: verzamelen, handmatig de pit eruit halen, inkoken, drogen en uitrollen.” “Zo proberen we op onze eigen unieke wijze voedselverspilling tegen te gaan”, zegt Hugo tot besluit. “Het enige wat na afloop overblijft, zijn de fruitpitten. Maar het mooie van zo’n plek als BlueCity is dat jouw afval weer zomaar iemand anders zijn ‘goud’ kan zijn. Er ontstaan hier spontaan vaak de vreemdste sa-
ONDERNEMEN 11
menwerkingen.” Vet & Lazy Misschien dat Vet & Lazy, de bierbrouwer van BlueCity, op termijn nog iets met die fruitpitten kan doen. De ingredienten die Ruben Krommenhoek en Okke van Beuge in hun bieren gooien, zijn er bijzonder genoeg voor. Van de schillen van citrusvruchten of lokaal gekweekte vlierbloesem tot de boon en schil van de zelf gebrande koffiebonen van de Aloha Bar. Ooit in eigen huis begonnen met een kookpan van 30 liter brouwen deze oud-huisgenoten nu zo’n drie jaar hun eigen bijzondere bieren. In de kelder van het oude Tropicana doen ze dat inmiddels op de tot gistvaten omgebouwde tapvaten uit de voormalige discotheek. “Die stonden hier toch niets te doen. En het is een stuk goedkoper én duurzamer dan nieuwe aanschaffen”, aldus Okke, die naast de brouwerij ook nog een tweede bedrijf heeft bij BlueCity. Met Okkehout maakt hij ambachtelijke, duurzame meubels uit sloop-, rest- en snoeihout. “Sowieso gaan we tijdens het brouwen zo duurzaam mogelijk te werk”, vervolgt hij. “Standaardbrouwers zijn over het algemeen waterverslindende monsters. Wij gebruiken slechts een fractie van wat zij doen en onderzoeken bovendien de mogelijkheid om gefilterd regenwater als waterbron te gebruiken. Daarnaast worden ook alle reststromen zo efficiënt mogelijk benut. Zo gaat bijvoorbeeld het graan naar de zorgboerderij, het koelwater wordt opgeslagen en hergebruikt voor andere processen binnen BlueCity, en van het bierbostel, een restproduct dat normaal wordt gebruikt voor veevoer, worden weer koekjes en crackers gemaakt door collega-ondernemers.”
Fruitleerpioniers Hugo de Boon en Koen Meerkerk (l.) hebben ambitie: ze willen met hun zelfontwikkelde fruitleer de grootste leverancier van plantaardig leer worden.
KEES maakt slow fashion met de hand, vervaardigd uit 100% hergebruikt materiiaall affkomstiig van de Ned derlland dse affvallberg.
De mannen van Vet & Lazy pakken uit met bieren met veel smaak. Bijzonder en innovatief is ‘Eva’s appels’, troebel ciderbier gebrouwen van appels uit Numansdorp en rogge. (Foto: Jaap van Rijn)
Werken Bij Holland Casino iets voor jou? kies ook voor een opleiding Bij Het alBeda College!
Vegas aan as de maas
Heb jij het in je?
Ook dit jaar starten bij Albeda College twee unieke opleidingstrajecten voor horecastudenten niveau 3: • zelfstandig werkend kok • zelfstandig werkend gastheer/vrouw Deze opleiding wordt verzorgd door het Albeda College. De praktijkervaring doe je op bij Holland Casino in het centrum van Rotterdam. Je werkt met een enthousiast team in een super positieve sfeer.
ja! ik zet graag hoog in!
Maak kans op een baan! Door je aan te melden voor deze opleiding maak je kans op deelname aan een leerwerkervaringstraject dat uniek is in het mbo-onderwijs.
De bijzondere omgeving van Holland Casino daagt je uit om de beste versie van jezelf te ontdekken en te ontwikkelen. Kijk op www.albeda.nl voor meer informatie en aanmelden!
Ben jij een winnaar? • • • • • • •
Ben jij positief ingesteld? Zelfstandig? Stressbestendig? 100% gastvrij? Een teamplayer? 18 jaar of ouder? Beschik je over een VOG of kun je deze aanvragen?
Albeda en Holland Casino bijzonder verbonden in een traject waar leren centraal staat.
Interesse in Economie & Ondernemen?
4 UUR LES PER WEEK / LES IN DE BUURT / OP JOUW NIVEAU DOE MEE AAN WORKSHOPS / VOOR NEDERLANDS- EN ANDERSTALIGEN
En weet je niet precies welke opleiding bij je past of heeft de opleiding waarvoor jij je wilde aanmelden geen plaats meer? Meld je dan aan voor de richting Economie & Ondernemen. Wij bekijken samen met jou waar je interesses liggen en welke mogelijkheden er zijn. Samen zoeken wij de opleiding die bij jou past!
NEDERLANDSE LES EN MEER... NLeducatie biedt cursussen Taal & Integratie aan in de regio Rotterdam. De cursus duurt maximaal 24 weken en is voor iedereen die ouder is dan 18, gealfabetiseerd is en niet (meer) inburgeringsplichtig is. In een aantal gemeenten is de cursus gratis. Andere gemeenten vragen een eigen bijdrage van €50.
In: Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam en Vlaardingen.
Meld je snel aan via www.zadkine.nl/economie Er is nu nog plaats!
Meer informatie en aanmelden: www.nleducatie.com
Deze actie is geldig t/m 29 april 2017 D Reserveren via: WWW.THERMENHOLIDAY.NL/nieuwspeper op! Check onze website voor speciale dames- & badkledingdagen Let o
4-takt 25/45 km/h
4-takt 25/45 km/h
4-takt 25/45 km/h
€
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
ETEN & DRINKEN
14
“NU KEN JE HET GEHEIM VAN ONZE GOULASH” Vertel een Hongaar niet dat zijn keuken geïnspireerd is op de Franse of Italiaanse keuken. Veel Hongaarse gerechten hebben een duizend jaar oude traditie. De Hongaren inspireerden dus eerder de Fransen dan andersom, zo durven ze bij de Hongaarse winkel Rotterdami Magyar Bolt voorzichtig te stellen. TEKST: ELLEN MANNENS BEELD: LIZA DIKKERBOOM
H
oe ruikt Hongarije? Dat is een vraag die je jezelf op een gemiddelde woensdagmiddag misschien niet stelt. Wie het land bezocht, zal wellicht zeggen: de rook van een kampvuur, gedroogd vlees, knoflook en een vleugje paprikapoeder. Ofwel: de geuren die direct je zintuigen prikkelen wanneer je voor de deur van Rotterdami Magyar Bolt (letterlijk: Hongaarse winkel Rotterdam) aan de Soetendaalseweg in Rotterdam Noord staat. De winkel is een stukje Hongarije in Rotterdam, samengeperst in een klein hoekpandje met een verrassende splitlevel-indeling. ‘Is dit alles?’, is de eerste gedachte bij binnenkomst. Een vriezer met bakjes vers gekookte Hongaarse maaltijden, eenvoudige houten winkelschappen met rijen traubisoda (frisdrank van druivensap), wijn en bier, wat verzorgingsproducten, een mand met bonen en een stapel oldskool ketels. Bogrács, zo leren we van bedrijfsleidster Beatrix Könyvelöiroda: “Zodra het mooi weer is, bouwen Hongaren buiten een feestje en maken we boven een kampvuur goulash in deze ketels.” Ze is al bellend van een smal trapje de winkel in gelopen. “Sorry”, veront-
schuldigt ze zich als vlak daarna weer haar telefoon overgaat. “Er worden op dit moment spullen ingekocht in Hongarije, dus ze hebben nogal wat vragen. Morgen vertrekt de vrachtwagen en vrijdag hebben we weer verse producten. Zo doen we dat één of twee keer per week.” Quasi samenzweerderig Rotterdami Magyar Bolt moet je even doorhebben. Het ‘is dit alles?’-gevoel verdwijnt zodra we Beatrix (“Ja, net als jullie voormalige koningin”) het smalle trapje op volgen. Op de halve etage waar we dan komen, is een minirestaurant gecreëerd, uiteraard in Hongaarse stijl. “Iedere donderdag tot en met zaterdag koken we verse maaltijden in de winkel. Onze kok is geweldig. Haar gerechten smaken precies zoals die van mijn moeder.” Wat ze dan kookt, willen we weten. Het antwoord daarop is niet zo makkelijk te geven, want de Hongaarse keuken is nogal uitgebreid. Goulash staat natuurlijk regelmatig op het menu, maar ook de vissoep halászlé en vergeet de lescó niet, de Hongaarse groentestoofschotel die op tafel verschijnt als het tomaten- en paprikaseizoen is begonnen. “Een soort ratatouille”, zo omschrijft Beatrix het gerecht, wat volgens haar niet wil zeggen dat de Hongaren zich hebben laten beïnvloeden door de Franse keuken. “Misschien hè…”, zegt de bedrijfsleidster, terwijl ze quasi samenzweerderig haar lange wimpers samenknijpt, “misschien hebben die Franse koks hun gerechten wel op onze keuken geïnspireerd in plaats van andersom.” Nokedli Om haar vermoedens te bewijzen raadpleegt ze de Hongaarse Wikipedia-pagina over de Hongaarse keuken. “Hongarije heeft een keukencultuur die meer dan duizend jaar terug gaat”, citeert ze. “Hongaren houden nu eenmaal van koken en lekker eten. Als vrouw leer je al vroeg dat de liefde van de man door de maag gaat. De meeste mannen kunnen ook niet zo goed koken. Of je moet geluk hebben dat je er een vindt die geweldig kookt. Een tussenweg is er namelijk niet: het is geweldig of niets.” Met alleen lekker koken ben je er als Hongaarse vrouw nog niet, weet Beatrix. “Als je echt een goede vrouw bent, kun je dit maken”, zegt ze terwijl ze een filmpje laat zien van een dik beslag dat door een rasp wordt gehaald en daarna gekookt in water. Dat is nokedli, in Nederland beter bekend onder de Oostenrijkse naam spätzle. Een deegwaar waarvan de bereiding nauw
luistert. Is je beslag te dun, dan loopt het zo door de rasp heen, is het te dik dan krijg je het er niet doorheen. Of Beatrix een goede nokedli kan bereiden? “I can”, zegt ze met ee en brede grijns. Voor alle Hongaarse vro ouwen die de kunst van no okedli bereiden niet in de vingers hebben, is er hoop: túró rudi. Dat is een candybar die het beste te omschrijven is als wrongel (het beginstadium van kaas), gewikkeld in een dun laagje chocola. “Als je dat aan een Hongaarr geeft, wordt ’ie gek. We zijjn er dol op”, weet Beatrix.
HEIMWEE-
ETEN
“Alles moet vers zijn” De bedrijfsleidster moet ziich even excuseren, want er komt een bin n klant binnen. Geroutineerd loopt de oudere man naar de hoek van de winkel om daar via een klein trapje in het souter-
HONGARIJE
rain te verdwijnen. Hier vind je dat andere product waarvoor Hongaren in de Rotterdamse regio even een ommetje naar de Soet Soetendaalseweg maken: de vitrine mett worst, kolbász. Dit kleine hoekje bepaalt de geur van de el. Aan de wand hangen sawinke lamii’s in allerlei formaten, in de vitrine liggen grote stukken gerookt vlees, en voor de vittrine liggen de worsten, uiitgestald in rode kratten. Hongaren houden van un vlees, hun vis én hun hu verrse groenten. “Alles moet verrs zijn”, zegt Beatrix. “Gekig zijn we goede boeren en lukk zijn de d omstandigheden goed in nd. Alles wat we eten, is ons lan puur en zonder chemicaliën.” ezond dus? “Dat dan weer Lekker ge “Ik geloof niet dat niet”, lacht Beatrix. B onze volle en vette maaltijden in welk dieet dan ook passen, ook al gebruiken we trouwens alleen maar natuurlijke vetten. Hongaren houden nu eenmaal
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 20177
ETEN & DRINKEN Wat biedt Rotterdam anno 2017 eigenlijk niet? Iedere ek nieuweling die een pl h zic t zie d, sta vindt in de met vroeg of laat bediend vol een winkel of eetzaak heimwee-eten. De Nieuwspeper brengt ze in kaart.
Beatrix Könyvelöiroda: “Onze kok is geweldig. Haar gerechten smaken precies zoals die van mijn moeder.”
“IK GELOOF NIET DAT ONZE VOLLE EN VETTE MAALTIJDEN IN WELK DIEET DAN OOK PASSEN.”
Deze kok houdt de Hongaarse keukentraditie in Rotterdam hoog.
van hun eten, zeker nu ze verder van huis zijn. Dan vier je tradities extra. Je moet in het weekend echt nog even terugkomen. Dat zit het buiten op het bankje helemaal vol met mensen die genieten van de verse maaltijden. De meeste Hongaren gaan maar één keer per jaar naar huis, dus ze vinden het wel zo fijn om hier ook wat van thuis te hebben.” De echte goulash Nu we er toch zijn, wil Beatrix nog wel een geheim met ons delen: die van de echte Hongaarse goulashsmaak. Het geheim zit verpakt in een tube die doet denken aan een tube van het goedkoopste ketchupmerk uit de Nederlandse supermarkt. “Piros arany”, zegt Beatrix. “Kruiden met tomaat voor de goulash, ook verkrijgbaar in een pittige variant”, om er weer even samenzweerderig als eerder aan toe te voegen: “So, now you know our secret.”
Hongaarse bestsellers
1
Piros arany Paprikapoeder is dé smaakmaker in de Hongaarse keuken. Op de voet gevolgd door piros arany, het geheime ingrediënt voor een echte Hongaarse goulash. Overigens noemen Hongaren hun stoofvlees pörkölt en dikke soep met vlees en groenten gulyás.
2
Kolbász Wie Hongarije wil ruiken, moet een kolbász in zijn keuken hangen. Het is een gekruide droge salami zoals de Hongaren hem het liefst eten.
3
Túró rudi Zoete zuivelreep met een laagje chocola. Een lekkernij waar bijna iedere Hongaar gelukkig van wordt.
15
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
ETEN EN DRINKEN
DRIE MAAL A OP TAFEL Lekker aan de slag met groenten en fruit van het seizoen. Uit Zuid. John de Vries van De Westlandse Tuin bespreekt elke maand primeurs waarmee je een smakelijke, gezonde maaltijd op tafel zet. Met zijn broer Corné en vader Kees selecteert hij topkwaliteit voor de buurtbewoners in Charlois, liefhebbers uit de wijde meerde omtrek en koks van gerenomm restaurants. Meer informatie: www.dewestlandsetuin.nl.
Het is nu de periode van de drie A’s: asperges, aardbeien en ansjovis. Deze traditie houden West-Brabanders in ere sinds een lokale restaurateur begin jaren 70 dit menu bedacht. De reden: rond Bergen op Zoom telen tuinders zowel asperges als aardbeien. En de ansjovis komt uit het water dat voor de ‘deur’ ligt, de Oosterschelde. Daar vangen een paar families in ondiep water de ansjovisjes die in deze tijd van het jaar komen paaien. Je kunt het menu nog steeds de drie A’s noemen als je niet aan verse ansjovis kunt komen of deze niet lekker vindt. Want primeuraardappeltjes kunnen de vis prima vervangen, zoals de eerste Doré van Nederlandse bodem. Het schilletje is heel teer, je wrijft het met een borsteltje van de aardappeltjes af. De kruimige Doré smaakt vol en romig en laat zich goed combineren met de gesmolten boter, eieren en boerenham van een klassieke aspergeschotel.
DE GROE(N)TEN UIT ZUID
we generatie, gezonde aspergeplanten.
De dikte en de smaak Je kunt asperges in vier diktematen kopen: B = 12-16 mm dik A = 16-20 mm dik AA = 20-28 mm dik AAA > 28 mm dik
Schaduwminnende bosvruchten Een aspergemaaltijd zou ik in deze tijd van het jaar afsluiten met aardbeien. Dankzij het mooie weer kwam het aanbod van aardbeien dit jaar al vroeg op gang. De eerste aardbeien zijn meestal de rijk smakende Lambada’s. Restaurants zijn er echt fan van, ze vragen er al vroeg in het seizoen naar. Ik begrijp hen goed, want deze aardbeien uit het Hollandse klimaat smaken lekkerder dan de Spaanse. Dat heeft een reden. Aardbeien zijn afstammelingen van schaduwminnende bosvruchten. Lopen de temperaturen hoog op, dan rijpen ze te snel. Deze aardbeien hebben dan een mooie rode kleur maar zijn wat droog. De Hollandse aardbei biedt meer smaak, geur en fris smakend sap dankzij het relatief zachte voorjaar en de koele nachten.
De dikte zegt niets over de smaak. De koks aan wie ik mijn asperges lever, hebben een voorkeur voor AA-asperges. Deze zijn niet te dun of te dik na het schillen. De kooktijd beïnvloedt wel de smaak en de beet. Een trucje dat ik van een kok leerde: eerst de asperges aan de kook brengen en dan het vuur laag zetten zodat de asperges langzaam en dus gecontroleerd garen. Zo houden ze voldoende beet. Ik zou het een keer uitproberen. Je hebt de tijd tot Sint Jan op 24 juni, dan wordt het seizoen officieel afgesloten. De planten mogen uitgroeien en bloeien. Dankzij het zaad krijgen aspergetelers de beschikking over een nieu-
Fijne geur Omdat aardbeien alleen aan de plant rijpen, is het kwetsbaar fruit. De telers moeten ze rijp in de bakjes leggen en zo snel mogelijk naar de groenteboer vervoeren. Je respecteert de volle smaak en de fijne geur door ze niet in de koelkast te bewaren. Wist je dat telers het plukseizoen iets kunnen oprekken door aardbeiplanten in de maling te nemen? Ze leggen planten in koelcellen, de planten gaan dan in de ruststand. De telers vervangen de kaalgeplukte planten door exemplaren uit de koelcel. Het voordeel van deze aanpak: we kunnen een paar weken langer die appetijtelijke Hollandse aardbeien eten.
KARPETTEN WINKEL.NL VEEL MEER DAN MOOI de grootste speciaalzaak van Nederland, met meer dan 2000 vloerkleden, is echt vlakbij! lylantsebaan 3 2908 lg capelle aan den ijssel telefoon 010 - 426 02 33 info@karpettenwinkel.nl karpettenwinkel.nl
OUTLET
16
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
ETEN & DRINKEN
Alles voor het ambacht De estafettekok deelt een opvallende kooktechniek, een apart product of bijzondere ervaringen met de lezer. Dimitri Roedoe van ’t Ambachthuys
Ik heb zowel in Frankrijk als in Engeland bij chefs als Pierre Gagnaire – een vriendelijke man die bewijst dat je in de keuken niet hoeft te bulderen om wat gedaan te krijgen – Gordon Ramsey en Marco Pierre White geleerd dat je met hedendaagse technieken gerechten beter kunt maken. Maar ik laat de techniek niet overheersen. Met een thermoblender [apparaat dat gelijktijdig eten mixt en verwarmt; red.] kun je de beste bouillabaisse maken. Op zo’n moment is moderne techniek werkelijk vooruitgang. Maar ik heb vaak genoeg ervaren dat er bij veel bereidingen niets gaat boven het mes en het vuur van het fornuis, zoals gevogelte in de pan op het karkas garen. Dat kost meer tijd en vraagt veel aandacht, maar je zet wel een perfect smakend, sappig gerecht op tafel.
techniek.
* Fernand Point bracht in La Pyramide ooit topchefs als Alain Chapel, de gebroeders Troisgros en Paul Bocuse het koksvak bij.
Wat vindt Dimitri van... MODERN KOKEN
verhaalt over zijn tijd als leerling en over moderne
Dimitri Roedoe bewandelde een lange weg voordat hij neerstreek in ’t Ambachthuys in Hillegersberg. De restaurantnaam is een verwijzing naar zijn beleving van het koksvak. Dimitri kan zich niet anders herinneren dan dat hij kok wilde worden. Zijn moeder vermoedde dat er een pyromaantje in hem school: als kleuter was Roedoe vaak bij het gasfornuis te vinden. Dimitri ontdekte dat vuur aan de basis staat van lekker eten. Die constatering leidde tot een trektocht als leerling langs de betere eethuizen van Europa. Dimitri Roedoe: “Tijdens een vakantie met mijn ouders ervoer ik dat in Zuid-Limburg de gastronomie op een hoger niveau stond dan in de Randstad. We hebben het dan over zo’n 25 jaar geleden. Ik wilde daar deel van uitmaken en ging als leerling aan de slag bij Kasteel Wittem in Limburg. Daar ontdekte ik dat ik ook naar het buitenland moest, want daar gebeurde het. Ik kon aan de slag bij La Pyramide* in Vienne, dat ligt vlakbij Lyon. Een mooi adres, want hier was de grote vernieuwing van de Franse keuken ooit begonnen, met Fernand Point als kok. Destijds kon je naast eigentijdse gerechten ook Points gerechten bestellen, zoals wildpastei in bladerdeeg. Zo kreeg ik ook een idee van de Frans-klassieke keuken. Daarna heb ik het vak geleerd bij Comme Chez Soi in Brussel, waar ik de zwaarste jaren van mijn leven meemaakte. Je moest 100 Belgische franken betalen als je een fout maakte. Ook kon je strafdiensten krijgen. Maar ik heb er wel een hoop geleerd. Ook bij Alain Ducasse in Parijs heb ik afgezien. Ik begon daar om zes uur in de ochtend en deed het schort pas een uur na middernacht af. Als je geen Parijzenaar was, had je het extra moeilijk. Moet je voorstellen: 27 koks voor 52 gasten, je moest vechten om een gaspit. Was je even met een visje bezig, dan draaide een collega achter je rug het vuur onder de saus omhoog. Niet jouw schuld, maar je kreeg wel op je flikker van de chef. Toch was het allemaal de moeite waard, want de kennis van de Franse keuken die ik opdeed, pas ik dagelijks toe. Alles voor het ambacht!”
17
WIJN EN ETEN COMBINEREN
Als het kan, combineer ik gerechten met pinot noir, denk aan rode bourgogne en Duitse spätburgunder, die laatste is heel goed geworden. Kundige wijnboeren kunnen van deze wijndruif elegante, spannende wijnen met een mooie zuurgraad maken. De wijn laat zich dan ook gekoeld schenken. Dankzij deze smaken en eigenschappen kun je de licht verteerbare pinot noir met veel gerechten combineren.
BLOEMEN IN DE ZAAK
Daar heb je me! Mijn vrouw Anne is bloemiste. Met bloemen kun je een restaurant een onderscheidende sfeer geven. Mijn vrouw is Poolse, heeft daar de kunstacademie doorlopen, ze is van origine modeontwerpster. Anna werkt bij voorkeur met duurzaam geteelde bloemen. Die voorjaarsstoel buiten heeft zij opgemaakt. Van die aanblik krijg je zin in asperges. Bij mij krijg je trouwens de klassieke versie. Want je kunt me een hoop vertellen, een aantal klassieke combinaties heeft niemand kunnen overtreffen!
Point volgde niet slaafs recepturen van zijn voorgangers, maar verfijnde en verbeterde gerechten. Hij was zijn tijd ver vooruit, want hij werkte het liefst met verse producten, bij voorkeur afkomstig uit de streek. We hebben
het over 80 jaar geleden, een tijd waarin koks niet schuwden kliekjes op tafel te zetten. Point overleed in 1955. Wie kennis wil nemen van zijn aanpak, schaft de bundel Ma Gastronomie aan.
DE ESTAFETTEKOK
Dimitri Roedoe geeft het stokje door aan Remco van de Lagemaat van Bistrot du Bac.
Hier zijn ze zeker niet het noorden kwijt Nostalgie is een gerecht dat het best smaakt in het verleden. Toch laat ‘vroeger’ niemand zo nu en dan ongemoeid. De jaarlijkse Top 2000-happening is niet voor niets zo populair. Het radioprogramma biedt een warm bad voor wie de herinneringen koestert, maar de fysieke confrontatie vreest. Want hoeveel reünies pakken niet uit in ontluisterende langs-demeetlatsessies? Gelukkig heb je bij het eten van gerechten uit lang vervlogen tijden met kwelgeesten niets te schaften. Wil je losgaan met oldskool brasserieeten als soezen, crêpes suzette en steak tartare? Omdat je wel even klaar bent met eetsessies waarbij je je een avond lang door borden vol 10 druppels van dit en tig frutsels van dat moet worstelen? Zet dan koers richting Brasserie Nieuw Noord. 25 jaar geleden liet een beroemde kale kok in De Engel
Rotterdam kennismaken met droog gerijpt vlees – een Franse liefhebberij die Nederlandse eters waren verleerd te waarderen. Droog rijpen geeft het vlees meer smaak. Het heeft eventjes geduurd, maar nu heeft dit vlees ook de gedekte tafels in het Oude Noorden bereikt. Na een goed te eten salade niçoise verschijnt entrecote met een perfecte grillruit op tafel, vergezeld door met venkelzaad op smaak gebrachte coleslaw, bearnaisesaus en friet. Het vlees heeft smaak en
precies de juiste, want gevraagde garing. De best lekkere, rinse saus is een poging tot moderne culi-deconstructie, want de dragonblaadjes liggen los op de saus, die dus amper naar dragon smaakt want dat kruid hoor je mee te trekken. De friet is dan weer een ouderwetse kookconstructie, want bestrooid met kaas en sjalot en overgoten met beurre noisette, die de patat slappies maakt. De gebrande boter, friet en kaas zijn op zichzelf al de moeite waard. Zet ze apart op tafel en we zijn echt tevreden. Puik is het kaasplankje, want alle kazen zijn goed gerijpt en van gedegen kwaliteit, alleen wat ongezellig gepre-
senteerd. Vooral de kaas van koeien die zilt gras naar binnen malen, zal ooit tot nostalgische gevoelens leiden. Zoonlief schuift in een mum van tijd flinterdunne crêpes suzette naar binnen en communiceert het cijfer 8. Bonussen: opvallend zachte prijzen voor drank, denk aan een prima flesje wijn voor 30 euro en een glas PX sherry voor vier piek, en een vriendelijke rekening die het oordeel opkrikt tot 2 boksen vanwege de best wel ideale prijs-kwaliteitverhouding.
Smaken Verschillen zegt:
(1 boks: goed te doen, 2 boksen: prima de luxe, 3 boksen: toppertje)
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
CULTUUR XTR
18
Wie wil kennismaken met de echte vernieuwers van klassieke muziek, komt in mei aan zijn trekken. Dan geven vele muzikanten tijdens het festival Seriously? Adventures in Music acte de présence in De Doelen, BIRD en WORM. Ook wordt tijdens het festival de Innovation Award 2017 uitgereikt; het publiek beslist mede wie de prijs pakt.
Collectif9 f9: 9 klassiek met rock- & rap-randjes
Zwerm: rauw en ruw
Op papier lijkt collectif9 met vier violen, twee altviolen, twee cello’s en een contrabas een typisch kamermuziekensemble. De werkelijkheid is een ander verhaal. Want een show van collectif9 bevat niet alleen klassiek repertoire, maar ook kenmerken van de beste rock-, rap- of popconcerten. Denk aan pulserende, dramatische lichteffecten en een robuuste, grommende versterking. Met een knipoog naar de cool van ouderwetse klassieke muziek wekt het negental een podiumenergie op die herinnert aan zowel de volksdeunen van Bartók als de minutieuze precisie van Brahms.
Gewapend met elektrische gitaren, pedalen en geavanceerde gadgets maakt Zwerm een reis terug in de tijd naar de Engelse renaissance. De musici gaan aan de slag met de werken van Tallis, Dowland en andere componisten. Met een onwaarschijnlijk resultaat: de muziek van Zwerm is rauw en ruw, maar brengt op een unieke manier verleden, heden en toekomst bijeen. De muziek ontvouwt zich als een mozaïek van straatgeluiden, liedjessamples en gesproken teksten die worden ondersteund door een laag van gitaarklanken. Critici beschrijven de muziek als ‘opwindend, soms vervreemdend en altijd eigenzinnig’.
SERIOUSLY? 2017 ROTTERDAMS PODIUM VOOR ECHTE VERNIEUWERS
D
e Doelen is binnenkort gastheer van Classical:NEXT, ’s werelds grootste internationale conferentie over klassieke muziek. Het idee achter Classical:NEXT is om diverse stromingen binnen de klassieke muziek met elkaar in contact te brengen. Sinds de eerste
editie in 2012 namen zo’n 3000 klassieke muziekprofessionals uit meer dan 45 landen deel aan deze conferentie. Om liefhebbers van klassieke muziek te laten profiteren van zo’n grote samenkomst van muzikaal talent, wordt het nieuwe publieksfestival ‘Seriously? Adventures in Music’ in Rotterdam georganiseerd.
Experts én bezoekers bepalen winnaar van de Innovation Award Longlist 2017 De Innovation Award Longlist 2017 nomineert personen, ensembles, artiesten en concepten die een unieke en frisse benadering van klassieke muziek presenteren. Nadat experts een shortlist hebben opgesteld, beslissen uiteindelijk de bezoekers van Classical:NEXT wie de Innovation Award 2017 wint. De Nederlandse harpist Remy van Kesteren is een van de genomineerden.
Muzikale voorhoede op Rotterdamse podia Liefhebbers krijgen met Seriously? de kans om de voorhoede van de internationale klassieke muziekscene live te zien en te horen. Dompel je op 18 en 19 mei onder in duizelingwekkende klanken die je ondergaat tijdens gratis lunchconcerten en internationale programma’s in De Doelen en Club Nights in BIRD en WORM. Op het programma staat ook de Europese première van The sea, the sea! van het Rotterdams Philharmonisch Orkest met componist Michael Gordon en Bas Wiegers als dirigent. Eigen creatieve interpretaties “Graag betrekken we het publiek bij het ontwikkelingsproces van klassieke muziek”, aldus Michael Nieuwenhuizen, de Nederlandse programma-manager van Classical:NEXT. Hij maakt duidelijk dat het festival veel gaat bieden in een kort tijdsbestek: in twee dagen zo’n 20 acts die aan de klassieke canon eigen creatieve interpretaties geven. De liefhebbers kunnen onder meer concerten verwachten van het Canadese collectif9, de Koreaanse componist en musicus Park Jiha, het Belgische elektrische gitaarkwartet Zwerm en de Amerikaans-Nederlandse componist Ned McGowan.
Meer informatie: www.dedoelen.nl/ seriouslyfestival en www.seriouslyfestival.nl (Foto: Peter van der Heyden)
Club Showcases in BIRD Met Club Showcases host BIRD tijdens Seriously? vernieuwers uit de internationale muziekscene. Het Estse fenomeen Maarja Nuut zal de bezoekers weten te raken met haar hypnotische composities die ze vertolkt met viool, stem, loops en elektronica. Het Engelse magazine Mojo schreef over “a striking solo violinist rooted in local folk but taking it closer to the psychedelic. A transfixing performance.” Het powertrio Bow Hammer Connection brengt werk van levende Amerikaanse componisten en eigen composities geïnspireerd door muziekgenres als dubstep, drum ’n bass en acid house. De avond wordt in stijl afgesloten door Seriously?-dj’s, waaronder Gabriel Prokofiev, producer en kleinzoon van de Russische componist Sergei Prokofiev. Als geen ander weet hij klassieke tradities te verbinden met actuele en elektronische muziek. (Foto: Renee Altrovö)
DE
NIEUWSPEPER 19 APRIL 2017
CULTUUR
19
MUZIEK, DAAR WORD JE OOK LETTERLIJK WIJZER VAN Muzikanten wisten het al lang, maar nu worden hun vermoedens bevestigd door de wetenschap. In zijn theatercollege Muziek en het brein laat Erik Scherder – hoogleraar neuropsychologie aan de Universiteit van Nederland en aanschuiver
bij De Wereld Draait Door – zien wat muziek teweegbrengt in de hersenen. Wat blijkt? Muziek maakt mensen aantoonbaar slim en sociaal, verbetert de concentratie en daarmee ook de leerprestaties. Ook het empathisch vermogen groeit bij
het maken van muziek. Hoe dat precies in zijn werk gaat, legt Erik op een heldere wijze uit tijdens zijn college.
Oude Luxor Theater > maandag 24 april > www.oudeluxor.nl
De samenwerking tussen het Zuid-Afrikaanse Khayelitsha United Mambazo Choir en hiphopkunstenaar Jitsvinger zorgt voor een unieke mix van intimiteit en feestelijke uitbundigheid. Theater Zuidplein wo 19 april | 20:00 uur
LOUD ROTTERDAM: LEKKER JE ZELLUF VERWENNEN LOUD Rotterdam is weer terug, dit keer in het Groothandelsgebouw, en gaat op Koningsnacht open minded los met Miss T en Miss Sunrise. De volgende dag staat een Silent Disco op het programma. Geen gezeur over te hard of te zacht, te hard-
(Foto: Bob Bronshoff)
LEKKER PLAKKEN BIJ DE VELE PLEIN- & PARK-PARTY’S Het is binnenkort weer zover: Koningsdag. De pleinen en parken van Rotterdam stromen op Koningsdag vol met feestlustig volk. Op het Stadhuisplein wordt het hijsen en hossen met Mr. Polska, Dave Roelvink, Dio en JeBroer. Wie liever lekker rustig ronddolt met de kids, gaat naar de Royal Rollerdisco op het Deliplein op Katendrecht. Op het Noordplein brengt Containerbar Noord muziek van
lokale helden, een soundtrack die de consumptie van lokale espresso, ijskoude biertjes, cocktailtjes en burgers van de grill zal aanjagen. Rondom het Lisplein gaan de Liskids creatief aan de gang met oppimp-workshops en een open podium. 18-plussers met hier en daar reeds een voorzichtige grijze lok gaan los in het Kralingse Bos, waar de Jeugd van Tegenwoordig en de Vengaboys op de planken staan.
Afrojackers boeken een plekje bij Plein 1940 langs de Nieuwe Maas, de deephousers en technoheads strijken neer op het Willemsplein. Wie meer voelt voor een bowlingthema, schuift aan in het Euromastpark voor een vette disco en veel eighties nostalgia. Laat de zon maar branden.
core of te mellow, maar met elke noot 100% lekker je zelluf verwennen. Ook dat nog: 29 april opent LOUD de deuren voor een Woman Only Special edition. LOUD Rotterdam > www.loudrotterdam.com
IT’S GONNA BE HOT, HOT, HOT Pal Mundo maakt binnenkort van Ahoy een attractief swingpaleis. Dit grote en grootse Latin en Caribbean festival laat vanaf drie podia de broeierig exotische klanken stromen van salsa, bachata, reggaeton, merengue en nog veel meer. Ook op culinair niveau kiest Pal Mundo voor de hitte van spicy stuff . Hot or not, een tussenweg is
niet mogelijk. Bezoekers kunnen onder meer acts verwachten als Juan Luis Guerra, Luis Fonsi, Plan B, Kassav', Optimo, Jorge Celedón, Grupo Niche, Fuse ODG, Mr Vegas, Ghetto Stroom, Cache Royale en Ir-Sais.
Ahoy Rotterdam > zaterdag 22 april > www.palmundo.nl
Een zoektocht naar vrijheid, naar het hier en nu; daar gaat deze voorstelling over. Hun gids tijdens deze reis? Het avontuurlijke jazz. Muziek op het scherp van de snede, als bevrijding van de geest. Rotterdamse Schouwburg do 20 april | 20:15 uur
Het tragische portret van een vrouw die ten onder gaat aan haar eerlijkheid en gevoelens van mislukking. Pijn en verwarring worden op realistische wijze naar voren gebracht op het toneel. Rotterdamse Schouwburg vr 21 april | 20:25 uur
Diverse locaties > donderdag 27 april
Blanco is niet bang om risico’s te nemen. Tijdens zijn show maakt de grondlegger van queer rap achterhaalde taboes rondom geslacht, identiteit en seksualiteit met de grond gelijk. Rotown vr 21 april | 21:00 uur
DESIGN OP DE MARKT
Heimwee naar de oude Koninginnedag? SHPPR Events, bekend van de populaire Swan Market, organiseert op 30 april eenDesigner Market bij de Hofbogen. Geen oude troep of al te veel vintage spul, wel veel creatieve ondernemers uit de Hofbogen die hun designwaren mogen aanprijzen. Zoals inmiddels traditie is bij de Swan Market, wordt het geheel gelardeerd met toffe muziek, smakelijk voer en verfrissende drankjes. Get it while it’s hot! Hofbogen (tegenover Bird) > 30 april > www.shpprevents.nl
Host Joris Lutz zorgt voor leuke activiteiten, interviews, muziek en weetjes met behulp van zijn sidekick uit groep 7 of 8. Wanneer is iets kunst en wanneer is iets kitsch? Als kers op de taart: een quiz met mooie prijzen. Kantine Walhalla zo 23 april | 15:00 uur
Zoek jouw nieuwe auto op zestien websites tegelijk!
GasPedaal.nl; hĂŠt grootste aanbod occasions uit Nederland.