De Nieuwspeper Zuid nr.12 by De Nieuwspeper

18 - 31 MEI 2016 2e JAARGANG NR. 12

EDITIE

ZUID

Onbewolkt Rotterdam scherp afgetekend

De Afrikaanse huiskamer van Anja

“Lesgeven doe je met je hart”

PAGINA 18

PAGINA 24

PAGINA 28

PITTIG & INSPIREREND NIEUWS OVER ROTTERDAM

KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP DENIEUWSPEPER.NL

LIKE ONS OP FACEBOOK

Special 50 jaar De Doelen: concerten, architectuur, herinneringen. Spil van het Rotterdamse muziekleven. Vanaf pagina 11

(Foto: Anoniem)

FEESTELIJKE INRUILWEKEN!

tot 500 euro voordeel *

OP TEMPUR

*vraag naar de voorwaarden

Escudostraat 7 | Barendrecht

Hartelijk ! welkom Woonboulevard Barendrecht | 010-456 69 99 | gratis parkeren | www.burchthuys.nl

Escudostraat 11• Barendrecht 010 438 41 63

www.slaapwel.nl

www.dedoelen.nl

KEUKEN CORNEILLE

Front laklaminaat, leverbaar in 4 kleuren, getoonde afmeting 188 x 300 cm

Inclusief:

• Werkblad kunststof, spoelbak en mengkraan • Gaskookplaat • Schouwkap • Combi oven • Koelkast

EN: BIJ AANSCHAF VAN EEN KE*UK 5 GRATIS APPARATEN

van 7498,voor

4999,Waarom Keukensale.com?

+ EXTRA BONUS VOOR DE SNELLE BESLISSER!

• Duitse topkwaliteit, gegarandeerd voor de laagste prijs • Helder en transparant; direct de beste prijs • Deskundig advies • Persoonlijk contact, de eigenaar staat zelf ook in de winkel • Minimaal 10 jaar ervaring aanwezig in elke winkel • Mooi verzorgde showrooms • Gratis 3D ontwerp • Direct geleverd vanuit onze fabriek in Duitsland • Vakkundige montage door geselecteerde montagebedrijven in uw regio

3-IN-1 KOKEND WATERKRAAN Inventum Easy Comfort 3-in-1 designkraan Voor kokend, warm en koud water

van 999,voor

699,-

* VRAAG NAAR DE VOORWAARDEN IN DE WINKEL

OPENINGSTIJDEN

Ma. 13.00 - 17.30 uur, Di t/m Do 10.00 - 17.30 uur, Vr. 10.00 - 21.00 uur, Za. 9.30 - 17.00 uur ELKE ZONDAG GEOPEND VAN 12.00 – 17.00 UUR

SCAN DE QR-CODE VOOR EEN VIRTUEEL BEZOEK AAN ONZE SHOWROOM

Keukensale.com Barendrecht | Van ’t Hoffstraat 40 | 2991 XP Barendrecht | t. 010 - 226 60 66 Meubelboulevard Reijerwaar d

www.keukensale.com

INHOUD

NIEUWS

PITTIG & INSPIREREND NIEUWS OVER ROTTERDAM

NIEUWS

ARCHITECTUUR

De Containscraper: passend icoon voor Rotterdam Rotterdam viert 50 jaar container overslag.

Daan Roosegaarde zoekt binnenkort geld Ambitie: de eerste Smog Free Tower voor Bejing.

De Doelen: een iconisch anti-icoon De architectuur van een publieks lieveling ontrafeld.

PAGINA 5

PAGINA 7

PAGINA 8

Colofon De Nieuwspeper verschijnt huis aan huis in Rotterdam en wordt selectief verspreid in aangrenzende regio’s in een oplage van 425.000 exemplaren. Hoofdredactie Jaap van Rijn Redactie redactie@denieuwspeper.nl Vormgeving The Crazy Ones Advertentieverkoop adverteren@denieuwspeper.nl Tonia van Nieuwenhuijzen 06 - 4905 4783 Denise Dubbelman 06 - 2308 1566

CULTUUR

STAD

WETENSCHAP

50 jaar De Doelen Lekker nagenieten met Kasper Jansen, Led Zeppelin, de Stones, bezoekers en vele anderen.

Peter Elenbaas heerst vanuit de lucht Zelden werd Rotterdam van bovenaf zo scherp vastgelegd.

“Muziek is het enige medicijn zonder bijwerkingen” Hans Jeekel licht zijn muziek onderzoek toe.

PAGINA 11

PAGINA 18

PAGINA 21

Carin Broere 06 - 5758 0037 Joost van Nieuwenhuijzen 06 - 5723 9838 (Automotive) Online www.denieuwspeper.nl www.facebook.com/denieuwspeper twitter @denieuwspeper Geen krant ontvangen? Meld het op de website denieuwspeper.nl (onderaan). Alle rechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden nadrukkelijk voorbehouden en berusten bij De Nieuwspeper. Op het gebruik van deze uitgave zijn de Algemene Toepassings voorwaarden van De Nieuwspeper van toepassing. De Nieuwspeper is een uitgave van Holland Media Combinatie/ Telegraaf Media Groep.

LIFESTYLE

ETEN & DRINKEN

ONDERWIJS

De Afrikaanse huiskamer van Anja Vergaap je in Delfshaven aan de schoonheid en rijkdom van de Afrikaanse cultuur.

Koper is het summum voor de ware bakbaas Ontdek de bijzondere eigenschappen van koperen pannen.

‘Mevrouw Juf’ Bar Linders omringt zich graag met pubers “Geef mij maar ingewikkelde kleur rijke klasjes met alleen maar jongens.”

PAGINA 24

PAGINA 27

PAGINA 28

De sport- en gezondheidsbeurs van 2016

Herdacht worden zoals u bent

20 t/m 22 mei 2016 Rotterdam Ahoy KOOP NU TICKETS MET 5,00 KORTING! GEBRUIK DE CODE: PEPER

Geen mens is hetzelfde. Dat beseffen wij als geen ander. Daarom gaan wij uiterst secuur om met al uw wensen. Zo geven we de gewenste kleur aan uw uitvaart en wordt u herdacht zoals u bent.

www.ﬁtexpo.nl Wilt u van uw pijn af? REGIO - Het leven van veel mensen wordt negatief beïnvloed door rug, nek en schouderklachten. In het najaar van 2014 zijn Hélène Fokker en Marlon Borkulo op het Noordereiland de praktijk Fosteo gestart. Naast Osteopathie en Fysiotherapie doen zij ook de Krullaards Perfect Reset (KPR) therapie.

Voor informatie 0800 - 288 22 55

De resultaten met KPR zijn verbazingwekkend bij rug, nek en schouderklachten maar ook bij migraine, blaasproblemen en rusteloze benen.

Melding van overlijden 0800 - 345 67 89

CVU Uitvaartzorg: Rotterdam e.o.

24 uur per dag bereikbaar

onderdeel van

met Leontien van Moorsel

Veel klachten worden veroorzaakt door een beknelling van zenuwen en bloedvaten vanwege een scheve bekkenstand. Door het bekken recht te zetten, kunnen de klachten afnemen of zelfs verdwijnen. De KPR therapie zorgt voor ontspanning van de spieren rondom het bekken. Hierdoor komt het bekken weer in de ideale positie te staan ten opzichte van de wervelkolom.

Met osteopathie kijken we naar het gehele lichaam en onderzoeken we waar de oorzaak van de pijn ligt. Daarna herstellen we met handgrepen de samenwerking tussen de weefsels. Velen merken direct het verschil na de osteopathie of KPR behandeling. Het is vaak het laatste redmiddel als het reguliere circuit geen oplossing meer biedt voor de chronische pijn. Op onze website staat het verhaal van veel patiënten en zelfs videotestimonials.

Neem vrijblijvend contact met ons op, wellicht kunnen we u helpen. www.fosteo.nl • afspraak@fosteo.nl 010-73 71 869 • 06-15 901 333

Zo ondersteunend dat u zich WWW.CVU.NL helemaal gewichtloos voelt onderdeel van

Zo ondersteunend dat u zich Kies een matras, kussen en bedbodem en proﬁteer van setvoordeel tot helemaal gewichtloos voelt € 500,per ligplek!* Kies een matras, kussen en bedbodem en proﬁteer van setvoordeel tot

€ 500,per ligplek!*

Uw TEMPUR® adviseur:

• Persoonlijk contact • Advies op maat Tempur_Adv_Lentefolder_A4 liggend_NL_v2.indd 1 • Altijd de beste prijs • Oude bed retour in overleg • GRATIS parkeren voor de deur Tempur_Adv_Lentefolder_A4 liggend_NL_v2.indd 1

* Actie is geldig van 22 april tot en met 23 mei 2016. Vraag naar de voorwaarden.

Escudostraat 11 2991 XV Barendrecht 010 438 41 63 Ingang Auping Plaza

18-03-16 15:58

w w w. s l a a p w e l . n l

* Actie is geldig van 22 april tot en met 23 mei 2016. Vraag naar de voorwaarden.

18-03-16 15:58

NIEUWS

18 MEI 2016

RZD051800

NIEUW

ROTTERDAMS

KANNIE WAAR ZIJN?!

LEKKER BELANGRIJK…

NIET LULLEN MAAR POETSEN

HELEMAAL DE BOM

PEIL

3 ploegen in de Eredivisie! 3 ploegen in de Eredivisie! 3 ploegen in de Eredivisie! De politie en Abou gaan het nog druk krijgen.

Containeroverslag ziet Abraham Achteraf bezien was 1966 een heel belangrijk jaar voor Rotterdam. De Doelen opende zijn deuren en de eerste zeecontainers werden op de havenkade gezet. De Doelen bezorgde het culturele klimaat een geweldige stimulans, de containers gaven de haven een compleet ander gezicht.

Diergaarde Blijdorp mooiste dierentuin van de Benelux Volgens zo’n 14.000 dierentuinliefheb bers. Een kusje voor jullie allemaal, ook namens Bokito!

(Foto: Ries van Wendel de Joode)

Rijksoverheid maakt per Kamerbrief duidelijk niet te willen bijdragen aan de World Expo Rotterdam 2025 Kop op, Rotterdamse ondernemers: gewoon ouderwets de mouwen oprollen en op eigen kracht de expo realiseren.

Hoax van de maand: Rotterdam is het nieuwe Berlijn. Afzender: het Duitse Die Welt, ingegeven door de Nederlandse journalist Anouk van Kampen. Ze zal toch niet gesponsord zijn door Rotterdamse pr-mollen? Overigens, nog bedankt voor de prijs voor de Luchtsingel, Berlijn! Londenaar Sadiq Khan volgens de wereldpers de eerste moslim burgemeester van Europa… Zo’n berichtje zet de Rotterdammer die denkt dat de hele wereld naar ons kijkt weer met beide benen op de grond.

Hardlopen op de Stairway to Kriterion wordt niet toegestaan. Ook mogen er niet meer dan 300 mensen tegelijk op de trap zijn. Oké, te begrijpen. Veiligheid voor alles. Maar toch... Dit riekt naar betutteling. Het is toch de bedoeling dat we met de trap de stad vieren?

Met het verdwijnen van de havenactiviteiten in hartje Rotterdam zijn ook de containers uit het directe zicht geraakt. Daar zal niet ieder een rouwig om zijn. Want over de schoonheid van terreinen vol gestapelde ijzeren dozen en immens grote kranen wordt verschillend ge dacht. Met containers kun je meer dan alleen spullen verplaatsen. Zoals ze een plek geven in de stad. Zichtbare containers herinneren ons eraan waarom Rotterdam überhaupt be staat. De dozen kunnen ook een waardevolle toevoeging zijn aan het stoere stadsbeeld. Moet je wel creatief mee omgaan. Pastinaakpuree Er bestaat al een aantal leuke initiatieven die de container eer aandoen, zoals het container restaurant Blik aan de Lloydkade (voorheen: Wijn of Water). Lekker een bordje met een jodenhaasje, pastinaakpuree en kasteelaard appeltjes met rodeportjus oppeuzelen of een workshop groenten fermenteren volgen in een aantal geschakelde containers, dat klinkt toch niet verkeerd? Ook een contai nertopper: de patatzaak van Bram Ladage op de Kop van Zuid. Maar in de stad die vaak voor groot, groter, groots(t) gaat, zijn dit qua schaal bescheiden initiatieven. De hardcore liefhebber van grootschalig containergeweld zal vele kilometers westwaarts moeten ma ken om aan zijn gerief te komen. Ze moeten vooral die tochtjes naar het andere kloppen de hart van de stad blijven maken. Maar laat het niemand ervan weerhouden om ook in de stad een heftig containerstatement te maken. Containscraper Het wachten is op een gedurfd, in het oog springend project, dat 100% bij Rotterdam past. Zoals een containerwoontoren. Daar voor hoeft alleen maar een afspraak gemaakt te worden met de architecten van CRG. Zij ontwierpen de Containscraper, een wolken

Zaandam geeft Rotterdam het goede voorbeeld hoe je een cultuurgoed, hier de Zaanse huisjes, kunt stapelen tot een spectaculair gebouw. (Foto: Berlinda van Dam/HH) krabber van zeecontainers. Moet je je deze gigant even aan de oevers van de Maas voor stellen! Zo’n icoon zal massa’s extra toeristen naar Rotterdam trekken. Nog een pluspunt: de toren kun je ook betaalbaar maken voor mensen met een smalle beurs. Dan wordt Rotterdam Centrum niet alleen de speel plaats voor welgestelden. Met dank aan de container, die de stad al zoveel bracht. (Jaap van Rijn)

De Containscraper: nieuw icoon voor Rotterdam? (Beeld: CRG Architecture Consultants, www.crgarchitects.com)

Divano&Divani gaat stoppen!

S G N I F F E H P O P O O K R E V T I U

E L A T TO

enkele p o o k Uitver engd! l r e v n e maand

ALLES HALVE PRIJS *

BA NK STELLEN WAN DK A STEN DRESSO IR S STOELEN TA F E L S T V- M EU B E L S V LO ER K L E D E N S L A A P K A M ER S FAU T EU I L S SCH I L DERI JEN OPEN HA ARDEN V E R L I CH T I N G & A CCE S S O I R E S

W O N E N M E T I N T E R N AT I O N A L E A L L U R E

Elke 1e zondag v/d maand open

onze Bezoek ook webshop ! de uw ie vern

*Vraag naar de actievoorwaarden.

Verlichting & accessoires 30% korting.

CAPELLE AAN DEN IJSSEL Schinkelse Baan 3

Capelle aan den IJssel

telefoon 010-4500122

info@divano-divani.nl

www.divano-divani.nl

OPENINGSTIJDEN: maandag gesloten, dinsdag t/m vrijdag van 10.00 - 17.30 uur, zaterdag van 10.00 - 17.00 uur, 1 zondag v/d maand van 12.00 - 17.00 uur. e

FEESTELIJKE INRUILWEKEN! actUeeL kLassIek

Fraaie Duitse hoekbank Topkwaliteit! Zitcomfort met interieurvering Veel maatmogelijkheden!

2995,

2495, 1095,

895,-

Luxe oorfauteuil Veel stoffen mogelijk

1595,

1395,

Gezellige 2,5-zits bank Keerbare kussens Vele maten en stoffen mogelijk

actUeeL modeRN

WAARDE

Geldig vanaf 31 maart 2016

vanaf

1295,

Luxe bank Claudia Verstelbare zit en veel mogelijkheden In maat en bekleding

Hartelijk welkom!

2095,

BON Tegen inlevering van deze bon ontvangt u E100,- per aangekochte zitplaats terug voor uw oude zitmeubel*

NEEM DE WAARDEBON MEE!

1795,

2,5 bank Wing Combinatie van design en comfort De strakke vormgeving zorgt voor een modern uiterlijk

VEEL RELAXFAUTEUILS LEVERBAAR ALS SHOWMODEL EN

steRk aFGePRIJsd!

*geldt niet voor aanbiedingen en reeds gekochte meubelen

1495,

795,-

vanaf

850,-

Escudostraat 7 | Barendrecht

Woonboulevard Barendrecht | 010-456 69 99 | gratis parkeren | www.burchthuys.nl

850,-

ONDERNEMEN

18 MEI 2016

RZD071800

CROWDFUNDING WILT U MEER RENDEMENT UIT UW GELD HALEN OF WILT U INTERESSANTE INITIATIEVEN ONDERSTEUNEN? DE NIEUWSPEPER SELECTEERT GELD ZOEKERS EN GELDMAKERS EN SPREEKT OOK MET ONDERNEMERS DIE DANKZIJ CROWDFUNDING IN HET ZADEL ZIJN GEHOLPEN.

Metro of monorail

REDACTIE: JEROEN VEENSTRA

Uit Je Eigen Stad op het Centraal Station Uit Je Eigen Stad teelt inmiddels alweer zes jaar groenten bij de Merwehaven. De oogst wordt verkocht in de winkel en ver werkt in de gerechten van het eigen restaurant. Het concept smaakt naar meer. Want deze maand start een crowdfunding campagne voor een tweede lo catie aan de achterkant van het Centraal Station. Op de plek van de voormalige AH to go en dus vlak voor de obstinate ov-poortjes. Het aanbod zal naast de eigen geoogste producten bestaan uit lokale lekkernijen als de sapjes van Sajoer, een broodje Rotter damse oude kaas en biertjes van Kaapse Brouwers. Mogelijk komt er een terras en worden er regelmatig marktkramen opge

zet voor de verkoop van regionale producten. Via het platform van One Planet Crowd willen de urbane agra riërs 150.000 euro inzamelen tegen een rentepercentage van 6%. Maar er kan ook alvast een strippenkaart voor koffie worden gekocht. Woordvoerder Ilse Boom legt uit wat de bedoeling is: “Met het geld gaan wij een oude super markt ombouwen tot dé plek waar je je dag start met een ge zond ontbijt. Op Rotterdam Centraal komen maandelijks 2 miljoen bezoekers. Deze bezoe kers willen wij een vers, gezond en lokaal alternatief aanbieden. Dat ontbreekt op dit moment op het station. Het wordt de plek

Deze slanke onbemande metro’s op rubber banden ontsluiten met succes de Franse stedelijke agglomeratie Lille. (Foto: Tristos on fr.wikipedia – Tristos, CC BY-SA 2.0 fr) TEKST: MATTHIJS GOES

waar je luncht met vrienden of je e-mail wegwerkt met ons supersnelle wifinetwerk. De plek waar je na je kop koffie gewoon naar het toilet kunt voor je in de trein springt. Samen met de bes te sociale, innovatieve en duur zame ondernemers uit de regio brengen wij het lekkerste van 010 naar Rotterdam Centraal!”

Smog Free Tower in Peking Afgelopen zomer lukte het Daan Roosegaarde om via Kickstarter genoeg geld binnen te halen voor de realisatie van een Smog Free Tower achter zijn Droom fabriek. Het streven was 50.000 euro. Maar uiteindelijk brachten 1.577 mensen een bedrag bijeen van 113.153 euro. Het innovatieve filtersysteem produceert inmid dels al ruim een halfjaar schone lucht aan de Vierhavenstraat. De donateurs kregen als beloning voor hun bijdrage een Smog Free Cube, een kleine kubus met daarin samengeperste smog. De kleine kubusjes werden ook ver werkt in sieraden als een ring en manchetknopen. De innovatie ve kunstenaar kwam oorspron kelijk op het idee van een grote luchtzuiveraar na een bezoek aan Beijing, waar smog soms als een zwarte deken over de stad ligt.

Nu de toren in Rotterdam werkt, heeft Roosegaarde aangekon digd dat de tweede toren inder daad in Beijing zal worden ge realiseerd. Komende zomer gaat de campagne voor de Chinese toren van start. Houd deze interessante crowd fundingcampagne in de gaten!

Nu heeft er iemand bedacht om een mono railtje aan te leggen van het metrostation Meijersplein (halte vliegveld in Schiebroek) naar de vertrekhal van het vliegveld. Leuk idee, maar weet iemand een succesvolle, betaalbare monorail? Zo’n monorail is ook niet echt uit te breiden. Dat kan dus beter. En als je dan toch aan het investeren slaat, doe het dan meteen goed. Onlangs reisde ik met de Thalys naar het Franse Lille – die stad is echt een aanrader, want onder meer de tweede winkelstad van Frankrijk, na Parijs. Ik ontdekte een metrosysteem dat werkelijk geweldig functioneert: een onbemande metro, de succesvolle VAL, die op luchtbanden rijdt. Doordat deze metro’s een stuk smaller zijn dan railmetro’s, pas sen ze in kleinere tunnels en zijn ze relatief eenvoudig te realiseren. De treinstellen van twee wagons kunnen 80 kilometer per uur rijden en doen dat op ongeveer 90 secon den van elkaar. Ideaal als shuttle!

Een mossige klok Toen de oude wandklok van Paul Noktuku kapotging tijdens een uit de hand gelopen feestje, wist hij even niet meer hoe laat het was. Hij besloot snel aan de slag te gaan en maakte een nieuw exemplaar. Als voormalig student Interieur Design aan de Willem de Kooning Academie en inmid dels zelfstandig ondernemer fa briceert Paul computergestuurde houten accessoires, zoals laptop

standaards en fietsmandjes. Dus is het logisch dat hij ook zelf een klok ontwerpt. Om wat leven in zijn steriele, wit te interieur te brengen, besloot hij echt mos op het uurwerk te laten groeien. In elke klok wordt zo’n 2 kilo met de hand geselec teerd mos verwerkt. De klok heeft geen water nodig en verandert ge durende de seizoenen van kleur. Om de fabricage van een klok met

Sinds de jaren 60 groeide een metrolijntje uit tot een heus metronetwerk. Je kunt tegenwoordig zelfs met de metro naar Den Haag. Veel Rotterdammers die binnen de ring wonen, hebben niet veel aan de metro. Het is meer een voorziening voor mensen die buiten de ring en/of niet in Rotterdam wonen. Wil je van Kralingen naar Hillegersberg of Overschie, dan kun je beter de fiets, scooter of auto pakken. Want het alternatief is niet erg aanlokkelijk. Wie voor het openbaar vervoer kiest, moet eerst naar CS reizen en daar overstappen op metro, tram of bus. Pas na een doorgaans stevige wandeling kom je op je bestem ming aan. Wie naar het vliegveld wil, kan het ‘miljardenlijntje’ pakken, de Randstad Rail. Stap je alleen wel aan de verkeerde kant van het vliegveld uit, aan het einde van de landingsbaan. Een extra ritje met een busje of taxi is noodzakelijk. Woon je in Hoek van Holland of Rozenburg, dan ben je bijna eerder in Londen met de boot dan dat je op het vliegveld staat.

een doorsnee van 35 cm en een exemplaar met een doorsnee van 46 cm mogelijk te maken, wil Paul via Kickstarter 12.000 euro inza melen. De campagne loopt tot 27 mei. Investeerders krijgen voor 25 euro een kleine broche met mos als beloning. Om zeker te zijn van een kleine klok moet minstens 160 euro worden toegezegd.

Zo’n systeem zie ik voor Rotterdam ook helemaal zitten. Ze nemen minder ruimte in beslag dan metro’s en zijn bij minder reizigers al rendabel. Goedkoop zal het niet zijn, maar toch beter betaalbaar dan een zware metrolijn. Je kunt het systeem goed combineren met lightrail, de mix van tram en trein. We beginnen met het aanleggen van een kort lijntje van het metrostation naar de vertrekhal van het vliegveld. Daarna rijdt de metro door en duikt bij Overschie even de grond in met een of twee haltes in het dorp. Vervolgens gaat het lijntje onder de Schie door de Spaanse Polder in. Op het bedrijventerrein maken we een paar mooie kronkels, zodat alle plekken bereikt worden, en dan door naar Schiedam en stoppen in het centrum. Om financieel een beetje bij te komen, laten we het lijntje zo even voor wat het is. Maar vanwege bewezen succes gaat op een dag de portemonnee royaal open en kunnen we de hele regio fijnmazig ontsluiten. Daar gaan we met z’n allen heel veel plezier aan beleven. Extra voordeel van zo’n rubberen metrolijn is dat die betwistbare brug van Schiemond naar Heijplaat, waar ik het vier weken geleden over had, geschrapt kan worden.

ARCHITECTUUR RZD081800

Een iconisch

ANTI-ICOON

De Doelen is een blijvend intrigerend, minimalistisch beeldhouwwerk dat speelt met schaduw en licht. (Foto: Kraaijvanger Architects)

Rotterdam mocht de laatste jaren behoorlijk wat bijzondere gebouwen toevoegen aan zijn imposante verzameling moderne architectuur. Nieuwe iconen, zoals het Centraal Station, de Markthal en de Erasmusbrug, leveren een belangrijke bijdrage aan de recent verworven status van toeristische trekpleister. De Doelen – een van de oudere iconen – was als een van de eerste bij een breed publiek geliefd. Inmiddels 50 jaar oud blijkt dit prachtige rijksmonument nog even functioneel, elegant en uitnodigend als ooit was bedacht. TEKST: RALPH VAN DE DONK

18 MEI 2016 RZD091800

e realisatie van De Doe len in 1966 was een kan telpunt in de naoorlogse geschiedenis, want het sluitstuk van het eerste deel van de wederopbouw. Rotterdam was weer een functionerende stad: heel en compleet, inclusief een tempel voor de muziek. De eer ste jaren na de oorlog was er lo gischerwijs meer aandacht voor andere zaken: de economie moest op gang worden gebracht en woonruimte gecreëerd. Bouwers stampten kantoren en bedrij ven, winkels en woningen uit de grond. Een niet-aflatende bouw drift vulde de lege vlaktes met bouwwerken. Pas na 20 jaar was het eindelijk zover dat de droom van een muziekgebouw gestalte kreeg aan het Schouwburgplein. Een gebouw dat – verrassend ge noeg – de meningen verdeelde. Liefde op het eerste gezicht? Vanaf de oplevering was het tussen De Doelen en het Rotter dams muziekminnend publiek liefde op het eerste gezicht. De akoestiek en de vormgeving van de Grote Zaal, de royale en ruim telijke foyers, de mix tussen mo dern en chic konden direct op waardering rekenen. Eindelijk een muziekgebouw deze grote stad waardig, een baken van cul tuur dat zich richtte tot een groot publiek. Minder bekend is dat het gebouw architecten en archi tectuurcritici weinig kon beko ren. De kritiek was niet mals. Het gebouw werd “een neoclassicisti sche marmeren klomp” genoemd en “zielig provinciaal”. De Doelen werd niet opgenomen in de Rot terdamse architectuurlijst: “Het heeft uit architectonisch oog punt geen enkele waarde.” Het gebouw was te laag om indruk te maken, met een natuurstenen schijngevel (“een doodskop met holle gaten”) die niet ‘eerlijk’ en functioneel was – een doodzon de destijds. En dan stond het ook nog eens in de weg, tussen stati on en Lijnbaan. Hoe was het mo gelijk dat voorname architecten als van Kraaijvanger een derge lijke opdracht zo grondig konden verpesten?

De gerenoveerde Grote Zaal anno 2016. (Foto: Tom Gosselaar/ De Doelen)

Drie architecten – één visie In een project waar één architect het voor het zeggen heeft, is het best moeilijk om te bepalen wie wat precies bedacht. Want als we spreken over ‘de architect’ (“Wat die architect hier toch weer bedacht heeft!”), hebben we het in werkelijkheid over een groot team. Bij grote projecten zijn altijd meerdere architecten betrokken, ondersteund door bouwkundigen, die bovendien deel uitmaken van een veel gro ter geheel: adviseurs, aanne mer(s), gemeentelijke instanties en de opdrachtgever zelf. Wie wat precies bedacht of besloten heeft, blijft voor de buitenwacht giswerk. In het geval van De Doelen is het helemaal ingewik keld. Want er waren maar liefst

De Doelen, opgeslokt door een stedelijke kakofonie. Het gele gebouw staat deels op hoge poten, om de hoek van De Doelen zichtbaar te houden. (Foto: Jaap van Rijn) drie hoofdarchitecten van twee bureaus bij de realisatie betrok ken: de broers Evert en Herman Kraaijvanger en Rein Fledderus. De Kraaijvangers leidden een bekend en zeer productief archi tectenbureau en waren verant woordelijk voor enkele pareltjes van de wederopbouw, zoals het Stationspostkantoor, de Steiger kerk en het gebouw van Peek & Cloppenburg. Rein Fledderus is minder bekend. Als gemeentear chitect werd hij al vroeg betrok ken bij de planvorming van De Doelen. In 1955 kreeg hij als on afhankelijk architect samen met de Kraaijvangers de ontwerp opdracht, waar ze samen vervol gens meer dan 10 jaar aan zouden werken. Desondanks verliep de samenwerking bewonderens waardig harmonieus, of zoals Fledderus het zelf zei: “11 jaar, dat is griezelig lang. 9 jaar hebben we over het concertgebouw gepraat. Normaliter zouden we allang ru zie moeten hebben gehad.” Maar liefst 9 ontwerpen verdwenen in de prullenbak tot het 10e ont werp uiteindelijk gerealiseerd werd. Een plan dat absoluut een belichaming was van een door de architecten gedeelde visie. Drempelloze eenvoud Doelstelling was een uitnodigend en toegankelijk gebouw, waar de hoofdrol duidelijk was weggelegd voor de muzikale beleving. In het hart van het complex een grote zaal, volmaakt afgesloten van het omgevingsgeluid, met een perfecte akoestiek en goed zicht vanaf de ruime en comfortabele zitplekken. Om deze ambitie te realiseren werd uitgebreid the oretisch en proefondervindelijk onderzoek gedaan. De uiteinde lijke zeshoekige hoofdvorm, de amfitheaterachtige inrichting, de toegepaste materialen en de vormgeving zijn allemaal gericht

op een optimale muziekbele ving. Een geslaagde zoektocht. Want ook in 2016 roemen musici en bezoekers de akoestiek van de indrukwekkende zaal. Naast een grote zaal werd een tweede klei nere zaal gerealiseerd, midden in een groot rechthoekig blok met alle overige functies. De archi tecten waren op zoek naar een “drempelloze atmosfeer”. Want ze wilden geen elitair gebouw, maar een muziektempel voor alle Rotterdammers. De architectuur moest van de “grootst mogelijke simpelheid” zijn, elegant in haar eenvoud, royaal en ruimtelijk. Niet overdreven modern, maar tijdloos, en naar eigen zeggen geschikt voor de komende 200 jaar. Het uiterlijk van het gebouw is bewust niet bombastisch monu mentaal. Het subtiele, geometri sche spel van de natuurstenen gevel geeft het gebouw een voor name uitstraling en ingetogen finesse. Boven de donkere, terug springende plint lijkt de lichte natuurstenen schijf te zweven, met bovenop de daken van de twee zalen, als abstracte objecten op een witte tafel. Het is een blij vend intrigerend, minimalistisch beeldhouwwerk dat speelt met schaduw en licht. Zeeën van ruimte De Doelen was oorspronkelijk omgeven door zeeën van ruimte. Het lage, ingetogen volume wist de omliggende leegte niet te do mineren en gaf het Schouwburg plein geen monumentaal front. Dit verklaart een belangrijk deel van de architectuurkritiek: niet genoeg een modern icoon. De bebouwing van later datum heeft deze gevoelde leegte – vergeefs – proberen te vullen. De Pathé-bio scoop op het Schouwburgplein voelt eerder als een soort ver dwaalde plastic walvis, onhandig gestrand op een plein. Begin jaren

90 is De Doelen uitgebreid om ruimte te bieden aan commerci ële en educatieve functies. Aan het Kruisplein ontwierp architect Jan Hoogstad een massieve, bak stenen schijf, in contrast met de luchtige ijlheid van de bestaande architectuur. Op de hoek naar het Schouwburgplein staat het gebouw op hoge poten, om de hoek van De Doelen zichtbaar te houden. Een tweede, horizontaal volume steekt door tot op het dak van De Doelen om daar een derde zaal mogelijk te maken. Bedacht uit respect voor het bestaande ge bouw is hier toch een weinig aan trekkelijke fusie van gebouwen en vormen ontstaan: de oorspronke lijke helderheid en frisheid van De Doelen ondergesneeuwd door een rommelige en onsamenhan gende architectuur. Publiekslieveling Gelukkig is er veel aan De Doe len nog wel intact gebleven en wordt het gebouw vanbinnen en vanbuiten met liefde en zorg in stand gehouden. Kraaijvanger Architects – nog steeds een suc cesvol architectenbureau, echter zonder een Kraaijvanger aan het roer – renoveerde enkele jaren terug smaakvol delen van het interieur en exterieur. De ingeto gen elegantie, de functionaliteit, de lichte en royale ruimtelijkheid zijn tijdloze kwaliteiten, waar nieuwe generaties van kunnen blijven genieten. Het dienstbare en ingetogen ontwerp dat geen icoon wilde zijn, is dat uiteinde lijk toch geworden. Misschien wat naar de achtergrond ver drongen straalt deze dame nog als vanouds en velen – ook ar chitecten – hebben haar in hun hart gesloten. De Doelen is nu al 50 jaar een publiekslieveling. Een toekomst van nog eens 50 jaar moet een peulenschilletje zijn.

Advertorial

Acties zijn geldig van woensdag 18 t/m dinsdag 24 mei 2016

Guard zoekt mannen en vrouwen met initiatief voor de beveiliging!

Hoogvliet, altijd de laagste prijs!

De vraag naar beveiligers is namelijk nog steeds groot. Guard heeft in de loop der jaren honderden beveiligers opgeleid. De opleiding is intensief en duurt een half jaar. Vaak wordt bij beveiligers gedacht aan grote sterke mannen. Niets is minder waar. Ook aan vrouwen in de beveiliging is een groeiende behoefte.

Het succes van Guard Academy is de unieke combinatie van theorie en praktijk. Een uitdagende opleiding en een goede stap naar een nieuwe toekomst. In de wereld van de beveiliging. Guard Academy houdt op zaterdag 4 juni een speciale selectieen adviesdag voor de opleiding MBO beveiliger 2 op haar vestigingen te Amsterdam, Deventer, Dordrecht en Nijmegen. Wie de opleiding met succes afrondt, is vrijwel zeker van een toekomstrijke job. Ruim 80% van de cursisten heeft na het behalen van het beveiligingsdiploma binnen 2 Ă 3 maanden een even aantrekkelijk als uitdagende baan.

Om te mogen werken in de beveiliging is een MBO niveau 2 diploma vereist. Uniek is dat Guard de theorieopleiding combineert met een zeer gevarieerd praktijkgedeelte. Zo kunnen cursisten ruime werkervaring opdoen en in de volle breedte kennismaken met het vakgebied. Tevens kan op veel momenten in de week stage worden gelopen. Ook in de weekenden. Als resultaat van de uitgebreide selectie en screening kent Guard vrijwel geen uitvallers

EEN TOEKOMST IN DE BEVEILIGING WERKT EN LOONT Studeren kost helaas geld. Ook bij Guard. Aspirantcursisten willen en kunnen vaak niet wachten op een bijdrage van bijvoorbeeld het UWV of de gemeente en investeren zelf in hun eigen toekomst. Dat kan via het eigen Guardstudiefinancieringsfonds. Een handreiking die de opleiding voor gemotiveerde kandidaten toegankelijk en betaalbaar maakt.

Met meer dan 80 scherpe PrijsKrakers per week!

Voor inschrijving aan de opleiding is deelname aan de selectieen adviesdag verplicht. Vanzelfsprekend mag een cursist geen strafblad hebben.

n 2 zakke

Inschrijven voor de selectieen adviesdag voor zaterdag 4 juni 2016 kan via de website van Guard Academy, www.guardacademy.nl.

Senseo koffiepads 2 zakken met 48 pads 10.10 - 10.30

49 7. en 4 schal

Pick & Mix

Krokante gehaktschnitzel, Zigeunergehaktschnitzel, Boomstammetje of satĂŠschnitzel 4 schalen naar keuze 12.76 - 25.96

00 10.

WeekendKraker! Alleen geldig op vrijdag 20 t/m zondag 22 mei 2016

Met gratis BeschuitTopper

t pak meen 2 rol l

Bolletje Granen Variatie beschuit Pak met 2 rollen 3.38

00 1.

Let op: niet alle Hoogvliet winkels zijn op zondag geopend! Kijk voor onze actuele openingstijden op www.hoogvliet.com/openingstijden. Max. 4 keer de aanbieding per klant.

CULTUUR

18 MEI 2016

RZD111800

50 JAAR DE DOELEN De Doelen ziet Abraham. Aan deze mijlpaal wordt royaal aandacht be steed. Zo verschijnt binnenkort een monumentaal jubileumboek over het concertgebouw. En op woensdag 18 mei vindt het officiële verjaardags feest plaats. Wie niet is uitgenodigd, kan een van de jubileumconcerten bezoeken. De Nieuwspeper feliciteert De Doelen met zijn verjaardag en presenteert herinneringen aan een aantal memorabele Doelen-concerten en -gebeurtenissen.

DE VIJFDE DOELEN AAN DE COOLSINGEL

OP 1 JAAR NA 600 JAAR MUZIEK IN 6 DOELEN 1417 Eerste vermelding van de Sint-Jorisdoelen. Deze Doelen was een schietbaan voor voetboogschutters, de waar schijnlijk nooit geleefd hebbende Sint-Joris was hun schutspatroon. Het gebouw deed tevens dienst als plek waar muziek werd gemaakt. 1622 De vervallen Doelen werd vervangen door de nieuwe Sint-Jorisdoelen, de Stads-Doele. Als eerste gaf een orkest van stadsmuzikanten hier concerten, later ook muzikan ten van buiten de stad. 1811 Op de Plaets Doele, het Doelenplein, verrees een nieuw gebouw met een concertzaal.

1844 Na 33 jaar werd besloten dat de stad toe was aan een vierde Doele aan de Coolvest, die 90 jaar standhield. 1934 De vijfde Doelen verrees, een gebouw waar de bevolking slechts zes jaar van kon genieten: het werd verwoest tijdens het bombardement. 1966 De Doelen hervond zichzelf aan het Schouwburgplein en is sindsdien de spil van het Rotterdamse muziekleven. Bron: Jubileumboek De Doelen, Kasper Jansen et al., Kick Uitgevers, mei 2106. Verkrijgbaar vanaf eind mei in de Doelenwinkel en bij Donner.

CULTUUR RZD121800

HET

GEHEUGEN van De Doelen

Kasper Jansen gaat als muziekliefhebber en muziek journalist net zo lang mee als De Doelen. Vanaf de ope ning op 18 mei 1966 tot op de dag van vandaag bezocht hij vele concerten, vooral klassieke. Vanaf 1979 publi ceerde hij zijn ervaringen als muziekredacteur in NRC Handelsblad. De man mag je dan ook met recht als het vleesgeworden geheugen van De Doelen bestempelen. Kasper Jansen vertelt over zijn meest memorabele momenten die hij in het – inmiddels – rijksmonument meemaakte. TEKST: JAAP VAN RIJN

e flamboyante, want hartstochtelijke mu ziekliefhebber Kasper Jansen (70) neemt met enige flair plaats op een terras op het nieuwe Kruisplein, vlak bij zijn geliefde De Doelen. Voor de verandering schijnt de zon uitbundig, wat het gesprek over het Rotterdamse muziekleven veraangenaamt.

Wat maakt De Doelen voor jou tot een bijzonder gebouw? Het is een uníék gebouw. Dat ligt zowel aan de architectuur van het gebouw als aan het ge bruik. Het is het enige concert gebouw in Nederland dat zo ver weven is met een stad. Iedereen die muzikaal iets te vertellen heeft, komt hier aan bod. Het wordt zowel vanzelfsprekend als met enthousiasme georgani seerd, zoals het nu functioneert. Het is het clubhuis van de stad, waar bijvoorbeeld ook Turkse en Kaapverdiaanse muzikanten hun weg naartoe weten te vin den. Met de Red Sofa City-serie worden componisten en musici geprogrammeerd met Rotter damse wortels of een binding met de stad, die inmiddels wor den herkend als de Rotterdamse School. Deze uitvoeringen trek ken jongeren. Ik heb het zo zien groeien, vanaf 1966. Je bezocht vele concerten van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, de vaste bespeler van De Doelen. Hoe beoordeel je de kwaliteit van het orkest over al die jaren heen? Voor de opening van De Doelen

Foto: Ed Oudenaarden/De Doelen

was het orkest het derde van het land, na het Concertgebouwor kest en het Haagse Residentie orkest. Nu is het met afstand het tweede orkest en ook nog van een hoog internationaal niveau. Als je kijkt naar de dirigenten en muzikanten die het orkest aan zich wist en weet te binden, dan kun je dat niet anders dan als bijzonder beoordelen. Denk aan gasten vaste chef-dirigenten als Edo de Waart, Simon Rattle, Valery Gergiev, James Conlon en nu Yannick Nézet-Séguin, een fenomenale opeenvolging van dirigenten uit de wereld top. Het orkest herkent jonge talenten en weet deze naar de stad toe te halen. Gergiev kwam al kort na zijn West-Europese debuut. Hij werd aangesteld op zijn voorwaarde dat het Gergiev Festival er moest komen. Dit festival leverde Rotterdam veel prestige op. Het orkest kon naar een hoger niveau groeien. Ook maakten beroemde musici als Jessye Norman, Youri Egorov en Yo-Yo Ma hun Nederland se debuut in De Doelen. ‘Die moeten wij als eerste hebben’, dat is de mentaliteit. De reden, denk ik: ze moeten hier laten zien dat ze ook meetellen. Om dat voor elkaar te krijgen, lo pen ze in Rotterdam een stapje harder. Men ziet hier ook graag talenten. Je moet de ambitie ook zien in het licht van de bevol kingsopbouw. Rotterdam heeft in vergelijking met Den Haag en Amsterdam een kleine elite. De stad kent nauwelijks achterland, zoals Amsterdam dat wel heeft voor het Concertgebouw. Dus je moet wel extra je best doen.

Foto: Jaap van Rijn

Beïnvloedt het gebouw zelf de keuze van topdirigenten en -musici voor Rotterdam, denk aan de akoestiek? Niet alleen het gebouw zelf, ook de organisatie en de ambitie van de mensen spelen een rol bij de uiteindelijke keuze. Maar de kwaliteit van het gebouw helpt wel. De Doelen heeft een hel derder en exacter geluid dan het Concertgebouw. Zo is het ook ontworpen. Het geluid in het Concertgebouw verplaatst zich anders, het geluidsbeeld is af gerond, de scherpe kantjes zijn ervanaf. Je ervaart dit geluid als warm. Ik hoorde een keer op de autoradio een concert dat ik heel positief had gerecenseerd. Het klonk een stuk minder goed dan ik in de zaal ervoer. Want het geluid gaat voor radio- of cd-opnamen rechtstreeks de microfoon in. Zo zie je wat de akoestiek van een zaal met ge luid doet. Die kan de geluids kwaliteit verbeteren. Wat waren memorabele klassieke concerten? De Tweede symfonie van Mahler, gedirigeerd door Bernard Haitink in 1995. Het was een herden kingsconcert, 40 jaar na het

“‘Die moeten wij als eerste hebben’, dat is de mentaliteit.” bombardement. Burgemeesters van steden die ook gebombar deerd waren, zaten in de zaal. Het stuk gaat over het leven en de dood en verder, een tweede leven, een wederopstanding. Dat was zeer emotioneel, mede door het grote koor aan het ein de van de symfonie. Luciano Berio tekende ook voor gedenkwaardige concerten. Deze Italiaanse componist was in de jaren 60 en 70 – de tijd van dirigent Edo de Waart – kind aan huis. Berio was toen een eigentijds componist die voort bouwde op een muziekverleden van voor het avant-gardistisch modernisme, dat rond 1950 op kwam. Hij componeerde geen atonale plingplong, zoals veel tijdgenoten van hem. Hij was niet tegen avant-garde, maar schreef zelf liever lyrische mu ziek. Fenomenaal is zijn Sin fonia, waarin hij muziek van Mahler verweeft met zijn eigen muziek. Ik heb ook geweldige herin neringen aan de Zevende van

Beethoven, zes jaar geleden uit gevoerd door Yannick Nézet- Séguin. Die symfonie kent een explosief, snel slot en daar gooi de hij nog een paar schepjes bovenop. Gekmakend goed! De zaal zat buiten adem te luiste ren. Het gaat op zulke momen ten om de persoonlijke inzet en ideeën van de dirigent, het le vert een extra dimensie op. Overigens ben ik niet mono maan op klassieke muziek ge richt. Ik ben ook jong geweest en volgde de populaire muziek van destijds. In 1969 was ik in De Doelen getuige van een con cert van Led Zeppelin. Gitarist Jimmy Page hield zijn gitaar voor de luidsprekers zodat het geluid ging rondzingen, dat was heel erg ‘psychedelies’. Wij von den de muziek toen snoeihard, maar rock is daarna nog tien keer harder geworden. Deson danks stapte ik die nacht wel met fluitende oren naar buiten. Maar gelukkig kan ik nog steeds zonder problemen van muziek genieten!

18 MEI 2016 RZD131800

De website www.doelengeheugen.nl van De Doelen verzamelt herinneringen en verhalen van bezoekers. Hierbij een voorproefje van wat de site te bieden heeft. De Doelen roept de lezers van De Nieuwspeper op om ook herinneringen te delen.

AKOESTISCHE

SPRINGSTEEN

Bruce Springsteen presenteerde in De Doelen een akoestische show in het kader van zijn The Ghost of Tom Joad-tournee. Rotterdammer Paul van der Weijden had geen kaartje, maar zette op goed geluk koers rich ting stad: “Toch ging ik op die 25e vanuit Zevenkamp rich ting De Doelen. Dat is een hele kleine moeite om wellicht op

de zwarte markt voor de in gang toch nog de boss-mis bij te wonen! Met beperkt budget op zak, om een faillissement te voorkomen, ging ik zoeken, kijken, vragen en uiteindelijk: scoren! Parterre midden, ergens op plaats 36. I ndrukwekkend en memorabel!” (Bron: www.doelengeheugen.nl)

Foto: Doelengeheugen

OVER DOELEN-OPNAMES EN KEITH RICHARDS’ STROOPTOCHTEN DOOR DE HAVEN The Rolling Stones onderhielden in de jaren 70 een bijzondere relatie met De Doelen. In 1973 repeteer den ze hier voor de Europese tournee, in 1975 reden ze hun mobiele studio voor en maakten opnames voor het album Black and Blue. Was het de akoestiek of de dope die de muzikanten naar Rotterdam trok? Naar de reden is het gissen. Gitarist Keith Richards

geeft in zijn biografie Life een hint en beschrijft zijn tocht door de Rotterdamse haven op zoek naar brown sugar. De Doelen-opnames staan onder meer op de bootlegs Smack And Blow, die via YouTube zijn te beluisteren. (Deels bron: www.doelengeheugen.nl)

Knallende akoesticus tijdens de akoestiekmetingen. (Foto: Eppo Notenboom)

Foto: Doelengeheugen

EENMALIGE

SHIRLEY

In het najaar van 1991 gaf Shirley Bassey een eenmalig concert en nam ook de tijd om een onuit wisbare indruk in Rotterdam achter te laten. De heer Stolwijk was onder de indruk van haar optreden: “Een van de meest memorabele concerten die ik in De Doelen heb meegemaakt, was het optreden van Shirley Bassey op 24 oktober 1991 in de Grote Zaal. Er heerste een enigs zins zenuwachtige sfeer van hoge verwachtingen, ongeduld

en ongekend enthousiasme voor de grote diva. Helaas was het concert een van de kortste con certen die ik in de Doelen heb meegemaakt. Miss Bassey be gon al vrij snel na de pauze met afscheid nemen, om vervolgens nog een aantal ‘toegiften’ in te zetten. Alles bij elkaar krap twee uur denk ik zo. Het publiek was echter uitzinnig enthousiast.” (Bron: www.doelengeheugen.nl)

HET KUSSENTJESCONCERT Voor de oplevering werd de akoestiek van De Doelen uitgebreid getest met onder meer een proefconcert, het kussentjesconcert. De bezoekers zaten op kussentjes, op het beton, de stoelen moesten nog geplaatst worden. Zo’n 1.500 mensen hielden zich stil, terwijl akoestiekexperts de nagalm maten. Vervolgens werden de metingen uitgevoerd met het Rotterdams Philhar monisch aan het werk. Ook Rotterdammer Frans van den Bosch was als 18-jarige bij de testen aanwezig. “Samen met een neef ging ik op zaterdag ochtend naar de Doelen, waar zich nog meer belangstellenden hadden verzameld. We werden naar de Grote Zaal geleid waar we plaatsnamen op de grote treden waar later de stoelen op gemonteerd zouden worden. Er liepen mensen rond die met behulp van een apparaat een flinke knal teweeg brachten. Aan het plafond hingen grote platen die het

geluid in de zaal reflecteerden. Aan de an dere kant van de zaal werden de resultaten gemeten. Allemaal superinteressant, voor twee technische jongens als wij. Mijn neef en ik hadden een ochtend die ons voor altijd is bijgebleven.” (Bron: www.doelengeheugen.nl)

CULTUUR RZD141800

JAZZ:

van De Doelen naar Den Haag en weer terug naar Rotterdam De Rotterdamse journalist Hans Zirkzee toont het in zijn standaardwerk Jazz in Rotterdam aan: de stad kent een rijke jazz geschiedenis. Ook jazz was welkom in De Doelen. Het Newport Jazz Festival maakte vanaf 1966 internationaal naam. Zo’n beetje alle grote jazzlegendes stonden in De Doe len, denk aan Miles Davis, Sonny Rollins, Sarah Vaughan, Dizzy Gillespie, Cannonball Adderley en Duke Ellington met zijn orkest. De mannen achter het festival waren de Amerikaan George Wein en Hagenaar Paul Acket, die zijn geld verdiende met onder meer het uitgeven van de destijds populai re muziekbladen als Muziek Express, Muziek Parade en Popfoto. Twee samenvallende ge beurtenissen maakten een eind aan ‘Newport’.

Acket deed zijn magazines in 1975 voor veel geld van de hand en de gemeente Den Haag schafte de vermakelijkheidsbelasting af. Acket besloot om het jazzfestival naar Den Haag te verhuizen en om te dopen tot het North Sea Jazz Festival. Hij kreeg in het zalencomplex van het Congresgebouw de ruimte om een grootschalig, driedaags muziekfestival te organiseren. Rotterdam, toch echt meer een jazzstad dan de residentie, bleef verweesd achter. Maar zie, gerechtig heid geschiedde. Toen de gemeente Den Haag besloot de helft van het zalencomplex te slopen, bracht de nieuwe eigenaar Mojo het festival in 2006 terug naar de havenstad. Nú bood Ahoy veel meer ruimte. Onlangs bracht het Amerikaanse label Storyville Records de cd Duke Ellington & His Orchestra – Rotterdam 1969 uit. Een Amerikaanse recensent is lovend over de op names: “In November: a European tour, one of the highlights of which was this concert at the 2,200-seat Doelen Concert Hall in the Dutch port of Rotterdam.” Lezen: Jazz in Rotterdam, Hans Zirkzee, Uitgeverij DATO, ISBN 978 94 6226 133 4. Recensie en verslag van Chris Mosey op www.allaboutjazz.com.

Miles Davis in actie tijdens het Newport Jazz Festival. (Foto: Eppo Notenboom)

Luisteren: Duke Ellington & His Orchestra – Rotterdam 1969, Storyville Records.

Duke Ellington met zijn orkest: van dit Doelen-concert werd onlangs een cd uitgebracht. (Foto: Eppo Notenboom)

OORVERDOVEND

HARD

Ben de Croock beschouwt het Led Zeppelin Doelen-nacht concert in 1969 als een van de meest memorabele optredens die hij mocht aanschouwen: “Ik woonde in de jaren 60 op het Gevers Deynootplein in Sche veningen, destijds een episch centrum van de Nederlandse popmuziek. Hier speelden bands van de Haagse popscene zoals de Golden Earrings, Q65 en The Motions in clubs als de Top Ten Club. Daar kwamen deejays van Radio Veronica luisteren. Beviel een band, dan lieten ze hun pla ten via de radio horen. De bands gaven goede optredens. Maar het verschil met Led Zeppelin in De Doelen was toch nog groot. Ze speelden gigantisch hard en sensationeel goed. Dat kenden we nog niet. We gingen van het tijdperk van de beat- en hippie muziek over naar de rock. Ik mocht met een paar andere foto

grafen het podium op. Ik werkte op gevoel en kon zo op het juiste moment schieten. Aan de mu ziek hoorde ik wanneer de gitarist lang zou gaan soleren. Ik moest de film forceren van 100 naar 400 ASA [lichtgevoeliger maken; red.] en met lange sluitertijden werken om genoeg beeld te kunnen van gen. En nog zag je dan bij de foto’s veel beeldonscherpte. Wat dat betreft zijn we er met de digitale fotografie op vooruitgegaan.” De Engelse muziekjournalist Wil liam St. John trok een weekendje met Led Zeppelin op, waarbij naast De Doelen ook het Scheve ningse Kurhaus en het Concertge bouw in Amsterdam werden aan gedaan. Led Zeppelin overnachtte in het Hilton aan het Hofplein. Om de tijd aangenaam door te brengen, besloten zanger Robert Plant en drummer John Bonham een middagje ‘Rotterdam’ te doen,

terwijl gitarist Jimmy Page “had disappeared to Dreft” (naar Delft, om antiek in te slaan). Voorzien van camera’s zochten de muzikan ten naar pittoreske plekjes, denk aan molens en grachtenhuisjes. “But there wasn’t a windmill or tulip in sight – just another big city! Around the shopping centre, some workmen yelled at the sight of Robert’s long hair”, zo noteerde William St. John. Uiteindelijk be sloten ze bij een Engelse pub naar binnen te gaan, dat zal de Big Ben zijn geweest. Zes jaar later stond Led Zeppelin weer op Rotterdamse planken, in Ahoy. De band was inmiddels uitgegroeid tot een van ’s werelds grootste acts. De populariteit is zelfs anno 2016 nog zichtbaar in de verkoopcijfers van de RIAA, de Recording Industry Association of America. Deze organisatie registreert al decennialang de verkopen van artiesten. In de VS

(Foto: Ben de Croock)

(Foto: Eppo Notenboom) verkochten The Beatles de meeste units (platen, cd’s, et cetera). Led Zeppelin volgt op de vierde stek, na Garth Brooks en Elvis Pres ley, en laat acts als Pink Floyd, Michael Jackson en The Rolling Stones ver achter zich. Dat kon destijds niemand in De Doelen bevroeden. Meer informatie: www.riaa.com

(Foto: Ben de Croock)

Was vroeger alles beter? Voor popfotografen wel. Ga maar na. In de jaren 60 mochten fotografen vrij over het podium lopen, ook bij grote acts. Tegen woordig staan managers van artiesten veel minder toe. Fotografen krijgen meestal slechts de eerste nummers tijd om hun topfoto te maken. Als ze die mogelijkheid überhaupt krijgen. Want steeds vaker ontvangt de pers een setje foto’s aan het begin van een tournee. Ook nemen veel artiesten hun eigen fotograaf mee. Ben de Croock (69) maakte nog de gouden tijd mee. Hij schoot zijn foto’s voor bladen als Muziek Express en Muziek Parade van uitgever Paul Acket, de man die ook het North Sea Jazz Festival oprichtte.

18 MEI 2016 RZD151800

MUZIKALE GRENZEN OPZOEKEN Bron: Jubileumboek De Doelen, Kasper Jansen et al., Kick Uitgevers, mei 2016. Verkrijgbaar vanaf eind mei in de Doelenwinkel en bij Donner.

De Doelen kiest in zijn programmering re gelmatig voor muzikaal avontuur, zoals met het jaarlijkse Cross-Linx. Dit festival ver bindt gecomponeerde muziek, uitgevoerd door een orkest, met de avant-garde uit de popwereld, denk aan artiesten als Square pusher. Je kunt het onderdak bieden aan een dergelijk festival een Doelentraditie noe men. Want in de jaren 80 van de vorige eeuw vulden de new-waveartiesten van Pandora’s Music Box de zalen. Velen beschouwen dit festival als de voorloper van Lowlands. Ship operator Marcel Strijbos was erbij: “Er kwa men allemaal alternatieve bands, de hele Doelen stond op z’n kop. Ik herinner mij de mooie grote pop in de hal die uit een grote

doos tevoorschijn kwam. Pandora dus, die alle narigheid verbeeldde. Dat was de grap. Ik denk dat er wel 15 groepen optraden. Rela tief onbekende bands als Big Country, die la ter echt wel bekend zijn geworden. Het was volgens mij hun debuut.” (Bron: www.doelengeheugen.nl) ‘Ein Abend in Wien’ was begin jaren 90 de opvolger van Pandora. Het nog onbekende Nirvana gaf daar een gedenkwaardig con cert, hun plaat Nevermind met de wereldhit Smells Like Teen Spirit moest nog uitkomen. Een journalist van het Eindhovens Dagblad tekende dit verslag op: “De band heeft al

(Foto: Claudine Grin)

HET DOELEN-DEBUUT VOOR

DINA MEDINA Het Kaapverdisch Gala in 2007 was het Doe len-debuut voor de Rotterdamse zangeres Dina Medina. Zij vulde met Bana, Gil Se medo, Grace Évora en het Metropole Orkest de Grote Zaal met Kaapverdische klanken. Bana is een sleutelfiguur in de Kaapverdi sche muziekwereld. Met Voz De Cabo Verde, de stem van Kaapverdië, zette hij begin jaren 60 de lijnen uit waarbinnen de Kaapverdi sche muziek zich tot aan de dag van vandaag ontwikkelt. Voor de Rotterdamse Kaapverdiërs is hij een van de meest geliefde vertolkers van morna en coladeira. Dina Medina ervoer

de avond als magisch: “De akoestiek is hier geweldig, je hoort zowel je stem, de instru menten als het applaus heel goed. Dat con cert heeft me gemaakt wie ik nu ben. Ik zeg altijd dat De Doelen mijn home away from home is, mijn tweede huis. Wij Kaapverdia nen hebben hier onze plek gevonden.” (Bron: www.doelengeheugen.nl) Meer informatie: www.dinamedina.nl

stevig ingedronken als ze rond half twaalf ’s avonds het podium op mogen. Hoewel het vertoonde spel geen bezopen indruk maakt, krijgt Cobain het tegen het einde van de show op zijn heupen: hij gooit zijn gitaar in het drumstel, springt er bovenop en pro beert de losse onderdelen te slopen. Terwijl drummer Dave Grohl als een idioot ‘Thank you! You’re a wonderful audience! No real ly!’ in de microfoon brult, gaat Cobain de geluidsinstallatie te lijf. Als die om dreigt te vallen, grijpen de ‘ziekenhuisbroeders’ in. Schade: bijna 1500 gulden. Gage van de band: 750 gulden.”

Het Laurens Collegium en dirigent Wiecher Mande maker dragen hun steentje bij aan de jubileummaand van De Doelen met de uit voering van Rossini’s Petite messe solennelle, een bij zonder werk uit zijn roman tische koorrepertoire. Tag op www.facebook.com/ denieuwspeper de per soon met wie je samen op 21 mei de opera Petit messe solennelle van Rossini in De Doelen wilt beluisteren. De Nieuwspeper verloot 5x 2 kaarten onder de actieve taggers. Meer informatie: www.dedoelen.nl (De redactie heeft haar best ge daan om de rechthebbenden van de foto’s te achterhalen. Overige rechthebbenden kunnen zich bij Foto Anoniem melden.)

Foto: Eppo Notenboom

LEEN HIER UW PLATEN! Vele Groot-Rotterdammers heb ben dierbare herinneringen aan de tijd dat De Doelen de Centrale Discotheek huisvestte. Deze pla tenbieb van Rotterdam groeide dankzij de muziekdatabase en de aanwezige kennis uit tot een nationale vraagbaak. De grote animator: Rob Maas. Hij was de oprichter van het muziekuitleen instituut dat in Spotifyloze tijden uitkomst bood aan muzieklief hebbers met weinig geld. De ge meente besloot tot subsidiëring, omdat zij de opbouw van een cultureel leven in de stad wilde stimuleren. Leuk weetje: om de kwaliteit van de vinylplaten op

peil te houden, werd een nieuw lid gevraagd de saffier of diamant van zijn grammofoon mee te brengen. Nog steeds fungeert de disco theek als het muziekgeheugen. Alles wat in Nederland op de markt verschijnt, wordt aange kocht, gedigitaliseerd, gecatalo giseerd, ingedeeld in stijlen en voorzien van toelichtingen. De informatie is via Muziekweb voor iedereen beschikbaar. Bronnen: www.muziekweb.nl en www.stadsarchief.rotterdam.nl

De Doelen, ooit ‘ingeklemd’ tussen een hertenkamp en een leeg Schouwburgplein en Kruisplein. Nu, 50 jaar later, nog steeds het vitale culturele hart van de herrezen stad. (Foto: Peter Elenbaas) Uit: Rotterdam onbewolkt, Peter Elenbaas, Uitgeverij Bas Lubberhuizen, 144 pagina’s, € 32,50, ISBN 978 90 593 7447 8.

STAD RZD181800

Een indrukwekkende zoekplaat, waaruit blijkt dat Rotterdam barst van het leven. Je kunt je vermaken over de luierende badgasten in hun strandstoelen, terwijl de mannen van de betonmolen onverstoorbaar doorgaan met hun werk. Bijzonder: een soort dijkwoning met terras boven op Hotel New York. Ook mogelijk: het aantal lege appartementen in De Rotterdam tellen (inmiddels aan de man gebracht?).

18 MEI 2016 RZD191800

Onbewolkt Rotterdam SCHERP AFGETEKEND OVER PETER ELENBAAS

De Amsterdamse fotograaf Peter Elenbaas herontdekte Rotterdam vanuit de lucht. Zelden bracht een fotograaf de stad zo bloedscherp en treffend in beeld. Zijn boek Rotterdam onbewolkt is dan ook een moetje voor iedereen met een fascinatie voor de stad. TEKST: JAAP VAN RIJN BEELD: PETER ELENBAAS Over Rotterdam zijn veel boeken met luchtfotografie verschenen. Wat voegt jouw boek nog toe? Ik ben naast fotograaf ook journalist. Dat vertaalt zich in een andere manier van kijken en fotograferen. Ik wil het menselijke aspect vastleggen. Ik zoek meer dan mooie plaatjes en een fijne horizon. In de plekken die ik vast leg, moet ook een verhaal zitten. Dat bereik je door op details in te zoomen: een speelveldje, een zitbank, de massa van een gebouw, een terras op een Markthal-appartement. Zo kun je een hiërarchie aanbrengen in wat je waar neemt. Bepaalde elementen vormen een cen traal punt in de foto. Mensen kunnen dingen ontdekken, het zijn zoekplaten. Neem het Justus van Effencomplex. Daar heb ik sterk op ingezoomd, zodat je details ziet die je anders niet kunt waarnemen. De Maas fotografeerde ik zo dat je goed ziet hoe de rivier om Zuid kronkelt. Zulke beelden fascineren. Hoe ga je eenmaal in de lucht te werk? Een piloot die begrijpt wat je wilt, is door slaggevend voor het slagen van het project. De man met wie ik werk, doorgrondt mijn aanpak. Eerst heb ik Rotterdam op straatni veau bekeken. Ik bezocht alle wijken, kwam pareltjes tegen als het Justus van Effencom plex. Met de opgedane indrukken kon ik een

plan opstellen. Vervolgens maken we een verkenningsvlucht en bespreken hoe we te werk gaan. Het gaat erom dat de piloot steeds de juiste aanvliegroute neemt, weet op wel ke hoogte hij moet vliegen en ook rekening houdt met de stand van de zon. Per vlucht neem ik foto’s van een deel van de stad. Om dat ik werk bij onbewolkt weer, moeten we zo veel mogelijk hinderlijk tegenlicht vermijden, behalve op die plekken waar tegenlicht juist prachtig beeld oplevert. Tijdens het vliegen omcirkel ik stukken stad. Vervolgens is het wachten op helder, onbewolkt weer, noodza kelijk om hele scherpe foto’s te maken. Vraagt Rotterdam om een andere aanpak dan ’t Gooi, Amsterdam of de Wadden, waar je ook fotoboeken over hebt gemaakt? In principe niet. De techniek blijft hetzelf de: een camera, goede lenzen en onbewolkt weer. Ik wist van tevoren niet zo goed wat ik van de stad moest verwachten. Ik herinner me nog het Rotterdam van vroeger, toen we met de auto bij opa op bezoek gingen. We

moesten dwars door de stad rijden. Vooral de brede wegen vielen me op, Rotterdam leek me vooral een een stad voor auto's. De stad kwam destijds saai over, iedereen werkt altijd keihard. Ik had – en heb – vooral wat met Feyenoord. De club bereikte als eerste Neder landse club de halve finale van de Europa Cup 1, tegen Benfica. Ik begon net oog voor voet bal te krijgen. De wedstrijden maakten een onuitwisbare indruk. In dat jaar stond Ajax ergens onderaan in de eredivisie. Dus kiezen was niet zo moeilijk! Maar de stad zelf maak te minder indruk. Het huidige Rotterdam verraste me dan ook aangenaam. Met veel durf zijn in verschillende perioden gebouwen gemixt. Dat levert een hartstikke interessante ratjetoe op. Ik vind dat het werkt in Rotterdam, ook vanuit de lucht bezien. De stad begint allure te krijgen, je voelt dat er van alles aan de hand is. Leuke hippe tenten, de Fenixloodsen, veel culturele evenementen: het wordt steeds meer zicht baar dat jonge mensen een aantrekkelijke, bruisende stad opbouwen. Dat ze daar maar flink mee doorgaan!

Peter Elenbaas (1954) groeide op in een familie met een rijke foto grafie- en filmtraditie. Zijn moe der was professioneel fotograaf. Na een (niet-afgemaakte) stu die landschapsarchitectuur en de fotovakschool begon hij in 1978 als zelfstandig fotograaf. Hij maakte fotojournalistiek werk voor Het Parool en talloze week- en maandbladen. Vanaf 1989 was Elenbaas chef van de fotoredactie van Het Parool. De krant werd in deze periode ge roemd om haar vooruitstrevend gebruik van fotografie. Rond de eeuwwisseling pakte Elenbaas als staffotograaf van Het Parool het handwerk weer op. Hij maak te naam met zijn series luchtfoto’s van onder meer Amsterdam, ’t Gooi en de Wadden. De foto’s zijn ook in zes fotoboeken gepubliceerd. Rotterdam onbewolkt, Peter Elenbaas, Uitgeverij Bas Lubber huizen, 144 pagina’s, € 32,50, ISBN 978 90 5937 447 8. Engelsta lige versie: Cloudless Rotterdam, ISBN 978 90 5937 448 5.

“De stad begint allure te krijgen, je voelt dat er van alles aan de hand is.”

De bijzondere structuur van het Justus van Effencomplex (oplevering 1922) genadeloos blootgelegd: alles is zichtbaar, ook de ooit revolutionaire bovenstraat.

De aangeharkte buitenstad: strakke huizenrijtjes en speelplaatsjes in het zand.

Krimpen a/d Lek Rijsdijk

Kinderdijk Molenkade

Een dagje uit met Waterbus!

Rotterdam

Dordrecht

Erasmusbrug

Merwekade

Ridderkerk De Schans

Krimpen a/d Lek Rijsdijk

Kinderdijk Molenkade

Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Rotterdam

Alblasserdam Kade

Papendrecht Westeind

Dordrecht

Erasmusbrug

Merwekade

H.I. Ambacht Noordeinde

Ridderkerk De Schans

Papendrecht Rosmolenweg

Dordrecht

Merwekade

Rotterdam St. Jobshaven

Rotterdam Heijplaat-RDM

Rotterdam

Dordrecht

normaal € 13,-

Erasmusbrug

Rotterdam Katendrecht

Merwekade

Sliedrecht Middeldiep

Dordrecht Hollandse Biesbosch

Dordrecht Stadswerven

Dordrecht Hooikade

Zwijndrecht Veerplein

nu voor € 8 , 95

Profiteer van deze voordelige Ervaarkaart lezersaanbieding! Dordrecht

Papendrecht Veerdam

Merwekade

Rotterdam Piekstraat

Rotterdam Plantagelaan

Een hele dag onbeperkt reizen naar alle haltes voor 1 persoon. Normaal € 13,- nu voor slechts € 8,95! De Ervaarkaart is geldig t/m 30 juni 2016 en het aanbod geldt zolang de voorraad strekt. Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Rotterdam

Alblasserdam Kade

Papendrecht Westeind

Dordrecht

Erasmusbrug

Bestel NU je erVAARkaa rt(en) online en m aak kans op een Waterbusfie ts!

Merwekade

H.I. Ambacht Noordeinde

Ridderkerk De Schans

Kinderdijk Molenkade

Rotterdam

Dordrecht

Erasmusbrug

Merwekade

Bestel je Ervaarkaart(en) dus nu op: Krimpen a/d Lek Rijsdijk

Kinderdijk Molenkade

www.waterbus.nl/krant

Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Rotterdam

Alblasserdam Kade

Papendrecht Westeind

Dordrecht

Erasmusbrug

Merwekade

H.I. Ambacht Noordeinde

Ridderkerk De Schans

Waterbus reistips! Dordrecht

Vaar naar historisch Dordrecht voor een mooie wandeling door de binnenstad met vele monumenten en musea. Breng met de directe daldienstverbinding lijn 202 een bezoek aan de molens van Werelderfgoed Kinderdijk. Of trek erop uit naar het prachtige natuurgebied van de Hollandse Biesbosch. En de fiets mag altijd gratis mee! Zwijndrecht Veerplein

Merwekade

Zwijndrecht Veerplein

Dordrecht Hooikade

Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Rotterdam

Alblasserdam Kade

Papendrecht Westeind

Dordrecht

Erasmusbrug

Merwekade

H.I. Ambacht Noordeinde

Ridderkerk De Schans

Papendrecht Westeind

Alblasserdam Kade

Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Rotterdam

Dordrecht

Erasmusbrug

Merwekade

H.I. Ambacht Noordeinde

Ridderkerk De Schans

Rotterdam

Dordrecht

Erasmusbrug

Merwekade

Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Rotterdam Erasmusbrug

Rotterdam

Alblasserdam

Ridderkerk

Erasmusbrug

Kade

De Schans Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Merwekade

Kade

De Schans

Erasmusbrug

Dordrecht

Alblasserdam

Ridderkerk

Rotterdam

Alblasserdam Kade

Dordrecht

Krimpen a/d IJssel

Merwekade

Stormpolder

Ridderkerk De Schans

Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Rotterdam

Ridderkerk

Erasmusbrug

De Schans

Rotterdam

Dordrecht

Merwekade

Erasmusbrug

Stormpolder

Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Alblasserdam Kade

Rotterdam

Krimpen a/d IJssel

Ridderkerk De Schans

Erasmusbrug

Ridderkerk De Schans

Alblasserdam Kade

Dordrecht

Ridderkerk

Merwekade

De Schans

Rotterdam

Dordrecht

Merwekade

Erasmusbrug

Kinderdijk Molenkade

Dordrecht

Rotterdam

Merwekade

Erasmusbrug

Dordrecht

Rotterdam

Merwekade

Erasmusbrug

3 Kinderdijk Molenkade

Krimpen a/d Lek Rijsdijk

Spitsdienst Ridderkerk Daldienst

Krimpen a/d Lek Rijsdijk Rotterdam St. Jobshaven Rotterdam Heijplaat-RDM

Driehoeksveer Kinderdijk Park + Ride

De Schans

Rotterdam Erasmusbrug

Kinderdijk Molenkade

Rotterdam Plantagelaan Krimpen a/d IJssel Stormpolder

Overstaphalte Metrohalte Tramhalte

Papendrecht Veerdam

Alblasserdam Kade

Papendrecht Rosmolenweg

Papendrecht Westeind

Dordrecht Stadswerven

Rotterdam Katendrecht Rotterdam Piekstraat

Ridderkerk De Schans

H.I. Ambacht Noordeinde

Dordrecht Hollandse Biesbosch

Dordrecht

Merwekade Zwijndrecht Veerplein

Bestel nu op waterbus.nl/krant

Sliedrecht Middeldiep

Dordrecht Hooikade

WETENSCHAP

18 MEI 2016

RZD211800

Muziek

ALS MEDICIJN

Hoogleraar Hans Jeekel van het Erasmus Medisch Centrum onderzoekt met zijn team of muziek zorgt voor minder stress en pijn voor, tijdens en na operaties, en of je door het luisteren naar muziek sneller herstelt. TEKST: MARTINE ZEIJLSTRA

Hans Jeekel: “Ik hou erg van muziek, van Mozart tot house. Maar muziek kan veel meer zijn dan alleen vermaak.”

BEELD: ARIE KIEVIT

tel, je bent ziek en moet een verve lende operatie ondergaan. Je ziet huizenhoog op tegen het idee dat een chirurg in je moet snijden om je beter te maken. En als je weer wakker wordt, is dat met pijn. Geen prettig vooruitzicht. Veel mensen zien er daarom behoorlijk tegen op onder het mes te gaan. Dat weet ook hoogleraar en ex-chirurg Hans Jeekel. Hij wilde daarom een prettige oplossing zoeken, waarbij mensen geen grote hoeveel heden medicijnen hoeven te slikken om rustig te worden, minder pijn te lijden of sneller te genezen van een operatie. “Want elk medi cijn dat je slikt, heeft weer bijwerkingen.” Jeekel houdt zelf erg van muziek. Als chirurg had hij altijd muziek aan in de operatie kamer en als het even kan, dan speelt hij tijdens pauzes op de witte vleugel in de hal van het Erasmus Medisch Centrum, ter ontspanning. “Ik hou erg van muziek, van Mozart tot house. Maar muziek kan veel meer zijn dan alleen vermaak. Het is belang rijk om te weten welke muziek als medicijn gebruikt moet worden.” Das met muzieknoten Hij draagt tijdens ons gesprek dan ook heel toepasselijk een rode stropdas met zwierige muzieknoten. Jekel: “De doelstelling van ons onderzoek was om muziek als nieuwe behandelmethode voor patiënten te realise ren. Maar je moet dan wel zeker weten of het werkt. Dat wilde ik daarom onderzoeken.” Dus zette Jeekel drie jaar geleden de onder zoeksgroep Music as Medicine op in het Erasmus Medisch Centrum. “Want om er achter te komen of muziek is in te zetten als medicijn, moet je dat veel en gedegen testen bij veel verschillende mensen”, zegt Jeekel. “Anders is je onderzoek niet wetenschappelijk.” Slaapliedjes/heavy metal Jeekel en zijn onderzoeksteam onderzoeken verschillende groepen patiënten. Kinderen van 0 tot 4 jaar kregen voor ze geopereerd werden door de chirurgen van het Sophia Kinderziekenhuis speciale muziek te horen. Ook tijdens de operatie en bij het wakker

worden uit de narcose hoorden zij dezelfde muziek. “Kinderen van 0 tot 4 jaar hebben nog geen muziekvoorkeur, oudere kinderen wel. Maar uit literatuurstudies blijkt dat jonge kinderen rustig worden van gezongen kinderliedjes, vandaar dat wij die liedjes ook voor hen gekozen hebben.” Oudere kinderen van 7 tot 18 jaar kregen muziek van hun voorkeur te horen. Volwas senen ook. “Behalve als ze van heavy metal hielden, want uit eerdere studies blijkt dat mensen zelden baat hebben bij die muziek. Evenwichtige, harmonieuze muziek behaalt bij ander onderzoek betere resultaten.” Ook 160 patiënten die in een brandwonden centrum in Zuid-Afrika behandeld werden,

Per onderzoeksgroep doen er dus tientallen patiënten mee. De ene helft krijgt muziek te horen, de andere helft niet. Daardoor kun nen Jeekel en zijn team meten of zij minder pijn en minder stress ervaren voor, tijdens en na een operatie. Al die data zijn nodig om tot een duidelijke conclusie te komen of muziek helend werkt of niet. “Anders is je uitkomst niet betrouwbaar genoeg”, zegt Jeekel. Lagere bloeddruk “We wilden ook graag weten of mensen die naar muziek luisteren een lagere bloeddruk krijgen. Want als je door het horen van muziek minder bloeddrukverlagende medicij nen hoeft te slikken, is dat voor de patiënt

“Muziek is mens-en milieuvriendelijk en het enige medicijn zonder bijwerkingen.” deden mee aan het onderzoek. Bij hen werd onderzocht wat het effect van muziek was bij het verwisselen van de verbanden. “Want dat is voor deze patiënten bijzonder pijnlijk, en zij hebben wellicht ook baat bij het horen van muziek tijdens deze handelingen.” Koptelefoons Het klinkt eenvoudig: muziek aan en opereren. Maar zo werkt het in de praktijk niet. “Alle patiënten moet om toestemming gevraagd worden of zij mee willen werken aan het on derzoek. Dat betekent dat chirurgen en anes thesisten van het Erasmus MC en het Sophia Kinderziekenhuis ‘moeten’ meewerken met het onderzoek. Dat is best veel regelwerk. Want alle patiënten krijgen voor, tijdens en na de operatie een koptelefoon op om muziek te horen. Die koptelefoontjes moeten dus klaarliggen en de muziek ook. Bij kinderen is het erg belangrijk dat je uitlegt dat ze een koptelefoon op krijgen waar ze muziek op horen, anders willen ze die niet opzetten. Je hebt veel tijd en geduld nodig om dat allemaal goed te regelen.”

prettig en kostenbesparend.” Ook meten Jeekel en zijn team hoeveel pijn en stress mensen precies ervaren voor, tijdens en na een operatie. Indirect komen ze daarmee ook te weten of mensen sneller genezen. Want wie minder gestrest is, is vaak eerder weer de oude. Houdt een muis van Mozart? De eerste resultaten zijn al binnen. Uit het onderzoek bij volwassen patiënten blijkt dat muziek bij hen een aantoonbaar positief effect heeft. De groep muziekluisteraars had minder pijn en minder stress dan de groep zonder muziek. “Zelfs bij mensen die ge opereerd werden, en die dus helemaal onder narcose waren, was het duidelijk dat muziek een positief effect kan hebben. Dat heeft mij toch wel verbaasd”, zegt Jeekel, “want je krijgt door de narcose helemaal niets mee. Maar de trillingen van de muziek zorgen voor signalen in de hersenen, waardoor er iets met het lichaam gebeurt.” Hij vergelijkt het met onderzoek bij muizen

die muziek te horen krijgen. “Bij muizen en ratten weten we dat muziek een effect heeft en mogelijk de 10e hersenzenuw getrig gerd wordt als zij muziek horen. Die zenuw zorgt ervoor dat bepaalde processen in het hart rustig verlopen, dat de immune afweer wordt verbeterd en dat je een lage bloeddruk krijgt. Muziek van Mozart en Bach heeft op muizen vaak effect.” Hij grinnikt. “Maar wat heeft een rat of muis nu met Mozart of Bach? Helemaal niets, natuurlijk. Maar als je kijkt naar de beats en ritmes van de werkzame muziek, dan valt op dat er overeenkomsten zijn en de stukken bijvoorbeeld vaak 60 slagen per minuut heb ben. Dat is hetzelfde ritme als een hartslag, het ritme dat je ook al hoorde toen je nog in de baarmoeder zat. Want daar hoorde je de hartslag van je moeder. Wellicht dat het daar iets mee te maken heeft.” Geen bijwerkingen “Ik vind het een voorrecht om als weten schapper uit te mogen zoeken hoe muziek als medicijn werkt. Als je weet dat mensen door muziek minder pijn en stress hebben na en voor een operatie, waardoor ze minder medicijnen hoeven te slikken, dan is dat erg fijn. Muziek is mensen milieuvriendelijk en het enige medicijn zonder bijwerkingen. Ik vind het een schitterend, duurzaam product.” Jeekel hoopt dan ook dat over een tijdje niet alleen patiënten in Rotterdam die aan het onderzoek meedoen muziek horen voor, tijdens en na een operatie, maar dat ieder een die onder het mes gaat dat met een koptelefoon op het hoofd kan gaan doen. “Maar daarvoor moeten we nog meer onder zoek doen. Het liefst ontdekken we natuur lijk welke muziek het nu precies is waar je beter van wordt, zodat je minder pijn ervaart na een operatie. Maar zover zijn we nu nog niet.” * Onderzoek van Rosalie Kühlmann. ** Onderzoek van Marianne van der Heijden. *** Onderzoek van Aniek de Rooij.

Asperge AA wit Hollandse

Kas Sperziebonen Hollandse

Voor de beste Voor de kenners AKTIE Aardbeien Asperge AA wit kwaliteit en prijs! Hollandse Hollandse 98 99 per kilo 100 gram

Wij schillen ze voor Geldig tmu25Mei

Smaak beleving

2 dozen Geldig tm 25Mei

Aardbeien Hollandse

Smaak beleving

Wij schillen ze voor u

AKTIE

Asperge AA wit Hollandse

per kilo AKTIE

Kas Sperziebonen Hollandse

Wij schillen ze voor u

AKTIE 00

5. BramenAKTIE

2 dozen

per kilo

Kas Bloemkool Hollandse Hollandse

Voor de kenners

AKTIE 99 100 gram 0.

AKTIE Postelein Bramen Hollandse

Hollandse

Proef de zomer Voor de liefhebbers Proef het verschil Proef deAKTIE zomer AKTIE AKTIE

Kas Bloemkool Hollandse

Bramen Hollandse

Postelein Hollandse

Proef het verschil

Proef de zomer

Voor de liefhebbers

1. 2.

per doosje per stuk

992.99

per stuk

per doosje

per kilo

per doosje

99 99 1. 99 2.

per kilo

De Westlandse Tuin Amelandseplein 60 3083 SJ Rotterdam T: 010-2101424 E: info@dewestlandsetuin.nl W: dewestlandsetuin.nl

DĂŠ groenteman van Rotterdam

BRILLEN

CONTACTLENZEN

OOGMETING ZIEZOTIEK BRILLEN & CONTACTLENZEN

KRABBENDIJKESTRAAT 79

PASFOTO’S

3086 LP ROTTERDAM

010 - 48 00 514

WWW.ZIEZOTIEK.NL

Maak van je collega’s social media ambassadeurs!

55+ K ORTIN

Stoffeerwerk

Wij stofferen ieder soort meubilair en zijn onder andere gespecialiseerd in ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND ROLF BENZ, PANDER en OISTERWIJK meubelen

Leerbewerking

wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van CHESTERFIELD meubelen.

6 Standaardpunten van Miedema • Geen transport en voorrijkosten • Levering onder CBW voorwaarden / Garantie • Voor al uw bies, maten vlechtwerkzaamheden • Grote collectie stof en leer • Uitsluitend beste kwaliteit materiaal • Geen aanbetaling Miedema en Zn. Veldweg 22 Bussum Tel. 035-6912905 Miedema en Zn. Goejanverwelledijk 48a Gouda Tel. 0182-599220 Miedema en Zn. Kleiweg 135 Rotterdam Tel. 010-2188876 Miedema en Zn. Dam 22 Schiedam Tel. 010-2734727 Miedema en Zn. Kamp 60 Amersfoort Tel. 033-4723577

TOTALE LEEGVERKOOP VAN ONZE PERZISCHE TAPIJTEN! ca. 2500 vloerkleden voorradig! • Modern • Hoogpolig • Vintage • Berber • Design

KARPETTENWINKEL XL Lylantse Baan 3 Woonboulevard Capelle XL

Probeer nú 2 maanden gratis via www.soworker.com

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Maak je social media bericht aan

Zet ‘m uit onder je collega’s

Laat je collega’s delen met 1 klik

Laat je content delen

P O O K R E V T I U S VERBOUWING tot

80% KORTING

7 DGN. OPEN | GRATIS PARKEREN

Zoek je een huis in Rotterdam? WONENIN ROTTERDAM .NL

LIFESTYLE RZD241800

DE AFRIKAANSE HUISKAMER van Anja

Anja Ooms: “Mijn droom is om Salon d’Afrique uit te breiden tot Maison d’Afrique.”

18 MEI 2016 RZD251800

Het Afrikaanse erfgoed staat volop in de belangstelling. Zo startte onlangs de expo AFRIKA 010 in het Wereldmuseum. Ook ondernemers uit Delfshaven delen hun liefde voor de Afri kaanse kunst en cultuur in het Rotterdamse. Salon d’Afrique van Anja Ooms is een van de plekken in de stad waar je deze cultuur kunt opsnuiven: “Salon d’Afrique is behalve een winkel ook een ontmoetingsplaats voor mensen die hun liefde voor de schoonheid en rijkdom van de Afrikaanse cultuur met elkaar delen.” TEKST: CINDY MIRANDE

BEELD: GABY JONGENELEN

Van sociaal naar zo-sjaal werker Als maatschappelijk werker kwam ik veel bij mensen met een Afrikaanse achtergrond over de vloer. Die mensen waren zo gast vrij en gul. Van hen kreeg ik soms als be dankje de mooiste stoffen met Afrikaanse prints cadeau. Door de crisis verloor ik mijn baan. Dan kun je natuurlijk huilend onder je dekbed gaan liggen, maar ik koos ervoor om achter de naaimachine te kruipen. Ik ben met de stoffen die ik had gekregen aan de slag gegaan. In eerste instantie maak te ik er sjaaltjes van en gaf die weg als een verjaardagscadeautje. Zo werd ik van sociaal werker zo-sjaal werker. Steeds vaker kreeg ik de vraag of ik die sjaals ook verkocht. Dat was de aanleiding om Salon d’Afrique te be ginnen. Ik reisde af naar Afrika en kocht daar in verschillende landen mijn stoffen recht streeks van de verkoopsters, zo weet ik zeker dat het geld goed wordt besteed. In Afrika vervullen die stoffen overigens een belang rijke sociale, culturele en economische func tie. In de tijd dat ik in Afrika rondreisde, heb ik me alleen maar welkom gevoeld. Die gastvrijheid daar is zo hartverwarmend, het bevestigde mijn ervaringen in Rotterdam. Stitch ’n Bitch Ik begon in het Zakkendragershuisje in historisch Delfshaven een pop-upexporuimte, waar ik samenwerkte met andere onder nemers die iets met Afrikaanse prints deden.

Ik zou daar één maand exposeren, het wer den er zeven. Dat kwam omdat instromende studenten van het Albeda College bij Salon d’Afrique stage konden lopen, zodat ze de Nederlandse taal konden leren. Daar zat ook een aantal dames met een Afrikaanse achtergrond bij, die de bezoekers te woord stonden. Ik fungeerde als gastvrouw, stage begeleidster en workshopleidster. Elke woensdagavond belegden we een ‘Stitch ’n Bitch’, waarbij we allerlei creatieve toe passingen bedachten met de stoffen. We pimpten kleding, lampenkappen, schoe nen, tassen en meubels op, we hebben wat afgeëxperimenteerd! Dat kun je in je eentje niet bedenken. Een aantal van die werkstuk ken vind je nu terug in mijn huidige Salon d’Afrique aan de Voorhaven. Kleurrijk, maar niet gekleurd Ik heb van de winkel een soort Afrikaan se huiskamer gemaakt. Elke zondagmiddag kun je bij mij aanschuiven en je wensen bespreken voor een jurk of pak op maat. Of gewoon lekker snuffelen tussen de spulletjes. Ik heb in de winkel van het Wereldmuseum in het kader van de expo AFRIKA 010 een hoekje met mijn stoffen mogen inrichten. Dankzij social media en mond-tot-mondreclame weten mensen steeds beter de weg naar de salon te vin den. Soms zijn ze wel eens verbaasd als ze me zien: ik ben wel kleurrijk, maar niet

gekleurd, zeg maar. Daar krijg ik wel eens vragen over, maar uiteindelijk draait het om de gedeelde passie voor Afrika, zoals de expo in het Wereldmuseum ook laat zien. Boutique d'Afrique Mijn droom is om Salon d’Afrique uit te brei den tot Maison d’Afrique. In het naaiatelier en de meubelstoffeerderij Fabrique d’Afrique zullen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleiden naar een betaalde baan en komt er naast de salon ook een Boutique d’Afrique. Ik ben druk bezig met het ondernemings plan en op zoek naar investeerders. Ik ben nu nog alleen op zondagmiddag open omdat ik doordeweeks bij de Nico Adriaans Stich ting werk, die onder andere uitgeprocedeer de asielzoekers opvangt. Daar ontmoet ik ook weer veel mensen met een Afrikaanse achtergrond. Zo is het cirkeltje weer rond. Rotterdams Afrikaans erfgoed Tijdens het gesprek met Anja schuift Steven van de Raadt aan, die als grotestadsantro poloog en galeriehouder in Afrikaanse kunst weet te melden dat Rotterdam zo rond de 100.000 inwoners met Afrikaanse roots telt. Steven: “Bijna 20% van de Rotterdammers heeft wel ergens een connectie met Afrika. Dat is een mooie aanleiding geweest voor de expo AFRIKA 010. We hebben mogen mee denken met de directeur van het Wereld museum, Jan Willem Sieburgh. Met de komst van een derde generatie migranten merk je dat er een hernieuwde interesse in hun herkomst groeit. Veel van die jongeren vinden hun weg naar onze galerie in Afri kaanse kunst op de Watergeusstraat en de salon van Anja. Het idee voor de tentoon stelling werd door hen met open armen ont vangen. De uit Kameroen afkomstige zan geres Ntjam Rosie wilde graag ambassadeur zijn voor de expositie. Bij de opening waren er 600 Rotterdammers aanwezig die op een of andere manier verbonden zijn met Afrika. Het was een geweldige avond en ik ervoer een enorme saamhorigheid. Iedereen had het over ‘ons’ erfgoed. Het is een prachtige tentoonstelling geworden over de banden tussen Afrika en Rotterdam. Ik hoop dat veel

Rotterdammers op safari gaan in het Wereld museum. Naast de bestaande collectie toont de expositie ook nieuw werk van de Beninse kunstenaar Meschac Gaba uit Rotterdam, die haarsculpturen in de vorm van markan te Rotterdamse gebouwen als de Markthal en de Euromast heeft gemaakt. En het blijft niet alleen bij een tentoonstelling, er worden nog veel meer activiteiten omheen georgani seerd, de hele stad wordt erbij betrokken. Delfshaven doet in elk geval mee!” Meer informatie: www.facebook.com/salondafrique, www.wereldmuseum.nl en www.africanart.nl

DE OORSPRONG VAN AFRIKAANSE WAXPRINTS De waxprinttechniek stamt af van de traditionele Indonesische batiktechniek. Door de Neder landers werden deze stoffen geëxporteerd naar de Goud kust van West-Afrika. De West- Afrikanen gaven er hun eigen betekenis aan met persoonlijke kledingontwerpen. Met de symboliek en de kleuren in de stoffen vertelt de kleding hun unieke verhaal, denk aan de sociale status, de leeftijd, de tribale afkomst en de burgerlijke staat van de drager. De gebruik te symbolen of plaatjes refereren ook aan religieuze thema’s of beroemde personen, historische gebeurtenissen of populaire liedjes. Tegenwoordig worden de Afrikaanse waxprintstoffen voor namelijk gemaakt in Ghana en Mali. De stoffen zijn nog steeds enorm populair en worden door een jongere generatie in een modern jasje gestoken.

EEN UNIEKE EN INNOVATIEVE EEN UNIEKE EN INNOVATIEVE BEHANDELING OP BASIS VAN EEN EN INNOVATIEVE Bekken Instabiliteit - PPOD Syndroom BEHANDELING OP UNIEKE BASIS VAN EEN UNIEKE EN INNOVATIEVE BEHANDELING OP BASIS VAN Ultherapy is de nummer 1 technologie PPOD staat voor Pelvic Pain and Organ Dysfunction–chronischebekkenpijn en die gebruik maakt van micro-focused BEHANDELING OP BASIS VAN Ultherapy is de nummer 1 technologie ultrageluid met visualisatie. orgaandisfunctie. Bekkeninstabiliteit komt bij beide seksen in alle leeftijdscategorieën

die gebruikis maakt van micro-focused EEN UNIEKE EN INNOVATIEVE Ultherapy de nummer 1 technologie voor. Chronische bekkenpijn is een veel voorkomende aandoening bij vrouwen in de ultrageluid visualisatie. EEN UNIEKE EN INNOVATIEVE die gebruikmet maakt van micro-focused Ultherapy is de nummer 1 technologie BEHANDELING OP BASIS VAN vruchtbare leeftijd. Het PPOD syndroom wordt vaak niet herkend vanwege de grote variatie ultrageluid met visualisatie. EEN UNIEKE EN INNOVATIEVE die gebruik maakt van micro-focused BEHANDELING OP BASIS VAN in symptomen: EEN EN INNOVATIEVE visualisatie. BEHANDELING OP UNIEKE BASIS VAN Ultherapy is ultrageluid de nummer 1 met technologie die gebruik maakt van micro-focused BEHANDELING OP BASIS VAN Ultherapy is de nummer 1 technologie ultrageluid met visualisatie. die gebruikis maakt van micro-focused  Lage rugpijn en pijn aan het heiligbeen Ultherapy de nummer 1 technologie ultrageluid visualisatie. die gebruikmet maakt van micro-focused Ultherapy is de nummer 1 technologie ultrageluid met visualisatie.  Heuppijn uitstralend naar de knie die gebruik maakt van micro-focused VOOR DE BEHANDELING Dag 180, één behandeling ultrageluid met visualisatie.

 Diepe kramp in de onderrug bij langzaam lopen en lang staan

VOOR DE BEHANDELING

Dag 180, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 180, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 180, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 180, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 180, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 180, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 180, één behandeling

 Onverklaarbare buikpijn  Pijn in de lies – bij mannen ook pijn aan de testikels  Darmklachten – regelmatig constipatie en/of diarree, extreme winderigheid

VOOR DE BEHANDELING

Dag 90, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 90, één behandeling

 Blaasklachten – frequent urineren, incontinentie, probleem met het legen van de blaas

VOOR DEDag BEHANDELING VOOR DE BEHANDELING 90, één behandelingDag

90, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING 90, één behandelingDag VOOR DEDag BEHANDELING

90, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 90, één behandeling

VOOR DE BEHANDELING

Dag 90, één behandeling

 Pijn tussen de schouders  Nekpijn – regelmatig in combinatie met hoofdpijn

Een scheefstand van het bekken kan direct invloed hebben op een wervel (subluxatie) en de zenuwen die vanuit de wervelkolom naar de organen en de spieren lopen. Een belemmering VOOR DE BEHANDELING Dag 180, één behandeling van een zenuwimpuls kan resulteren in disfunctie van organen en spieren. Door de VOOR DE BEHANDELING 180, één behandeling VOOR DEDag BEHANDELING Dag 180, één behandeling stand van een wervel te corrigeren wordt het lichaam weer terug in balans gebracht. VOOR DE BEHANDELING Dag 180, één behandeling VOOR DE BEHANDELING Dag 180, één behandeling Als voormalig PPOD patiënt heb ik mij jarenlang beziggehouden met het bestuderen De ENIGE niet-invasieve behandeling die de huid van de VOOR DE BEHANDELING Dag 180, één behandeling De ENIGE niet-invasievevan behandeling diede de wenkbrauwlijn huid van de VOOR DE BEHANDELING Dag 180, één behandeling van structurele veranderingen en welke invloed deze hebben op spier-, zenuwen hals, de onderkant de kin en lift hals, de onderkant van de kin en de wenkbrauwlijn lift huid van de VOOR DE BEHANDELING Dag 180, één behandeling De ENIGE niet-invasieve behandeling die de De ENIGE niet-invasieve behandeling die de huid van de orgaanfuncties. Vanwege mijn persoonlijke ervaringen heb ik een unieke behandelmethode Ook specifiek goedgekeurd door de FDA om Ook goedgekeurd door de FDAde omwenkbrauwlijn lijntjeslift en lijntjes hals,specifiek onderkant van de en liften hals, dede onderkant van de kin en kin de wenkbrauwlijn De ENIGE niet-invasieve behandeling dievan dede huid van de De ENIGE niet-invasieve behandeling die de huid rimpels het decolleté te verbeteren rimpels opop het decolleté te verbeteren ontwikkeld en ben ik daardoor gespecialiseerd in bekkeninstabiliteit en PPOD syndroom. Ook goedgekeurd door de FDAde omwenkbrauwlijn lijntjeslift en lijntjes hals, de onderkant van de kin en kin de wenkbrauwlijn Ookspecifiek specifiek goedgekeurd door de FDA om hals, de onderkant van de en liften Ondersteund door zorgvuldig uitgevoerd onderzoek en De ENIGE niet-invasieve behandeling die de huid de Ondersteund door zorgvuldig uitgevoerd onderzoek rimpels opop het decolleté te verbeteren De ENIGE niet-invasieve behandeling dievan de huid vanen de rimpels het decolleté te de verbeteren Ook specifiek goedgekeurd door FDAde omFDA lijntjeslift en lijntjes en klinische bewijzen hals, de onderkant van de kin en de wenkbrauwlijn Ook specifiek goedgekeurd door om klinische bewijzen hals, de onderkant van de kin en de wenkbrauwlijn lift Ondersteund door zorgvuldig uitgevoerd onderzoek en rimpels op het decolleté te verbeteren Ondersteund door zorgvuldig uitgevoerd onderzoek en rimpels op dan het decolleté te de verbeteren Werkt dieper lasers en radiofrequentie omlijntjes de en Ook specifiek goedgekeurd door FDA om klinische bewijzen Werkt dieper dan lasers en om de en Ondersteund door zorgvuldig uitgevoerd onderzoek en lijntjes Ook specifiek goedgekeurd door FDA om ondersteunende structuur de radiofrequentie huid te de liften rimpels op het decolleté tevan verbeteren klinische bewijzen Werkt dieper dan lasers en radiofrequentie om de Ondersteund door zorgvuldig uitgevoerd onderzoek en klinische bewijzen ondersteunende structuur van de huid te liften rimpels op het decolleté te verbeteren Resultaten die verbeteren over een periode van 90-180 Ondersteund door zorgvuldig uitgevoerd onderzoek en ondersteunende structuur van de huid te liften Werktdieper dieper dan lasers en radiofrequentie om de klinische bewijzen Werkt dan lasers en radiofrequentie om de dagen diebewijzen 1 jaar ofdoor langer kunnen aanhouden klinische Resultaten die verbeteren over eenhuid periode van 90-180 Ondersteund zorgvuldig uitgevoerd onderzoek en ondersteunende structuur van de liften Resultaten die verbeteren over een periode van te 90-180 ondersteunende structuur van de huid te liften Werkt dieper dan lasers en radiofrequentie om de dagen die 1 jaar of langer kunnen aanhouden Werkt dieper dan lasers en radiofrequentie om de klinische bewijzen dagen die 1 jaar of langer kunnen aanhouden Resultaten diedie verbeteren over een periode van te 90-180 Resultaten verbeteren over een periode van 90-180 ondersteunende structuur van de huid liften ondersteunende structuur van de huid te liften dagen 1 jaar of langer kunnen aanhouden Werkt dieper dan en radiofrequentie om de dagendie die jaar oflasers langer kunnen aanhouden Resultaten die1die verbeteren over een periode van 90-180 Resultaten verbeteren over een periode van 90-180 ondersteunende structuur van de huid te liften dagen die 1 jaar of langer kunnen aanhouden

Wilt u weten hoe Chiropractor Wright u kan helpen? Neem voor een gratis Myovision scan en consult contact op met

CHIROPRACTIE WRIGHT

Dorpsstraat 277 - 2391CE Hazerswoude-Dorp • 0172 - 820210

CHIROPRACTIE HOLYSTAETE

dagen die 1 jaar of langer kunnen aanhouden Resultaten die verbeteren over een periode van 90-180 dagen die 1 jaar of langer kunnen aanhouden

Churchillsingel 488 - 3137XB Vlaardingen • 010 - 4749754

www.Balance4Health.nl

De sport- en gezondheidsbeurs van 2016

20 t/m 22 mei 2016 Rotterdam Ahoy

KOOP NU TICKETS MET 5,00 KORTING! GEBRUIK DE CODE: PEPER Beauty 2016

Event

met Leontien van Moorsel

www.ﬁtexpo.nl HR_Advertentie125x190mm.indd 1

13-5-2016 10:33:54

ETEN & DRINKEN

18 MEI 2016

RZD271800

Koper is het summum voor de ware bakbaas

Deze productie kwam tot stand in samenwerking met Kookpunt. Meer informatie over koperen pannen: www.kookpunt.nl.

De roodkoperen pan voor keukengebruik staat bij veel thuiskoks niet hoog op het wensenlijstje. Velen beschouwen deze pannen als gereedschap voor professionele koks. Daarbij is koper prijzig. Toch doet de hobbykok zich tekort als hij een kookleven lang roodkoper links laat liggen. Want bakken met een koperen pan is een ervaring op zich. TEKST: JAAP VAN RIJN & JESSE KIKKERT

BEELD: JAAP VAN RIJN Waarom een koperen pan aan het arsenaal pannen toevoegen? Om in ieder ge val een keer het verschil met andere pannen te ervaren. Koper geleidt warmte veel beter dan rvs, ijzer, alumini um en andere metalen waar fabrikanten pannen door gaans van maken. De kope ren pan warmt zeer snel op, wat energieverbruik scheelt. En omdat koper zo snel op de instelling van het fornuis reageert, kunt u secuur bak ken. Daarnaast biedt koper ook een zeer gelijkmatige warmteverdeling. Zo’n ei genschap komt onder meer van pas bij het maken van sauzen. In een koperen pannetje moet u heel erg uw best doen om een saus te laten schiften. Wellicht

Zeebaars combineert goed met me diterrane smaken. Laat de huid altijd ontschubben. Snijd twee grote rijpe tomaten en 1 rode paprika in blokjes. Snijd een sjalot en twee knoflooktenen in kleine stukjes. Snijd 6 zwarte, ontpit te olijven in dunne ringen. Snijd groene kruiden als platte peterselie, kervel en dragon fijn. Verhit een scheut olijfolie in een koperen sauteuse. Bak de groenten op middelhoog vuur in een paar mi nuten beetgaar. Voeg de kruiden toe, schep een paar keer om en haal van het vuur. Breng op smaak met zout en zwarte peper. Verhit een scheut olijfolie in een kope ren koekenpan. Bak de zeebaars op de huidkant. De vis is gaar als de huid

maakt het feit dat eten en koper geen goed huwelijk zijn hobbykoks terughou dend. Maar zolang eten niet rechtstreeks met koper in aanraking komt, kan het metaal geen nare smaakjes afgeven. Vroeger brachten fabrikanten een laagje tin in een koperen pan aan. Dit laagje sleet, zodat pannen regelmatig opnieuw vertind moesten worden, een prijzi ge grap. Inmiddels is tin voor bakgerei niet meer toege staan. Pannenproducenten zaten niet stil en boeken hele goede resultaten met lagen van rvs of aluminium, die ze duurzaam op 1,5 tot 2 mm dik koper aanbrengen. Ook zijn er inmiddels ko peren pannen beschikbaar

voor inductiekookplaten. Best een vondst, want koper is niet inductief. U kunt wel een massief gietijzeren plaat op de inductieplaat leg gen en met de koperen pan aan de slag gaan. Dit biedt een uitkomst voor de eige naar van koperen pannen die wil overschakelen van gas op inductie. Het Franse De Buyer biedt een ande re oplossing. Het voorziet de koperen pannen van de serie Prima Matera van een roestvrijstalen bodem die met inductie om kan gaan. Het Zwitserse Spring zoekt met de Culinox-serie de inductieoplossing in een vijf laagse sandwichconstructie. De warmtegeleiding loopt tot aan de rand van de pan. Uiteraard is deze pan ook

eschikt voor andere warm g tebronnen. Kookt u liever op gas of an dere warmtebronnen dan inductie, dan heeft u veel keuze. Een legendarisch merk is het Franse Mauviel. De pannen uit de M’hérita ge-serie ogen chic en pres teren zoals u van koper ver wachten mag: uit de kunst. De pannen gaan een leven lang mee. Dankzij de roest vrijstalen handvatten kunt u ze ook in de oven zetten. Wie aan het uiterlijk extra belang hecht, zal gechar meerd zijn van de Ruffoni Opus Cupra-pannen. Deze zijn gemaakt van gehamerd koper, zodat u enthousiaste reacties zult krijgen als u het eten in zo’n pan op tafel zet.

rokant is. Zorg dat het visvlees sap k pig blijft. Dien op met de groenten en garneer met een plukje groene kruiden.

KNETTERVERSE ZEEBAARS Zomer 2011. Met Bart van Olphen werkte ik aan een viskookboek, dat uitein delijk een overweldigend beeldverhaal zou worden. Het boek besteedt louter aandacht aan Nederlandse vissers die op duurzame wij ze vis vangen. We waren te gast aan boord van de naar Burgh-Haamstede uitgewe ken Rotterdammer Freddy Klapwijk. Hij was (en is) een van de drijvende krachten achter de Vereniging van Beroepsmatige Handlijn vissers Nederland (VBHL). Deze vissers halen de zee baars met hengels uit zee. Ze beroeren de zeebodem niet, hebben nauwelijks bij vangst en houden rekening met de paaitijd. De vis gaat nog op de vangstdag naar de veiling. Verser kunt u zee baars niet krijgen. Een bewerkt citaat uit het boek: Drie uur ’s nachts, geen hond te zien langs de havenka de van Neeltje Jans. Op het

water maken drie schaars verlichte motorboten zich in de ochtendkou op voor een tocht naar scheeps wrakken in de Noordzee. De halfvergane schepen op de zeebodem vormen de ide ale schuilplaats voor roof zuchtige vissen als zeebaars. Eenmaal buitengaats duwt visser Freddy Klapwijk de gashendel van de motorboot WSW 5 vol naar beneden en knalt de boot over de spiegel gladde zee. Terwijl het begint te schemeren, gaat de boot voor anker langs de rand van een wrak dat 30 meter diep in zee ligt. Direct gooien Fred dy en zijn vismaat Nol met de werphengels de met pil kers (kunstaas waar zeebaars graag in hapt) gewapende lijnen de zee in. Eenmaal aan boord wordt het label ‘Hengelgevangen vis’ aan de vissen vastge maakt. De baarzen blijven koud in de kisten met ijs en zeewater. Eenmaal thuis wor den de vissen gewogen en gesorteerd. De zeebaarzen

zijn klaar voor de vismijn van IJmuiden. Kunt u niet aan onbescha digde wilde zeebaars van de vereniging komen (tip: Schmidt Zeevis verkoopt ze in het seizoen)? Dan bent u aangewezen op zeebaars uit grote netten die sneller bles sures oplopen, waardoor de vis sneller aan bederf onder hevig is. Goed kijken en rui ken voorkomt een miskoop. Kweekbaars is goedkoper dan wilde. Die vis heeft klei nere schubben en een donke re kleur. Het visvlees is harder en smaakt minder delicaat. Deze baars komt meestal uit Turkije. Spanjaarden leveren inmiddels grotere kweekzee baarzen, die gelijkenis verto nen met hun wilde broeders. (Jaap van Rijn) Meer informatie over lijngevangen zeebaars: www.vbhl.nl. Het Nederlands Viskook boek, 319 pagina’s, Carrera, ISBN 978 90 4880 981 9.

ONDERWIJS RZD281800

“Lesgeven doe je

MET JE HART”

‘Mevrouw Juf’ Bar Linders omringt zich als docent graag met pubers in allerlei soorten en maten. Bar: “Dankzij mijn zoon Ziggy en zijn homies en matties leer ik veel over wat hen bezighoudt. De ervarin gen neem ik mee naar de scholen waar ik lesgeef. Geef mij maar ingewikkelde kleur rijke klasjes met alleen maar jongens, daar weet ik wel raad mee.”

TEKST: CINDY MIRANDE BEELD: LIZA DIKKERBOOM

Gevoelig en stoer In een gemengde klas heb je gevoelige meisjes en stoere jongens. Die gasten willen vooral indruk maken op de meisjes. In een jon gensklas zijn ze meer zichzelf, durven hun gevoelige kant te laten zien. Ze hoeven zich niet zo uit te sloven, behalve dan voor de juf natuurlijk. Omdat de jongens ook bij mij over de vloer komen, spreek ik hun taal. Daardoor kan ik eenvoudiger contact met ze maken. Je hoort hoe hun levens van elkaar verschillen en hoe sterk ze al zijn, ook al zijn ze nog zo jong. Het maakt voor mij niet uit of iemand uit ‘f*cking Afghanistan’ hiernaartoe is komen lopen, of dat Antilliaanse jongens hun ver trouwde eiland hebben achtergelaten in de hoop op een betere toekomst. Van die 2 meter lange gozers die heel zacht en beleefd praten: “Ja, juffrouw”, “Nee, juffrouw”. Daar kan mijn zoon Ziggy een puntje aan zuigen. Hij is ook beleefd hoor, maar op een andere manier. Vrije geest Ziggy is een vrije geest in ontwikkeling en opgegroeid met mij als enige opvoeder. Hij begrijpt de wereld om zich heen. Helaas was zijn schoolcarrière een waar slagveld. Daar was weinig begrip voor zijn eigenzinnigheid.

Wat ik allemaal niet te horen kreeg: hij was te druk, te afgeleid, te grappig, te sociaal, te uitgesproken en wat al niet meer. Voor mij als ouder gewoon gezond jongens- en puber gedrag, dat moet je toch juist koesteren? Het lijkt wel of alles wat afwijkt van de norm als negatief wordt ervaren. Waar ik in de jaren 80 gestimuleerd werd om vrij te denken dankzij alle kennis die in mij werd gepompt, raakte hij op school alleen maar afgestompt en gefrustreerd.

En dat zijn nu precies de twee eigenschap pen die onze jongeren nodig hebben om voor zichzelf een toekomst te kunnen opbouwen. Een baan voor het leven komt tegenwoordig nog maar zelden voor. Ik kom zelf uit een on dernemersnest en moest altijd creatief zijn om voor voldoende inkomsten te zorgen. Dus ik weet hoe je met onzekerheid over de toekomst kunt omgaan. Je staat anders in het leven, je leert verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf.

Buiten de lijntjes Er zijn zoveel creatieve jongens die in het huidige schoolsysteem totaal niet uit de verf komen. Ze kunnen nergens heen met hun talent voor bijvoorbeeld tekenen, muziek of sport. Die vervelen zich te pletter, wat ertoe leidt dat ze op een lager niveau terechtko men. Dan is het niet zo gek dat ze daar irritant gedrag vertonen, niet gemotiveerd zijn en on der hun niveau presteren. In niveau 2 en 3 van het vmbo zitten veel gesjeesde havisten, die horen daar helemaal niet thuis. Of ze krijgen een lager schooladvies omdat de Cito-toets geen rekening houdt met mensen die buiten de lijntjes denken. Creativiteit is nu eenmaal moeilijk te meten. Net als ondernemerszin.

Puberyoga Het freelance docentschap geeft mij ruimte om zelf ook bij te leren, scherp te blijven en zo veel mogelijk verschillende pubers te ont moeten. Het is mijn missie om in al die loka len ervoor te zorgen dat ze zichzelf kunnen zijn en de ruimte krijgen om zich te ontwik kelen. Dat gaat verder dan het aanleren van de Nederlandse taal. Je moet ze voorbereiden op het leven en welke mentaliteit ze daarvoor nodig hebben. Daarom ga ik ook puberyoga geven, die opleiding ben ik nu aan het afron den. Ik kreeg ooit een prachtig compliment: “Mevrouw, ik weet niet of u mij Nederlands heeft geleerd, maar in ieder geval wel veel an dere dingen over het leven.”

18 MEI 2016 RZD291800

“Creativiteit is nu eenmaal moeilijk te meten. Net als ondernemerszin.”

Kimberley Schut geeft Engels aan het Albeda College Weena en verhaalt over schoolervaringen.

Prioriteiten stellen Het einde van het schooljaar is nabij. Even met de ogen geknip perd en we zitten nu al in periode 4: de laatste acht weken voor de diploma-uitreiking en de ultieme vrijheid van de zomervakantie. Voor mij betekent deze tijd vooral veel mondelinge examens afnemen en al het papierwerk dat daarbij hoort verwerken. Voor de leerlingen is het nog drukker: toetsen maken, examens afleg gen, portfolio’s inleveren, stages afronden en herkansen wat er te herkansen valt. Op de gang hoor ik leerlingen elkaar aanmoedigen om “beter wel nog naar die bijles te gaan” en om “effe wat minder uurtjes te werken”. Altijd leuk om te zien dat de harde werkers nu beloond worden met mooie cijfers en dat leerlingen die aan het begin van het jaar misschien nog niets wilden, nu toch iets willen. Ze gaan er nog even voor, die laatste weken, en dat zien we terug in de cijfertjes. De aanwe zigheid schiet omhoog, de vraag naar inhaalmomenten en ‘de absoluut laatste kans, alstublieft mevrouw’-verzoeken stijgen. Elke week wordt er meer chocola aan geboden als tegenprestatie voor de verzette deadline. Ze oefenen op de gang voor hun mondeling Engels, Duits of Spaans en pro beren (“echt heel hard”) om wat minder uit te gaan.

Bar Linders (r.): “Er zijn zoveel creatieve jongens die in het huidige schoolsysteem totaal niet uit de verf komen.”

Vuurtjes aanwakkeren Ik wakker vuurtjes aan. En stiekem hoop ik natuurlijk dat die vuurtjes zich uitbreiden door de school. Dat ik schoolleiders kan in spireren meer naar de mens te kijken. Op veel scholen waar ik kom, zijn ze vooral bang voor de Onderwijsinspectie en de naam van de school. En eigenlijk ook voor docenten én leerlingen met een afwijkende mening of on begrepen gedrag. Regels worden belangrijker gemaakt dan mensen. Ze veranderen wel van alles in het systeem, maar vergeten de doel groep waar het allemaal om draait. Al die onderwijsvernieuwingen veroorzaken alleen maar meer ruis in het contact. Woestijn Soms voel ik me een roepende in de woestijn. Mensen hebben een beeld van een docent. Daar heb ik nooit aan voldaan. Ik denk dat je vooral jezelf moet kunnen zijn, als leerling en als docent. Ik ben geen lesboer die alleen maar zijn lessen afdraait, toetsen afneemt en nakijkt. Dat heeft niets te maken met het leerproces van een puber. Ik leer pubers liever hun potentieel te ontwikkelen en zichzelf te zijn, niet wat anderen willen dat ze moeten zijn of worden. Veiligheid, vertrouwen en verbinding zijn de toverwoorden. Haal een

van die drie elementen weg en het leerpro ces stokt. Niet alleen leerlingen hebben dit nodig, ook de docenten. Verbinding maken met de leerling zou wat mij betreft de belang rijkste voorwaarde moeten zijn in de klas. Je gevoel is daarbij de enige leidraad. Laat je niet meeslepen door al die modegrillen die het onderwijs in worden gesmeten. Je hebt niets nodig om les te kunnen geven, alleen jezelf en een beetje liefde voor pubers in het algemeen. Neem de rust om je leerlingen te observeren, zodat je weet wat ze nodig hebben. Toekomst van Rotterdam Ziggy leerde mij dat je het leven moet nemen zoals het komt. Dat creativiteit geen gren zen kent en dat jongens hele gevoelige we zens zijn. Hij en zijn vriendenkring zijn een voorproefje van de toekomst van Rotterdam: grenzeloos, creatief, optimistisch en cultuur overschrijdend. Ik hoop dat ons onderwijs mede die toekomst kan veiligstellen. Zodat iedereen de ruimte krijgt om te leren op zijn of haar eigen manier en zich veilig, vertrouwd en verbonden kan voelen. Wat mij betreft verdienen alle pubers elke dag een hele dikke en stevige knuffel.

Prioriteiten stellen gaat nu een maal makkelijker als de druk een beetje wordt opgevoerd. Geldt dat niet voor iedereen? Een leerling vraagt op de gang of zijn examen verplaatst kan worden. “Helaas”, zeg ik, en begin aan mijn prioriteitenpraatje. Hij knikt heel begrijpend mee: “Ja precies, mevrouw! Zo is het. Ik stel prioriteiten, snapt u? Ik moet wel even kunnen leren en zo. Goed voorbereiden.” Ik knik net zo enthousiast terug: “Juist. Nou, dan komt het vast wel goed, toch? Het is pas over twee weken.” “Ja, nee, dat wel. Maar u heeft het over prioriteiten, toch? Sommige zaken gaan voor en dan moeten andere dingen even wachten.” Ah. Hij snapt het. Top. “Ja! Precies! Nou, wat is dan het probleem?” “Nou, ik moet afrijden die dag. En ik moet wel mijn rijbewijs hebben voordat ik op vakantie ga, want ik kom pas in september te rug. En dan heb ik geen tijd meer, want dan begint mijn nieuwe opleiding en het is wel belangrijk dat ik daar geen lessen mis. Dat is wel een prioriteit, zeg maar. Dus… kunnen we dat examen dan even verplaatsen?” Heerlijk toch, dat scherpe begrip van werkelijke prioriteiten?

UITAGENDA RZD301800

LIEFHEBBERS TOFFLER FESTIVAL SCHEPEN ZETTEN KOERS RICHTING

SECRET CINEMA JUBILEERT OP De Rotterdamse technoproducer Jeroen Verheij zit al een indrukwekkende 25 jaar in het vak. Sonar System was in 1991 de eerste plaat die hij uitbracht, toen nog als Meng Syndicate. In 1994 ontstond Secret Cinema. Onder die naam bracht Jeroen klassiekers uit als Timeless Altitude, Gung Ho en Vollt. Als Grooveyard scoorde hij tussendoor een wereldhit met Mary Go Wild. Zijn energieke optredens – tot 2008 als live act, daarna als dj – maken hem een graag geziene gast bij festivals over de gehele wereld. Zijn thuispu bliek ziet hij daardoor wat minder vaak, maar binnenkort treedt hij op tijdens het Toffler Festival in het Roel Langerakpark. De programmering biedt ook toonaangevende namen als Adam Beyer, Benny Rodrigues, Chris Liebing, De Sluwe Vos, DJ Rush, Joris Voorn, Michel de Hey, MK en Tale Of Us.

KATENDRECHT

Roel Langerakpark, zaterdag 21 mei, aanvang 12.00 uur, toegang € 38,50 Meer informatie: tofflerfestival.nl en www.secretcinema.nl

TWEEWIELERS ZETTEN KATENDRECHT

IN VUUR EN VLAM

Katendrecht is het derde weekend van mei het schiereiland waar het allemaal gebeurt! Vanaf donderdag 19 mei staat alweer de vijf de editie van de Ronde van Katendrecht op het programma. Dit gratis festival start don derdagavond in het Verhalenhuis Belvédère, waar je kunt luisteren naar verhalen over de geschiedenis van de wielerronde. De vrijdag avond wordt omgedoopt tot Fixed Friday met verschillende races, zoals het Katendrechts Kampioenschap Voor Zondagsfietsers en

(Foto: Jelle Mollema)

optredens van Dead Elvis & His One Man Grave, de Rotterdamse garage-, psych- en krautpunkhype Iguana Death Cult en dj’s Jony Trash & Gary van Niks. Zaterdagmor gen zijn de kinderen aan de beurt met de Kiddy Ride Police Control, de Slakken man, Kalasa en voorleesverhaaltjes over Borre. Ook kun je genieten van wielerrondes, optredens van Davine, JW Roy, D iggy Dex, Jerry Hormone Ego Trip, Lost Cabin, 44 Shakedown, Swingers en DJ Frau Rosenrot. In de legendarische Sauna Diana Bus worden stomende verhalen verteld door onder meer Bas Steman en Elfie Tromp. Iets verderop viert diezelfde zaterdag Kaapse Brouwers zijn tweejarig bestaan met een bierfestival in de Fenix Food Factory. Op zondag, als het wieler circus vertrokken is, treedt Ocobar op in Kantine Walhalla en brengt een ode aan de legendarische studio Sun Records (aanvang 15.00 uur, toegang € 16). Een uur later presenteert de Rotterdamse country band Stringcaster hun nieuwe album Picking On You in Foyer-Café Walhalla. De inloop is vrij.

(Foto: Claire Droppert)

Op de kade van de ss Rotterdam wordt er voor de eerste keer een maritieme markt georgani seerd. De markt is vooral interessant voor ver zamelaars van spullen en snuisterijen op het gebied van scheepvaart in de ruimste zin van het woord. Onder meer Vereniging ̒De Lijn̕ van voormalige en huidige werknemers van de Holland America Line presenteert zich. Ook Bootmodel.nl meert af en biedt volledig

afgebouwde modellen van schepen, zoals een schaalmodel van de ss Rotterdam. ss Rotterdam, zondag 29 mei, aanvang 10.00 uur, toegang gratis Meer informatie: www.stroomrotterdam.nl

HET GEVANGENISLEVEN IS

ZO TOF NOG NIET

Doro Siepel, directeur van Theater Zuid plein, ontving onlangs de Cultuurpen ning 2016 voor haar grote bijdrage aan het culturele klimaat en de theatersector van Rotterdam. Zij is van mening dat theater een spiegel van de samenleving is en daar om ook maatschappelijke kwesties een theaterpodium verdienen. De voorstel ling De Binnenplaats van de Rotterdamse woordkunstenaar Y.M.P. past goed in deze visie. Op 27 mei is, na twee try-outs in Is lemunda op 18 en 21 mei, de première in Theater Zuidplein. Young Mich Poetry is gaan schrijven om alle negatieve ervarin gen van het verleden om te zetten in po sitieve gebeurtenissen in de toekomst. In de solovoorstelling bedient hij zich van spoken word, hiphop, dans, theater en an dere technieken. Hij toont onder meer hoe het leven in de gevangenis werkelijk is: “Er heerst een beeld in de samenleving dat de gevangenis een soort hotel is. Televisie op je kamer, goed eten en een persoonlijk be geleider. Echter, het echte gevangenisleven betekent minimaal 16 uur per dag opgeslo ten zitten in een kleine ruimte. De gevan genis is een plek waar geen ruimte is voor persoonlijke emoties en bedreigingen zijn aan de orde van de dag.”

FLEXIBEL

WOUDESTEIN

Theater Zuidplein, vrijdag 27 mei, aanvang 20.30 uur, toegang € 15 Meer informatie: www.ikbenymp.com

De campus van de Erasmus Universiteit werd drie jaar geleden uitgebreid met het veelzijdige Erasmus Paviljoen. Dit bouwwerk herbergt onder meer werkplekken, een expositieruimte, horeca en een theaterzaal. Een inschuifbare tribune, mobiele bars en een flexibel podi um maken theatervoorstellingen, debatten, feesten, concerten en lezingen mogelijk. Bin nenkort staat een uitvoering door theater groep Wild(E) op het programma. Het jonge theatergezelschap van internationale studen ten speelde een stuk van Oscar Wilde en be sloot vanwege gebleken succes daarmee door te gaan. Ze presenteren Wild Youth, een voor stelling over een zoektocht, op vrijdag 20 mei.

De Belgische theatermaker Lucas de Man sprak in acht Europese landen met meer dan 20 denkers en makers die een verandering van de maatschappij nastreven. In het Engelstalige theatercollege van De Man komen zij op een interactieve manier sprekend in beeld. Erasmus Paviljoen, Burgemeester Oudlaan 350, vrijdag 20 mei Wild(E), aanvang 20.00 uur, toegang € 5 en dinsdag 24 mei (Lucas de Man), aanvang 20.00 uur, toegang € 7,50 Meer informatie: www.erasmuspaviljoen.nl

18 MEI 2016 RZD311800

(Foto: HipSick)

ZONDAGS LEKKER LUI

HANGEN AAN DE BAR

VOOR MEER TIPS VOLG ONS OP Uitagenda Rotterdam

IK IS EEN ANDER

Na een heftig beleefde zaterdagavond kan de kater op zondag flink aankomen. De tweede editie van HangOver SunDays in BAR biedt dan ook niet een te intensieve, zeg maar gerust een luie zondagavond. Er is gelegenheid tot chillen, eten en ongedwon gen genieten van verschillende vormen van entertainment, kunst en spelletjes (op de computer, maar ook ouderwetse bordspellen). Je kunt ook relaxen bij optredens van stand-upcomedians, dj’s en artiesten. Daarnaast worden lokale ondernemers uitgeno digd om zich te presenteren, zo kun je je nagels laten doen door de dames van Envy My Nails. Het onvolprezen Streetfood BBQ serveert onder aanvoering van Big Nate in ieder geval comfortfood zoals Buffalo Wings. BAR, zondag 29 mei, aanvang 18.00, toegang € 15 Meer informatie: www.barbar.nu

Het rotterdamscentrumvoortheater en Theater Maatwerk zijn in samenwerking met Galerie Atelier Herenplaats op weg naar een nieuwe culturele instelling. De drie instituten willen een unieke plek creëren waar mensen met en zonder een be perking structureel samenwerken aan professionele kunstui tingen. Vanaf 2017 zullen er opleidingen, exposities en voor stellingen in “een brede maatschappelijke context” worden aangeboden. Tijdens het theaterfestival Ik is een ander geven 20 theatermakers, theatergroepen en beeldend kunste naars hun visie op de samenwerking. De uitvoeringen duren 20 minuten en tussendoor kan er onderling worden gede batteerd aan tafels die vol staan met vegetarische maaltijden. rotterdamscentrumvoortheater, Mathenesserdijk 293, 21 t/m 23 en 27 t/m 29 mei, toegang vanaf € 15 Meer informatie: www.rcth.nl

RONdE VaN KaTENdREchT De Ronde van Katendrecht groeit dit jaar uit tot een meerdaags festival van donderdag 19 tot en met zaterdag 21 mei. De Ronde wordt aanzienlijk uitgebreid met tal van wielerwedstrijddisciplines, een hardloopwedstrijd en livemuziek van onder andere Diggy Dex ft. JW Roy en Jerry Hormone Ego Trip, theater en een kinderprogramma. deliplein 19 t/m 21 mei | diverse tijden

KaSSa!

(Foto: Chris Gorzeman)

KOOKGOOT, AZIATISCHE BAZAAR EN ANDERE VOORJAARSVERWENNERIJEN

STROMENDE MUSICA DO BRASIL Hotel STROOM is alweer een tijdje gevestigd in een oude elektriciteitsfabriek. Het hotel in Delfshaven heeft de in dustriële elementen weten te behouden. Alex Vansalen is regelmatig te gast in het hotel. Niet om te overnachten, maar om muziek te spelen. Hij kwam in 2010 vanuit Brussel naar Rotterdam om aan het conservatorium te studeren. In 2014 studeerde hij af en tegenwoordig speelt hij regelmatig op de Rotterdamse podia. Je kunt hem zien tijdens Brasil Baixo, een muziekavond vol bekende Braziliaanse klassiekers. Voor de vocale ondersteuning nodigt hij zangeressen uit als Nathalie Chareckaja en Deirisa Lopez Barreto. Op zaterdag 21 mei is er een nieuwe editie. Op zondag presenteert STROOM re gelmatig een Lazy Sunday, waar dj Mousique zijn favoriete muziek, zoals soul en funk, vanaf vinyl draait.

Een bijzondere theatervoorstelling in een pop-up noodwinkel in het hart van Rotterdam. Drie generaties winkeliers die kenmerkend zijn voor de Rotterdamse wederopbouw, komen op verrassende wijze tot leven. Kassa! is een locatievoorstelling over ondernemerschap, succes en hard werken. Joost Banckertsplaats t/m 5 juni | diverse tijden

Foto: Salih Kilic

OPERadaGEN ROTTERdaM De elfde editie van Operadagen Rotterdam vindt plaats van vrijdag 20 tot en met zondag 29 mei 2016. Beleef Operadagen Rotterdam op de meest bijzondere locaties in de stad, daal bijvoorbeeld af in de Kolk onder Oostplein of beleef een hoogtepunt bovenop het dak van het Groot Handelsgebouw. diverse locaties | 20 t/m 29 mei | diverse tijden

Hotel STROOM, zaterdag 21 mei (Brasil Baixo) en zondag 29 mei (Lazy Sunday), toegang gratis Meer informatie: www.stroomrotterdam.nl MUSIc MaTTERS PRESENTS MONTa & dOT QUaRTET

(Foto: Leo van Velzen)

SNIK: AFSCHEID VAN ALIZE ZANDWIJK (Foto: Ossip van Duivenbode)

Verschillende Rotterdamse organisaties namen vorig jaar het initiatief tot Op z’n Rotterdams. Dat was een evenement waarbij bezoekers konden kennismaken met zowel Rotterdamse futuristische architectuur als het groeiende aanbod van kunst, cultuur, mode, horeca en uitgaansgelegenheden. Goed nieuws: ook dit jaar kun je Op z’n Rotterdams bezoeken. Een culturele route verbindt de Markthal, de Koopgoot, Azië aan de Maas, de Kruiskade, Central Plaza, de Lijnbaan en het Binnen wegplein. Op elke plek is een apart thema te aanschouwen. Zo verandert de Koopgoot in een culinaire Kookgoot met sterrenchefs

en kookdemonstraties. De Hoogstraat is tijdelijk een authentieke Aziatische bazaar, waar je zelfs insecten kunt verorberen. De Kruiskade is wederom de plek voor mode, de bezoekers zullen zich op de New Yorkse Madison Avenue wanen. De winkels blijven speciaal voor het stadsfestival op vrijdag en zaterdag tot 21.00 uur open. 27 t/m 29 mei, toegang gratis Meer informatie: www.opznrotterdams.nl

Alize Zandwijk is bezig met haar laatste seizoen als artis tiek directeur van het Ro Theater. Vanwege het afscheid staan de veelgeprezen voorstellingen Branden en Moeders nog een keer op de planken. Vanaf 20 mei speelt de origi nele cast Branden zesmaal. Het stuk van schrijver Wajdi Mouawad over een oorlog in het Midden-Oosten is actu eler dan ooit. De vragen die het stuk stelt over oorlogs geweld, terreur en – uiteindelijk – vergeving zijn met het oog op de strijd in die regio alleen maar urgenter gewor den. De afscheidscyclus wordt op 17 en 18 juni afgesloten met het zeer Rotterdamse en ontroerende Moeders, geba seerd op de verhalen van 15 vrouwen uit de Maasstad. Ro Theater, William Boothlaan 8, 20, 21, 25 en 27 mei, aanvang 20.00 uur, 22 en 29 mei, aanvang 14.30 uur, toegang € 15 Meer informatie: www.rotheater.nl

Deze bijzondere avond staat in het teken van vernieuwing, uitdaging en een samenwerking tussen twee verschillende acts en genres. De ene act is een poëtische rapper, de ander een klassiek geschoold strijkkwartet. Toch hebben ze iets gemeen: liefde voor muziek en met name jazz. de doelen vr 20 mei | 20:30 u

RONdVaaRT MET hISTORISchE SchEPEN Ervaar de Maritiem Museum Haven, de Erasmusbrug en andere highlights van Rotterdam vanaf het water en ontdek alles over de bijzondere historie van varende topstukken. Stap bijvoorbeeld aan boord van de stoomsleepboot Dockyard V uit 1940 of de Havendienst 20 uit 1941 die nog meewerkten aan de wederopbouw van de haven. Maritiem Museum | zo 22 mei | 12:45 u

GET ACTIVE Jouw artikel niet afgeprijsd?

20% KORTING

Kijk voor beschikbaarheid van producten in onze filialen op

DAKA.NL

op één outdoor-artikel naar keuze * Geldig t/m 22 mei 2016, tegen inlevering van deze bon in alle Daka filialen. Korting geldt op de bruto-adviesprijs.

Ook geldig in onze webshop met code: OUTDOOR20

DAKA.NL COMPLEET VERNIEUWD!

Profiteer t/m 22 mei van gratis verzending vanaf €30,-

men lady

MEER PRODUCTINFO OP DAKA.NL

Nomad Thorite 20 - 20liter - 4 vakken - verstelbare schouderbanden Van 59,99 NU

39.99

MEER PRODUCTINFO OP DAKA.NL

Deuter AC Spider - 20 liter - lichtgewicht - AirComfort vestelbaar rugpand Van 84,99 NU

NEWARRIVAL ARRIVAL

59.99

Tenson Miles / Mavis Van 159,99 NU

men lady

MEER PRODUCTINFO OP DAKA.NL

129.

DAKA.NL

69.99

Jack Wolfskin Venture Fly Low - laag gewicht - optimale steun - WOLF TRAIL zool Van 79,99 NU

nieuwe outdoor collecties van

men lady

Kijk voor beschikbaarheid van producten in onze filialen op

MEER PRODUCTINFO OP DAKA.NL

Columbia Megavent Fly - Lichtgewicht - Omni-grip slijtzool Van 109,99 NU

men lady

79.99

men lady

Icepeak Sander / Sisko softshell 69,99 TEGEN INLEVERING VAN BOVENSTAANDE 20% KORTINGSBON NU

55.99

MEER PRODUCTINFO OP DAKA.NL

Asics Gel Odyssey - Trustic System zooleinheid - AHAR+ Buitenzool Van 109,99 NU

ruime collectie

slaapzakken

slaapmatten

TENTENSHOW DAKA SUPERSTORE

RUIM 30 BETAALBARE MODELLEN VAN €29,- TOT €299,-

Nomad Brisbane slaapzak - dekenmodel - poly-cotton - 205x80cm Van 79,99 NU MEER PRODUCTINFO OP DAKA.NL

men lady

59.99

Yellowstone Ascent Blue - 3 persoon koepeltent - 3000mm waterkolom - 3.7kilo Van 84,99 NU

59.99

79.99

Nomad SI Allround 5.0 slaapmat - self-inflating slaapmat - 198x76cm - incl reparatieset Van 79,99 NU

59.

MEER PRODUCTINFO OP DAKA.NL

Lowa Renegade GTX Mid - waterdicht (goretex) - monowrap zoolconstructie met Vibram 189,99

TEGEN INLEVERING VAN BOVENSTAANDE 20% KORTINGSBON NU

151.99

Druk- en zetfouten voorbehouden. Deze advertentie is geldig t/m 22 mei 2016 en zolang de voorraad strekt. OP=OP. (#16044)

KOOPZONDAG 22 mei 2016 Daka Superstore Abr. v. Stolkweg 64 (t.o. Diergaarde Blijdorp) 12-16 u Daka Coolsingel Coolsingel 48 - R’dam Centrum 13-17 u Intersport Daka Megastore Alexandrium Megastores 13-17 u

BEKIJK DE COMPLETE COLLECTIE OP

DAKA.NL

DAKA.NL/OUTDOOR