J A A RG A NG 3 , NR. 2 0
H et verlokkelij ke eten van K roatië
Pittig en inspirerend nieuws over Rotterdam
PA G INA 4
1 -14 NOV 2017
DE NIEUWSPEPER IS EEN UITGAVE VAN METRO
De Stations bibliotheek als ontmoetings plek
PA G INA 2 4
K IJ K V O O R H ET LA A TSTE NIEUWS O P WWW. DENIEUWSPEPER. NL
@ DENIEUWSPEPER
DE Z INNENPRIK K ELENDE
M A G IE V A N V INY L
PA G INA 6 - 9
Het kroegleven in het Oude Noorden bloeit op
(FOTO GABY JONGENELEN)
UITAGENDAROTTERDAM.NL
Goed om te weten
Vanaf 1 november testen we cashless betalen in de bus Op wisselende buslijnen kun je gedurende drie maanden ook met pin of contactloos betalen
Vanaf 1 november 2017 kunnen we bij wijze van proef op verschillende buslijnen ook ‘cashless’ betalen. Cashless betekent, dat je bij de chauffeur in de bus kunt pinnen of contactloos betalen voor het RET 1 uur-kaartje. Heb je een OV-chipkaart, dan check je natuurlijk gewoon in en uit en hoef je geen RET 1 uur-kaartje bij de chauffeur te kopen.
Op welke bussen is pinnen of contactloos betalen mogelijk?
De proef met pinnen en contactloos betalen vindt plaats op wisselende buslijnen. Zodat cashless afrekenen voor het RET 1 uur-kaartje in heel de regio Rotterdam getest kan worden. Bij het instappen in de bus zie je direct of je cashless kunt betalen.
Kijk voor meer informatie over dit onderwerp op: ret.nl/cashless
ret.nl/cashless
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
O PINIE
3
NIEUW
COLUMN JAAP VAN RIJN
PEIL
De koe met de gou den horens
R OTTER D AM S
K A NNIE WA A R Z IJ N? !
LEK K ER B ELA NG RIJ K . . .
NIET LULLEN M A A R PO ETSEN
H ELEM A A L DE B O M
Mister Mascolori trekt de stoute schoenen aan en wordt zomaar minister E n nu me et die kleurrijke kicksen het Haagsche zootje wakker schoppen, Hugo de Jonge!
Je kunt steden in metaforen beschrijven. Wat is Rotterdam? Een poes, want eigenzinnig? Of een volgzame werkhond? Geen van beide. Rotterdam is een koe. E n Utrecht en A msterdam zijn sterren. Zo denken de onderzoekers van Catella erover. Die delen steden in vier categorieë n in: new kids on the block , arme honden, sterren en cash cows. I n hun laatste rapportage wordt Rotterdam opgevoerd als topmelkkoe met goedgevulde uiers. Nog sterker, de stad blijkt zo’n beetje de meest dynamische koe van E uropa, waar vastgoedjongens en -meiden lekker aan kunnen verdienen. Utrecht en A msterdam zitten in het elitevak, de hoofdtribune vol hyperdynamische sterren als L ondon, Wenen, Kopenhagen en Parijs. Rotterdam staat op de drempel om ook het elitevak te betreden. I edereen die de afgelopen jaren in de stad is komen wonen, zal zich niet verbazen over deze aanstaande promotie. Velen van hen dragen bij aan de nieuwe status van Rotterdam. Maar wie zich de avondklok voor Katendrecht, het leegvegen van de Millinx buurt en O peratie Victor kan herinneren, is de huidige hausse een surrealistisch tafereel. Het beeld van arrestatieteams die diverse drugspanden op één enkele avond binnenvielen ( ook in panden van nietsvermoedende burgers: “O ok een pilsie, meneer agent? ”) , bezorgde menigeen een soort oorlogstrauma. Velen trokken naar plaatsen als Barendrecht, L ansingerland en Krimpen aan den I Jssel. O ok bedrijven namen de wijk. De Rotterdamse regio kreeg de vorm van een donut, het gat was Rotterdam. Maar zie, de tijd heelt vele wonden. Voor Catella is de positie van steden een optelsom van factoren
‘‘
als werkeloosheid, inkomen, betaalbaarheid van huizen, belastingen, en zo meer. De bevindingen van de onderzoekers worden goed in de gaten gehouden door onder meer institutionele woninginvesteerders, denk aan pensioenfondsen en verzekeraars. Zij nemen de adviezen ter harte bij het samenstellen van hun vastgoedportefeuille. Volgens Catella zijn de drie Nederlandse steden nu interessant om in te investeren. Vooral Britse en Duitse pensioenfondsen steken geld in poldervastgoed. Het gaat dan niet om een huisje hier en een schuur daar, maar vooral om blokken huizen, kantoren en gebouwen voor overig gebruik. O ok mensen met een aardig kapitaaltje, voor wie de bank nauwelijks een cent rente overheeft, ruiken hun kansen. Vooral in Rotterdam, want hier kun je nog leuke koopjes scoren. De prijzen liggen lager dan in A msterdam en Utrecht, maar gaan wel in een gestage lijn omhoog. Zo’n dynamische vastgoedmarkt verdeelt de stad in winnaars en verliezers. Wat Rotterdam nu aantrekkelijk maakt, zijn niet alleen al die restaurants, cocktailbars en glimmende torens. Plekken als het Schieblock, ZO HO en BlueCity dragen ook bij aan de sfeer in de stad. Daar is aandacht voor het ex periment, duurzaamheid en de menselijke maat. Het is te hopen dat beleidsmakers tijdens de huidige bonanza oog blijven houden voor de heilzame werking van betaalbare huizen en kantoren. De kracht om van onderop vernieuwing tot stand te brengen doet de stad zichtbaar goed. L aat de springplanken intact en maak van Rotterdam een cash cow voor ons allemaal.
Rotterdam staat op de drempel om het elitevak te betreden
Magazine Entree kent binnenkort weer ’s lands prestigieuze horeca awards toe aan opvallende concepten 2 van de 5 5 genomineerden zijn Rotterdams, 29 A msterdams. Zijn we over het hotspot hoogtepunt heen?
Na de Obike-fietsen wordt de stad nu overspoeld door Mobikes
Colof on
Weetje vo oor de Mobikers: van alle grote steden n wordt in Rotterdam het minst geffietst. Kans of kansloos?
D e M e h u p e e n
Ni e u w s tro e n w i s -a a n -h r v e r k r ijg d e r e g io
p e o r u is b a .
p e d t v e a r
r v e in g rs p b ij
r s c h ijn t s a e s e le c t e e r e i d . Te v e n a fh a a lp u n
m rd s te
e n m e g e is D e n in
e t d b ie d Ni e R o tt
a g b la d e n u w s p e e rd a m
H oof dredactie Ja a p v a n R i j n Redactie r e d a c t i e @ d e n i e u w s p e p e r . n l V ormgeving M e t r o A dvertentieverkoop a d v e r t e r e n @ d e n i e u w s p e p e r .n l
To n i a v a n Ni e u w e n h u i j z e n t . v a n . n i e u w e n h u i j z e n @ t m g . n l • 06 - 49 05 478 3
De wandschildering Senatus Populusque Roterodamus – De Raad en Het Volk van Rotterdam – in de Burgerzaal maakt het volk duidelijk dat het inspraak heeft Zouden die nieuwe wijkraden de topdown ge eorië nteerde bestuurders eindelijk wél kunnen bewegen om inspraak eccht serieus te nemen?
’’
C a r i n Br o e r e • c . b r o e r e @ t m
g . n l • 06 - 5 75 8 003 7
O nline w w w .d e n i e u w s p e p e r .n l w w w .f a c e b o o k .c o m / d e n i e u w s p e p e r
Al l e d e z d e n g e b To e v a n
re c h te n te n a e u it g a v e w o r d e n b e ru s te n b r u ik v a n d e z e p a s s in g s v o o r w t o e p a s s in g .
a n z e n ij D u it g a a r
ie n e a
n v a n d e in h o u d v a a d r u k k e lijk v o o r b e h Ni e u w s p e p e r . Op h v e z i j n d e Al g e m e n d e n v a n D e Ni e u w s p
D e Ni e u w s p e p e r i s e e n u i t g a v e v a n Te l e g r a a f M e d i a Gr o e p .
e
n
o u e t
e p e r
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
CULTUUR
4
IN DE STA TIO NSB IB LIO TH E K UNNEN M ENSEN Z ICH Z E WEER O PLA DEN Verdween tot twee jaar geleden de bibliotheek uit het zicht, in 2017 staat deze sympathieke en nuttige instelling weer midden in de Rotterdamse samenleving. Bibliotheek Rotterdam komt weer naar de mensen toe, sinds deze week ook op Rotterdam Centraal. Mede dankzij wethouder Pex Langenberg en bibliotheekdirecteur Theo Kemperman, die hun visie op de maatschappelijke rol van de bibliotheek delen. T KE B EL
S T : JAAP VAN RIJN D : L IZ A D IK K E RB O O M
Pex Langenberg: “Theo Kemperman pleitte bij zijn aantreden als directeur twee jaar geleden voor het versterken van de relatie met Rotterdammers. Hij liet overtuigend zien dat je met zes bibliotheekvestigingen veel mensen niet meer zou bereiken. De relaties met culturele en welzijnsinstellingen verschraalden. Het Rotterdamse college zag de toegevoegde waarde van samenwerken met andere wijkpartijen. Zo kwamen we gezamenlijk tot een beleidswijziging, waarbij we waar mogelijk de bibliotheek met die instellingen delen. Want dan trek je meer mensen. Boven de 18 jaar kent de bibliotheek veel afhakers. De vraag is hoe je hen kunt behouden. De filosofie van Theo over
een bibliotheek die de stad omarmt, spreekt mij aan. Dat kun je voor elkaar krijgen met meer vestigingen, maar ook door passende abonnementen aan te gaan bieden. Deze aanpak paste binnen de cultuurbegroting. Dus kreeg hij de ruimte.” Theo K emperman: “Uit metingen bleek dat de bibliotheek leden en bezoekers verloor omdat we de wijken verlieten. Mensen bezochten minder vaak dan verwacht de andere, overgebleven vestigingen, helaas ook de mensen die de bibliotheek hard nodig hebben om zichzelf te ontwikkelen, en hun kinderen. Je kunt dat laten gebeuren, dat is een keuze. Wij kozen er echter voor om dichter bij de Rotter-
dammers te staan. Daarom is het oude beleid verlaten. Het uitgangspunt is nu een fijnmazige spreiding van bibliotheken over de stad. We zitten inmiddels op 16 vestigingen en zullen doorgroeien naar 21. Het gaat om kleine en grote bibliotheken. De vestiging op CS is ook een manier om meer zichtbaar te zijn. Daar kunnen we veel Rotterdammers bereiken die met het openbaar vervoer reizen, en ook mensen uit de Provenierswijk en een deel van het centrum. De dienstverlening is laagdrempelig. De bibliotheek is elke dag open, handig voor het halen en weer inleveren van boeken. Het is ook een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Ja, ik denk dat mensen op zo’n bibliotheek zitten
te wachten. We hebben allemaal een mobieltje dat isolerend gedrag in de hand werkt. Maar mensen hebben nog steeds de behoefte om elkaar fysiek te ontmoeten, om even uit de social-media-bubbel te stappen.” Pex Langenberg: “Veel studenten zijn thuis niet in de gelegenheid om geconcentreerd te studeren. Ze studeren vaak zo’n zeven uur per dag. Dat houd je niet aan één stuk door vol. De Stationsbibliotheek biedt studenten ruimte om te studeren en ze hebben er de mogelijkheid om af en toe met een ander te praten.” Theo K emperman: “Wat wij doen, is inhaken op wat de Nederlandse
“ M ensen hebben de behoef te om even uit die soc ial- media- bubbel te stappen. ”
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
EEK ELF
CULTUUR
De Stationsbibliotheek
(Links Theo Kemperman, rechts Pex Langenberg)
De S t a t i o n s h u i s k a m e r w i l R o t t e r d a m m e r s c o m f o r t b i e d e n . J e k u n t e r w a t e t e n e n d r i n k e n e n m e n s e n o n t m o e t e n . Ma a r i s d e h u i s k a m e r o o k e e n g o e d e p le k v o o r e e n b i b li o t h e e k v e s t i g i n g ? De N e d e r la n d s e b i b li o t h e k e n b i e d e n n a a s t m e d i a s t e e d s v a k e r d i g i t a le d i e n s t e n e n a c t i v i t e i t e n a a n . Da a r b i j s t i m u le e r t d e m o d e r n e b i b li o t h e e k h e t d e le n v a n k e n n i s t u s s e n m e n s e n . S t a t i o n s z i j n d u s b i j u i t s t e k g e s c h i k t v o o r b i b li o t h e k e n o m e r h u n d i e n s t e n o n d e r d e a a n d a c h t t e b r e n g e n v a n e e n g r o o t p u b li e k . De S t a t i o n s b i b li o t h e e k i s e e n g o e d h e r k e n b a r e p le k w a a r m e n s e n c a t a lo g i r a a d p le g e n , e - b o o k s e n l u i s t e r b o e k e n d o w n lo a d e n e n k r a n t e n e n t i j d s c h r i f t e n l e z e n . De c o le c t i e b o e k e n i s a f g e s t e m d o p d e lo c a t i e e n z a l z o a c t u e e l m o g e li j k z i j n . Oo k v e r le e n t d e S t a t i o n s b i b li o t h e e k t o e g a n g t o t i n f o r m a t i e b a n k e n d i e h i e r e n i n a n d e r e b i b li o t h e e k v e s t i g i n g e n g e r a a d p le e g d k u n n e n w o r d e n , e n n i e t t h u i s . Ve r d e r k u n j e e r b o e k e n le n e n e n w e e r i n le v e r e n e n g e r e s e r v e e r d e b o e k e n o p h a le n . De r u i m t e i n R o t t e r d a m C e n t r a a l b i e d t o o k m o g e li j k h e d e n t o t h e t o r g a n i s e r e n v a n o n d e r m e e r le z i n g e n , p r e s e n t a t i e s e n w o r k s h o p s . T e n s lo t t e k a n B i b li o t h e e k R o t t e r d a m i n d e s t a t i o n s v e s t i g i n g d e r e i z i g e r w i j z e n o p le e s p r o m o t i e - a c t i v i t e i t e n a ls d e B o e k e n w e e k e n d e N S Pu b li e k s p r i j s .
Stu denten waarderen de Stationshu iskamer Oo k R o t t e r d a m s e s t u d e n t e n w a a r d e r e n d e S t a t io n s h u is k a m e r : “H e t c e n t r a a l s t a t io n v a n R o t t e r d a m h e e ft e c h t o n s h a rt v e ro v e rd . W e k ijk e n n o g s t e e d s v o l b e w o n d e r in g n a a r d e g r o t e z i lv e r e n k o e p e l. En m e t d e k o m s t v a n d e S t a t io n s h u is k a m e r i s d i t v o lg e n s s o m m i g e n v a n o n s h e t b e s t e s t a t io n v a n o n s la n d . De m e e s t e s t a t i o n s r e s t a u r a n t s z ijn g e b a s e e r d o p h e t T o -G o c o n c e p t , d e S t a t io n s h u is k a m e r is d a t j u i s t n i e t ! De g r o t e v i n t a g e t a f e ls e n f i j n e c h e s t e r f i e ld b a n k e n n o d i g e n m e t e e n u i t o m h i e r la n g e r t e b li j v e n . Ov e r a l z i j n s t o p c o n t a c t e n , e r is g r a t is w ifi, e n e e n s i m p e l e m a a r f i j n e m e n u k a a r t .” B ron: www. stu denten. net
Spoorwegen ook wil: mensen die wat langer op het station verblijven, faciliteiten in een huiskamersfeer aanbieden. Je kunt snel van onze dienstverlening gebruikmaken of wat langer blijven zitten. Tijdens drukke tijden van de week ontmoet je bibliotheekmedewerkers, op andere momenten regelt de Stationshuiskamer het toezicht zelf. We werken dus samen. We weten dat op Rotterdam Centraal verschillende mensen onze bibliotheek gaan bezoeken. We gaan onze diensten op die behoeften afstemmen, vaak met de welzijns- en culturele partners. Dat doen we ook in de andere vestigingen. E en voorbeeld. Je hebt wijken met meer senioren en je hebt wijken met veel ouders
met kinderen. I n de ene bibliotheek stem je de collectie op de senioren af en organiseer je passende vormen van ontmoeting. I n de wijken met veel kinderen bieden we meer mogelijkheden tot studeren en minder boeken. We stimuleren ook het gebruik van digitale boeken. Want die ontmoetingen kosten ruimte: waar mensen zitten, is geen plek meer voor boekenkasten. We zijn een open, vrijblijvende bieb en kunnen mensen goed helpen. We kijken naar je om, zodat het je goed gaat. Dure abonnementen kunnen minder draagkrachtigen ervan weerhouden om verder te groeien. Zelfs boetes zijn een obstakel. Voor leesvaardigheid moet je kilometers
maken. We bieden dus verschillende abonnementen aan. Zo slecht je drempels. Vrijwilligers nemen twee uur per week de krant door met zes mensen die aan hun leesvaardigheid werken. Dat gebeurt ook in de bibliotheek. De afspraak met de gemeente is niet dat meer mensen een boek lenen, maar dat meer mensen van de diensten van de bibliotheek gebruikmaken. Want het draait naast lezen steeds meer om leren, ontwikkelen en ontmoeten. Van boeken naar inhoud. Die aanpak werkt. I n Delfshaven is het gebruik van de bibliotheek meer dan verdubbeld. We hebben dan ook goede hoop dat de Stationsbibliotheek zich tot een waardevolle ontmoetingsplek ontwikkelt.”
H et su cces van H aarlem H a a r le m h e e ft a l e e n t ijd je e e n b ib lio t h e e k o p h e t s t a t i o n . De p l a a t s e l i j k e b i b l i o t h e e k o n d e r z o c h t w a a r o m v e e l 2 5 - t o t 5 0 -ja r ig e n m e n e n t e w e in ig t ijd t e h e b b e n o m d e b ib lio t h e e k t e b e z o e k e n . Z e w ille n o o k a c t u e le m e d ia e n a c t u e e l m a t e r ia a l k u n n e n r a a d p l e g e n . Op d e z e w e n s e n s p e e l t d e H a a r l e m s e b i b l i o t h e e k i n . Oo k k u n n e n m e n s e n h u n m a i l c h e c k e n o p d e b ib lio t h e e k c o m p u t e r s o f o p h u n e ig e n l a p t o p , d a n k z i j d e g r a t i s w i f i . De z e d i e n s t v e r l e n i n g s la a t a a n , w a n t d e b ib lio t h e e k m o c h t a l m e e r d a n 10 0 0 n ie u w e le d e n v e r w e lk o m e n . B ron: B ibliotheekblad
5
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
CULTUUR
Muziek streaming groeit in populariteit. Maar nog steeds willen veel mensen iets fysieks in handen hebben. De elpee blijkt een tastbaar, nostalgisch alternatief. Nergens weten ze dat zo goed als in Rotterdam. De stad is met zijn
T EK
S T : IL JA PO S T E E L EN , B EL D : G AB Y JO NG N JAAP VAN RIJN ( G E M F O T O ) Multifoon is een van de winkels waar je naartoe gaat als je een echt goede platenspeler, versterker en dito speakers wilt kopen. Dat kost wat: van een paar honderd euro voor een goede draaitafel tot vele duizenden voor een hele set. De winkel van Leen Koopmans staat vol met alleen het beste. Maar je bent ook welkom om de oude platenspeler van je pa te laten repareren.
“Platen z ij n altij d u niek, vanwege de hoes en het label. ”
Vanaf 1972 werkt Leen in platenzaken en sinds begin 1982 in de hifi. De hernieuwde aandacht voor elpees snapt hij helemaal. “Analoog ligt mensen nu eenmaal beter in het gehoor dan digitaal. Digitaal [cd’s of muziek via streaming, red.] is zuiverder, bijna foutloos. Maar zet een analoge plaat op en het voelt alsof je zelf bij de opname aanwezig bent. Ook als deze 60 j aar oud is.” Maar dat niet alleen. Elpees draaien heeft ook iets gezelligs, zegt hi. Het is een belevenis, het
6
brengt mensen samen. “Ga maar na. Als ik een mooie plaat van The Police heb die jij graag wilt beluisteren, moet je fysiek naar me toe komen om ’m te horen of te lenen. Iemand snel een linkje doorsturen werkt dan niet. Platen zijn altijd uniek, vanwege de hoes en het label.” Dat ‘terug-naar-de-basisidee’ spreekt mensen aan, zegt hij . “Vinyl, al sinds 1948 in productie, is een mooie tegenhanger van online. Vinyl is tastbaar, in tegenstelling tot digitale muziek-
“H et is een belevenis, j e viert de mu z iek”
V IN
DE OPVLAM LIEFDE V
bestanden. Het is als het ware een collector’s item, velen zien het dan ook als een investering.” En steeds meer mensen investeren ook flink in apparatuur om de muziek op die elpees zo goed mogelijk tot zich te nemen. Leen: “Veel klanten faseren hun aankoop. Ze starten met een mooie platenspeler en komen een j aar of twee later terug voor een versterker of speakers.”
Multifoon Hifi – Claes de Vrieselaan 111-B
Jelle Maat werd na 17 levensjaren op aarde te hebben doorgebracht, met het vinylvirus besmet. Als muzikant zijn weg zoekend op de Albeda-opleiding muzikant/producer wil hij zijn muziekhonger op zo veel mogelijk manieren stillen. De inmiddels 20-jarige Jelle kreeg drie jaar geleden een platenspeler. Hij dook in de platencollectie van zijn vader en raakte aan David Bowie en vinyl verslingerd.
Niet alleen de muziek trof hem. Ook de rituelen die bij het platen draaien horen, spraken hem aan. “Je bent lekker met iets fysieks bezig. Door de platencollectie heenlopen, een elpee ertussenuit pakken en dan die hoes bekijken. Ik beschouw de plaat en de hoes als een ondeelbaar kunstwerk. Daar kan geen cd tegenop. Het is een belevenis, je viert de muziek. Dan haal je voorzichtig de plaat uit de binnenhoes, legt ’m op de draaitafel en laat de arm zakken. Het is magie, ook vanwege het karakteristieke geluid.” “Ik stream nog steeds muziek. Want ik wil bijblijven en dat gaat
met streamen beter. Het geluid is tegenwoordig heel goed. Vind ik gestreamde muziek te gek, dan wil ik het toch fysiek hebben, op een plaat. Je maakt een statement: je laat zien dat je voor een kunstwerk geld over hebt. Je kent waarde aan muziek toe. Ik ga vaak naar De Plaatboef. Die hebben veel tweedehands platen, de collectie is heel breed en diep. Ik zoek naar hiphop maar luister ook naar j azz. Daar valt echt wat te ontdekken. Wat ook fijn is aan deze zaak: ze draaien goede muziek. Dat brengt me in de juiste stemming.” (Jaap van Rijn)
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
CULTUUR
talloze platenzaken en hifi-winkels, gespecialiseerd in draaitafels, een walhalla voor de vinylliefhebber. Rotterdam, you spin me right round. Right round like a record, baby. Right round round round.
NY L
MMEN DE VOOR
Bij het openen van zijn deur hoorde Martin van de Kreeke, eigenaar van Velvet aan de Oude Binnenweg, jarenlang een besmuikt gegniffel: loopt dat nog een beetje, zo’n platenzaak? Die vraag wordt hem nu niet meer gesteld. Digitale downloads en online platenwinkels ten spijt, zijn zaak loopt als nooit tevoren. Mede dankzij vinyl. Grappig vindt hij het wel. “Technisch gezien is de hernieuwde aandacht voor lp’s een stapje terug in kwaliteit. Cd’s zijn nog altijd vele malen beter. Maar vinyl heeft een andere status. Ik heb 20 jaar lang gezeur gehad over de prijs van een cd. Maar voor de nieuwste elpee van The War on Drugs leggen klanten zonder morren 35 euro neer.” Ook gewild: de opnieuw uitgebrachte klassiekers als Nirvana Unplugged, Rumours van Fleetwood Mac, Led Zeppelin-remasters en het debuutalbum van Björk. Martin: “Veel mensen hebben die albums al in de kast staan op cd. Maar dan willen ze ’m alsnog ook op vinyl. Dat supermarkt Aldi af en toe opnieuw geperste elpees verkoopt van The Beatles, Elton John en The Rolling Stones, laat zien hoe ingeburgerd het plaatjes draaien inmiddels is. Hij ziet het ook bij nieuwe releases: “Die worden tegenwoordig zowel online, op cd als op vinyl uitgebracht. Die
op plaat zijn duurder. Ook omdat producenten vaak limited editions laten maken. Elpees met downloadcodes zijn inmiddels standaard. Maar soms zit er ook een bijgevoegde cd in de hoes of extra artwork, zoals bij de nieuwste Spinvis. Of ze spuiten de limited edition elpee fel roze, zoals bij de nieuwste Oscar and the Wolf.” Terugkomend op de vraag waarom vinyl ineens populair is, komt Martin met een vaker gehoord antwoord. “Nu de cd wordt weggedrukt door streaming, willen veel mensen iets fysieks in handen hebben. Dan is de elpee best leuk en nostalgisch. Daarbij is het een goede manier om je smaak te etaleren. Als ik voor het eerst bij mensen over de vloer kom, kijk ik altijd graag naar hun boekenkast of platencollectie. Zo leer je ze een stukje beter kennen. Toon mij uw platenkast en ik zeg u wie u bent. Dat idee.”
Velvet Music – Oude Binnenweg 121-A
De j az z & blu es van de ku nsthistoricu s Zo’n 10 jaar geleden zat Lex Faber werkloos thuis met een enorme verzameling vinyl om zich heen. Een collectie die hij even daarvoor zorgvuldig had laten verschepen uit Amerika, waar hij jarenlang woonde en werkte. De bedoeling was om hier zijn oude baan als kunsthistoricus weer op te pakken. Maar daar was zo weinig vraag naar, dat Lex een handeltje in platen begon. Vinylspot was geboren, een echte plek voor de verzamelaars. Zijn eigen elpees heeft hij nooit verkocht. Maar zijn muzieksmaak zie je wel duidelijk terug in de winkel. Iedereen weet: als je van blues en j azz houdt, moet je bij Lex zijn. Want hij is specialist in deze genres. “Dat is het mooie van de Rotterdamse platenzaken”, zegt hij . “Iedereen heeft zijn eigen niche. De Plaatboef heeft een heel breed tweedehands assortiment. DemonFuzz verkoopt ook veel hiphop en soul. Naar Velvet ga je voor de nieuwe releases. Ik hou het vooral bij blues en j azz, maar biedt ook genoeg in andere genres.” Ook bijzonder aan zijn winkel: je vindt er één van de grootste collecties tweedehands draaitafels van de stad. “Vanaf 75 euro en allemaal goed, want zelf nagekeken of gerepareerd”, aldus Lex, die al vanaf zijn 12e met platen en
aanverwante zaken bezig is. Waarom vinyl nu opnieuw zo hot is? Lex weet het niet zo goed. “Uiteindelijk is het ding zelf niet veel meer dan een stukje karton met een plastic schijf erin. Maar het is tegelijk een verzamelobject. Er zijn vinyljunkies die heel ver gaan om die ene zeldzame uitgave, rare release of mispersing in handen te krijgen.” Maar het leukste voor platenzaken – en wat hen draaiende houdt – is dat ook jongeren zich weer interesseren in vinyl. “En zij kopen massaal de golden oldies weer op, van Sgt. Pepper tot The Dark Side of the Moon. Een tip voor hen: op 11 en 12 november vindt in de Jaarbeurs in Utrecht de 48ste Mega Platen en CD beurs plaats.”
Vinylspot – Josephstraat 162
“V inyl maakt mu z iek weer belangrij k”
7
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
Of hij interesse heeft om Are you experienced van Jimi Hendrix te kopen? De elpee, een eerste persing uit 1968, is nog loepzuiver, aldus de man in de deuropening. “Echt een aanwinst! Als je ervan houdt natuurlijk.” Michel Steinbach van Thatz-It Records kan een lach niet onderdrukken. Zojuist zei hij nog: naast kopers krijgt hij ook veel mensen, oudere mannen vaak, over de vloer die hun vinyl juist willen verkopen. Hun verhaal is bijna altijd hetzelfde.
“Toen de cd opkwam, stapten ze massaal over naar deze kwalitatief betere geluidsdrager. De platencollectie inclusief de platenspeler verdween daarna naar zolder, werd voor een habbekrats verkocht of bij het grofvuil gezet. En nu hebben ze dikke, vette spijt.” Dat is ook het verhaal van deze man. De Jimi Hendrixplaat is nog maar één exemplaar van het weinige vinyl dat hij bewaard heeft. “Mijn tweede vrouw vond al die platen maar niks dus verdwenen ze naar de schuur. Een paar jaar later heb ik het gros, waaronder eerste persingen van The Beatles en de Stones, maar weggedaan. De prijs: 70 oude guldens.” Michel voelt de pijn van de man feilloos aan. “Vinyl is emotie. Anders dan digitale downloads nu. Dat is zo massaal en snel geconsumeerd dat er weinig eigens aan is. Een plaat kun je beetpakken, bestuderen en zet je bewust op. En veel platen zijn simpelweg niet online te vinden. Dat maakt ze uniek.” Zelf begon Michel in 1980 met platen kopen. Drie j aar later had hij er al tegen de 100.
CULTUUR
8
“G ewoon een stapeltj e pakken en prikken”
Dat aantal groeide uiteindelijk uit tot een duizelingwekkende collectie van zo’n 19.000 platen. De meeste, net als de bulk van het assortiment van Thatz-It, bestaan uit zo’n beetje alle housestromingen vanaf de j aren 90 tot 2007. Veel van zijn klanten zijn dan ook beginnende dj’s die analoog willen draaien. Urenlang zijn ze zoet in zijn zaak, op zoek naar die ene obscure B-side. De elpees kunnen ze bij hem afluisteren op een aantal draaitafels. Of zoals Michel het noemt: “Gewoon een stapeltje pakken en prikken.” Wel merkt hij op dat hij de jongste generatie vinylliefhebbers soms moet leren hoe je een plaat beetpakt. “Liefst met je duim aan de rand en je ring- en middelvinger op het label. Zo zorg je dat er geen vingerafdrukken op de plaat achterblijven. En please , doe rustig wanneer je de naald erop zet. Elpees kunnen veel hebben, maar eenmaal bekrast gaat de kras er nooit meer uit.” Thatz-It Records – Zwaanshals 362
Sinds Jorrit van Hall, S d zijn hele leven in die platenzaken werkt werkt, in 2008 De Plaatboef overnam (“een jongensdroom”), verkoopt hij al vinyl. Toen waren het twee schamele rijtjes. Inmiddels heeft hij een gigantisch alfabet staan. Wat er in die 10 tussenliggende jaren is veranderd?
“Intens gelu kkig met een Twenty On e Pilots elpee”
“Nou ja, kijk om je heen: vinyl is weer helemaal hip. En de mensen die het kopen, zijn jjonger d dan ooit. i P Pas stond d een meisje van – ik schat 16 – met tranen in haar ogen voor me. Intens gelukkig met haar Twenty One Pilots-elpee.” Wat ook is veranderd: de aanvoer van tweedehands platen. “In de j aren 90 kreeg je regelmatig een belletje, waarna je gratis hele collecties kon komen afhalen. Dat komt amper nog voor en gebeurt nu vooral nog bij cd’s. Overigens zonde, want ook daar is nog altijd een markt voor. We verkopen ze bij bosjes. Maar vinyl heeft toch een andere aantrekkingskracht. En dat gaat volgens hem dwars door de generaties heen. “Iedereen kent wel een broertje, neefje of nichtje die na het overnemen van een oude collectie platen aan het verzamelen is geslagen.” Zelf kan Jorrit nog steeds intens blij worden wanneer een mooie collectie wordt binnengebracht. Platen van
40 jaar oud, Jorrits leeftijd, die er nog tiptop uitzien. “Mooi in de hoes en krasvrij. Dat h D heeft f iiets magisch. i h Al zeggen we dat over 20 jaar misschien ook over de cd.” Wat hij wel jammer vindt, is dat de prijzen van nieuwe releases zo hard stijgen. “Ik heb weleens gelezen dat producenten dat doen om vinyl als een nicheproduct in de markt te zetten. Voor de elite dus. Maar kom op: 30 euro voor een plaat die je op cd voor een tientje minder koopt. Als je vinyl dan écht wilt terugbrengen, bereik je volgens mij meer mensen met een iets lagere prijs.” Of het voor altijd gouden tijden zullen blijven? Dat denkt Jorrit niet. “De liefhebber blijft altijd elpees kopen, maar op gegeven moment bereik je een verzadigingspunt. Dan heb je iedereen wel gehad die mogelijk een plaat zou kopen.” De Plaatboef – Nieuwe Binnenweg 81-A
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
CULTUUR
Jan van Vliet heeft het vinyl weer helemaal ontdekt. In drie jaar tijd heeft hij zo’n 500 platen om zich heen verzameld en is hij toe aan zijn vijfde platenspeler. Vroeger, in zijn tienerjaren, had hij ook lp’s. Een stuk of 150. Maar die zijn ooit allemaal uit zijn kelderbox gejat. “Daar ben ik nog goed ziek van. Er zaten geweldige metal platen tussen die nu voor 40 euro per stuk in de bakken staan.”
Dankzij een vriend die hem een paar jaar geleden een oude platenspeler en 30 platen cadeau deed, is Jan weer vinyl gaan draaien. Het heeft de manier waarop hij muziek consumeert, volledig veranderd. “Al streamend switch je vaak tussen allemaal verschillende artiesten. Door een plaat op te zetten luister je naar één artiest en ook nog eens veel aandachtiger. Al mijn oude helden komen weer voorbij onder de naald: The Cure, Roxy Music, Bowie. Vreemd genoeg draai ik daardoor óók weer veel cd’s. Want als ik bijvoorbeeld aan het koken ben, is het vervelend om elk kwartier
“Ik draai minimaal twee platen per dag”
terug naar de kamer te lopen om de plaat om te draaien. Een cd met een uur speeltijd is dan een stuk gemakkelijker.” Als Jan écht wil ontspannen, zet hij een plaat op. Met elke nieuwe groef voelt hij dan de drukke werkdag van zich af glijden. “Wat mij erin aanspreekt, is het mooie, warme geluid. Maar ook: de hoes. Ik vind het fijn om iets tastbaars in handen te hebben, foto’s te bekijken en songteksten na te lezen.” Iets anders wat er onherroepelijk insluipt wanneer je weer vinyl gaat draaien: de verzameldrang. Het crate digging zoals Jan het noemt. Daarbij scheelt het dat hij zo’n beetje om de hoek woont van de Nieuwe Binnenweg, het Rotterdamse platenwalhalla. “De Plaatboef, Demonfuzz, Lex van Vinylspot, ik ga er wekelijks wel even langs. Ook ga ik elke laatste zondag van de maand naar Records, Eggs & Coffee in Rotown. Een charmant platenbeursje voor en door de echte verzamelaar.” Jan heeft er met vinyl een hele hobby bij gekregen. Speuren naar unieke platen en rare releases , goedkope platenspelers opkopen en (laten) opknappen. Hij maakt inmiddels zelfs zijn eigen schoonmaakmiddel voor zijn platenwasmachine. “Het recept: 450 ml gedemineraliseerd water, 50 ml pure alcohol en een druppeltje Dreft.”
Marco Grijsen runt Triple Vision. Ooit dé scharrelwinkel voor elektronische muziek in Rotterdam, tegenwoordig vooral een distributiecentrum aan de Achterhaven. Ook hij ziet hoe vinyl de afgelopen jaren een vlucht heeft genomen. Maar wat platenzaken betreft, heeft er toch een flinke kaalslag plaatsgevonden, zo relativeert hij de huidige stand van zaken.
“De combinatie van vinyl en digitaal hield ons in leven”
“Neem de Nieuwe Binnenweg. Daar zaten 10 j aar geleden veel meer platenzaken dan het handjevol dat je er nu terugvindt.” Ook Triple Vision heeft het moeilijk gehad. Want het is leuk dat iedereen weer Pink Floyd-elpees koopt, maar daar heb je niets aan als je in de dance zit. “Ons geluk was dat ook techno en 90’s house een revival beleefden, precies de genres waarin wij groot zijn geworden. En dat wij vrij vroeg vinyl zijn gaan combineren met digitale releases. Door artiesten naamsbekendheid te geven via iTunes of Spotify te pluggen, verkopen ze ook meer platen. Dat heeft ons overeind gehouden. Dat vinyl nu een opleving doormaakt, is mooi”, zegt hij . “Maar het heeft ook een keerzijde: platenpersers zoals het Haarlemse Record Industry wor-
den inmiddels overspoeld met megaorders van vooral de grote jongens. Als klein tot middelgroot distributiecentrum in de dancescene kun je daar amper tegenop. Een heruitgave van Pink Floyd verkoopt immers vele malen beter dan een underground house-label. De grens van het aantal platen dat je per persing moet afnemen, loopt op: 500 zijn dat er nu al. Te veel, als je nagaat dat onze branche er gemiddeld 300 verkoopt.” “Frustrerend wel”, vindt hij. “Gelukkig hebben wij een uitzonderingspositie, omdat we, toen de tijden nog slecht waren, één van de weinige overgebleven klanten waren van Record Industry. Maar voor andere labels is het moeilijk om ertussen te komen.” Triple Vision – Achterhaven 160
9
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
CULTUUR
DE Z O EK TO CH T NA A R DE DIEPERE B ETEK ENIS V A N EEN G EB O UW De queeste naar het perfecte minimale lijnenspel bracht Rogier Hendriks tot de essentie van bekende Rotterdamse beeldbepalende gebouwen. Met zijn tekeningen geeft hij mede vorm aan de stad. T EK
S T & B E E L D : JAAP VAN RIJN
Na de middelbare school vond ik mez elf terug op de opleiding werktui gbou wku nde. Na drie maanden wist ik het zeker: dit is niets voor mij. Te technisch en te veel een mannencultuur. Het Hout- en Meubileringscollege sloot wel aan op mijn interesses en creativiteit. Vooral de lessen decoratietechnieken boeiden me. Na de opleiding vond ik werk als grafisch vormgever. I k besloot me verder te scholen en volgde in de avonduren een opleiding aan het G rafisch L yceum en daarna de Willem de Kooning A cademie. I k werk inmiddels zo’n 20 jaar als grafisch ontwerper. E erst bij diverse bureaus en nu zeven jaar vanuit mijn ontwerpstudio HE RO DC. I k geef onder meer vorm aan huisstijlen en daarnaast ( voetbal) boeken voor Kick Uitgevers. O nlangs heb ik de titel Johan Neeskens Wereldvoetballer afgerond. Ja, dat was een keiharde voetballer en daarom werd hij ook in Rotterdam gewaardeerd, zo heb ik geleerd. Ik begon twee j aar geleden met ICO N0 1 0 . De hype rond Rotterdam groeide. I k zag mogelijkheden om de populaire Rotterdamse gebouwen om te zetten in grafische iconen. I k wist waar ik uit wilde komen: met een heldere stijl in zo weinig mogelijk lijnen de essentie van de gebouwen vastleggen. Maar wel waarheidsgetrouw, met respect voor het gebouw en het kunstwerk. De stijl is onderscheidend. Dus geen teksten over de stad, geen slogans in het Rotterdams, daar is al genoeg van. Maar ook niet te abstract. Mensen moeten het icoon direct kunnen herkennen. I k heb eindeloos schetsen gemaakt, heb overlegd met mensen als Tjeerd Hendriks van conceptstore G roos. M et sommige iconen ben ik ex tra lang bez ig geweest. H otel New Y ork heef t bij voorbeeld heel veel details. Hoeveel raampjes teken je om het herkenbaar te houden? Je gaat op zoek naar de diepere betekenis van zo’n gebouw. Je leert de functies van de details te doorgronden. I k kwam erachter dat onder meer een vlaggetje op één van de torens en de trappen bij de ingang de herkenbaarheid sterk vergroten. I k heb ze ook weggelaten en anderen die tekening laten zien. Na het toevoegen van de juiste details werd het icoon meteen herkend. De produc ten van ICO N0 1 0 ku nnen mensen dagelij ks gebru iken maar ook als decoratief element een plek geven in hun interieur. Denk aan onder meer mokken, onderzetters, posters en artprints. De producten hebben een lux e uitstraling. I k wil een doelgroep aanspreken met oog voor design en kwaliteit. I k besteed dan ook veel aandacht aan materiaal en afwerking. Zo laat ik de iconen op de mokken graveren door middel van zandstraling, dat is handwerk. De artprints worden gelimiteerd uitgegeven en laat ik drukken met letterpress, een oude druktechniek, op katoenhoudend papier. Het icoon in kleur, de tekst in
blinddruk. De juiste kleur kiezen is soms puzzelen. Wist je dat Rotterdam Centraal zilverkleurig is maar door weerspiegelingen naar brons neigt? I k heb dan ook voor de laatste kleur gekozen. De E rasmusbrug gaf ook wat hoofdbrekens. De pyloon is subtiel lichtblauw. Die kleur geeft te weinig contrast op papier daarom heb ik deze wat aangezet naar avondblauw.
Wat mij drij f t? De trots voor de stad. E n de omstandigheid dat de stad inmiddels genoeg iconen bezit die een sterke uitstraling hebben. Het is overigens niet zo dat ik de gekozen gebouwen direct als een waardevolle toevoeging aan de stad beschouwde. De Rotterdam vond ik aanvankelijk spuuglelijk, een en al hardheid. Maar je gaat aan zo’n gebouw wennen, je krijgt meer oog voor de kwaliteiten. Het maakt deel uit van het sterke lijnenspel van de stad, wat zorgt dat je ook de naastliggende, oude gebouwen anders gaat ervaren. Neem de Wilhelminapier. De oude pakhuizen stonden vroeger in een lege vlakte. Nu ze omzoomd zijn met hoogbouw en toevoegingen op de daken kregen, stralen ze veel meer sfeer uit. Dat geldt ook voor veel
wederopbouwgebouwen. E r is een interessante mix aan het ontstaan, zodat je de charme van deze architectuur beter ziet. De wisselwerking ervaar ik als fascinerend. E r ontstaan verbindingen die er lang niet zijn geweest.
M ij n f avoriete icoon is De H ef . Daarnaast vind ik de ventilatiegebou wen van de M aastu nnel f ascinerend. I k ben dan ook op Zuid opgegroeid. Hoe vaak ik niet door de Maastunnel heb gefietst. A ls ik eerlijk ben, dit icoon verkoopt het minst. Veel mensen die van buiten komen, kennen het niet. Jammer, want het is een schoonheid van een gebouw. O f ik nog een icoon mis? Tja. Ja, als muziekliefhebber een nieuwe moderne poptempel. Vooruitstrevend q ua visie en architectuur zodat acts vaker gaan kiezen voor deze wereldstad. I k zie ook gebouwen uitgroeien tot een icoon, zoals de moskee bij het Varkenoordseviaduct. Dat is een bijzonder gezichtsbepalend gebouw tussen het F eyenoord Stadion en de gebouwen van de Wilhelminapier.
Ik weet niet of minimalisme een stij l is die echt bij Rotterdam past. I k denk het wel. Het sluit op een bepaalde manier goed aan op de no-nonsense mentaliteit. Je ziet dat ook aan de muziekstromingen die de stad voortbracht, zoals de gabberhouse. Dan denk ik aan de Parkzicht-jaren en daarvoor skateboarden in de E nergiehal, eind jaren 80 , begin jaren 9 0 . Het gevoel van rauwheid, het rafelige. De stap naar de gestileerde iconen van nu is minder groot dan je wellicht denkt: het gaat mij erom met de kracht van eenvoud mede vorm te geven aan de stad. D e p r o d u c te n v ia d e w e b sh o e n d e w in k e ls D o n n e r, H u tsp In fo r m a tio n .
v a n I CON0 1 0 z p w w w .ic o n 0 1 0 G r o o s , Ma m a m o t e n R o tte r d a
ijn te k o o p .n l o , K e e t, m T o u r ist
10
Woonmarkt Nissewaard Dinsdag 14 november van 19.30 tot 21.30 uur
Stedelijk en landelijk wonen vlak bij Rotterdam
• Nieuwbouw • Zelfbouwkavels • Starterslening • Financieel advies • Advies notaris
Locatie:
Theater de Stoep
Theaterplein 1, Spijkenisse, Parkeren in Theatergarage (Gorsstraat 22) Kijk voor alle informatie op www.nissewaardwoont.nl/woonmarkt
Heerlijk Wonen tussen stad en strand Dat is Nissewaard. Gelegen op het eiland Voorne Putten is het een gebied dat je rust en ruimte biedt, prachtige natuurgebieden heeft, de dynamiek van een stad, moderne architectuur, een prachtig winkelcentrum, talrijke horecazaken en heel veel leuke evenementen. En het grote voordeel is dat de huizen nog aantrekkelijk geprijsd zijn, terwijl je in een mum van tijd in de grote stad zit of aan het strand. Wij hebben heel veel leuke nieuwbouwprojecten die op het punt staan om in de verkoop te gaan. Kom eens kijken op de Woonbeurs in Theater de Stoep in Spijkenisse op dinsdag 14 november tussen 19.30 uur en 22.00 uur.
Abbenbroek, Geervliet, Heenvliet, Simonshaven, Hekelingen, Oudenhoorn, Simonshaven, Spijkenisse en Zuidland.
www.nissewaardwoont.nl
TYPE KOETSIER VANAF € 245.000,- V.O.N.
TYPE LOMBARDIER VANAF € 419.500,- V.O.N.
PRACHTIGE TWEE-ONDER-ÉÉN-KAPWONING 178 M 2
RUIME EENGEZINSWONING 133 M 2 Meer informatie:
op vorm.nl/bernissepark
BINNENKORT IN VERKOOP! VOLTOOIING HET TERRAS AAN DE MAAS
116 KOOPAPPARTEMENTEN EN PENTHOUSES IN SPIJKENISSE
•
Fenomenaal uitzicht over de Oude Maas of het groene achterland van Spijkenisse
•
Diverse woningtypen beschikbaar
•
3- en 4-kamerappartementen variërend van ca. 77,5 tot 96m2 woonoppervlak
•
Enorme penthouses met woonoppervlaktes van ca. 100 tot 150m2
•
Ruime en organisch vormgegeven terrassen
SCHRIJF JE NU IN VIA VORM.NL/HETTERRASAANDEMAAS EN BLIJF OP DE HOOGTE
Bernissepark en Het Terras aan de Maas zijn een ontwikkelilng van VORM.
Verkoop gestart
Enjoy the waterfront De kades zijn autoluw, dus geen auto’s die het uitzicht verstoren. Langs de kades kan je heerlijk wandelen of spelen. Op comfortabele bankjes genieten van de bootjes die De Haven binnen varen. !
Appartement
Kadewoning
Regenthuis
Herenpand
Pakhuis
THUISKOMEN MET OOMS
succes gens e W
WONINGEN
TE KOOP GEVRAAGD
010 424 88 88
Capelle a/d IJssel
Rotterdam Schiedam
Lansingerland
Spijkenisse
Dordrecht
sprek Verkoopadviesge
‘S AVONDS
S I U H T U J I B 1:00
EN 2 TUSSEN 18:00
010 424 88 88 Hellevoetsluis
Barendrecht
010 424 88 88
Waarom moet je juist nu op reis gaan? Lees het in de gratis Metro-app!
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
RO TTERDA M M ERS 1 9
Het gaat niet goed met de bruine kroeg. Dat was de conclusie van het onderzoek naar cafés dat horeca-adviesbureau Van Spronsen & Partners onlangs presenteerde. Alleen al in Rotterdam daalde het aantal cafés in 10 jaar tijd met zo’n 15% van 561 naar 479. Vooral de buurtkroeg heeft het zwaar. De adviezen om de vaart er weer in te krijgen zijn opmerkelijk: een stomerijservice of een locatie waar mensen pakketten kunnen afhalen. Op die manier wordt het café weer het ontmoetingspunt in wijken. Drie cafés in het Oude Noorden blijven dichter bij hun kroeg-DNA en trekken daar veel gasten mee. Ze bieden huiskamergezelligheid, lokaal bier en empathie. T EK
S T : T ARA L E W IS B E
L D : G AB Y JO NG EN EL EN
DICH TB IJ H ET K RO EG - DNA B LIJ V EN
PRO EF LO K A A L F A A S A A N DE Z WA A NSH A LS: DE CO M EB A CK V A N H ET B ILJ A RT A lls Proe P eflokaal F aas op woensd dagmiddag om vier u uur opengaat, zitten de eerste mensen n al snel op het te erras. E igenaar Willem van den W Broek ( 3 7 ) is nog B aan het bijkomen van de drukte van de e avond ervoor. Hiij was druk met maandelijkse de q uiz: “I k heb een monstter gecreë erd. Gi steren n deden ruim 10 0 mensen me ee, 18 teams met zes deelneme ers. Dan staan we hier met vijf man te werken en zit het propvol. Mensen zitten in de vensterbanken en
“ Het kroegleven in het Oude Noorden bloeit op”
aan het biljart.” Het is tekenend voor het succes van het café, dat in 20 15 opende met Willem als nieuwe eigenaar. “I k kwam hier per toeval op een avond terecht en hoorde dat het al 15 jaar te koop stond. I k zag dat het klein en donker was. Maar toen de gordijnen, vitrage en planten verdwenen, bleek het hier juist heel licht te zijn.” Niet achter de raamstickers De bruine kroeg heeft het volgens Willem zwaar: “E igenaren gaan met pensioen en er is geen nieuwe generatie die het
wil overnemen. I k doe dit omdat ik zelf graag naar bruine cafés ga. Maar dan wel een zonder de gokkast en F rans Duijts op de speaker.” Dus onderging F aas een serieuze transformatie. “I k heb direct de gokkasten weggehaald. Die geven een bepaalde sfeer die een jonger publiek niet ziet zitten. A ls je naar de demografie van deze wijk kijkt, zie je veel studenten en jonge mensen met net wel of net nog geen kinderen. Die komen hier graag en willen niet achter de raamstickers of vitrage
zitten. E n je moet ze wat te doen geven. Dus zijn hier kroegcolleges, organiseer ik een q uiz en treden bandjes op.” Het scheelt volgens hem dat hijzelf tot de doelgroep behoort: “Was ik 5 0 , dan was ik een kroeg voor vijftigers begonnen.” Sommige klassieke bruine-kroeg-elementen zijn wel gebleven, zoals het biljart. “I k had ’m al verkocht, maar ik kreeg er spijt van en kocht het biljart weer terug. I k vind het leuk om te zien dat ook jonge mensen steeds vaker biljarten.”
V ij f meter bar I nmiddels is F aas zo’n succes dat zelfs makelaars het café in huizenadvertenties zetten. “Dan staat ons terras tussen de foto’s van een huis met de vermelding ‘ sfeervolle horeca in de buurt’.” Horeca doet er volgens hem goed aan om zich ergens mee te onderscheiden. d “Kijk maar naar de karaokebar in de Zwart Janstraat, die bestaat ook nog steeds.” O ok benadrukt hij dat de jongere generatie wel een lekker biertje of wijntje wil drinken. “I k heb hier vijf meter bar en een enorme kelder, dus het lag voor de hand om van F aas een speciaal-biercafé te maken.” Willem heeft 10 0 bieren op de fles en 12 wisseltaps, waar op het moment van schrijven zes Rotterdamse biertjes uit stromen, want: “L okaal verkoopt.”
DE
RO TTERDA M M ERS
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
CA F É CENTRA A L A A N DE Z WA RT J A NSTRA A T: “M ENSEN NEM EN EEN PRA K K IE V O O R ELK A A R M EE” Het drukste moment in Café Centraal is de vrijdagmiddag tegen borreltijd. Veel bewoners van het O ude Noorden sluiten de werkweek af in deze onvervalste bruine kroeg. Bij binnenkomst staat het café gezellig vol terwijl de schalen met hapjes rondgaan. Barvrouw A nita Bakker ( 5 0 ) is gestopt met tellen hoelang ze er al werkt: “I k denk d ko ondertussen alweer 18 jaar. Mijn moeder maakte hie er vroeger schoon en vroe eg of ik op vrijdag een n keer langskwam. ge “ Onderlin I k dacht eigenlijk: wat moet ik tussen w betrokkenheid en die oude mensen? d de goede sf eer Maar toen ik binnenM sttapte, vond ik het vormen de krac ht meteen gezellig. E r m van het c af é . ” ha angt hier een ouderwettse harmonieuze sfeerr.” Toen ze een paar jaar la ater een dag inviel voor een n zieke medewerker, is ze nooitt meer weggegaan. “Het is elke dag wa at anders, ik heb me nog nooit verveeld verveeld.” Een of ander handeltj e I n Café Centraal heeft A nita de maatschappij zien veranderen: “A ls mensen vroeger geen werk hadden, was hier altijd wel iemand die een klusje voor ze had. I edereen had wel een of ander handeltje, dan verkochten ze hier bloemen of sokken. Die harmo-
nie mis ik wel.” G elukkig wordt in Centraal nog steeds voor elkaar gezorgd. “I k weet niet hoe ik het anders moet uitleggen, maar de manier waarop we hier met elkaar omgaan, is heel menselijk. Mensen nemen een prakkie voor elkaar mee. E n als we iemand twee weken niet zien, zoekt mijn collega A nneke uit of deze misschien hulp nodig heeft.” Wat haar betreft, vormen de onderlinge betrokkenheid en de goede sfeer de kracht van het café. “I k kan ook gerust tegen iemand zeggen dat ze misschien beter naar huis kunnen gaan als ze niet zo lekker in hun vel zitten. I edereen heeft weleens een rotbui en morgen is er weer een nieuwe dag.” Dance classics Het publiek van Centraal is overwegend ouder dan 4 0 , maar voor de rest zeer gevarieerd. “Wat dat betreft zijn we wel een aparte kroeg, alles komt hier binnen, van rijk tot arm. Mensen voelen zich hier op hun gemak, ze kunnen zichzelf zijn.” Het komt regelmatig voor dat A nita zich in de weekenden ontpopt tot dj en dat de gasten zich aan een dansje wagen. “De muziek is een belangrijk onderdeel van het café. I k weet van de meeste mensen wat voor genre ze leuk vinden en ik hou ervan om er op die manier een gezellige avond van te maken. Draaien we de hele avond ineens dance classics.”
K roeg V rienden van de B ru ine K roeg: het hu iskamergevoel is de kracht van de klassieke kroeg Op h e t h o o g t e p u n t v a n d e c r i s i s b e g o n M a r t i j n Bl o k h u i s (40) e e n i n i t i a t ie f o m d e R o t t e r d a m s e b r u in e k r o e g e e n h a r t o n d e r d e r ie m t e s t e k e n . “Z e lf b e n ik e e n lie fh e b b e r v a n d e w a r m t e d ie je in e e n b r u in e k r o e g e r v a a r t , h e t h u is k a m e r g e v o e l. Ik b e n t w e e k e e r la n g e t ijd in h e t b u it e n l a n d g e w e e s t e n d a t m i s t e i k m i s s c h i e n w e l h e t m e e s t e a a n Ne d e r l a n d . I n 2011 z a g i k o m m e h e e n s t e e d s m e e r c a f é s o m v a l l e n e n b e s l o o t t o e n s a m e n m e t e e n p a a r v r i e n d e n i n a c t i e t e k o m e n .” M e t e e n z o g r o o t m o g e lijk e g r o e p v a n v e e la l jo n g e R o t t e r d a m m e r s o v e r v i e l e n d e Vr i e n d e n v a n d e Br u i n e K r o e g o n a a n g e k o n d i g d e e n c a f é , o m d a a r d e b ie r v o o r ra a d flin k a a n t e s p r e k e n . “D a t z o r g d e v o o r e e n w e lk o m e o m z e t d ie a v o n d e n w e e n t h o u s ia s m e e r d e n v e e l m e n s e n v o o r d e s c h o o n h e i d v a n h e t o u d -H o l l a n d s e i n t e r i e u r . Er z i j n e e n h o o p b u u r t k r o e g e n w a a r j e , a l w o o n j e 3 0j a a r i n R o t t e r d a m , n o o i t z u l t k o m e n .” Cu ltu reel erf goed D e d o e ls t e llin g o p la n g e t t i j n ‘h e t v e r d w i j n e n v a n o n g e lu k t . W e z ijn d o o r g e g a a z o c h t. D a a rn a a s t h e e ft h e 3 FM t o t D e Te l e g r a a f . ” Ge v k r o e g , z e g t M a r t ijn . “In d e s e n w o n e n d ie m e t h e t m e e n g o e d e o n t w i k k e l i n g .”
e r m ijn w a s a a n d a c h t t e v s m o o is t e c u lt u r e le e r fg o n t o t 2015 e n h e b b e n i n t t in it ia t ie f v e e l p u b lic it e it o e ls m a t ig g a a t h e t n u ie t s ta d k o m e n s te e d s m e e r in s t e s t ra a lt je z o n o p h e t
O ntoegankelij ke kliek M a r t ijn h e e ft o p b a s is v a n z ijn v e le k r o e g e i g e n a r e n . “ Al s j e k l a n d i z i e b k e k lie k , z u l je n ie t s n e l e e n n ie u w a s s o r t im e n t a a n p a s t a a n e e n jo n g a a n s p e c ia a lb ie r e n b ijz o n d e r e w o h a p j e s . Al s d a t o p o r d e i s , k u n j e h h u is k a m e r g e v o e l is d e k ra c h t v a n
c a fé b e s ta a t p u b lie e re g e rs t e n e t in t e d e b ru
e z o u it k a n e r k a a r ie u in e
ra g e n v o o e d ’ n o e m o t a a l 70 c g e g e n e re s b e te r m k o o p k ra c t e r ra s z it t
r w a t M a rt . “D a t is a fé s b e e rd , v a n e t d e b r u in e h t ig e m e n e n . D a t is
e k e n e e n p a a r t ip s e e n g e s lo t e n , o n t o a n s p re k e n . Z o rg d a a t i e . Bi e d e e n r u i m s e n a n d e re v e rra s s r h e t z e lfd e la t e n : w k r o e g .”
v o o e g a t je e k e e n d a n t
r n k e lijh e t u z e e h e t
2 0
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
RO TTERDA M M ERS
DE B EL O P DE G ERA RD SCH O LTENSTRA A T: “M A A R IK H EB DE LEUK STE! ” Café De Bel is misschien wel de eerste kroeg in het O ude Noorden waar de eerste tekenen van de verhipping van de wijk zichtbaar werden. Deze zomer werd de terrasvergunning uitgebreid van 4 0 naar 60 zitplekken. O p mooie dagen vullen die zich moeiteloos en ook ’s avonds is het binnen steevast gezellig druk. Tiek Heinrici ( 5 0 ) nam de zaak in 20 0 8 over. “Sinds we in een aantal stadsgidsen hebben gestaan, komen hier ook veel toeristen. Toen we net in een of ander lijstje stonden als hotspot , was het hier zo druk dat ik het niet meer leuk vond. Dan ben je ook niet echt een bruine kroeg meer, maar net zo’n tent in de binnenstad.” De bijzondere sfeer heeft ze aan haar gasten te danken, vindt ze. “Weet je wat ik de mooiste bruine kroeg van het O ude Noorden vind? Café Postiljon aan het Noordplein. Maar ik heb de leukste! ” Jon ger pu bliek O nder Tieks bewind werd De Bel een muziekcafé, dat jam- en open mic-sessies en optredens organiseert. Het zijn drukbezochte avonden waar meerdere generaties samen spelen en zingen. “Hier praat iedereen met elkaar, of het nou onze stamgasten zijn of A msterdammers die hier net naartoe zijn verhuisd.” Ze vindt het de kracht van haar kroeg dat er altijd wel iemand is om een praatje mee te maken. “O f je nou man of vrouw bent, als je hier alleen binnenkomt heb je altijd wel aanspraak. E n ze komen hier van 18 tot 88 en alles mengt met elkaar. Dat vind ik bijzonder, want dat
zie je in onze maatschappij niet zoveel meer.” Wel is het publiek in De Bel de laatste tijd jonger geworden. “Het is er geleidelijk ingeslopen maar sinds een jaar begint het echt op te vallen. I n de wijk komen steeds meer jongeren en studenten wonen.” Volgens Tiek is het belangrijk om als kroeg mee te bewegen: “Daarom staan hier relatief jonge mensen achter de bar.” B u shokj e Tiek vindt het jammer dat de bruine cafés het zwaar hebben. Haar café heeft minder last gehad van het rookverbod omdat ze van de eerste verdieping een grote rookruimte heeft gemaakt. “Het is fijn dat de rokers evenveel ruimte hebben als de niet-rokers. I k rook zelf ook en als ik ergens in een bushokje moet staan, word ik niet blij. I k vind ook dat het bij een kroeg hoort, cafés zijn bruin geworden van de rook, niet van de alcohol.” Ze hoopt dat de wijk er nog een paar goedlopende bruine cafés bij krijgt. “Dan gaat het alleen maar meer bruisen en kunnen bezoekers onderling rouleren. A ltijd hetzelfde gaat op den duur ook vervelen.”
“ Of j e nou man of vrouw bent, als j e hier alleen binnenkomt heb j e altij d wel aanspraak. ”
2 1
Je bent welkom op onze
open dag
OPENDAG
17 NOVEMBER
15.00 - 20.00 UUR
donderdag 9 november Rosestraat Da Vinci College is een MBO-school waar jij op de eerste plaats komt! Wij volgen jouw hart, jouw passie. Ontdek samen met ons de studie die bij jou past. Kom naar onze Open Dag!
Ontdek welke mbo-opleiding het beste bij je past. albeda.nl
Fellows & Tenson 20% korting Calabria broek €10,korting Trui lamswol van €49,95 voor €39,95
VIND JOUW MBO-OPLEIDING OP DAVINCI.NL
HEBBEN? UURTJE WERK PER DAG
Onze merken: o.a. Meyer, Tenson,Pierre Cardin ...
Word krantenbezorger. De makkelijkste weg naar jouw nieuwe scooter! Filialen:
Capelle, Dordrecht, Hesseplaats, IJsselmonde, Nieuwerkerk
METEEN AAN DE SLAG? MELD JE AAN OP BEZORGDEKRANT.NL
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
ETEN & DRINK EN
2 3
V oedsel produc eren z it Rotterdammers al e eeuwen in de genen. D ert Nieuwspeper portrettein, de opvolgers van J am & V an M elle, V an Nelle Oranj eboom, z owel s hy perlokaal & klein al en t mondiaal & groo alles wat daartussen z it.
De z u ivere smaken van H ottie Sambal FOTO: JOS H U A R OOD
Wie aan sambal denkt, krijgt waarschijnlijk beelden door van Indonesisch en Surinaams eten. Maar sambal is een allemansvriend. Er zijn maar weinig eetkeukens waar de kok niet grijpt naar de fijngestampte en op smaak gebrachte hete pepers. Sita Danser van Hottie Sambal mag zich hitte-expert noemen: “Het heeft misschien niet overal dezelfde naam. Maar in vrijwel elke keuken vind je peperproducten die het eten pittig maken.” T EK
S T : VIVIAN RU T T E
Rotterdamse foodproducten komen en gaan. Maar die van Sita Danser hebben een vaste plek op vele tafels gevonden. Haar sambalgeheim: zuivere smaken en originele maar kloppende smaakcombinaties. De sambals van Sita zijn eigenlijk Surinaamse chutneys. Maar omdat veel mensen chutney met zachtere smaken associë ren, koos ze voor Hottie Sambal als naam voor haar producten. Zo maakt ze ook een link naar haar Surinaamse roots, want “hottie rijmt op roti! ”. “A l mijn sambals hebben als basis familierecepten. Mijn moeder en oma roosterden bijvoorbeeld tomaten in een stukje aluminiumfolie direct op de gaspit. De chutney die ze daarvan voor het avondeten maakten, is de basis van mijn Hottie Sambal Tomaat.”
G een smaakstof f en Behalve de tomatensambal verkoopt Sita onder meer de varianten Rode ui & honing, Paprika laos en Y ellow peppers. Deze laatste sambal is goed heet dankzij de erin verwerkte gele adjumapepers. A djuma’s zijn ook rond en fruitig. Deze pepers
betrekt Sita bij telers in de regio Rotterdam. O ok de andere ingredië nten koopt ze zo veel mogelijk van lokale producenten. E en paar ingredië nten komen noodgedwongen uit Duitsland en van een biologisch werkende zorgboerderij in I talië . A lle Hottie Sambals zijn biologisch. Sita voegt ook geen smaakstoffen en conserveermiddelen toe, iets wat ze heel belangrijk vindt: “I k at altijd de sambals die mijn familie zelf maakte. Toen ik een keer sambal nodig had omdat die van de familie niet beschikbaar was, vielen me in de supermarkt de enorme hoeveelheden zout en conserveermiddelen op die erin zaten. Zo had mijn familie nog nooit sambal gemaakt! ” RotterdamK O O K T Sita Danser besloot te laten zien dat je ook sambal kunt maken die natuurlijk, biologisch én lekker is. De sambalproductie begon als hobby, in 20 0 4 . Sita besloot destijds te stoppen in de horeca. Bij toeval kon ze zich last minute inschrijven voor het evenement RotterdamKO O KT. Ze flanste halsoverkop een etiketje in el-
Sita’ s H ottie Sambal Tomaat- M asala • 4h a r d g • 4e e t le p • 1e e t l e p • ½ p o t H m a s a la • Z o u t • Z w a rte P e e n n a n a to g o to
l d p r is e a r e . e d m a
e a k , a s m D e o p a t
e k o o k t e e ie r e n e ls m a y o n a is e e l n a t u u ra z ijn o t t i e S a m b a l To m
a a t
p e p e r
h a rd g e k o z e g ro f m z ijn e n s a a a k z o u e ie r s a la e e n b ro o e n v e ld s la
o k t e e ie r e e t d e m a y o m b a l . Vo e t e n p e p e d e s m a a k d je m e t .
n
g t
r
kaar, dat ze kopieerde en op 10 0 haastig ingeslagen potjes plakte, die ze vulde met haar sambals. De sambals werden een daverend succes. A l voor het einde van de eerste dag belde ze haar man een boodschappenlijst door, want ze was helemaal los. ’s Nachts werd een nieuwe lading sambal ge-
maakt. O ok dag 2 verliep succesvol: Hottie Sambal was geboren. H ectische j aren Vanaf die dag werd Sita overladen met mailtjes met de vraag waar ze haar sambal verkocht. De productie groeide gestaag. De eerste jaren thuis in eigen keuken, toen een tijdje op Katendrecht en bij de Kleinste Soepfabriek in het G roningse L eek. De verkoop groeide door, zodat Hottie Sambal moest verhuizen naar een eigen productielocatie. Dat werd een fabriekje in Zevenaar. “De sambal wordt nu buiten Rotterdam gemaakt, maar de basisingredië nten zijn dus wél van hier en een aantal winkels hier verkopen mijn sambals.” Wat ze het leukst vindt aan de afgelopen hectische jaren? “I k ontmoet zó veel verschillende mensen. E n als ik ze zover krijg dat ze mijn sambals proeven, zijn ze altijd enthousiast. Velen herkennen er een gerecht in uit hun eigen cultuur. O f ze zijn juist verbaasd dat een sambal zo lekker smaakt met een blokje oude kaas of in een zelfgemaakte eiersalade. Sambal is een veelzijdig product en niet alleen voor bij de roti! ”
Wie is Sita Danser? Sita Danser leerde als stagiaire de grondbeginselen van het koksvak in Herman den Blijkers De Engel. Het waren de gloriejaren van dit destijds met een Michelinster onderscheiden ontplofte eetcafé. Sita: “Ze hebben me daar een gevoel voor dikke smaken bijgebracht. Het was eenvoudig en heel lekker eten, gemaakt van mooie producten. Ze waren in De Engel al duurzaam bezig. Eten dat bij een catering overbleef, brachten ze naar het Leger des Heils. Daarna werkte ik in De Fabriek, Eat, Drink & Dance en als chefkok bij Rotown en Rob Baris. In die zaken heb ik alle facetten van het koken onder de knie gekregen, van de patisserie tot het bereiden van verse producten. Die kennis gebruik ik bij het bereiden van mijn sambal.”
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
T AR A LEW IS S N AC K T ON DER DE 1 0 EU R O MET R OT T ER DAMMER S
Eind goed, O ttoman goed O ntroostbaar was G erard toen z ij n f avoriete Tu rkse grill- specialist O ttoman verdween op de Nieu we B innenweg. Tot op een dag…
ETEN & DRINK EN
Heimwee- eten
W at biedt Rotterdam anno 2 0 1 7 eigenlij k g niet? I edere nieuwelin die een plek vindt in de stad, z iet z ic h vroeg of laat bediend met een winkel of eetz aak vol heimwee- eten. D e Nieuwspeper brengt z e in kaart.
2 4
“WA A R DUUR NI
“Ik weet nog goed dat ik de eerste keer naar binnen liep bij Ottoman”, vertelt logistiek consultant Gerard Vos (39). “Ze zaten toen op de Nieuwe Binnenweg. Ik rook de geur van gegrild vlees op houtskool en was meteen verkocht. Mijn vriendin moest ik nog even overhalen, maar toen ze linzensoep op de kaart zag staan, was dat zo gelukt.” Eenmaal aan tafel gezeten was hij aangenaam verrast over de muziekkeuze: “Rock. Toch niet iets wat je snel verwacht in een Turks grillrestaurant.” Maar het was vooral het eten waardoor hij vaak terugkwam. “Het aanbod was hetzelfde als in genoeg andere shoarmazaken. Maar hier proefde je de zorg en liefde die erin zat, het was huisgemaakt en vers. De eerste keer at ik een Adana-schotel: gekruid rundergehakt van de houtskoolgrill op een enorm bord met salade, rijst, friet én brood. Tijdens het afrekenen raakte ik aan de praat met de eigenaar over de stamboom van Ottomaanse sultans die aan de muur hing. Hij wist alles over hun geschiedenis.” Gerard kwam regelmatig terug. “Zo heb ik hier ook een Turkse vriend gemaakt. Die hield ervan om veel te roken, drinken en eten en het liefst allemaal tegelijk. Dat vond ik wel een mooie levenshouding.” Op een dag fietste Gerard over de Nieuwe Binnenweg toen hij getuige was van een schokkend tafereel. “Ze waren bij Ottoman de inboedel naar buiten aan het dragen. Ik voelde me meteen schuldig dat ik er al een tijdje niet was geweest. Ik had ook de wildste theorieën over wat de zaak uiteindelijk fataal was geworden. Toen ik van de zomer over de Witte de Withstraat liep, zag mijn vriendin een en bord met een pijl en de tekst ‘Ottoman’. Wat bleek? Hij wass gewoon verhuisd! Kan ik k na het uitgaan hier terecht voor een heerlijke maaltijd én een biertje. Dat is ook wat waard!” Ottoman, Kromme Elleboog 85B Lamsvlees met brood en tapas: 8 , 5 0 e u ro O ordeel: Ee n p o r t i e v a n 8 ,5 0e u r o i s n i e t v o ld o e n d e a ls a v o n d m a a lt ijd , w e l a ls lu n c h . H e e r lijk g e g r ild v le e s , w a r m , v e r s b r o o d e n le k k e r e s a la d e s . D e e n t o u ra g e v a n d e k le in e s n a c k b a r is h e la a s w e in ig s fe e r v o l.
HA U C U I S I NE M A X IM T IE
T E V OOR A A L N “Lieverd, haal jij verse vis, dan neem ik wijn mee en maken we er een leuke avond van.” Woorden van die strekking moet Dubravko Svetić zo’n 25 jaar geleden uitgesproken hebben. Een romantisch avondje met zijn kersverse vrouw was het doel, de eerste Rotterdamse winkel en groothandel in Kroatische producten was het gevolg. T EK B EL
S T : LE L EN M ANNE NS D : L IZ A D IK K E RB O O M
Smaken verschillen. A ls dit cliché ergens geldt, dan is het wel in Kroatië . De meeste Kroaten eten namelijk graag gerookt vlees. Maar niet in de regio I strië , want daar is de keuken beï nvloed door I talië en eten ze minder gerookt vlees. De meeste Kroaten eten trouwens sowieso veel vlees. Maar niet in
de regio Dalmatië , want daar eten ze vooral verse vis. E n in Slavonië zijn ze niet vies van een beetje pittig eten. O mdat Kroatische smaken verschillen, bedachten ze in de Kroatische winkel Vinodol Trading de meest voor de hand liggende oplossing: een vitrine met 9 0 verschillende soorten vleeswaren, allemaal direct geï mporteerd uit Kroatië . E igenaar Dubravko Svetić: “Bij mij kan het niet zo zijn dat iemand de winkel verlaat zonder iets te kopen, omdat er niets was dat hij lekker vond.” “G ooi maar weg” De aanpak van Svetić werkt. Volgend jaar viert hij het 25 -jarig jubileum van de winkel op de Schiedamseweg, die hij samen met zijn vrouw min of meer per ongeluk startte. “I k kwam met de wijn de trap van ons huis opgelopen en kreeg bijna geen adem meer van de lucht die uit de keuken kwam. ‘ G ooi maar weg, dat gaan we niet eten’, zei ik tegen mijn vrouw. De vis had ze gekocht bij de beste vishandel in Rotterdam. Maar hij was niet vers. Voor onze normen dan. I k ben opgegroeid in Novi Vinodolski, aan de Kroatische kust. Verse vis betekende bij ons: ’s nachts gevangen en ’s ochtends nog half levend verkocht. Twee dagen oude vis, dat gaven we nog niet eens aan de katten.”
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
ETEN & DRINK EN
RO M Z O U J E IETS M A K EN A LS H ET ET DUUR IS? ”
Sarma van z ur kool Dankzij een door vis mislukte romantische avond ontstond een inmiddels geslaagd plan. Dubravko Svetić: “I k ontdekte dat de vis die we hadden gekocht, in Kroatië was gevangen en via I talië naar Nederland kwam. Daar zat dus al een dag vertraging in. A ls ik het direct uit Kroatië zou halen, kon ik vishandels in Nederland voorzien van veel versere vis.” Zo gezegd, zo gedaan. E n omdat er op dat moment zo goed als geen Kroatische producten in Nederland te krijgen waren, besloot Dubravko op zijn ritten vanuit Kroatië ook al die andere lekkernijen mee te nemen. “Kijk, zuurkool”, zegt Dubravko als we een rondje door de winkel doen. O p zijn hand balanceert een complete kool, ingemaakt en vacuü m verpakt. A an de fijngehakte zuurkool in de Nederlandse supermarkt heeft de gemiddelde Kroaat niets. Zuurkool gebruiken ze voor het bereiden van sarma, gevulde koolbladeren, en daarvoor heb je het hele blad nodig. Voor wie er nu een belletje hoort rinkelen: sarma komt inderdaad ook voor in de Turkse keuken, waar de naam staat voor gevulde wijnbladeren of filodeeg. Sarma betekent dan ook niet meer en niets minder dan ‘ opgerold’ in het Turks.
K roatische bestsellers 1
V leeswaren Ee n b e e t j e Vi n o d o l -k l a n t o m t v o o r d e v e le h a m m e n n w o r s t e n e n k o o p t ‘d e r e s t ’ r b i j . P r š u t (g e d r o o g d e h a m ) t a a t m e t s t ip o p é é n , g e v o lg d o o r K u l e n (p i t t i g e v a r k e n s o r s t ) e n Bu d j o l a (g e d r o o g d e a r k e n s n e k ). k e e s d w v
2
s p
u r
3
d a g o h e
V lees van het spit In d e c e m b e r d ra a it h e t i t v a n Vi n o d o l Tr a d i n g o v e r e n , w a n t K e r s t is g e e n v r ije g m a a r e e n fe e s t w a a r b ij e d g e g e te n m o e t w o rd e n , t lie fs t v e e l v le e s .
Wij n K r o a t ië h e e f k e r m e d it e r ra a I t a l i ë . Oo k h i e s m a a k v o lle w ijn
t n e t z n k lim r k u n t je s m
o ’n l e k a a t a ls n e n z e a k e n .
V egeta Door veranderende landsgrenzen stond Kroatië door de eeuwen heen onder invloed van bijna alle omliggende landen. Maar er is wel één echt Kroatisch ingredië nt dat bijna alle Kroaten verenigt: Vegeta. Kroaten gebruiken geen zout, maar Vegeta, een kruidenmengsel van zout, specerijen, gedroogde groenten en naar verluidt ook het niet geheel terecht omstreden vetsin. Zonder deze Kroatische uitvinding is een Kroatisch gerecht nergens. “Behalve als we speenvarken bereiden”, verbetert Dubravko. “Daar hoort zeezout op en niets anders. Dan smaakt ’ie het lekkerst.” Naast de 9 0 vleeswaren in de vitrine bereiden ze bij Vinodol Trading sinds drie jaar ook lam en varken aan het spit. Speenvarken voor slechts een tientje per kilo. “Waarom zou je iets duur maken als het niet duur is? De meeste vleeswaren zijn bij ons ook de helft goedkoper dan in een delicatessenzaak.” B lij ven hangen in Rotterdam G oedkoop, hoe Hollands wil je het hebben? “I k voel me ook geen buitenlander”, zegt Dubravko. “I k kwam hier niet vanwege de oorlog en ook niet om economische redenen. E igenlijk waren mijn vriendin en ik alleen van plan
om op vakantie te gaan. I k werkte zes dagen in de week in een tax freeshop in mijn geboorteplaats. Daardoor had ik een hele berg vrije dagen opgebouwd, die we besloten op te maken met een reisje. We waren jong en hadden er niet bij stilgestaan dat onze manier van leven – iedere avond naar het café, buiten de deur eten en stappen – in West-E uropa een stuk duurder was. Na 10 dagen hadden we er dus al een groot deel van ons geld doorheen gejaagd. O m ü berhaupt nog thuis te komen moesten we dus gaan werken.” Dankzij dat geldgebrek hebben we nu een stukje Kroatië in Rotterdam. E en stukje Novi Vinodolski om precies te zijn. “Weet je wat de naam van mijn stad betekent? ” vraagt Dubravko. “Nieuw wijndal.” Hij kijkt veelbetekenend om zich heen, zittend in de ‘ wijnkelder’ van zijn winkel, tussen zo’n 4 0 verschillende soorten wijnen. Kroatië heeft van oudsher een goed wijnklimaat. Hij zou dus nog veel meer wijnen kunnen aanbieden, zeker met de nieuwe generatie Kroatische wijnmakers. “Maar ik heb gekozen voor de vertrouwde wijnen, zodat iemand hier kan binnenlopen en de wijn vindt die hij nog kent van vroeger. Dus als je het hebt over een heimweewinkel, dan zit je hier goed.”
2 5
DE
NIEUWSPEPER 1 NOVEM BER 2017
CULTUUR A G ENDA
2 7
H e t Ne d e r l a n d s Fo t o m u s e u m to o n t e e n g ro o ts re tro s p e c t ie f v a n h e t w e r k v a n d e Am e r i k a a n s e M a g n u m f o t o g r a a f Br u c e D a v i d s o n (19 3 3 ). S i n d s d e j a r e n 5 0 fo t o g ra fe e r t h ij m e n s e n v o o r w i e d e Am e r i c a n D r e a m o n b e r e ik b a a r lijk t e n d ie z ic h to c h s ta a n d e p ro b e re n te h o u d e n in d e s a m e n le v in g .
Gr o t e t h e m a ’ s a l s r e c h t e n , g e w e ld , a ra c is m e e n im m ig lic h t h ij v a n u it e e n lijk p e r s p e c t ie f. Z o ja r e n la n g o p m e t b e n d e i n Br o o k l y n r e is d e h ij s a m e n m r e c h t e n a c t iv is t e n h e t z u id e n , o m d e m e n a a n Th e S e l m
b u rg rm o ra t ie p e r tro k e e n . Oo e t b m e e e l te a M k
e re d e , b e s o o n h ij s tra a tu r n a n e a rc
g e ra r h .
d e e ln e m e r s e x c u r s ie s , w o r k s h o p s , o n lin e in t e r v ie w s , le z in g e n e n d is c u s s ie s , p o d c a s t s , v id e o p o r t r e t t e n , d ig it a le k u n s t e n p o e t r y v e r w a c h te n . H e t is in m id d e ls a l w e e r d e v i e r d e k e e r d a t Ar c h i t e c t u u r In s t it u u t R o t t e r d a m (AI R ) d i t c o n g r e s o r g a n i s e e r t . H e t S t a d m a k e r s c o n g r e s is d a n o o k e e n b e g r ip o n d e r c r e a t ie v e o n d e r n e m e r s e n jo n g e v e r n ie u w e r s . S a m e n m e t o n d e r a n d e r e M e t r o 5 4, Ar m i n i u s R o t t e r d a m , h e t S t im u le r in g s fo n d s C r e a t ie v e In d u s t r ie e n d e g e m e e n t e R o tte rd a m p ro g ra m m e re n d e o r g a n is a t o r e n e e n s e r ie k r it is c h e e v e n e m e n t e n e n o n lin e c o n t e n t w a a r b ij s c h u r e n d e k w e s t ie s n ie t w o r d e n g e s c h u w d . Theater Rotterdam • vrij dag 1 0 november • www. stadmakerscongres. nl
D e t e n t o o n s t e llin g o m v a t b i j n a 200 f o t o ’ s , w a a r o n d e r w e r k u it z ijn b e r o e m d e s e r i e s Th e D w a r f , Ea s t 100t h S tre e t e n S u b w a y .
Tijdens REC. wordt er een festivaldorp gecreëerd, waarbij allerlei genres het podium betreden. Verwacht grote internationale namen uit de disco-, hiphop-, soulen techno scene, maar ook lokaaltalent waarop je kan Diverse locaties | Woensdag 1 november | 21.00 uur
Andy Doornhein
Beeld van de onbereikbare Amerikaanse droom
Ti j d e n s h e t S t a d m a k e r s c o n g re s d ra g e n b e tro k k e n R o tt e r d a m m e r s b ij a a n d e o n t w ik k e lin g v a n h u n s t a d . D e in it ia t ie fn e m e r s v a n d it c o n g r e s z ijn n a m e lijk v a n m e n in g d a t h e t w e r k e n a a n R o t t e r d a m n ie t a lle e n v o o r b e h o u d e n is a a n g r o t e in s t it u t io n e le p a r t ije n . Z ij s p a n n e n z ic h in o m n ie u w e v e r b in d in g e n t e le g g e n t u s s e n d e in it ia t ie v e n d ie d e s t a d b e t e r w ille n m a k e n . Z ij v ra g e n d e e ln e m e r s h o e h e t le v e n in d e in c lu s ie v e s t a d e r u it z ie t . M e t c o n s t r u c t ie v e o p lo s s in g e n e n s a m e n w e r k in g k u n n e n v e e l m e e r R o t t e r d a m m e r s e e n b ijd ra g e le v e r e n a a n h e t r e a lis e r e n v a n d e d r o m e n e n a m b it ie s v a n d e in w o n e r s v a n d e s t a d . M e t e x p e r im e n t e n o n d e r z o e k t h e t c o n g re s h o e d e s t a d z o k a n w o r d e n ‘g e h a c k t ’ d a t d e id e e ë n d ie le v e n , d e v e e r k ra c h t e n le e fb a a r h e id v e r g r o t e n . Oo k m o g e n d e
YW
Samen timmeren aan de stad
Horrorfans opgelet: laat je meevoeren naar een mystieke wereld. De Volkskrant noemt deze griezelige Halloween-voorstelling van Hans klok ‘een propvolle, razendsnelle en spectaculaire show’. Dat belooft dus wat! Nieuwe Luxor theater | Donderdag 2 november | 20.00 uur
Nederlands F otomu seu m • tot 7 j anu ari • www. nederlandsf otomu seu m. nl
Poptalent scouten in de stad Op r u i m 40 l o c a t i e s z u t ijd e n s d e P o p r o n d e R d a m 9 0 a c t s v a n Ne d e s e b o d e m h u n t a le n t e e t a le r e n . D e z e a c t s w e u i t c i r c a 13 00 a a n m e l d g e s e l e c t e e r d . Va n m e t h i p h o p , v a n s i n g e r -s o n t e r s t o t d r u m ’n b a s s , v
FOTO: W I LLEM
n
lle n o tte rr la n d rd e n in g e n a l to t g w r ia n
r o c k t o t b lu e s : b ijn g e n r e is v e r t e g e n w P o p r o n d e is e e n k g e b le k e n v o o r b e g p o p t a le n t e n v o r m m u z ik a n t e n e e n o e e n g r o t e r p u b lie k lic h t e e n s u c c e s v o in d e m u z ie k b u s in
a e lk o o r d ig d . w e e k v ijv e r in n e n d t v o o r p s ta p n a a r . En w e l lle c a r r iè r e e s s . Be -
k e n d e b a n d s a ls R a c o o n , D e S t a a t , D o t a n , C h e f’ S p e c ia l, Go Ba c k t o t h e Z o o , Bl a u d z u n e n K e n s in g t o n g in g e n h e t a a n s t o r m e n d e m u z ie k t a le n t r e e d s v o o r . Z o s t a a n d e v e e lb e lo v e n d e m u z ik a n t e n v a n d e b a n d P EER – a f k o m s t i g v a n d e R o t t e r d a m s e o p le id in g Al b e d a M u z i k a n t -P r o d u c e r – t e t ra p p e le n o m h e t p u b lie k t e v e r le id e n m e t h u n s p r in g e r ig e e n e n e r g ie k e in d ie r o c k . Z e t r e d e n o p in h e t v o o r m a lig e b a n k k a n t o o r a a n d e W e s t b la a k , in m id d e ls o m g e d o o p t t o t Fe r r y . M u z ie k m in n e n d e R o t t e r d a m m e r s d ie z in h e b b e n in e e n a v o n d m u z ie k a v o n t u u r , tre k k e n , g e w a p e n d m e t h e t p r o g ra m m a b o e k je , v a n a c t n a a r a c t , d ie a lle m a a l w ille n v e r le id e n in d e g r o t e e n k le in e z a le n . Diverse locaties • z aterdag 4 november • www. popronde. nl
R I JN
Grensverleggende jazz H et Taksim Trio vermengt traditionele Tu rkse mu z iek, j az z , rock en klassieke mu z iek. B alancerend tu ssen traditie en vernieu wing nemen z e de lu isteraar mee op een mu z ikaal avontu u r waarin met veel spelplez ier, passie en improvisatie de grenz en tu ssen de genres worden verkend. M et klarinet, kanu n ( een liggend snaarinstru ment) en saz ( een Tu rks/ K oerdisch snaarinstru ment) mix en de mu z ikanten
pakkende z igeu nermelodieë n met opstu wende elektrische j az z , gelardeerd met A rabische toonsoorten. Tij dens hu n concert spelen H ü snü Şenlendirici, A ytaç Doğan en Ismail Tu nç bilek eigen composities van hu n recente albu m A hi. O ok komt werk van onder meer j az z gitarist J ohn M cLau ghlin aan bod.
Reizen: voor de een is het een retourtje naar Bali en voor de ander is het haar leven. Voor Frederique betekent reizen het laatste. Speciaal voor dit theaterconcert heeft ze haar favoriete reismuziek samengesteld en kan je veel anekdotes verwachten. Oude Luxor Theater | Vrijdag 3 november | 20.00 uur
La n t a r e n Ve n s t e r • w o e n s d a g 15 n o v e m b e r • w w w .l a n t a r e n v e n s t e r .n l
Heb jij zin in een vrolijke en interactieve show? Tijdens Rad van Aluin mag jij bepalen welke populaire toneelstukken de acteurs gaan performen; jij draait, zij spelen! Theater Walhalla | Zaterdag 4 november | 21.00 uur
Bekijk deze omgetoverde Disney-klassieker in de vorm van een theatershow en beleef hoe veertig spelers je meenemen op ontdekkingsreis. Zie hoe alle kinderen groter worden, behalve Peter Pan, en hoe het toch komt dat hij kan vliegen. Hofpleintheater | Zondag 5 november | 15.00 uur
WÉL ALLEEN A-MERKEN, ÉCHT DE GOEDKOOPSTE!
*
*Actie geldt niett op de netto aanbiedingen en lopende acties. Vraag naar de vo oorwaarden.
Koopzondag? Kijk voor alle 35 vestigingen en openingstijden op www.sanidump.nl SANIDUMP
Rotterdam
Stadionweg 45a (Vlakbij de Kuip)
SANIDUMP
Delft
Schieweg 73-75
(100 meter vanaf de Makro)
SANIDUMP
SANIDUMP
Lucebertstraat 32
Leeghwaterstraat 63
Spijkenisse
Sliedrecht
SANIDUMP
Capelle a/d IJSEL Lylantse baan 50
Aalsmeer - Almere - Amersfoort - Amsterdam - Bergen op Zoom - Breda - Capelle a/d IJssel - *Cruquius - Delft - Den Haag - Dordrecht - Drachten - Geel (België) Groningen - Hoogeveen - Leeuwarden - Leiderdorp - Merksplas (België) - Middelburg - Nuenen - Roelofarendsveen - Roosendaal - Rotterdam - Sliedrecht Spijkenisse - *Terneuzen - Tilburg - Utrecht - Veghel - Volendam - Wijchen - Zaandam - Zaltbommel - Zoetermeer - Zwolle * Cruquius opening medio oktober & Terneuzen opening medio december