Muzikale duizendpoot Florejan Verschueren

HOOGSTRATEN - Als ik de woning nader, valt me op hoe de natuur hier op haar best is. Bij het betreden van de tuin overvalt me de kracht van een met rustgelaten flora. Grote sterke groeiers tegen de schoonheid van kleine gewassen en kruiden. Hier vormt de natuur een inspiratiebron. Het lijkt als het ware op een duet van hoge en lage noten op een toonladder die uitgroeien tot een symfonie. Ik ben dan ook te gast bij Florejan Verschueren. Muzikaal wonderkind die in snel tempo beschouwd mag worden als gevestigde waarde in de instrumentale pianomuziek. Het mag je niet verwonderen dat we veel over muziek praten met Florejan.

Florejan is de zoon van Flor Verschueren en Marleen Franssen. Hij woont met Magali Dejonckheere in Hoogstraten. Samen hebben ze vier kinderen: Victor, Sibella, Lorelei en Castor.

DHM: Hoe zen word je als je in deze groene oase opstaat ’s morgens?

Florejan Verschueren: Ik ben niet zo esoterisch aangelegd maar ik heb deze omgeving wel nodig. Voor mij is het zelfs levensnoodzakelijk te leven in het groen. Na mijn studies ben ik een tijdlang in Antwerpen blijven hangen, maar na enkele jaren had ik echt nood aan gras en bomen. Ik was dus heel blij om terug in Hoogstraten te gaan wonen, terug naar de roots. Ik kan enorm genieten om dingen te zien groeien. En om dingen een kans te geven. Een klein boompje in wording in de schaduw van zijn grote broer. Ik ga die dan mee soigneren. Een duwtje in de rug geven. Dat is wat ik probeer te doen.

DHM: Door alle seizoenen heen?

Inderdaad, het is heerlijk om de natuur door alle seizoenen heen te zien komen en gaan. Soms moet ik wel ingrijpen als er een overwoekering dreigt. Dat komt op een andere manier ook terug in mijn professioneel leven. Als ik pianobegeleiding geef in het conservatorium dan zal ik ervoor zorgen dat de studenten op hun best kunnen presteren. Ik moet ervoor zorgen dat die jonge mensen in een situatie komen dat ze gerust zijn, dat ze kunnen zingen wat ze willen zingen zonder dat ze belemmerd worden door hun begeleider. Ik doe mijn uiterste best om dat te ondersteunen. Het is misschien gek, maar eigenlijk probeer ik dat ook te doen met vele elementen in de tuin.

Schuifjes

DHM: Je bent enorm veelzijdig als artiest. Componist, muzikant, je speelt klassiek en popmuziek, verder doe je nog wat voor theater en musicals. Heel erg hybride allemaal. Is dat een must in deze tijd?

Een moeilijke vraag. Voor sommigen zal dat een must zijn, misschien voor mij ook wel voor een stuk hoor. Ik doe dat allemaal omdat ik al die dingen ook in mij heb. Ik doe dat zeker niet om financiële redenen, want dan zou ik beter fulltime gaan lesgeven op het conservatorium. Maar ik kies hiervoor omdat ik dit gewoon graag doe. Ik vind het fantastisch dat ik dat allemaal mag en kan doen. Tegelijkertijd is die zegen ook een vloek omdat je niet in één ding gaat excelleren. Daar worstel ik soms wel mee.

Ik heb heel veel schuifjes op halverwege staan

DHM: Dan moet je ingrijpen, zoals je dat ook in je tuin doet…

Misschien (lacht). Ik heb heel veel schuifjes op halverwege staan waarvan er niet één of twee echt de hoogte in gaan. Soms mis ik dat wel om een keer voor ‘iets’ te gaan, iets groots, iets buitengewoons. Op dit ogenblik zijn al die schuifjes nog wel aan het stijgen, er zit nog altijd wel groei in, maar ik zou heel graag met mijn eigen muziek een niveautje hoger willen gaan. Dat is natuurlijk heel moeilijk om te forceren. Dat heeft niet alleen met de muziek te maken, ook met de muziekindustrie. Het is echt niet eenvoudig. Dat niveau bereik je ook niet alleen, daar moet een team achter zitten… en daar ben ik nog niet.

Langs de andere kant mag ik echt niet klagen hoor. Ik doe nog altijd leuke dingen zoals bijvoorbeeld de begintunes die je al gans het jaar hoort op radio Klara. Die heb ik allemaal ingespeeld. Het is natuurlijk erg leuk dat ik mezelf elke dag kan horen op radio Klara. Uiteindelijk vind ik het wel erg bijzonder om heel breed te kunnen werken. En popmuziek, én klassiek, én Tutti Fratelli, wat iets helemaal anders is, en verder dan ook nog studenten kunnen begeleiden in hun opleiding.

Steekkaart

Geboren in de zomer van 1978

Opleiding:

- lagere school en muziekschool in Hoogstraten

- eerste graad middelbaar in Turnhout

- vanaf derde middelbaar naar Kunsthumaniora in Brussel (klassieke piano)

- conservatoria in Antwerpen en Rotterdam (jazz piano)

Muzikaal leider en componist bij Tutti Fratelli (sociaal-artistiek theater)

Live-muzikant bij:

- Spring (2003-2008)

- Els de Schepper (2007-2015)

- Cookies&Cream (2001-2022) - Cleymans & Van Geel

- occasioneel bij muziekensembles zoals Olla Vogala, Sun Sun Sun Orchestra, Antwerp Symphonic Orchestra,..

Sessiemuzikant voor:

- Klara Radio (tunes en jingles)

- Geike Arnaert

- Helmut Lotti

- Wigbert

Componist voor:

- Het Geluidshuis

- Verschillende theaterhuizen: Het Paleis, Theater Antigone, Het Gevolg,… - Diverse musicals (1814, Tot Morgen, A Musical life, Fabel, Wie we zijn)

(In het najaar verschijnt bij het Geluidshuis in de serie van Heerlijke Hoorspelen de vertelling van Roodkapje. Met de stemmen van Warre Borgmans, Daphne Wellens, Gène Bervoets, Camilia Blereau, Robrecht Vanden Thoren, Lucas Lelie. En de muziek is van Florejan Verschueren.)

TV:

- pianist voor Sing That Song

- muzikaal medewerker en muzikant voor Eurosong

- muziek- en orkestleider bij Steracteur Sterartiest

DHM: Hoe belangrijk was je vader in je vorming als muzikant?

Mijn vader Flor had voor zichzelf uitgemaakt dat niet hijzelf maar iemand anders pianolessen aan mij ging geven. Hij heeft me op een gegeven moment naar zijn oude pianolerares gestuurd, juffrouw Denis. Zij was verbonden aan de muziekschool, maar ik ben daar een half jaar voor ik naar de muziekschool mocht gaan al op studie geweest. Op dat ogenblik was zij een eind in de zeventig en al op pensioen. Van haar heb ik dus pianoles gekregen. Mijn vader heeft mij altijd gesteund en de situatie zo voorzien dat het voor mij opportuun was om te groeien. Er was bij ons een heel goeie piano in huis, dat nodigde uit om al vroeg te kiezen voor dit instrument. Ik heb dan heel snel de beslissing gemaakt: dit is wat ik wil, dit is wat ik kan. Het was voor mij nooit een optie om bijvoorbeeld iets anders te studeren. Daarom was ik al vrij snel in de tweede graad van het secundair ingeschreven in een kunsthumaniora te Brussel. Ik heb er vier jaar op internaat gezeten, kon daar groeien en me echt muzikaal ontplooien. Dat was achteraf gezien geen slechte keuze.

In die tijd schreef mijn vader veel muziek voor theater en dus ben ik dat ook beginnen doen. Als hij een première had met theater Stap dan had ik diezelfde avond ook een stuk gemaakt om aan hem te laten horen. Eigenlijk was ik daar vanaf mijn tiende al mee bezig. Kleine stukjes muziek componeren, zo is het allemaal begonnen.

De beste piano die er bestond

Toppiano

DHM: Ik weet dat je piano een echt familiestuk is, niet?

De piano die hier staat is de oude piano van mijn vader. Het was een geschenk van zijn ouders toen hij 18 werd en naar het Lemmensinstituut ging. In feite ging zijn hart uit naar een ander muziekinstrument, namelijk de accordeon. Maar in die tijd kon hij met een accordeon geen studies aanvangen in het ‘Lemmens’. Dus is hij orgel gaan studeren en kreeg hij thuis een piano om te oefenen.

Het is een piano van een uitzonderlijke kwaliteit: een Steinway. Mijn vader was enig kind en zijn ouders wilden hun enige zoon de beste piano geven die er bestond. Dat moet voor mijn grootouders een fortuin gekost hebben. Ik schat dat die piano eind jaren zestig een prijskaartje had van meer dan 180.000 Belgische frank. Een soortgelijke piano vandaag de dag kost ongeveer 60.000 euro. Een bom geld om uw zoon te laten studeren, niet?

Toen mijn vader trouwde, werd de piano meegesjouwd naar de nieuwe woonst. Daar is de piano blijven staan, ook toen mijn ouders verhuisden naar een kleinere woonst. Ik ben dus in mijn ouderlijk huis gaan wonen met mijn gezin en heb de piano mee overgenomen. Op dat ogenblik was die piano ook aan restauratie toe. Dat was enorm duur maar noodzakelijk. Ik bezit nu echt een top-piano hier in huis. En dat is wel de moeite, zeker voor een pianist die daar dagelijks professioneel mee bezig is. Voor mij is deze piano geen overbodige luxe.

Het gezin voor hun huis in het groen: “Lorelei (14) zit op de grond samen met Tonto, onze hond (helemaal links), daarnaast staat Sibella (17) en dan ikzelf, met Castor (11) voor me. Naast mij staat dan Magali en Victor (19).”

DHM: Ik zie hier nog een piano staan…

Ja, en deze Bechstein is nog ouder, van 1889, maar ook van een uitzonderlijke kwaliteit. Het is echt wel een heel andere piano, klinkt ook anders dan de Steinway. Iets meer pianoforte dan een moderne piano. De Steinway heeft al echt een meer moderne klank. Er blijkt veel gebeurd in de piano-evolutie tussen 1880 en 1950. Maar ik vind het erg aangenaam om beide ‘klankkleuren’ te hebben en te vergelijken. Als ik vast zit in een bepaalde compositie, dan speel ik het eens op de andere piano. Dat zijn andere kleuren waar andere ideeën uit kunnen groeien. Het kan me echt inspireren.

De luisteraar moet helemaal niets

Componeren

DHM: Wat moet de luisteraar ervaren als hij luistert naar de muziek van Florejan?

De luisteraar moet helemaal niets. Zij of hij beslist zelf om al dan niet te luisteren, of dit voor haar of hem ontspannend is. Eigenlijk geef ik dit helemaal in handen van de luisteraar. Ik kan het alleen maar aanbieden. Ik heb voor mezelf wel een specifiek verhaal dat aan elk stukje vast hangt. Maar dat wil niet zeggen dat dit ook zo moet zijn voor de luisteraar. Ik probeer de gedachten over mijn muziek te delen op mijn website maar ik ben daar absoluut niet strikt in. Als de luisteraar iets anders hoort of ervaart, laat ik dat volledig vrij. Ieder maakt zijn eigen verhaal. Dat is wat muziek misschien wel moet doen. Het is niet nodig voor een componist om iets op te leggen, dat wil ik althans niet doen. Zo voelt dat toch aan voor mij.

DHM: Komen de composities vanzelf of begin je met een leeg blad?

Ideeën ontstaan op verschillende manieren. Soms zit ik gewoon aan de piano te improviseren en ineens kom je op een ideetje. Dat kan dan iets zijn voor een popsong, of iets meer klassiek voor een pianostukje, of een thema voor een musical, ik noem maar wat. En dan ga ik ermee aan de slag: ik kan het zo benaderen of nog anders. Dan wordt het ook belangrijk waar het voor gaat dienen. Voor een pianostuk? Dan ga ik ervoor zorgen dat het een mooi geheel kan vormen voor piano. Ga ik voor een lied, dan is de piano niet meer zo belangrijk, want dan is de melodie van het lied heel belangrijk. Maar of het nu begeleid wordt door een piano of door een harmonie orkest, dat is een keuze voor later. Ik moet wel zeggen dat het bij een pianostukje wel sneller tot een finale fase komt. Maar eigenlijk wijst het zichzelf wel uit, het groeit meestal organisch.

Theatermoeder

DHM: Een artiest is voor een groot deel van de dag ook on the road. Hoe ziet jouw dag er dan uit?

Dat varieert van periode tot periode. Nu, tijdens de zomer, ben ik veel aan het spelen met Cleymans & Van Geel. Dat zijn ongeveer 2 à 3 optredens per week in gans Vlaanderen. Ik vertrek dan meestal rond 16u thuis. Bij aankomst doen we dan een soundcheck en nadien eten we nog een klein hapje. Meestal begint het concert rond 20u maar het kan ook zijn zoals op de Gentse Feesten dat het optreden pas start om 23u30 en ja, dan ben je pas terug thuis rond 3 u ’s nachts.

Met Cleymans & Van Geel spelen we eigen nummers maar vroeger was het wel een coverband. Trouwens, wist je dat deze band in Hoogstraten is ontstaan? De groep heette toen ‘Mannen op de Baan’. Wij repeteerden in Meer. Het eerste optreden was hier in ‘De Gelmel’. Dat was nog met een heel jonge Jelle Cleymans en Jonas Van Geel. Het succes bleef maar groeien en er is toen beslist om de naam van de groep aan te passen naar Cleymans & Van Geel. Dat was vooral omdat Jelle en Jonas ondertussen zo bekend waren geworden van hun TV-optredens en acteerwerk. Als coverband hebben we veel en lang getoerd, maar op een gegeven ogenblik werd ik die covers wel wat beu en ben ik er mee gestopt.

Anderhalf jaar geleden lieten ze weten dat ze alleen nog eigen nummers gingen brengen. Er stond ook nog een plaatopname gepland en zo ben ik er terug ingestapt. Voor mij waren die eigen nummers een heel andere inbreng dan de covers. Ondertussen is er al een tweede plaat uit en ik verwacht echt dat deze mannen een schone toekomst tegemoet gaan. Los van de band doen zij ook hun eigen ding, maar met hun twee op het podium geeft dit toch wel een bepaalde chemie. In de zomerperiode doen we veel buitenoptredens en festivals, terwijl de nadruk in de winterperiode meer ligt op de theatershows. Dat laatste is minder hectisch en is een welgekomen afwisseling in mijn jaaragenda.

Zeven op zeven

1. Welke muziek vind je geweldig op dit ogenblik?

Wat Mark Ronson de laatste jaren maakt, vind ik meestal héél goed.

2. Wat is je favoriete album aller tijden?

‘Tournée’ van Paolo Conte, een livealbum waar ik vaak naar luister.

3. Welk was de eerste LP of CD die je kocht en waar heb je die gekocht?

‘Graceland’ van Paul Simon, gekocht door mijn meter bij Danny Brosens in Hoogstraten.

4. Welke muzikant heb je altijd willen zijn?

Dominic Miller is een muzikant die ik erg bewonder. Hij is geen pianist, maar ik hou enorm van zijn fijngevoeligheid.

5. Wat zing je onder de douche?

Mijn eigen liedjes op teksten van oude Engelse dichters (Shelley, Donne, Hardy,…)

6. Wat is je favoriete zaterdagavondplaat?

Ik ben geen fuifbeest maar ik kan wel genieten van topschijven als ‘Nighttime in the Switching Yard’ van Warren Zevon of ‘Slippery People’ van Talking Heads.

7. En je favoriete zondagochtendplaat?

De Goldbergvariaties van Bach door Glenn Gould of Erik Satie gespeeld door Anne Queffélec.

DHM: Ik herinner me dat jij ook deel uitmaakte van Cookies & Cream?

Dat is wel een hele goeie coverband. Die spelen echt alles plat. Zij hebben ook een waanzinnig tourschema in binnen- en buitenland. London, Parijs, Moskou, New York, Dubai en Abu Dhabi. Ongelooflijk waar we met deze band allemaal hebben opgetreden. Dat heb ik heel wat jaren gedaan. En ik ben echt blij dat ik dat allemaal heb mogen meemaken. Maar dit jaar heb ik even op de pauzeknop gedrukt, een sabbatjaar zeg maar. Het werd voor mij ook allemaal teveel. Ik heb dit jaar echt een dip gehad na de dood van Reinhilde. Haar overlijden heeft zeker meegespeeld in het stopzetten van mijn medewerking aan Cookies & Cream.

Reinhilde Decleir was mijn theatermoeder

DHM: Je bedoelt Reinhilde Decleir?

Inderdaad, zij was zowat mijn theatermoeder. Met haar heb ik heel veel producties gedaan bij Tutti Fratelli. Wij kenden elkaar al vrij lang. Reinhilde heeft mij van in het begin betrokken bij Tutti Fratelli als muzikaal leider en creatieve compagnon. Ze was ernstig ziek, leed aan kanker, maar hoopte toch dat alles goed ging komen. Ze was heel strijdvaardig. Zo was ze als mens. Een groot verlies voor de Vlaamse theaterwereld. Ondertussen heeft Nico Sturm het roer overgenomen. Toevallig ken ik Nico ook al erg lang. Ik heb nog muziek gemaakt voor zijn eindwerk in Studio Herman Teirlinck. Dus dat schept al een band. In die laatste maanden voor haar dood heeft Reinhilde aan Nico gevraagd om de leiding over te nemen van Tutti Fratelli. Een goede keuze. Er is niemand meer geschikt dan Nico om dit theatergezelschap te leiden.

Musical

DHM: Ik vermoed dat jij je ondertussen aan het voorbereiden bent voor de nieuwe Hoogstraatse musical?

De musical zal gaan over de kolonie van Wortel door de eeuwen heen. We nemen dus niet één specifieke periode, eigenlijk is het de geschiedenis van dit mooi stukje Unesco werelderfgoed. Jos Dom, die ook al bij de vorige producties betrokken was, heeft een verhaal geschreven rond de landloperij. De teksten zijn klaar en hiermee ben ik aan de slag gegaan. Het is geen recyclage van oud materiaal, want dat werkt niet bij mij. Ik vertrek van de tekst en dan bekijk ik welke melodie daar bij past.

DHM: Dus er is een scenario met daarin liedjesteksten die jij dan op muziek zet?

Ja, zo gaat dat. Ik voel aan hoe de tekst aansluit bij de muziek. Dat durft soms al eens te veranderen. Als ik een belangrijke frase opmerk in het lied en dat gaat muzikaal ergens anders naartoe dan zeg ik dat tegen Jos en dan maakt hij een andere tekst daarop. In het begin zijn dat zaken die nog kunnen veranderen tot we bij de eindtekst komen. Ik vind het wel een uitdaging om daar zo weinig mogelijk aan te veranderen, maar soms moet dat gewoon. Je maakt dan wat liedjes en daarna begin je te kijken van: daar moet nog een muziekje tussen voor een scène-overgang en daar is nog een underscore nodig. Eigenlijk is het zoals een puzzel leggen. Je begint eerst met de belangrijke stukken, de rand eerst en dan vul je dat verder in.

Toch een heel ander genre dan een klassiek pianostuk?

Elk genre heeft zijn eigen taal. Dat vind ik juist zo boeiend. Ik vind het fijn om me niet te moeten vastpinnen op één soort muziek. Zo heeft klassieke muziek een heel andere insteek dan een musical of een eenvoudig lied. Ik probeer te achterhalen welke toon past bij het stuk muziek dat ik dan schrijf. Ik hoop dat deze musical hetzelfde gemeenschapsgevoel gaat teweegbrengen in Hoogstraten als de vorige producties, ook al gaan we minder grote massascénes hebben. Laat ons hopen dat we hierin slagen, dat we opnieuw half Hoogstraten kunnen mobiliseren naar één bepaald punt om daar een voorstelling te spelen. Dat is het allerbelangrijkste. (PM)

Discografie

Piano Piano (2019)

Le Départ (2019)

Winterwals (2019)

Unending (2019)

Watching Clouds Disappear (2020)

With the Sun (Came Summer) (2020)

When the World Stood Still (2020)

Poor Man’s Paradise (2020)

The Second Fall (2021)

Je kan de muziek van Florejan vinden op Apple Music, Spotify, Deezer, Tidal,.. Of kopen in een webwinkel of via www.florejan.be