Armoede is geen gemakkelijke materie...

Welzijnsschakel ‘t Ver-Zetje bestaat tien jaar

HOOGSTRATEN - Na tien jaar werking heeft ‘t Ver-Zetje eindelijk een thuis gevonden. Vanaf 9 november wordt dat in “de feftig”, Gelmelstraat 50, waar vroeger de Oxfam Wereldwinkel was. Zo’n eigen stek waar mensen terecht kunnen en waar iedereen welkom is, moet de vereniging die zich inzet in de strijd tegen armoede, meer mogelijkheden bieden. Zo wordt er o.m. gedacht aan een voedselverdeling. Dat “de feftig” er nu kwam, heeft wellicht te maken met de nieuwe voorzitter Frederik Pollet, die sinds enige tijd aan het roer staat.

‘t Ver-Zetje maakt deel uit van de Welzijnsschakels die over heel Vlaanderen verspreid zijn. De eerste Welzijnsschakels werden in 1991 opgericht en werken plaatselijk elk onder een eigen naam. In Hoogstraten gebeurde dat sinds november 2008onder de naam ‘t Ver-Zetje. Initiatiefnemers waren Jan Leemans, Huibrecht Provoost, Vic Cornelissen en Karin Cotteleer. Zij deden dat met hart en ziel en doen dat nog altijd. Doordat ze nooit over een eigen lokaal konden beschikken, bleven de initiatieven de voorbije tien jaren vooral plaatselijk.

Het bleef een nadeel dat de vereniging nergens een vaste stek kreeg. ‘t Ver-Zetje, waar kunnen we dat vinden…? Dat je steevast die vraag krijgt, is illustratief. Misschien speelt hierin ook iets van de Kempense aard om ‘onder het maaiveld’ te blijven. Kempenaars hebben nogal gauw de neiging om niet zomaar iets te vragen, laat staan te eisen. Zij willen soms te lang onder het maaiveld blijven en goed werk leveren met de mogelijkheden die ze hebben. Maar misschien mag het soms ook meer zijn?

Frederik Pollet is een West-Vlaming. Hij kwam hier terecht nadat hij samen met zijn vrouw Denise in 1992, de firma Almasy in Meerle kocht. “Wat ga je daar in godsnaam in de uithoek van het land doen, vroegen veel van onze kennissen toen,” kijkt hij daar nu op terug. “Nee, zei ik. We zitten daar niet in de uithoek van het land, maar centraal in de Benelux!” Een uitspraak die Pollet beslist typeert.

Vijfentwintig jaar lang heeft hij bedrijf uitgebouwd tot wat het nu is, een stabiele firma met een dertigtal werknemers. “Vier jaar geleden, ik was er toen 56,” zegt Frederik, “heb ik aan mijn drie kinderen gevraagd of er iemand geïnteresseerd was om het bedrijf verder te zetten. Als dat zo was, dan zouden we samen rond de tafel zitten en kijken hoe alles kon verdergaan. En als dat niet zo was, ook goed dan, zelfs dan was er voor ons nog geen man over boord. Ik wou voor mijn zestigste weten wat er met de firma ging gebeuren.

Charlotte, één van onze twee dochters, is er toen op ingegaan. Dat leidde ertoe dat zij samen met haar man Johan in januari het bedrijf heeft gekocht. Het is nu dus hun firma, hun risico en hun toekomst. Denise en ik zijn nu niet met pensioen, maar anders actief. Wij willen alle twee iets doen voor iemand anders. Dat is de aard van het beestje, denk ik. Bij mij ging dat van de jeugdbeweging, over de studentenclub, tot de Jonge kamer, VOKA, CLHM en Rotary.”

“Weet je”, gaat hij verder, “we zijn acht maal verhuisd. Onze drie kinderen zijn in drie verschillende provincies geboren. Maar we hebben

altijd wortel willen schieten waar we ook woonden… in Brugge, Waregem, Belsele, Leuven, Oudenaarde, Gooreind, Meerle en Hoogstraten. Op al die plaatsen hebben we ons sociaal geëngageerd.”

Nu ze beiden meer tijd hebben, werkt Denise als vrijwilliger bij Oxfam Wereldwinkel en is Frederik actief bij ‘t Ver-Zetje. Dat sociaal engagement is voor geen van beiden nieuw. Frederik en Denise hebben al jarenlang een trekkersrol in projecten in Ethiopië via Siddartha onder leiding van priester-broeder Gust Lauwerysen van Merksplas.

“Gust is een heel bijzonder man”, verduidelijkt Frederik. “Ooit zei hij tegen mij: Ja ik heb een roeping, maar ik sta niet zomaar aan de kant van het instituut kerk. Ondertussen zijn wij hier voor fundraising zowat de opvolger geworden van Gust. Ethiopië is een van de armste landen ter wereld. In de hoofdstad Addis Abeba wonen 6 miljoen mensen, waarvan 80 % in krotwoningen. Geen wc, geen water, maar toch huur betalen. Daar sterven er nog elke dag mensen op straat door ziekte en honger. Aids, prostitutie, hongersnood,… het zijn maar enkele van de vele plagen waarmee het land te kampen heeft.

Sinds meer dan 15 jaar bieden wij jaarlijks in Siddartha aan 120 alleenstaande moeders een beroepsopleiding aan en ‘female empowerment’. Er worden 210 daklozen, 60 rioolkinderen en 40 HIV-besmette weeskinderen permanent opgevangen. Siddartha jeugd geeft per jaar bovendien 220 jongelingen uit de sloppenwijken de mogelijkheid tot een opleiding muziek, theater, moderne en traditionele dansen. Dit alles gebeurt zonder structurele steun of subsidie, alleen dus met sponsoring. Met een jaarlijks budget van meer dan 400.000 euro en 62 uitsluitend Ethiopische medewerkers creëert Siddartha op een duurzame wijze een wereld van verschil voor al deze mensen in soms extreme armoede.”

Alles begon tien jaar geleden met een oproep van Raf Jansen, regionaal verantwoordelijke van de Welzijnsschakels. Vic Cornelissen en Jan Leemans voelden zich aangesproken en zochten contact met de buurtwerkingen Mouterij en Melkerij in Meerle. Zo ontstond ook in Hoogstraten een Welzijnsschakel onder de naam ‘t Ver-Zetje. Een naam die verwijst naar ‘verzet tegen armoede’ maar ook naar het feit dat mensen in armoede ook recht hebben op ‘een verzetje’.

De vereniging focuste zich niet zozeer op buurtwerk, maar wou op de eerste plaats de aandacht vestigen op armoede en kansarmoede in Hoogstraten. Al vlug kwam er vanuit het OCMW de vraag om een vrijwilligerswerking op te zetten om een aantal zaken te doen die moeilijk kunnen binnen het kader van een OCMW-werking. Karin Cotteleer, werkzaam bij het OCMW en buurtwerking Mouterij en Melkerij Meerle en Huibrecht Provoost, actief in Welzijnszorg in de parochie Wortel, sloten zich bij het initiatief aan.

“De toestand in Ethiopië is uiteraard totaal verschillend van de situatie hier, alhoewel er ook gelijkenissen zijn. In Addis Abeba heb je straten met normale huizen en winkeltjes, niets aan de hand. En dan plots ga je een klein steegje in en kom je in een totaal andere wereld terecht, een wereld waar armoede en sociale problemen zijn, die daar als het ware zijn samengebracht.

Als we hier kijken naar bijvoorbeeld de Mouterijstraat en enkele andere buurten, dan zijn de verschillen in zekere zin minder groot dan je zou denken. Want leven ook wij niet in een wereld van segregatie, met een gelaagdheid in onze samenleving? Die gelaagdheid doorbreken is niet zo eenvoudig. We moeten die mensen ook een plaats geven in onze maatschappij. Dat is een droom die ik ginder én hier wil realiseren.

Mensen beseffen niet hoeveel inwoners van Hoogstraten in armoede leven en dan heb ik het niet alleen over financiële, maar ook over sociale armoede. We spreken hier al vlug over zo’n 10 % van de inwoners, dat zijn 2.000 mensen. Die mensen bereiken is één van onze grootste uitdagingen.”

Die bekommernis voert Frederik naar ‘t Ver- Zetje. Eind vorig jaar zat hij daarom aan tafel met Jan Leemans, Huibrecht Provoost en Vic Cornelissen. Bedoeling was om elkaar en de werking van de vereniging beter te leren kennen.

Een van de eerste zaken die ze doen, is een evaluatie maken, een analyse van de sterktes en zwaktes, maar ook van de valkuilen en kansen die ze zien. Samen werd er teruggekeken op de tien jaar werking. “Daarbij komen er belangrijke vragen aan bod. Wie is ‘t Ver-Zetje, waar staan we voor, wat doen we… Kortom, dat was een uitgelezen moment om de sterktes en de zwaktes van de werking, samen met de opportuniteiten en de valkuilen in beeld brengen. Dat gesprek bracht enorm veel bij, ook vernieuwende inzichten. Wat in het hoofd van bijvoorbeeld Huibrecht zit, is daarom nog niet geweten door de anderen en omgekeerd.

Al snel werd duidelijk dat ik vooruit wou en dat de anderen zich in een veel van mijn inzichten konden vinden. Uiteindelijk kwam de vraag of ik dan ook niet de leiding van de groep wilde nemen. Dat heb ik aanvaard, wat niks te maken heeft met een paleisrevolutie of kritiek op de werking van de voorbije jaren. Verre van, zelfs! Ik wil de trekker zijn van een team, waarin iedereen een plaats heeft en gewaardeerd wordt voor wat hij of zij kan en bijbrengt. Zo moet men even goed weten wat ikzelf kan en wat niet. Ik heb twee linker handen en praktisch werk is dus minder aan mij besteed...”

• Geboren te Nieuwpoort op 27 januari 1958

• Opgegroeid in Westende-Bad, als oudste van drie zonen.

• Gehuwd in 1981 met Denise de Vlieger uit Moerkerke-Damme, die Pers & Communicatiewetenschapen studeerde aan de KULeuven (“het grootste huwelijksbureau in België”).

• Ouders van drie kinderen: Rafaël (1984), Charlotte (1987) en Julie (1993).

Studies:

• Secundair: Petit Séminaire de Floreffe Latin Grec (1976)

• Universitair: Rechten KULeuven (1976- 1981)

Beroepsloopbaan:

• Start-up TIMAC-Deutschland (1982-1984) - Trier

• Salesmen manager Frankrijk Bekaert Textiles wandtextiel Waregem (1984- 1987)

• Commercieel directeur Frankrijk en Noord-Afrika Sofinal-Cotesa Waregem (1987-1990)

• Algemeen directeur Domo Tuft Sint- Niklaas (1990-1992)

• Afgevaardigd-bestuurder Almasy Hoogstraten (1992-2017)

Actief:

• Praeses (VRG) Rechtsfaculteit KULeuven (1980-1981)

• Jonge Kamer JCI Waregem (85-90), JCI Waasland (90-93) en voorzitter JCI Kempen (93-98)

• Voorzitter WIKAHO, later VOKA Kempen Noord (tot 2014)

• Bestuurder VOKA Kempen (tot 2014)

• Co-voorzitter LCHM (transportzone) ( tot 2016)

• Rotary Hoogstraten-Kempen sedert 1998

• Siddartha Development Ethiopia sedert 2007

• ‘t Ver-Zetje, Welzijnsschakel Hoogstraten

Omdat 2018 een jaar met gemeenteraadverkiezingen is, beslist de groep om de politici te laten weten wat ‘t Ver-Zetje is en wat er nodig is om de strijd tegen armoede in Hoogstraten aan te gaan. “Hoe kunnen ze anders met ‘t Ver-Zetje rekening houden bij het opstellen van hun programma? Vandaar dus dat er een memorandum aan de vier politieke partijen kwam. De reacties van de partijen zijn zeer positief, bij de ene al iets meer dan bij de andere. Logisch ook, wie kan er tegen zijn dat mensen iets doen voor mensen in armoede? Dat bleek ook tijdens het debat van De Hoogstraatse Maand. Op één partij na, werd ‘t Ver-Zetje door alle partijen met naam genoemd.

Ondertussen maakten we er ook werk van om een van de grote dromen, een eigen plek, te realiseren. Men was al jaren op zoek en vragende partij geweest bij het stadsbestuur. Maar er bleek geen ruimte beschikbaar, of men moest die delen met 36 anderen. En dat is onmogelijk. Op die manier kan ‘t Ver-Zetje geen volwaardig programma uitwerken. In de loop van dit jaar waren er veel informele gesprekken met het stadsbestuur om te kijken naar zulke permanente plek. Als we onze droom volledig willen realiseren, hebben we al vlug een ruimte van 500 m² nodig. We weten dat zoiets wellicht onwaarschijnlijk lijkt, maar voor een optimale werking is dit nodig.”

HOOGSTRATEN - De Toevlucht, OCMW Hoogstraten, Welzijnsschakel 't Ver-Zet-je en VTI Spijker slaan opnieuw de handen in elkaar om op kerstavond 24 december een gezellig samenzijn te organiseren voor mensen die eenzaam zijn en/of minder financiële mogelijkheden hebben. Voor hen wordt dan een lekker en uitgebreid kerstmaal klaargemaakt, een zangkoor zingt aangepaste kerstliederen en een muzikaal optreden besluit de feestelijke avond. Deelname is gratis, iedere volwassene brengt wel een cadeautje mee van ongeveer 2,5 euro. Met deze cadeautjes worden anderen op het einde van de avond verrast. Vorig jaar heeft men zo aan ruim 125 mensen een fijne kerstavond bezorgd.

Hoe steunen?

Ook jij kan hieraan bijdragen door een kerstmaal te schenken. Stort een bedrag van 9 Euro (dit is de kostprijs van één kerstmaal) of een veelvoud ervan op rekening IBAN BE86 9731 4102 0250 op naam van 't Ver-Zet-je met de mededeling “Kerstfeest”. Je kan ook een enveloppe met geld afgeven bij Vic Cornelissen, Achtelsestraat 52, Hoogstraten. Indien er meer schenkingen zijn dan nodig voor het kerstmaal, dan wordt dit besteed aan de voedselpakketten bij de voedselbedelingen die De Toevlucht in de eindejaarsperiode organiseert in Hoogstraten.

“Dat we er niet langer op gewacht hebben en na tien jaar uiteindelijk zelf een eigen stek vonden, deed enkele politici blijkbaar schrikken. We kregen zelfs het verwijt dat we, wat die zoektocht betreft, niet transparant waren geweest. Nochtans hadden we een aantal weken voordien nog

een lang gesprek gehad met diezelfde politieker, waarin we onze vraag naar een locatie nog maar eens herhaalden en zelfs de mogelijkheid in de Gelmelstraat hebben aangehaald. Men wist al heel lang dat we op zoek waren naar een locatie, en waarom we dat zo belangrijk vonden.

De groep vaste medewerkers bestaat nu uit een tiental personen die in het verleden met zijn allen werkten aan alle initiatieven. Het heeft echter weinig zin om elke maand met zijn allen te vergaderen. Er zijn mensen die geen zittend gat hebben maar die zeer handig zijn. Zij krijgen liever een taak die hen ligt, waar ze zich goed bij voelen en die ze dan ook goed en met plezier zullen uitvoeren.

Nu werken we met een kernbestuur en daarnaast twee specifieke werkgroepen. Een eerste voor evenementen zoals de Dag van verzet tegen armoede, het kerstfeest; een tweede voor activiteiten in de feftig in de Gelmelstraat. Een van de goede voorbeelden van Welzijnsschakels is voor ons De Schakel in Beerse. Zij zijn een koepel

die ondertussen een veertiental zaken organiseert. Wij willen daar zeker geen kopie van worden, maar hun werking en het werkveld dat zij bestrijken, inspireren ons wel. Dat geeft aan dat wij stap voor stap nog veel kunnen doen in Hoogstraten.”

“De werking van ‘t Ver-Zetje zit niet in de weg van het OCMW, integendeel we zijn complementair. Het is nu eenmaal zo dat de naam OCMW alleen al een aantal mensen afschrikt. Voor een mens in armoede of iemand die dat nog net niet is of dat niet wil inzien, is de stap naar een OCMW heel groot. ‘t Ver-Zetje kan als Welzijnsschakel dan een go-between zijn. Men kan tegen mensen zeggen: we gaan u helpen, en daarbij mogelijk ook het OCMW inschakelen. Dat kan voor die betrokken mensen een enorme opluchting zijn.

Het omgekeerde kan ook gebeuren. Een OCMW-dienstverlening gebeurt door nine-tofive mensen, en dat is zeker niet denigrerend bedoeld. Als er een verhuis moet gebeuren op zaterdagvoormiddag moet je niet bij het OCMW zijn. Dat zal niet gaan. Welnu, een vereniging die met vrijwilligers werkt, heeft andere mogelijkheden. Het kan dus een samenspel zijn van het OCMW en ‘t Ver-Zetje, elk met zijn mogelijkheden en beperkingen. Misschien dat er wel eens een discussie zal zijn op een bepaald moment, maar dat mag geen wezenlijk probleem vormen.”

In de feftig in de Gelmelstraat kan men een aantal zaken uitbouwen, die zonder lokaal niet mogelijk zouden zijn. “Naast een ontmoetingsplek willen we ook andere zaken opstarten, zoals een soort van voedselverdeling, die complementair is en niet in de weg loopt van wat de Toevlucht hier al jarenlang organiseert. Integendeel, zij juichen ons initiatief toe.”

“De Toekomst werkt voor een iets andere doelgroep uit een grotere regio en bedelen voedsel dat ze krijgen van Europa, Vlaanderen enz. Die pakketten zijn vaak nogal eenzijdig samengesteld. Men kan maar bedelen wat men zelf gekregen heeft. Dat is geen waardeoordeel, maar het komt voort uit de manier waarop ze werken en willen werken. Ook zij vragen trouwens een ruimte. Nu moeten ze zich behelpen bij Stekelbees in de Karel Boomstraat, waar de mensen in de winter onder een afdak moeten staan aanschuiven voor hun pakketje. Ik verwacht zo’n beelden misschien nog in Ethiopië, maar niet meer in een welvarend Hoogstraten.

Wij denken daarnaast nog aan tal van andere initiatieven die mensen samenbrengen en hen uit hun isolement halen. Zaken die die mensen een stem geeft, zodat ze voelen dat ze echt begrepen worden.

De feftig zal elke zaterdagvoormiddag open zijn. Sinds men weet dat we hier een eigen lokaal hebben, wordt er al aan verschillende nieuwe initiatieven gewerkt, al of niet in overleg met het OCMW. Zo komt de Koffiekrant ’s zaterdags naar hier en verhuist de zogenaamde dialooggroep, die nu in het Dienstencentrum samenkomt, ook naar hier. Ook de bedeling pampers en co komt naar hier en elke laatste vrijdag van elke maand is er een spaghettiavond.”

“Maar armoede is geen gemakkelijke materie. Er zijn veel verschillende insteken van armoede. Je kan moeilijk bij mensen aanbellen en vragen of ze arm zijn. Het is en blijft dus een moeilijk bereikbare groep. Ondertussen heb ik geleerd dat mensen die geconfronteerd worden met armoede zeer gevoelig zijn. Gevoelig voor kritiek, gevoelig voor het woord ‘fout’, zeer gevoelig voor het woord schuld… Dat zijn immers de woorden die ze al heel hun leven lang gehoord hebben. Wij hanteren die heel bewust niet meer.

De grootste criticaster van een mens in armoede is vaak een andere uit die groep. Bij een ontbijtbedeling rond Pasen, kreeg ik van een van hen de opmerking dat de andere net zijn chique auto om de hoek had geplaatst. Hij heeft er misschien wel recht op, maar ik nog meer… Dat zulke gevoeligheden leven, daar moet je weet van hebben en rekening mee houden. En dan zijn er ook nog de nieuwkomers. De integratie van vreemdelingen die hier terecht komen, lukt meestal goed. Maar er vallen er ook nog altijd uit de boot.

Maar ik maak me geen illusies. Wij gaan de armoede in Hoogstraten niet oplossen, dat is een utopie. Dat kunnen wij niet. Maar we doen wat we kunnen. We willen de mensen van de doelgroep bereiken, hen uit hun isolement halen en helpen waar het ons mogelijk is. Die ambitie hebben we wel!” (fh)

‘t Ver-Zetje werkt met vrijwilligers. Mensen uit alle lagen van de bevolking. Van mensen die het zelf niet gemakkelijk hebben tot leerkrachten, verplegers, ondernemers en noem maar op. Onder het motto “Armen te kort” gaat men op zoek naar vrijwilligers, naar helpende handen die zich enkele uren per maand, per week of dagelijks willen inzetten om de werking van ‘t Ver-Zetje mee vorm te geven.

Nu men in de Gelmelstraat meer mogelijkheden heeft en de werking wil uitbreiden, is extra hulp meer dan nodig. Elke vrijwilliger is welkom en krijgt in overleg met het kernbestuur een taak die bij hem of haar past, rekening houdend met het aantal uren die hij of zij zich kan of wil inzetten.

Hoe kan je steunen?

Je kan de werking van ‘t Ver-Zetje steunen door deel te nemen aan één van de twee initiatieven die de vereniging voorstelt.

Individueel:

500 Hoogstratenaars schenken 1 euro per maand (of 12 euro per jaar).

Bedrijven:

Steunen ‘t Ver-Zetje door betaling van 1 euro per maand per werknemer.

Praktisch:

Je kan deze bedragen of een vrije gift overschrijven rekening IBAN BE86 9731 4102 0250 op naam van 't Ver-Zet-je met de mededeling “500 X”. Of je kan een enveloppe met geld afgeven bij Vic Cornelissen, Achtelsestraat 52, Hoogstraten.

De wereld van SJAH