جگه‌ره‌کێشان و ته‌ندروستیی ده‌م

‫‪www.ddan.org‬‬

‫ندروستیی‌دهم‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کێشان‌و‌ته‬ ‫جگه ‌‬ ‫ره‬ ‫‌‬

‫جگه‌ره‌‌کێشان‌و‌ته‌ندروستی‌ددان‬ ‫ئایا جگهره دهکێشیت؟ ئهگهر تۆ جگهره کێشنیت ئهوا کهسانێک ههن له دهورت که جگهرهکێشن‪ .‬ژمارهیهکی زۆر له خهڵک‬ ‫جگهرهکێشن و ئالوودهش بوون به جگهرهکێشانهوه و به دهمیانهوه دیاره که جگهرهکێشن‪.‬‬ ‫جگهره کێشان و بنێشتی تووتنی (جگهرهی بێ دووکهڵ) ئهگهری تووشبوونت به نهخۆشی شێرپهنجهی دهم چوار هێنده‬ ‫زیاددهکات به بهراورد لهگهڵ ئهوانهی جگهره ناکێشن‪ .‬ئهم هێندهیه زۆر زیادی کردووه چونکه جگهرهکێشان له ئافرهت و‬ ‫ههرزهکاران له زیادبووندایه‪.‬‬

‫وه‪:‬‬ ‫ی‌الی‌خواره ‌‬ ‫‌‬ ‫کورتی‌دهبێت‌ه‌هۆی‌ئه‌ ‌‬ ‫مانه‬ ‫‌‬ ‫به‌‬ ‫ره‌ ‌‬ ‫جگه ‌‬ ‫‌‬ ‫‪ .1‬بۆنی ناخۆشی دهم‬ ‫‪ .2‬گۆڕانی ڕهنگی ددانهکان‬ ‫‪ .3‬داخورانی ئێسکی دهوری ددانهکان‬ ‫‪ .4‬داکشانی پووک‬ ‫‪ .5‬کزانهوهی دهم‬ ‫‪ .6‬کهمبوونی تام و بۆن‬ ‫‪ .7‬درهنگ جاكبوونی برینی ناودهم‬ ‫‪ .8‬دروست بوونی پهڵهی سپی و سوور که مهترسیی پهرهسهندنی شێرپهنجهی لێدهکرێت‪.‬‬ ‫ئهوانهی وهها دهزانن که بنێشتی تووتن سهالمهت تره له جگهرهی ئاسایی ئهوا خۆیان دهخهنه ناو گرفتهکهوه‪ .‬بنێشتی‬ ‫تووتن‪/‬جگهره (دهجوورێت) ئهمیش دهبێته هۆی سوتانهوهی دهم و وشک ههڵگهڕانی لێو و تهرهکانی لهگهڵ خوێن لێهاتنی‬ ‫پووک و لێو‪ .‬ههروهها دهشێت ببێته هۆی دروستبوونی شێرپهنجه له قورگ و دهم و پووک‪.‬‬

‫ندروستی‌دهم؟‬ ‫‌‬ ‫سه ‌‬ ‫ر‌ته‬ ‫کاته‌ ‌‬ ‫کارده ‌‬ ‫ره‌ ‌‬ ‫چۆن‌جگه ‌‬ ‫‌‬ ‫جگهره جهندین پێکهاتهی کیمیاوی تێدایه که زیان به خانهکانی لهشمان دهدهن‪ .‬جگهرهکێش زیاتر کلسیان ههیه لهچاو‬ ‫جگهرهنهکێشهکان‪ ،‬ههروهها ئهوانهی جگهره زۆر دهکێشن کلسیان زیاتره لهوانهی کهمتر دهکێشن‪ .‬نیکۆتین کهله جگهرهدا‬ ‫ههیه دهبێته هۆی تهسکبوونی بۆرییهکان خوێن‪ ،‬سوڕانهوهی خوێن له لهشدا زۆر گرنگه‪ .‬له ‪ %77‬ئهم سوڕانهوهیه له دهمدا‬ ‫کهم دهبێتهوه! ههر لهبهر ئهمه که بهرگری لهش کهمدهبێتهوه له دهمی جگهرهکێش لهگهڵ درنگ چاکبوونی برینی دهمی‪.‬‬ ‫تووتنی بێ‪-‬دووکهڵ‪--‬بنێشتی تووتنیی به ڕێژهی پێنج‪-‬یهک شهکری تێدایه ئهمهش مهترسی پهرهسهندی کلۆریی ددان زیاد‬ ‫دهکات‪.‬‬

‫ردهیی‌پزیشکیی‌ددان‬ ‫روه ‌‬ ‫ڕی‌په ‌‬ ‫‌‬ ‫ماڵپ‌ه‬