ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ «ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ» ΔΑΣΟΥΣ ΑΧΝΑΣ
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2012-2013
ΟΝΟΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Δημοτικό Σχολείο «Φώτης Πίττας» Δάσους Άχνας ΤΗΛ. ΣΧΟΛΕΙΟΥ : 24721130 ΗΛ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: dasaki.dim.fa@cytanet.com.cy / web: www.dasakischool.com ΟΝΟΜΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ : Στέλιος Αγαπίου (Β.Δ.)
Α. Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας ΟΝΟΜΑ 1. Στέλιος Αγαπίου 2. Μαρία Παπαχριστοδούλου 3. Κωνσταντίνος Ρούσος 4. Μαρίνα Πασπαρή 5. Μαρία Μούζουρου 6. Μαρία Σάββα 7. Σοφία Τσαππή 8. Γιώργος Χατζηχαραλάμπους 9. Γιώργος Πάρπας
ΙΔΙΟΤΗΤΑ Β. Διευθυντής/ Συντονιστής Δασκάλα/B. Συντονίστρια Λογοθεραπευτής Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Επισκέπτρια Υγείας Μέλος Συνδέσμου Γονέων & Κηδεμόνων Μέλος Συνδέσμου Γονέων& Κηδεμόνων Πρόεδρος Κ.Μ.Σ Μέλος Κ.Μ.Σ.
Β. Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης
Β.1. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η δική μας σχολική μονάδα, κατά την έναρξη της φετινής σχολικής χρονιάς, είναι οι συγκρούσεις μεταξύ των μαθητών/τριών που παρατηρούνται τόσο κατά την ώρα διδασκαλίας όσο και κατά την ώρα του διαλείμματος. Έχει, επίσης, παρατηρηθεί ότι στο Σχολείο μας υπάρχει ραγδαία αύξηση των περιστατικών επιθετικής συμπεριφοράς των μαθητών/τριών (σωματικής και λεκτικής). Τέτοια περιστατικά βλάπτουν τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των μαθητών/τριών, των μαθητών/τριών και των δασκάλων, των μαθητών/τριών και των γονιών/κηδεμόνων. Στόχος μας είναι η δημιουργία ενός παρεμβατικού προγράμματος αξιοποιώντας το Αναλυτικό Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας και ποικίλες δραστηριότητες ώστε να ενδυναμώσουμε και να βελτιώσουμε, τόσο τον εαυτό και κοινωνικό εαυτό των μαθητών/τριών μας. Θέλουμε, επίσης, να βοηθήσουμε τους/τις μαθητές/τριές μας να γίνουν ενεργοί πολίτες μέσα από στοχευμένες δραστηριότητες που αφορούν στον εθελοντισμό/
1
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ «ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ» ΔΑΣΟΥΣ ΑΧΝΑΣ
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
αλτρουισμό. Απώτερος στόχος είναι η βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων των μαθητών/τριών μας και η δημιουργία ενός ασφαλούς και ελκυστικού περιβάλλοντος. Το θέμα μας σχετίζεται με το 2ο στόχο που έθεσε το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ) κατά τη φετινή σχολική χρονιά ο οποίος είναι η «Ανάπτυξη στάσεων και συμπεριφορών που διακρίνουν το δημοκρατικό πολίτη».
Β.2. ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Από το «εγώ» στο «εμείς»∙ Βοηθώ και στηρίζω τους γύρω μου, με σκοπό τη δημιουργία ενός ασφαλούς και ελκυστικού σχολικού περιβάλλοντος – Γίνομαι καλύτερος/η Β.3. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΑΞΕΙΣ Β.3.1. Στόχοι με βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας Θεματική ενότητα Υποενότητες
1. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΕΑΥΤΟΥ 1.1 Ανάπτυξη και εξέλιξη εαυτού 1.2 Συναισθηματική εκπαίδευση και αυτοεκτίμηση 1.3 Αξίες ζωής
ΤΑΞΕΙΣ Δείκτης/ες επιτυχίας
Α΄ και Β΄ Να εισηγούνται και να υλοποιούν δράσεις που προκαλούν συναισθήματα χαράς στο σπίτι, στην τάξη, στο σχολείο. Να περιγράφουν πράξεις αγάπης, υπευθυνότητας και τόλμης.
Να εισηγούνται και να υλοποιούν πράξεις αγάπης.
Γ΄ και Δ΄ Να αναφέρουν συμπεριφορές που προάγουν την ανάπτυξή τους στο σπίτι και στο σχολείο.
Ε΄ και ΣΤ΄ Να επεξηγούν τη σχέση μεταξύ συναισθήματος και συμπεριφοράς και συνθηκών ζωής.
Να διακρίνουν μορφές αγάπης, υπεύθυνης/ανεύθυνης συμπεριφοράς και τόλμης/δειλίας.
Να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των άλλων και να δείχνουν ενσυνείδηση.
Να περιγράφουν συμπεριφορές που υποδεικνύουν την αξία της απλότητας.
Να περιγράφουν πώς οι προσωπικές αξίες επηρεάζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας. Να μελετήσουν φιλειρηνικά κινήματα και προσωπικότητες. Να αυτοαξιολογούν το βαθμό της υπευθυνότητάς τους και να προβλέπουν τις συνέπειες της ανεύθυνης συμπεριφοράς. Να αναφέρουν παραδείγματα χαράς σε μικρά πράγματα της ζωής.
2
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ «ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ» ΔΑΣΟΥΣ ΑΧΝΑΣ
Θεματική ενότητα
3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΑΥΤΟΥ
Υποενότητες
3.1 Οικογενειακός προγραμματισμός, σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία 3.2 Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και σχέσεων 3.3 Διαπολιτισμικότητα/Αποδοχή και διαχείριση διαφορετικότητας
ΤΑΞΕΙΣ Δείκτης/ες επιτυχίας
Α΄ και Β΄
ΤΑΞΗ Δείκτης/ες επιτυχίας
Γ΄ και Δ΄
Ε΄ και ΣΤ΄
Να αναγνωρίζουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ ατόμων (π.χ. φύλο, συνήθειες) σε διάφορα πλαίσια.
Να περιγράφουν τις ομοιότητες/διαφορές μεταξύ ατόμων μέσα από διάφορα πλαίσια (π.χ. φύλο, εθνικότητα, θρησκεία, ηλικία).
Να αναφέρουν παράγοντες που μπορούν να ενισχύσουν την υγιή συνύπαρξη/συμβίωση όλων των ατόμων και ομάδων στο σχολείο και στην κοινότητα.
Να εξηγούν και να αναδεικνύουν εικαστικά την ομορφιά της διαφορετικότητας.
Να προβαίνουν σε πράξεις σεβασμού της διαφορετικότητας.
Να εισηγούνται και να προβαίνουν σε πράξεις ή δράσεις που προάγουν την υγιή συνύπαρξη/συμβίωση των ατόμων στο σχολείο και στην κοινότητα.
Να εξασκηθούν στη δεξιότητα της ενεργητικής ακρόασης.
Να εισηγούνται και να εκδηλώνουν συμπεριφορές που δείχνουν σεβασμό των δικαιωμάτων των άλλων στο σχολείο.
Να περιγράφουν μέσα από την καθημερινή ζωή, πώς επικοινωνούν σωστά, ώστε να επιλύουν διαφωνίες με φίλους και οικογένεια.
Να επεξηγούν τη σχέση της ατομικής συμπεριφοράς με τη φιλία.
Να εντοπίζουν τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εδραίωση μιας υγιούς φιλικής σχέσης.
Θεματική ενότητα Υποενότητες
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
4. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΗ 4.1 Αγωγή του καταναλωτή 4.2 Οικονομική και επαγγελματική αγωγή 4.3 Δικαιώματα και υποχρεώσεις
Α΄ και Β΄ Να αναφέρουν παραδείγματα συμπεριφορών που δείχνουν σεβασμό στο
Γ΄ και Δ΄ Να συζητούν βασικά δικαιώματα και υποχρεώσεις των παιδιών στο σπίτι, στην τάξη και
3
Ε΄ και ΣΤ΄ Να είναι σε θέση να αναφέρουν και να υπερασπίζονται τα βασικά δικαιώματα του
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ «ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ» ΔΑΣΟΥΣ ΑΧΝΑΣ
σπίτι, στην τάξη και στην κοινότητα. Να συνεργάζονται στην τάξη.
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
στην κοινότητα.
παιδιού.
Να αναφέρουν ομάδες όπου η συνεργασία είναι απαραίτητη.
Να μπορούν να κρίνουν πράξεις ανθρώπων μέσα από σενάρια, χωρίς προκαταλήψεις.
Να αναφέρουν παραδείγματα συμπεριφορών που δείχνουν σεβασμό σε πρόσωπα και περιβάλλον σε σχέση με την υγεία.
Να κατανοούν ότι έχουν δικαίωμα να ζουν, να παίζουν και να εκπαιδεύονται σε περιβάλλον που τους προσφέρει ασφάλεια, υγεία και ποιότητα ζωής.
Να είναι σε θέση να αναφέρουν τα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Κύπριου πολίτη.
Να επισημαίνουν πρόσωπα που χρειάζονται τη βοήθειά τους.
Να εκτιμούν αυτά που τους προσφέρουν οι γονείς, οι δάσκαλοι/λες και η πατρίδα τους.
Να γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με τις υπηρεσίες υγείας που τους προσφέρει η κοινότητα.
Να κατανοούν ότι έχουν δικαίωμα να ζουν και να εκπαιδεύονται σε περιβάλλον που τους προσφέρει ασφάλεια και ποιότητα ζωής.
Να συμμετέχουν στη θέσπιση των κανόνων λειτουργίας της τάξης τους και να συμπεριφέρονται σύμφωνα με αυτούς.
Να είναι σε θέση να αναφέρουν οργανισμούς εθελοντισμού και κοινωνικής προσφοράς.
Να ακούν προσεκτικά και να σέβονται τη διαφορετική άποψη.
Β.3.2. Στόχοι με βάση το 2ο στόχο του ΥΠΠ: «Ανάπτυξη στάσεων και συμπεριφορών που διακρίνουν το δημοκρατικό πολίτη» Τα παιδιά: 1. Να χαρακτηρίζονται από δημοκρατικότητα, αγωνιστικότητα, παρρησία και κοινωνική υπευθυνότητα και να εμφορούνται από τις αξίες της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, καθώς επίσης και από ηθικές και πανανθρώπινες αξίες όπως η ελευθερία, ο αλληλοσεβασμός και η αγάπη προς το συνάνθρωπο. 2. Να διαμορφώνουν και να βιώνουν συνθήκες ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα και να διαχειρίζονται με γνώση και ευαισθησία τα φαινόμενα ετερότητας των σημερινών πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Β.4. ΔΡΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ Β.4.1. Ο/Η κάθε εκπαιδευτικός σχεδιάζει και εφαρμόζει δραστηριότητες στην τάξη του/της με βάση τους στόχους που αναφέρονται παραπάνω (τήρηση αρχείου και καταγραφή δραστηριοτήτων σε ειδικό έντυπο). 4
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ «ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ» ΔΑΣΟΥΣ ΑΧΝΑΣ
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Β.4.2. Κοινές δράσεις όλης της σχολικής μονάδας 1. Παιχνίδια/ανάγνωση παραμυθιών που βοηθούν στην μετακίνηση των παιδιών από το «εγώ» στο «εμείς» – Συζήτηση στις τάξεις 2. Ετοιμασία σεναρίων για συζήτηση στην τάξη 3. Διαγωνισμός ζωγραφικής με θέμα το λογότυπο του προγράμματος 4. Κατασκευή της ομπρέλας της διαφορετικότητας 5. Ετοιμασία συνθήματος της τάξης 6. Δεκάλεπτο για έκφραση συναισθημάτων (μία φορά την εβδομάδα) – Μιλούν για όμορφες στιγμές με τους/τις συμμαθητές/τριές τους 7. Συζήτηση στην τάξη για το πώς μπορούμε να μετακινηθούμε από το «εγώ» στο «εμείς»/ Δραστηριότητες που προάγουν τον εθελοντισμό: Ομάδα στήριξης (παρέα, παιχνίδι) των παιδιών της Ειδικής Μονάδας Ομάδα φιλίας (εντοπίζουν απομονωμένα παιδιά και τα εντάσσουν στην παρέα τους) Ομάδα περιφρούρησης σχολικού περιβάλλοντος (καθαριότητα, παιδονομία) Ομάδα αγοριών για βοήθεια του ιερέα Συμμετοχή σε κοινές δράσεις με οργανωμένα σύνολα της κοινότητας (καθαριότητα, δεντροφύτευση) 8. Κουτί «Καλών Πράξεων» (ο αποδέχτης μιας καλής πράξης αναφέρει το γεγονός: πότε/πού/από ποιον) 9. Διοργάνωση βιωματικών εργαστηρίων από κλινικό ψυχολόγο για διαχείριση των συναισθημάτων σε τμήματα όπου υπάρχουν συχνά και έντονα φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς 10. Βιωματικό εργαστήρι σε συνεργασία με την Παγκύπρια Σχολή Γονέων για γονείς/κηδεμόνες με θέμα σχετικό 11. Ετοιμασία «πακέτων αγάπης» για τα παιδιά στην Ουγκάντα (συλλογή τροφίμων και σχολικών ειδών) 12. Παζαράκι Αγάπης στα πλαίσια του «Ραδιομαραθώνιου 2012» (πώληση κέικ/χρησιμοποιημένων παιγνιδιών και βιβλίων) 13. Καθορισμός στόχου της εβδομάδας για όλο το Σχολείο και έλεγχος του βαθμού επίτευξής του τόσο από το Διδασκαλικό Σύλλογο όσο και από τη Μαθητική Κοινότητα – Επιβράβευση στην Κοινή Συγκέντρωση των τάξεων που πέτυχαν το στόχο 5
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ «ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ» ΔΑΣΟΥΣ ΑΧΝΑΣ
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
14. Φύτεμα λαχανικών και φροντίδα τους (ομαδικά «λασάνια») 15. Δημιουργικές δραστηριότητες την ώρα του διαλείμματος: Αξιοποίηση της Αίθουσας Βιβλιοθήκης – Μέρα ανάγνωσης βιβλίου από όλο το Σχολείο Γωνιά συναισθηματικής αγωγής (δυνατότητα πρόσβασης στο διάλειμμα από όλους) Ζωγραφική στους τοίχους με θέματα εμπνευσμένα από το «εγώ» στο «εμείς» Αξιοποίηση χώρου στην Αίθουσα «Αθηνά» και βελτίωσή του (σκαμπό τύπου μπαρ) για να γίνει χώρος ψυχαγωγίας (επιτραπέζια παιχνίδια, ποδοσφαιράκι, επιτραπέζια αντισφαίριση) και «κουβέντας» (σαλονάκι) Γωνιά παρουσίασης (χώρος όπου ομάδες παιδιών μπορούν να παρουσιάζουν κάτι που ετοίμασαν, π.χ. χορογραφία, κουκλοθέατρο, μουσική, τραγούδι) Παρουσίαση των ταλέντων των παιδιών κατά τη μέρα «Δασάκι Άχνας, έχεις ταλέντο!» Μουσική την ώρα του διαλείμματος (μουσικό ραδιόφωνο)
Β.5. Παρακολούθηση Σχεδίου: 1. Αρχείο Σχεδίου Δράσης Αγωγής Υγείας 2. Δοκίμιο Αξιολόγησης 3. Έρευνα (επισκόπηση) για τις απόψεις των μαθητών/τριών στην αρχή και στο τέλος της σχολικής χρονιάς (το πρόγραμμα θα είναι διάρκειας 2 χρόνων).
Σημαντική διευκρίνιση:
Το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης καλύπτεται και από δραστηριότητες που προτείνονται στο Σχέδιο Δράσης για το στόχο «Ανάπτυξη στάσεων και συμπεριφορών που διακρίνουν το δημοκρατικό πολίτη».
Η παραπάνω ανάπτυξη του συγκεκριμένου στόχου συνιστά ένα ανοιχτό πλαίσιο/σχέδιο δράσης, απ’ όπου μπορεί οι ιδέες να τύχουν των απαραίτητων προσαρμογών κατά την υλοποίησή τους. Κατά την εφαρμογή του Σχεδίου αυτού προγραμματίζεται να τηρηθεί και σχετικό ημερολόγιο. 6