Builder_11_2012

Budowniczowie Polskiego Sportu

DEBATA

NR 11 (184) LISTOPAD 2012

11 LISTOPAD 2012

Nr

WWW.EBUILDER.PL

Builder

2012

Nowe kierunki dla budownictwa Rok XVI (184) 5zł (w tym 8% VAT)

BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA Nowa Ustawa WIODĄCY miesięcznik dla budown

W interesie podwykonawców

REPORTAŻ

Dążenie do zera

ARCHITEKTURA

Budynki podziemne

Zrównoważony czyli opłacalny

Swoboda architektury, perfekcja konstrukcji Krzysztof Janczura

Prezes Zarządu Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana Sp. z o.o.

Przetargi

drogowo‑mostowe

Ford Transit z ofensywą niskich cen!

Promocyjne ceny na wybrane modele Forda Transit wkraczają do gry.

Tylko teraz furgony i podwozia do zabudowy Ford Transit w niskich, promocyjnych cenach i z bogatym wyposażeniem: klimatyzacja, radio CD, tempomat, zdalnie sterowany centralny zamek, ESP, światła przeciwmgielne, elektrycznie ogrzewana szyba przednia oraz elektrycznie regulowane i podgrzewane lusterka.

Ford Transit

Podwozie do zabudowy

Ford Transit Furgon

już od

już od

58 900 PLN*

63 900 PLN

9% Ford Leasing 107,9 Szczegóły u Autoryzowanych Dealerów Forda.

Ford - oficjalny sponsor UEFA Champions League od 1992 r. * Cena 58 900 PLN nie obejmuje zabudowy widocznej na zdjęciu.

Podane ceny są cenami netto.

Oferta dotyczy osób i firm posiadających REGON.

Go Further ford.pl

KOMENTARZ 8 INFORMACJE 12

BUDownIcZowIE polsKIEgo sporTU

DEBaTa

2012

Nowe kierunki dla budownictwa

11 LISTOPAD 2012

Nr

Rok XVI (184) 5zł (w tym 8% VAT)

BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA nowa UsTawa W interesie podwykonawców

rEporTaż

Dążenie do zera

Fot. arch. thinkstock

arcHITEKTUra

Budynki podziemne

LUDZIE I FIRMY

Swoboda architektury, perfekcja konstrukcji 18

Rozmowa z Krzysztofem Janczurą, Prezesem Zarządu Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana Sp. z o.o.

Być bliżej klientów 22

Zrównoważony czyli opłacalny

Swoboda architektury, perfekcja konstrukcji KrzySztof Janczura

Prezes Zarządu Jordahl & Pfeifer technika Budowlana Sp. z o.o.

Rozmowa z Bruno Roux, Dyrektorem Zarządzającym Lafarge w Polsce

40

Nacisk pracodawców na utrzymywanie kosztów na relatywnie niskim poziomie już teraz sprawia, że elastyczne formy zatrudnienia stają się dla wielu z nich atrakcyjną alternatywą. W efekcie rośnie zapotrzebowanie na usługi takie jak contracting czy interim management.

BUDOWNICZOWIE POLSKIEGO SPORTU 2012 Budowanie społeczeństwa sportowego 24 Joanna Ryńska

LUDZIE I FIRMY

Jak budować, to tylko z dobrą chemią 32

Rozmowa ze Sławomirem Chłądzyńskim, Kierownikiem Produktu Chemii Budowlanej CEMEX Polska Sp. z o.o.

STRATEGIE MARKETINGOWE Zrównoważony, czyli opłacalny 34

PRAWO

Ustawa deweloperska – nadzieje i zagrożenia 36

44

Łukasz Bernatowicz, Piotr Rożański

Lata 2013-14 dla wielu przedsiębiorstw będą oznaczać – być albo nie być. Gdzie w takiej sytuacji firmy powinny szukać nowych możliwości? Okazuje się, że odpowiedzi jest wiele.

Jak chronić interes podwykonawców? 38 Paweł Białobok

RYNEK PRACY

Rosnąca popularność elastycznych form zatrudnienia 40 Fot. arch. Nexwell

Franciszek Szewczyk

RAPORT

Przetargi drogowo-mostowe 42

DEBATA

Nowe kierunki dla budownictwa! 44

54

Niewątpliwie istnieją budynki inteligentnie zaprojektowane, ale czy istnieją budynki inteligentne? Co to oznacza, że budynek jest inteligentny?

Przetargi

drogowo‑mostowe

IntelIgentny budynek Inteligentny dom z Somfy str. 52 Prezentacja rozwiązań

firmy Somfy Sp. z o.o.

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

listopad 2012

Fot. arch. Jordahl & Pfeifer

Zwiedzanie Stadionu Narodowego, występ cheerleaderek, wizyta młodych piłkarzy i nagrody dla osób tworzących infrastrukturalne podstawy polskiego sportu – tak wyglądała tegoroczna Gala i Finał Konkursu Budowniczy Polskiego Sportu.

WWW.EBUILDER.PL

Fot. arch. Ryszard Baranowski

24

listopad 2012

Fot. arch. ISOVER

Rosnące ceny energii wymuszają jej oszczędność.

Redukcja zużycia energii i jej racjonalne wykorzystanie to również ochrona klimatu w skali świata, kraju i najbliższego otoczenia domu. Przykładem na to, że jest to możliwe jest inicjatywa Duńczyków, z której są dumni i którą pragną dzielić się z resztą świata.

INTELIGENTNY BUDYNEK DODATEK PROMOCYJNY

IntelIgentny budynek Inteligentny dom z Somfy

Fot. arch. Sopro

PREZENTACJA Z OKŁADKI

str. 52 Prezentacja rozwiązań

firmy Somfy Sp. z o.o.

Inteligentny dom z Somfy 52

PROJEKTOWANIE

Budynek inteligentny? Nie, dziękuję! 54

Marek Dąbrowski

ZARZĄDZANIE BUDYNKIEM

Rozwiązanie BMS firmy Flowair dla dworca PKP w Gdyni 58

76

Fot.arch. Sto-ispo

Wybór właściwej zaprawy do fugowania decyduje o trwałości okładzin ceramicznych i okładzin z kamienia naturalnego. Zaprawa fugowa powinna sprostać obciążeniom uwarunkowanym wykorzystaniem powierzchni, na której została użyta.

FORUM EKSPERTÓW

Energooszczędny system automatyki budynkowej Desigo 60

Bartłomiej Pruszczak

BUDOWNICTWO Projektowanie badań geotechnicznych zgodnie z Eurokodem 7. Część 2 65 Lech Wysokiński

Dążenie do zera 68 Danuta Burzyńska

Rynek 74 Zaprawy fugowe – rodzaje i wykonawstwo 76

78

Robert Lewczuk

Tynki cienkowarstwowe i najczęściej popełniane błędy wykonawcze 78

Pomimo znacznego rozpowszechnienia tynków cienkowarstwowych, w czasie ich wykonywania nadal często popełniane są oczywiste i istotne błędy umniejszające lub nawet niweczące uzyskanie oczekiwanego, zadowalającego efektu końcowego.

Andrzej Wanat

Tynki cementowo-wapienne 82 Fot. arch. William Morgan

Anna Kazusek

Sukces tkwi w szczegółach Membrany i dachowe akcesoria systemowe KoraTech® 85 Konrad Zalewski

ARCHITEKTURA&DESIGN Budynki podziemne 88

Marcin Jan Grzegorzek, Jan Rubin

Informacje 94

88

Domy podziemne wcale nie muszą się kojarzyć z przestrzenią do której wchodzimy po drabinie w dół, w której jest ciemno, wilgotno i przerażająco ze względu na mroczną atmosferę tam panującą.

STRONA BUILDERA 96

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

listopad 2012

Fot. arch. Somfy Sp. z o.o.

listopad 2012

68

Gwarancje zawsze dostępne Euler Hermes – partner sektora budowlanego na każdy czas Dowiedz się więcej o gwarancjach ubezpieczeniowych www.eulerhermes.pl, tel. (48 22) 363 63 63

Od redakcji Minimalizacja kosztów energii na cele grzewcze, budowa domów energooszczędnych, wykorzystywanie w budowie oraz remontach technologii, materiałów i urządzeń mających wpływ na obniżenie zużycia energii, kompleksowa i dobrze przemyślana termomodernizacja – to konieczność na dziś i na przyszłość. Do idei budownictwa energooszczędnego czy pasywnego nie trzeba dziś nikogo przekonywać, to kierunek już oczywisty. Jeśli chodzi o inicjatywę i planowanie – uczmy się od Amerykanów (ponad połowa domów w USA to budynki energooszczędne, w Polsce to zaledwie 6% – wg Home Broker), Niemców, Austriaków, Szwajcarów, Francuzów, Szwedów, Norwegów czy Duńczyków (reportaż Buildera - str. 68). W ważnej kwestii finansowania tego typu inwestycji – pozostającej zadaniem dla odpowiednich resortów – jest jeszcze wiele do zrobienia, choć od nowego roku rusza pierwszy program dopłat zapowiedziany przez NFOŚiGW na lata 2013- 2018, w ramach którego osoby budujące dom pasywny mogą otrzymać jednorazowe wsparcie do 50 tys. zł brutto, w przypadku domu energooszczędnego do 30 tys. zł i do 11 tys. zł przy zakupie mieszkania w standardzie niskoenergetycznym. Niewiele, ale jest to już jakiś impuls.

Da­nu­ta Bu­rzyńska Re­dak­tor Na­czel­na

W NUMERZE: BUDOWNICZOWIE POLSKIEGO SPORTU 2012

Marek Zdziebłowski Prezes Zarządu Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej

BUDOWANIE SPOŁECZEŃSTWA SPORTOWEGO Polski Klub Infrastruktury Sportowej chce po raz kolejny wyrazić uznanie i szacunek dla tych, którzy po raz kolejny przyłączają się do budowy Sportowej Polski. Przystępując do niełatwego biznesu budowania obiektów sportowych, podejmując decyzje inwestycyjne, często musieli pokonać wiele barier od administracyjnych po finansowe.

To ich ogromny wysiłek, zaangażowanie, nierzadko pasja, często oparta także na ich korzeniach sportowych, doprowadziła do powstania całej sieci pięknych i funkcjonalnych obiektów sportowych. Stadion Narodowy, na którym odbyła się tegoroczna gala, będzie teraz pod obserwacją – jeśli rzeczywiście stanie się narodowym centrum sportu i kultury, wieść o sportowej Polsce będzie szła w Polskę i świat.

Chciałbym, żeby nadchodzący rok nie był rokiem żadnego przełomu, a raczej rokiem kontynuacji, aby trud włożony w powstanie tych obiektów nie poszedł na marne. Będzie to też niełatwy rok – miejmy jednak nadzieję, że pieniądze unijne, które bardzo pomagały w dotychczasowych inwestycjach, znów do Polski napłyną.

prawo Paweł Białobok Prawnik, DLA Piper

JAK CHRONIĆ INTERES PODWYKONAWCÓW? Szeroko komentowane w mediach problemy finansowe wykonawców dróg ekspresowych i autostrad, które sprawiły, że wiele mniejszych firm - podwykonawców robót - stanęło na krawędzi bankructwa, zmusiły ustawodawcę do działania. W celu ochrony interesów podwykonawców została przyjęta ustawa o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych.

Mimo wskazywanych mankamentów (dotyczących głównie czasu oczekiwania na wypłatę środków), dla wielu przedsiębiorców zaangażowanych w realizację inwestycji drogowych w trybie zamówienia publicznego udzielonego przez GDDKiA, przepisy Ustawy stanowią jedyną szansę na odzyskanie należnego im wynagrodzenia.

6 Builder

debata Marek Michałowski Prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa

NOWE KIERUNKI DLA BUDOWNICTWA Wiele firm na pewno będzie szukać w tym trudnym czasie innych segmentów. Część z pewnością będzie próbować wybrać się do innych krajów, głównie wschodnich, bo na zachód nas nikt nie wpuści, chyba że jako podwykonawców. Jest to oczywiście jakaś szansa, ale trzeba sobie zdawać sprawę, że istnieją też ogromne ryzyka, które należy umieć rozpoznać. Przede wszystkim trzeba sporo zainwestować, mieć niemałe pieniądze na utworzenie za granicą bazy, na wywalczenie pierwszych kontraktów. (…) Mając to wszystko na uwadze okazuje się, że w tym momencie inwestycje drogowe to jedyne realne, w miarę dostępne pieniądze z bardzo ciężkimi, ale jednak znanymi ryzykami. Czy to scenariusz całkowicie pesymistyczny? Z jednej strony w biznesie nie warto mamić samego siebie złudzeniami – trzeba widzieć fakty jakimi są. Z drugiej strony – na pewno część firm – choć nie będzie łatwo – poradzi sobie na nowych rynkach i w nowych branżach. Poza tym zapaść nie będzie trwała wiecznie – jeśli faktycznie, jak zapowiada resort budownictwa – w 2013 r. pojawią się pierwsze przetargi na projekty już w ramach nowego unijnego budżetu, wiele firm zobaczy światło w tunelu.

budownictwo inż. Andrzej Wanat Menadżer Produktu Sto-ispo Sp. z o.o.

TYNKI CIENKOWARSTWOWE Tynki cienkowarstwowe należą dziś do najchętniej stosowanych materiałów wykończeniowych na elewacjach budynków i do aranżacji wnętrz. Powodów jest kilka: łatwa dostępność fabrycznie przygotowanych suchych mieszanek lub gotowych do użycia pastowatych mas tynkarskich. Stosunkowo nieskomplikowane i szybkie wykonawstwo. Wysoka jakość techniczna i estetyczna, trwałość uzyskiwanych powłok oraz niemal nieograniczone możliwości kształtowania faktury tynkowanych powierzchni.

Pomimo znacznego rozpowszechnienia tego rodzaju wypraw tynkarskich, w czasie ich wykonywania nadal często popełniane są istotne błędy. listopad 2012

Ty masz wiedzę i doświadczenie.

A my projekty odpowiadające Twoim kwalifikacjom.

Zgłoś się do nas!

Szukamy inżynierów, menedżerów, specjalistów IT oraz techników do realizacji różnorodnych projektów brunel.pl Brunel Polska Sp. z o.o. | Warszawa t. +48 22 222 46 80 | warszawa@brunel.net Brunel Polska Sp. z o.o. | Wrocław t. +48 71 791 22 45 | wroclaw@brunel.net Znak: 31200.01.12

komentarz

Kierunek stabilność Przez dziewięć pierwszych miesięcy 2012 roku na rynkach, na których prowadzimy działalność, dominowała duża niepewność i zachowawczość. Zbliżający się rok 2013 również niesie ze sobą szereg pytań i wyzwań związanych z niestabilną sytuacją sektora. W związku z zaistniałymi warunkami w kolejnych miesiącach, działania przedsiębiorstw z branży budowlanej powinny być ukierunkowane na optymalizację wyniku finansowego (np. redukcję kosztów) oraz pozyskiwanie nowych zleceń w perspektywicznych obszarach budownictwa. Przedsiębiorstwa powinny także podejmować decyzje w oparciu o rzetelny rachunek ekonomiczny, aby nie powielać błędów, które w wielu przypadkach doprowadziły do upadłości firm budowlanych (np. zaniżanie cen w kontraktach w celu wygrania przetargu, czy nieodpowiednia ocena ryzyka związanego z realizacją projektów budowlanych itp.).

Następnym czynnikiem, mogącym pozytywnie wpłynąć na działalność firmy budowlanej, może być skuteczne i kompleksowe zarządzanie projektami, a w szczególności aspekty związane z ryzykiem oraz zintegrowanym zarządzaniem projektem. Spójność w zarządzaniu pozwala na realizację projektów zgodnie z zaplanowanym harmonogramem i budżetem.

Kolejnym działaniem, które w dobie kryzysu i spowolnienia może przyczynić się do rozwoju, jest konsekwentne poszukiwanie nowych rozwiązań jak najlepiej zaspokajających potrzeby odbiorców. W tym zakresie mieści się innowacyjność i elastyczność strategii, wyrażająca się m.in. odpowiednią adaptacją produktów do wymagań rynków lokalnych.

Dużą rolę we wsparciu sektora budowlanego mogłoby odegrać również państwo m.in. poprzez zmianę obowiązującego prawa zamówień publicznych, stworzenie programu wspierającego rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz efektywne wykorzystywanie środków publicznych przeznaczonych na inwestycje budowlane, a w szczególności środków unijnych.

Dzięki takim działaniom będzie możliwy stabilny rozwój polskiego budownictwa, jednocześnie przyczyniający się do wzrostu gospodarczego całego kraju.

8 Builder

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

Bez wątpienia Polska potrzebuje kolejnych inwestycji budowlanych, ale według prognoz trudno liczyć na ich obfitość w najbliższm czasie. W tym kontekście z pewnością tym istotniejsza będzie jeszcze lepiej zorganizowana działalność firm. O tym, jakie jest niezbędne minimum, przypomina Andrzej Feruga, Dyrektor Zarządzający Knauf Bauprodukte.

ANDRZEJ FERUGA absolwent Wyższej Szkoły Technicznej w Düsseldorfie (Niemcy), Wydział Mechaniczny oraz Akademii Leona Koźmińskiego Executive MBA w Warszawie, z firmą Knauf związany od 1998.

Obecnie Dyrektor Zarządzający/Członek Zarządu w Knauf Bauprodukte Polska, żonaty, ma dwóch synów.

listopad 2012

www.cbs.mtp.pl tu trzeba być* 29 stycznia – 1 lutego 2013

*

n ajważniejsze wydarzenie w branży CBS Centrum Budownictwa Sportowego – Sport Rekreacja Wellness SPA – na targach Budma

ŻĄDAJ POMPY MAGNA3

MAGNA3 to więcej niż tylko pompa. Jest to pompa obiegowa, zawór dławiący i licznik energii cieplnej, wszystko w jednym – dzięki temu nie trzeba stosować dodatkowych zaworów dławiących w instalacji.

Oferując ponad 150 modeli pomp pojedynczych i podwójnych o różnych wielkościach dla instalacji grzewczych i chłodzących, gruntowych pomp ciepła i instalacji ciepłej wody, MAGNA3 stanowi naprawdę pełen typoszereg najbardziej sprawnych i łatwych w montażu pomp obiegowych na świecie.

Szereg innowacji, w tym sprawdzony w praktyce rodzaj regulacji AUTOADAPT, komunikacja bezprzewodowa, ulepszona hydraulika, technologia silnikowa Grundfos Blueflux® – wszystko to stworzono z myślą o zwiększeniu niezawodności, uproszczeniu montażu oraz zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej i rachunków płaconych za nią.

informacje

Rozwój fabryki ROCKWOOL

Na terenie fabryki ROCKWOOL w Cigacicach w ciągu najbliższego roku powstanie nowa linia produkcyjna. Inwestycja jest wyceniana na ok. 100 mln zł. Dzięki innowacyjnym technologiom, ma zwiększyć wydajność produkcji i poprawić jej jakość. Przewiduje się, że zatrudnienie zarówno przy produkcji, jak i w innych działach znajdzie ok. 100 osób – obecne zatrudnienie to ok. 1000 osób (w fabrykach w Cigacicach i Małkini).

Zawieszenie wiechy na Radom Office Park

quick-mix – historia innowacyjności

Kilka miesięcy po rozpoczęciu budowy, inwestor Centrum Słonecznego AIG/Lincoln Polska zakończył realizację stanu surowego pierwszego w Radomiu biurowca klasy A – Radom Office Park. Specyfikacja techniczna klasy A zapewnia m.in.: podwieszane sufity i podniesione podłogi, otwierane moduły okienne, system inteligentnego sterowania budynkiem (BMS) oraz klimatyzację i wentylację z możliwością indywidualnego regulowania temperatury. Biurowiec oferuje łącznie ponad 10 tys. m2 powierzchni najmu i stanowi kolejną część Centrum Słonecznego – wielofunkcyjnego projektu AIG/Lincoln Polska. Pierwszy budynek biurowy zostanie oddany do użytku na początku 2013 roku i stanie się miejscem pracy dla około 600 osób.

Firma quick-mix, część międzynarodowego koncernu Sievert Baustoffgruppe, obchodzi 15-lecie działalności w Polsce. Początkowo jako firma handlowa sprowadzała produkty z Niemiec. W 1998 r. rozpoczęła produkcję zapraw budowlanych w zakładzie w Strzelinie. Dziś ma już dwie fabryki: w Strzelinie i Rawie Mazowieckiej, w których łącznie zatrudnia 93 osoby. Największym sukcesem rynkowym jest osiągnięcie pozycji lidera na rynku zapraw do klinkieru. quick-mix może też pochwalić się doskonałą reputacją na rynku oraz zaufaniem klientów. Odbiorcy szczególnie cenią kompleksowość asortymentu quick-mix oraz jego innowacyjność. Firma kładzie też duży nacisk na edukację – szkolenia dla wykonawców i architektów oraz profesjonalne doradztwo techniczne. Oferta quick-mix to także serwis, wsparcie techniczne i nowoczesny, szybki dostęp do informacji, np. poprzez mobilne aplikacje APP. Motto firmy brzmi „Innowacyjne materiały budowlane”. Innowacyjność quickmix to produkty dopasowane do potrzeb na budowie, które rozwiązują konkretne problemy w sposób szybszy, prostszy i bardziej skuteczny, jednocześnie zapewniając najwyższą jakość prac budowlanych. Co roku w ofercie firmy pojawiają się nowe technologie i proponowane są innowacyjne rozwiązania – np. tynk Hydrocon przeznaczony do systemów ociepleń (2011), system produktów drogowych Strassenbau (2012 – patrz str. 72) czy system ociepleń budynków od wewnątrz Lobatherm MI-XI (2012).

Dni Kruszyw i Dróg Samorządowych w Sosnowcu

więcej informacji na

Fot. arch. Rockwool

15 października ALSTAL Grupa Budowlana otrzymała Kryształ Przetargów Publicznych w kategorii przedsięwzięć wspierających sport, kulturę i edukację za budowę Term Maltańskich w Poznaniu. Kryształy przyznawane są przez uznanych ekspertów najlepszym, najciekawszym, a przede wszystkim doskonale zrealizowanym pod względem prawnym zamówieniom publicznym. Ceremonia wręczenia nagród połączona była z VII Forum Przetargów Publicznych – trzydniowym szkoleniem z zakresu zamówień publicznych.

W dniach 5-6 grudnia 2012 roku w Centrum Targowo-Konferencyjnym Expo Silesia w Sosnowcu odbędzie się jedyna w Polsce impreza poświęcona branży wydobywczej i zastosowaniu kruszyw – Targi Kruszyw Naturalnych i Wtórnych Expo KRUSZYWA połączone z merytoryczną dyskusją na temat dróg samorządowych. Oferta targów skierowana jest do branży związanej z produkcją, dystrybucją i przetwarzaniem kruszyw. Goście będą mieli także okazję uczestniczenia w wielu innych wydarzeniach, które składają się na tzw. „Dni Kruszyw i Dróg Samorządowych”. W tym czasie w sosnowieckim ośrodku targowym będą miały miejsce: 4. Międzynarodowe Forum Producentów Kruszyw – organizowane przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego oraz Polski Związek Producentów Kruszyw; wystawa oraz debata poświęcona drogom samorządowym; Salon Maszyn Budowlanych, Urządzeń i Technologii dla Infrastruktury; Salon Technologii, Produkcji Wykorzystania Betonu; AGORA. www.expokruszywa.pl

12 Builder

Budownictwo w ocenie eksperta

Z podsumowania prof. Zofii Bolkowskiej wynika, że zahamowanie osiąganego wysokiego wzrostu produkcji budowlanej wynika głównie z wewnętrznych trudności firm budowlanych. Przy walce o kontrakty firmy popełniają szereg błędów – podejmują olbrzymie zadania znacznie przekraczające ich możliwości logistyczne, organizacyjne i techniczne. Wycena kontraktów była nierealna, by wygrywać w przetargach, gdzie kryterium jest najniższa cena. Zatem od drugiego kwartału 2012 roku budownictwo infrastrukturalne hamuje wzrost budownictwa. Tempo wzrostu produkcji budowlanej zmniejszało się. Pogorszyła się kondycja finansowa firm, niższe były prace realne i wzrost zatrudnienia.

listopad 2012

Fot. arch. quickmix

Fot. arch. AIG/Lincoln Polska

Fot. arch. Alstal

ALSTAL najlepszy w Przetargach Publicznych

informacje Fot. arch. PIIB

Prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski z odznaczeniem państwowym 11 października br. na Zamku Królewskim w Warszawie odbył się Nadzwyczajny Jubileuszowy Krajowy Zjazd Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, zwołany z okazji 10-lecia działalności samorządu zawodowego inżynierów budownictwa. Podczas uroczystości minister Olgierd Dziekoński wręczył zasłużonym członkom Izby ordery i odznaczenia nadane przez Prezydenta RP. Za wybitne zasługi dla rozwoju budownictwa i gospodarki narodowej Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczony został Andrzej Orczykowski, natomiast Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczono Ryszarda Trykosko oraz prof. zw. dr hab. inż. Kazimierza Szulborskiego, Przewodniczącego Rady Programowej „Buildera”. Minister wręczył również 8 Medali Złotych za Długoletnią Służbę.

Optymalizacja zużycia energii w budynkach Wprowadzenie ekologicznych rozwiązań na etapie inwestycji budowlanej pozwala na zaoszczędzenie aż 60-80% energii. Kluczowy jest dobry projekt. Aby był spójny pod względem zastosowanych rozwiązań i technologii, przejrzysty oraz racjonalny kosztowo na etapie budowy i eksploatacji, zespół, który go przygotowuje, musi posiadać odpowiednią wiedzę i doświadczenie w tego typu realizacjach. Niezmiernie ważne są projekty branżowe, szczególnie instalacyjne. - Naszym priorytetem jest efektywność energetyczna. – mówi Bartosz Marciniak Prezes Zarządu PROMAR Sp. z o.o. – Dostarczamy kompleksowe usługi w zakresie projektowania, wykonawstwa i serwisu, a także zdalnego monitoringu i zarządzania pracą instalacji grzewczych, wentylacji, klimatyzacji i automatyki”.

W zakresie instalacji elektrycznych na oszczędność pozwalają rozwiązania firmy Maybatt. Takie firmy jak DAIKIN, Klima Therm czy SPS Klima oferują rozwiązania układów ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i klimatyzacji o wysokiej sprawności energetycznej. Co nowego mają do zaproponowania w tej dziedzinie, będzie można zobaczyć na międzynarodowej konferencji poświęconej budownictwu proekologicznemu Future4Build w dniach 8-9 listopada w Warszawie.

Ponad połowa wykonawców nie zna przepisów!

Z trzeciej fali badania badania TNS Pentor Poznań „Rynek ociepleń ścian zewnętrznych w Polsce” (patronat merytoryczny: Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń) wynika, że zaledwie 47% wykonawców ocieplających ściany budynków wie, że stosowanie materiałów bez aprobaty technicznej jest niezgodne z prawem budowlanym. Zmniejsza się też liczba firm, które zawsze stosują wyroby ociepleniowe z aprobatami (z 77 do 65% w okresie od stycznia do sierpnia tego roku). Ponadto niemal jedna trzecia powierzchni ścian ocieplanych budynków nie jest objęta gwarancją producenta, ponieważ nie zastosowano na nich certyfikowanych systemów ociepleń.

REKLAMA

14 Builder

listopad 2012

Fot. arch. Baumit

18 października br. Unibep podpisał umowę na wybudowanie w formule generalnego wykonawstwa dwóch ostatnich etapów osiedla „Zielony Żoliborz”. Wartość robót to ok 111 mln. zł. Jest to kolejna umowa podpisana z warszawską spółką Zielony Żoliborz Sp. z o.o.

– tym samym Unibep stał się generalnym wykonawca całego osiedla. Planowane zakończenie inwestycji „Zielony Żoliborz etapy A i D” to listopad 2014.

SuperMercedes-Benz

Magazyn „Press” wraz z Press Service monitoring mediów opublikował wyniki badania Top Marka 2012. TVN, Polsat i Mercedes-Benz to pierwsza trójka marek, o których w minionych pięciu latach pisano w prasie najczęściej i najlepiej. W kategorii motoryzacja 2012, Mercedes-Benz zajął ogólnie trzecie miejsce i pierwsze w segmencie Premium. Głównymi kryteriami, które brano pod uwagę, były: liczba publikacji, zasięg oraz wydźwięk. Po raz pierwszy w 5. edycji badania przyznano nagrodę Marki Marek (podsumowanie ostatnich pięciu lat). Wśród dziesięciu najczęściej opisywanych marek Mercedes-Benz zajął 3. miejsce (po TVN i Polsat) i jest tym samym najmocniejszą marką motoryzacyjną w prasie.

Bosch i Buderus razem

1 października 2012 r. nastąpiło połączenie spółek Buderus Technika Grzewcza Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie Podgórnym oraz Robert Bosch Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. W wyniku połączenia wszelkie dotychczasowe prawa i obowiązki spółki Buderus Technika Grzewcza zostały przejęte przez spółkę Robert Bosch. Dane spółki po połączeniu: Nazwa spółki: Robert Bosch Sp. z o.o.; Siedziba spółki: ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa; Zarząd: Krystyna Boczkowska, Prezes Zarządu, Volker Schiek, Członek Zarządu; NIP: 526-10-27992; KRS: 0000051814; REGON: 011124535

10 września 2012 otwarto pierwszy zakład produkcji mieszanek suchych firmy Baumit na Ukrainie.

W otwarciu uczestniczyło 350 zaproszonych gości. Należący do Schmid Industrie Holding ukraiński oddział Baumit zainwestował 10 mln Euro w budowę najnowocześniejszego zakładu produkcji mieszanek suchych na Ukrainie. Produkowane są tam tynki ręczne i maszynowe wewnętrzne i zewnętrzne oraz jastrychy, kleje do płytek, zaprawy klejowoszpachlowe i mineralne tynki szlachetne. Zdolność produkcyjna fabryki sięgnie 120 000 ton rocznie.

więcej informacji na

itelligence wspiera Schneider Electric Firma Schneider Electric Energy Poland Sp. z o.o., będąca częścią grupy Schneider Electric specjalizującej się w zarządzaniu energią elektryczną, podpisała z itelligence umowę na usługi wsparcia aplikacyjnego systemu SAP ERP. Umowa Application Support obejmuje pełen zakres wykorzystywanych funkcjonalności systemu SAP: sprzedaż, logistykę, zaopatrzenie, produkcję, księgowość, środki trwałe i kontroling, a także workflow i administrację systemem. System SAP obsługiwany jest przez 130 użytkowników. - itelligence posiada liczny zespół konsultantów i świadczy pełen zakres usług wdrożeniowych i serwisowych – powiedział Marek Papała, IT Manager w Schneider Electric Energy Poland Sp. z o.o.

16 Builder

Janusz Traczyk jest wiceprezesem Ośrodka Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa PROMOCJA Sp. z o.o.

Ukończył studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej, ze specjalizacją Teoria konstrukcji. W 1978 r. uzyskał tytuł doktora nauk ekonomicznych.

Przez wiele lat był wykładowcą w Instytucie Organizacji i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej. Od 1982 r. pracował jako Ekspert Ośrodka Kosztorysowania Robót Budowlanych WACETOB. Posiada uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego ds. wycen nieruchomości. W OWEOB PROMOCJA aktywnie uczestniczy w rozwoju systemu informacji o cenach w budownictwie SEKOCENBUD. Zajmuje się szkoleniami i upowszechnianiem wiedzy na temat wyceny, rozliczania, kosztorysowania i waloryzacji robót budowlanych. Uczestniczył w wykonaniu wielu opinii i ekspertyz z tego zakresu.

Jest autorem i współautorem publikacji z zakresu kosztorysowania i rozliczania robót budowlanych.

Wienerberger z Habitat for Humanity

Fot. arch. Wienerberger

Baumit – zakład na Ukrainie

PERSONALIA

Janusz Traczyk

Fot. arch. OWEOB „Promocja”

UNIBEP kontynuuje prace na Zielonym Żoliborzu

Fot. arch. Mercedes

informacje

Wienerberger rozpoczął współpracę z Międzynarodową Organizacją Pomocy Habitat for Humanity. Jest to organizacja, która specjalizuje się w zapewnianiu bezpiecznych i tanich mieszkań osobom w trudnej sytuacji materialnej na całym świecie. Dzięki zaangażowaniu największego producenta ceramiki budowlanej na świecie, zostanie wybudowanych 155 domów dla ubogich rodzin w Rumunii i Bułgarii. Trzyletni program współpracy został zainaugurowany Big Build 2012 w miejscowości Krajowa w Rumunii – od 1 do 5 października powstało tam 5 domów. Po raz pierwszy podczas wydarzenia „Big Build” do budowy została użyta cegła ceramiczna.

listopad 2012

Ciechocinek 2012: Zaprojektuj, wybuduj... i co dalej?

Warunki stosowania i zagrożenia, wynikające ze stosowania formuły „zaprojektuj i wybuduj” w zamówieniach publicznych, były tematem tegorocznej, osiemnastej już Konferencji Naukowo – technicznej w Ciechocinku (10-12 października br.). Problematyka, wybór autorów i treść kolejnych referatów okazały się strzałem w dziesiątkę. Szczególnie w roku zakończenia i „niezakończenia” wielkich inwestycji publicznych, sprawa formuły „zaprojektuj i wybuduj” była wyjątkowo aktualna, niezależnie od strony procesu inwestycyjnego. Autorzy kolejnych referatów przedstawiali swoje uwagi, wnioski i opinie, dotyczące zarówno samej formuły „Zaprojektuj i wybuduj”, jak i praktyki jej stosowania w Polsce. Interesująca i pouczająca była możliwość oceny formuły zarówno z punktu widzenia inwestora publicznego, jak i wykonawcy inwestycji. Omawiano pułapki, pozornej łatwości formuły dla inwestora. Przedstawiano trudności, wynikające z kalkulacji kosztów inwestycji czy też negatywne konsekwencje wyboru najtańszej oferty.

Można było usłyszeć zarówno głosy negujące przesłanki stosowania formuły, np. w inwestycjach komunikacyjnych, jak i entuzjastycznie oceniające jej praktyczne efekty. Tradycyjnie, wręczono też nagrody laureatom dorocznego rankingu Biur Kosztorysowych. W roku 2012 pierwsze miejsce zajęła warszawska Angra – po raz czwarty z rzędu, po raz szósty w historii. W roku swojego 25-lecia, zarząd OWEOB Promocja Sp. z o.o. przyznał także nagrody osobom zasłużonym w historii ciechocińskiej konferencji – jej uczestnikom, autorom referatów i organizatorom.

9-10 października 2012 r. w Hotelu Windsor w Jachrance odbyły się Ogólnopolskie Dni Zintegrowanych Systemów Bezpieczeństwa Pożarowego – Schrack Seconet i Partnerzy, będące kontynuacją dotychczasowego Ogólnopolskiego Szkolenia Projektowego Schrack Seconet. Spotkanie, w którym wzięło udział 420 uczestników, miało charakter przede wszystkim szkoleniowy. Słuchacze zapoznali się z najnowszymi wytycznymi, dotyczącymi projektowania takich systemów jak: SSP, DSO, BMS, SMS, CCTV, SKD, SUG, sterowania oddymianiem i wydzieleniami pożarowymi, a także sieci strukturalnych.

Swoje referaty wygłosili m.in.: przedstawiciele Instytutu Techniki Budowlanej, najlepszych, specjalistycznych uczelni (SGSP, Politechnika Warszawska, Politechnika Wrocławska) oraz niezależni specjaliści, zajmujący się problematyką systemów bezpieczeństwa. Najważniejszym punktem imprezy była prezentacja „na żywo” procedury zadziałania wszystkich zintegrowanych systemów bezpieczeństwa podczas pożaru. Udział w dwudniowych warsztatach został potwierdzony certyfikatem, wystawionym przez Schrack Seconet Polska oraz Partnerów spotkania.

Pompy ciepła – przyszłość w Polsce

Fot. arch. PORTPC

18 października w Warszawie podczas Międzynarodowych Targów Renexpo odbył się I Kongres Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła. W spotkaniu pod hasłem „Perspektywy rozwoju pomp ciepła i ich znaczenie w budynkach energooszczędnych, pasywnych i około zero-energetycznych” udział wzięli instalatorzy, producenci, przedstawiciele świata nauki i branży instalacyjnej. Wykłady i prezentacje kompleksowo pokazały sytuację rynkową w Polsce oraz kierunki i potrzeby działań na rzecz rozwoju rynku pomp ciepła. Dużym zainteresowaniem cieszyła się tematyka badań ich efektywności w Europie oraz panel dyskusyjny z udziałem ekspertów OZE. Ważnym akcentem było przekazanie statuetek PORTPC dla dr inż. Mariana Rubika i prof. Brunona Grochala, za wyjątkowy wkład w popularyzację pomp ciepła w Polsce. Poprzez aktywne prowadzenie kampanii informacyjnej, tworzenie wytycznych o pompach ciepła, szkolenia Eucert oraz inne ważne inicjatywy stworzymy warunki do szybkiego i harmonijnego rozwoju tego rynku w Polsce. Ważne jest również to, że potrafimy skutecznie działać ponad podziałami – powiedział Paweł Lachman, prezes zarządu PORT PC.

listopad 2012

ISOVER i „Najlepszy Projekt Mieszkaniowy 2008-2011” 18 października w trakcie uroczystości, poświęconej dziesięcioleciu istnienia Polskiego Związku Firm Deweloperskich rozstrzygnięto konkurs na „Najlepszy Projekt Mieszkaniowy 2008-2011”. Wśród znamienitych gości i firm uczestniczących w uroczystości na Zamku Ujazdowskim w Warszawie nie zabrakło marki ISOVER, która aktywnie wspierała deweloperską inicjatywę. Wśród jurorów znalazł się Henryk Kwapisz, Menedżer Rozwoju Rynku ISOVER. Ogólnopolski konkurs miał wyłonić najbardziej przyjazną mieszkańcom, interesującą architektonicznie i proekologiczną inwestycję. Od rozpoczęcia konkursu w kwietniu 2012 zgłoszono kilkadziesiąt inwestycji deweloperskich z niemal wszystkich największych miast Fot. arch. ISOVER

Warsztaty bezpieczeństwa pożarowego

Fot. arch. OWEOB „Promocja”

informacje

Polski. – Jak pokazały projekty nagrodzonych laureatów, na polskim rynku mieszkaniowym funkcjonują deweloperzy angażujący się w zrównoważone budownictwo w sposób profesjonalny i odpowiedzialny – podkreślił Henryk Kwapisz. Marka ISOVER za szczególnie cenne uważa dwie kategorie. W kategorii „Zabudowa zgodna z zasadą zrównoważonego rozwoju” pierwsze miejsce zajęły ex aequo projekty: „Villa Solar” autorstwa Marvipol i „Osiedle Santorini” firmy Unidevelopment. W kategorii „Budownictwo nisko-energetyczne” przyznano wyróżnienie dla Prestige PM. Wręczył je Piotr Dauksza – Dyrektor Generalny ISOVER (na zdjęciu).

Builder 17

ludzie i firmy

Krzysztof Janczura

Prezes Zarządu Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana Sp. z o.o.

Swoboda architektury, perfekcja konstrukcji Grzegorz Przepiórka: Naszą rozmowę należałoby zacząć od rozszyfrowania nazwy Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana, pod którą kryje się kilka marek.

O jakich grupach produktowych należy myśleć w kontekście zarządzanej przez Pana spółki?

Krzysztof Janczura: Historycznie zaczynaliśmy od produktów wytwarzanych przez firmę Pfeifer Seil – und Hebetechnik GmbH i Jordahl – Deutsche Kahneisen GmbH; zatem były to produkty dla konstrukcji prefabrykowanych i monolitycznych z be-

tonu. Oferta dotyczyła specjalistycznych zamocowań eliminujących dotychczasowe wady połączeń spawanych.

Szczególną uwagę można zwrócić na systemy do transportu prefabrykatów, których głównym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa pracującym ludziom, ale również i estetyki elementu prefabrykowanego. Z czasem naszą ofertę poszerzyliśmy o konstrukcje linowe (w mostach, fasadach lub dachach).

W roku 2001 wprowadziliśmy systemy eliminacji mostków cieplnych (H-Bau)

i mostków akustycznych. Dużym wyzwaniem było wprowadzenie do technologii połączeń elementów konstrukcyjnych podkładek elastomerowych – Calenberg. To zrewolucjonizowało dotychczasowe techniki montażu i zagwarantowało konstrukcjom ich większą trwałość. W ostatnich kilku latach propagujemy system ukrytych połączeń belek i słupów. Dzisiaj to dziewięć głównych grup produktowych, gwarantujących naszym klientom pełną ofertę w zakresie połączeń i zamocowań konstrukcji żelbeto-

wych, fasad i tzw. technik komfortu.

G.P.: Jakimi cechami odznaczają się proponowane przez Państwa rozwiązania?

K.J.: Oferowane rozwiązania z wykorzystaniem wspomnianych produktów umożliwiają prostszą realizację konstrukcji budowlanej w krótkim czasie, przy zachowaniu istotnego czynnika, jakim jest jakość połączeń i gwarancja prawidłowego funkcjonowania ustroju danego obiektu.

W zakresie technik komfortu to przede wszystkim efektywniejsza możliwość realizacji

Jak Jordahl & Pfeifer świętował 15 lat działalności w Polsce

Pracownicy Jordahl & Pfeifer

Przedstawicielki fundacji „Na ratunek dzieciom z chorobą nowotworową”

18 Builder

Siedziba firmy Jordahl & Pfeifer

Przedstawiciele firmy PFEIFER Technika Linowa i Dźwigowa

Goście z Niemiec – od prawej: Willem Klop, Ludwig Endres, Eva Geitner, Andreas Anwander

Krzysztof Janczura oraz przedstawiciele firmy PEKABEX S.A. (Sławomir Połetek oraz Marcin Luber)

listopad 2012

brykacji rozwijałby się szybciej, a jego udział w budownictwie zyskałby na znaczeniu.

Podjąłem zatem decyzję, aby zbudować wspólnie z naszymi udziałowcami organizację, mogącą zrealizować postawiony cel. Te ostatnie piętnaście lat, to okres ciągłych wzrostów i ewolucji z niewielkiej grupy kilku osób do ustabilizowanego zespołu, aktywnie uczestniczącego w zmianach technologicznych na rynku budowlanym. Powoli aktywizujemy swoje działania również u naszych wschodnich partnerów, na Ukrainie, w Rosji… może wkrótce na Białorusi?

G.P.: Wejście na polski rynek w latach 90. z nowymi technologiami z pewnością wymagało pracy u podstaw w zakresie zmiany sposobu myślenia o technologiach montażu. Jak sobie z tym poradziliście?

K.J.: Polska jest wspaniałym krajem. Krajem ludzi niezwykle otwartych na sprawdzone i dobre rozwiązania techniczne. To był podstawowy atut w naszej pracy,

Partnerzy XV-lecia

listopad 2012

Fot. Jordahl & Pfeifer

Gerhard Pfeifer

Dzięki kon­ sekwentnej ­edukacji ­zmieniają się standardy, a prezentowa­ ne przez nas ­rozwiązania na stałe ­wchodzą w uznane ­zasady sztuki budowlanej.

15 lat Jordahl & Pfeifer w Polsce, to okres ciągłych wzrostów i ewolucji z niewielkiej grupy kilku osób do ustabilizowanego zespołu, aktywnie uczestniczącego w zmianach technologicznych na rynku budowlanym.

PROMOCJA

obiektów energooszczędnych, czy wręcz pasywnych. W naszej gamie produktów proponujemy rozwiązania wytłumiające drgania w zakresie ochrony pasywnej. Prezentowane przez nas hasło: „Swoboda architektury, perfekcja konstrukcji” w jednoznaczny sposób ujmuje wszystkie cechy naszych rozwiązań.

G.P.: Firma Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana powstała w październiku 1997 roku. Proszę przybliżyć jak do tego doszło oraz jak firma ewoluowała przez ostatnie 15 lat.

K.J.: Pracowałem w niemieckim przedsiębiorstwie zajmującym się produkcją i wykonawstwem obiektów z elementów prefabrykowanych. Na wstępie należy dodać, że w tamtych czasach technologia prefabrykacji w Niemczech istotnie różniła się i przewyższała technologie dostępne w naszym kraju. W 1997 roku otrzymywałem kilkukrotnie propozycje wspólnego założenia w Polsce firmy, zajmującej się dystrybucją produktów i rozwiązań dla prefabrykacji.

Potraktowałem to w pewien sposób jako misję… Szansę na wprowadzenie do kraju takich zmian technologicznych, które spowodowałyby, że dotychczasowy, siermiężny rynek prefa-

Builder 19

1. Najbardziej absurdalny przepis w polskim prawie gospodarczym Niestety można ich wymienić zbyt wiele.

2. Najgorsza cecha narodowa Polaków Brak wiary w siebie.

3. Najlepsza cecha narodowa Polaków Otwartość.

4. Najdłuższy dzień pracy Przed ważną umową.

5. Najtrudniejsza decyzja w Pana życiu

Każda jest trudna, gdy wiąże się z drugim człowiekiem.

6. Najchętniej wolny czas poświęcam na…

Przebywanie z najbliższymi.

7. Największe niespełnione marzenie z dzieciństwa Pokój na świecie.

8. Największe spełnione marzenie Miłość najbliższych.

9. Największa życiowa porażka Wszystkie są lekcją na przyszłość.

10. Największy życiowy sukces Jeszcze przede mną.

PROMOCJA

10 x naj według Krzysztofa Janczury

ludzie i firmy

20 Builder

która w pierwszym okresie (również i dzisiaj) polega na systematycznej edukacji, prezentowaniu innego spoj­ rzenia na połączenie elemen­ tu konstrukcyjnego, technikę montażu. Należało rozpo­ cząć od próby przekazu – jak konstrukcja danego obiektu pracuje, żyje w poszczegól­ nych fazach – od montażu po okres długotrwałego użytko­ wania. I to się udało. Wielu zaczęło dostrzegać proste aspekty zjawisk fizycznych, praw mechaniki budowli lub właściwości materiałów konstrukcyjnych. Czy sobie z tym poradziliśmy? Myślę, że tylko częściowo; zapewne potrzeba na to jeszcze wielu lat konsekwentnej pracy u podstaw.

G.P.: Co należy zaliczyć do najważniejszych efektów podejmowanych przez firmę działań edukacyjnych?

K.J.: Dzięki konsekwentnej edukacji w środowisku inży­ nierskim, studenckim i ści­ słej współpracy ze środowi­ skiem naukowym zmieniają się standardy, a prezentowa­ ne przez nas rozwiązania na stałe wchodzą w uznane za­ sady sztuki budowlanej. Ale najważniejszym efektem – namacalnym i widocznym – jest ewidentna poprawa jako­ ści wznoszenia konstrukcji i ich trwałości. To już widać w tych obiektach, gdzie czyn­ nie uczestniczyliśmy bezpo­ średnio (nawet jako projek­ tanci) i pośrednio – dzięki oferowanym rozwiązaniom zastosowanym przez wyko­ nawcę.

G.P.: Które z wprowadzonych na polski rynek rozwiązań zdobyły szczególne uznanie?

K.J.: Myślę, że wiele roz­ wiązań zasługuje na uwagę, ale z pewnością do sztanda­ rowych możemy zaliczyć re­ wolucje w transporcie ele­ mentów prefabrykowanych przy zastosowaniu systemu haków gwintowanych PFEI­ FER, połączenia konstrukcyj­ ne z wykorzystaniem szyn kotwiących JORDAHL, czy też technikę montażu ele­ mentów konstrukcyjnych

przy zastosowaniu podkła­ dek elastomerowych CALEN­ BERG. G.P.: Przy realizacji jakich obiektów w Polsce znalazły zastosowanie proponowane technologie? Proszę wskazać najbardziej spektakularne.

K.J.: W dziesiątkach tysię­ cy obiektów znajdziemy na­ sze rozwiązania, a do spekta­ kularnych z pewnością nale­ ży zaliczyć biurowiec Metro­ politan, wieżowiec Rondo 1, oczywiście stadiony, naj­ dłuższą kładkę drewnianą na konstrukcji linowej w Sro­ mowcach, czy mocowanie elementów ściany akustycz­ nej na obwodnicy Wrocła­ wia. Wiele jest takich obiek­ tów, w których nasze nowo­ czesne rozwiązania spraw­ dzają się i tworzą nową klasę jakości.

G.P.: Poprzez stronę www.j-p.pl można skierować pytanie do jednego z Państwa ekspertów. Na jakie wsparcie poza tym mogą liczyć klienci firmy Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana?

K.J.: Internet staje się coraz bardziej istotny we współ­ pracy z drugim człowiekiem.

Jednak najważniejszy jest kontakt personalny. Nasi klienci otrzymują wsparcie w różnej formie, począwszy od prostych rozmów telefo­ nicznych, schematycznych szkiców i rozwiązań bardzo prostych problemów, po uczestnictwo w skompliko­ wanych projektach konstruk­ cyjnych, połączonych wręcz z wprojektowaniem. W sytu­ acjach trudnych lub pionier­ skich rozwiązań bierzemy udział we wznoszeniu obiek­ tów, czy to w formie szkoleń, nadzoru, czy też czasami na­ wet poprzez konkretną usłu­ gę aplikacji rozwiązania.

G.P.: Można się domyślać, że następne 15 lat będzie okresem dalszej konsekwentnej pracy edukacyjnej w środowisku budowlanym i wprowadzania kolejnych innowacji technicznych. Jakie są konkretne zamierzenia firmy, nie tylko w tym zakresie, na kolejne miesiące, lata?

Kiedy możemy się spodziewać kolejnych nowości?

K.J.: Technologia budowla­ na nie zmienia się tak szybko jak na przykład systemy IT. Mimo to rok w rok prezentu­ jemy nowe rozwiązania. Na­ sze ośrodki pracują inten­ sywnie nad kolejnymi pro­ duktami, które znajdą zasto­ sowanie w oferowanych ob­ szarach. Myślę, że już w styczniu będziemy mieli kolejną premierę… ale skoro premiera, to wolę na razie nie podawać szczegółów. Jest jeszcze tak wiele do zrobie­ nia, że nie obawiamy się spo­ wszechnienia.

G.P.: Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana jest jedną z kilku spółek J & P na świecie.

Jak wygląda obecnie globalny potencjał Grupy?

K.J.: Jesteśmy jedną z 23 podobnych spółek na świecie należących do wspólnej Gru­ py, jakkolwiek niektóre wy­ stępują pod innymi nazwami.

Podejmujemy działania na wszystkich kontynentach, od USA po Chiny, Azję i Amery­ kę Południową. Od kilku mie­ sięcy trwa program konsoli­ dacji obrazu Grupy, który od 22 października br. prezentu­ jemy również w Polsce. To właśnie wspólne elementy nazw, logo, barwy, techniki działania. Jest to proces bazu­ jący na bogactwie doświad­ czeń poszczególnych krajów, a jednocześnie oparty na ja­ snej definicji postawionego celu. Wystarczy powiedzieć, że skonsolidowane obroty Grupy sięgają kilkuset milio­ nów euro rocznie.

G.P.: Na zakończenie, gratuluję jubileuszu! Jednocześnie zastanawiam się, czego należałoby życzyć firmie na kolejne 15 lat?

K.J.: Marzeniem na pewno jest stabilny finansowo klient, działający w stabilnym i pro­ stym ładzie gospodarczym kraju. Kraju o stabilnym wzroście gospodarczym, po­ zbawionym spekulacji finan­ sowych i oczekiwań łatwego zysku… Ale tego pragniemy z pewnością wszyscy.

G.P.: Dziękuję za rozmowę. listopad 2012

ludzie i firmy

Być bliżej klientów

Bruno Roux

Fot. arch. Lafarge

Dyrektor Zarządzający Lafarge w Polsce

Chcemy zapewnić naszym klientom nie tylko produkty, ale też kompleksowe rozwiązania.

22 Builder

Grzegorz Przepiórka: Zacznijmy od cyfr.

Czy może pan przypomnieć, jaka jest obecna pozycja rynkowa Grupy Lafarge?

Bruno Roux: Mogę przytoczyć dane za ubiegły rok. Lafarge działa w 64 krajach, zatrudnia 68 tysięcy pracowników, ma ponad 1600 zakładów produkcyjnych. Jest światowym liderem w produkcji cementu, zajmujemy też drugą pozycję, jeśli chodzi o kruszywa i czwartą w produkcji betonu.

Przychody Grupy za 2011 rok przekroczyły 15 miliardów euro.

G.P.: To solidne liczby i dlatego powstaje pytanie: dlaczego Grupa zmieniła swoje założenia strategiczne wraz z początkiem tego roku?

B.R.: Nie zmienialiśmy strategii, tylko naszą organizację. Nadal naszymi priorytetami strategicznymi jest rozwój pracowników oraz maksymalne wykorzystanie naszych aktywów i potencjału rynkowego. Jeśli chodzi o priorytety operacyjne, to najważniejsze jest bezpieczeństwo i ochrona zdrowia, rentowność i innowacyjność. Cieszy nas, że widzimy poprawę w dziedzinie bezpieczeństwa, mamy sukcesy, ale nadal pracujemy nad naszym głównym celem w tym zakresie, który określamy jako zero wypadków.

G.P.: Precyzując zatem pytanie, jakie były przyczyny zmian organizacyjnych? I co równie istotne, jak się zmieniła wasza organizacja?

B.R.: W ubiegłym roku Grupa Lafarge sprzedała w Europie swoje aktywa gipsowe skupiając się na cemencie, kruszywach i betonie. Z powodu zmian na światowych rynkach, zmieniła się też nasza organizacja. Kiedyś mieliśmy dywizje i regiony, obecnie podstawową jednostką organizacyjną są kraje. Od tego roku w Polsce jest jeden dyrektor zarządzający wszystkimi liniami produktowymi, odpowiedzialny za działania operacyjne.

Dlaczego wprowadziliśmy zmiany?

Po pierwsze, by być bliżej naszych klientów, lepiej rozumieć rynek, a po drugie, by stworzyć prostszą i bardziej skuteczną organizację. W międzynarodowych organizacjach, gdzie są oferowane różnorodne produkty, można zarządzać na dwa sposoby: albo według linii produktowych, albo

z poziomu kraju. Wszystko zależy od aktualnych priorytetów firmy. U nas zmiany organizacyjne zostały przeprowadzone w ramach całej Grupy Lafarge, we wszystkich krajach, i mamy pozytywne sygnały na ten temat od klientów i pracowników.

G.P.: Tyle na temat Grupy Lafarge, teraz skupmy się na Polsce. Jak wygląda wasza organizacja po modyfikacjach i jaki jest ogólny obraz firmy?

B.R.: Lafarge działa na rynku polskim już ponad 17 lat. Mamy ponad 60 zakładów produkcyjnych, zatrudniamy 1700 osób. Posiadamy zróżnicowane portfolio produktów i usług.

Jesteśmy jednym z liderów w produkcji cementu i kruszyw, jak też podejmujemy dużą aktywność w branży betonowej. Cieszy nas, że w ciągu ostatnich kilku lat lista naszych partnerów długofalowych bardzo się rozrosła.

Mówiąc o naszej reorganizacji, została ona już zakończona w 90%.

Przede wszystkim pracowaliśmy nad procesem integracji, nad synergiami wewnątrz naszej firmy. Założenie jest takie, by nasza organizacja była bardziej efektywna, a kompetencje pracowników wzrastały. To złożony proces, który rozpoczęliśmy z początkiem tego roku, ale mamy już sukcesy.

G.P.: Jednak wyniki firmy zawsze zależą od potencjału rynkowego. Jak pan postrzega polski rynek budowlany?

B.R.: W ciągu ostatnich kilku lat rzeczywiście rynek się świetnie rozwijał. Niestety, w tym roku obraz jest już nieco inny. Coraz mniej projektów infrastrukturalnych, mniejsze inwestycje w sektorze mieszkaniowym, trudności w uzyskiwaniu kredytów czy brak płynności finansowej powodują bankructwa firm budowlanych, nawet tych całkiem niemałych. W naszej branży obserwujemy dwucyfrowy spadek sprzedaży. Zgodnie z raportem Stowarzyszenia Producentów Cementu, sprzedaż tego materiału we wrześniu br. w porównaniu z wrześniem 2011 roku spadła o 24%. Myślę, że następny rok też będzie trudny.

G.P.: Oprócz gorszych prognoz, rynek budowlany musi się też zmierzyć z innymi trudnościami, np. ze stałym listopad 2012

wzrostem kosztów produkcji. Czy możemy się spodziewać wzrostu cen materiałów budowlanych?

B.R.: Koszty produkcji materiałów budowlanych stale rosną. Energia, paliwa, węgiel, gaz, koszty transportu – obserwujemy tu stały wzrost. Ponad 30% naszych kosztów generują koszty transportu, a wiadomo jak istotny jest transport dla naszej działalności. To naturalne, że wzrastające koszty produkcji będą musiały znaleźć odzwierciedlenie w cenach naszych produktów.

G.P.: Wróćmy na moment do lat ubiegłych.

Jak Lafarge wykorzystał okres wzrostu rynku?

B.R.: W ciągu ostatnich 3, 4 lat inwestowaliśmy w naszą działalność operacyjną, w poprawę produktywności, a także w rozwiązania służące ochronie środowiska. Zwiększaliśmy udział paliw alternatywnych w naszych cementowniach i będziemy to kontynuować.

Rozwijaliśmy również naszą działalność w branży betonu, zwiększając liczbę wytwórni. Ostatnie lata to czas budowy dużych projektów infrastrukturalnych w Polsce. Wybudowano nowe drogi, stadiony, wiele inwestycji na Euro 2012. Braliśmy udział w wielu z tych projektów i jesteśmy z tego dumni.

G.P.: Gdy mówimy o drogach, to ciekaw jestem, jakie ma Pan zdanie o drogach betonowych. Dlaczego inwestorzy powinni rozważyć budowę właśnie tego rodzaju dróg?

B.R.: Promujemy drogi betonowe, bo wiemy, że mają one bardzo dobre właściwości. Przede wszystkim są bezpieczne. Drogi betonowe są jaśniejsze, a tym samym widoczność w nocy jest dużo lepsza niż na drogach asfaltowych. Po drugie, zużywamy na nich mniej paliwa. Badania mówią, że na drogach betonowych samochód zużywa o 2-3% mniej paliwa niż na asfalcie. Ponadto beton znacznie lepiej radzi sobie w niskich temperaturach, jest bardziej stabilny i odporny na koleinowanie. Następna korzyść to niskie koszty utrzymania takich dróg, są trwalsze niż asfaltowe i potrzebują mniej napraw.

G.P.: A co w sytuacji, gdy jednak naprawa będzie konieczna? Inwestorzy boją się kosztów takiej naprawy.

B.R.: Celem drogowców powinno być budowanie dobrych dróg betonowych bez konieczności ich naprawiania. Mówi się, że na drogach betonowych jest specyficzny hałas. Rzeczywiście, kiedyś był taki problem, a powodem było niewłaściwe układanie płyt betonowych.

Ale dokonał się od tamtego czasu zdecydowany postęp technologiczny i obeclistopad 2012

nie drogi betonowe nie odbiegają w kwestii „hałasu” od dróg asfaltowych.

Zwróćmy też uwagę na proces budowania drogi betonowej. Mamy tu same korzyści, bo wszystkie materiały potrzebne do budowy są lokalne, a nie importowane. Asfalt potrzebny do budowy dróg asfaltowych jest w większości importowany, jego cena zależy od ceny ropy naftowej i jest zmienna. Przy drogach betonowych nie ma takiego problemu, bo materiały – cement czy kruszywa – pochodzą z rynku lokalnego, np. z Polski, co powoduje, że cenę można przewidzieć.

G.P.: Czy możemy porozmawiać o innowacyjności? To imponujące, że Lafarge oferuje tak dużo nowych rozwiązań budowlanych na całym świecie.

Jaki jest potencjał badawczy w Grupie?

Ile wydajecie na badania i innowacje?

B.R.: Lafarge jest światowym liderem w dziedzinie innowacyjności. Mamy największe centrum badawcze materiałów budowlanych na świecie. 250 specjalistów pracuje w centrum w Lyonie nad innowacyjnymi rozwiązaniami budowlanymi. Grupa przeznacza ponad 1% przychodów w skali roku na badania i rozwój innowacyjnych produktów, 60% z tego dotyczy rozwiązań z zakresu zrównoważonego rozwoju.

W Polsce, na przykład, jesteśmy na etapie wdrażania betonu Hydromedia, który przepuszcza wodę i jest przeznaczony do budowy na terenach podmokłych, czy powodziowych. Ten beton został wprowadzony na rynek w wielu krajach i jest naprawdę innowacyjny.

W Polsce również mamy laboratoria i centra rozwoju produktów. Pracujemy nad kompleksowymi rozwiązaniami, które posłużą do konstruowania budynków o lepszych właściwościach termicznych, akustycznych i oświetleniowych. Chcemy zapewnić naszym klientom nie tylko produkty, ale kompleksowe rozwiązania. To dotyczy również logistyki i wsparcia technologicznego. Tak się obecnie pozycjonujemy: dostawca rozwiązań, a nie produktów.

G.P.: Lafarge jest znany ze swojego zaangażowania w zrównoważony rozwój.

Jak realizujecie tę ideę?

B.R.: Zrównoważony rozwój jest jednym z naszych priorytetów, a Lafarge niedawno opublikował cele w zakresie zrównoważonego rozwoju do 2020 roku. Dotyczy to całej Grupy, ale na realizację tych założeń składa się działalność każdego kraju. Mamy jasne zobowiązania i cyfry. Zawsze na pierwszym miejscu stawiamy bezpieczeństwo i ochronę zdrowia. Pracujemy też nad uła-

twianiem ludziom budowy domów za przystępną cenę w wielu krajach świata. Wiadomo, że w dobie rozwoju dużych aglomeracji jest kłopot z zapewnieniem godnych warunków mieszkaniowych i tu jest zadanie dla firm takich jak nasza. Trzeba szukać rozwiązań budowlanych, które są innowacyjne i niedrogie. Nasze cele dotyczą też redukcji emisji CO2, większego wykorzystania paliw alternatywnych czy jeszcze lepszej współpracy ze społecznościami lokalnymi. Weźmy przykłady z Polski.

Od 1990 roku zmniejszyliśmy w Polsce emisję CO2 na tonę cementu o 50%.

Wszystkie nasze kopalnie mają plany rekultywacji, co oznacza, że po eksploatacji „zwracamy” te tereny przyrodzie.

Jesteśmy dobrym partnerem lokalnych społeczności i uczestniczymy w wielu inicjatywach, służących rozwojowi regionów, w których znajdują się nasze zakłady. Współpracujemy z organizacją pozarządową Habitat for Humanity w zakresie budowy domów dla uboższych rodzin. To tylko niektóre przykłady.

G.P.: Co jest kluczem do uzyskiwania sukcesów w zakresie bezpieczeństwa?

Słyszałem o inicjatywie zwanej VFL, czyli o tzw. wyraźnie odczuwalnym przywództwie.

Co to takiego?

B.R.: Jest kilka podstawowych czynników, które tworzą kulturę bezpieczeństwa pracy. Po pierwsze, wszyscy w organizacji powinni przeznaczać czas na sprawy bezpieczeństwa. To jest nasz priorytet i chodzi o dawanie przykładu.

Menadżerowie powinni spędzać czas ze swoimi pracownikami, rozmawiać o problemach, które dotyczą bezpieczeństwa.

To jest kultura firmy, którą trzeba budować na każdym szczeblu organizacji.

Ja też staram się spędzać dużo czasu w zakładach i rozmawiać z pracownikami o bezpieczeństwie. Po drugie, ważne są jednolite i jasne dla wszystkich standardy i procedury. Każdy z nas szkoli się regularnie w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Zachęcamy też wszystkich pracowników, by dzielili się pomysłami, które pomogą poprawić bezpieczeństwo pracy. Wierzymy, że bezpieczeństwo jest naszą wspólną wartością. To naprawdę fantastyczny sposób gromadzenia ludzi wokół wspólnego projektu. W Lafarge uważamy, że jeśli ktoś jest dobry w zakresie bezpieczeństwa, to jest też dobry w innych dziedzinach. Bezpieczeństwo to coś więcej niż sposób na ratowanie życia czy zdrowia, to także sposób na zarządzanie zespołem i projektami.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

Builder 23

Budowniczowie Polskiego Sportu 2012

Budowanie społeczeństwa sportowego Zwiedzanie Stadionu Narodowego, występ cheerleaderek, wizyta młodych piłkarzy i nagrody dla osób tworzących infrastrukturalne podstawy polskiego sportu - tak wyglądała tegoroczna Gala i Finał Konkursu Budowniczy Polskiego Sportu.

W

konkursie Budowniczy Polskiego Sportu wyróżniane są osoby, samorządy, instytucje i firmy zaangażowane w realizację obiektów sportowych i rekreacyjnych. W tym roku organizator, Polski Klub Infrastruktury Sportowej (PKIS), zaproponował ciekawą oprawę, zapraszając laureatów i gości do sali Barcelona na Stadionie Narodowym w Warszawie. Miejsce wybrano nieprzypadkowo - ze względu na tegoroczne mistrzostwa EURO 2012, tegoroczna edycja konkursu była wyjątkowa. Organizatorzy i kapituła dokonali podsumowania mistrzostw, wyróżniając uczestników procesów inwestycyjnych ze szczególnym uwzględnieniem naj-

24 Builder

większych aren sportowych i baz pobytowych realizowanych na Mistrzostwa Europy w 2012 roku.

Stadion, cheerleaderki i goście honorowi

Spotkanie rozpoczęło się w samo południe od zwiedzenia Stadionu – można było zapoznać się na żywo z najciekawszymi rozwiązaniami technologicznymi zastosowanymi na arenie EURO 2012.

Sportową atmosferę podtrzymał zespół cheerleaderek z Grupy Hassao, które brawurowym występem przypomniały gościom niedawne emocje związane z mistrzostwami. Część oficjalną poprowadziły tradycyjnie już Danuta Burzyńska, Redaktor Naczelna miesięcznika „Builder”, Członek założy-

ciel PKIS i Przewodnicząca komisji weryfikacyjnej konkursu oraz Magda Nabiałek, PR Manager PKIS. Klub reprezentowali Prezes Marek Zdziebłowski i Wiceprezes Rafał Pierzyński. Wśród go-

ści honorowych znaleźli się Michał Wrzosek – Prezes Zarządu PERI Polska, Sponsora Generalnego Gali; Wiktor Piwkowski - Sekretarz Generalny PZiTB; Alekandra Plucińska – Dyrektor Departamentu Infrastruktury Sportowej w MSiT, Jerzy Grochul-

Michał Wrzosek Prezes Zarządu PERI Polska Sp. z o.o., Sponsor Generalny Gali Obiekty sportowe nie istnieją przecież same dla siebie – istotna jest kadra, zarządzanie, cały duch sportowy, wychowanie młodzieży, nauka życia. listopad 2012

Ważnym punktem w programie było zwiedzanie Stadionu Narodowego

ski – Prezes SARP oraz Robet Korzeniowski – propagator przedsięwzięć sportowych, czterokrotny mistrz olimpijski, trzykrotny mistrz świata w chodzie na 50 km oraz dwukrotny mistrz Europy.

Robert Korzeniowski – reprezentant polskich olimpijczyków W uroczystości wzięło udział ponad 200 osób

listopad 2012

Od lewej: Marek Zdziebłowski, Rafał Pierzyński, Robert Wojtaś, Aleksandra Plucińska

Budujemy sport, nie tylko infrastrukturę

Takie myślenie zdominowało wypowiedzi gospodarzy i gości honorowych. PKIS chce wyrazić uznanie i szacunek dla tych, którzy po raz kolejny przyłączają się do budowy sportowej Polski - mówił Marek Zdziebłowski. Prezes podkreślił, że Stadion Narodowy stanie się obiektem symbolicznym dla rozwoju sportu w Polsce, jeśli będą się na nim regularnie odbywały imprezy sportowe. Rafał Pierzyński przy-

Myślenicka drużyna – mistrzowie meczu kwalifikacyjnego w turnieju „orlików”

Galę prowadziły: Danuta Burzyńska, Redaktor Naczelna miesięcznika „Builder” i Magda Nabiałek, PR Manager PKIS

Builder 25

Budowniczowie Polskiego Sportu 2012 1. Jerzy Bocheński, Zastępca Dyrektora Departamentu Spraw Społecznych, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 2. Joanna Eismond, Dyrektor Departamentu Infrastruktury Społecznej Województwa Lubuskiego 3. Jacek Krupa, Członek Zarządu Województwa Małopolskiego 4. Anna Kowalska, Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego 5. Alicja Rutecka, Dyrektor Departamentu Sportu Województwa Warmińsko-Mazurskiego

1

2

3

4

7

8

9

10

13

14

15

16

19

20

21

22

25

26

27

28

31

32

33

34

37

38

39

40

43

44

45

46

49

50

51

52

6. Przemysław Włosek, Dyrektor Generalny i Sekretarz Województwa Zachodniopomorskiego 7. Robert Wojtaś, Prezes Zarządu Narodowego Centrum Sportu Sp. z o.o.

8. Jens Stark, Dyrektor Max Boegl Polska Sp. z o.o.

9. Piotr Grzymowicz, Prezydent Olsztyna 10. Janusz Krygier, Prezes Zarządu „Aquapark Kalisz”, Daniel Sztandera, Wiceprezydent Kalisza (na zdjęciu) i Piotr Szczepaniak, Przewodniczący Rady Nadzorczej Spółki „Aquapark Kalisz” 11. Tadeusz Goc, Burmistrz Strzelec Opolskich 12. Mieczysław Rączka, Wójt Gminy Wilkowice 13. Józef Milan Modła, Prezes Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Hawrań” 14. Jerzy Socha, Wójt Gminy Konopiska 15. Jan Owsiak, Burmistrz Gminy Świdwin 16. Marek Bartoszewski, Przewodniczący Rady Miejskiej Rzgowa 17. Janusz Klag, Wójt Gminy Łącko 18. Marek Stępa, Wiceprezydent Gdyni 19. Roman Maternik, Burmistrz Gminy Opalenica 20. Urszula Filipowicz, Zastępca Dyrektora ZIS w Krakowie ds. Infrastruktury Imprez Sportowych 21. Jerzy Wolski, Zastępca Prezydenta Kołobrzegu 22. Artur Niewęgłowski, Szef Działu Inwestycji (na zdjęciu); Maciej Dąbrowski, kierownik Ośrodka Polonia w Warszawie 23. Stanisław Dubrow, Dyrektor Generalny Centrum Kongresowego Hotel Warszawianka 24. Zbigniew Walczak, Wójt Gminy Gniewino 25. Bernard Stawiarski, Wójt Gminy Chełmiec 26. Grzegorz Rusiecki, Zastępca Prezydenta Leszna 27. Marceli Piekarek, Wójt Gminy Moszczenica 28. Mieczysław Kęsek, Dyrektor Urzędu Miasta i Gminy Myślenice 29. Franciszek Październik, Burmistrz Miasta i Gminy Oławy 30. Stanisław Sienko, Zastępca Prezydenta Rzeszowa 31. Bogdan Jaroszewicz, Zastępca Prezydenta Szczecina 32. Wiesław Sawicki, Burmistrz Strzelec Krajeńskich 33. Tadeusz Czajka, Wójt Gminy Tarnowo Podgórne 34. Józef Fedan, Wójt Gminy Trzebownisko 35. Henryk Sułuja, Burmistrz Gminy Ustrzyki Dolne 36. Marian Jerzy Ryznar, Wójt Gminy Wiązownica 37. Kazimierz Kaczmarek, Wójt Gminy Wielka Nieszawka 38, 39. Grzegorz Wojciul i Michał Wojciul, Wiceprezesi Zarządu firmy Anchem 40. Piotr Wysocki, Kierownik Działu Sprzedaży firmy Lindner Polska 41. Zbigniew Danielczyk, Prezes Zarządu (na zdjęciu) i Leszek Sawicki, Udziałowiec firmy n-ICE 42. Paweł Olewiński, Wiceprezes Zarządu, Dyrektor Marketingu w firmie Novol 43. Jacek Klimek, Dyrektor Zarządzający w firmie Panorama II 44. Jarosław Muczek, Dyrektor Marketingu (na zdjęciu) i Maciej Sawicki, Koordynator Projektu Stadion Narodowy w firmie Basf Polska 45. Roberto Mogentale, wspólnik w firmie Euro Team Trader 46. Czesław Nierzwicki, Dyrektor Handlowy Górażdże Cement 47. Krzysztof Baran, Dyrektor ds. rozwoju i komunikacji marki Kreisel 48. Rafał Kur, Dyrektor Oddziału realizującego w Olsztynie Wodne Centrum Rekreacyjno-Sportowe Aquasfera, Mostostal Warszawa S.A. 49. Krzysztof Chmielewski, Regionalny Menedżer Sprzedaży ISOVER 50. Arkadiusz Foerster, PR Menedżer Selena SA 51. Andrzej Pietrasik, Burmistrz Miasta Płońsk 52. Marek Długozima, Burmistrz Gminy Trzebnica 53. Kazimierz Janik, Wójt Gminy Zgorzelec 54. Krzysztof Głębowski, Dyrektor Generalny ALSTAL Grupa Budowlana

26 Builder

listopad 2012

O BUDOWIE POLSKIEJ INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ Aleksandra Plucińska 5

6

11

12

17

18

23

24

Dyrektor Departamentu Infrastruktury Sportowej w Ministerstwie Sportu i Turystyki

W imieniu Ministra Sportu i Turystyki oraz własnym dziękuję za urzeczywistnianie wielkich celów. Aktywność laureatów wpisuje się w cele programowe realizowane przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Rozwój infrastruktury sportowej w Polsce należy do priorytetowych działań ministerstwa, ujętych w Strategii Rozwoju Sportu do 2015 roku. Naszym celem jest zmniejszenie dystansu, który dzieli Polskę od krajów europejskich – problem ten dotyczy szczególnie stadionów piłkarskich, pełnowymiarowych basenów pływackich i ogólnodostępnych obiektów rekreacyjnych. Rozwój infrastruktury warunkuje przyszłe sukcesy polskich sportowców na arenach światowych. Bez nowoczesnych obiektów nie byłaby możliwa organizacja imprez sportowych o zasięgu międzynarodowym. Budowanie nowoczesnego i bezpiecznego zaplecza sportowego przyczynia się do rozpowszechniania kultury fizycznej wśród jak największej liczby obywateli. Dostęp do infrastruktury sportowej to zdrowe i aktywne społeczeństwo europejskie. Wyrażam najwyższe słowa uznania dla zwycięzców tegorocznej edycji i życzę niesłabnącego zapału.

dr inż. arch. Jerzy Grochulski

Prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich

Niedawno usłyszałem wypowiedź pani minister sportu, że po umiarkowanych sukcesach naszych sportowców na arenie międzynarodowej w tym roku, trzeba będzie budować od podstaw bazę, która da nadzieję, że w perspektywie 8 lat będziemy z dumą mówić o sukcesach. Pomyślałem wtedy, że pani minister się myli – bo przecież są w kraju ludzie, którzy tę inicjatywę już podjęli i realizują ją z wielkim sukcesem. Coraz liczniejsze obiekty sportowe są bowiem emanacją pewnego entuzjazmu, niezbędnego do tego, by powstawały warunki do jednoczenia ludzi wokół idei budowania społeczeństwa obywatelskiego. Laureaci, działając na rzecz budowy infrastruktury sportowej, przyczyniają się do wprowadzania tej idei w czyn.

Wiktor Piwkowski 29

30

35

36

41

42

Sekretarz Generalny PZiTB

Widząc, jak wiele gmin uczestniczy w programie „budujemy Sportową Polskę” zrozumiałem, że stało się coś niezwykłego – powstał wielki wir, który ideę sportowej Polski będzie pchał do przodu. Ten ruch powstał w istocie niewspierany przez nikogo i to jest wartość, gdyż nie wielkość obiektów sportowych się liczy, ale ich ilość. Wracam myślą do czasów mojego dzieciństwa, które spędziłem w Ostródzie. Były to ziemie odzyskane, gdzie w każdej szkole była sala sportowa, były baseny, bieżnie, korty tenisowe – i młodzież mojego pokolenia miała fantastyczny start. Dość wspomnieć, że z Ostródy pochodził wielki polski sportowiec Zdzisław Krzyszkowiak. Myślę więc, że źródłem sukcesu jest sport masowy – a ten nie wystartuje bez wielkiej bazy obiektów. Uczestnicząc w budowie wszystkich stadionów w Polsce i na Ukrainie mogę śmiało powiedzieć, że to nie są już obiekty – to są wielkie, skomplikowane machiny, w których elektronika i zdobycze technologiczne mają swoje istotne miejsce. Ale stadiony zmieniają też kulturę sportu, samym swoim majestatem wymagając cywilizowanych zachowań. Kordony policji nie opanowałyby chuliganów, gdyby nie to środowisko.

Robert Korzeniowski

propagator przedsięwzięć sportowych, wielokrotny mistrz olimpijski, mistrz Europy i świata w chodzie sportowym

47

48

53

54

listopad 2012

Mówi się wiele o roli, jaką Stadion Narodowy i inne obiekty odegrają w procesach kulturotwórczych. Ja przyjrzałem się bazie sportowej, która powstała w regionie, z którego pochodzę – na Podkarpaciu i uważam, że to kapitalna klamra.

Mówiąc o Stadionie, odnosimy się do obiektu o skali światowej, który budzi podziw milionów Polaków, ale te miliony Polaków to w swoich gminach i miejscowościach posyłają dzieci do szkół z coraz lepszą bazą sportową i mogą korzystać z obiektów o standardzie europejskim. Życzę wszystkim, by w trudnych czasach spowolnienia gospodarczego nie zabrakło nam zapału do budowy obiektów, które będą nie tylko murami, ale przede wszystkim usługami świadczonymi ludziom przez ludzi. Sportowcy i wszyscy ludzie, którzy podejmują sportowe wyzwania, jak choćby udział w Maratonie Warszawskim, głosują tym samym za zdrowym, sportowym trybem życia. Zwracam na to uwagę samorządów, bo to nie tylko przyszli wyborcy, ale i obywatele, o których trzeba się troszczyć.

Builder 27

Budowniczowie Polskiego Sportu 2012 PROMOTOR INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ • Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego i marszałek Rafał Jurkowlaniec; • Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego i marszałek Elżbieta Polak; • Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego i marszałek Marek Sowa; • Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego i marszałek Mirosław Karapyta; • Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i marszałek Adam Matusiewicz; • Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego i marszałek Jacek Protas; • Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego i marszałek Olgierd Geblewicz.

SPORTOWY OBIEKT ROKU 2012 • Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie Narodowe Centrum Sportu Sp. z o.o., Prezes Zarządu Robert Wojtaś; • Stadion Miejski we Wrocławiu Max Bögl Polska Sp. z o.o., Dyrektor Jens Stark; • „Aquasfera” Wodne Centrum Rekreacyjno-Sportowe w Olsztynie Gmina Olsztyn, Prezydent Piotr Grzymowicz; • Kaliski Park Wodny „Aquapark Kalisz” Sp. z o.o., Prezes Zarządu Janusz Krygier, Janusz Pęcherz Prezydent Miasta Kalisza; • Centrum Rekreacji Wodnej i Sportu „Strzelec” w Strzelcach Opolskich Burmistrz Strzelec Opolskich Tadeusz Goc; • Trasy do narciarstwa biegowego w partiach szczytowych Magurki Wilkowickiej Gmina Wilkowice, Wójt Gminy Mieczysław Rączka; • Stacja Narciarska Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Hawrań” Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Hawrań” Spółka z o.o. w Jurgowie Prezes Józef Milan Modła; • Gminna Hala Sportowa w Konopiskach Gmina Konopiska, Wójt Gminy Jerzy Socha; • Sala gimnastyczna przy Szkole Podstawowej nr 1 w Świdwinie Gmina Miejska Świdwin, Burmistrz Jan Owsiak; • Hala Sportowa w Rzgowie Gmina Rzgów, Burmistrz Jan Mielczarek; • Hala Widowiskowo-Sportowa w Łącku Gmina Łącko, Wójt Gminy Janusz Klag.

SPORTOWY OBIEKT ROKU 2012 Ośrodek Treningowy EURO 2012 • Stadion Miejski w Gdyni Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji, Marek Łuczyk, Dyrektor GOSiR, (Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek); • Stadion Miejski im. Jana Wojdy w Opalenicy Gmina Opalenica, Burmistrz Roman Maternik; • Stadion Miejski im. Henryka Reymana w Krakowie • Stadion Miejski CRACOVIA w Krakowie, Stadion Miejski Hutnik Kraków Gmina Miejska Kraków/ Zarząd Infrastruktury Sportowej, Dyrektor Krzysztof Kowal; • Miejski Stadion Piłkarski im. Sebastiana Karpiniuka w Kołobrzegu Gmina Miasto Kołobrzeg, Prezydent Miasta Janusz Gromek; • Ośrodek Polonia w Warszawie Warszawski Ośrodek Sportu i Rekreacji, Dyrektor Janusz Kopaniak;

Centrum Pobytowe EURO 2012 Na Medal • Hotel Warszawianka Centrum Kongresowe Dyrektor Generalny Stanisław Dubrow.

• Gmina Gniewino Wójt Zbigniew Walczak.

28 Builder

bliżył program "budujemy Sportową Polskę", w ramach którego przeprowadzany jest konkurs. - Chcemy chwalić i promować tych włodarzy gmin, miast i wsi, którzy umiejętnie budują sportową Polskę, czyli dają wszystkim szanse i możliwości bezpiecznego uprawiania spor-

Czesław Nierzwicki, Dyrektor Handlowy Górażdże Cement S.A. Jesteśmy dumni z tego, że z hasłem "Gramy dla Polski" uczestniczymy w budowie wielu wspaniałych obiektów. tu - mówił. - Mam nadzieję, że wiele osób widzi pojęcie obiektu sportowego szerzej - w kontekście budowania charakterów, budowania społeczeństwa – podkreślał Michał Wrzosek. Aleksandra Plucińska odczytała list ministra Grzegorza Karpińskiego. - Budowanie nowoczesnego i bezpiecznego zaplecza sportowego przyczynia się do rozpowszechniania kultury fizycznej wśród jak największej liczby obywateli - podkreślał w swym liście minister. - Obiekty sportowe są emanacją entuzjazmu, niezbędnego do tego, by w kraju powstawały warunki do jednoczenia wokół idei budowania społeczeństwa obywatelskiego - mówił Jerzy Grochulski. - Stadiony zmieniają też kulturę sportu, samym swoim majestatem wymagając cywilizowanych zachowań – wtórował mu Wiktor Piwkowski. - Zaczynałem moją przygodę sportową na stadionie Siarki Tarnobrzeg – wspominał Robert Korzeniowski. -Dziś nie mógłby mi już zaoferować takich warunków, bo nie ma tam żużlowej bieżni. Nie ma tam w ogóle żadnej bieżni, co jest dowodem na to, jak wiele jest jesz-

cze do zrobienia. Z perspektywy Stadionu Narodowego widzę, że w czasie mojej kariery sportowej polska infrastruktura sportowa przeszła drogę jak z Jarmarku Europa do Europy.

Marszałkowie na podium

W sposób szczególny nagrodzone zostały w tym roku województwa i ich marszałkowie za działania w kierunku rozbudowy infrastruktury sportowej i rekreacyjnej w regionach, ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania bazy pod kątem EURO 2012. Siedem województw otrzymało tytuł PROMOTORA INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ.

Ciekawe inwestycje

W tegorocznej edycji komisja zwróciła szczególną uwagę na inwestycje zrealizowane przy współudziale środków z Unii Europejskiej.

W tej wyjątkowej edycji nacisk położono na inwestycje zrealizowane na EURO 2012, zarówno duże areny sportowe, jak i zaplecza, centra pobytowe, obiekty sportowo-rekreacyjne, bazy noclegowe itp. Wybranym obiek-

Jan Owsiak, Burmistrz Gminy Świdwin Nie robimy łaski wyborcom – budujemy obiekty sportowe, bo po prostu są one potrzebne. tom nadano tytuł SPORTOWY OBIEKT ROKU. Wyjątkowo w tym roku nagrodzono obiekty w dwóch dodatkowych kategoriach: Ośrodki Treningowe EURO 2012 oraz Centra Pobytowe EURO 2012. 20 gmin otrzymało tytuł INWESTOR NA MEDAL. Warto wspomnieć, że wyróżnienie dla gminy Mylistopad 2012

NA SPORTOWO W WOJEWÓDZTWACH Jerzy Bocheński Tadeusz Czajka, Wójt Gminy Tarnowo Podgórne To mieszkańcy gminy wskazali w ankiecie, że obiekty sportoworekreacyjne mają bardzo wysoki priorytet. ślenice odebrał zamiast włodarzy miasta kapitan drużyny miejskiej, która właśnie weszła do ćwierćfinału turnieju „orlików”. „Przyszła reprezentacja Polski” otrzymała pamiątki od firm Novol i Sopro.

W tym roku uhonorowano też pięć FIRM na MEDAL oraz wręczono 13 brązowych i jedną srebrną statuetkę Budowniczy Polskiego Sportu.

Na szczególne wyróżnienie zasłużył burmistrz Płońska Andrzej Pietrasik, za służbę oddaną miastu i gminie oraz owocną działalność na rzecz rozwoju bazy sportowej i rekreacyjnej. Za całokształt działalności wyróżniono też Kazimierza Janika, wójta Zgorzelca. Dostrzeżono jego osobiste zaangażowanie w sprawy społeczności lokalnej i rozwój infrastruktury gminnej, szczególnie najnowszą realizację pełnowymiarowego, krytego lodowiska. Jedyna srebrna statuetka Budowniczego trafiła do firmy Alstal.

Zastępca Dyrektora Departamentu Spraw Społecznych, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Województwo dolnośląskie nie poprzestanie na dotychczasowych obiektach. Już przygotowaliśmy nowe programy, które będziemy wprowadzać.

Wystąpiliśmy do samorządów o udział w programie „Dolny Śląsk dla Królowej” i myślę, że uda nam się stworzyć boiska lekkoatletyczne.

Joanna Eismond

Dyrektor Departamentu Infrastruktury Społecznej Województwa Lubuskiego

Samorząd województwa lubuskiego stara się robić jak najwięcej dla budowy infrastruktury sportowej. Oprócz programów rządowych, od dwóch lat realizujemy autorski program „Sportowe Lubuskie na Lato”, dzięki któremu powstało ok. 60 boisk do siatkówki plażowej, zarówno w dużych miastach, jak i w najmniejszych miejscowościach. Planujemy kontynuację tego programu i wdrażanie kolejnych.

Jacek Krupa Członek Zarządu Województwa Małopolskiego

195 „orlików”, 194 obiekty wybudowane ze środków Małopolskiego RPO i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, 330 obiektów wybudowanych ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, czyli ponad 720 obiektów przez cztery lata. To już było. Co będzie? Kraków 2022 – Olimpiada Zimowa w Małopolsce. Rozpoczynamy bardzo intensywne prace nad tym projektem - mamy bardzo mocny komitet, wierzymy, że tym razem nam się uda. Będzie co budować!

Janusz Kamiński Doradca Marszałka Województwa Opolskiego

Wiesław Sawicki, Burmistrz Strzelec Krajeńskich Budujemy, bo jest dla kogo – niech nasi mistrzowie mają szansę prezentować się na arenach międzynarodowych. listopad 2012

Co prawda nie mamy stadionów międzynarodowych, ale na nasze możliwości rozwijamy i budujemy najrozmaitsze ośrodki – baseny, boiska, „orliki”, które służą społeczeństwu. Na tę skalę i na te możliwości, które mamy, robimy i będziemy robić, co w naszej mocy.

Anna Kowalska Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego

Zbudowaliśmy szereg obiektów sportowych, realizowaliśmy wspólnie z samorządami lokalnymi autorski program „Bezpieczne boiska Podkarpacia”. Skorzystały z niego niemal wszystkie zainteresowane samorządy. Przed nami Olimpiada Zimowa dla młodzieży i dwa wielkie zadania – Wojewódzkie Centrum Sportów Lekkoatletycznych w Rzeszowie i Centrum Sportów Zimowych w Ustrzykach.

Alicja Rutecka

Dyrektor Departamentu Sportu Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Cieszymy się z inwestycji, które mają znaczenie krajowe, np. nasza piękna, olsztyńska Aquasfera z 50-metrowym basenem, jak i z mniejszych inwestycji dla społeczności lokalnych. Takie obiekty będą nadal powstawały, by odbywały się na nich wartościowe imprezy, ale też po to, by aktywizować sportowo mieszkańców naszego regionu.

Przemysław Włosek

Dyrektor Generalny i Sekretarz Województwa Zachodnio-Pomorskiego

Inwestujemy przede wszystkim w jakość życia i ta idea przyświeca nam też przy budowie infrastruktury sportowej. Nagroda „Promotor Infrastruktury Sportowej” pokazuje, że obraliśmy słuszny kierunek.

Leszek Ruszczyk Wicemarszałek Województwa Mazowieckiego

Mazowsze było chyba największym placem budowy w tym roku – zakończyliśmy nie tylko Stadion Narodowy, ale i szereg obiektów realizowanych przez samorządy.

Konkurs PKIS jest świetną okazją dla pokazania innym samorządom ścieżki, dzięki której możemy budować silne i zdrowe społeczeństwo. Pokazuje, że warto choćby walczyć o pieniądze unijne, bez których nie byłoby nas stać na budowę tych obiektów.

Budowniczowie Polskiego Sportu 2012 INWESTOR NA MEDAL • Gmina Chełmiec, Wójt Gminy Bernard Stawiarski • Gmina Konopiska, Wójt Gminy Jerzy Socha • Miasto Leszno, Prezydent Miasta Tomasz Malepszy • Gmina Łącko, Wójt Gminy Janusz Klag • Gmina Moszczenica, Wójt Gminy Marceli Piekarek • Miasto i Gmina Myślenice, Burmistrz Maciej Ostrowski • Gmina Miasto Olsztyn, Prezydent Miasta Piotr Grzymowicz • Gmina Miasta Oława, Burmistrz Franciszek Październik • Gmina Miasto Rzeszów, Prezydent Miasta Tadeusz Ferenc • Gmina Rzgów, Burmistrz Jan Mielczarek • Gmina Miasto Szczecin, Prezydent Miasta Piotr Krzystek • Gmina Sokołów Małopolski, Burmistrz Andrzej Ożóg • Gmina Strzelce Krajeńskie, Burmistrz Wiesław Sawicki • Gmina Miejska Świdwin, Burmistrz Jan Owsiak • Gmina Tarnowo Podgórne, Wójt Gminy Tadeusz Czajka • Gmina Trzebownisko, Wójt Gminy Józef Fedan • Gmina Ustrzyki Dolne, Burmistrz Henryk Sułuja • Gmina Wiązownica, Wójt Marian Jerzy Ryznar • Gmina Wilkowice, Wójt Gminy Mieczysław Rączka • Gmina Wielka Nieszawka, Wójt Kazimierz Kaczmarek

FIRMA NA MEDAL • P.P.H.U ANCHEM Zbigniew Wojciul Właściciel Zbigniew Wojciul

Część oficjalną zakończyło krótkie wystąpienie członka komisji weryfikacyjnej konkursu, profesora Leonarda Runkiewicza. Znany wykładowca i rzeczoznawca budowlany podkreślił w swym wystąpieniu, że obiekt sportowy musi być nie tylko piękny i funkcjonalny, ale i trwały.

Po części oficjalnej odbył się bankiet z widokiem na dach Stadionu Narodowego.

Partnerzy i przyjaciele konkursu

Przypomnijmy, że konkurs odbywa się w ramach programu "budujemy Sportową Polskę" pod patronatem Business Centre Club, Polskiego Komitetu Olimpijskiego, Związku Miast Polskich, Związku Województw RP, Unii Metropolii Polskich, SARP, Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego, Polskiego

Marian Jerzy Ryznar, Wójt Gminy Wiązownica To Robert Korzeniowski przebiegł przez naszą gminę jak burza i wywołał sportową burzę, której wynikiem są 4 „orliki”.

Związku Piłki Nożnej, Polskiego Związku Golfa, Polskiego Związku Kajakowego, Polskiego Związku Piłki Siatkowej, Polskiego Związku Zapaśniczego, Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego "Teraz Polska" oraz pod patronatem i przy współpracy marszałków województw.

Joanna Ryńska Zdjęcia Ryszard Baranowski

KONKURS ORGANIZOWANY JEST W RAMACH PROGRAMU

• Lindner Polska Sp. z o.o.

Prezes Zarządu Piotr Ofrecht

ORGANIZATOR

• n-ICE Group Sp. z o.o.

Prezes Zarządu Zbigniew Danielczyk • NOVOL Sp. z o.o.

Prezes Zarządu Piotr Nowakowski i Piotr Olewiński Wiceprezes Zarządu, Dyrektor Marketingu • Panorama II Sp. z o.o.

Dyrektor Zarządzający Jacek Klimek (Właściciele: Karol Zalewski- Biziuk i Tomasz Zabłocki)

PATRONAT HONOROWY

BUDOWNICZY POLSKIEGO SPORTU STATUETKA SREBRNA • ALSTAL Grupa Budowlana Sp. z o.o. Sp. k.

Prezes Zarządu Alojzy Szczupak STATUETKI BRĄZOWE • BASF Polska Sp. z o.o., Prezes Zarządu dr Dirk Elvermann • Euro Team Trader Sp. z o.o., Wspólnik Roberto Mogentale • Górażdże Cement S.A., Prezes Zarządu Andrzej Balcerek • KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o., Prezes Zarządu Szczepan Gawłowski • Max Bögl Polska Sp. z o.o., Dyrektor Jens Stark • MOSTOSTAL WARSZAWA S.A., Prezes Zarządu Marek Józefiak • Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o.

Dyrektor Generalny ISOVER Piotr Dauksza • Selena S.A., Prezes Zarządu Andrzej Ulfig • Gmina Gniewino, Wójt Zbigniew Walczak • Gmina Miasto Płońsk, Burmistrz Andrzej Pietrasik oraz Miejskie Centrum Sportu i Rekreacji i Dyrektor Waldemar Kunicki • Gmina Trzebnica, Burmistrz Marek Długozima • Gmina Zgorzelec, Wójt Gminy Kazimierz Janik

30 Builder

PATRONAT HONOROWY MARSZAŁKOWIE WOJEWÓDZTW

SPONSOR GENERALNY

PATRONAT MEDIALNY

Builder listopad 2012

V edycja konkursu o statuetkę TopBuilder za najlepsze, innowacyjne produkty budowlane i produkty IT dla budownictwa w 2012 roku Gala finałowa: 17 stycznia 2013 r.

Pałac Lubomirskich – siedziba BCC, Warszawa

Zgłoś swój produkt!

Informacje i zgłoszenia: firmy budowlane: 22 853 06 87, biuro@pwbmedia.pl firmy z branży IT dla budownictwa: Wioletta Domeradzka, 22 853 06 87 wew. 124, domeradzka@pwbmedia.pl

ludzie i firmy

Jak budować,

Zdjęcia archiwum CEMEX Polska Sp. z o.o

to tylko z dobrą chemią

Sławomir Chłądzyński Kierownik Produktu – Chemia Budowlana CEMEX Polska Sp. z o.o.

Postawiliśmy na jakość, bo jest to naturalna kontynuacja naszej dotychczasowej strategii z podstawowego obszaru działalności.

32 Builder

Justyna Sobiecka: W tym roku CEMEX znacząco rozszerzył swoją ofertę chemii budowlanej. Jakie produkty zostały przygotowane dla klientów?

Sławomir Chłądzyński: W zeszłym roku firma CEMEX Polska rozszerzyła asortyment sprzedaży o produkty chemii budowlanej.

Była to odpowiedź na oczekiwanie naszych klientów dotycząca dostarczania kompleksowych rozwiązań oraz obiecujące perspektywy rozwoju rynku chemii budowlanej w Polsce. Oferta chemii budowlanej CEMEX Polska zawarta została w sześciu grupach produktowych: zaprawy murarskie, tynki, posadzki, kleje do ociepleń, kleje do płytek i grunty. W bieżącym roku CEMEX Polska poszerzył swój asortyment, proponując komplementarną ofertę dla klientów. Nowe produkty stanowią uzupełnienie dotychczas istniejących kategorii. Wśród zapraw murarskich wprowadziliśmy innowacyjne zaprawy do klinkieru NANOTrass.

J.S.: Na czym polega innowacyjność receptury zapraw do klinkieru NANOTrass?

S.Ch.: Dodaliśmy dwa składniki, nawzajem się uzupełniające: cząsteczki aktywnej krzemionki o wymiarach nanometrycznych oraz trass reński. Nanocząsteczki wysoce aktywnej krzemionki z powodu swoich bardzo małych wymiarów i dzięki szklistej budowie reagują już w pierwszym dniu po zmieszaniu cementu z wo-

dą. Ta szybka reakcja ogranicza tendencję do powstawania przebarwień spoiny murarskiej w wyniku stosowania nadmiernych ilości wody zarobowej do wymieszania zaprawy oraz niewłaściwego profilowania spoiny w murze (na mokro).

Działanie trassu w zaprawie ma taki sam charakter jak w przypadku nanocząsteczek krzemionki, ale proces ten rozpoczyna się dopiero po kilku dniach od zmieszania spoiwa zawierającego trass z wodą. Powstaje wtedy zbity żel, który pozwala na powolne, lecz skuteczne kształtowanie szczelnej mikrostruktury zaprawy. Trass doszczelnia zatem mikrostrukturę w późniejszym etapie hydratacji. Ta powolna, lecz stale postępująca reakcja powoduje, że wytrzymałość zaprawy i jej trwałość stale wzrasta, nawet po wielu miesiącach od jej rozrobienia z wodą.

J.S.: Jakie zalety mają wprowadzone na rynek innowacyjne zaprawy do klinkieru?

S.Ch.: Dzięki aktywnym nanododatkom i obecności listopad 2012

CX-T460 oraz gładki tynk wapienno-cementowy lekki biały CX-T670. Oba polecane są do tynkowania ścian z elementów o bardzo dużej chłonności (np. gazobeton, silikaty). Ponadto mogą służyć do tynkowania sufitów z uwagi na stosunkowo niedużą ilość spadów materiału. Oba tynki odpowiednio wykończone dają gładką powierzchnię, która może być bezpośrednio malowana. Eliminujemy w ten sposób konieczność aplikowania gładzi, co przekłada się na znaczne oszczędności.

Uzupełnieniem naszej oferty jest obrzutka tynkarska - szpryc cementowy szary CX-T510, powszechnie stosowany materiał podkładowy w systemach tynkarskich.

Wszystkie ww. tynki są łatwe w obróbce, polecane do tynkowania zarówno pomieszczeń suchych, jak i miejsc, gdzie będą panowały warunki wilgotne (garaże, piwnice, łazienki itp.).

Szczególnie polecamy ich użycie w pomieszczeniach o podwyższonych wymaganiach sanitarnych ze względu na odporność na zagrzybianie. Tynki lekkie dzięki dodatkowi wypełniacza lekkiego wykazują także zwiększoną wydajność.

J.S.: Do jakich klientów adresowana jest oferta firmy?

S.Ch.: Bezpośrednim odbiorcą naszych produktów są składy budowlane. Sieć składów, rozmieszczona niemalże w całej Polsce, umożliwia nam dotarcie do szerokiej grupy odbiorców. Nasze produkty stosowane są głównie do prowadzenia prac wykończeniowych w budownictwie indywidualnym i wielorodzinnym, coraz częściej trafiają także na większe inwestycje budowlane.

J.S.: Jak Pan sądzi, czym produkty CEMEX wyróżniają się wśród konkurencji?

S.Ch.: Staramy się tak konstruować ofertę, aby była ona zadowalająca dla klienta. Receptura produktu musi stanowić kompromis pomiędzy jakością a ceną. Postawiliśmy na jakość, bo jest to naturalna kontynuacja naszej dotychczasowej strategii z podstawowego obszaru działalności. Wysoka jakość oferowanych cementów, a przy tym zróżnicowana i stale poszerzająca się oferta, pozwoliły nam na zdobycie zaufania klientów, którzy w czasach wysokiej konkurencyjności wybierają markę CEMEX. J.S.: Obecnie, przy nadmiarze producentów chemii budowlanej na rynku, trudno

jest przekonać właścicieli składów i wykonawców do swojej oferty. Jakie prowadzicie działania w tym kierunku?

S.Ch.: W istocie, rozpoczynając działalność dotyczącą chemii budowlanej w 2011 roku chcieliśmy dotrzeć do każdej grupy odbiorców naszych produktów. Dla naszych klientów uruchomiliśmy specjalny program premiowanych zakupów produktów chemii CEMEX pod nazwą Extrabonus. Wprowadziliśmy również możliwość zdobywania dodatkowych punktów w naszym Programie Nagrodowym CEMEX Club. Organizujemy konkursy dla wykonawców i pokazy handlowe, podczas których prezentujemy odbiorcom naszych produktów właściwości oraz praktyczne zastosowanie chemii budowlanej CEMEX. Bezpośrednie kontakty z uczestnikami pokazów dostarczają nam cennych opinii dotyczących naszych produktów, pomagają nam lepiej zrozumieć potrzeby wykonawców i wychodzić im naprzeciw z dobrze skonstruowaną ofertą. Dzięki temu CEMEX funkcjonuje na rynku jako kompleksowy dostawca, oferujący konkurencyjny system wartości.

J.S.: Dziękuję za rozmowę.

PROMOCJA

trassu, zaprawy do klinkieru NANOTrass charakteryzują się szeregiem korzystnych cech, wśród których wymienić można: podwyższoną odporność na przebarwienia podczas profilowania spoiny w murze czy też spowodowaną przedozowaniem wody zarobowej, zwiększoną wytrzymałość mechaniczną i odporność na warunki atmosferyczne, wysoką trwałość, w tym podwyższoną odporność na korozyjne oddziaływanie siarczanów i chlorków, odporność na wykwity, zwiększoną szczelność z zachowaniem dobrej paroprzepuszczalności, zmniejszoną kurczliwość oraz łatwość w nakładaniu i profilowaniu spoiny.

J.S.: Również w grupie tynków wprowadzono pięć nowych produktów. Jakie jest ich przeznaczenie?

S.Ch.: Ofertę tynków ręcznych poszerzyliśmy o tynk cementowo-wapienny CX-T530, zalecany do tynkowania ścian przyziemia, fundamentów i cokołów. Wśród tynków maszynowych wprowadziliśmy tynk cementowowapienny szary CX-450 do wnętrz. Wśród tynków maszynowych lekkich mamy dwa nowe produkty: tynk wapienno-cementowy szary

listopad 2012

Builder 33

strategie marketingowe branży budowlanej

Dominik Suwiński Dyrektor Marketingu i Sprzedaży PWB MEDIA

Podsumowując czerwcowe spotkanie Grupy (Builder 09/2012, „Zrównoważony marketing”) skupiliśmy się na samym pojęciu zrównoważonego rozwoju, jego oddziaływaniu na branżę budowlaną oraz marketing. Przybliżyliśmy też przykłady działań marketingowych opartych o zrównoważony marketing.

Tym razem pokazujemy korzyści płynące ze zrównoważonego rozwoju. Liczne konferencje, publikacje i mniej lub bardziej formalne inicjatywy związane z budownictwem energooszczędnym zapętliły się w sobie. Przekonują już przekonanych. Prawdziwe wyzwanie, to przekonać nieprzekonanych! A żeby tego dokonać, trzeba podkreślać korzyści.

Pokutuje opinia, że nie stać nas na 'zielone rozwiązania'.

Kontrując, przybliżamy wypowiedzi uczestników drugiego spotkania Grupy, którzy wskazują konkretne przykłady korzyści płynących ze zrównoważonego rozwoju.

Na analizę plusów i minusów zostaje nam jeszcze, a raczej tylko, 8 lat. Od roku 2020, trzymając się litery prawa unijnego, projektowanie i budowanie domów efektywnych energetycznie stanie się wymogiem wszystkich inwestorów w kraju. Mamy więc 8 lat, by przekonać nieprzekonanych; a nieprzekonani mają 8 lat, aby zrozumieć, że „zrównoważony = opłacalny”.

34 Builder

Zrównoważony, 2 października w siedzibie firmy Buro Happold w Warszawie odbyło się kolejne spotkanie Grupy Marketingowej na rynku budowlanym. Tematem przewodnim spotkania była komunikacja korzyści zrównoważonego rozwoju w branży budowlanej. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Buro Happold, Colliers International, Philips Lighting, PRC Architekci, Skanska Property, ISOVER (Saint - Gobain Group), Warbud oraz World Green Building Council. Patronem medialnym spotkań Grupy Marketingowej jest magazyn „Builder”.

Zwiększona efektywność + oszczędności (przykład 1)

Jednym z przykładów pokazujących bezpośrednie korzyści dla użytkowników oraz najemców, płynące ze zrównoważonego budownictwa, jest siedziba firmy Genzyme Corporation w USA, dla której Buro Happold była projektantem konstrukcji oraz instalacji technicznych. Budynek ten uzyskał najwyższy stopień oceny – Platinium, w wielokryterialnym środowiskowym systemie oceny budynków LEED – NC. Dokładna analiza wykazała, że zapewnienie zdrowego i przyjaznego środowiska pracy oraz zadbanie o wysoki komfort pracowników firmy, przyczyniło się do wzrostu wydajności ich pracy o 10%. Zwiększona efektywność pozwoliła firmie na oszczędności sięgające 5,5 mln dolarów rocznie. Początkowo wyższe koszty, związane z dostosowaniem obiektu do wymagań stawianych w certyfikacji, zwróciły się w ciągu 5 lat.

Na polskim rynku nie mamy jeszcze takich danych, natomiast normą stają się już budynki certyfikowane zarówno w systemie LEED, jak i BREEAM. Obiekty te charakteryzują się konkretnymi korzyściami zarówno dla właściciela, jak i przyszłego najemcy. Jednym z takich przykładów jest budynek Corius, będący częścią kompleksu Okęcie Business Park, który uzyskał certyfikat LEED-CS na poziomie GOLD. Budynek wykazuje 31% redukcję zużycia energii, co przekłada się bezpośrednio na 21% redukcję kosztów operacyjnych oraz 35% redukcję zużycia wody, w porównaniu do budynku referencyjnego. Rozwiązania wprowadzone w tym obiekcie, podobnie jak w przypadku siedziby Genzyme Corporation, powinny przełożyć się na samopoczucie użytkowników obiektu, a tym samym na zwiększoną wydajność ich pracy.

Zielono nam? (przykład 2)

O certyfikacji budynków mówi się coraz więcej, ale jak w rzeczywistości kwestie zrów-

noważonego budownictwa są postrzegane przez rynek nieruchomości? Aby to sprawdzić, w kwietniu br. Colliers przeprowadził ankietę. 65 respondentów z branży odniosło się do poniższych zagadnień: 1. Wybudowanie budynku zielonego jest znacznie droższe niż tradycyjnego – FAŁSZ (48%).

2. Materiały potrzebne do wybudowania zielonego budynku są trudne do zdobycia w Europie Środkowej i Wschodniej – FAŁSZ (26%).

3. Budynki zielone osiągają wyższe ceny transakcyjne – PRAWDA (92%).

4. Koszty operacyjny w zielonych budynkach są niższe niż w tradycyjnych – PRAWDA (92%).

Wyniki ankiety dowodzą, że nadal największym wyzwaniem jest przekonanie inwestorów, iż budownictwo zrównoważone wcale nie musi być znacznie droższe niż tradycyjne.

Błędne jest też przeświadczenie o braku materiałów potrzebnych do wykonania takich budynków. Ważne jest natomiast odpowiednie zaplanowanie projektu, bowiem jego koszt w dużej mierze zależy od szybkości wdrożenia planu, pozwalającego na certyfikację.

Według badania przeprowadzonego przez RICS wynika, że dobrze zaplanowany projekt budynku zielonego podnosi koszt budowy o niecałe 2%, które jednak mogą być w krótkim czasie zrównoważone poprzez oszczędności wydatków operacyjnych, wyższy współczynnik wynajęcia i wyższe stawki czynszów, a także wyższe ceny transakcyjne.

Remont kapitalny wg CARE 4 (przykład 3)

Gliwicki budynek, w którym mieści się siedziba Saint-Gobain Construction Products Polska, został wzniesiony w 1978 roku. Od tego czasu, poza bieżącymi naprawami, nie był poddawany istotnej renowacji. I kiedy ISOVER w roku 2008 na Światowej Konferenlistopad 2012

czyli opłacalny cji Klimatycznej w Poznaniu prezentował raport „Polska w termowizyjnym obiektywie”, w którym pokazano, jak źle ocieplone są budynki znanych instytucji, musieliśmy przyznać otwarcie, że nasz budynek również powinien zostać poddany termorenowacji. Ale w roku 2008 Grupa Saint-Gobain rozpoczęła wdrażanie programu CARE 4, który ma na celu czterokrotne zmniejszenie do 2040 roku zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych w budynkach biurowych, które użytkuje Grupa. Dlatego też gliwicki budynek przeszedł remont kapitalny, uwzględniający wytyczne CARE 4, które bazują na założeniach zrównoważonego rozwoju. W budynku wymieniono okna, zmieniono system wentylacji, zastosowano panele fotowoltaiczne, zainstalowano czujniki ruchu, no i oczywiście profesjonalnie go ocieplono. Przyniosło to efekt w postaci zmniejszenia zapotrzebowania na energię z 739 na 169 kWh/(m2 rok).

Nasze wysiłki w kierunku dbałości o środowisko zostały potwierdzone włączeniem budynku do grupy obiektów objętych unijnym programem GreenBuilding Programme, którego jesteśmy oficjalnym partnerem od lutego br.

Ultraoszczędne oświetlenie biur (przykład 4)

Okazuje się, że ograniczenie zużycia energii elektrycznej, potrzebnej do oświetlenia biur – jest możliwe i to w znacznym stopniu. Dowodzi tego eksperyment, przeprowadzany przez firmę Philips we współpracy z deweloperem biurowym Skanska Property Poland. Badanie zużycia energii przy zastosowaniu systemów sterowania i opraw LED prowadzone jest w laboratorium testowym Philips w Kętrzynie od końca grudnia 2011 roku. Zespół specjalistów opracował trzy różne konfiguracje oświetlenia, które następnie zastosowano w trzech typowych pomieszczeniach biurowych

tej samej wielkości, z oknami na tę samą stronę świata.

W ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia testów wyniki pomiarów wykazały duże różnice w zużyciu energii w poszczególnych pokojach. Okazało się, że przy wykorzystaniu systemu sterowania oświetleniem z czujnikami ruchu i opraw ze świetlówkami T5 (pokój B) zużycie energii jest o ok. 45% niższe w porównaniu z pomieszczeniem bez tego typu systemu (pokój A). Największe jednak oszczędności, aż 70%, odnotowano w pokoju C, gdzie oprócz inteligentnego systemu sterującego oświetleniem zastosowano także oprawy LED.

Eurocentrum bardziej konkurencyjny (przykład 5)

Aby komunikować korzyści płynące ze zrównoważonego budownictwa, najłatwiej posługiwać się nam konkretnymi przykładami z naszej praktyki projektowej. Ciekawym punktem odniesienia jest zaprojektowany niedawno przez naszą pracownię Biurowiec Eurocentrum w Warszawie, podlegający wielokryterialnemu systemowi oceny budynków LEED (Leadership in Energy and Environmental Design). Analizy energetyczne i inżynierskie wykazały szereg wymiernych korzyści – dla właściciela jak i przyszłych najemców – obejmujących m.in. oszczędność energii na poziomie 32%, czy też oszczędność zużycia wody na poziomie 37%. Takie oszczędności przynoszą korzyść nie tylko dla środowiska naturalnego, lecz przekładają się również na niższe koszty eksploatacji budynku. Potwierdzenie tych wartości precertyfikatem oraz Design Review na poziomie GOLD w systemie LEED poświadcza wysoką jakość rozwiązań projektowych oraz daje deweloperowi możliwość prezentowania na rynku przewagi konkurencyjnej swojego obiektu.

Przykładów udzielili:

Katarzyna Devin Saylor Chwalbińska-Kusek Dyrektor Działu Business Development&Marketing Manager Buro Happold

listopad 2012

Certyfikacji Zielonych Budynków Colliers International

Henryk Kwapisz

Ewa Zwardoń

Menadżer Rozwoju Rynku ISOVER

Marketing Manager Philips Lighting

Andrzej Michalik Prezes Zarządu PRC Architekci

Katarzyna Chwalbińska-Kusek Założycielka Grupy Marketingowej

Założony cel został osiągnięty – osoby zajmujące się marketingiem oraz rozwojem biznesu na rynku budowlanym mają swoją grupę zawodową oraz miejsce spotkań. Podjęliśmy już również wspólne działania, aby mieć realny wpływ na rozwój dyskusji na temat zrównoważonego rozwoju na rynku budowlanym. Wspiera nas World Green Building Council, rozpoczęliśmy też rozmowy z innymi partnerami.

Wyzwanie, przed którym stają strategie biznesowe dzisiaj, w szczególności na rynku budowlanym, to nie tylko generowanie zysków dla organizacji, ale również wzięcie odpowiedzialności za to, w jaki sposób ten zysk jest osiągany. Chodzi przede wszystkim o świadomość wpływu naszych działań na poszczególnych interesariuszy oraz środowisko naturalne. Postanowiliśmy więc na przykładzie działań prowadzonych przez reprezentowane przez nas organizacje pokazać, że „zielone budownictwo” to nie fanaberia, na którą polski rynek budowlany nie może sobie pozwolić. Jest wręcz przeciwnie.

Zrównoważone budownictwo przynosi wymiernie korzyści ekonomiczne, środowiskowe i społeczne.

Builder 35

prawo

Ustawa deweloperska nadzieje i zagrożenia mec. Łukasz Bernatowicz Partner zarządzający w Kancelarii Prawnej Bernatowicz, Komorniczak, Mazur Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi sp. p.

Radca prawny z wieloletnim doświadczeniem w zakresie prawa cywilnego i handlowego. Arbiter w Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.

Ekspert prawny Business Centre Club w Warszawie. Sporządza opinie prawne na zlecenie Kancelarii Prezydenta Rzeczpospolitej oraz Kancelarii Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej.

Piotr Rożański Aplikant radcowski w Kancelarii Prawnej Bernatowicz, Komorniczak, Mazur Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi sp. p. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Ukończył również Podyplomowe Studia „Akademia Spółek” w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Aplikant radcowski przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie.

36 Builder

25 kwietnia br. weszła w życie ustawa z dnia 16 września 2011 r., o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, która w języku potocznym jest zwana ustawą deweloperską.

Jasną i ciemną stronę nowych przepisów przybliżają radcy z Kancelarii Prawnej Bernatowicz, Komorniczak, Mazur Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi sp. p., którzy w nowo rozpoczętym cyklu na łamach „Buildera” będą analizować istotne zagadnienia i aktualne problemy prawne.

D

o momentu wejścia w życie ustawy deweloperskiej, w polskim systemie prawnym nie istniała żadna regulacja prawna, która stanowiłaby kompleksowe uregulowanie problematyki związanej z wybudowaniem lokalu mieszkalnego.

Praktyka wypełniała tę lukę prawną w taki sposób, że zawierano umowę nienazwaną, na podstawie której deweloper zobowiązywał się do wybudowania lokalu mieszkalnego, ustanowienia jego odrębnej własności, a następnie sprzedaży tego lokalu na rzecz nabywcy. Z uwagi na fakt, że umowa ta w zdecydowanej większości przypadków była zawierana w zwykłej formie pisemnej, stanowiła umowę przedwstępną w rozumieniu art. 389 Kodeksu cywilnego, tzw. umowa o skutku słabszym. Był to jedynie pierwszy etap procesu zmierzającego do zawarcia umowy przeniesienia prawa własności na nabywcę. Strony, na podstawie takiej umowy, nie były uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej, przenoszącej prawo własności na drodze specjalnego powództwa w myśl art. 390 § 2 Kodeksu cywilnego. Niejako odpowiedzią właśnie na to zagadnienie, jest ustanowienie wymogu zawierania umowy deweloperskiej w formie aktu notarialnego. Pozostając w sferze tych rozważań, należy ponadto zwrócić

uwagę na postanowienie sygnalizacyjne Trybunału Konstytucyjnego z 2 sierpnia 2010 roku, w sprawie 3/10. Trybunał Konstytucyjny, korzystając ze swych uprawnień przyznanych w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym, zasygnalizował Sejmowi Rzeczpospolitej Polskiej, że w systemie prawnym brak jest regulacji prawnych, na podstawie których ochrona nabywcy lokalu mieszkalnego byłaby zapewniona w sposób należyty.

Przedsięwzięcie deweloperskie

Zasadnicze novum stanowi fakt, że w art. 3 pkt. 6 ustawy deweloperskiej, zostało zdefiniowane pojęcie „przedsięwzięcia deweloperskiego”. Zgodnie z normatywną definicją, przez przedsięwzięcie deweloperskie należy rozumieć proces, w wyniku realizacji którego na rzecz nabywcy zostaje ustanowione prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub przeniesiona zostaje własność tego lokalu na nabywcę, lub też przeniesiona zostaje na nabywcę własność nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego, stanowiącego odrębną nieruchomość.

Na całość przedsięwzięcia deweloperskiego składają się także czynności faklistopad 2012

tyczne i prawne niezbędne do rozpoczęcia budowy oraz oddania obiektu budowlanego do użytkowania, a w szczególności nabycie praw do nieruchomości, na której realizowana ma być budowa, przygotowanie projektu budowlanego lub nabycie praw do projektu budowlanego, nabycie materiałów budowlanych i uzyskanie wymaganych zezwoleń administracyjnych, określonych odrębnymi przepisami. Częścią przedsięwzięcia deweloperskiego może być zadanie inwestycyjne dotyczące jednego lub większej liczby budynków, jeżeli budynki te, zgodnie z harmonogramem przedsięwzięcia deweloperskiego, mają zostać oddane do użytku w tym samym czasie i tworzą całość architektoniczno – budowlaną.

Bank decyduje

Jak można było się spodziewać, ustawa nakłada na deweloperów wiele dodatkowych obowiązków, które mają zapewniać ochronę nabywcy lokalu. Od razu w tym miejscu należy zaznaczyć, że obowiązki te odznaczają się znacznym obciążeniem finansowym deweloperów. Przede wszystkim należy wskazać na art. 4 ustawy, zgodnie z którym deweloper jest obowiązany zapewnić nabywcom co najmniej jeden z następujących środków ochrony: zamknięty mieszkaniowy rachunek powierniczy, otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy i gwarancję ubezpieczeniową, otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy i gwarancję bankową, otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy. Negatywnie ocenić należy Skupienie w rękach banków szerokich kompetencji kontrolnych i decyzyjnych w kluczowych dla dewelopera kwestiach finansowych, wydaje się nieuzasadnione, biorąc pod uwagę brak kompetencji tych instytucji w zakresie kontrolowania inwestycji budowlanych, a także możliwy konflikt interesów na linii deweloper – bank. okoliczność, że to de facto bank decyduje o spełnieniu przez dewelopera przesłanek do wypłaty środków zgromadzonych na tych rachunkach. To bowiem bank dokonuje kontroli zakończenia każdego z etapów przedsięwzięcia określonego w harmonogramie przedsięwzięcia deweloperskiego, przed dokonaniem wypłaty z otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego na rzecz dewelopera, na podstawie wpisu kierownika budowy w dzienlistopad 2012

niku budowy, potwierdzonego przez wyznaczoną przez bank osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane, przy czym koszty takiej kontroli ponosi deweloper. Bank wypłaca deweloperowi środki zgromadzone na otwartym, mieszkaniowym rachunku powierniczym po stwierdzeniu zakończenia danego etapu realizacji przedsięwzięcia deweloperskiego. Zgodnie z ustawą, koszty prowadzenia rachunku powierniczego, jak również ustanowienia gwarancji bankowej bądź ubezpieczeniowej ponosi również deweloper. Zatem skupienie tak szerokich kompetencji kontrolnych i decyzyjnych w kluczowych dla dewelopera kwestiach finansowych, w rękach banków, wydaje się nieuzasadnione, biorąc pod uwagę brak kompetencji tych instytucji w zakresie kontrolowania inwestycji budowlanych, a także możliwy konflikt interesów na linii deweloper – bank.

Przesuwanie kosztów

W myśl art. 26 ust. 2 ustawy deweloperskiej, wynagrodzenie notariusza za wszystkie czynności wykonywane w związku z zawieraniem umowy deweloperskiej, w tym także za sporządzenie wypisów aktu notarialnego wydawanych przy zawarciu umowy deweloperskiej, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym – obciążają w równych częściach dewelopera i nabywcę. W związku z wprowadzeniem przez ustawę takich wymogów, powstaje zasadnicza obawa, iż powyższe dodatkowe koszty firmy deweloperskie przesuną na nabywców, tak aby zrekompensować koszty przedsięwzięcia.

Wymogi informacyjne

Kolejnym ważnym obowiązkiem nałożonym na deweloperów jest określenie w art. 22 ustawy deweloperskiej minimalnego katalogu postanowień o charakterze informacyjnym, które to postanowienia deweloperzy są obowiązani uwzględnić w swoich wzorcach umownych. Przykładowo postanowienia obowiązkowe dotyczą informacji o: • zgodzie banku na bezobciążeniowe wyodrębnienie lokalu mieszkalnego i przeniesienie jego własności po wpłacie pełnej ceny przez nabywcę, • terminie rozpoczęcia i zakończenia prac budowlanych danego przedsięwzięcia deweloperskiego, • numerze pozwolenia na budowę wraz z oznaczeniem organu, który je wydał i informacją, czy jest ostateczne lub czy jest zaskarżone, • położeniu oraz istotnych cechach

domu jednorodzinnego, będącego przedmiotem umowy deweloperskiej, lub budynku, w którym ma znajdować się lokal mieszkalny, będący przedmiotem tej umowy czy też określenie lokalu w budynku.

Przypomnijmy, że w porządku prawnym przed dniem wejścia w życie ustawy deweloperskiej nie istniały żadne wskazówki o charakterze normatywnym, dotyczące minimalnej treści umowy. Jedną z możliwości kwestionowania przez nabywców postanowień umownych stanowiło zainicjowanie kontroli przez Urząd Ochrony Konkurencji Nie ulega wątpliwości, że poprzez wprowadzenie ustawy deweloperskiej, wzmocniona została ochrona nabywców w procesie budowania i nabywania mieszkań. Nieodległa przyszłość pokaże jednak, jak nowa regulacja prawna zostanie oceniona przez sektor budownictwa mieszkaniowego i – prędzej czy później – Sąd Najwyższy. i Konsumentów lub też kwestionowanie określonych postanowień w drodze powództwa przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie.

W przypadku uznania przez ten Sąd postanowień za niedozwolone, postanowienia te trafiały na listę klauzul abuzywnych, prowadzoną przez Prezesa UOKiK. W wyniku działania polskiego ustawodawcy obecnie jest tak, że gdy deweloper nie zamieści w umowie postanowień, o których mówi art. 22 ustawy deweloperskiej, to nabywcy przysługuje ustawowe prawo do odstąpienia od umowy w terminie 30 dni od dnia jej zawarcia. Wtedy umowa zostanie potraktowana tak, jak gdyby nigdy nie została zawarta. Zarówno deweloper jak i nabywca będą wtedy zobowiązani do zwrotu otrzymanych już świadczeń.

Dwie strony medalu

Nie ulega zatem wątpliwości, że poprzez wprowadzenie ustawy deweloperskiej, wzmocniona została ochrona nabywców w procesie budowania i nabywania mieszkań. Mogłoby się zatem wydawać, że zasadniczy cel przytoczonego na wstępie postanowienia sygnalizacyjnego Trybunału Konstytucyjnego został osiągnięty. Natomiast jest i druga strona medalu – nieodległa przyszłość pokaże, jak nowa regulacja prawna zostanie oceniona przez sektor budownictwa mieszkaniowego i – prędzej czy później – Sąd Najwyższy. n

Builder 37

prawo

Jak chronić interes podwykonawców?

Fot. arch. DLA Piper

Paweł Białobok

Prawnik, DLA Piper Specjalizuje się w kwestiach związanych z prawem nieruchomościowym.

W swojej praktyce skupia się w szczególności na prawnych aspektach transakcji na rynku nieruchomościowym oraz na prawnych aspektach inwestycji budowlanych.

Ustawa o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych z 28 czerwca 2012 r.

Ustawa określa warunki i zasady spłaty przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad ze środków pochodzących z Krajowego Funduszu Drogowego niezaspokojonych przez wykonawcę należności przedsiębiorcy, który zawarł umowę z wykonawcą w związku z realizacją zamówienia publicznego na roboty budowlane udzielonego przez GDDKiA.

38 Builder

Szeroko komentowane w mediach problemy finansowe wykonawców dróg ekspresowych i autostrad, które sprawiły, że wiele mniejszych firm – podwykonawców robót – stanęło na krawędzi bankructwa, zmusiły ustawodawcę do działania.

W

celu ochrony interesów podwykonawców została przyjęta ustawa o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych („Ustawa”).

Ustawa weszła w życie 3 sierpnia 2012 r. Określa ona warunki i zasady spłaty przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad („GDDKiA”) ze środków pochodzących z Krajowego Funduszu Drogowego niezaspokojonych przez wykonawcę należności przedsiębiorcy, który zawarł umowę z wykonawcą w związku z realizacją zamówienia publicznego na roboty budowlane udzielonego przez GDDKiA. Ustawę stosuje się w przypadku należności wynikających z realizacji robót budowlanych, stanowiących przedmiot zamówień publicznych udzielonych przed dniem jej wejścia w życie lub zamówień publicznych, w przypadku których postępowanie o udzielenie zamówienia zostało wszczęte przed wejściem Ustawy w życie.

Zakres uprawnień

Należy wskazać, że uprawnienie do dochodzenia spłaty powyższych należności dotyczy tylko prac zrealizowanych i odebranych. Co więcej, przepisy Ustawy nie znajdują zastosowania do należności podwykonawców, które mogą zostać zaspokojone w trybie przewidzianym w art. 6471 Kodeksu cywilnego tj. do należności podmiotów wykonujących roboty budowlane za zgodą inwestora. Ponadto Ustawa wyraźnie określa górny próg spłaty należności, który stanowi wysokość zabezpieczenia przed-

łożonego przez wykonawcę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Ustawę stosuje się do podmiotów, którym przysługuje status mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy.

Zgłoszenie

Zgodnie z Ustawą przedsiębiorca może zgłosić GDDKiA należność, jaka przysługuje mu od wykonawcy, który zalega z zapłatą za zrealizowane i odebrane prace co najmniej 30 dni albo wobec którego ogłoszono upadłość, albo sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości. Ustawę stosuje się także do wykonawców, w stosunku do których powyższe przesłanki zaistniały przed dniem jej wejścia w życie.

Do powyższego zgłoszenia należy dołączyć: (a) pisemne oświadczenie wykonawcy o uznaniu należności przedsiębiorcy albo (b) kopie: (I) doręczonego wykonawcy wezwania do zapłaty należności, którego termin upłynął bezskutecznie, (II) pozwu wniesionego przeciwko wykonawcy o zapłatę należności albo zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, (III) umowy zawartej między wykonawcą a przedsiębiorcą.

Zgłaszając swoje należności przedsiębiorca powinien również przedstawić oświadczenie (złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań), że należności te wynikają ze zrealizowanych i odebranych prac związanych z realizacją zamówienia publicznego oraz że nie są objęte gwarancją udzieloną przez wykonawcę lub nie zostały zaspokojone. listopad 2012

Weryfikacja i decyzja

Po dokonaniu weryfikacji zgłoszenia GDDKiA może ogłosić, a w przypadku, gdy zgłoszone należności przekroczą 3% wartości zamówienia publicznego, ma obowiązek ogłosić, w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym o rozpoczęciu 21-dniowego terminu na dokonywanie zgłoszeń. Po upływie tego terminu GDDKiA sporządza listę przedsiębiorców spełniających warunki do wypłaty należności i zawiadamia przedsiębiorców o umieszczeniu ich na liście.

W przypadku gdy kwota zabezpieczenia przedłożonego przez wykonawcę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich należności umieszczonych na powyższej liście, kwoty, w jakiej należności podwykonawców mogą być zaspokojone, są

Mimo wskazywanych mankamentów (dotyczących głównie czasu oczekiwania na wypłatę środków), dla wielu przedsiębiorców zaangażowanych w realizację inwestycji drogowych w trybie zamówienia publicznego udzielonego przez GDDKiA, przepisy Ustawy stanowią jedyną szansę na odzyskanie należnego im wynagrodzenia. ustalane proporcjonalnie do wysokości każdej z nich.

Zgodnie z Ustawą, przedsiębiorcom umieszczonym na powyższej liście na

poczet należności jest wypłacana zaliczka w maksymalnej wysokości stanowiącej połowę należności lub w przypadku, gdy kwota zabezpieczenia przedłożonego przez wykonawcę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich należności umieszczonych na liście, połowę kwoty ustalonej proporcjonalnie do wysokości każdej z należności umieszczonych na liście.

Powyższa zaliczka wypłacana jest niezwłocznie po doręczeniu przez przedsiębiorcę: (I) nieprawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego należność albo (II) spisu wierzycieli wykonawcy obejmującego tę należność.

Pozostała część należności lub (w przypadku, gdy kwota zabezpieczenia przedłożonego przez wykonawcę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich należności umieszczonych na liście) kwoty ustalonej proporcjonalnie do wysokości każdej z należności umieszczonych na liście, jest wypłacana po doręczeniu przez przedsiębiorcę: (I) prawomocnego orzeczenia sądu albo (II) ugody zawartej przed sądem w sprawie między przedsiębiorcą i wykonawcą, opatrzonej klauzulą wykonalności, albo (III) listy wierzytelności (pod warunkiem niezłożenia w stosunku do danej wierzytelności sprzeciwu przez wierzyciela) lub zatwierdzonej przez sędziegokomisarza listy wierzytelności, obejmujących należność podwykonawcy.

Należy jednocześnie wskazać, że jeżeli przedsiębiorca wykonywał prace

przy pomocy innych podmiotów, do powyższych dokumentów powinno zostać dołączone oświadczenie przedsiębiorcy, że nie zalega on wobec tych podmiotów z zapłatą za zrealizowane i odebrane prace albo, że na zaspokojenie roszczeń tych podmiotów została wykorzystana wypłacona uprzednio zaliczka.

Ustawę o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych, stosuje się do podmiotów, którym przysługuje status mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy.

W razie nieprzedłożenia dokumentów uprawniających do wypłaty pozostałej części zaliczki i niezłożenia powyższego oświadczenia GDDKiA przysługuje roszczenie do przedsiębiorcy o zwrot wypłaconej zaliczki.

Ustawa przewiduje ponadto, że w przypadku ogłoszenia upadłości wykonawcy GDDKiA zawiadamia sędziego-komisarza o przedsiębiorcach, którym wypłacono należności, oraz o ich wysokości. W przypadku, gdy należności nie zostały zaspokojone na podstawie przepisów Ustawy, podlegają one zaspokojeniu z majątku wykonawcy.

Na mocy Ustawy GDDKiA jest uprawniona do dochodzenia od wykonawcy zwrotu środków wypłaconych podwykonawcom. n REKLAMA

listopad 2012

Builder 39

rynek pracy

Rosnąca popularność elastycznych form zatrudnienia Nacisk pracodawców na utrzymywanie kosztów na relatywnie niskim poziomie już teraz sprawia, że elastyczne formy zatrudnienia stają się dla wielu z nich atrakcyjną alternatywą.

W efekcie rośnie zapotrzebowanie na usługi takie jak contracting czy interim management.

Fot. arch. BRUNEL

M

Franciszek Szewczyk Business Unit Manager firmy doradztwa personalnego BRUNEL W BRUNEL Polska pracuje od połowy 2008, jako pierwsza osoba zatrudniona w firmie na rynku polskim. W ramach swoich obowiązków, jako szef biura wrocławskiego jest odpowiedzialny za sprzedaż i operacje rekrutacyjne w zachodniej Polsce. Zajmuje się także pozyskiwaniem i prowadzeniem lokalnych oraz międzynarodowych projektów rekrutacyjnych dla średniego i wysokiego szczebla, m.in. w sektorze inżynieryjnym, energetycznym i produkcyjnym. Z sektorem doradztwa personalnego związany od początku swojej kariery zawodowej tj. od 2004 roku – pracował dla takich firm jak Bindan Work Service czy Work Service International. Ukończył Wydział Niderlandystyki na Uniwersytecie Wrocławskim.

40 Builder

imo, że okres realizacji największych inwestycji drogowych w Polsce jest już za nami, możliwości zawodowe dla polskiego inżyniera rysują się całkiem korzystnie. Szans na zatrudnienie w najbliższym czasie będzie wiele, ale skorzystać z nich będą mogli głównie ci specjaliści, którzy są elastyczni, gotowi na częściowe przebranżowienie, a co za tym idzie doszkalanie i uzupełnianie swoich umiejętności.

Wiele szans na rozwój zawodowy dla polskich inżynierów, którzy do tej pory specjalizowali się w szeroko pojmowanym budownictwie, będzie stwarzał sektor energetyczny. Mimo iż w pewnym zakresie będzie to wymagało uzupełnienia swojej wiedzy i umiejętności, branża ta będzie w znacznym stopniu potrzebowała również specjalistów znających się na aspektach z zakresu budownictwa. Energetyka, poprzez plany związane z wydobyciem gazu łupkowego, rosnącą popularność odnawialnych źródeł energii, budowę pierwszej elektrowni atomowej, czy też chociażby wymianę aktualnie istniejącego, przestarzałego systemu energetycznego, będzie należeć do najdynamiczniej rozwijających się sektorów gospodarczych. Również inne branże, takie jak np. hydrotechnika, kolej, infrastruktura związana z logistyką czy konsulting inżynieryjny, będą tworzyć wiele możliwości dla ambitnych i poszukujących nowych wyzwań zawodowych specjalistów.

Contracting szansą dla polskiego inżyniera

Nowe miejsca pracy, które pojawią się w branży inżynieryjnej, w znacznym stopniu wpłyną na rozwój w Pol-

sce elastycznych form zatrudniania.

Jedną z nich jest contracting, który nabiera coraz większej popularności.

Usługa contractingu polega na zatrudnieniu, a następnie oddelegowywaniu specjalistów, ekspertów czy menadżerów do realizacji konkretnego zadania czy bardziej złożonego projektu. Contracting może odbywać się w ramach danej organizacji bądź na zasadzie oddelegowania do innej firmy.

Usługa contractingu polega na zatrudnieniu, a następnie oddelegowywaniu specjalistów, ekspertów czy menadżerów do realizacji konkretnego zadania czy bardziej złożonego projektu.

Contracting może odbywać się w ramach danej organizacji bądź na zasadzie oddelegowania do innej firmy.

Nacisk pracodawców na utrzymywanie swoich kosztów na relatywnie niskim poziomie już teraz sprawia, że elastyczne formy zatrudnienia stają się dla wielu z nich atrakcyjną alternatywą w przeciwieństwie do tradycyjnych form, polegających na zatrudnianiu pracowników etatowych. W efekcie rośnie zapotrzebowanie na usługi takie jak contracting czy interim management, które aktualnie są oferowane przez Brunel Polska.

W Niemczech, Holandii czy Wielkiej Brytanii liczba osób zatrudnionych na zasadzie contractingu rośnie z roku na rok. Szacuje się, że aktualnie w Europie Zachodniej osoby zatrudnione na takich zasadach stanowią około 3-4 procent wszystkich pracowników. Potwierdzają to również dane z Brunel, listopad 2012

z nich jedynie przez niezbędny dla firmy okres czasu.

Z kolei pracownik, korzystając z takiej formy zatrudnienia, ma szansę zdobyć doświadczenie w wielorakich gałęziach przemysłu i przedsiębiorstwach. Nabywa szerokie kompetencje i poznaje specyfikę różnych branż, zwiększając swoją przewagę konkurencyjną na rynku pracy. Ponadto pracownicy korzystający z tej formy zatrudnienia mogą pracować dla kilku pracodawców jednocześnie, a tym samym mają możliwość elastycznego czasu pracy i dostosowania go do własnych potrzeb.

W ciągu najbliższych pięciu lat liczba inżynierów zatrudnionych na zasadzie contractingu w Polsce osiągnie około 2% wszystkich aktywnych zawodowo osób z tej grupy.

Kwestie formalne

Contracting może być krótko lub długoterminowy. Może obejmować pracowników na różnych szczeblach lub być stosowany wyłącznie na stanowiskach dla menedżerów i specjalistów.

Organizacja oraz pracownik powinni mieć jasność co do obowiązków, oczekiwań, zadań i wyniku pracy. Ważne jest również, by określić, czy można np. zmienić okres contractingu w trakcie jego trwania.

Zalety contractingu

Głównym celem contractingu jest przynoszenie korzyści z wymiany dla obu stron – zarówno dla organizacji przyjmującej, jak i dla pracownika.

To wartościowe narzędzie dla wzajemnego rozwoju i uczenia się, szczególnie w sytuacji, gdy organizacja charakteryzuje się płaską strukturą zarządzania, w której możliwości awansu czy zmiany stanowiska są w znacznym stopniu ograniczone. Contracting daje bowiem możliwości rozwoju kariery pracownika i wzbogaca jego doświadczenie, a organizacjom pomaga pogłębiać ich know how.

Wśród licznych korzyści, które contracting przynosi pracodawcom, oprócz oszczędności czasu, istotne są: elastyczność w planowaniu zatrudnienia personelu, większe możliwości dostosowania działalności firmy do zmieniających się wymagań rynku, szybki dostęp do kwalifikacji i knowhow oraz możliwość korzystania listopad 2012

Korzystne uwarunkowania dla rozwoju contractingu w Polsce

Pomimo kryzysu w strefie euro, polska gospodarka się rozwija, a wraz z jej rozwojem rośnie popyt na wykwalifikowanych pracowników. Podobnie jak w innych krajach europejskich, takich jak np. Niemcy, coraz trudniej będzie znaleźć ekspertów inżynierów, techników czy menedżerów. Stąd rozwój elastycznych form zatrudnienia, w szczególności contractingu, wydaje się nieunikniony. Pozytywne uwarunkowania dla rozwoju tych form zatrudniania spowodowały, że firma Brunel obecna w Polsce od 2008 (siedziba we Wrocławiu) postanowiła w 2011 rozszerzyć swoją działalność w Polsce i otworzyć nowe biuro w Warszawie. Brunel w Polsce, stanowiąc część Brunel International – jest w stanie wyszukiwać i oddelegowywać polskich specjalistów zagranicznym firmom, jak i sprowadzać międzynarodowych ekspertów na potrzeby firm działających w kraju.

Przykłady contractingu „z własnego podwórka” O rosnącej popularności contractingu na polskim rynku świadczy fakt, że ta forma zatrudnienia jest coraz częściej brana pod uwagę przez wielkich graczy na rynku budowlanym. Wygrywając przetarg publiczny na realizację dużej inwestycji, muszą oni często w bardzo szybkim trybie znaleźć specjalistę o niejednokrotnie bardzo specyficznych umiejętnościach. Tak jest w przypadku jednego z liderów, konsorcjum realizującego aktualnie budowę terminalu LNG (Liquefied Natural Gas, tj. skroplony gaz ziemny) w Świnoujściu i inwestycji z nim powiązanych.

Właśnie na tym placu budowy poprzez Brunel Polska zatrudnione są dwie osoby na zasadzie contractingu. Pierwsza z nich to kierownik robót z ponad 10-letnim stażem w branży budowlanej, w tym w budownictwie przemysłowym i drogowym, konsultant w zakresie budowy dużych obiektów hydrotechnicznych. W ramach inwestycji w Świnoujściu zatrudniony jest dla konsorcjum do marca 2013 roku, a do jego obowiązków należą głównie: nadzór nad prawidłowym wykonaniem prac budowlanych, przygotowywanie dokumentacji odbiorowej oraz prowadzenie dziennika budowy.

Drugą osobą pracującą na tym samym kontrakcie jest koordynator do spraw zakupów, osoba z ponad 4-letnim stażem w branży budowlanej, zatrudniona w Świnoujściu również do marca 2013 roku. Do jej obowiązków należy koordynacja zamówień oraz dostaw materiałów i wyposażenia technicznego na teren budowy, optymalizacja procesów planowania i zakupu materiałów oraz kompleksowa współpraca z poddostawcami i subkontraktorami.

Według szacunków ekspertów Brunel, w ciągu najbliższych pięciu lat liczba inżynierów zatrudnionych na zasadzie contractingu w Polsce osiągnie około 2 procent wszystkich aktywnych zawodowo osób z tej grupy. To właśnie w rozwoju nowych gałęzi w inżynierii – w tym w branży energetycznej – firma upatruje szansę na rozwój swojej działalności w naszym kraju.

Builder 41

Fot. arch. thinkstock

którego oddziały w tej części Europy odnotowały rekordowy w ubiegłym roku wynik pod względem liczby pracowników zatrudnionych i oddelegowanych do pracy, w znacznej części w firmach energetycznych i budowlanych. W Polsce odsetek pracowników zatrudnionych na zasadzie umów agencyjnych wynosi niespełna 0,5 procent, jednak zgodnie z przewidywaniami ekspertów z Brunel Polska w najbliższych latach będzie rósł.

raport

Przetargi drogowo-mostowe Według danych zebranych przez Instytut InwestycyjnoPrzetargowy Pressinfo.pl, największą ilość zamówień publicznych, w pierwszym kwartale bieżącego roku, zebrała firma Skanska S.A. – aż 179. W pierwszej trójce uplasował się również Strabag Sp. z o.o. – 170 przetargów z wynikiem 92 wygranych przetargów Eurovia Polska S.A.

S

erwis Inwestycyjno-Przetargowy www.pressinfo.pl wraz z Grupą Marketingową TAI opracowały podsumowanie rozstrzygnięć przetargów drogowych za pierwsze półrocze 2012 roku. Zanalizowanych zostało 6742 wyników zamówień publicznych. Zebrane informacje pochodzą z Biuletynu Zamówień Publicznych oraz Suplementu do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej.

Kiedy rozstrzygano najwięcej postępowań przetargowych?

Zdecydowanie najwięcej wyników zamówień publicznych, bo aż 1978, ogłoszonych zostało w maju, co stanowi 29% wszystkich. Kolejne miesiące to czerwiec i kwiecień – gdzie ogłoszono odpowiednio 1482 (22%) oraz 1405 (21%) wyników. Najmniejszą ilość odnotowano w styczniu – tylko 270 (4%).

Gdzie rozstrzygnięto najwięcej zamówień?

Największa ilość postępowań przetargowych rozstrzygnięta została w województwie małopolskim – 806, co stanowi 12% wszystkich ogłoszonych wyników. Kolejne województwa to: mazowieckie 785, (11%) oraz wielkopolskie 665 przetargów (10%). Najmniej wyników postępowań ogłoszono w lubuskimi opolskim – jedynie 179 i 178, co stanowi po 3%.

Tab.1. Województwa, w których rozstrzygnięto największą ilość postępowań przetargowych

województwo inwestora małopolskie mazowieckie wielkopolskie podkarpackie dolnośląskie śląskie lubelskie świętokrzyskie kujawsko-pomorskie zachodniopomorskie pomorskie łódzkie warmińsko-mazurskie podlaskie lubuskie opolskie Suma całkowita:

ilość wyników przetargów 806 785 665 634 528 524 469 348 323 288 287 264 252 212 179 178 6742

Największa suma wartości przetargów według województw

Miesiące I kw. 2012 r., w których rozstrzygano najwięcej postępowań przetargowych.

42 Builder

Przetargi o najwyższej w sumie wartości rozstrzygnięte zostały w województwie mazowieckim, na kwotę

659 952 412 zł. Kolejne województwa: małopolskie i wielkopolskie mają znacznie niższe wartości – odpowiednio 503 728 460 zł i 465 148 831 zł. Najniższą wartość zanotowały przetargi w województwach opolskim i lubuskim (125 565 154 zł oraz 125 395 202 zł).

Kto wygrywał najwięcej przetargów w pierwszym półroczu?

Według danych zebranych przez Instytut Inwestycyjno-Przetargowy Pressinfo.pl największą ilość zamówień publicznych zebrała firma Skanska S.A. – aż 179, a ich łączna wartość wyniosła 260 817 589 zł. Kolejnym przedsiębiorstwem z pierwszej trójki jest Strabag Sp. z o.o. – 170 przetargów na sumę 355 664 066 zł. Z wynikiem 92 wygrane przetargi – co daje trzecie miejsce - pozostała firma Eurovia Polska S.A. z kwotą 151 748 807 zł.

Tab.2. Liderzy kontraktów

Ilość wygranych przetargów Skanska S.A. 179 Strabag 170 Sp. z o.o.

Eurovia 92 Polska S.A. Nazwa firmy

Wartość 260 817 589 zł 355 664 066 zł 151 748 807 zł

Kto zarobi najwięcej?

Przetargi na największą kwotę wygrał Strabag Sp. z o.o. Na konto firmy wpłynie najpewniej 355 664 066 zł. Kolejne to Skanska S.A. oraz Fart Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Sp. z o.o.

Tab. 3. Liderzy zysków

Nazwa firmy Strabag Sp. z o.o.

Skanska S.A. Fart Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Sp. z o.o.

Wartość 355 664 066 zł 260 817 589 zł 256 015 984 zł

źródło: Serwis pressinfo.pl, Grupa Marketingowa TAI Sp. z o.o. listopad 2012

debata

Nowe kierunki dla budownictwa!

Lata 2013-14 dla wielu przedsiębiorstw będą oznaczać – być albo nie być.

Gdzie w takiej sytuacji firmy powinny szukać nowych możliwości? Obok rynku krajowego badamy perspektywiczność rynków zagranicznych, zamieszczamy wskazówki, ostrzegamy przed barierami.

Dariusz Osiak Kierownik Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Casablance

Maroko – nie tylko turystyka Oddanie do użytku w ostatnich latach największego w basenie Morza Śródziemnego portu Tanger-Med do obsługi masowców i kontenerowców, planowana budowa nowego portu handlowego w Safi i rozbudowa portu w El Jorf Lasfar dla statków o pojemności do 100 tys. ton, rozbudowa największej, konwencjonalnej elektrowni w El Jorf Lasfar (podwojenie mocy z uwagi na lawinowo rosnące zużycie energii), nowa szybka kolej TGV Tanger-Casablanca, budowa

44 Builder

kolejnych zbiorników retencyjnych, modernizacja linii energetycznych i sieci autostrad, wolne strefy przemysłowe – to przykłady olbrzymich inwestycji w kraju, który nie bez powodu określa się mianem wrót do kontynentu afrykańskiego.

Jednym z ostatnich, realizowanych z szerokim rozmachem, rządowych planów jest likwidacja osiedli zamieszkałych przez najuboższą część społeczeństwa i budowa kilkuset tysięcy (!) łatwo dostępnych (kredyty) dla mniej zasobnej finansowo grupy obywateli tzw. mieszkań ekonomicznych. W realizację tego przedsięwzięcia zaangażowane są największe holdingi budowlane Maroka.

Również sektor turystyki daje szerokie pole działania firmom z branży budowlanej.

W najbliższych latach Królestwo ma ambitny plan przyciągnąć szeroki strumień turystów z niedalekiej Europy i z innych zakątków świata. Służyć temu mają nowo powstające liczne centra turystyczne, skierowane na średniozamożnego i bardziej wymagającego klien-

ta. Jednocześnie modernizowanych ma być 10 000 z istniejących już miejsc hotelowych. Jednak firmy lokalne raczej nie podołają temu zadaniu. Konieczny jest i będzie import materiałów, urządzeń i usług.

Stwarza to realne warunki dla zaistnienia na tym rynku polskich dostawców półproduktów, wyrobów gotowych i usług z szeroko pojętego sektora budownictwa.

Należy jednak pamiętać, że jest to rynek nieco odmienny, szczególnie jeśli chodzi o pewne zwyczaje kulturowe, również w zakresie biznesu. Wejście tutaj wymaga często dłuższych zabiegów i starań, ale zawsze się opłaca, a specyfika rynku nie przeszkadza funkcjonować na nim od wielu lat dostawcom z różnych stron świata. Wielomilionowe inwestycje państw Zatoki Perskiej, Francji, Hiszpanii, Włoch, Niemiec, Chin, czy w ostatnich latach wszechobecnej tutaj Turcji, o czymś świadczą.

Należy mieć nadzieję, że polskie firmy dostrzegą potencjał drzemiący, na tym skrawku Afryki i śmielej zaczną prezentować swoją ofertę. W jednym z kolejnych wydań postaramy się Państwu przedstawić szczegółową analizę marokańskiego rynku budowlanego. Więcej na www.casablanca.trade. gov.pl oraz www.sib.ma. Pytania i sugestie prosimy kierować na adres: casablanca@trade.gov.pl lub bezpośrednio dariusz.osiak@trade.gov.pl

Andrzej Kozłowski Prezes Zarządu ULMA Construccion Polska SA

W Europie z nadzieją patrzymy na Pribaltikę, w tym roku założyliśmy spółkę na Litwie.

Gromadzenie doświadczeń w zdobywaniu alternatywnych rynków geograficznych rozpoczęliśmy 11 lat temu od Ukrainy. Niestabilna sytuacja polityczna oraz brak sprzyjających warunków do podejmowania odważnych decyzji inwestycyjnych sprawiły, że, póki co, nie odnieśliśmy tam większego sukcesu. Dlatego analizując atrakcyjność kolejnych kierunków braliśmy pod uwagę nie tylko ich potencjał rozwojowy, ale także bezpieczeństwo rozwoju biznesu oraz dostępność źródeł finansowania lokalnych inwestycji.

Gdy w 2005 podjęliśmy decyzję o rozpoczęciu działalności w Kazachstanie, rynek ten zdawał się idealnie spełniać wspomniane warunki. Jako kraj obfitujący w surowce energetyczne (i nie tylko), był stosunkowo odporny na wahania światowej koniunktury, charakteryzował listopad 2012

go ponadto relatywnie niski w stosunku do potencjału poziom produkcji budowlanej oraz ambitne, rządowe plany rozwoju kraju. Wydawało się, że nasza sprawdzona technologia, dobra relacja ceny do jakości oraz zrozumienie dla wschodniej kultury prowadzenia biznesu, gwarantują oczywisty sukces na tym chłonnym rynku. Rzeczywistość okazała się nieco bardziej skomplikowana, chociażby ze względu na takie zagrożenia dla rentowności kontraktów jak: znaczne ryzyko kursowe oraz wysokie stawki celne i koszty transportu, utrudniające konkurencję w tym regionie, zwłaszcza z firmami reprezentującymi kraje unii celnej Rosja – Kazachstan – Białoruś. Wśród innych istotnych ograniczeń należy także wymienić brak doświadczonych kadr oraz stosunkowo niską kulturę pracy na budowach.

Z całą pewnością nie są to jednak bariery nie do pokonania, a co najwyżej wyzwania mobilizujące do działania i z perspektywy tych 7 lat naszą pozycję w Kazachstanie zdecydowanie uważam za sukces. Stosunkowo niskim kosztem zbudowaliśmy markę i znaczący udział w tym rynku, a ogólnoświatowy kryzys gospodarczy spowodował jedynie przesunięcie w czasie decyzji o przekształceniu przedstawicielstwa w spółkę, dysponującą własnym potencjałem sprzętowym i występującą w roli pioniera oferującego zamiast sprzedaży dzierżawę szalunków.

Staramy się ponadto zainteresować tym kierunkiem firmy wykonawcze, z którymi współpracujemy w Polsce i z którymi chcielibyśmy kompleksowo oferować komplementarne usługi budowlane. Nasze doświadczenie zdobyte w Kazachstanie zamierzamy teraz wykorzystać do przygotowania jeszcze skuteczniejszego wejścia na kolejne rynki w tym regionie.

W Europie z nadzieją patrzylistopad 2012

my na Pribaltikę, w tym roku założyliśmy spółkę na Litwie.

W naszej ocenie to dojrzały i obecnie bardzo dynamiczny rynek, na którym w czasie ostatniego kryzysu dostępny potencjał deskowań został mocno ograniczony przez duopol konkurencji i my staramy się teraz tę lukę zapełnić.

Edward Żbik Dyrektor Departamentu Wspierania Eksportu BGK

Polscy eksporterzy powinni zaktywizować swoje działania na rynkach UE, a dodatkowo nawiązywać współpracę z inwestorami z państw WNP. Dotychczas w praktyce Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) największym zainteresowaniem wśród polskich eksporterów cieszą się kraje WNP, a w szczególności: Rosja, Białoruś, Ukraina.

Za współpracą z tymi rynkami przemawiają następujące argumenty: potrzeba poprawy infrastruktury urbanistycznoprzemysłowej, znajomość poszczególnych rynków przez polskie firmy budowlane, dobra marka polskich firm na tych rynkach, korzystne warunki finansowania kontraktów eksportowych dla importera (inwestora), które można uzyskać w BGK. W najbliższych latach najbardziej perspektywicznym rynkiem wydaje się być rynek rosyjski. Rosja zamierza nadrobić zaległości rozwojowe w zakresie infrastruktury przemysłowej, mieszkaniowej i komunalnej. Ma nadwyżki finansowe ze sprzedaży nośników energetycznych i mo-

że je przeznaczyć na rozwój infrastruktury. Jest ponadto w trakcie przygotowań do organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2014 r. oraz Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej (MŚPN) w 2018 r.

Warto zwrócić uwagę również na Kaliningrad, choćby ze względu na bliskie sąsiedztwo z Polską. Jest on jednym z 11 miast Rosji, w którym zostaną rozegrane mecze piłki nożnej na MŚPN, potrzebującym ogromnej rozbudowy i modernizacji infrastruktury. BGK zamierza współpracować z polskimi firmami budowlanymi, które będą realizować inwestycje budowlane w obwodzie kaliningradzkim.

W odpowiedzi na zagrożenia dla polskiego eksportu, wynikające ze światowego kryzysu, został stworzony Rządowy Program Wspierania Eksportu (RPWE). Głównymi założeniami programu są: umożliwienie finansowania nabywców polskich towarów i usług; atrakcyjne warunki finansowania. Realizując RPWE, BGK udziela kredytów zagranicznym nabywcom na zakup polskich towarów i usług. Finansowanie udzielane jest za pośrednictwem banku lub bezpośrednio inwestorowi. Wyjątkowość programu polega na udostępnieniu finansowania na wszystkie rynki świata, w tym również te o podwyższonym ryzyku (tj. Białoruś, Rosja, Ukraina).

BGK wspiera konkurencyjność polskich przedsiębiorstw, poprzez przedstawienie korzystnego finansowania na takich samych warunkach, jakie mają firmy zagraniczne państw zachodnich. Teraz również polskie firmy mogą oferować „pełny pakiet usług”, aby nie powstało ryzyko, że ich miejsce na tamtych rynkach zaczną zajmować konkurenci z innych krajów, nie ze względu na bardziej atrakcyjną ofertę handlową, a ze względu na ofertę finansowania „w pakiecie”.

Michał Łabenda Ambasador RP w Baku

Azerbejdżan potrzebuje najnowszych i najlepszych rozwiązań, na których nie będzie oszczędzał.

Czy polskie firmy powinny brać pod uwagę azerbejdżański rynek budowlany, poszukując potencjalnych rynków zbytu produktów i usług za granicą? Odpowiem, że zdecydowanie tak. Azerbejdżan, który od kilku lat korzysta z bardzo dobrej koniunktury wewnętrznej, przeżywa bardzo intensywny boom gospodarczy. Kraj potrzebuje najnowszych i najlepszych rozwiązań, na których nie będzie oszczędzał. Już przynajmniej kilka polskich firm z sukcesem zaistniało na azerbejdżańskim rynku. Wszystkie one zaprezentowały się z dobrej strony, realizując zamówienia zarówno sektora państwowego, jak i prywatnego. W świadomości tutejszego potencjalnego odbiorcy produkty z Polski kojarzą się z bardzo dobrą jakością za rozsądną cenę. Ponadto, Azerbejdżan zasobny w surowce energetyczne zgromadził na kontach Państwowego Funduszu Majątkowego 40 mld dolarów, a budżet kraju w ponad połowie zasilany jest ze środków pochodzących ze sprzedaży surowców energetycznych. Znajduje to wyraz w dynamicznym rozwoju kraju i jego stolicy. Baku jest najszybciej rozwijającą się stolicą spośród państw Wschodu i na przybywających tutaj osobach robi kolosalne, bardzo pozytywne wrażenie.

Builder 45

debata Azerbejdżański rynek nie jest łatwy, mimo to polscy przedsiębiorcy stosunkowo dobrze odnajdują się w jego specyfice. Należy pamiętać, że dość skomplikowane realia (przepisy oraz działalność urzędów) wymagają często znalezienia zaufanego, miejscowego partnera. Praktyka pokazuje, że zapewni on niezbędne wsparcie w całym procesie budowlanym, ale pomoże również w kwestiach organizacyjnych i logistycznych związanych z pracą i pobytem w Azerbejdżanie. Zachęcamy do kontaktu z nami. Konsekwentnie wspieramy polskie firmy, które są zainteresowane zaangażowaniem na rynku w Azerbejdżanie.

Obecnie brakuje tam wykwalifikowanych specjalistów, w tym również w zakresie obsługi nowoczesnego sprzętu budowlanego. Dodatkowym problemem jest brak znajomości języka angielskiego, a często nawet rosyjskiego u pracowników fizycznych. Kadry te zasilają gastarbeiterzy z Turcji i krajów Azji Centralnej.

Marek Michałowski Prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa

Można... tylko na wszystko trzeba mieć kapitał.

Prezesi firm budowlanych są dzisiaj w potwornie trudnej sytuacji. Coraz bardziej widać, że na największym programie – budowy dróg – gdzie teoretycznie są największe pieniądze – trudno

46 Builder

zarobić. Szukają innych kierunków, których tak naprawdę nie widać.

Energetyka ewidentnie nie chce „odpalić”. Trochę mi to przypomina sytuację z autostradami – mieliśmy taki okres, że i ten program również nie mógł ruszyć między innymi ze względu na protesty ekologów. Teraz, zdaje się, wszystkie projekty energetyczne zostały zaskarżone, jako niezgodne z przepisami ochrony środowiska. To podejrzewam przyblokuje na jakiś czas te inwestycje. Poza tym pamiętajmy, w energetyce dominuje ogromna ilość technologii, a my jako budowlańcy, praktycznie obudowujemy tylko cały system energetyczny. Roboty czysto budowlanej nie ma tam za dużo, a ryzyka są ogromne.

Jeżeli chodzi o kolej, to ona oczywiście będzie rosnąć, ale nie jest w stanie zastąpić dróg. Kolej wydaje rocznie średnio ok. 4-5 mld – dla porównania GDDKiA w ostatnich latach wydawała rocznie po 30 mld – i w bliskiej przyszłości nie zanosi się, by mogła wydawać radykalnie więcej. Nie będzie więc w stanie przykryć dziury, która powstaje po kończących się kontraktach drogowych.

Poza tym trudne problemy i błędy, które ujawniły się przy drogach przenoszą się niestety na kolej, która do tej pory umiała ich unikać.

Ponadto wchodzenie w nowy sektor oczywiście generuje koszty.

Wiele firm na pewno będzie szukać w tym trudnym czasie innych segmentów. Część z pewnością będzie próbować wybrać się do innych krajów, głównie wschodnich, bo na zachód nas nikt nie wpuści, chyba że jako podwykonawców.

Jest to oczywiście jakaś szansa, ale trzeba sobie zdawać sprawę, że są też ogromne ryzyka, które trzeba umieć rozpoznać. Przede wszystkim trzeba sporo zainwestować, mieć niemałe pieniądze na utworzenie za granicą ba-

zy, na wywalczenie pierwszych kontraktów. Są firmy, które próbują budować nogi pozabudowlane i szukają innych rozwiązań np. oczyszczanie miast, zbieranie i spalanie śmieci, obsługiwanie parkingów. Można... tylko na wszystko trzeba mieć kapitał.

Mając to wszystko na uwadze okazuje się, że w tym momencie inwestycje drogowe to jedyne realne, w miarę dostępne pieniądze z bardzo ciężkimi, ale jednak znanymi ryzykami.

Piotr Urbankowski I Radca, Kierownik Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sztokholmie

Z punktu widzenia polskich firm interesującym segmentem szwedzkiego rynku budowlanego mogą być inwestycje lokalne, realizowane przez władze komunalne.

Branża budowlana w Szwecji charakteryzuje się dużym stopniem koncentracji. W branży tej dominującą pozycję posiada kilka największych koncernów m.in. SKANSKA AB, NCC AB, Peab AB i JM AB. Firmy te realizują większość dużych inwestycji. Polskie firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw cieszą się dużym zainteresowaniem szczególnie w branży usług remontowych i prac wykończeniowych. Polscy pracownicy z odpowiednimi kwalifikacjami, w takich zawodach jak: betoniarze – zbro-

jarze, blacharze, kamieniarze, spawacze, parkieciarze, tynkarze oraz inni specjaliści od prac wykończeniowych, znajdują zatrudnienie i jak na polskie warunki otrzymują bardzo dobre wynagrodzenie. Z punktu widzenia polskich firm interesującym segmentem szwedzkiego rynku budowlanego mogą być również inwestycje lokalne, realizowane przez władze komunalne tj. szkoły, przedszkola i inne budynki użyteczności publicznej.

W tym wypadku obowiązuje procedura przetargowa. Podkreślić także należy duże zainteresowanie ze strony inwestorów szwedzkich polską ofertą materiałów budowlanych m.in. oknami, drzwiami, podłogami, glazurami i innymi materiałami wykończeniowymi, jak również stalą zbrojeniową, gotowymi belkami, stropami i konstrukcjami stalowymi.

Główną barierą, jaką mogą napotkać polskie przedsiębiorstwa, jest mocna pozycja na rynku dużych przedsiębiorstw szwedzkich, bardzo silna pozycja związków zawodowych Byggnads w sektorze budowlanym. Dużym utrudnieniem jest fakt skrupulatnego pilnowania przez związki zawodowe stawek minimalnych, wynikających z umów/układów zbiorowych. Podkreślić należy, że stawki te nie wynikają z przepisów prawa, a właśnie z umów. Mogą one budzić wątpliwości na gruncie prawnym odnośnie ich obowiązywania w stosunku do podmiotów niebędących ich stronami, jednak w większości przypadków są one przestrzegane. Dlatego też większość inwestorów dąży do tego, aby kontrakty, również z firmami zagranicznymi, były przyjęte przez stronę związkową.

W celu zgłębienia tematu szwedzkiego rynku budowlanego polecam odwiedzenie strony Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sztokholmie: listopad 2012

www.stockholm.trade.gov.pl, szczególnie zakładki „Analizy rynkowe” oraz „Przewodnik po rynku”.

Piotr Kledzik Prezes Zarządu Bilfinger Berger Budownictwo SA

Wykorzystując pozycję koncernu na rynkach zachodnich, będziemy się starać oferować projekty będące kompilacją wiedzy w wielu spółkach koncernu.

W najbliższym czasie nastąpi wypłycenie na rynku – oby było jak najmniejsze. Są różne pomysły, by je ominąć.

Jednym z nich było przyznanie mojej spółce zakresu rynku infrastruktury europejskiej. Nie oznacza to jednak, że my w tej chwili wszędzie pójdziemy z polskimi siłami, niemniej jednak jest to dla nas duża szansa. Pierwszy duży projekt będziemy realizować w Norwegii. Udało się tam wygrać kontrakt na reazlizację dosyć dużego mostu. Jesteśmy w konsorcjum ze spółką z naszej grupy i będziemy wspólnie realizować to zadanie. Drugi kierunek to rynek niemiecki.

Utworzyliśmy tam, a w zasadzie wydzieliliśmy, spółkę ze struktury Bilfingera, która teraz nam podlega. Analogicznie jak w Norwegii, staramy się pozyskać jeden, dwa kon-

trakty, tak aby można było wykorzystać nasz potencjał.

Zarówno na rynku niemieckim, jak i norweskim ciągle jest potencjał realizacyjny.

Może nie tak szaleńczy jak u nas 2-3 lata temu, ale rynek przetargów jest dużo bardziej, powiedziałbym, strumieniowy. Od dawna wiadomo, co ma się wydarzyć i jak to będzie wyglądało. Zasady, na których wszystko się odbywa, są też dużo spokojniejsze. Nie mówimy, że będziemy od razu potentatami, ale można pewnie znaleźć niszę dla siebie. Ogólnie rzecz ujmując, wykorzystując pozycję koncernu na rynkach zachodnich, będziemy się starać oferować projekty, będące kompilacją wiedzy w wielu spółkach koncernu.

Oprócz tego, że dywersyfikujemy się rynkowo, to również w Polsce trochę szerzej

patrzymy na rynek. Działamy nie tylko w infrastrukturze, ale wykonujemy też hydrotechnikę, staramy się wchodzić w budownictwo energetyczne, obserwujemy tzw. irygację, czyli regulację rzek, istniejemy już w Programie Nysa – udało nam się pozyskać dwa przetargi. Dywersyfikacja portfela wiąże się mimo wszystko ze zmniejszeniem przychodów w przyszłym roku. Liczę się z tym, że nie uda nam się uzyskać takiego przerobu jak w ciągu ostatnich 3-4 lat.

Ale jeżeli w trudnej sytuacji rynkowej stoi się na większej ilości nóg, jest się stabilniejszym.

Przyglądam się ponadto rynkom wschodnim. Potencjały są duże, ale to również inna grupa ryzyk. Wspólnie z kolegami z koncernu staramy się do nich dopasować.

REKLAMA

Sosnowi c

DNI KRUSZYW

5 – 6 grudnia 2012

Targi Kruszyw Naturalnych i Wtórnych

Expo KRUSZYWA

Salon Technologii, Produkcji i Wykorzystania Betonu Salon Maszyn Budowlanych, Urządzeń i Technologii dla Infrastruktury 4. Międzynarodowe Forum Producentów Kruszyw organizowane przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego oraz Polski Związek Producentów Kruszyw

Cykl spotkań poświęconych branży kruszywowej tereny targowe: Expo Silesia Sp. z o.o Centrum Targowo-Konferencyjne ul. Braci Mieroszewskich 124 Sosnowiec

listopad 2012

www.expokruszywa.pl

kontakt: Michał Wadowski tel. 32 788 75 27, fax 32 788 75 02 kom. 515 220 057 e-mail: michal.wadowski@exposilesia.pl

Builder 47

ZAPRASZAMY DO PRENUMERATY CZASOPISM!

TopFIRMA

WWW.EBUILDER.PL

Sto-ispo

Nr

Rok XVI (179) 5zł (w tym 8% VAT)

DEBATA BUILDERA o odpowiedzialności w biznesie

WNICTWO l ARCHITEKTURA

TARGI, na których się targuje

dodatek specjalny miesięcznika

Builder czerwiec 2012

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

czerwiec 2012

LogiKal® – nowe perspektywy w projektowaniu

Wspieramy zrównoważone budownictwo

Profesjonalne oprogramowanie do konstrukcji okien, drzwi i fasad str. 96

Prezentacja rozwiązań firmy GCL Sp. z o.o. str. 52

KonsTRUKcjE

Nr

Builder

5 MAJ 2012

Rok XVI (178) 5zł (w tym 8% VAT)

BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA IX Gala Builder Awards – SŁUSZNY KIERUNEK

DEBATA BUILDERA o uprawnieniach budowlanych

WWW.EBUILDER.PL

DACHY

OprOgramOwanie

Sopro Polska Wienerberger Ceramika Budowlana

dla budownictwa

WWW.EBUILDER.PL

BIZNES l BUDO

6 CZERWIEC 2012

PRODUCENCI O RYNKU materiałów budowlanych

Sto-ispo Sopro Polska Wienerberger Ceramika Budowlana

ARChITEKTURA dekonstruktywizmu SPAwANIE

Nr

BIZNES

zEspoLonE nawet pod wodą

l BUDOWNICTWO l

Rok XVI (177) 5zł (w tym 8% VAT)

l ARCHITEKTURA

ZGoDNIE Z pRAwEm Nabycie zabytku

według Eurokodu 4

4 kwiecień 2012

SyStemy grzewcze

wentylacja i klimatyzacja dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

kwiecień 2012

RÜdigER Kuhn

pRojEKTowANIE z Dalekiego Wschodu

(nIE)BEzpIEcznE MARKETING konstrukcje linowe w budownictwie

Kolej spod znaku EURO

Budujemy przyszłość

Rozmowa z Prezesem Zarządu CEMEX Polska Sp. z o.o.

pRAcA dla inżyniera

SUKCES BUDOWLANYCH

LESZEK STOKŁOSA Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku

DESIGN

Builder

Nowoczesna centrala wentylacyjna SELEN II

REHAU zagrzewa do boju

Prezentacja rozwiązania firmy BErLüf GmbH str. 52

Ogrzewanie murawy na Stadionie Narodowym str. 92

Nr

TopFIRMA

BIZNES

3 MARZEC 2012

Rok XVI (176) 5zł (w tym 8% VAT)

l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA

Wycena nieruchomości pod inwestycje drogowe

TrenDy w architekturze Budownictwo KomuniKacyjne

Maszyny drogowe CAT

Transakcje W energeTyce

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder maj 2012

Prezentacja firmy Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o. str. 56

MIchał KalInowSKI

Naprawa i ochrona beTonu

Przyszłość oferujemy dzisiaj

SebaStian Myśliwiec

Rozmowa z Dyrektorem Generalnym Steinbacher Izoterm Sp. z o.o.

PŁYTKI CERAMICZNE

sportplus

FASADY I OKNA

dodatek promocyjny miesięcznika

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

Builder

marzec 2012

budujemy domy marzeń

niezależne, nowoczesne i dynamiczne pismo środowiskowe, lider fachowej prasy budowlanej, ukazujące się co miesiąc od 1997 roku.

NOWA RUBRYKA

DEBATA o energetyce

dodatek promocyjny miesięcznika

kwiecień 2012

aquatherm-Polska Jacek Ligaszewski

Rozmowa z Prezesem Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

marzec 2012

Okna energeto® – energooszczędna rewolucja

Klinkier w Twoim stylu

Prezentacja nowoczesnego rozwiązania str. 44 firmy Aluplast Sp. z o.o.

Prezentacja firmy CERRAD Sp. z o.o. str. 88

Rozmowa z Prezesem spółki ArtHauss

miesięcznik w całości poświęcony tematyce związanej z projektowaniem, budową, modernizacją, wyposażeniem i utrzymaniem obiektów sportowych i rekreacyjnych, finansowaniem i zarządzaniem inwestycjami sportowymi. miCHAel BRill o zarządzaniu, nie tylko Stadionem Miejskim we Wrocławiu

NR 2 (55) LUTY 2012

Kluby w Sieci – Internet jako narzędzie komunikacji z fanami

NR 1 (54) STYCZEŃ 2012

Budownictwo pod lupą

OBIEKTY EURO 2012

WWW.EBUILDER.PL

DEBATA BUILDERA o poziomie edukacji w budownictwie

Relacja z 5. Ogólnopolskiego Kongresu Infrastruktury Sportowej

Specjalnie dla „Sportplusa”: Jagna Marczułajtis-Walczak

2

Po co nam „orliki”?

NR 3 (56) MARZEC 2012

5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR

DoDatki specjalne

MULTIMEDIA w sporcIE

dodatek specjalny miesięcznika

marzec 2012

Cyfrowe standardy na obiektach sportowych

Rozwiązania firmy Flexvision Systemy Digital Signage – rozrywka, bezpieczeństwo i promocja

PLACE PLACE ZABAW MULTIMEDIA ZABAW W sPorCIE

5 (58) MAJ 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

dodatek specjalny miesięcznika dodatek

specjalny marzec 2012 marzec 2012 miesięcznika

marzec 2012

Place zabaw, ale jakie?

Dobra zabawa a bezpieczeństwo Pamiętajmy o ogrodzeniach

Inspiruje nas uśmiech dzieci

Rozmowa z Markiem Sokołowskim, założycielem i prezesem firmy CoMeS Sokołowscy Sp.j.

JaceK WSzOła: Gdy zostanę ministrem sportu...

Co z tym filCem? Pielęgnacja nawierzchni trawiastych

5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR 2(15) MAJ 2012

Kontrowersje wokół menedżera Pomysły na lato – rowerem po stoku Przemyślana technologia w Sölden

5 ZŁ W TYM VAT 8%

SPORT BIZNES

luty 2012

BASeny WellneSS SPA

Budujemy polski sport – zmieniamy standardy

Zwycięskie Jakuszyce – Relacja z Pucharu Świata w biegach narciarskich

INFRASTRUKTURA

Moda na sauny

Termy Maltańskie – konkurencja dla tropików

Wodne place zabaw

Doskonała rekreacja, oryginalny i niepowtarzalny design – realizacje firmy ARRAS B Tychy

Jak zaprojektować dobry SKAtepArK?

„oRliki” – bezpieczne, bo ogrodzone

Homologacja basenów pływackich

SponSoRing w sporcie – zysk czy darowizna?

inWeStycje na lata Rozmowa z MaRkieM WRzaleM, Prezesem Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

Specjalnie dla „Stacji Narciarskiej”:

APOLONIUSZ TAJNER

Prezes Polskiego Związku Narciarskiego

PrZePiSy do wymiany Wszystko o SNoWParkach W jedNości Siła – wspólny skipass na Podhalu

Pomysły na zimę i lato w Białce Tatrzańskiej Oferta firmy rhSPORT

Rodzina na medal

Gminy inwestują w bezpieczne kąpieliska

JeSSiCA – nowy sposób finansowania inwestycji

Michał, Zbigniew i Grzegorz Wojciul z firmy Anchem

Kompleksowe realizacje Firmy Mazur i Elplast+ Sp. z o.o.

PWB Media zo­bo­wią­zu­je się do wy­sta­wie­nia fak­tu­r y VAT i przesłania jej na ad­res po­da­ny na za­mó­wie­niu w ter­mi­nie 7 dni od da­t y wpły­nię­cia zapła­ ty na wska­za­ne po­w y­żej kon­to.

Stanowisko

Zgadzam się na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych PWB Media Zdziebłowski Sp.J. z siedzibą w 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 oraz na ich wykorzystanie w celach marketingowych i promocyjnych.

Jednocześnie PWB Media informuje, że przysługuje Państwu prawo do wglądu i poprawiania zgromadzonych danych zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. nr 133 poz 883 z 1997 r.

e-mail

Niniejszym zamawiamy:

q

q

papierową prenumeratę Buildera x

60 zł

=

cena brutto

ilość prenumerat

x

60 zł

cena brutto

=

elektroniczną prenumeratę Buildera

do zapłaty

papierową prenumeratę Sportplusa

Prezes Zarządu i Dyrektor ds. Technicznych Klimor SA

oraz po prze­sła­niu fak­sem lub pocz­t ą za­mó­wie­nia do wy­daw­cy: PWB Media Zdziebłowski Sp.J., ul. Rol­na 155/1, 02-729 War­sza­wa, tel. 22 853 06 87, fax 22 244 24 63, e­- ma­il: biuro@pwbmedia.pl

Imię i nazwisko adresata prenumeraty

ilość prenumerat

MarEK KupIEc

BRE BANK SA 67 1140 2017 0000 4602 1287 8423

tel./fax

Adres do faktury (jeśli jest inny niż powyżej)

DbAmy o jAKość PowieTrZA

Za­mó­wie­nie zo­sta­nie zre­ali­zo­wa­ne po do­ko­na­niu wpła­ty na kon­to:

Adres do wysyłki (kod, miejscowość, ulica, nr)

q

Podążając za trendami Sport bez barier – sprzęt dla osób niepełnosprawnych

Z AMÓWIENIE

Zamawiający: nazwa firmy lub imię i nazwisko osoby fizycznej

NIP

Oferta firmy Interplastic Roger Żółtowski

„Biały Orlik” 2012 O hIgIenIe na zapleczu basenu

dodatek specjalny miesięcznika

Uzdatnianie wody basenowej

„Krokodyle” zawiodły nA ŚląSKim

NR 1(14) STYCZEŃ 2012

WYPOSAŻENIE I SPRZĘT SPORTOWY

dodatek specjalny miesięcznika

maj 2012

Specjalnie dla „Sportplusa”: Andrzej StrejlAu

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

30 zł

=

cena brutto

ilość prenumerat

x

30 zł

cena brutto

=

Prenumerata obejmuje 12 kolejnych numerów począwszy od momentu dokonania opłaty.

elektroniczno-papierową prenumeratę Buildera

do zapłaty

elektroniczną prenumeratę Sportplusa

q

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

70 zł

=

cena brutto

do zapłaty

elektroniczno-papierową prenumeratę Sportplusa

ilość prenumerat

Data

x

70 zł

cena brutto

=

do zapłaty

podpis

Inteligentny budynek Inteligentny dom z Somfy str. 52 Prezentacja rozwiązań

firmy Somfy Sp. z o.o.

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

listopad 2012

prezentacja z okładki

Inteligentny dom z

I

nteligentne domy wyposażone są w szereg czujników, reagujących na zmiany zarówno w otoczeniu domu, jak i w jego wnętrzu. Detektory te mogą sterować systemem alarmowym, oświetleniem, roletami, żaluzjami i markizami, a także klimatyzacją, wentylacją i ogrzewaniem. Istotne jest, by podsystemy w instalacji współdziałały ze sobą, gdyż podstawę inteligentnego domu stanowi jednostka centralna, integrująca wszystkie czujniki.

Częstym dylematem, przed którym stają klienci zdecydowani na inteligentne rozwiązania, jest wybór rodzaju instalacji. Rynek oferuje wiele rozwiązań, począwszy od tych fragmentarycznych, przeznaczonych tylko do wybranych zastosowań, aż po złożone instalacje z centralnym zarządzaniem, wymagające interwencji instalatorów i zaawansowanych prac przy okablowaniu. Pomiędzy nimi lokuje się bez-

przewodowa automatyka domowa z technologią io-homecontrol. Jest to protokół radiowy najlepiej współdzielony w budynkach mieszkalnych. Z sukcesem wykorzystuje tą technologię w swoich rozwiązaniach Somfy.

Technologia io-homecontrol

Przed wprowadzeniem na rynek io-homecontrol automatyzacja budynku wymagała rozległego okablowania i kosztownych instalacji systemowych. Urządzenia rzadko współpracowały ze sobą, a każde z nich wymagało oddzielnego sterownika.

Io-homecontrol pojawiło się jako swego rodzaju odpowiedź na potrzeby wymagających klientów, ceniących sobie komfort i bezpieczeństwo.

Io-homecontrol to rozwiązanie bezprzewodowe dla domu inteligentnego, dostępne dla wszystkich.

Jest to zaawansowana technologia,

jednocześnie bardzo prosta w obsłudze. Łatwy dostęp do inteligentnej automatyki, biorąc pod uwagę niskie koszty instalacyjne oraz elastyczność to tylko niektóre korzyści takiego rozwiązania. Urządzenia działające w standardzie io-homecontrol wykrywają się nawzajem.

Dzięki gwarancji kompatybilności dodawanie nowych produktów do systemu odbywa się więc niemal automatycznie. Dostrzegając potencjał takiego rozwiązania coraz więcej firm wzbogaca system zdalnego sterowania swoimi produktami właśnie w technologii io-homecontrol.

Przewagą io-homecontrol jest funkcja komunikatów zwrotnych, która gwarantuje użytkownikowi pełną kontrolę nad wszystkimi urządzeniami w domu. Każdorazowo system informuje nas o wykonaniu polecenia, a dodatkowo w każdej chwili możemy poznać aktualny stan urządzenia. Informacja ta-

Zdjęcia arch. Somfy Sp. z o.o.

Nazwa io-homecontrol pochodzi od angielskich słów „interoperability” oraz „home control” i oznacza inteligentne sterowanie z, uzyskiwaną w czasie rzeczywistym, informacją zwrotną.

52 Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK

Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii, coraz dynamiczniej działa rynek inteligentnych domów. Rozwiązania proponowane przez producenta automatyki domowej Somfy kierowane są do klientów chcących podnieść standard swojego domu lub mieszkania oraz zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo.

Inteligentne domy mogą spełniać życzenia domowników. Potrafią one samodzielnie ożywiać i uruchamiać elementy domu: gasić światła, zamykać okna, opuszczać żaluzje, czy nawet podlewać ogród i ustawiać temperaturę w domu.

ka jest wyświetlana na ekranie pilota. Urządzenia domowe można też kontrolować zdalnie na ekranie telefonu 3G, tabletu czy komputera. W ten sposób możemy w każdej chwili sprawdzić, czy okna dachowe, brama garażowa lub drzwi są zamknięte, upewnić się, że dom jest bezpieczny. Gdy nikogo w nim nie ma, istnieje też możliwość symulowania obecności poprzez uruchomienie specjalnych urządzeń. Symulacja obecności pozwala na odtworzenie czterech różnych scenariuszy, listopad 2012

Somfy uruchamiających urządzenia domowe o żądanych godzinach, tak jakby ktoś był w domu.

Korzystając z rozwiązań Somfy użytkownicy mają rozbudowane możliwości programowania indywidualnych ustawień i scenariuszy, co pozwala dostosować system do własnego stylu życia.

Scenariusze uruchamiają za jednym kliknięciem wiele zmechanizowanych produktów io (rolety, zasłony, oświetlenie itp.) oraz umożliwiają zapisanie i odtworzenie na żądanie ulubionego nastroju w wybranym momencie. Dzięki szerokiej gamie urządzeń sterujących io-homecontrol, dostosowa­nie domu do swoich potrzeb jest niezwykle proste i intuicyjne. Jeden pilot do wszystkich urządzeń lub ścienna klawiatura pozwalają wykonywać wiele zadań jednocześnie. Przykładowo przy użyciu pilota, naciskając przycisk „Dom” możemy zamknąć wszystkie drzwi i okna jednym kliknięciem. Lampka kontrolna i sygnał dźwiękowy potwierdzają, że polecenie zostało wykonane.

Kolejne korzyści takiego rozwiązania to oszczędność i ekologia.

Technologia io-homecontrol w wymierny sposób przyczynia się do zmniejszenia zapotrzebowania budynku na energię, a zastosowana w skali makro może znacząco wpłynąć na reedukację emisji CO2 do atmosfery. Rozwiązanie to pozwala na dostosowanie intensywności oświetlenia do pory dnia lub poziomu nasłonecznienia, dzięki czemu udaje się zaoszczędzić energię elektryczną, co wyraźnie przekłada się na koszty zużycia prądu.

Na przykład wybierając scenariusz „Pobudka” o żądanej porze rolistopad 2012

lety w pokoju i kuchni podnoszą się, lampy się zapalają, okna połaciowe uchylają się lekko, umożliwiając przewietrzenie mieszkania, a system może automatycznie wyłączyć ogrzewanie domu. Gdy słońce mocno grzeje, system zamiast włączać klimatyzację, opuszcza rolety.

W zimie można zaprogramować zamykanie rolet o zmroku, aby uniknąć utraty ciepła. Jak podaje European Solar Shading Organization możemy zaoszczędzić do 10%, jeśli chodzi o rachunki za ogrzewanie zimą. W lecie z kolei można zautomatyzować działanie osłon przeciwsłonecznych w zależności od nasłonecznienia, aby zachować naturalny chłód w pomieszczeniach i ochronić wystrój wnętrza przed promieniowaniem słonecznym.

W dowolnym momencie użytkownik może przejąć ręczną kontrolę nad automatyką, jeśli chce ją wyłączyć na chwilę lub też zmienić ustawienia. Jeśli rozważamy budowę domu z instalacją inteligentną, to najlepiej na jego budowę zdecydować się już przy wyborze projektu. Wówczas łatwiej poprowadzić niezbędne okablowanie.

System io-homecontrol potwierdza strategię firmy Somfy, która dba o nieustanny rozwój funkcjonalności i upraszczanie czynności domowych. Jest to automatyka domowa stworzona na nowo – prosta, elastyczna i bezprzewodowa techno-

logia dwukierunkowa, posiadająca zabezpieczenia najwyższej klasy. Somfy potwierdza w ten sposób również swoją rolę, jako twórcy rozwiązań dopasowanych do rozwijającego się rynku: innowacyjnych, trwałych, o dużej wartości dodanej dla klientów i partnerów.

Więcej szczegółów na www.somfy.pl

Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK 53

projektowanie

Budynek inteligentny?

Nie, dziękuję!

W Marek Dąbrowski Associate director Buro Happold Polska

Od ponad 15 lat związany z rynkiem budowlanym i inwestycyjnym, specjalizuje się w prowadzeniu projektów wielobranżowych. Zarządza pracami zespołu odpowiedzialnego za zrównoważone projektowanie oraz proces certyfikacji środowiskowej budynków metodą BREEAM, LEED oraz DGNB. Pracuje przy projektach w całym regionie CEE. Wykłada na Wydziale Architektury Uniwersytetu Warszawskiego.

Absolwent Politechniki Warszawskiej oraz interdyscyplinarnych studiów na Wydziale Architektury Uniwersytetu Cambridge.

iększość budynków nazywanych inteligentnymi jest powodem częstszej frustracji niż zadowolenia użytkowników. Sterowane centralnie, za pomocą nieczułych na narzekania maszyn i bezdusznych protokołów, budynki te pozbawione są elementu komunikacji z najemcami. Same ustawiają temperaturę, obracają żaluzjami, tłoczą powietrze do wnętrz w sobie tylko znanych ilościach, itp. Właściciel nazywa je inteligentnymi, a użytkownicy głupimi. Kto ma rację?! Na targach Expo Real słuchałem prezentacji zarządcy nieruchomości, który odkrył, że w jednym z inteligentnych budynków firmy komputer uruchamiał centrum handlowe w dni wolne od pracy, ponieważ nikt nie wyłączył tych dni z codziennej procedury. Inteligencja budynku czy jej brak u programisty? Złośliwi mówią, że budynek nie może być inteligentniejszy od użytkownika…

Trudno jednak oczekiwać od każdego, że zostanie programistą czy technikiem w miejscu swojej pracy.

Istnieje więc rozdźwięk pomiędzy technicznym zaawansowaniem budynku (nazwijmy je inteligencją techniczną), a jego rozumieniem przez użytkownika – być może brak jest w nim swoistej ‘inteligencji emocjonalnej’?

54 Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK

Inteligentna architektura

Kiedyś, pracując z biurem Foster and Partners, obserwowałem jak projektuje się dworce i lotniska na skalę wcześniej mi nie znaną (w tym czasie TAV Firenze i nowe lotnisko w Pekinie). Fascynowało mnie jak projekt zakładał „manipulację” przyszłym użytkownikiem, anonimowym podróżnym, którego budynek wciągać miał do środka, stawiać przed fasadami sklepów, zapraszać na kawę, a następnie kierować na perony lub do terminali, kazać patrzeć w określonych kierunkach i poruszać się po ustalonej ścieżce. Był w tym element manipulacji i może nadużycia (zwłaszcza w sekcjach komercyjnych, które niczym filtry obsadzały wszystkie wejścia), ale też próba odgadnięcia potrzeb przyszłych użytkowników. Dokąd pójdą, czego będą szukali? Projektantów frapowało pytanie: co zrobić, aby poruszali się po budynku intuicyjnie, nie wprowadzając więcej zamętu niż to konieczne? Do symulacji ewakuacji wykorzystywano programy komputerowe oparte na zasadach dynamiki płynów. Masy ludzi wchodzące na dworzec miały się czuć naturalnie i intuicyjnie odnajdywać drogę do swojego celu i niczym rzeka opuszczać obiekt w razie niebezpieczeństwa… Ta zdolność rozu-

mienia użytkownika jest chyba testem jakości architektury, zwłaszcza budynków użyteczności publicznej. Budynków złych, niezrozumiałych, w których się można zgubić unikamy. Chodzimy do tych, które nas zapraszają, wciągają do Fot. arch. Nexwell

Niewątpliwie istnieją budynki inteligentnie zaprojektowane, ale czy istnieją budynki inteligentne? Co to oznacza, że budynek jest inteligentny? A może pytanie należy zadać w sposób następujący: czy i kiedy użytkownik jest w stanie uznać budynek za inteligentny? Gdy jest naszpikowany technologią? Czy wtedy, gdy jest ona zrozumiała i użyteczna?

Budynki coraz częściej przypominają nie skorupę przygotowaną do zasiedlenia, ale skomplikowaną maszynerię, wymagającą stałego zarządzania, konserwacji i regulacji.

Przykład panelu sterowania (wkomponowanego w architekturę pomieszczenia)

listopad 2012

Fot. arch. Nexwell

środka i podpowiadają jak się poruszać. Nie ma mowy o wykluczeniu mniej inteligentnych użytkowników, nie znających się na architekturze czy transporcie publicznym.

Projektować trzeba dla Kowalskiego. Dlaczego więc montujemy w budynkach urządzenia, których użytkownicy nie potrafią okiełznać ani zrozumieć? Czy to niedoskonałość urządzeń, brak inteligencji u nich, czy też brak inteligencji u użytkownika? Chyba ani jedno, ani drugie. Budynek biurowy nie może być demonstracją technologicznych możliwości projektantów, kiedy odrzucają je najemcy. Nie można też wymagać dodatkowej edukacji technicznej użytkowników budynku: bankierów, wydaw-

Fot. arch. Fibaro

Być może, podobnie jak we wzornictwie przemysłowym, czeka nas epoka USER EXPERIENCE ARCHITECTURE.

ców, konsultantów, ekip sprzątających, ochrony. Niestety, tak jak anonimowi podróżni albo dogadają się oni z budynkiem, albo nie – tak czy inaczej wina lub chwała spadają na… projektanta!

Niewątpliwie istnieją więc budynki inteligentnie zaprojektowane, ale czy istnieją budynki inteligentne? Co to oznacza, że budynek jest inteligentny? Człowiek inteligencję innych dość egocentrycznie mierzy miarą swojej inteligencji. I często myli ją z umiejętnością komunikacji. listopad 2012

Człowiek nawet bardzo inteligentny, ale wyobcowany, zamknięty w sobie i mrukliwy uważany będzie przez ogół za głupca. Być może też niektóre zwierzęta posiadają inteligencję, której nie jesteśmy świadomi ze względu na brak wspólnego języka. Więc może pytanie należy zadać w sposób następujący: czy i kiedy użytkownik jest w stanie uznać budynek za inteligentny? Gdy jest naszpikowany technologią? Czy wtedy, gdy jest ona zrozumiała i użyteczna?

Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK 55

projektowanie

Architektura intuicyjna pozwala swobodnie korzystać z budynku przypadkowym użytkownikom.

A jak jest z technologią? Wagę sprawnej komunikacji użytkownika z przedmiotem dostrzegli już projektanci przedmiotów użytkowych i usług IT, wprowadzając termin UXD (User Experience Design).

UXD stawia doświadczenia użytkownika, jego łatwość rozumienia i przyjmowania produktu na równi z jego ‘techniczną’ wartością. Dobrym przykładem są iProdukty – telefon jak każdy inny… ale proszę powiedzieć to przeciętnemu użytkownikowi iPhona!!! Nomen omen, podejście UXD operuje też termi-

nem architektura informacji. Czy nie brakuje więc jakiegoś elementu w projektach technologii w architekturze? Czy techniczne protokoły, algorytmy, panele sterownicze urządzeń nie powinny doczekać się interfejsu użytkownika? Języka komunikacji pomiędzy ludźmi w budynku, a jego pomieszczeniami technicznymi? Oczywiście wymaga to wyobraźni od programisty oraz projektanta systemu. Logicznego zarządzania danymi, ich analizy i sortowania. Istnieje w informatyce gotowy termin: Architektura Informacji, określający takie uporządkowanie danych, aby te – płynące w obie strony – były zrozumiałe. Łatwo sobie wyobrazić, że ludzie zasypani danymi przestaną je czytać, a urządzenie zasypane życzeniami pań A,

Fot. arch. Luxmat

Fot. arch. Formulax/Wikimedia

Fot. Piotr VaGla Waglowski

Fot. arch. Nexwell

Kilka zapożyczonych terminów: UXD, IA, HCI

Przykłady budynków inteligentnych: BUW w Warszawie i Petronas Tower w Malezji

Przykład inteligentnego oświetlenia

Fot. arch. Siemens

Przykład magistrali inteligentnego budynku

56 Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK

listopad 2012

B, C i panów X, Y, Z zawiesi działalność. Trzeba informację usystematyzować, uporządkować i nadać priorytety przekazywania – zaprojektować architekturę informacji! Także samo narzędzie zajmujące się tłumaczeniem technologii ma już swoją nazwę. Informatycy używają określenia HCI = Human Computer Interface. I tego nam trzeba!

Human-Building Interface.

Rozwiązanie

Nam, użytkownikom, potrzebna jest empatyczna inteligencja w odróżnieniu od technicznej, zimnej inteligencji maszyn, systemów, które żądają wyższego wykształcenia w wąskich specjalizacjach od użytkowników jako warunku swojej skuteczności. Albo gwarancji komfortu jakiego oczekujemy bez konieczności naszej interwencji. Budynki coraz częściej przypominają nie skorupę przygotowaną do zasiedlenia, ale są skomplikowaną maszynerią, wymagającą stałego zarządzania, konserwacji i regulacji. Coraz częściej też osoba lub nawet zespół odpowiedzialny za działanie budynku (FM) ma do dyspozycji centralny komputer połączony z maszynowniami (BMS). Urządzenia podłączolistopad 2012

ne do BMS dostarczają dane o pracy, zużyciu energii, a nawet umożliwiają sterowanie instalacjami. Jednak nie oznacza to kontaktu z użytkownikiem – ja nie znałem osobiście zarządcy, łącznika świata ludzi ze światem maszyn, w żadnym z budynków, w którym pracowałem.

A Wy? Nasz wpływ na środowisko pracy jest wciąż znikomy. Technicy uważają, że użytkownicy potrafią jedynie rozregulować system, a użytkownicy winią instalatorów za brak swojego komfortu. Tymczasem gdyby zaprojektować i wdrożyć inteligentny interfejs, myślę, że samo poczucie wpływu na klimat wnętrz dałoby ogromny wzrost satysfakcji.

Trochę taki efekt placebo.

Moim zdaniem, od inteligentnych budynków oczekiwać należy zdolności komunikacji dwustronnej, tak aby inteligencja budynku w pełni wykorzystywała inteligencję użytkownika i na odwrót. Zapewnić to może jedynie wykształcony język współpracy, zrozumiały dla obu stron i wprowadzony za pomocą intuicyjnego interfejsu. To on zadecyduje o powodzeniu mariażu technologii z człowiekiem w budynkach.

W podobny sposób, za sprawą ekranów dotykowych i intuicyjnych aplikacji, Internet i mini urządzenia telekomunikacyjne (smartfony) nie są już tajemnicą ani dla starszych, ani dla najmłodszych.

Potencjał możliwości, po wprowadzeniu czegoś, co można by nazwać przez analogię do słownictwa świata informatyki Human-Building Interface, jest przeogromny.

A wszystko, czego do tego trzeba, jest dostępne: zaawansowana technologia urządzeń, sprawne systemy zdalnego sterowania, powszechnie dostępny Internet, nawet komputery, te mniejsze, znajdziemy już w każdej kieszeni. Potrzeba jedynie inteligencji człowieka, projektanta, który połączy całość. Być może, podobnie jak we wzornictwie przemysłowym, czeka nas epoka USER EXPERIENCE ARCHITECTURE.

REKLAMA

Moim zdaniem, od inteligentnych budynków oczekiwać należy zdolności komunikacji dwustronnej, tak aby inteligencja budynku w pełni wykorzystywała inteligencję użytkownika i na odwrót. Zapewnić to może jedynie wykształcony język współpracy zrozumiały dla obu stron i wprowadzony za pomocą intuicyjnego interfejsu – Human-Building Interface.

Marek Dąbrowski Dyrektor działu zajmującego się zrównoważonym projektowaniem w Buro Happold

Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK 57

Zarządzanie budynkiem

Rozwiązanie BMS firmy Flowair dla dworca PKP w Gdyni *System

W czerwcu tego roku oddano do użytku zmodernizowany budynek dworca PKP w Gdyni, nie tylko przywracając mu jego historyczny charakter, ale wprowadzając wiele nowoczesnych rozwiązań zapewniających lepszy standard obsługi podróżnych. Instalacje wewnętrzne zostały podłączone do zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem, tworząc w ten sposób inteligentny budynek.

D

worzec PKP w Gdyni został gruntownie przebudowany.

Remont kosztował ponad 40 mln złotych i został sfinansowany z unijnych funduszy.

Prace budowlane były prowadzone w ścisłej współpracy z konserwatorem zabytków. Całkowicie odświeżono zewnętrzną elewację budynku. Wyremontowane zostało również całe jego wnętrze.

Na dworcu PKP w Gdyni zamontowano 15 kurtyn powietrznych z wymiennikiem wodnym firmy FLOWAIR (kurtyny ELiS T2). Rozdzielono je na 5 wejść o różnych szerokościach i wysokości ok 3 m.

Do pokrycia całej szerokości otwo-

ru nad każdym wejściem zamontowano: • dla drzwi o szerokości 6 metrów – 3 kurtyny 2 metrowe, • dla drzwi o szerokości 5 metrów – 2 kurtyny 2 metrowe; jedna kurtyna 1 metrowa.

W związku z charakterem obiektu (w którym występuje bardzo duży ruch osób) nie zastosowano manualnych zadajników do sterowania kurtynami, gdyż obawiano się niepożądanej lub błędnej ingerencji w sterowanie pracowników dworca oraz niewymiernych strat za tym idących (np. samodzielne nadzorowanie pracy urządzeń na tak dużym obiekcie nie byłoby efektyw-

58 Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK

ne). Korzystając z zaawansowanego systemu sterowania AF* podłączono 5 grup urządzeń (po 3 urządzenia w każdej grupie) do inteligentnego systemu sterowania budynkiem (BMS).

Zarządzanie budynkiem dworca za pośrednictwem systemu inteligentnego objęło: • wentylację (centrale dachowe, w piwnicy, bytowe oraz kurtyny powietrzne), • oświetlenie, • monitoring elektryczny, • węzeł cieplny.

Program do sterowania kurtynami napisano tak, aby umożliwiał sterowanie poprzez włączenie i wyłą-

AF

Układ automatyki kurtyn ELiS T firmy FLOWAIR został tak zaprojektowany, aby użytkownik miał pełną kontrolę nad strumieniem bariery powietrznej. Poza podstawowymi funkcjami automatyki zapewniającej podstawowe działanie kurtyn, automatyka posiada zestaw funkcji podnoszących efektywność bariery powietrznej. Umożliwia on sterowanie strumieniem powietrza odpowiednio dobranym do warunków budynku.

Możliwy jest wybór tzw. biegu jałowego wentylatorów oraz dodatkowo układ jest wyposażony w przekaźnik czasowy, umożliwiający nastawę opóźnienia przejścia wentylatorów z normalnego stanu pracy na bieg jałowy.

Układ automatyki AF można również podłączyć do inteligentnego systemu zarządzania budynkiem BMS. czenie oraz pracę na jednym z trzech biegów urządzenia. Dla poszczególnych wejść, w zależności od potrzeby, można niezależnie ustawić bieg pracy danego urząlistopad 2012

chem ludzi, a finalnie wpływa na ograniczenie strat i zapewnienie komfortu cieplnego w obiekcie użyteczności publicznej.

System BMS przynosi wymierne korzyści w procesie zarządzania obiektem, a także dla jego użytkowników, wymieńmy te najważniejsze: • obniżenie kosztów eksploatacji, • łatwość monitorowania stanu urządzeń i konserwacji, • zwiększenie bezpieczeństwa osób i mienia,

• wysoki komfort środowiska pracy, • ponoszenie rzeczywistych kosztów za wykorzystane media.

FLOWAIR Sp.j. ul. Chwaszczyńska 133 A 81-571 Gdynia tel.: + 48 58 669 82 20 info@flowair.pl www.flowair.com

Zdjęcia arch. Flowair Sp.j.

dzenia. Komunikacja odbywa się poprzez wbudowany w automatykę moduł RS485 i protokół MODBUS w trybie ASCII. Urządzenia połączone są szeregowo przewodem dwużyłowym z bramką MODBUS, która znajduje się w nieopodal istniejącym biurowcu.

Całkowita długość linii komunikacyjnej to około 400 metrów. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania można dostosować pracę urządzeń do czasów przyjazdów pociągów, co wiąże się z bardzo dużym ru-

Inteligentny budynek składa się z sieci instalacji (czujników, detektorów oraz urządzeń: np. kurtyn powietrza), które za pomocą systemu zarządzania BMS umożliwiają sterowanie i kontrolowanie parametrów pracy.

Zazwyczaj centralą nadzorującą jest komputer z przystosowanym do tej funkcji oprogramowaniem.

W zależności od zaadoptowanego programu, cały system ściśle współpracuje z budynkiem oraz najbliższym jego otoczeniem (np. temperatura zewnętrzna, nasłonecznienie itd.), dopasowując parametry pracy urządzeń wykonawczych do potrzeb i charakterystyki obiektu.

listopad 2012

Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK 59

forum ekspertów

Energooszczędny system automatyki budynkowej Desigo

D

Bartłomiej Pruszczak

Ekspert ds.

Zintegrowanych Systemów Automatyki Budynkowej

bartlomiej.pruszczak@siemens.com

Desigo jest elastycznym, energooszczędnym systemem automatyki budynkowej, zarządzającym technicznymi instalacjami budynku.

esigo™ TRA (Total Room Automation) łączy pojedyncze dyscypliny związane z zarządzaniem pomieszczeniem, takie jak klimatyzacja (HVAC), sterowanie oświetleniem i żaluzjami, w jedną, doskonale skoordynowaną i dokładnie przetestowaną całość. Dzięki idealnej współpracy wszystkich elementów i funkcji, możliwe jest reagowanie na bieżące zapotrzebowanie energii dla pomieszczenia oraz wytworzenie i przesyłanie tylko takiej jej ilości, jaka aktualnie jest potrzebna.

Energooszczędna funkcja RoomOptiControl, zaimplementowana w Design TRA, rozpoznaje nadmierne zużycie energii i sygnalizuje to na zadajniku pomieszczeniowym, zmieniając kolor ikony w kształcie listka. Czerwony kolor wskazuje nadmierne zużycie energii, zielony informuje o optymalnej pracy sterowanych instalacji. Naciśnięcie ikony listka powoduje automatyczne przełączenie układu regulacji w tryb pracy gwarantujący efektywne zużycie energii. Ponieważ Desigo TRA wykorzystuje światowe standardy komunikacyjne oraz przemyślaną koncepcję systemu, może być dostosowany do każdej aplikacji.

Używając pojęcia segmentu Desigo TRA zmniejsza koszty zmian

aranżacji pomieszczeń. Piętra są podzielone na segmenty, które są elastycznie łączone w pomieszczenia.

Desigo TRA zarządza każdym pomieszczeniem niezależnie, zgodnie z preferencjami użytkowników i operatorów budynku – w oparciu o zapotrzebowanie, efektywność energetyczną i komfort. Jest on także kompatybilny z szerokim asortymentem zadajników pomieszczeniowych projektowanych przez firmę Siemens oraz z ramkami innych producentów osprzętu elektrycznego.

Mogą być one optymalnie instalowane w dowolnym miejscu, wykorzystując zarówno technologie przewodowe i bezprzewodowe. Posiadany przez Desigo TRA certyfikat eu.bac gwarantuje wysoką jakość, dokładności regulacji i efektywność energetyczną na najwyższym poziomie.

Zdefiniowane w europejskiej normie EN 15232 cztery klasy efektywności energetycznej: A-D umożliwiają jednoznaczną ocenę budynku pod względem zużycia energii cieplnej i elektrycznej. Kluczowe wskaźniki określające osiągnięcie efektywności klasy A bazują na regulacji uzależnionej od zapotrzebowania i systemie komunikacji pomiędzy urządzeniami. Desigo TRA oferując komfortową, międzydyscyplinarną regulację indywidualnych po-

mieszczeń, przyczynia się do osiągnięcia efektywności energetycznej budynku odpowiadającej klasie A – i zwiększenia potencjalnych możliwości oszczędzania energii.

Dodatkowym modułem aktualnej wersji systemu Desigo, bazującym na symbolu Zielonego Listka, jest funkcja Eco Monitoring, która pozwala na wczesne rozpoznanie niekorzystnego, pod względem efektywności energetycznej działania, podstawowych instalacji budynku i szybką ich optymalizację ( są one sygnalizowane za pomocą wyświetlania symbolu Zielonego Listka na schematach instalacji, prezentowanych na stacji operatora). Symbol Zielonego Listka jest przyporządkowany poszczególnym elementom instalacji (wentylatory, pompy, filtry itp.), zmiana koloru symbolu na czerwony wskazuje na nieefektywną ekonomicznie pracę danego urządzenia (np. zbyt częste załączenia pompy). Użytkownik może łatwo przeanalizować i wyeliminować przyczynę nieprawidłowej pracy urządzenia, wykorzystując aplikację Desigo Eco Viewer. Oprócz funkcjonalności monitoringu, biblioteka graficzna systemu Desigo oferuje nowe funkcje analizujące, zapewniające szybkie wyświetlanie czytelnych informacji związanych ze zużyciem energii.

Aktywne zarządzanie energią przez użytkowników pomieszczenia: Funkcja efektywności energetycznej RoomOptiControl identyfikuje niepotrzebne zużycie energii .i sygnalizuje ten fakt poprzez zmianę koloru symbolu Zielonego Listka umieszczonego na zadajniku pomieszczeniowym, z zielonego na czerwony.

Użytkownik po prostu naciska symbol i sterowanie pomieszczenia powraca do pracy zoptymalizowanej pod względem zużycia energii, bez pogorszenia komfortu.

Symbol Zielonego Listka powraca do koloru zielonego.

Praca z optymalnym zużyciem energii

Niepotrzebne zużycie energii, potencjalne możliwości oszczędności

60 Builder dodatek promocyjny INTELIGENTNY BUDYNEK

listopad 2012

VRV IV Daikin – nowa generacja systemu Firma DAIKIN w prowadza na rynek nową – czwartą generację systemów klimatyzacji i ogrzewania VRV IV dla nowych i istniejących już budynków komercyjnych.

S

ystem VRV zawsze wy­ znaczał kierunki dla sys­ temów klimatyzacji z bezpośred­nim odparowaniem czynnika chłodnicze­go. Obecnie system VRV IV firmy DAIKIN wy­ znacza nowe standardy spraw­ ności sezonowej w budynkach, komfortu oraz łatwego mon­ tażu. Został on zaprojekto­ wany jako zintegrowany system klima­t yzacji, ogrzewania i wen­ tylacji pozwa­lający również na przygotowanie ciepłej wody użytkowej w budynku.

Nowy system VRV IV to do­ brze znane rozwiązanie udo­ skonalone o trzy rewo­lucyjne technologie.

Rewolucyjny układ sterowa­ nia zmien­ną temperaturą czyn­ nika chłodnicze­go (VRT) auto­ matycznie dostosowuje system

VRV do wymagań konkretne­go budynku pod względem kom­ fortu i efektywności, reduku­ jąc dzięki temu bieżące kosz­ ty eksploatacji. System moż­ na w łatwy sposób konfigu­ rować korzystając ze wstęp­ nie zaprogramowa­nych trybów technologii VRT. Poprzez te wstępne ustawienia użytkow­ nik wybiera optymalizację sys­ temu ukierunkowaną na wyma­ ganą przez niego równowagę pomiędzy komfortem i efektyw­ nością. Analiza podstaw pracy systemu umożli­wia nam popra­ wienie sprawności sezo­nowej aż o 25%! Podczas pracy w try­ bie automatycznym system w sposób ciągły dostosowuje zarówno temperaturę, jak i ob­ jętość czynnika chłodniczego sto­sownie do wymaganej wy­

dajności oraz wa­ runków meteorolo­ gicznych. W środ­ ku sezonu, kie­ dy potrzebne jest lekkie chło­dzenie i temperatura po­ mieszczenia jest bli­ ska wartości zada­ nej, system będzie dostosowywał tempe­ raturę czynnika chłodnicze­ go do wyższego poziomu, tak aby zużywać mniej ener­ gii, co prowadzi do znacznych oszczędności.

Wiadomo, że pompy cie­ pła wykazu­ją wysoką efek­ tywność energetyczną w try­ bie ogrzewania, jednak pod­ czas procesu grzania groma­ dzi się lód i na­leży go okreso­ wo topić, korzystając z funk­ cji odszraniania, która od­ wraca cykl chłodniczy. Powo­ duje to tymczaso­we obniże­ nie temperatury i zmniejsze­ nie poziomów komfortu we­ wnątrz budynku. VRV IV zmie­ nił standard ogrzewania, do­ starczając ciepło nawet pod­ czas procesu odszraniania, co eliminuje spadek tem­ peratury wewnątrz pomiesz­ czeń oraz zapewnia komfort przez cały czas.

Konfigurator VRV to zaawan­ sowane oprogramowanie, któ­ re umożliwia łatwe konfiguro­ wanie i uruchomienie syste­ mu. W przypadku, gdy inwe­ stor posiada kil­ka budynków

w różnych lokalizacjach, można zarządzać dokładnie wieloma systemami w taki sam sposób, uzyskując dzięki temu uprosz­ czenie wprowadzania nastaw dla kluczowych klientów. Konfi­ gurator umożliwia również od­ zyskanie początkowych usta­ wień pracy agrega­tów ze­ wnętrznych.

DAIKIN wprowadza na rynek NOWY INTELIGENTNY STE­ ROWNIK DOTYKOWY z narzę­ dziami zarządzania energią dla redukcji kosztów eksploatacji w całym budynku. Steruje i za­ rządza on wszyst­kimi urządze­ niami DAIKIN, pozwala rów­nież na sterowanie oświetleniem, pom­pami i innymi elementami technicznymi budynku wyko­ rzystując automatykę WAGO. System daje korzyści właści­ cielom, projektantom, instala­ torom i użytkow­nikom budyn­ ków. Innowacyjna tech­nologia inwerter firmy Daikin oraz kon­ trola czynnika chłodniczego sprawiają, że system klimaty­

www.daikin.pl

zacyjny VRV®IV pra­cuje z wy­ jątkową sprawnością. Zapew­ nia dużą oszczędność energii, co zna­cząco redukuje koszty eksploatacyj­ne oraz umożliwia lepsze zarządzanie budynkiem.

Systemy VRV® firmy Daikin składają się z jednostek we­ wnętrznych i zewnętrz­nych do­ stępnych w szerokiej gamie mo­ deli dopasowanych do wiel­ kości budyn­ków oraz warun­ ków instalacji. Istnieje możli­ wość tworzenia długich instala­ cji, które spełniają wymagania niemal każ­dego obiektu. Urzą­ dzenia zapewniają pracę w tem­ peraturach zewnętrznych –25°C do +52°C. Daikin oferuje kompaktową budo­wę jednostek zewnętrz­ nych VRV® oraz dalszą optyma­ lizację funkcji urządzeń, prze­ kraczającą standardy syste­ mów kli­matyzacyjnych. Kom­ paktowe urządze­nia ułatwiają montaż w ograniczonych prze­ strzeniach.

Aby zapewnić komfortowe warunki, Daikin oferuje syste­ my obróbki powie­trza będą­ ce nie tylko standardową kli­ matyzacją. Oprócz zapewnie­ nia kom­fortowej temperatury powietrza, istnieje możliwość polepszenia jego jakości dzię­ ki wentylacji, nawilżaniu i innym proce­som. Łatwa obsługa jest realizowana przez zaawanso­ wane systemy sterowa­nia cen­ tralnego.

Artur Pezda Eng. M. Sc. Country Consulting Sales Coordinator Consulting Sales-CENTER

www.daikin.pl

VRV IV

ponownie... wyznacza standard

3

rewolucyjne technologie

>Z mienna temperatura czynnika chłodniczego >C iągłe ogrzewanie podczas odszraniania > Konfigurator VRV

Desigo TRA – do 25% oszczędności energii oraz udział w ochronie środowiska Doskonały klimat w pomieszczeniu do efektywnej pracy, zdrowe środowisko pracy i dobre samopoczucie użytkowników pomieszczeń www.siemens.com/desigo-tra

Dzięki Desigo Total Room Automation (TRA), użytkownik pomieszczenia uzyskuje możliwość aktywnego zarządzania energią. Funkcja efektywności energetycznej RoomOptiControl identyfikuje zbędne zużycie energii prezentowane na zadajniku pomieszczeniowym w postaci ikony w kształcie listka. Zielony kolor listka wskazuje optymalne zużycie energii w pomieszczeniu, natomiast kolor czerwony, sygnalizuje istnienie potencjalnych możliwości oszczędności energii. Naciśnięcie symbolu listka w kolorze czerwonym, spowoduje automatyczny powrót układu regulacji do pracy optymalnej energetycznie. W ten sposób użytkownik pomieszczenia aktywnie i w prosty sposób, zapobiega marnotrawstwu energii – bez potrzeby posiadania specjalistycznej wiedzy.

Inteligentna funkcja RoomOptiControl zapewnia komfortowy klimat w pomieszczeniu, czyli: dobrą jakość powietrza, odpowiedni poziom temperatury i optymalne oświetlenie, przy pracy energooszczędnej.

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Technicznym w Monachium udowodniły, że optymalizacja zużycia energii dokonywana przez użytkowników pomieszczenia zmniejsza jej zużycie nawet o 25 proc.

Wykorzystując funkcję RoomOptiControl użytkownicy pomieszczenia mogą aktywnie uczestniczyć w optymalnym zarządzaniu budynkiem, bez jakiejkolwiek wiedzy technicznych. Symbol Zielonego Listka pokazuje im w jaki sposób i w którym momencie.

Siemens Sp. z o.o., Dział Automatyki Budynkowej, ul. Żupnicza 11, 03-821 Warszawa

budownictwo

Projektowanie badań geotechnicznych zgodnie z Eurokodem 7 Część 2. Zakres rozpoznania podłoża Fot. arch. autora

prof. zw. dr hab. inż.

Lech Wysokiński Specjalista w dziedzinie geotechniki, geologii inżynierskiej i ochrony środowiska. W latach 1961-1994 pracownik Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego w Instytucie Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej.

Od 1984 r. pracownik Instytutu Techniki Budowlanej.

Od 1986 r. kierownik Zakładu Geotechniki i Fundamentowania, a od 1994 r. przewodniczący Komitetu Technicznego nr 254 Geotechnika w Polskim Komitecie Normalizacyjnym – opracowującym europejskie normy geotechniczne do stosowania przez polskich inżynierów.

Autor 4 książek, ok. 300 artykułów i ok. 60 referatów na konferencje, a także blisko 2000 ekspertyz, opracowań i konsultacji budowlanych różnych obiektów. Miał duży udział w realizacji zabezpieczenia Skarpy Płockiej, budowie Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów, Metra Warszawskiego, Składowiska Odpadów Niebezpiecznych Tarnowskie Góry.

Przedmiotem zainteresowań naukowych autora są: badania i określanie parametrów geotechnicznych gruntów, zabezpieczenia stateczności skarp, budowa składowisk odpadów, głębokie posadowienia, budowa metra, normalizacja.

Artykuł niniejszy jest drugą częścią cyklu dotyczącego nowych norm europejskich z dziedziny geotechniki, których wymaga projektowanie geotechniczne.

N

orma PN-EN 1997-2 „Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego” przedstawia zasady i wymagania dotyczące: • planowania (projektowania) badań podłoża i opracowania dokumentacji badań, • ogólnych wymagań dla niektórych (powszechnie stosowanych) badań laboratoryjnych i polowych, • interpretacji i oszacowania wyników badań, • sposobu wyprowadzania wartości parametrów i współczynników geotechnicznych.

listopad 2012

Eurokod 7 – co to jest?

Norma PN-EN 1997-2 zawiera przykłady zastosowań wyników uzyskanych z badań polowych do projektowania geotechnicznego. Należy ją stosować łącznie z powołanymi w jej treści normami EN oraz EN ISO. Te ostatnie stanowią zbiór procedur badawczych dla poszczególnych metod, w których znajdują się szczegółowe wymagania dotyczące sprzętu, aparatury pomiarowej, metodyki przeprowadzania oraz sposobu przedstawiania wyników badań.

Szczegółowych norm powiązanych z Eurokodem 7, dotyczących tylko badań gruntów i wody, jest 46 (nie wszystkie są już przyjęte, niektóre są na poziomie wersji roboczych). Spis norm geotechnicznych znajdujących się w Polskim Komitecie Normalizacyjnym zamieszczono na www.ebuilder.pl.

Wśród nich należy wymienić te dotyczące: • klasyfikacji gruntów: PN EN ISO 14688 • klasyfikacji skał: PN EN ISO 14689 • badań laboratoryjnych: PN EN ISO TS 17892 • badań polowych: PN EN ISO 22476 • badań hydrogeologicznych: PN EN ISO 22282 • pobierania próbek gruntów i wody: PN EN ISO 22475 Normy te składają się z wielu zeszytów, np. norma badań laboratoryjnych z 12 TS (Technical Specifications – specyfikacji technicznych), które zawierają dokładne opisy badań i procedury ich wykonania. Norma badań polowych zawiera opis sprzętu i procedury badawcze 13 sond i urządzeń stosowanych w badaniach terenowych. Normalizacja sprzętu i procedur prowadzi do obiektywizacji ocen gruntów i wymaga jak najszybszego dostosowania całej branży do tych „dobrowolnych norm”.

Zawartość i cel Eurokodu 7

Norma PN-EN 1997-2 zawiera wybrane badania polowe i laboratoryjne, uznane za powszechnie stosowane w krajach europejskich. Kryterium wyboru, poza powszechnością stosowania, była również przydatność poszczególnych metod w praktyce geotechnicznej oraz możliwość wykonywania tych badań w usługowych firmach geotechnicznych.

Głównym celem drugiej części Eurokodu 7 jest zapewnienie odpowiedniej jakości wykonywanych badań i ich interpretacji w celu określenia miarodajnych (wyprowadzonych) do projektowania wartości parametrów geotechnicznych. Parametry wyprowadzone stanowią następnie podstawę do ustalenia wartości charakterystycznych właściwości podłoża zgodnie z zasadami i regułami podanymi w normie PN-EN 1997-1.

Norma PN-EN 1997-2 w punkcie {2.1.1(1)} podaje, że: (1) Badania geotechniczne należy planować w taki sposób, żeby istotne informacje oraz

Builder 65

budownictwo dane geotechniczne były dostępne na każdym etapie projektowania. Informacje geotechniczne należy dostosować do wymagań obiektu i przewidywanego ryzyka. Na etapie projektu budowlanego i wykonawczego informacje te i dane powinny zapewniać uniknięcie ryzyka wypadków, opóźnień i szkód; Postanowienia zawarte w normie PN-EN 1997-2 stosuje się głównie do dokumentacji 2. kategorii geotechnicznej. W zależności od warunków, w szczególnych przypadkach, może być konieczne wykonanie dodatkowego rozpoznania lub użycie bardziej zaawansowanych metod badawczych (np. geofizyka).

Badania – planowanie

Badania należy planować uwzględniając: warunki geologiczne i stratygrafię, genezę gruntów, podłoża, typ budowli, rodzaj posadowienia i przewidywane prace podczas budowy, wymagany do obliczeń rodzaj parametru geotechnicznego, przyjętą metodę projektowania. Według normy PNEN 1997-2 rozpoznanie podłoża powinno być wykonywane etapowo, zależnie od problemów powstających w trakcie planowania, projektowania i wykonawstwa realizowanego obiektu.

(1) Rozmieszczenie punktów badawczych i głębokości prac badawczych należy wybrać w oparciu o badania wstępne, jako funkcję warunków geologicznych, rozmiarów budowli i występujących problemów inżynierskich.

B.3. Przykłady zaleceń odnośnie do rozstawu i głębokości rozpoznania.

(1) Zaleca się następujące rozstawy punktów badawczych: – dla budowli wysokich i przemysłowych, w formie siatki z punktami w odległościach 15 m do 40 m, – dla budowli o dużej powierzchni, w kształcie siatki z punktami w odległościach nie większych niż 60 m, – dla budowli liniowych (np. mosty, drogi kolejowe, kanały, rurociągi, wały, tunele, ściany oporowe) rozstaw 20 m do 200 m, – dla budowli specjalnych (np. mosty, kominy, fundamenty pod maszyny), dwa do sześciu punktów badawczych na fundament, – dla zapór i jazów, odległość 25 m do 75 m wzdłuż odpowiednich przekrojów.

(2) Zaleca się następujące głębokości rozpoznania za (poziomem odniesienia dla za jest najniższy punkt fundamentu budowli albo elementu konstrukcyjnego lub dno wykopu). Tam, gdzie istnieją różne możliwości ustalenia za, zaleca się przyjmowanie wartości największej.

Uwaga: W przypadku bardzo dużych lub skomplikowanych projektów, niektóre punkty badawcze sięgają do większych głębokości niż określone w B.3(5) do B.3(13).

(3) Tam, gdzie spodziewane są niekorzystne warunki geologiczne, zaleca się zawsze przyjmować większe głębokości rozpoznania, na przykład warstwy słabe lub ściśliwe poniżej warstwy o większej nośności.

(4) Tam, gdzie budowle określone w B.3(5) do B.3(8) i B.3(13) są posadowione na nośnej warstwie, głębokość rozpoznania może być zredukowana do za=2,0 m, chyba że budowa geologiczna jest nieznana; w tym przypadku przynajmniej jeden otwór wiertniczy powinien sięgać minimum do głębokości za=5 m. Jeżeli napotka się podłoże skalne na proponowanym poziomie posadowienia budowli, to ten poziom zaleca się przyjąć jako poziom odniesienia dla za. W innym przypadku za odnosi się do powierzchni podłoża skalnego.

(5) W przypadku budowli i innych konstrukcji inżynierskich o dużych wysokościach zaleca się zastosowanie większej wartości z następujących warunków: – za ≥ 6 m, – za ≥ 3,0bF, gdzie bF jest wymiarem krótszego boku fundamentu.

(6) W przypadku fundamentów płytowych oraz konstrukcji z kilkoma elementami fundamentowymi, których obciążenia w głębszych warstwach nakładają się na siebie: za ≥ 1,5 bB, gdzie bB jest krótszym bokiem konstrukcji (rys. 1b).

66 Builder

Rys. 1. Budowle o dużej wysokości, konstrukcje inżynierskie a – fundament, b – konstrukcja

(7) W przypadku nasypów i wykopów zaleca się przyjmowanie większej wartości, wynikającej z następujących warunków (rys. 2):

Rys. 2. Nasypy i wykopy a – nasyp, b – wykop

a) dla nasypów: – 0,8h < za < 1,2h, – za ≥ 6 m, gdzie h jest wysokością nasypu; b) dla wykopów: – za ≥ 2,0 m, – za ≥ 0,4h, gdzie h jest wysokością nasypu lub głębokością wykopu.

(8) W przypadku budowli liniowych zaleca się przyjmowanie większej wartości spełniającej następujące warunki (zob. rys. 3)

Rys. 3. Budowle liniowe a – droga, b – wykop wąskoprzestrzenny

a) dla dróg i lotnisk za ≥ 2 m poniżej proponowanej niwelety; b) dla wykopów wąskoprzestrzennych, większa z wartości: – za ≥ 2 m poniżej poziomu dna wykopu, – za ≥ 1,5 bAh, gdzie bAh jest szerokością wykopu. c) w razie potrzeby zaleca się stosowanie zaleceń, jak dla nasypów i wykopów.

(9) W przypadku małych tuneli i komór podziemnych (rys. 4): bAb < za < 2,0bAb, gdzie bAb jest szerokością wykopu.

Zaleca się również branie pod uwagę warunków związanych z wodą gruntową, opisanych w (10)b.

listopad 2012

Rys. 6. Przesłona wodoszczelna Rys. 4. Tunele i komory podziemne

(10) Wykopy (rys. 5): – za ≥ 0,4h, – za ≥ (t + 2,0) m, gdzie: t – zagłębienie obudowy poniżej dna wykopu, h – głębokość wykopu; – za ≥ (1,0H + 2,0) m, – za ≥ (t + 2,0) m, gdzie: H – wysokość zwierciadła wody gruntowej powyżej dna (podstawy) wykopu, t – zagłębienie obudowy poniżej dna wykopu.

Warunek, gdy żadna warstwa mało przepuszczalna dla wody gruntowej, nie występuje w tym zakresie głębokości: za ≥ t + 5 m.

(13) W odniesieniu do pali (rys. 7) zaleca się spełnianie następujących trzech warunków: – za ≥ 1,0bg, – za ≥ 5,0 m, – za ≥ 3DF, gdzie: DF – średnica podstawy pala, bg – krótszy bok prostokąta stanowiącego obwód grupy pali tworzących fundament, w poziomie podstawy pali.

Rys. 7. Grupa pali

Rys. 5. Wykopy, 1 – poziom wody gruntowej

(11) W przypadku konstrukcji zbiorników wodnych, za zaleca się określać w funkcji proponowanego poziomu retencjonowanej wody, warunków hydrogeologicznych oraz sposobu wykonania konstrukcji.

(12) W przypadku przesłon wodoszczelnych (rys. 6): – za ≥ 2,0 m poniżej stropu warstwy nieprzepuszczalnej dla wód gruntowych

Podane wartości głębokości rozpoznania, jako sprawdzone w praktyce, można stosować przy planowaniu badań w Polsce. Dotychczas nie mieliśmy tak dokładnych wytycznych ustalania głębokości rozpoznania. Zalecenie eliminuje dyskusje z inwestorami. W przypadkach uzasadnionych rozpoznanie podane w punkcie B.3 może być głębsze (np. gdy występują słabe grunty na większych głębokościach).

Autor dziękuje pani mgr inż. Danucie Kubiak z Państwowego Komitetu Normalizacyjnego za udostępnienie wykazu normgeotechnicznych. Wykaz ten dostępny jest na stronie www.ebuilder.pl.

REKLAMA

listopad 2012

Builder 67

budownictwo

Zdjęcia archiwum ISOVER

Danuta Burzyńska

Dążenie do zera

Rosnące ceny energii wymuszają jej oszczędność.

Redukcja zużycia energii i jej racjonalne wykorzystanie to również ochrona klimatu w skali świata, kraju i najbliższego otoczenia domu.

Przykładem na to, że jest to możliwe, jest inicjatywa Duńczyków, z której są dumni i którą pragną dzielić się z resztą świata.

68 Builder

R

eportaż powstał na podstawie wizytacji wybranych inwestycji domów niskoenergetycznych w Danii oraz informacji i doświadczeń w realizacji tego typu budynków zgromadzonych przez firmę Isover Dania w ciągu ostatnich 6 lat.

Wspólna polityka

Wszystko zaczęło się w 2006 roku. Tę datę wskazują Duńczycy jako przełomową dla budownictwa w ich kraju i podniesienia efektywności energetycznej istniejących i nowo wznoszonych budynków.

Impulsem do pierwszych konkretnych działań w tym kierunku była oczywiście Dyrektywa dotycząca efektywności energetycznej budynków, zwana powszechnie EPBD, złożona przez Komisję Europejską Unii Europejskiej. Wynikała ona z faktu, że 40% energii w UE przypadało na budynki (głównie koszty ogrzewania).

Już w latach 70., kiedy ceny ropy na rynkach światowych zaczęły rosnąć, a największym konsumentem energii był transport, postanowiono poczynić oszczędności najpierw

w tym segmencie, wciąż pozostawiając sektor budownictwa i budynki jako wyzwanie na przyszłość.

W 1998-1999 roku UE i Dania zdecydowały, że co 5 lat należy ograniczać zużycie energii w budynkach o 25%. Duńscy politycy założyli wówczas wykonanie czterech kroków w celu redukcji energii w budynkach i dojście do budynków tzw. zeroenergetycznych.

Pierwszy krok został wypełniony w 2005 roku i polegał na ograniczeniu zużycia energii w budynkach o 25%. Założono też zmniejszenie zużycia o 25% w każdym z kolejnych pięciu lat tak, by w 2020 r. uzyskać budynki zeroenergetyczne.

Nowe wymogi

Jeśli w Danii pojawiają się nowe przepisy dotyczące budynków, to planuje się okres przygotowawczy,

który wynosi 9 m-cy w przypadku większych zmian i 6 m-cy w przypadku mniejszych. Proces wprowadzenia nowych przepisów okazał się skomplikowany, ze strony rządu również były opóźnienia. Duńczycy musieli w ciągu 6 m-cy dostosować się do nowych przepisów. Są dziś dumni z tego, że wprowadzono w tym czasie wiele nowego i nie chodzi tylko o redukcję zużycia energii o 25%, ale także zmianę spojrzenia na budynek jako całość.

Przedtem istniał wymóg dla każdego z elementów budynku osobno – wymóg izolacyjności termicznej

Cztery kroki do budynków zeroenergetycznych

1. 2005 r. – redukcja energii o 25% 2. 2010 r. – o 50% 3. 2015 r. – o 75% 4. 2020 r. – 100%. ścian, rodzaju okien, ograniczenia powierzchni szklanej (przezroczystej), wydajności kotła grzewczego itd. Natomiast teraz liczy się ostateczny bilans energetyczny całego budynku wyposażonego w wyżej wymienione urządzenia, materiały i technologie. To było dla wykonawców nowością i wyzwaniem. Pojawił się wymóg dla budynku, by był on całkowicie szczelny. Obecne wymagania duńskie wskazują bar-

Celem domu pasywnego jest zapewnienie zdrowych warunków przebywania (mikroklimatu) poprzez wysoką jakość powietrza wewnątrz domu.

Realizowane to jest poprzez system mechanicznej wentylacji, stanowiący kluczowy element tego typu budynku. listopad 2012

Próba szczelności, która wykazała konieczność specjalnego, lepszego doszczelnienia dużej powierzchni okien.

dzo konkretnie, jaka jest dopuszczalna wielkość nieszczelności budynku. Przykładowo dla typowego domu duńskiego o powierzchni 180 m2, przy zamkniętym systemie wentylacyjnym i przewodach kominowych, sumaryczna wielkość nieszczelności jest otworem o średnicy ok. 18 cm2. Ciekawostką jest również nowa tendencja do projektowania domów bez kominów, wynikająca z zasad budowania domów energooszczędnych. Odstępstwem od tej tendencji są przykłady domów, w przypadku których inwestor wyraźnie życzy sobie posiadać kominek jako element wnętrzarski.

Druga strona medalu

Z czasem okazało się, że nie jest problemem zaprojektowanie takiego budynku, ale kontrola jego szczelności, czyli praktycznie wykonania. Jeżeli wynik audytu był negatywny, należało poprawić szczelność. Wykonawcy potrzebowali czasu, edukacji i narzędzia ułatwiającego obliczenia zapotrzebowania na energię. Inwestorzy z kolei obawiali się głównie niezdrowego mikroklimatu wewnątrz budynku szczelnego czy niezbyt atrakcyjnej architektury. W tym momencie wiele osób jeszcze przed wejściem nowych przepisów w życie, chcąc uchylić się od tego obowiązku, składało wnioski o pozwolenie na budowę. Należało więc znaleźć sposób, aby tę sytuację uzdrowić.

Aby rozwiać obawy wszystkich, w 2010 roku postanowiono poczynić kolejny krok, tj. zredukować zużycie energii o kolejne 25%. Wówczas weszły w życie bardzo restrykcyjne przepisy dotyczące projektowania izolacji termicznej, przegród, wentylacji, okien, instalacji. Jeśli do

listopad 2012

VEJLE – Najtańszy dom zrealizowany w miejscowości Vejle w ramach projektu Dom Komfortowy kosztował 1,5 mln duńskich koron, a najdroższy 7 mln. Domy zostały wzniesione w różnej konstrukcji ściany zewnętrznej: ściana wewnętrzna/zewnętrzna – beton/cegła, gazobeton/cegła, drewno/cegła, beton/beton. Zastosowano 30-40 cm izolacji termicznej ścian (biorąc pod uwagę 11 cm ściany wewnętrznej + 11 cm ściany zewnętrznej w sumie osiągnięto grubość ok. 60 cm). W przypadku dachu zastosowano 60 cm wełny mineralnej i 60 cm w podłodze na gruncie.

PARK SOLARNY W BRAEDSTRUP – Kolektory słoneczne zainstalowano na powierzchni 20 000 m2.

W planie jest rozbudowa do 50 000 m2. Mieszkańcy tej miejscowości posiadają własną elektrownię ze zbiornikami na ciepłą wodę, z której 70% energii przeznaczają na prąd, a 30% na ogrzanie wody.

Istniejąca w Braedstrup farma solarna jest największa w Europie.

Schemat powyżej przedstawia obecnie opracowywany, racjonalizatorski projekt wybudowania pompy ciepła w gruncie (wykorzystanie energii z kolektorów słonecznych do ogrzania gruntu i akumulowanie ciepła w gruncie).

Builder 69

budownictwo tej pory roczne zapotrzebowanie na energię dla budynku o pow. 90 m2 wynosiło 150 kWh/m2, to teraz celem do osiągnięcia były wartości 20 kWh/m2 dla budynków mieszkalnych i 25 kWh/m2 dla budynków użyteczności publicznej.

Inicjatywa władz

Cztery lata wystarczyły, by wyedukować i przygotować społeczeństwo, wykonawców i inwestorów, do wdrożenia nowych przepisów. Rząd duński zlecił instytutowi badawczemu opracowanie specjalnego programu, który umożliwi obliczenie zapotrzebowania na energię.

To było ważnym elementem, który umożliwił firmom wdrożenie całego procesu, by wznosić budynki o niskim zapotrzebowaniu na energię.

Początkowo w Danii były bardzo małe gminy. W 2001 roku dokonała się zmiana w ich strukturze. Dzięki temu największe gminy zdecydowały się na autopromocję i stworzyły lokalne plany dotyczące tego, żeby na ich terenie budowano tylko budynki w klasie energetycznej „A”. Te gminy budowały również energooszczędne przedszkola i szkoły.

W całym procesie dążenia do budownictwa niskoenergetycznego

Zmniejszenie zużycia energii w budynkach możliwe jest dzięki odpowiedniemu ich zaprojektowaniu i wybudowaniu oraz właściwej eksploatacji.

Jest to możliwe m.in.:dzięki: ysokiej izolacyjności przegród zewnętrznych w (ściany, dach, podłoga na gruncie), w tym także okien, l eliminacji wszelkich nieszczelności w budynku, l wentylacji z systemem odzysku ciepła, l wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, energii promieniowania słonecznego, l zainstalowaniu kolektorów słonecznych, pomp ciepła, ogniw fotowoltaicznych, l magazynowaniu ciepła, l zastosowaniu gruntowego wymiennika ciepła, l wyposażeniu w energooszczędne urządzenia i sprzęt gospodarstwa domowego, l wykorzystaniu wody deszczowej do celów gospodarstwa domowego, l

ważne okazały się trzy elementy: 1. Zrealizowane pierwsze budynki z prywatnej inicjatywy.

2. Ambicje lokalne gmin.

3. Dodatkowa motywacja społeczna spowodowana przebiegającym w Danii szczytem klimatycznym.

Efektem tych działań była prośba skierowana do rządu duńskiego ze strony przemysłu budowlanego o wcześniejsze przygotowanie przepisów dotyczących wymagań efek-

tywności energetycznej budynków w 2015 i 2020 roku. Była to inicjatywa przemysłu i biznesu. Olbrzymi postęp widoczny jest w Danii jednak tylko w przypadku nowo wznoszonych budynków. Niestety w przypadku termomodernizacji statystyki są o wiele gorsze. A jest to zagadnienie bardzo ważne, bo 93% budynków już istniejących będzie stało również w 2030 roku, czyli będzie miało ogromny wpływ na zużycie

energii. Zdaniem Duńczyków, jeśli doda się 10 cm izolacji do istniejących budynków, to będzie to miało większy wpływ na ostateczną redukcję zużycia energii niż nawet wybudowanie nowych budynków superniskoenergetycznych. Termomodernizacja jest zagadnieniem złożonym i dość skomplikowanym.

Głównie dlatego, że podejmując się renowacji budynku należy uwzględnić zarówno wykonanie izolacji, jak też wymianę instalacji, wentylacji, okien; często gruntowna renowacja budynków ma sens, jeśli wymieni się cały dach. Powstały skomplikowane przepisy, co wolno, a czego nie wolno robić w ramach termomodernizacji. Jest to także problem społeczny z tego powodu, że czas zwrotu poniesionych kosztów to 35 lat, przy założeniu, że budynek żyje średnio 50 lat. Dlatego Duńczycy starali się te przepisy obejść, nie widząc w tym sensu na przyszłość.

W latach 2006-2009 nie wydarzyło się nic nowego. W 2008 kryzys finansowy spowodował, iż banki nie udzielały kredytów na budowę domów, padł rynek wtórny i wówczas wykonawcy zaproponowali, że mogą zwiększyć powierzchnię istniejących mieszkań i obniżyć zapotrze-

NOWOCZESNE OSIEDLE W KOPENHADZE (8 Tallet) – Budynki zostały wybudowane z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Specjalnie zaprojektowana orientacja budynków zapewnia maksymalne wykorzystanie światła dziennego. Kompleks 8 Tallet nagrodzono tytułem najlepszego budynku mieszkalnego na Festiwalu Architektury Światowej w Barcelonie w 2010 r.

70 Builder

listopad 2012

bowanie na energię nie zmieniając estetyki budynku, w oparciu o prywatny system finansowania i system ESCO. Wówczas włączył się rząd, zapewniając refundację 40% kosztów robocizny i 25% wartości materiałów w przypadku domów jednorodzinnych, ale pod warunkiem wyboru profesjonalnego wykonawcy.

Od 2009 roku jest utrzymana tylko refundacja kosztów wykonania.

Utrzymano też warunek, że musi to być remont związany z obniżeniem kosztów energii. Natomiast w przypadku obiektów użyteczności publicznej obowiązuje inny system – rząd płaci dostawcom energii za to, żeby wprowadzali takie działania, które obniżą zużycie energii.

EGEDAL – Osiedle domków jednorodzinnych z przedszkolem zamieszkałe przez duńską klasę średnią.

Godny polecenia pomysł zainicjowany i zrealizowany przez gminę duńską, polegał na sprzedaży gruntów z warunkiem wybudowania na nich domów energooszczędnych.

Dom komfortowy

W 2006 roku trzy organizacje stworzyły stowarzyszenie pod nazwą Dom Komfortowy. Zapadła decyzja, że wybudowanych zostanie 10 różnych domów z zastosowaniem wielu różnych rozwiązań wpływających na energooszczędność. W skład konsorcjum wykonawczego wchodził architekt, konstruktor i wykonawca. Początkowo wybrano 20 konsorcjów do realizacji tego projektu i postanowiono, że

listopad 2012

Builder 71

budownictwo

OSIEDLE PO TERMOMODERNIZACJI W JEDNEJ Z DZIELNIC KOPENHAGI (GYLDENRISPARKEN) – Budynki po modernizacji w celu obniżenia kosztów energii. Architekt zaprojektował ciekawą elewację z betonu architektonicznego. W ramach termomodernizacji i projektu redukcji kosztów energii dla mieszkańców dzielnicy wybudowano także dom opieki oraz przedszkole, również jako budynki niskoenergetyczne (zdjęcia poniżej).

tym projekcie wszyscy nauczyli się bardzo dokładnie jak budować domy pasywne. Projekt miał również charakter edukacyjny. Umożliwiono zwiedzenie inwestycji ponad pięciu tysiącom zainteresowanych osób.

Duńczycy uważają, że osiągnęli duży sukces, szczególnie, że powierzchnia nieszczelności była tym razem niezwykle mała, bo porównywalna do średnicy piłki tenisowej.

Przy realizacji oczywiście nie zabrakło rozmaitych problemów technicznych, które starano się sukcesywnie rozwiązywać, m.in. nie można było kupić w Danii wówczas okien spełniających parametry izolacyjności termicznej domów pasywnych. Zdecydowano się na niemieckie. W każdym domu zastosowano unikalny system wentylacji, urządzenia do pomiaru temperatury, wilgotności, emisji CO2 i zużycia

energii. Co 5 minut przez 3 lata mierzono i zbierano dane o tym, jak te domy funkcjonują. Program był jednym z większych, które zostały wykorzystane również przez rząd duński do stworzenia wymagań obowiązujących w 2020 roku.

Dom pasywny – dostępny cenowo?

Idea domów pasywnych oraz inicjatywa duńskiego społeczeństwa w dążeniu do jak największej redukcji zużycia energii jest godna polecenia, jednak osiągnięcie zerowego zapotrzebowania na energię do ogrzewania możliwe jest dzięki zastosowaniu bardzo nowoczesnych, lecz kosztownych rozwiązań technologicznych. Minimalizacja kosztów budowy domu pasywnego jest warunkiem szerokiego rozpowszechnienia tej idei.

Z ostatniej chwili Budownictwo niskoenergetyczne w Polsce – finansowanie To już pewne – program dopłat z NFOŚiGW ruszy w 2013 r. i potrwa do 2018 roku, a jednorazowe wsparcie dla osób budujących mieszkanie będzie niemal dwukrotnie większe niż zapowiadano i wyniesie do 50 tys. zł brutto dla osób realizujących dom pasywny, do 30 tys. w przypadku domu energooszczędnego i do 11 tys. dla tych, którzy planują zakup mieszkania w standardzie niskoenergetycznym.

Z pomocy mogą skorzystać osoby, które dysponują pozwoleniem na budowę oraz posiadają prawo do dysponowania nieruchomością, na której będą budowały budynek, a także inwestorzy posiadający uprawnienia do przeniesienia przez dewelopera na swoją rzecz: prawa własności nieruchomości wraz z domem jednorodzinnym, który deweloper na niej wybuduje albo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego, który będzie na niej posadowiony i stanowić będzie odrębną nieruchomość albo własności lokalu mieszkalnego.

Dofinansowanie zostanie wypłacone po zakończeniu budowy, na podstawie badań potwierdzających, że dom osiągnął wymagane parametry zapotrzebowania na energię. Środki pieniężne zostaną przekazane bezpośrednio na konto kredytowe korzystającego z programu dopłat, jako częściowa spłata kredytu hipotecznego.

domy muszą być wybudowane zgodnie z koncepcją niemieckiego domu pasywnego, wywodzącą się z Instytutu Domów Pasywnych w Darmstadt (rząd duński wówczas nie zdefiniował jeszcze bowiem zapotrzebowania energetycznego budynków w klasie A, a inicjatorzy Domu Komfortowego chcieli pójść

72 Builder

o krok dalej). Każde konsorcjum przedstawiło swój pomysł i ostatecznie wybrano 10 domów do realizacji. 10 konsorcjów je wykonujących dzieliło się wzajemnie wiedzą na temat domów niskoenergetycznych i współpracowało przez cały czas trwania procesu inwestycyjnego. Isover duński twierdzi, że na

Warto wspomnieć, że warunkiem otrzymania dopłaty z NFOŚiGW jest zakończenie realizacji przedsięwzięcia w terminie do 3 lat od dnia podpisania umowy kredytu, a wsparcie dotyczyć będzie także inwestorów, którzy chcą realizować budowę tzw. systemem gospodarczym.

Lista banków, które wezmą udział w programie, zostanie ogłoszona w ciągu kilku najbliższych tygodni, a inwestorzy będą mogli zacząć korzystać z dopłat w pierwszym kwartale 2013 roku. (źródło: NFOŚiGW, M&L Lipińscy Domy)

listopad 2012

Fot. arch. Ariston

Są to urządzenia typu plug&play, które mogą być montowane na zewnątrz lub wewnątrz budynku. Wyróżnia je szeroki zakres temperaturowy, co uniezależnia pracę od warunków atmosferycznych.

Pompy NUOS EVO FS przy temperaturze +20°C osiągają współczynnik COP równy 3,7, a więc zbliżony do urządzeń typu glikol/woda – z 1 kW pobranej energii można uzyskać prawie 4 kW energii do podgrzewu c.w.u. Pompy te zapewniają wysoką efektywność również przy temperaturze ujemnej – mogą podgrzewać wodę nawet do 62°C (np. pompy stojące NUOS EVO FS 300 mogą pracować przy temperaturze powietrza do -7°C). Rosnące wydajności i zmniejszony pobór prądu wynikają z ulepszeń konstrukcyjnych, np. modulowana praca wentylatora i aerodynamiczne kształty łopat, które redukują opory powietrza.

74 Builder

Panele sufitowe Isolcentro Acoustic Solutions

Panele wykonane są z pianki z żywicy melaminowej firmy BASF o nazwie Basotect G, a w wersji “Lux” wyposażone zostały w zintegrowane diody LED, charakteryzujące się żywotnością ok. 30 000 godzin. Basotect jest pianką o strukturze otwartych komórek, mającą unikatowe właściwości – jest materiałem lekkim, dźwiękochłonnym, termoizolacyjnym oraz elastycznym także w niskiej temperaturze. Materiał bazowy sprawia, że tworzywo jest trudnopalne i szorstkie. Spełnia wymogi klasy odporności ogniowej B1 według niemieckiej normy DIN 4102 i jest materiałem certyfikowanym zgodnie z włoskim standardem odporności ogniowej UNI 9177 (klasa 1). Panele wykonane z tego tworzywa stosuje się w studiach dźwiękowych, biurach, centrach handlowych, teatrach i dużych audytoriach.

Cement ŻÓŁTY firmy CEMEX Polska

Cementy workowane oferowane przez CEMEX Polska mają ujednoliconą formę. W najnowszej odsłonie firma przedstawia cement ŻÓŁTY, znany dotychczas jako CEM V/A (S-V) 32,5R. Dzięki zastosowanej technologii produkcji, która polega na wspólnym zmieleniu klinkieru portlandzkiego, granulowanego żużla wielkopiecowego i wysokiej jakości krzemionkowego popiołu lotnego oraz dodatku siarczanowego pełniącego rolę regulatora, otrzymano cement ŻÓŁTY. Jest to uniwersalny produkt do stosowania w zakresie od +5 do +30°C. Jego właściwości użytkowe pozwalają na wszechstronne wykorzystywanie: zaprawy murarskie do wznoszenia ścian konstrukcyjnych i działowych budynku, zaprawy tynkarskie na zewnątrz i wewnątrz obiektu, wylewki podłogowe (gładzie cementowe, jastrychy), chudy beton na podbudowy, stabilizacje i podsypki cementowo-piaskowe pod nawierzchnie z kostki i płyt chodnikowych, prefabrykaty drobnowymiarowe oraz beton zwykły w klasie wytrzymałości C8/10 - C30/37 (B10 - B37).

System nawierzchni drogowych tubag Trass firmy quick-mix

System jest przeznaczony do tworzenia wysokoobciążalnych nawierzchni z kostki brukowej, kamienia naturalnego oraz płyt, takich jak: parkingi, podjazdy, place, deptaki czy chodniki. Wyróżnia go jednorodny rozkład wysokich obciążeń na całej powierzchni.

Stworzona z jego wykorzystaniem podbudowa składa się z związanej, wodoprzepuszczalnej warstwy nośnej wykonanej za pomocą zaprawy TPM-D, do której przy pomocy szlamu kontaktowego TNH-rapid przymocowana jest okładzina brukowa i wyspoinowana zaprawą wodoszczelną PFH. Poszczególne komponenty systemu zostały tak dobrane, aby w trakcie użytkowania i obciążania nie dochodziło do uszkodzeń.

Zawartość trasu tubag w produktach wchodzących w skład systemu poprawia obrabialność i redukuje skurcz, zwiększa szczelność kapilarną oraz minimalizuje ryzyko występowania wykwitów i przebarwień na powierzchni. System otrzymał Aprobatę Techniczną IBDiM.

listopad 2012

Fot. arch. CEMEX Polska

Pompy ciepła powietrze-woda NUOS EVO FS firmy Ariston

Raport firmy OWEOB „Promocja” Sp. z o.o. został przygotowany na podstawie informacji, znajdujących się w systemie SEKOCENBUD. W raporcie zamieszczono wskaźniki zmian cen czynników produkcji: materiałów, stawek robocizny kosztorysowej i cen najmu sprzętu budowlanego oraz wybranych robót i obiektów budownictwa mieszkaniowego i inżynieryjnego, w okresie od 2007 do 2011. Zmiany cen i kosztów przedstawione są w formie graficznej, narastająco, w każdym kwartale kolejnego roku; odpowiednio do notowań cen na rynku budowlanym. Autorzy zamieszczają w nim też przykłady zróżnicowania cen w poszczególnych regionach kraju oraz prognozy na pierwsze trzy kwartały 2012 roku. Raport w wersji elektronicznej i drukowanej dostępny jest dla wszystkich zainteresowanych – wystarczy wysłać e-mail na adres: raport@sekocenbud.pl. Autorzy będą wdzięczni za wszelkie uwagi, pomocne przy przygotowaniu następnego wydania.

Fot. arch. quick-mix

Selena SA wprowadziła na rynek limitowaną serię Złotych Gruntów Tytan Professional. Grunt Uniwersalny Tytan Professional ze Złotej Serii przeznaczony jest do gruntowania typowych podłoży budowlanych oraz powierzchni chłonnych i porowatych, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Ogranicza i wyrównuje chłonność podłoży budowlanych; zmniejsza zużycie farb wewnętrznych i elewacyjnych; wzmacnia podłoża przeznaczone pod tapetowanie, malowanie, montaż płytek ceramicznych itp. Chroni też podłoże przed szkodliwym działaniem wilgoci oraz zwiększa przyczepność kolejnych warstw.

Cała seria Złotych Gruntów to pierwsze i jedyne w Polsce grunty rekomendowane przez Stowarzyszenie Glazurników i Specjalistów Robót Wykończeniowych.

Raport SEKOCENBUD o cenach w budownictwie w latach 2007-2011

Fot. arch. Basf

Fot. arch. Selena

Złote Grunty Tytan Professional

Fot. arch. OWEOB „Promocja”

rynek

Fot. arch. Betafence

Siatki cechują się wieloletnią odpornością na korozję i wysoką wytrzymałością. Możliwości konfiguracji zapewniają uniwersalność i wszechstronność zastosowań: siatkę można przycinać i łączyć z innymi materiałami, takimi jak drewno, kątowniki stalowe oraz profile zamknięte i otwarte. Druty siatek mogą mieć od 2,5 do 6,00 mm średnicy. Oczka siatek dostępne są w rozmiarach od 25 do 150 mm. Siatki sprawdzają się m.in. jako wypełnienie balustrad czy elementy architektury ogrodowej.

Tynki mozaikowe Knauf Bauprodukte

Stanowią doskonałe uzupełnienie tynków akrylowych lub silikatowych, nakładanych na całe ściany. Cechują się znaczną odpornością na zmienne warunki atmosferyczne, przyczepnością i elastycznością. Najczęściej stosowane są jako ozdobna powierzchnia na cokołach, podmurówkach, obrzeżach okien, ościeżach drzwiowych, balustradach schodów zewnętrznych oraz wielu innych elementach architektonicznych. Knauf Mosaic to tynk strukturalny oparty na bazie żywicy akrylowej i naturalnych kruszyw barwionych. Może być stosowany na różnego rodzaju podłoża. Tworzy cienkowarstwową, ozdobną wyprawę tynkarską, która dzięki wyraźnej fakturze podkreśla wygląd elewacji. Knauf Mosaic nadaje się również do stosowania wewnątrz budowli.

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

Siatki zgrzewane Weldmesh firmy Betafence

DDS-CAD to zaawansowane narzędzie do projektowania instalacji wewnątrz budynku, wykorzystujące technologię BIM. Jest programem niezależnym i nie wymaga innego narzędzia CAD. Oprogramowanie oferuje narzędzia do tworzenia modelu dla branż: elektrycznej, wentylacyjno-klimatyzacyjnej, sanitarno-grzewczej oraz fotowoltaicznej.

Zapewnia optymalizację procesów projektowych, pozwala na pracę nad projektem wielu członków zespołu w tym samym czasie.Dokładne obliczenia projektowanych systemów wykonywane są bezpośrednio w modelu podczas projektowania. Przez wykorzystanie jednego modelu program zapewnia optymalizację, wykrywanie kolizji międzybranżowych oraz szybsze wprowadzenie zmian. Dokumentacja projektowa z utworzonego modelu generowana jest bez potrzeby tworzenia poszczególnych rysunków (dodatkowo możliwość wygenerowania schematów, raportów obliczeniowych, wizualizacji, zestawień materiałów).

listopad 2012

activPilot Comfort PADM firmy Winkhaus

Nowoczesne okucie uchylno-rozwierane activPilot Comfort umożliwia – oprócz tradycyjnego otwarcia i uchylenia okna – także równoległe odsunięcie skrzydła od ramy. Pozwala ono uzyskać szczelinę o szerokości ok. 6 mm na całym obwodzie skrzydła. Przez tę szczelinę odbywa się wymiana powietrza. Dzięki specjalnej konstrukcji stalowych zaczepów na ramie okna, zarówno w tej pozycji jak i przy zaryglowanym skrzydle, okucie zachowuje wysoką odporność na włamanie (do klasy 2 wg ENV 1627-1630).

Okucie jest ponadto wyposażone w funkcję automatycznego wietrzenia.

Na początku października HAURATON Polska wprowadził do swojej oferty systemów rozsączających wielofunkcyjną studzienkę TWIN. Wykonana jest ona z wysokiej jakości tworzywa sztucznego (polietylenu). Studzienka umożliwia tworzenie szeregu rozbudowanych systemów rozsączających z elementami retencji i sedymentacji. Dodatkowo właz o DN 680 daje możliwość inspekcji studzienki.

Studzienka DRAINFIX TWIN to uzupełnienie systemu DRAINFIX TWIN. System skutecznie gromadzi i rozsącza wodę opadową z terenów prywatnych oraz z terenów użyteczności publicznej.

Fot. arch. Hauraton

Fot. arch. Sto-ispo

Profile elewacyjne, w całym ich estetycznym bogactwie form, są jednym z istotnych instrumentów twórczej pracy architekta. Profile StoDeco firmy Sto-ispo są lekkie (550 kg/m3), a przez to łatwe w montażu i trwałe - cechują się odpornością na działanie czynników atmosferycznych i chemicznych. Mają niski współczynnik rozszerzalności termicznej, nie nasiąkają wodą, są odporne na mróz i na uderzenia. Są też niepalne. Pozwalają na łatwe kształtowanie formy. Dzięki nim można tworzyć repliki oryginalnych detali architektonicznych; masywne elementy: głowice, bazy, słupy lub parapety; łuki o różnych przekrojach i rozpiętościach oraz eleganckie powierzchnie boniowane.

Studzienka DRAINFIX TWIN firmy Hauraton

Fot. arch. Winkhaus

StoDeco – profile i detale z Verofillu

Fot. arch. Datacomp

DDS-CAD – narzędzie Datacomp do projektowania instalacji

Builder 75

budownictwo

Aka demia Buildera – to przedsięwzięcie o charakterze edukacyjnym, adresowane do projektantów, wykonawców i technologów robót specjalistycznych oraz inwestorów. Porady, zalecenia i wskazówki projektowe, wykonawcze oraz użytkowe wraz z rekomendacją odpowiednich produktów.

Projekt realizowany wspólnie z wiodącymi firmami z branży.

Partner merytoryczny SOPRO POLSKA SP. Z O.O.

Zaprawy fugowe rodzaje i wykonawstwo Wybór właściwej zaprawy do fugowania decyduje o trwałości okładzin ceramicznych i okładzin z kamienia naturalnego.

Zaprawa fugowa powinna sprostać obciążeniom uwarunkowanym wykorzystaniem powierzchni, na której została użyta.

S

tale rosnące zróżnicowanie okładzin wszelkiego typu pod względem formatów, kolorów, faktury, przygotowywanych przez producentów dla zaspokojenia gustów klientów, którzy realizują lub modernizują swoje wnętrza, to okazja do zastanowienia się nad wyborem właściwej i prawidłowej zaprawy do fugowania tych okładzin.

Rodzaje zapraw fugowych

Dostępne są różne rodzaje zapraw fugowych, jednak podstawowy podział dzieli zaprawy fugowe na:

a) cementowe, przez wielu kojarzone jako tradycyjne, typowe, oznaczane zgodnie z normą PN-EN 13888:2009 symbolem CG, b) na bazie żywic reaktywnych, oznaczane zgodnie z ww. normą symbolem RG, c) silikonowe (lub podobne).

Zastosowanie fug silikonowych

Od razu warto zaznaczyć, że fugi silikonowe, choć wymienione w tym miejscu, nie są przeznaczone do fugowania całych obszarów, powierzchni, a jedynie do spoinowania szczelin dylatacyjnych, obwodowych (brzegowych), termicznych

- występują pomiędzy wydzielonymi polami dylatacji lub szczelin konstrukcyjnych. Przyjmuje się standardowo, że szczelina dylatacyjna termiczna powinna mieć ok. 1 cm szerokości, obwodowa (brzegowa) – ok. 0,5-1 cm. Z natury rzeczy wypełnienie szczelin dylatacyjnych masą silikonową wykonuje się w ostatnim etapie prac okładzinowych. W związku z tym na czas fugowania podstawowej powierzchni, szczeliny te należy zabezpieczyć.

Kryteria wyboru

W celu zapewnienia estetyki oraz trwałości wykonywanych prac fugowych niezbędne jest uwzględ-

Robert Lewczuk

Autor jest doradcą technicznym Sopro Polska Sp. z o.o.

Już podczas fazy planowania należy dokonać analizy sposobu użytkowania powierzchni. Pozwoli to uniknąć szkód spowodowanych niewłaściwym wyborem materiałów.

76 Builder

listopad 2012

nienie, poza oczekiwaną barwą spoiny, także takich kryteriów jak: spodziewany sposób eksploatacji okładzin i fug oraz występujących obciążeń.

Kuchnie, łazienki w mieszkaniach i domach jednorodzinnych to powierzchnie mniej narażone niż okładziny i fugi w kuchniach czy łazienkach w budynkach użyteczności publicznej.

Większe natężenie ruchu pieszego, prawdopodobieństwo używania substancji chemicznych itp. niekorzystnych czynników, wymusza konieczność zastosowania odpowiednio trwałych i odpornych na te czynniki zapraw fugowych.

Bardzo istotny jest także świadomy dobór zaprawy fugowej względem materiału, z jakiego jest zaplanowana okładzina, szczególną uwagą i troską należy traktować okładziny z kamienia naturalnego (ryzyko przebarwień, np. od fugi na bazie żywicy reaktywnej lub od standardowej fugi silikonowej) oraz fugowanie okładzin wykonanych na ogrzewaniu podłogowym (zbyt wąskie spoiny, poniżej 4-5 mm i brak dodatkowych spoin dylatacyjnych).

Zaprawy cementowe i na bazie żywic reaktywnych

Zdjęcia arch. Sopro Polska Sp. z o.o.

Wśród zapraw cementowych występują zaprawy spełniające podstawowe wymagania normowe,

listopad 2012

te oznacza się symbolem CG1, i zaprawy cementowe CG2 WA spełniające ostrzejsze wymagania odnośnie zmniejszonej absporpcji wody i zwiększonej odporności na ścieranie.

Z kolei zaprawy na bazie żywic reaktywnych oznacza się symbolem RG (zgodnie z PN-EN 13888), a uzyskanie takiego oznakowania świadczy o spełnieniu najwyższych wymagań. Część tego typu zapraw można stosować także do klejenia płytek i mozaiki szklanej, o czym świadczy występujące na nich równoległe oznaczenie, jak dla klejów reaktywnych (R2 wg PN-EN 12004). Zarówno zaprawy cementowe, jak i na bazie żywic reaktywnych są dostępne z dodatkami brokatów srebrnych lub złotych (lub innych), szczególnie atrakcyjnie prezentujących się przy okładzinach drobnowymiarowych i mozaice.

W szczególnym przypadku spoinowania okładzin na ogrzewaniu podłogowym należy upewnić się, że dany materiał jest do tego przystosowany. Zawsze należy przestrzegać zalecanych przez producentów szerokości spoin, do jakich przystosowany jest dany produkt, zarówno minimalnych (rzędu 1-2 mm), jak i maksymalnych (2-3 cm). Wszystkie strefy mokre i wilgotne (łazienki, natryski) zaleca się fugować materiałami spełniającymi wymagania CG2WA, a w określonych przypadkach sięgać po fugi dedykowane przez producentów do podwyższonych obciążeń. Dostępne są fugi cementowe charakteryzujące się wysokokrystalicznym wiązaniem użytej wody zarobowej, co w późniejszym użytkowaniu przekłada się na jeszcze większą twardość i zwartość wykonanej spoiny, fugi oparte na technologii Mikrodur® (mikrocement) i technologii Hydrodur®, co oznacza zwiększoną odporność na przenikanie wody, zabrudzenia oraz bakterie. Warto również zwrócić uwagę na rosnącą dostępność zapraw fugowych, spełniających wymagania w zakresie ograniczenia emisji substancji lotnych, oznaczane symbolami – EC1, EC1 Plus. W przypadku fug na bazie żywic reaktywnych (epoksydowych) warto również zwrócić uwagę na to, że producenci oferują dedykowane do nich

REKOMENDACJE PRODUKTOWE

Sopro Saphir®5 Nowa, udoskonalona fuga perłowa 1-5 mm i jej właściwości Dzięki połączeniu oryginalnej technologii mikrocementów HYDRODUR®, dodatków chemicznych oraz barwników udało się stworzyć fugę, którą można stosować niemal wszędzie, a w szczególności w pomieszczeniach narażonych na wodę i wilgoć (łazienki, pralnie, prysznice, garaże, przedsionki, tarasy itp.). Fuga Saphir®5 posiada właściwości antybakteryjne i wodoszczelne.

Efekt skraplania wody na powierzchni fugi, elastyczność oraz łatwość w czyszczeniu potwierdzają jej najwyższą jakość. Fuga perłowa Saphir®5 dostępna jest w 34 kolorach.

Sopro DF 10 – fuga nowej generacji Sopro Polska wprowadziła na rynek zupełnie nową fugę, której można używać do wszystkich okładzin ceramicznych i kamieni naturalnych, a wszystko dzięki nowatorskiej technologii, wysoko krystalicznemu wiązaniu wody oraz wyeliminowaniu cementu portlandzkiego.

Najważniejsze cechy fugi DF 10: • Bardzo trwałe, jednolite kolory i nietworzenie osadów wapiennych.

• Łatwe czyszczenie i wyjątkowa odporność na przenikanie wody i zabrudzenia.

• Ochrona przed pleśnią i mikroorganizmami.

• Podwyższona odporność na preparaty czyszczące.

• Zakres stosowania od 1 do 10 mm.

Fuga Sopro DF 10 jest dostępna w 12 najpopularniejszych kolorach.

Do każdego z nich można dodać brokat złoty lub srebrny.

i bardziej właściwe narzędzia, pace do wbudowywania, gąbki do kształtowania i zmywania tych fug, jak również specjalne płyny, zapewniające przede wszystkim łatwe i skuteczne zmywanie pozostałości świeżo wykonywanych fug

Partner meryto ryczny

epoksydowych z powierzchni płytek, jak również specjalistyczne płyny, dzięki którym nawet do dwóch tygodni od zakończenia prac można jeszcze skutecznie oczyścić okładzinę z pozostałości fugi epoksydowej.

Sopro Polska Sp. z o.o. ul. Poleczki 23 F, 02-822 Warszawa tel.: 22 335 23 00, faks: 22 335 23 09 biuro@sopro.pl, www.sopro.pl Dział Doradztwa Technicznego tel.: 22 335 23 40

Builder 77

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny Sto-ispo Sp. z o.o.

Tynki cienkowarstwowe i najczęściej popełniane błędy wykonawcze Pomimo znacznego rozpowszechnienia tego rodzaju wypraw tynkarskich, w czasie ich wykonywania nadal często popełniane są oczywiste i istotne błędy umniejszające lub nawet niweczące uzyskanie oczekiwanego, zadowalającego efektu końcowego.

inż. Andrzej Wanat Autor jest Menadżerem Produktu Sto-ispo

Tynki cienkowarstwowe należą dziś do najchętniej stosowanych materiałów wykończeniowych na elewacjach budynków.

Coraz częściej używane są także do aranżacji wnętrz.

Powodów jest kilka: łatwa dostępność fabrycznie przygotowanych suchych mieszanek lub gotowych do użycia pastowatych mas tynkarskich.

Stosunkowo nieskomplikowane i szybkie wykonawstwo.

Wysoka jakość techniczna i estetyczna , trwałość uzyskiwanych powłok oraz niemal nieograniczone możliwości kształtowania faktury tynkowanych powierzchni.

78 Builder

N

ajczęściej błędy te popełniane są na etapie przygotowania podłoża pod wyprawę tynkarską, masy tynkarskiej do aplikacji oraz czynności nakładania i strukturowania zaprawy na podłożu.

Przygotowanie podłoża

Niewłaściwe przygotowanie podłoża stanowi jeden z podstawowych błędów popełnianych w cza-

sie prowadzenia prac tynkarskich.

Zacieranie tynku nałożonego na niestarannie wyrównanym podłożu zawsze skutkuje niejednorodnym wyglądem powierzchni licowej elewacji. Z kolei wykonywanie tynku na wilgotnym lub mokrym tynku podkładowym doprowadza do zaburzeń w procesie wiązania spoiwa i w najlepszym przypadku do powstania białych, wapiennych wykwitów lub przebarwień. Także zbyt

wczesne pokrywanie tynkiem cienkowarstwowym świeżego, niedostatecznie związanego podłoża powoduje utratę przyczepności pomiędzy warstwami i należy się wówczas liczyć z późniejszym odspajaniem się tynku od podłoża.

Podłoże dla tynków cienkowarstwowych musi być nośne (stabilne), czyste i suche. Powinno być także równe, pozbawione bruzd i zgrubień. Należy starannie uzupeł-

listopad 2012

listopad 2012

O ile producent nie zaleca inaczej, podłoże dla tynku należy pokryć powłoką pośrednią (często mylnie określaną jako grunt), zwiększającą przyczepność pomiędzy warstwami i regulującą chłonność podłoża. Preparat powłoki pośredniej dobieramy wyłącznie na podstawie wskazań producenta tynku (powinna je zawierać karta techniczna produktu).Może to być na przykład StoPrep Miral (dla tynków licowych mineralnych i silikatowych/ /krzemianowych) lub Sto-Putzgrund (dla tynków akrylowych i silikonowych).

Zdjęcia z archiwum firmy Sto-ispo sp. z o.o.

nić wszelkie ubytki tynkiem podkładowym, zwracając szczególną uwagę na liniowość krawędzi i obróbki otworów po kotwach rusztowania. Tradycyjny, podkładowy tynk cementowy lub cementowowapienny powinien związać w dostatecznym stopniu. Wymagany minimalny okres jego sezonowania przyjmuje się zazwyczaj jako jeden dzień dojrzewania na każdy milimetr grubości warstwy w normalnych warunkach cieplno-wilgotnościowych podłoża i otoczenia.

W przypadku bezspoinowych ociepleń (do niedawna nazywanych metodą lekką - mokrą ) podkład zbrojony siatką z włókna szklanego można pokrywać cienkowarstwowym tynkiem finalnym nie wcześniej niż po trzech dniach od chwili wykonania podkładu .

Powierzchnie zapylone, zakurzone lub brudne, przed wykonaniem tynku należy skutecznie oczyścić, najlepiej przez zmycie wysokociśnieniowym strumieniem pary wodnej lub ciepłej wody.

Podłoża murowe, osłabione powierzchniowo lub kredujące się, należy przed przystąpieniem do prac tynkarskich wzmocnić gruntując preparatem głęboko penetrującym, takim jak na przykład rozpuszczalnikowy gruntownik StoPrim Grundex, wzmacniający podłoże do głębokości nawet dziesięciu milimetrów. Głębokość penetracji jest funkcją porowatości kapilarnej materiału podłoża (lub stopnia jego zwietrzenia).

W przypadku jeżeli jest to podłoże mineralne, ale przekrywające ocieplenie na bazie styropianu wówczas należy użyć gruntownika wodorozcieńczalnego silikatowego (krzemianowego) na przykład StoPrim Silikat lub przy zbyt wysokiej lub nierównomiernej chłonności podłoża, także organicznego - do zagruntowania należy użyć gruntu dyspersyjnego akrylowo-siloksanowego na przykład StoPlex W. Aby uniknąć szybkiej degradacji elewacji pod wpływem oddziaływania wody deszczowej odpryskowej w strefie przyziemia, warto przed tynkowaniem zabezpieczyć podłoże cokołu gruntując preparatem nie tylko wzmacniającym podłoże, ale jednocześnie hydrofobizującym na bazie mikroemulsji silikonowej (krzemoorganicznej) jak na przykład StoPrim Micro.

Przygotowanie masy tynkarskiej

Nieodpowiednie przygotowanie materiału zaprawy tynkarskiej może być przyczyną niejednorodnego wyglądu otynkowanych powierzchni. W skrajnych przypadkach (niedokładne wymieszanie zaprawy) może to doprowadzić do nieprawidłowego wiązania i utraty spójności warstwy tynku.

Dowolne dodawanie do przygotowywanej zaprawy lub masy tynkarskiej jakichkolwiek, nieprzewidzianych przez producenta materiału dodatków, np. przyspieszających lub opóźniających wiązanie albo obniżających temperaturę zamarzania wody zarobowej, powoduje zaburzenia wiązania materiału i objawia się najczęściej utratą spójności warstwy tynku oraz przebarwieniami na jego powierzchni.

Suche mieszanki tynkarskie należy rozrabiać z czystą wodą w ilości zalecanej przez producenta uwzględniając aktualne warunki cieplno-wilgotnościowe, przy czym do kolejno przygotowywanych partii tynku należy dodawać zawsze tę samą ilość wody. Gotowe masy tynkarskie starannie mieszamy przy użyciu wolnoobrotowego mieszadła, unikając spienienia materiału.

Uzyskanie jednorodnej konsystencji przygotowywanego materiału zapewnia stosowanie tynkarskich mieszalników ślimakowych.

W procesie przygotowania zapraw lub mas tynkarskich istotne jest zapewnienie czystości stosowanej wody, pojemników i narzędzi. Warto pamiętać, że dostarczane przez producenta zaprawy oraz masy tynkarskie są produktami praktycznie gotowymi do użycia

Builder 79

budownictwo

REKOMENDACJE PRODUKTOWE

Technologie QS: • Sto-Baukleber QS – mineralna zaprawa klejąca do mocowania płyt termoizolacyjnych • Sto-Armierungsputz QS – akrylowa masa zbrojąca z dodatkiem mikrowłókien

„Zmyta” elewacja, na której nie zastosowano technologii QS

• Stolit QS – akrylowy tynk wierzchni, barwiony w całym zakresie systemu StoColor, dostępny w fakturze typu „baranek”, jako tynk żłobiony lub modelowany • StoSilco QS – silikonowy tynk wierzchni, barwiony w ograniczonym zakresie systemu StoColor, dostępny w fakturze typu „ baranek”, jako tynk żłobiony lub modelowany.

Jako uzupełnienie systemu dostępna jest także: • StoColor Silco QS - farba silikonowa • StoColor Jumbosil QS - farba dyspersyjno-silikonowa • StoColor Maxicryl QS - farba akrylowa.

Produkty QS umożliwiają wydłużenie sezonu budowlanego zarówno jesienią jak i wiosną

W przypadku aplikacji powłok tynkarskich Stolit lub StoSilco w warunkach przejściowych możliwe jest także stosowanie przyspieszacza schnięcia Sto-Additiv WE, który dodawany jest do aplikowanego tynku bezpośrednio przed obróbką.

i pod żadnym pozorem nie należy do nich dodawać żadnych substancji chemicznych. Dopuszcza się jedynie regulowanie konsystencji materiału poprzez dodatek wody określony w karcie technicznej tynku lub na etykiecie jego opakowania.

Błędy wykonawstwa

Błędy popełniane podczas nakładania i zacierania tynku powodują nieestetyczny wygląd elewacji, a w pewnych warunkach mogą doprowadzić do powierzchniowych uszkodzeń. Zbyt grube nałożenie (niedostateczne ściągnięcie pacą) zaprawy lub masy tynkarskiej praktycznie uniemożliwia prawidłowe zatarcie (wystrukturowanie) materiału, a w efekcie – uzyskanie odpowiedniego wyglądu tynku. Ponadto nadmierna grubość tynku prowadzi nieuchronnie do powstawania spękań skurczowych, a w konsekwencji do obniżenia trwałości fasady.

Poważnym błędem, choć coraz rzadziej spotykanym, jest przerywanie tynkowania w trakcie pokrywania większej powierzchni. Na gotowej elewacji będą wówczas widoczne wyraźne, nieregularne i nieestetyczne granice pomiędzy poszczególnymi partiami tynku potocznie nazywane „dniówkami”.

Do podobnych efektów prowadzi

niewłaściwa organizacja pracy ekipy tynkarskiej, błędne rozstawienie tynkarzy na rusztowaniach i brak synchronizacji par pracowników na poszczególnych pomostach rusztowania (tzw. szwy międzypomostowe).

Wyprawę tynkarską należy nakładać i rozprowadzać na tynkowanej powierzchni przy użyciu kielni i pac tynkarskich ze stali kwasoodpornej. Bezpośrednio po nałożeniu warstwę wyprawy należy zacierać pacami z tworzywa sztucznego, gąbki, mikrogumy, lateksu lub filcu - w zależności od przewidzianej faktury tynku.

Konieczne jest zapewnienie wystarczającej liczby pracowników, tak by prace można było zaplanować całościowo na pełnych powierzchniach, najlepiej na wszystkich poziomach rusztowania równocześnie. W przypadku elewacji o znacznych gabarytach trzeba wyznaczyć linie styku poszczególnych pól roboczych. Tynk należy wykonywać nieprzerwanie do krawędzi tynkowanych powierzchni lub do wyznaczonych linii podziałów elewacji albo zmiany jej kolorystyki.

Dla uzyskania jednolitego efektu wizualnego wszyscy pracownicy powinni stosować tę samą technikę, narzędzia i kierunek zacierania, a postęp tynkarzy na poszczegól-

Tabela. Preparaty gruntujące Sto oraz zakres ich stosowania

Preparat gruntujący Spoiwo

Rozcieńczalnik Właściwości

Zakres zastosowania

Ograniczenia

StoPrim Grundex

Żywica polimerowa

Terpentyna syntetyczna

Wzmacnia podłoże – zdolność głębokiej penetracji

Stare tynki i powłoki mineralne, beton, płyty wiórowocementowe, płyty cementowowłóknowe

Do stosowania na zewnątrz.

Nie należy stosować na powierzchniach ociepleń na bazie styropianu

StoPrim Micro

Siloxan

woda

Wzmacnia i skutecznie hydrofobizuje podłoże

Stare tynki i powłoki mineralne, osypliwe podłoże mineralne, piaskowiec, cegła. Powierzchnie o włosowatych zarysowaniach

Nie należy stosować na podłożach gipsowych i płytach gipsowokartonowych

StoPrim Silikat

Szkło wodne potasowe

woda

Wzmacnia podłoże, reguluje Tynki i powłoki mineralne, chłonność, skutecznie kredujące podłoża mineralne penetruje podłoże

StoPlex W

Dyspersja polimerowa

woda

Wzmacnia powierzchnię podłoża i poprawia przeczepność, reguluje chłonnośc

Stare i nowe podłoże organiczne, kredujące tynki i powłoki malarskie, podłoża gipsowe i płyty gipsowo-kartonowe

StoPrim Isol

Dyspersja polimerowa

woda

Izoluje zanieczyszczone podłoże

Podłoża mineralne zanieczyszczone sadzą, nikotyną i plamami wodnymi

-

StoPrim Fungal

Tylko czynniki bioaktywne

woda

Uniemożliwia rozwój mikroorganizmów

Mineralne i organiczne podłoża porażone przez glony, grzyby i porosty

-

StoPrim Vapor

Żywica epoksydowa

organiczny

Tworzy powłokę paroprzepuszczalną

Paroizolacja przegrody, Do stosowania we szczególnie w pomieszczeniach wnętrzach mokrych

80 Builder

Nie należy stosować na podłożach organicznych

listopad 2012

nych poziomach rusztowania musi być zsynchronizowany.

Niestaranne wykończenie na krawędziach i na styku elewacji z innymi elementami budynku pozostaje wciąż istotnym czynnikiem obniżającym walory estetyczne tynków cienkowarstwowych. Powracanie do zatartego wcześniej tynku w celu dokonania poprawek pogarsza tylko efekt powodując szczególnie niepożądane wygładzenia i przetarcia powierzchni.

Tynk w takich miejscach należy wykańczać sukcesywnie, w miarę zacierania powierzchni, nie odkładając tego na później. W trakcie wykonywania robót elementy budynku sąsiadujące z tynkowanymi powierzchniami należy osłaniać, a w przypadku ich zabrudzenia bezzwłocznie oczyszczać nie dopuszczając do stwardnienia zaprawy. Najlepsze efekty daje w takich przypadkach zastosowanie biodegradowalnych środków zmywających zanieczyszczenia organiczne.

Wykonywanie tynków w nieodpowiednich warunkach atmosferycznych (cieplno-wilgotnościowych) zdarza się szczególnie w końcowym okresie sezonu budowlanego, w obliczu niskich temperatur i drastycznie podwyższonej wilgotności powietrza oraz w czasie letnich upałów. Wiązanie spoiwa tynku ulega wówczas znacznym zaburzeniom, czego skutkiem są najczęściej białe lub jasnoszare wykwity i naloty wapienne, zaś w przypadku zalewania przez wodę deszczową - wypłukiwanie spoiwa i pigmentu z substancji tynku.

Zaburzenia wiązania spoiwa zapraw i mas tynkarskich następują już w temperaturach poniżej +5°C. Tynk zamarznięty w okresie wiązania należy uważać za całkowicie bezwartościowy, ponieważ

Partner meryto ryczny listopad 2012

proces wiązania niemal całkowicie wówczas ustaje, a zmiany objętości wilgotnego materiału związane z oscylowaniem temperatury materiału wokół zera prowadzą najczęściej do jego mechanicznego zniszczenia, co objawia się brakiem zwięzłości i osypywaniem .

Inną konsekwencją zaburzeń wiązania spoiwa mogą być przebarwienia wypraw tynkarskich i białoszare wykwity na powierzchni elewacji.

Dobrym rozwiązaniem tego problemu jest stosowanie w trudnych warunkach okresu jesienno-zimowego mas oraz zapraw tynkarskich w odmianie o przyspieszonym lub tzw. „bezpiecznym wiązaniu”, jak na przykład tynki typu Quick Set ; akrylowe Stolit QS lub silikonowe StoSilco QS. W temperaturze +1°C do +10°C i przy względnej wilgotności powietrza 95% uzyskują one odporność na deszcz już po ok.6 godzinach. Po 4-5 godzinach od nałożenia na ściany wykonanym z takich materiałów powłokom nie szkodzą nocne spadki temperatury dochodzące nawet do -5°C. Tynki cienkowarstwowe można wykonywać w zakresie temperatury powietrza od +5°C do +25°C. Nie dopuszcza się prowadzenia robót w czasie opadów atmosferycznych, intensywnego wiatru oraz w przypadku zapowiadanego w przeciągu 24 godzin spadku temperatury poniżej +5°C. Nie wolno wykonywać tynku na elewacjach silnie nasłonecznionych, a w okresie co najmniej pierwszych 24 godzin jego dojrzewania elewacje należy osłaniać przed bezpośrednim, intensywnym nasłonecznieniem oraz opadami atmosferycznymi.

UWAGA NA BŁĘDY

Odspajanie tynku cienkowarstwowego na skutek zaniechania warstwy pośredniej przed tynkowaniem

Typowe spękania skurczowe tynku powstałe w wyniku wykonywania prac podczas upałów

Odpadanie płatów tynku cienkowarstwowego wykonanego na niedostatecznie związanym tynku podkładowym ocieplenia

inż. Andrzej Wanat, Menadżer Produktu Sto-ispo

Sto-ispo sp. z o.o. ul. Zabraniecka 15, 03-872 Warszawa tel. 22 511 61 00/02 info.pl@stoeu.com www.sto.pl

Odspajanie tynku organicznego na znacznej powierzchni elewacji na skutek wykonywania prac w nieodpowiedniej temperaturze powietrza

Builder 81

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny knauf bauprodukte

Tynki

cementowo-wapienne D Anna Kazusek Kierownik Marketingu Knauf Bauprodukte

Tynki cementowowapienne mogą być ostatecznym wykończeniem powierzchni ściany albo stanowić podłoże do wykonania wypraw, takich jak gładzie gipsowe, tynki mineralne czy akrylowe.

82 Builder

o głównych zadań tynków cementowo -wapiennych należy między innymi stworzenie estetycznych i dekoracyjnych form architektonicznych wnętrz, przez zabezpieczenie i wyrównanie powierzchni podłoży budowlanych, głównie pod powłoki malarskie, tapety lub okładziny ceramiczne.

Ponadto stosując tego rodzaju tynki uzyskujemy skuteczną ochronę pomieszczeń przed szkodliwym działaniem wilgoci i zagrożeń biologicznych, zabezpieczenie elementów budowli przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz ogniem, a także odpowiedni mikroklimat we wnętrzach pomieszczeń.

Najczęściej stosowane rodzaje tynków

Obecnie przy prowadzeniu wewnętrznych prac wykończeniowych w budownictwie w przeważającej mierze stosowane są tynki cementowo-wapienne oraz gipsowe wyprawy tynkarskie. W obu tych technologiach prace tynkarskie mogą być prowadzone zarówno metodą ręczną, jak i mechaniczną.

Wielozadaniowość tynku cementowowapiennego

Tynki cementowo-wapienne mogą być ostatecznym wykończeniem

powierzchni ściany albo stanowić podłoże do wykonania wypraw, takich jak gładzie gipsowe, tynki mineralne czy akrylowe. Grubość naniesionego tynku wynosi 2-3 cm.

Gruby tynk dobrze akumuluje ciepło i zwiększa komfort akustyczny domu. Tynk cementowo-wapienny jest łatwy w nakładaniu, obróbce, zacieraniu i ma dobrą paroprzepuszczalność. Podłożem pod tynki cementowo-wapienne mogą być podłoża mineralne, czyli ściany i sufity z betonu zwykłego, betonu komórkowego, cegły, pustaków ceramicznych. Tynk cementowowapienny jest niezastąpiony w pomieszczeniach wymagających wypraw odpornych na wilgoć i uderzenia mechaniczne.

Zalety ogólne

Do głównych zalet tynków cementowo-wapiennych należą: • uniwersalność ze względu na możliwości ich stosowania na zewnątrz i wewnątrz budynku, zarówno w pomieszczeniach suchych, jak i o bardzo wysokiej wilgotności (kuchnie, piwnice, łazienki, pralnie), • zwiększona odporność na działanie czynników biologicznych.

Ten problem dotyczy pomieszczeń o zwiększonej wilgotności, gdzie można zaobserwować pojawienie się alg i grzybów pleśniowych. Jest to związane

ze stosowaniem w zaprawach tynkarskich materiałów, które zawierają związki przyswajalne przez mikroorganizmy (np. celulozę i jej pochodne). W warunkach podwyższonej wilgotności np. w wyniku stosowania szczelnej stolarki okiennej i drzwiowej, bardzo szybko rozwijają się grzyby pleśniowe. Stosowane w tynkach wypełniacze mineralne mogą być również podatne na atakowanie przez grzyby pleśniowe. Nawet niewielkie ilości materii organicznej /kurz/ mogą zainicjować rozwój mikroflory. Nieoceniony w walce z tym problemem jest udział wapna w tynku.

• wysoka wytrzymałość mechaniczna na uderzenia, która pozwala na szerokie zastosowanie tego rodzaju tynku, • wysoka przyczepność do podłoża, • paroprzepuszczalność tworząca wymienność pary wodnej w pomieszczeniu.

Rodzaje tynków (Knauf) cementowo-wapiennych Knauf Cover-in Slow

Drob­noziarnisty tynk cementowo-wapienny do wnętrz jest przeznaczony do maszynowego lub ręcznego wykonania jedno lub dwuwarstwowych wy­praw tynkarskich wewnątrz budynków, do po-

listopod 2012

Zdjęcia archiwum firmy Knauf Bauprodukte

mieszczeń o podwyższonej wilgotności względnej (np. łazienki, piwnice). Zalecany do wykonywania tynków podkłado­w ych pod tynki szlachetne. Do stosowania na ścianach i stropach betonowych, z elementów ceramicznych, wapiennopiaskowych, betonów lekkich oraz na tra­dycyjnych tynkach cementowo-wapiennych.

Zalety: • dobra wytrzymałość na ściskanie, • drobnoziarnisty, • dobra przyczepność, • łatwy w obróbce, • po stwardnieniu wodoodporny.

•

Knauf Cover-in

Lekki tynk cementowo-wapienny do wnętrz prze­znaczony jest do maszynowego lub ręcznego nakładania jedno lub dwuwarstwowych wypraw tynkarskich wewnątrz budynków. Również do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności względnej (np. łazienki). Zalecany do wy­konywania tynków podkładowych pod tynki szlachet­ne, tynków zatartych na gładko np. pod malowanie, tapetowanie itp. Do stosowania na ścianach i stropach betonowych, z elementów ceramicznych, wapienno-piaskowych, betonów lekkich oraz na tradycyjnych tynkach cementowo-wapiennych.

listopad 2012

Właściwości: • wysoka wydajność, • dobra wytrzymałość na ściskanie, • dobra przyczepność do podłoży, • doskonałe właściwości robocze - tynk pozwala na szybki postęp prac,

• po stwardnieniu wodoodporny, • do wnętrz.

Knauf Cover Lekki tynk cementowo-wapienny przeznaczony jest do maszynowego lub ręcznego wykonania jedno

Knauf Tynki cementowo-wapienne: • Knauf Cover-in Slow – tynk cementowowapienny do wnętrz, drobnoziarnisty, przeznaczony do maszynowego lub ręcznego wykonania jedno lub dwuwarstwowych wypraw tynkarskich.

• Knauf Cover – tynk cementowo-wapienny przeznaczony do maszynowego lub ręczne­go wykonania jedno lub dwuwarstwowych wypraw tynkarskich na zewnątrz i wewnątrz budynków.

lub dwuwarstwowych wypraw tynkarskich na zewnątrz i wewnątrz budynków, do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności względnej (np. łazienki). Zalecany do wykonywania tyn­ków podkładowych pod tynki szlachetne. Do stosowania na

REKOMENDACJE PRODUKTOWE

• Knauf Cover-in – lekki tynk cementowowapienny do wnętrz przeznaczony jest do maszynowego lub ręcznego nakładania jedno lub dwuwarstwowych wypraw tynkarskich wewnątrz budynków.

• Knauf Connect Obrzutka cementowowapienna – do maszynowego lub ręcznego wykonania tradycyjnej obrzutki tynkarskiej pod tynki podkładowe. Do wnętrz i na zewnątrz budynków.

Builder 83

budownictwo

ZALECENIA Tynk cementowo-wapienny Knauf Cover-in Slow zalecany jest do wykonywania wypraw tynkarskich w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności względnej. Zalecany jest również do wykonywania tynków podkładowych pod tynki szlachetne. Do stosowania na ścianach i stropach betonowych, z elementów ceramicznych, wapienno-piaskowych, betonów lekkich oraz na tradycyjnych tynkach cementowo-wapiennych.

Tynk cementowo-wapienny Knauf Cover Lekki zaleca się przy maszynowm lub ręcznym wykonywaniu jedno lub dwuwarstwowych wypraw tynkarskich na zewnątrz i wewnątrz budynków, do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności względnej. Zalecany do wykonywania tynków podkładowych pod tynki szlachetne. Do stosowania na ścianach i stropach betonowych, z elementów ceramicznych, wapiennopiaskowych, betonów lekkich oraz na tradycyjnych tynkach cementowowapiennych.

Obrzutka cementowowapienna Knauf Connect przeznaczona jest do maszynowego lub ręcznego wykonania tradycyjnej obrzutki tynkarskiej pod tynki podkładowe.

Do stosowania na ścianach i stropach betonowych, z elementów ceramicznych, wapienno-piaskowych, betonów lekkich i na tradycyjnych tynkach cementowo-wapiennych.

Do wnętrz i na zewnątrz budynków.

84 Builder

ścianach i stropach betonowych, z elementów ceramicznych, wapienno-piaskowych, betonów lekkich oraz na tradycyjnych tynkach cementowo-wapiennych.

Zalety: • bardzo dobra wytrzymałość na ściskanie, • dobra przyczepność, • niska absorpcja wody, • po stwardnieniu wodo- i mrozoodporna, • do wnętrz i na zewnątrz.

Efekty uzyskane dzięki zastosowaniu tynków cementowo-wapiennych: • odpowiedni mikroklimat wewnątrz pomieszczeń, • stworzenie estetycznych i dekoracyjnych form architektonicznych wnętrz, przez zabezpieczenie i wyrównanie powierzchni podłoży budowlanych, głównie pod powłoki malarskie, tapety lub okładziny ceramiczne, • ochrona pomieszczeń przed szkodliwym działaniem wilgoci i zagrożeń biologicznych, • zabezpieczenie elementów budowli przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz ogniem.

Knauf Connect To obrzutka cementowo-wapienna przeznaczona do maszynowego lub ręcznego wykonania tradycyjnej obrzutki tynkarskiej pod tynki podkładowe. Do stosowania na ścianach i stropach betonowych, z elementów ceramicznych, wapienno-piaskowych, betonów lekkich i na tradycyjnych tynkach cementowo-wapiennych. Do wnętrz i na zewnątrz budynków.

Partner meryto ryczny

Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o. ul. Gipsowa 5 97-427 Rogowiec www.knauf-bauprodukte.pl listopad 2012

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny Wienerberger Ceramika Budowlana SP. Z O.O.

Sukces tkwi w szczegółach Membrany i dachowe akcesoria systemowe KoraTech®

Zadaniem współczesnych membran dachowych jest zapewnienie prawidłowego i długowiecznego działania kompletnego pokrycia dachowego oraz ochrona budynku przed działaniem wody. Ich pojawienie się pozwoliło zmniejszyć stopień skomplikowania dachu, a przez to przyspieszyło i ułatwiło prace dekarskie. Jednocześnie membrany gwarantują najlepszą osłonę dla warstwy izolacyjnej dachu, zapewniając zachowanie jej parametrów cieplnych.

Konrad Zalewski Menedżer Produktu ds. Pokryć Dachowych Koramic, Wienerberger

P

rawidłowa izolacja przeciwwilgociowa dachu skośnego jest podstawowym elementem zapewniającym właściwą pracę izolacji termicznej.

Z jednej strony musi ona bardzo dobrze chronić przed wodą opadową, z drugiej gwarantować doskonałe odprowadzenie pary wodnej z wnętrza budynku, eliminując możliwość zawilgocenia izolacji termicznej.

Zamiast szczeliny wentylacyjnej

Do izolacji termicznej dachów skośnych najczęściej używa się wełny mineralnej. Dla zachowania optymalnych właściwości izolacyjnych chroni się ją przed zawilgoceniem. Nie trzeba przypominać, że długotrwałe utrzymywanie wilgoci w warstwie izolacji termicznej może w skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do degradacji elementów konstrukcyjnych dachu. O ile ochrona przed wodą opadową nie była problemem nawet przy zastosowaniu tradycyjnych materiałów do izolacji

listopad 2012

przeciwwodnej (folie, papy), o tyle zapewnienie prawidłowego odprowadzenia pary wodnej jest już zdecydowanie bardziej skomplikowane. Najczęściej radzono sobie z tym problemem przez zastosowanie szczeliny wentylacyjnej między izolacją termiczną a przeciwwodną. Jest to jednak rozwiązanie stosunkowo skomplikowane i wrażliwe na uszkodzenia. Jednocześnie wymusza zmniejszenie o 2 do 4 cm grubości izolacji termicznej (celem stworzenia szczeliny wentylacyjnej), a więc tym samym oferuje gorsze parametry cieplne dachu. Wprowadzenie membran dachowych wyeliminowało te problemy.

Membrany dachowe wśród akcesoriów KoraTech®

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• Membrana trójwarstwowa KoraTech® Classic – wysoka paroprzepuszczalność i dobre właściwości izolacyjne • Membrana czterowarstwowa KoraTech® Classic Plus – dodatkowa warstwa zbrojąca, która zwiększa wytrzymałość mechaniczną • Jednostronna taśma klejąca KoraTech® Multi Tape do uszczelniania połączeń membran

Membrana to inaczej wielowarstwowa powłoka hydroizolacyjna o właściwościach paroprzepuszczalnych. Podstawową różnicą między nią a tradycyjną powłoką do hydroizolacji jest możliwość układania membran bezpośred-

Builder 85

Zdjęcia arch. Wienerberger

budownictwo

nio na warstwie izolacji cieplnej.

Umożliwia to użycie grubszej warstwy wełny mineralnej, co znacząco poprawia parametry cieplne dachu. Może też wpłynąć na zmniejszenie przez projektanta wysokości elementów konstrukcyjnych (dość często w wypadku dachów skośnych następuje ich przewymiarowanie ze względu na wymaganą grubość powłoki termoizolacyjnej).

86 Builder

Akcesoria dachowe KoraTech® pozwalają na wykonanie kompletnego dachu za pomocą sprawdzonych i idealnie dopasowanych elementów składowych pochodzących od jednego producenta. W ofercie znajdują się dwie membrany dachowe. Membrana trójwarstwowa KoraTech® Classic składa się z warstw włókniny stanowiącej element nośny i zabezpieczający oraz filmu funkcyj-

nego pomiędzy nimi. Zapewnia on wysoką paroprzepuszczalność i dobre właściwości izolacyjne.

Z kolei KoraTech® Classic Plus jest membraną czterowarstwową.

Znajduje się w niej dodatkowa warstwa zbrojąca, która gwarantuje znaczne zwiększenie wytrzymałości mechanicznej. Jest to właściwość niezbędna na przykład na dachach wymagających pełnego deskowania. Jako element uzupełniający dostępna jest również jednostronna taśma klejąca KoraTech® Multi Tape, służąca do uszczelniania połączeń membran.

Długoletnia i bezproblemowa praca membran zależy również od ich prawidłowego ułożenia. Zgodnie z zaleceniami membrany montuje się poziomymi pasami (równolegle do okapu), począwszy od dołu dachu. Kolejne pasy układa się, stosując zakład wielkości 10-15 cm. Przy spadku dachu poniżej 20 stopni zakład należy zwiększyć do 20 cm. Na koniec membrany dociska się do krokwi za pomocą kontrłat, na których zamontowane zostaną łaty i ostateczne pokrycie dachowe. Wszyst-

kie elementy wystające ponad połać dachu (na przykład kominy) należy zabezpieczyć dodatkową „rynienką” wykonaną z membrany, odpowiednio przymocowanej do łat i elementów wystających.

Podstawowe parametry membran

Najczęściej podkreślanym i jednym z najważniejszych parametrów charakteryzujących membrany jest paroprzepuszczalność. Określa się ją przy użyciu współczynnika Sd wyrażonego w metrach, a odpowiadającego grubości warstwy powietrza o takim samym oporze dyfuzyjnym jak dany produkt. Membrany KoraTech® Classic i KoraTech® Classic Plus charakteryzują się współczynnikiem Sd równym 0,02.

Dawniej paroprzepuszczalność podawana była w g/m²/24 h, czyli wyrażonej w gramach ilości pary wodnej, która może przeniknąć przez 1 m² membrany w ciągu 24 godzin. Współczynnik ten był jednak bardzo uzależniony od warunków, przy których przeprowadzano test, a w konsekwencji nie był miarodajny.

listopad 2012

Bardzo istotną cechą jest również wodoszczelność. Obie membrany KoraTech® mają klasę W1 według ujednoliconych parametrów wprowadzonych przez standardy europejskie. Oznacza to, że przeszły badanie, w którym przez 2 godziny poddawane były działaniu słupa wody o ciśnieniu 20 barów i wykazały pełną wodoszczelność.

Inne ważne właściwości

Paroprzepuszczalność i wodoszczelność to nie jedyne parametry membran. Osobną grupą właściwości, którym warto się przyjrzeć, są dane mówiące o odporności membrany na działanie czynników zewnętrznych: promieniowania UV, wysokich i niskich temperatur oraz wytrzymałości mechanicznej materiału.

Polipropylen nie jest obojętny na działanie promieni ultrafioletowych.

Dlatego nie należy pozostawiać przykrytego membraną dachu zbyt długo bez ostatecznej osłony, jaką stanowi warstwa pokrycia.

Wiadomo jednak, że ze względu na proces montażu membrana zawsze jest wystawiona na bezpośrednie działanie słońca. Czas, w którym powłoka membrany poddawana bezpośredniemu działa-

ZALECENIA Membrany należy montować poziomymi pasami (równolegle do okapu), począwszy od dołu dachu Pasy należy układać, stosując zakład wielkości 10-15 cm, zaś przy spadku dachu poniżej 20 stopni zakład należy zwiększyć do 20 cm Elementy wystające ponad połać dachu należy zabezpieczyć dodatkową „rynienką” wykonaną z membrany Nie należy pozostawiać przykrytego membraną dachu zbyt długo bez ostatecznej osłony, jaką stanowi warstwa pokrycia.

listopad 2012

niu promieni UV nie traci swoich właściwości, wynosi w przypadku produktów KoraTech® 4 miesiące.

Parametr wytrzymałości został tu określony dla nasłonecznienia w warunkach pogodowych występujących w Europie Środkowej.

Warto pamiętać, że w ciągu roku płaszczyzna połaci dachowej podlega ekstremalnym wahaniom temperatury, mieszczącym się w przedziale od poniżej -20°C do nawet ponad +70°C. Dlatego tak istotna jest duża odporność temperaturowa membran. W wypadku produktów KoraTech® dopuszczalny zakres temperatury sięga od -40 do +80°C. Trzecim wymienionym parametrem jest odporność mechaniczna materiału, wyrażana w niutonach na 50 mm (N/50mm), która wskazuje wartość siły potrzebnej do zerwania paska membrany o szerokości 5 cm. W wypadku KoraTech® Classic wartość ta wynosi 220 N wzdłuż włókien i 140 N w poprzek. Oznacza to, że do zerwania 5 cm paska izolacji wzdłuż włókien konieczny byłby ciężarek o masie około 22,5 kg, zaś w poprzek włókien ciężarek ponad 14 kg. Jeszcze lepiej wygląda to w wypadku membrany KoraTech® Classic Plus, która zarówno obciążana wzdłuż jak i w poprzek włókien osiąga wartość 420 N/50 mm. Do zerwania paska potrzebna byłaby w tym przypadku masa około 43 kg.

KORZYŚCI Możliwość układania membran bezpośrednio na warstwie izolacji cieplnej – możliwe użycie grubszej warstwy wełny mineralnej.

Możliwość zmniejszenia wysokości elementów konstrukcyjnych w projekcie.

Mniejszy stopień skomplikowania dachu, przy znakomitej osłonie dla warstwy izolacji termicznej

Korzyści z zastosowania

Zastosowanie membran dachowych KoraTech® Classic lub KoraTech® Classic Plus zapewnia ogromne korzyści zarówno wykonawcom jak i użytkownikom domu. Ich użycie zdecydowanie zmniejsza stopień skomplikowania dachu, dając jednocześnie znakomitą osłonę dla warstwy izolacji termicznej. Pozwala również na bardziej efektywny dobór konstrukcji dachu, zmniejszając zależność parametrów elementów konstrukcyjnych od wymaganej grubości ocieplenia. A wreszcie zastosowanie akcesoriów dachowych pochodzących od jednego producenta daje możliwość łatwego wykonania kompletnego dachu za pomocą sprawdzonych i dokładnie do siebie dopasowanych elementów.

Partner meryto ryczny

Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o. ul. Ostrobramska 79, 04-175 Warszawa tel.: 22 514 21 00, fax: 22 514 21 03 www.wienerberger.pl Konsultacje techniczne tel.: 22 514 20 20 konsultacje.techniczne@wienerberger.com

Builder 87

architektura i design

Budynki podziemne Od prymitywnych ziemianek gospodarczych do luksusowych bunkrów mieszkalnych o wysokim standardzie mieszkaniowym Budynki podziemne stanowią alternatywę dla budynków naziemnych, a w szczególności o dachach dwuspadowych, które tak licznie powstają od przeszło 20 lat. Jak dotąd decydujemy się na budowę standardów, ze względu na koszty, czas i dostępność materiałów, a może powinniśmy odstąpić od szablonu i udać się w nową, innowacyjną drogę, która pozostawi „coś” innego dla naszych przyszłych pokoleń ? Zastanówmy się nad niniejszą alternatywą… inż. Marcin Jan Grzegorzek, dr inż. Jan Rubin

88 Builder

Architektura podziemna Architektura, w którą wliczamy każdą świadomie wytworzoną przestrzeń przez człowieka, przestrzeń znajdującą się pod poziomem terenu lub na jego granicy. Przestrzeń do której możemy dotrzeć i w niej przebywać.

Budynki podziemne Są jednym z przykładów architektury podziemnej, obok podziemnych stacji kolejowych, budowli kopalnianych, schronów, tuneli i korytarzy, a nawet podziemnych kaplic.

wia nam niezaburzanie istniejącej przestrzeni, tak zniekształconej przez nieprawidłowe zarządzanie centralne i niewłaściwie sporządzone miejscowe plany zagospodarowania czy też warunki zabudowy. „Zielony pagórek nie psuje sąsiadujących podwórek (...)”.

Takim powiedzeniem można było sobie pożartować w rozmowach po wykładach koła TRWAŁOŚĆ; społeczeństwo jest otwarte na innowacyjne pomysły i na łamanie istniejących barier.

Wykłady TRWAŁOŚCI obejmowały m.in. analizy, wstępne badania, przybliżeFot. arch. Linea

Odpowiedź jest prosta brak wiedzy na ten temat, brak jakichkolwiek działań mających na celu promowanie podziemnego budownictwa.

Aby dać kres trwającej od jakiegoś czasu niechęci do ziemianek, studenckie koło naukowe Politechniki Śląskiej w Rybniku - TRWAŁOŚĆ - postanowiło ukazać ich ogromne możliwości w kształtowaniu przestrzeni.

Temat ten stanowi przyszłość dla naszego kraju: uczy nas poszanowania wobec przyrody i zmniejsza zapotrzebowanie na energię nowo powstałych budynków, a co najważniejsze umożliFot. arch. William Morgan (www.williammorganarchitects.com)

C

o pani sądzi o takich budynkach?” – zadałem pytanie jednej z uczestniczek z Uniwersytetu Trzeciego Wieku, podczas sesji studenckich kół naukowych w Rybniku, jako przedstawiciel koła naukowego TRWAŁOŚĆ z Politechniki Śląskiej. „Za życia jeszcze nie chcę mieszkać pod ziemią (…)”. Odpowiedź wprawiła w osłupienie nie tylko mnie, lecz również osoby, które planowały rozpocząć dyskusję po skończonym wykładzie. Czy jesteśmy w stanie zamieszkać pod ziemią? Czy my, ludzie pośrednio czerpiący energię słoneczną, możemy zejść pod ziemię i tam bezproblemowo i bez jakichkolwiek hamulców zamieszkać?

Budynki kryte gruntem (z ang. earth-sheltered), znane powszechnie od wielu lat, nie do końca zostały jednak przyjęte w Polsce. Zwracają one naszą uwagę na swą wielką odmienność od typowych budynków naziemnych.

Dlaczego do tej pory są tak mało popularne, dlaczego tak niechętnie akceptowane przez inwestorów planujących budowę własnych mieszkań?

Fot. 1. Forest House

Fot. 2

listopad 2012

Charakterystyka budynków

Wbrew pozorom domy podziemne wcale nie muszą się kojarzyć z przestrzenią, do której wchodzimy po drabinie w dół, w której jest ciemno, wilgotno i przerażająco ze względu na mroczną atmosferę tam panującą.

Powinny one nam się kojarzyć z pomieszczeniami dobrze naświetlonymi (dzięki wykorzystaniu możliwości przeszklenia przegród budowlanych), o dobrym mikroklimacie - uzyskanym poprzez prawidłowo zaprojektowaną wentylację i izolację, oraz z bezpieczną przestrzenią pod trwałą i stateczną konstrukcją, a także z komfortem i luksusem.

Zielony pagórek mieszkalny to nic innego jak przykrycie przestrzeni w postaci formy architektonicznej, z każdej strony gruntem i roślinnością, nie tylko od strony stropodachu, lecz również od strony ścian zewnętrznych. Na ścianach grunt pojawia się w postaci skarpy.

Aby jak najbardziej ograniczyć ilość gruntu lub darni do zasypywania, należy jeszcze takie budynki wpuścić w głąb ziemi. W taki właśnie sposób otrzymujemy budynek podziemny - czyli taki, który jest w części lub w całości w ziemi lub pod nią.

Lokalizacja i kształtowanie formy

Decydującą rolę pełni lokalizacja planowanej inwestycji. Ukształtowanie terenu może wpłynąć bardziej lub mniej na koszty budowy.

Przeważnie zaleca się lokalizację na zboczu góry, na nierównym terenie, o różnych rzędnych wysokości, listopad 2012

w takim przypadku możemy znacznie zaoszczędzić na robotach ziemnych.

Przykładowo, chcąc zbudować budynek podziemny na terenie płaskim, wykopy mogą sięgać ok. 5 m dla jednopoziomowego mieszkania, 8 m dla dwupoziomowego… itd.

Kształtowanie formy architektonicznej (pomimo tego, iż nie będzie jej widać ze względu na obsypanie i zasypanie gruntem), wpływa na funkcjonalność, oszczędność energii oraz na mikroklimat wnętrza.

Najłatwiej byłoby zakopać prostopadłościan i uznać go za budynek podziemny, jednak należy zdać sobie sprawę z tego, że mając zielone pokrycie na dachu i na ścianach, powinniśmy z nich w pełni korzystać – poprzez wyprowadzenie przestrzeni z budynku na zewnątrz w postaci wyjść tarasowobalkonowych, czy też otwarte atrium z dostępem na dach.

Początki

Idea budowania takich budynków wzięła się od prymitywnych ziemianek, które na całym świecie były, są i będą budowane na działkach za domem, jako spiżarnie służące do przechowywania pożywienia w okresie zimowym, często stanowiąc zamiennik piwnic. Do dnia dzisiejszego stosuje się owe ziemianki także przy nowo projektowanych domach bez podpiwniczenia, aby było gdzie składować chociażby hobbystyczne trunki alkoholowe, wymagające leżakowania w dogodnych warunkach, które to zapewnia właśnie ziemianka. Jej wykonanie i uzyskanie powierzchni jest tańszym rozwiązaniem, aniżeli szukanie jej w częściowych lub całkowitych podpiwniczeniach budynku.

• Poczucie bezpieczeństwa Od dawien dawna ludzie zdawali sobie sprawę, że dobrze ukryte wejście do wybudowanych podziemi zapew-

Tworzenie zabudowy podziemnej Przy projektowaniu budynków podziemnych warto zdać sobie sprawę, iż istnieje stosowna łatwość wkomponowywania się w otoczenie, w istniejącą zabudowę, a nawet w zabytkowe części miasta.

Budowa w/na „górce” Jeśli mamy do dyspozycji teren z widoczną górką na całej działce budowlanej, możemy się zastanowić czy przypadkiem nie warto oderwać się od rzeczywistości i nie zaskoczyć całego otoczenia.

Zamiast kosztownego wywożenia nadmiaru ziemi, możemy zdecydować się na niecodzienny projekt budowlany.

Budowa w/na skarpie Wykonujemy dodatkowe wzmocnienia na zsuwanie się budynku, wykorzystujemy teren poprzez różne poziomowanie wnętrza, oddzielając strefy mieszkalne (dzienną, cichą, pomocniczą).

Budowa w/na terenie płaskim Pokrycie budynku wyłącznie od strony stropodachu kilkudziesięciocentymetrowym gruntem jest najtańszym rozwiązaniem na takim terenie. W innym przypadku zakopujemy cały obiekt lub tworzymy uskok terenu pozostawiając jedną elewację odkrytą.

Budowa w/na uskoku terenu Jeśli mamy do czynienia z terenem, na którym występuję uskok masy skalnej lub z powierzchniowym uskokiem warstwy gruntu wierzchniego, „wpychamy” budynek w uskok pozostawiając odkryte elewacje.

Najbardziej opłacalne jest usytuowanie elewacji odkrytej od strony południowej.

Rys. Andrew Seccull

nia tematu każdemu z zainteresowanych.

Inspirującym bodźcem w otwarciu tego tematu było pragnienie otrzymywania przestrzeni mieszkalnej w miejscach, gdzie można się tego najmniej spodziewać... pod ziemią.

„w/na” Budowanie „w”, czyli wkopanie obiektu prawie w całości w dany teren. Budowanie „na”, czyli wkopanie częściowe obiektu, odkrycie jednej, dwóch (…) elewacji. ni bezpieczeństwo całym rodzinom i ich dobytkom.

W miastach podziemnych utworzonych z tuneli i odrębnych pomieszczeń, chrześcijanie chronili się przed prześladowaniami rzymskimi i muzułmańskimi.

Jako przykład warto podać podziemne miasta tureckiej krainy Kapadocji: Derinkuyu (z tłumaczenia podziemna studnia) i Kaymakli oraz tunezyjskie Tatawin.

Jeśli chodzi z kolei o bezpieczeństwo, nie sposób po-

Builder 89

Źródło: Everyday science and mechanics 1931, Hugo Gernsback

architektura i design

Fot. Martin Bond

Fot. 3

Fot. Trevor Jones

Fot. 4

minąć również schronów wojennych, dziś uważanych za zabytki, potocznie zwanymi bunkrami. Służyły one do obserwacji, ochrony żołnierzy i do odstrzeliwania wroga.

Schrony przeważnie umieszczano w całości w ziemi, by fala uderzeniowa pochodząca z wybuchów przechodziła tuż nad budowlą i nie naruszała jej konstrukcji.

I oto mamy pierwszy plus tychże budowli – możemy tak zaprojektować obiekt, aby był w stanie przetrzymać siłę podmuchu bomby jądrowej; z kolei pociski rakietowe mają już problem z przebiciem 30 cm gruntu.

• Wielorodzinny dom podziemny w Japonii?

Na początku XX wieku w Japonii pojawiały się pomysły na to, jak uchronić mieszkania i cały dobytek ludności przed kataklizmami regionalnymi. Powstała też koncepcja, by wbudować wielopiętrowy budynek w ziemię, a na górze umieścić gigantyczne lustro, które skupiałoby i odbijało światło słoneczne na okna mieszkań podziemnych.

Niestety, była to tylko koncepcja. (fot.3)

Najstarszy – pierwszy oficjalny budynek

Zaprojektowany przez Arthura Quarmby’ego, a wybudowany w 1974 r. w Wielkiej Brytanii. Z wielkim basenem w centralnym punkcie i wielkim świetlikiem, przez który wpadały promienie słoneczne nagrzewające basen. (fot. 4 i 5)

Konstrukcja

Fot. 5 Fot. Michael Dunn/Close Associates, Inc.

Fot. 6

90 Builder

Tak jak w przypadku zwykłych budynków, ściany fundamentowe wykonujemy monolitycznie betonowe i żelbetowe lub murowane z bloczków betonowych.

W budynkach podziemnych stosować można również pustaki betonowe. W konstruowaniu ścian fundamentowych, czyli praktycznie na całej jej wysokości, należy

pamiętać o zbrojeniu od naporu gruntu zasypowego. Ściany zasypane w pełni gruntem możemy wykonać z pustaków betonowych, z gotowymi otworami na pręty z ław lub płyty fundamentowej.

Zastosowane pustaki betonowe mają lepszą odporność na zawilgocenia, ich słaba nasiąkliwość dodatkowo zabezpiecza budynek przed zawilgoceniami. Pustaki są dosyć ciężkie, ale za to wytrzymałe na napór gruntu.

Alternatywnie wykonuje się żelbetowe monolityczne ściany, jednak należy pamiętać o porowatości i nasiąkliwości ścian, by możliwość zawilgocenia ścian była jak najmniejsza.

Domy podziemne wcale nie muszą się kojarzyć z przestrzenią, do której wchodzimy po drabinie w dół, w której jest ciemno, wilgotno i przerażająco ze względu na mroczną atmosferę tam panującą.

Powinny one nam się kojarzyć z pomieszczeniami dobrze naświetlonymi (dzięki wykorzystaniu możliwości przeszklenia przegród budowlanych), o dobrym mikroklimacie uzyskanym poprzez prawidłowo zaprojektowaną wentylację i izolację, oraz z bezpieczną przestrzenią pod trwałą i stateczną konstrukcją, a także z komfortem i luksusem.

Inne uwagi i zalecenia: w pasywnych budynkach podziemnych wykonujemy z materiałów o dużym oporze dyfuzyjnym.

• Fundamenty, jak w każdym obiekcie nowo projektowanym, należy rozpatrzyć osobno dla każdego przypadku, zwracając uwagę na uwarstwienie zaległych warstw gruntu na nasypie, skarpie itp. Zaoszczędzić możemy na wykonaniu mniejszych ław fundamentowych pod ścianą frontową, gdzie siły od naporu gruntu i naprężenia styczne są niższe aniżeli pod ścianą całkowicie umieszczoną w gruncie i zasypaną.

• Płyta na gruncie, wykonywana jako żelbetowa o wysokim stopniu wodoszczelności.

• Grunt zasypowy - obsypka budynku - w najbliższym otoczeniu budynku zasypuje się kruszywem mineralnym drobnym, które zmagazynuje ciepło w ciepłych porach roku i odda w zimniejszych.

Oprócz przeszklonej elewacji stosuje się świetliki w stropodachach. Zazwyczaj są to świetliki tunelowe, dzięki którym warstwa gruntu na dachu może być znacznie wyższa niż przy zastosowaniu zwykłych świetlików. Świetliki tunelowe (rurowe) przenoszą światło dzienne skupione w kopule na zewnątrz, przez refleksyjną rurę, która skierowana jest na rozpraszacz rozprowadzający równomiernie promienie światła. Takie świetliki mogą być dwufunkcyjne - oprócz światła dziennego możemy zamontować nad rozpraszaczem oprawę świetlną uzyskując lampę. Miejsca, w których montuje się świetliki, należy odpowiednio zaprojektować i wykonać z odpowiednim odwodnieniem wokół.

Ze względu na mikroklimat wnętrza oraz promienio-

• Hydroizolację

listopad 2012

Zielony pagórek mieszkalny to nic innego jak przykrycie przestrzeni w postaci formy architektonicznej z każdej strony gruntem i roślinnością, nie tylko od strony stropodachu, lecz również od strony ścian zewnętrznych.

Na ścianach grunt pojawia się w postaci skarpy. twórczość materiałów budowlanych i gleby, na której usadowimy budynek, najlepszym i najzdrowszym materiałem byłoby zatem drewno.

Jednak budowa całych ziemianek z drewna jest poważnym zadaniem inżynierskim.

W budynkach podziemnych elementy drewniane pojawiają się najczęściej w stropodachach (drewno klejone), jak również w elementach wykończeniowych.

Przyjmowanie klasy ekspozycji dla danego środowiska XC2 jako powierzchnie narażone na długotrwały kontakt z wodą - zastosowanie min. klasy betonu C16/20 Jeśli występują w gruncie i w wodzie gruntowej przekroczone wartości agresji chemicznej – zaleca się zastosowanie min. klasy betonu C25/30.

Fizyka budowli

Wraz ze współczesnymi wymaganiami pod względem energooszczędności postanowiono wykorzystywać naturalną temperaturę, jaką daje nam ziemia, na wzór wspomnianych ziemianek.

Analiza zagłębienia budynku w gruncie, przeprowadzona na wielu tego typu budynkach (przedstawiona w książce „Earth Sheltered Homes- Plans and designs”), dowodzi, że im głębiej, tym temperatura jest bardziej stała. Przy głębokości 6,0 - 9,0 m wahania temperatury listopad 2012

w głębi ziemi podczas roku są na poziomie kilkustopniowym, ale zdarzają się też stałe (decydentem są warunki klimatyczne). Dzięki temu możemy bardziej panować nad mikroklimatem wnętrza, łatwiej nadzorować temperaturę, nie obawiając się przy tym znacznego obniżania czy podwyższania temperatury przegród zewnętrznych podczas zimy i lata.

Z kolei jeśli chodzi o wahanie temperatury na zewnętrznej płaszczyźnie stropodachu, w przypadku budynku naziemnego wynosi ok. 80°C, a w zakopanym stropodachu ok. 15°C. (obliczenia z literatury pani dr M. Staniec).

W przypadku niższej różnicy temperatur na powierzchniach przegród istnieje mniejsza „ucieczka” ciepła z budynku.

Obsypka a ocieplenie

Współczynnik przewodzenia ciepła obsypki (dla piasku), w zależności od wilgotności, średnio wynosi 2,0 W/(m*K), oznacza to, że samo obsypanie piaskiem nie wystarczy, dlatego dodatkowo należy stosować izolację termiczną na przegrodach zewnętrznych budynków. Alternatywnym rozwiązaniem jest zastosowanie jako obsypki innego kruszywa budowlanego, np. lekkiego keramzytu, lżejszego o ok.

3-5 razy od piasku (mniejszy napór obsypki na ściany - mniejsze zbrojenie ścian bądź słupów), o przewodności cieplnej na poziomie 0,075 W/(m*K), w stanie suchym. Zatem wystarczy wykonać obsypkę z keramzytu wokół budynku podziemnego o grubości 25,0 cm, aby uzyskać wymagane minimum współczynnika przenikania ciepła U. Dodatkowymi plusami z natury fizyki budowli są: • dobra izolacyjność akustyczna od środowiska zewnętrznego, nieprzedostawanie się hałasu do wnętrza,

Wymogi prawne i przeszkody w postawieniu (a właściwie wkopaniu) budynków podziemnych Jako że żyjemy w kraju, w którym postawienie obiektów nietypowych wiąże się ze zgromadzeniem dużej ilości dokumentacji projektowej z zakresu formalno-prawnego, musimy się przygotować na wszelakie bariery prawne – przepisy, które nie uwzględniają budowy budynków mieszkalnych podziemnych.

WARUNKI TECHNICZNE - problemy z doświetleniem, budynek będzie się składał tylko z kondygnacji podziemnych, wszelkie warunki muszą być spełnione tak jak w przypadku zwykłych budynków. Jednak przede wszystkim należy pamiętać o: • Doświetleniu budynków podziemnych Obecność światła w pomieszczeniach mieszkalnych wpływa na samopoczucie mieszkańców, daje im bezpośredni kontakt ze światem zewnętrznym i pokonuje obawy związane z przebywaniem pod ziemią.

Przy projektowaniu budynków podziemnych należy zwrócić uwagę, które z pomieszczeń, ze względu na pełniącą funkcję, wymaga większego lub mniejszego dostępu do światła dziennego. Zalecenia: - należy sprawdzić czy w miejscu jedynej wypuszczonej elewacji budynku nie występuje przesłanianie przez inny istniejący budynek lub wysoką zieleń, - należy sprawdzić czy spełnione są wymagania z § 57 punkt 2. warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (…), dotyczące stosunku powierzchni okien do powierzchni podłogi (1/8) w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, - pomieszczenia znajdujące się na samym końcu budynku nie mają możliwości oświetlenia przez przegrodę pionową, ponieważ są zasypane gruntem, zapewnienie doświetlenia jest jednak możliwe przez świetliki tunelowe. Jeśli nie zdecydujemy się na taki świetlik stropodachowy, to: § 58 punkt 1. mówi: dopuszcza się oświetlenie pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi wyłącznie światłem sztucznym, jeżeli jest uzasadnione celowością funkcjonalną zlokalizowania tego pomieszczenia w obiekcie podziemnym lub w części budynku pozbawionej oświetlenia dziennego.

W takim wypadku, w razie jakichkolwiek problemów, możemy wystąpić o odstępstwo od warunków technicznych.

MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENI LUB WARUNKI ZABUDOWY określają w jaki sposób kształtować projektowane przedmioty inwestycji budowlanej. Żadne z nich prawdopodobnie nie posiadają zapisów związanymi z powstawaniem budynków mieszkalnych podziemnych. Dlatego przed przystąpieniem do projektowania, należy ze wstępną koncepcją architektoniczną udać się do Wydziału Architektury/ Urbanistyki/ Budownictwa - jednostki wydającej pozwolenie na budowę w celu uzgodnienia projektowanej zabudowy. Łatwiej będzie uzyskać zgodę na budowę w przestrzeniach wiejskich, leśnych, aniżeli w zurbanizowanych miastach. W uzyskaniu zgody z pewnością pomoże Wydział Ekologii/Ochrony środowiska, który poprze budowę budynku ekologicznego.

Builder 91

Fot. arch. Make Architects

architektura i design

Fot. 7

mierną wilgotność, a co za tym idzie występowanie na elementach budynku pleśni, grzybów, wykwitów i purchli.

Powodów może być wiele: od niesprawnej wentylacji mechanicznej (bo tylko o takiej w tego typu budynkach może być mowa), przez niesprawdzone warunki gruntowo-wodne, które są niezbędne do wykonania takich budynków, aż po złe wykonawstwo lub zły projekt budowlany, branżowy lub wykonawczy.

Fot. arch. William Morgan

Ochrona przed promieniotwórczym radonem z gleby

Fot. arch. William Morgan

Fot. 8

Fot. 9

• ochrona

przed działaniem wiatru, unikanie strat ciepła wywołanych przez konwekcję na płaszczyznach przegród zewnętrznych.

Jeśli chodzi o minusy i o destrukcyjne wady natury fizyki budowli spowodowane czynnikami z zakresu ogółu projektowego, to wymienić trzeba pojawiającą się nad-

Radon przenika do powietrza w budynku w różnorakie sposoby, jednak najwięcej dostaje się go z gleby.

W budynkach podziemnych gleba znajduje się wokół budynku, a więc jest on bardziej narażony na niepożądane działanie radonu – pierwiastka promieniotwórczego.

W celu zapobiegania dostawania się radonu do budynku podziemnego, należy szczelnie zaizolować budynek. Zabezpieczenie może być w postaci: • ułożonej szczelnie folii PE lub PVC, • ułożonej papy lub innej masy uszczelniającej w powierzchniach stykających się z gruntem, • szczelnej płyty fundamentowej o znaczącej grubości i wysokim stopniu wodoszczelności.

Płyta fundamentowa najlepiej wylewana razem z ławami fundamentowymi z dodatkowymi wzmocnieniami (skosami). Spowoduje to wzmocnienie krawędzi i uniknie się wystąpie-

nia pęknięć, przez które mógłby się przedostać radon. poduszki powietrznej - od• dzielenie fundamentu od podłoża gruntowego kruszywem łatwo przepuszczającym powietrze jako obsypki budynku.

Dodatkowa masa termiczna

W obiektach tego typu stosuje się również baseny wewnętrzne. Nagrzewane są one przez promienie słoneczne wpadające przez kopułę szklaną, umieszczoną tuż nad basenem. Ciepło akumuluje się w wodzie, czyli tworzy nam masę termiczną oddającą ciepło.

Przykład zastosowania takiego rozwiązania to budynek Arthura Quarmby’ego Underhill.

Idea ta jest pewnego rodzaju ucieczką przed zurbanizowanym światem i schronem przed współczesnością.

Przykłady

1. Gary Neville’ s house Bolton Council, UK (fot. 7) Obiekt powstał na życzenie byłego piłkarza MU, Gary’ego Neville’a. Dom został zaprojektowany przez grupę MAKE ARCHITECTS. Budowę ukończono w 2009 r.

Układ budynku ma nawiązywać do budowy kwiatu, gdzie centralnym pomieszczeniem jest kuchnia z jadalnią. Każda część kwiatu każdy płatek - pełni inną funkcję. Dom jest w pełni autonomiczny, nie potrzeba zewnętrznych źródeł energii, zainstalowano panele fotowoltaiczne, pompę ciepła.

2. Dom bliźniaczy podziemny- Atlantic BeachFlorida, USA (fot. 8 i 9) Zaprojektowany przez William Morgana, budowa została zrealizowana w 1975 r.

Składa się z dwóch oddzielnych, odbitych lustrzanie mieszkań po 230m2 pow. użytkowej. Projektant zaprojektował dom pod ziemią, żeby nie psuć sąsiadom widoku na ocean, oraz aby obiekt harmonijnie współgrał z otoczeniem. Jednocześnie budynek został tak ukształtowany, aby uzyskać widok na ocean. inż. Marcin Jan Grzegorzek dr inż. Jan Rubin Politechnika Śląska Bibliografia 1. Analysis of the energy performance of earthsheltered Houses with southern elevation exposed – Maja Staniec, Henryk Nowak 2. Budynki typu earthsheltered- dr inż. Maja Staniec – Politechnika Wrocławska 3. „Dom podziemny – Powrót do przeszłości w budownictwie ekologicznym” - mgr inż. Marek Kamieniarz, 4. architonic.com “Camouflage Architecture: underground buildings”Susanne Fritz 5. Earth Sheltered Homes Plans And Designs Underground Houses.

Wyd. Van Nostrand Reinhold Company.

07.1981 r.

6. How To Build Your Own Underground Home 2nd edition – Ray. G. Scott.

Wyd. Tab Books.1985 r.

www.ebuilder.pl 92 Builder

listopad 2012

SPORTPLUS Przez Cały Rok Specjalnie dla „Sportplusa”: ANITA WŁODARCZYK i SZYMON ZIÓŁKOWSKI

O jakości nawierzchni poliuretanowych

9 (50) WRZESIEŃ 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

numer

NR

sportplusa

dodatek specjalny miesięcznika

wrzesień 2011

EURO 2012

Jerzy engel: Przyspieszenie dzięki eUrO Kto skorzysta na mistrzostwach?

Areny eUrO 2012

Mapa inwestycji stadionowych w Polsce „Biały Orlik” 2011 Hospitality wkracza do Polski

Siatki ze znakiem jakości HUCK

Wielkopolska jakość nie zna granic Realizacje Dawar Sport Sp. z o.o. w RPA

H2O dla murawy – nawadnianie boisk NR

Ozonowanie wody basenowej

CBS 2012 – wszystko o targach

75 procent stadionów na EURO gotowych

10 (51) PAŹDZIERNIK 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Barca nad Wisłą Sponsoring po polsku

NR

Termy Maltańskie – gigant z klimatem

Kibice w strefie, czyli EURO 2012 na wielkim ekranie

11 (52) LISTOPAD 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Paweł Adamowicz, Prezydent Gdańska, o PGE Arenie i EURO 2012 NR

Kluby w Sieci – Internet jako narzędzie komunikacji z fanami

Strefy kibiców na EURO 2012 – poradnik dla samorządów

12 (53) GRUDZIEŃ 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR

Specjalnie dla „Sportplusa”: Andrzej StrejlAu

1 (54) STYCZEŃ 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Specjalnie dla „Sportplusa”: Joanna Mucha, Minister Sportu i Turystyki NR

lato 2012 fair KAMPANIA PROMOCYJNA play sportplusa

Od lat w czołówce – jakość receptą na sukces „SporTpluS” rekoMenduje

7 (60) LIPIEC 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Specjalnie dla „Sportplusa”: mistrz olimpijski Tomasz majewski NR

weGeTacja w sTudni dlaczego na polskich stadionach nie rośnie trawa?

10 (63) PAŹDZIERNIK 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR 3(13) PAŹDZIERNIK 2011

Czy prywatyzować PkL? Przedsezonowy przegląd armatek

5 elementów lodowiska

Środowisko o środowisku

„Krokodyle” zawiodły nA ŚląSKim

W dwóch dolinach

Dla kogo Narodowy?

O pielęgnacji „orlików” Stadion na dachu świata

Żyjemy z gór

20-lecie firmy P.P.H.U. „Jerzy”

Homologacja basenów pływackich

Boisko idealne

Pielęgnacja to podstawa Zestaw Honda F720 przeznaczony do pielęgnacji boisk ze sztuczną nawierzchnią

Woda czysta jak łza

Polska-Ukraina

– sukces budowlanych

Bezpieczeństwo

listopad 2011

dodatek specjalny miesięcznika

Husqvarna Sprzęt do zadań specjalnych

LUDZIE I FIRMY SUKCESU

Skąpani w zabawie dodatek specjalny miesięcznika

grudzień 2011

Zarządzanie bezpieczeństwem w infrastrukturze sportowej Bezpieczne EURO 2012 Stadiony nie dla wszystkich

Podsumowanie roku w inwestycjach sportowych Osiągnięcia i plany firm sukcesu Budowniczowie Polskiego Sportu

Ochrona EURO 2012 będzie priorytetem

Rozmowa z DaRiuszem KuRKiem, Dyrektorem Ochrony impel security Polska

Architektura sportowa

według Piotra Dominiczaka i Mariusza Szczuraszka

Firmy z branży na giełdzie O2 dla korzeni traw, czyli wszystko o aeracji

Jak zaprojektować dobry SKAtepArK?

Wodne place zabaw Firmy Mazur

NR 1(14) STYCZEŃ 2012

Specjalnie dla „Stacji Narciarskiej”:

APOLONIUSZ TAJNER

Prezes Polskiego Związku Narciarskiego

PrZePiSy do wymiany Wszystko o SNoWParkach W jedNości Siła – wspólny skipass na Podhalu

Pomysły na zimę i lato w Białce Tatrzańskiej Oferta firmy rhSPORT

Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej bez tajemnic

inWeStycje na lata Rozmowa z MaRkieM WRzaleM, Prezesem Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

Zalety ogrzewania Rozwiązania firmy aquatherm‑Polska

str. 66

Golf powszechny – da się? Ano!

lipiec 2012

TENIS & SQUASH

dodatek specjalny miesięcznika

Polski tenis u progu rozkwitu

RAdom ma nowy stadion Innowacje sPa & wellness

Specjalnie dla „Sportplusa”: Marcin Matkowski i Mariusz Fyrstenberg

Padel

sport bez wad Rozmowa z JERZYM KALETKĄ, właścicielem firmy Padel-Sport

NR 3(16) PAŹDZIERNIK 2012

O górach na nizinach Relacja z najważniejszego spotkania branży narciarskiej BezpieczeństwO w górach Między prawem a praktyką KOntrOle specjalne wyciągów i kolei linowych

stok przez cały rok

Niezwykła historia Malta Ski

NA EURO2012

Czas na Polskę!

Czeska firma HB Golf s.r.o. chce podbić polski rynek

Fot. arch. CH Klif

architektura i design

Złoto w siatce

CERSIAE 2012

Fot. arch. Paradyż

Międzynarodowe Targi Płytek Ceramicznych i Wyposażenia Łazienek „CERSIAE” odbyły się w tym roku po raz 30. Od 25 do 29 września na terenach Fierra Bologna swoją ofertę prezentowali najwięksi i najważniejsi wytwórcy tego typu produktów. Na powierzchni 176 000 m² swoją ofertę zaprezentowało blisko 1000 wystawców z 31 państw. Targi przez 5 dni odwiedziło ponad 80 000 osób z całego świata. Bolonia jak zawsze okazała się otwarta na świat, a targi CERSAIE potwierdziły swoją znaczącą rolę w kształtowaniu trendów branży ceramicznej w nadchodzącym roku. Wśród polskich producentów wystąpiła m.in. Ceramika Paradyż, która zaprezentowała piękne stoisko „Teatr Designu” oraz nowe logo.

94 Builder

Wyniki konkursu Buro Happold BETTER BUILDING PRZIE 2012 Jury w międzynarodowym składzie ogłosiło zwycięzcę konkursu organizowanego przez firmę Buro Happold. Wyniki konkursu zostały ogłoszone podczas dorocznego sympozjum organizowanego przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego.

Tegoroczny temat Optymalizacja Energetyczna Budynków odzwierciedlał misję firmy Buro Happold, mającej na celu projektowanie budynków przyjaznych dla przyszłych użytkowników oraz o ograniczonym negatywnym wpływie na środowisko naturalne. Celem konkursu był rozwój najwyższych umiejętności oraz poczucia odpowiedzialności za decyzje zawodowe wśród studentów oraz młodych projektantów.

Zadanie konkursowe polegało na zaproponowaniu zmian w przykładowym projekcie (bazowym) tak, aby ograniczyć roczne zużycie energii dla tego obiektu do minimum. Oceniana była jakość obliczeń, poziom otrzymanych oszczędności energii w obiekcie, zastosowanie dodatkowych rozwiązań wpływających na komfort oraz poprawę zdrowia użytkownika budynku, a także sposób prezentacji zaproponowanych rozwiązań.

Zwyciężył Mikołaj Wymoczył, student wydziału Architektury na Politechnice Warszawskiej. Nagrodą była roczna licencja na oprogramowanie IES oraz pakiet szkoleń IES. Inicjatywa podjęta przez Buro Happold spotkała się z bardzo pozytywnym odbiorem zarówno przez środowiska akademickie jak i biznesowe. Projekt wspierają IES, Światowe Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej. Firma Buro Happold wraz z partnerami będzie kontynuować projekt w roku 2013.

Na zdjęciu od lewej: Katarzyna Chwalbińska-Kusek, Buro Happold; Mikołaj Wymoczył, zwycięzca konkursu; Rafał Schurma, Prezydent Polskiego Towarzystwo Budownictwa Ekologicznego.

listopad 2012

Fot. arch. Buro Happold

Centrum Handlowe „Klif” zamienia się w „Klif. Dom mody”.

Obecnie przechodzi gruntowny remont fasady i wnętrza. Głównym celem „modomorfozy” jest podkreślenie prestiżowego rodowodu Klifu poprzez odświeżenie jego wizerunku. - Zdecydowaliśmy się na remont generalny, zarówno fasady jak i wnętrza, które będą bardziej adekwatne do tożsamości naszej marki– mówi Iga Aksamit, Dyrektor Marketingu BNP Paribas Real Estate Poland, zajmująca się m.in. marketingiem dla Domu Mody Klif.

Wnętrze jest odnawiane przez Bose International Planning and Architecture, zaś elewacja przez Grupę 5 Architekci. Do renowacji elewacji użyto, po raz pierwszy w Polsce, materiału powierzchniowego DuPont™ Corian® , który składają się z żywicy akrylowej i minerałów naturalnych.

Fot. arch. Klub Sztuka Architektury

„Modomorfoza” warszawskiego Klifu

18 października w klubie Sztuka Architektury przy ul. Andersa 13 w Warszawie w cyklu „Polskie Wnętrze XXL”, odbyło się kolejne spotkanie z autorami najciekawszej, polskiej architektury wnętrz. Robert Majkut opowiedział o wnętrzach Centrum Bankowości Prywatnej PKO Banku Polskiego. Inspiracją projektu była nowa identyfikacja graficzna banku PKOBP, a zwłaszcza jeden z jej elementów - dekoracyjny motyw siatki złożonej z sinusoidalnych linii. Powtarza się on w przekształconej formie jako wzór linii na wykładzinach i sufitach, jako wypiaskowanie na szklanych ścianach czy motyw tapicerski okładzin ściennych. Element siatki został wykorzystany w projekcie w nowatorski sposób – dwuwymiarowy wzór graficzny przekształcono w formę przestrzenną dzięki technikom projektowania parametrycznego.

Fot. arch. Franc Gardiner

Nowoczesna wanna prostokątna

Aquaform, producent wyposażenia łazienek, wprowadził do oferty prostokątne wanny Arcline z obudowami w różnych wariantach i rozmiarach. Wykonano je z tworzywa odpornego na środki chemiczne, uderzenia, pęknięcia i zarysowania – HIPS (High Impact Polystyrene – polistyren wysokoudarowy). Obudowy są dostępne w czterech wariantach zabudowy, w rozmiarach od 140 do 170 cm, cechują je dobre właściwości termoizolacyjne oraz antypoślizgowe, a także wysoka jakość powłoki akrylowej. Producent udziela 15 lat gwarancji na niezmienność barwy akrylu.

New vision of the loft

120 finalistów ŻYCIA W ARCHITEKTURZE

W VII edycji konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE rywalizują realizacje ukończone w latach 2000 – 2012. Do tegorocznej edycji zakwalifikowano rekordową liczbę 1064 prac z całej Polski. Jury pod przewodnictwem profesora Dariusza Kozłowskiego, po zapoznaniu się z wszystkimi projektami, wybrało 120 obiektów finałowych, w tym: 65 realizacji w kategorii budynki użyteczności publicznej, 20 w kategorii budynki wielorodzinne, 22 w kategorii budynki jednorodzinne i 13 w kategorii przestrzenie publiczne. Wśród nich sa obiekty kontrastowo różne, np. Bolko Loft z Bytomia kontra budynek administracyjno-recepcyjny Muzeum Wsi Opolskiej. 29 października lista finalistów zostanie opublikowana na stronie www.zyciewarchitekturze.pl i rozpocznie się internetowy plebiscyt na Ulubieńca Polski. Finaliści będą też ubiegać się o nagrody główne, w tym o Grand Prix, które przyzna prezydent Bronisław Komorowski.

W niebieskiej poświacie 25 października w klubie Sztuka Architektury w Warszawie, w ramach cyklu „Polskie Wnętrze XXL”, odbyło się spotkanie z Janem Sukiennikiem, który opowiedział o aranżacji przestrzeni ekspozycyjnej Łódź Design Festiwal.

Projekt aranżacji centrum festiwalowego w 2011 roku po raz pierwszy został wyłoniony w drodze konkursu.

Zwycięski projekt studia 137 kilo architekci bazował na prostej idei wykorzystania jednego materiału – folii stretchowej, która została rozciągnięta między słupami na poszczególnych kondygnacjach. W ten sposób powstały organizujące przestrzeń „ściany” działowe, a wejścia na ekspozycje zostały zaakcentowane.

listopad 2012

Infinity Bench

Na tegorocznej jubileuszowej edycji Festiwalu Designu w Londynie, Stowarzyszenie Handlowe Amerykańskiego Przemysłu Drewna Liściastego (AHEC) zaprezentowało dzieło uznanego włoskiego projektanta Martino Gampera. Stworzył on niezwykle oryginalną, a jednocześnie funkcjonalną, 6-metrową ławkę „Infinity Bench” z amerykańskiego drewna liściastego. Na wyjątkowy wzór ławki składa się pięć gatunków drewna – amerykański czerwony dąb, miękki klon, jesion, żółta brzoza i tulipanowiec – o różnorodnej kolorystyce.

Zostały one poddane modyfikacji termicznej, co wydłuża czas użytkowania ławki i nie ma potrzeby jej konserwacji.

Grupa kilkudziesięciu architektów oraz przedstawicieli zagranicznych magazynów architektonicznych spotkała się w dniach 12 – 15 października w Muszynie na konferencji architektonicznej zorganizowanej z inicjatywy firmy FAKRO. Podczas spotkania podsumowano wyniki konkursu New Vision of the Loft, który zakładał zaprojektowanie poddasza z wykorzystaniem produktów FAKRO – okna balkonowego Galeria i okien dachowych z serii proSky. Podczas konferencji architekci mogli zaprezentować zwycięskie projekty oraz podyskutować z członkami jury, przedstawicielami europejskiego magazynu architektonicznego A10 - Bernardem Savelkoel i Indirą van’t Klooster, zaproszonych magazynów architektonicznych czy przedstawicielami stowarzyszeń.

Popularna Nadwiślańska 11 Budowa prestiżowej inwestycji firmy ATAL S.A. – Nadwiślańska 11 Apartamenty – rozpoczęła się kilka miesięcy temu i już cieszy się dużym zainteresowaniem odbiorców. W ramach projektu deweloper podpisał już 40 umów, a klienci dokonali 30 rezerwacji lokali. Obiekt, który powstaje pomiędzy ulicami Nadwiślańską i Piwną, na terenie dawnej fabryki krakowskich zakładów odzieżowych Vistula, zostanie oddany do użytku w III kwartale 2014 roku.

Builder 95

Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący, prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Antoni Biegus, prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński, dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący, dr inż. Mariusz Gaczek, dr inż. Józef P. Adamowski, dr inż. Jan Gierczak, dr inż. Marek Sawicki, dr inż. Andrzej Stańczyk, mgr inż. Miłosz Węcławski, mgr inż. Czesław Sokołowski, mgr inż. Małgorzata Chojnacka, mgr inż. Karol Kramarz, Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska, Redakcja Grzegorz Przepiórka, Joanna Ryńska, Współpraca Katarzyna Burzyńska, Adam Zyzman, Redaktor Serwisów Internetowych Joanna Ryńska, Korekta Anna Zawadzka, Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński, Biuro Reklamy Izabela Dembna, Agnieszka Król, Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński, Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka, DTP PI Projekty Indywidualne, Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sprzedaż sieć EMPIK, sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155, Prezes Marek Zdziebłowski, Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska, Sekretariat wydawnictwa Justyna Kwiatkowska Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

– członek Loży Złotej

Business Centre Club, Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego

warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter

Sylwetki Rady

Marek Sawicki

dr inż.

Instytut Budownictwa Politechniki Wrocławskiej

Dr inż. Marek Sawicki jest absolwentem Wydziału Budownictwa Politechniki Wrocławskiej. Rodowity wrocławianin - nie zamieniłby Wrocławia na żadne inne miasto.

Na Wydziale pracuje od roku 1988 – w roku 1997, po obronie rozprawy doktorskiej, został zatrudniony na stanowisku adiunkta. Od roku 1989 jest członkiem i sekretarzem Komisji Egzaminów Dyplomowych na Wydziale Budownictwa. Jest współzałożycielem koła naukowego studentów Politechniki Wrocławskiej MMB (Młodzi Menedżerowie Budownictwa). Koło naukowe pozwala studentom specjalności budowlano-menedżerskiej rozwijać własne zainteresowania, poprzez konfrontację teorii przekazywanej na zajęciach na uczelni z praktyką projektowo-wykonawczą. Przez pierwszy rok działalności koła jego członkowie odwiedzili wiele sztandarowych obiektów powstałych przed Euro 2012 m.in. budowę Stadionu Miejskiego we Wrocławiu, budowę mostu Rędzińskiego na AO Wrocławia czy najwyższy budynek w Polsce i we Wrocławiu Sky Tower. Odbyły się też szkolenia w firmach PM Group Polska, PERI Polska czy Datacomp.

Zainteresowania naukowe dr. inż. Marka Sawickiego obejmują zagadnienia interdyscyplinarne, łączące budownictwo z innymi gałęziami nauki. Są to metody organizacji robót budowlanych, ekonomika budownictwa, zarządzanie oraz recykling w budownictwie. Zajmują go także zagadnienia remontów obiektów budowlanych i nowoczesne technologie budownictwa.

Jako dydaktyk prowadzi wykłady i projekty m.in. z technologii robót budowlanych, ekonomiki budownictwa. Jest też opiekunem prac dyplomowych inżynierskich i magisterskich, w tym wyróżnianych i nagradzanych. Proponując tematy prac dyplomowych, stara się połączyć zagadnienia z zakresu projektowania konstrukcji z elementami realizacji i ekonomiki budownictwa, co pozwala kształtować sylwetkę absolwenta przygotowanego do wykorzystania praktycznej i teoretycznej wiedzy. W tym roku praca dyplomowa inżynierska napisana pod jego opieką przez Annę Hajkowską została wyróżniona w konkursie DOIIB we Wrocławiu.

Dr inż. Marek Sawicki jest aktywnym projektantem. Funkcję tę łączy z pracą na uczelni – odbył praktykę w PREBEXROL Wrocław oraz JAMES GMbH W Berlinie. Współpracował z wieloma biurami projektów, m.in. Celebrum Wrocław, BUDDER Wrocław, POLTEBUD Wrocław. Od roku 1991 posiada uprawnienia budowlane projektowe i w ograniczonym zakresie wykonawcze. W latach 2007-2012 pełnił funkcję sekretarza, a następnie przewodniczącego Rady Nadzorczej SM Agromet Wrocław. Jest też członkiem organizacji samorządu zawodowego: PZITB oraz DOIIB. Dr inż. Marek Sawicki ma na swoim koncie ponad 77 publikacji. Jest m.in. współautorem książki: Remonty i modernizacje balkonów i loggii w budynkach mieszkalnych.

Pod red. J. Hoły, M. Sawickiego. Warszawa 2006. Jest też autorem licznych artykułów w prasie branżowej.

Uczestniczy w badaniach naukowych, m.in. bierze udział w opracowaniu grantu NCN w Krakowie na temat systemu zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwach budowlanych.

Jest autorem szeregu ekspertyz i analiz.

Prywatnie cechuje go bardzo duża aktywność – jest miłośnikiem jazdy na rowerze i gry w tenisa ziemnego. Jego pasją są podróże (w ostatnim roku odkrył uroki podróży samolotem) oraz coroczne spływy kajakowe. Wędrówka po jeziorach i rzekach polskich i kontakt z przyrodą pozwalają na wyciszenie i oderwanie się od cywilizacji wielkomiejskiej. Pozwala to również zregenerować siły witalne.

Dr inż. Marek Sawicki od 21 lat jest szczęśliwym mężem Ewy. Mają dwóch synów: Adama, lat 20 i Mateusza, lat 15, który już przerósł ojca o 12 cm.

Od 10 lat największym przyjacielem i maskotką rodziny jest czarny, podpalany jamnik krótkowłosy o imieniu Cezar.

Fot. arch. Marek Sawicki

Builder