Nr 13 22 februari 2017

Nr 13

22 februari 2017 moeder

Nobelprijswinnaar Coetzee over zijn moeder | Moeders invloed op studiesucces | Vaderschapsverlof | Bij moeder thuis | Vluchtelingstudenten leiden het leven dat voor moeder bedoeld was

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

Moeders

hun invloed, hun verwachtingen

redactioneel

Moeders

O

p dinsdag 7 maart organiseert de VU het Mama Tandoori Festival. Motto: kom met je moeder naar de VU. Dat is natuurlijk het werk van Ernest van der Kwast, die ook na zijn gelijknamige bestseller uit 2010 met groot enthousiasme het fenomeen moeder onder de aandacht brengt. Dus toen wij traditiegetrouw een magazine gingen bedenken samen met de Vrije Schrijver, was het thema snel bepaald. En, mede gelet op het groeiende aantal thuiswonende studenten, afgebakend tot Fijne Moeders: die hun intelligentie doorgeven, vol goede verwachtingen zijn en hun kind door dik en dun steunen. Wij wensen alle ouders en kinderen aan de VU veel leesplezier.

Marieke Schilp, hoofdredacteur

Voor wie anders doen we dingen die tot Nobelprijzen leiden dan voor onze moeders?

6 “Iris is meer van de zesjes. Ik doe meer mijn best.” Moeder Astrid en haar dochter studeren samen aan de VU 10

advertenties

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

2

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

Jaargang 64 #13

Ouderhulp Een moeder krijgt op de bachelordag tips om haar kind te helpen de goede studie te kiezen.

HG2A24_11 februari 2017, 14.29 Foto yvonne compier

Kunnen studeren is deels een kwestie van kansen. En van hersenen natuurlijk, en die heb je van je moeder 12 Vluchtelingstudenten grijpen de gemiste kansen van hun ouders 16 Bij moeder thuis, in Almere en Zoetermeer

20

Opinie

Vaderschapsverlof Verscherpte corpsregels

8 23

Columns

Marjan Olfers

9

Sanne Pieters

32

En verder Online nieuws

4

Mail/colofon

15

Studentenraad

22

Campus: studentenspychologen

24

So you think you can teach

25

Ondernemingsraad

26

Theater en restaurant

30

Uilensteders

31

Lae

32

Coverfoto Marieke Wijntjes Het volgende nummer verschijnt op 8 maart 2017.

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

3

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws

Verhuisplan bèta’s eindelijk rond

Partijen willen weer bezuinigen Universiteiten en hogescholen balen ervan dat enkele politieke partijen willen bezuinigen op ‘overheadkosten’ in het hoger onderwijs. Dat kan helemaal niet meer, reageren ze.

VU krijgt meer studieplekken

Rectoren op de bres voor vrije wetenschap De onrust in de wereld verstoort de vrije wetenschap, schreven de rectoren van de Nederlandse universiteiten in NRC Handelsblad. ‘Laten we het tij keren nu het nog kan.’

{meer nieuws online}

Essay van student haalt de krant Kunstopleidingen schrikken van bezuinigingsplannen Nieuwe portal waarschuwt bij nieuwe publicatie Partijen schuiven met onderwijsmiljoenen Studenten hebben nu eigen oefenjournal Kieswijzer voor jonge zwevers 4

FotoVU/RvdV

De komende maanden komen er 162 nieuwe studieplekken beschikbaar bij de bibliotheek in het hoofdgebouw. Maandag 20 februari gingen de eerste 66 plaatsen open op de dertiende etage.

Science Park

E

indelijk ligt er nu een concreet verhuisplan voor de bèta’s van de UvA en de VU. Een aantal bewegingen gaat door zoals gepland: die van de informatici van de UvA hiernaartoe bijvoorbeeld en die van de aardwetenschappers, natuurkundigen en theoretisch scheikundigen van de VU naar het Science Park.

Maar in de eerdere plannen stond ook dat de ecologen en IVM’ers van

de VU naar de UvA zouden gaan en de neurobiologen van de UvA hiernaartoe zouden komen. Die verhuizingen zijn buiten dit besluit gehouden, al staan ze nog wel gepland voor rond 2023. “Heel vervelend dat dat nu is uitgesteld”, zegt decaan Guus Schreiber van Exacte Wetenschappen, “al die bewegingen hangen allemaal van elkaar af, dus als er ergens tegenstand is, kan ook de rest niet doorgaan.” Waar die tegenstand dan precies zit, wil de decaan niet zeggen. “Die hele

bètasamenwerking is een politieke speelbal geworden.”

Onder UvA-studenten informatica en informatiewetenschappen was er protest omdat ze niet naar de VU-campus willen. Maar vanaf 2019 komt het onderwijs wel hiernaartoe is het plan. Nu is het de beurt aan de medezeggenschap van de VU en de UvA om zich uit te spreken. (WV)

Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>14 februari.

VU wil tweede University College in Haarlem De Vrije Universiteit gaat mogelijk een University College oprichten in Haarlem. Dat bevestigt de rector van de VU in een brief.

H

et beoogde University College zal een plek krijgen in de oude koepelgevangenis in Haarlem, die vorig jaar werd gesloten. De Haarlemse gemeenteraad heeft zich uitgesproken voor de plannen om de oude gevangenis voor dit doel te verkopen.

Rector Vinod Subramaniam

bevestigde recentelijk in een brief de intentie van de VU om mee te doen in het project. ‘Wij hebben een mogelijke betrokkenheid van de VU nog eens afgelopen week met onze decanen besproken in het licht van de nieuwe ontwikkelingen. De decanen staan positief hier tegenover’, citeert het Haarlems Dagblad.

Het idee voor het Haarlemse University College komt van een

stichting die zich bezighoudt met de toekomst van De Koepel.

Eerder waren er al gesprekken met de Universiteit van Amsterdam, maar die liet vorig najaar weten niet aan te schuiven bij de plannen. De stichting moest toen op zoek naar een andere universiteit. (MK)

Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>16 februari. nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

advalvas.vu.nl

Ondernemersclubs VU en UvA uit elkaar

D

e VU is haar eigen Center for Entrepreneurship gestart.

Het samenwerkingsverband ACE, met de UvA, de Hogeschool van Amsterdam en de Hogeschool voor de Kunsten, houdt op te bestaan.

Directeur Erik Boer van ACE, dat nu verder gaat als universitaire incubator (broedplaats voor startende bedrijven op het gebied van life sciences

en hightech) onder de naam ACE Venturelab, vindt dat erg jammer. “ACE is tien jaar geleden begonnen met het aanbieden van cursussen, opleidingen en activiteiten voor studenten die ondernemer willen worden. Die samenwerking is vorig jaar positief geëvalueerd, maar de partners vonden een verdere samenwerking niet meer nodig.” Boer betreurt dat omdat de twee universiteiten en de twee hogescholen samen sterker staan.

School is geen bedrijf

1,5

Sprekers bellen

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>16 februari.

Vici

‘Toezicht op onderwijs moet minder bedrijfsmatig’, vindt Hans Boutellier, VU-hoogleraar veiligheid en veerkracht.

Lees zijn artikel op advalvas. vu.nl>opinie

Hoe doe je dat, een congres organiseren? En waar loop je tegenaan? De congrescommissie van de psychologen- en pedagogenstudievereniging VSPVU organiseert elk jaar het verenigingscongres, dus die zal het vast weten. Advalvas volgt de commissieleden in de voorbereiding naar het congres op 3 oktober op advalvas. vu.nl>blogs&columns

Directeur Enno Masurel van het nieuwe Center for Entrepreneurship beaamt dat.

“Maar als ACE hielden we ons bezig met het ontwikkeling van onderwijs en dat is nu wel redelijk uitontwikkeld.” Boer hoopt toch nog dat de samenwerking met de VU niet zal stoppen: “Ik nodig de VU bij deze nog een keer uit om mee te doen met onze start-up village.” (PB)

miljoen euro krijgen zowel geofysicus Wouter Schellart als cognitief psycholoog Chris Olivers.

D

e Vici-beurs is voor wetenschappers die grensverleggend, innovatief onderzoek doen. Olivers onderzoekt hoe mensen de wereld vanuit hun ooghoeken scannen.

Schellart wil weten welke krachten in de aardkorst de grootste bergen ter wereld, de Andes en de Himalaya, gevormd hebben. (FB)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>20 februari.

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @Hanvanderhorst 18-2_De #UvA krijgt een diversity officer.

Voor de goede orde: op de Erasmus Universiteit en de Vrije Universiteit hebben ze al zo iemand @fcvheest 17-2_Dat vind ik zo aardig aan de @ VUamsterdam. Die schrijven geen lijvige rapporten over diversiteit, ze doen het gewoon http://scienceguide.nl/201702/ vu-start-onderzoek-voor-gelijke-kansen-inonderwijs.aspx …

Dit als aanprijzing van een artikel dat dan juist wel weer gaat over een VU-onderzoek naar diversiteit in het onderwijs. @VUamsterdam 17-2_66 Extra @UBVU studieplekken voor studenten http://ow.ly/rcwn3095QAL @BeBonnarens 17-2_Onderzoekers UGent & Vrije Universiteit Amsterdam hebben ontdekt dat een portie mosselen 300-600 deeltjes plastic kan bevatten. Opletten. @BerndAndeweg 17-2_Very proud of our students #aardwetenschappen organizing biannual #earthsciencecareerday @VUamsterdam incl many companies. @ECOjob 17-2_ECO-job was vandaag te vinden bij de Aardwetenschappelijke Loopbaandag op de Vrije Universiteit Amsterdam. @ stichting.loopbaandag @ruardganzevoort 16-2_Mijn favoriete bosje met varkens tussen station en VU - is verdwenen :( @hydrarchos 16-2_@FlipseAb Tegen de vastgoedzwijnen is geen big opgewassen. Of zoiets #biggetjesbos @jimfjansen 15-2_Welke wetenschappers @ UvA_Amsterdam @VUamsterdam @ kennisbundel @MaastrichtU @UniUtrecht doet onderzoek op Lowlands Popfestival Lowlands heeft sinds een paar jaar een wetenschapstent. Wil je onderzoek doen op Lowlands?

Stuur je plan naar lowlandsscience@bkb.nl.

5

Schrijversmoeders

Mijn zoon de crimineel, mijn zoon de Nobelprijswinnaar Ernest van der Kwast interviewde J. M. Coetzee over zijn moeder en probeert zijn eigen moeder nog altijd te bewijzen dat hij zijn leven niet heeft vergooid.

T

naar. “And for whom anyway, do we do the things that lead to Nobel Prizes if not for our mothers?” stelde Coetzee ten overstaan van de koning en koningin van Zweden, de leden van de Zweedse Academie en alle andere genodigden.

Koude vingers Ik was geraakt door deze vraag. Ik denk dat de belangrijkste persoon in ons leven onze moeder is. Er is niemand die een grotere invloed op mij heeft gehad dan mijn moeder. Ik heb jaren overhoop met haar gelegen. Mijn moeder, van Indiase afkomst, had andere verwachtingen van mij. Ik moest naar de universiteit, ik moest doorstuderen, ik mocht vooral geen schrijver worden. Ik ben economie gaan studeren voor haar, en ik heb mijn bachelordiploma behaald voor haar. Toen was ik

oen de Zuid-Afrikaanse schrijver John Maxwell Coetzee in 2003 de Nobelprijs voor de Literatuur won, sprak hij in zijn ‘banquet speech’ zijn dank uit aan zijn moeder. Zijn vrouw Dorothy had hem enige dagen ervoor verteld hoe trots zijn moeder zou zijn geweest als ze nog in leven was geweest. “Trotser nog dan op mijn zoon de doctor?” vroeg Coetzee. “Zelfs trotser dan op mijn zoon de professor?” “Nóg trotser”, antwoordde zijn vrouw.

Ze zou negenennegentigeneenhalf jaar oud zijn geweest, de moeder van de schrijver van grote romans als Waiting for the Barbarians, Life & Times of Michael K, en het briljante Disgrace. Als zijn moeder nog in leven was geweest, dan was ze waarschijnlijk dement geweest, antwoordde Coetzee zijn vrouw. Dan zou ze niet hebben geweten wat er om haar heen gebeurde. Maar daar ging het natuurlijk niet om. Zijn vrouw had gelijk.

Zijn moeder zou ontzettend trots zijn geweest: mijn zoon de Nobelprijswin-

6

Aad Hoogendoorn

Door Ernest van der Kwast

eindelijk sterk genoeg om me van haar te bevrijden. Waarom niet eerder, waarom pas op mijn 22ste? Het is een vraag die ik vaak krijg. Laat ik het erop houden dat de ketens niet van toiletpapier waren; het was een worsteling, een enorm gevecht, en toen ik eenmaal mijn hart durfde te volgen en voor het schrijverschap had gekozen, hoorde ik de stem van mijn moeder vaak tegen mijn geweten spreken. Ik werkte ’s avonds als kelner in een restaurant, ik schreef ’s ochtends aan een roman, waarvan slechts zevenhonderd exemplaren zouden worden verkocht. Ik woonde in een sloopwoning. ‘Waarom vergooi je je leven?’ Dat hoorde ik mijn moeder zeggen, terwijl ik met mijn koude vingers literatuur probeerde te schrijven.

Het succes kwam ironisch genoeg pas toen ik een roman over mijn moeder

Kom naar het Mama Tandoori Festival > en neem je moeder mee > Dinsdag 7 maart, vanaf 17.30 uur, foyer hoofdgebouw > Feest voor studenten en hun moeders > Met medewerking van Vrije Schrijver Ernest van der Kwast, hoogleraar sport en recht Marjan Olfers, filosoof Stine Jensen, cabaretier Nathalie Baartman en dj Frezo Vivace > Toegang gratis, inclusief boek Mama Tandoori van Ernest van der Kwast > Eten € 6,00 Ernest van der Kwast met zijn moeder bij de presentatie van Mama Tandoori in 2010

> Tickets aan de zaal en online: www.vu.nl/ mamatandoori

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

Bert Nienhuis

John Maxwell Coetzee in 2003, het jaar waarin hij de Nobelprijs voor literatuur won schreef. Een portret van een ongelofelijk mooie, maar ook moeilijke moeder. De teller staat nu op 22 drukken, en het boek wordt vertaald naar het Engels, Duits, Koreaans en Chinees. In 2011 was het boek ook een bestseller in Italië. Toen ik mijn moeder vertelde dat er twintigduizend exemplaren van verkocht waren, antwoordde ze dat dat aantal in India in twee stadsbussen paste. Ik moest nederig blijven.

Misschien zal mijn moeder pas trots op mij zijn als ik de Nobelprijs voor literatuur win.

Niet vergooid De prachtige vraag van Coetzee staat centraal tijdens het Mama Tandoori Festival op 7 maart, en ook deze special van Advalvas gaat in op de rol van moeders als drijvende kracht achter onze carrières. Het schrijverschap heb ik niet te danken aan mijn moeder, maar wel mijn volhardendheid. Ze was er altijd voor mij en mijn broers en heeft ons gestimuleerd nieuwsgierig te zijn en te leren, te studeren. Ja, uiteindelijk was

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

het te veel. En daarom is ze nog steeds aanwezig als ik mijn vingers over het toetsenbord laat gaan, maar nu, na zeven boeken geschreven te hebben, zeg ik tegen mijn moeder: “Zie je dat ik mijn leven niet heb vergooid?”

Ik heb, denk ik, wel het belangrijkste over mijn moeder verteld. Maar naar die andere moeder ben ik altijd nieuwsgierig gebleven. De moeder van de Nobelprijswinnaar. Ik besloot Eva Cossee, de Nederlandse uitgever van Coetzee, te schrijven en verzocht om een interview. Ze gaf me weinig kans (‘Ik ben er bijna zeker van, dat John niet op persoonlijke vragen over zijn moeder zal antwoorden’), maar als ik haar één of twee vragen zou sturen, dan zou ze hem die zeker voorleggen.

Ik stuurde (volhardend) drie vragen, plus enkele subvragen. Twaalf dagen later ontving ik een mail van Eva Cossee met als onderwerp ‘Goed nieuws’ en als inhoud de antwoorden van Coetzee.

Van der Kwast: My mother wanted me to become a doctor or a lawyer, but I became a writer and disappointed her (she

sometimes says, in tears: ‘My eldest son is retarded, my youngest son is a writer’).

What did your mother expect of you when you started to spread your wings?

Coetzee: ‘My mother had enough experience of lawyers (my father was an unsuccessful lawyer) for her not to wish I would follow that line. I showed no aptitude for medicine. No, my mother did not press me to become a doctor or a lawyer. She hoped I would work for a bank and end up with the security of a bank manager, but she was resigned to me becoming a schoolteacher.’

Van der Kwast: Did you disappoint your mother? Did you feel guilty? Do you sometimes still hear her voice?

Coetzee: ‘I reached a low point in her eyes when I landed up (briefly) in jail in the United States: the news found its way back to South Africa and my mother had to explain what had happened to all our relatives (my son the criminal). But she lived for another 15 years, and by that time I had repaired my reputation.

Do I still hear her voice? No: she never criticized me, she always accepted me for what I was. Do I feel guilty? Yes, I was not a good son.’

Van der Kwast: Did you ever feel ashamed about your mother? How do you regard the way you thought about your mother now? (As a boy I once asked my mother not to come to school because she was always wearing a sari. I felt ashamed, but now I feel ashamed of my younger self).

Coetzee: ‘My mother loved me - and my brother - very much. As a boy I used to feel ashamed when she displayed her love for me in front of my friends. I am remorseful about that now.’

7

Langer vaderschapsverlof is goed voor iedereen Nederlandse vaders komen er bekaaid af met twee dagen kraamverlof. Het is hoog tijd voor uitbreiding.

DOOR TON COENEN ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

O

uderschapsverlof moet gelijk zijn voor vrouwen en mannen, betaald, niet uitwisselbaar en lang genoeg voor beide ouders. Circa twaalf weken voor moeders versus twee dagen voor vaders. Dat is nu de verdeling van het betaald verlof na de geboorte van een kind. Deze scheve verhouding verzwakt de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt en beperkt de mogelijkheden voor mannen om zorgtaken binnen het gezin op zich te nemen. Onderzoek toont aan dat met een uitgebreider betaald vaderschapsverlof iedereen wint. Het bevordert de ontwikkeling van kinderen, de emancipatie van vrouwen, het levensgeluk van vaders en het welzijn van de samenleving als geheel.

In Nederland gaat het vaak over het bevorderen van de arbeidsparticipatie van vrouwen, maar nog veel te weinig over concrete maatregelen om mannen meer te laten zorgen. De overheid houdt daardoor de ongelijke taakverdeling tussen mannen en vrouwen in stand. Willen we verandering, dan moeten vaders de kans krijgen om vanaf het begin betrokken te zijn bij de opvoeding van hun kind. Het verlof moet daarom gelijk

8

zijn voor vaders en moeders. Alleen dan kan een eerlijke verdeling van arbeid en zorg werkelijkheid worden. Want Nederlandse vaders komen er bekaaid af met twee dagen kraamverlof. Nederland loopt mijlenver achter op andere landen in Europa waar vaders gemiddeld acht weken krijgen. In Zweden hebben ze drie

maanden verlof voor de vader, maar ook in SloveniĂŤ en Portugal krijgen vaders ten minste vijftien dagen betaald verlof direct na de geboorte. In Nederland heeft huidige regering een voorstel gedaan om de twee dagen uit te breiden naar vijf (!) dagen. Dat is natuurlijk wel een stap in de goede richting, maar liever denken wij

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Lichtelijk krankzinnig

Marjan Olfers hoogleraar sport en recht

W

Ton Coenen is directeur Rutgers, kenniscentrum seksualiteit.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

foto Yvonne Compier

voor vaders dus niet in dagen, maar in weken of maanden. Net als zijn vrouw of vriendin.

Het vaderschapsverlof is een belangrijk thema in de komende verkiezingen. En dat is terecht. De meeste Nederlanders zijn namelijk vóór. Uit het onderzoek ‘Visies op Vaderschap’ van Rutgers, kenniscentrum seksualiteit, blijkt dat 68 procent van de Nederlandse vaders uitbreiding van het vaderschapsverlof wil. Het valt vooral op dat de achterban van alle politieke partijen de uitbreiding steunt. Het is nu aan politiek Den Haag om het maatschappelijk draagvlak te vertalen naar beleid. Er is in Nederland echt een omslag bezig in het denken over het vaderschap en daar hoort een uitbreiding van het vaderschapsverlof bij. Wij staan daarin niet alleen. Om het brede draagvlak voor de uitbreiding van het vaderschapsverlof te laten zien is het platform Vader Zoekt Verlof gelanceerd.

Op www.vaderzoektverlof.nl vertellen (bijna) vaders waarom zij zich inzetten voor een langer vaderschapsverlof. Ook kunnen organisaties en experts zich aanmelden om het pleidooi te ondersteunen.

zei mijn moeder. En als het kind daar is, elke moeder heeft verlangen moeders daar eeuwige dankerover nagedacht baarheid voor terug. ‘Oh, please, Bridget. of het hebben van Remember, I gave you the gift of life. Where kinderen goed is voor would you be without me? Nowhere. anderen of de maatNothing. A dead egg. A piece of space, schappij als geheel? darling.’ (Bridget Jones Diary). Moeders Een feit is dat het spreken zichzelf moed in met de gedachzo’n twintig jaar kost voordat de baby te dat kinderen het eigen leven en hopezelf een wat actievere bijdrage levert aan lijk dat van anderen waardevol maken. In de maatschappij. Moeders leggen geen het idee van een maakbare eed af dat ze integer het samenleving is ook een moederschap zullen uitoesuccesvol kind maakbaar: fenen en een zorgvuldige afweging maken tussen de Moeders klungelen moeders en het project kind. In de maatschappij belangen van het kind en er met z’n allen accepteren we het krijalle andere belangen. Ook vrolijk op los gen van kinderen als een spreken ze geen belofte moreel acceptabele keuze. uit dat ze bij een eventuele Als ze er eenmaal zijn, is scheiding het belang van het een doorlopend lesje het kind vooropstellen. in nederigheid en opoffeEr zijn geen gedragscoringsgezindheid. Ik tik dit des of reglementen op stukje terwijl de middelste de moederfunctie van een appje stuurt en vraagt of ik even geld toepassing. In deze regelzuchtige maatop haar bankrekening wil zetten: ‘anders schappij klungelen moeders er met z’n sterf ik van de honger en dat wil je niet allen vrolijk op los. Moeders moeten het op je geweten hebben, met groetjes van doen met dr. Spock, of generaties later je liefste kind.’ In plaats van al die odes met het boek Oei, ik groei. De would-been lovende woorden aan het adres van supermoeder doet daar een snufje ‘zellufmoeders denk ik geregeld aan de woorhullupboeken’ bij. den van J.D. Salinger: ‘All mothers are De nieuwste trend is boeken over hoe slightly insane’ uit The Catcher in the Rye. zwaar het moederschap eigenlijk is.

Zucht! Het nemen van een kind is, als dat je gegeven is, een daad van egoïsme, zo Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Met je moeder naar college

Je moeder op de campus tegenkomen? Helemaal niet erg, vindt student Iris van Essen. ‘Zij doet haar opdrachten ook niet op tijd.’

Nu is mam het groentje Wegwijs op blackboard

DOOR FLOOR BAL FOTO YVONNE COMPIER

V

oor sommige studenten is het een nachtmerrie: je moeder op de campus tegenkomen. Maar het is geen probleem voor vierdejaars aardwetenschappen Iris van Essen (22). Zij vindt het juist leuk dat haar moeder Astrid dit jaar ook op de VU studeert. “Elke dinsdag lunchen we samen.”

Even was het spannend of moeder Astrid van Essen net als haar dochter aan de VU zou kunnen studeren. De opleiding tot docent Nederlands als tweede taal (NT2) wordt op maar een paar plekken in het land gegeven. Amsterdam was vanuit haar thuisbasis in Hoofddorp het meest dichtbij.

Astrid: “De inschrijving opende om twaalf uur ’s nachts. Eigenlijk als grap besloot ik me zodra het kon in te schrijven.”

Om één minuut over twaalf verstuurde ze haar inschrijving.

Om acht minuten over twaalf zat de opleiding vol. Er waren vierhonderd aanmeldingen voor zestig plaatsen. “Het is een lot uit de loterij dat ik dit kan doen”, zegt Astrid. “Er waren zoveel mensen die het ook wilden.”

Eettafel vol toetsen, mappen en papieren En nu zit Astrid net als haar dochter in de collegebanken. Moet ze deadlines halen. En opdrachten op tijd inleveren. Een mooi moment voor haar kinderen om te testen of moeder zich houdt aan alle goede studeertips die ze al die jaren haar pubers voorschotelde.

“Op tijd aan je huiswerk beginnen, heb ik zo vaak van haar gehoord”, lacht Iris. “En nu begint ze zelf soms ook pas op maandag aan haar opdrachten.”

Niet dat de drie kinderen van Astrid haar nu aan het werk zetten. “Ik ben nog steeds degene die telkens zegt: zit je nou nog steeds voor YouTube”, vertelt Astrid. “Dat is nog niet omgedraaid.”

Wel ergeren haar kinderen zich aan de hoeveelheid rommel die in de woonkamer ligt nu hun moeder studeert. Iris: “Dan moet ik mijn kamer opruimen terwijl de eettafel vol ligt met toetsen, mappen en papieren.”

In één ding zijn moeder en dochter hetzelfde. “We kunnen allebei goed plannen en studeren heel gestructureerd”, vertelt Iris.

“Dat heeft ze me nooit geleerd, ik lijk gewoon op haar.”

10

Iris woont niet meer thuis, maar komt de meeste weekenden wel naar huis. En moeder en dochter treffen elkaar dus elke dinsdag in het VU-restaurant. Elkaar zomaar tegenkomen, is nog niet voorgekomen. Wel gaan ze soms samen op stap. Iris gaf haar moeder een tour door het W&N-gebouw. En ze hielp haar met haar inschrijving voor de bibliotheek. “Al ging ik toen vooral voor de gezelligheid mee.”

Nu haar moeder het groentje is, zijn de rollen vaker omgedraaid.

Iris: “Ik heb mijn moeder geleerd dat ze geen woordenboek hoeft te pakken als ze de betekenis van een woord zoekt. Ze kan het gewoon googelen.” Ook maakte ze haar moeder wegwijs op blackboard. Astrid: “Ik kreeg het gewoon niet voor elkaar.”

Het computergebruik is voor Astrid het grote verschil met haar eerste studie. “In de jaren tachtig deed ik hbo-bouwkunde. Daar hadden we één computer staan, zo’n grote IBM-kast. Daar leerde je basic programmeren op. Verder niet.”

Opdrachten maakte ze op een typemachitekenen deed ze met de hand. Hoewel ‘Je hoeft geen ne, ze haar computervaardigheden in de woordenboek loop van de jaren wel bijgespijkerd heeft, te pakken, mag Astrid nog steeds graag haar jongste mam, je kunt thuiswonende dochter inschakelen als het googelen’ haar computer weer eens vastloopt.

Niet fanatiek Zijn moeder en dochter nu in een concurrentiestrijd om de hoogste cijfers beland?

Astrid: “Wij krijgen geen cijfers, we moeten gewoon onze opdrachten inleveren.” Iris: “Maar anders zou zij de hogere cijfers halen.” Astrid: “Iris is meer van de zesjes. Ik doe meer mijn best, ik wil er zeker van zijn dat ik het haal.”

Helemaal van een vreemde heeft Iris het niet. Ook haar vader, broertje en zusje zijn geen strebertjes. Astrid: “Bij ons allemaal ontbreekt het fanatisme. We doen gewoon wat we leuk vinden.”

Astrid heeft één ding op haar dochter voor. Ze geeft al les en kan alle stof direct in de praktijk brengen. Daar komt haar enthousiasme vandaan. “Van veel dingen vroeg ik me al jaren af hoe het zit. Hoe werkt het proces van het leren van een vreemde taal?

Dat leer ik nu.”

Iris: “Dat lijkt me het voordeel van studeren als je ouder bent.

Je bent meer gericht op de inhoud van de studie. Je weet wat je wilt weten.”

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

Iris en Astrid van Essen bij de dinsdagmiddaglunch

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

11

Intelligente moeders

Hoe kom je zo slim?

Moeders zijn een belangrijke factor voor het studiesucces van hun kinderen. Hoe werkt dat?

DOOR DIRK DE HOOG FOTO PETER VALCKX

H

et opleidingsniveau van de moeder is de beste voorspeller van het schoolsucces van kinderen, zei onderwijssocioloog Jaap Dronkers zo’n tien jaar geleden. Volgens hem is de kans groot dat de zoon van een Marokkaanse moeder met een academische opleiding beter presteert op bijvoorbeeld een basisschool in de Amsterdamse Pijp dan de dochter van een oer-Hollandse moeder die met moeite de basisschool heeft afgemaakt.

Helaas kunnen we niet meer aan Dronkers vragen hoe het precies zit, want hij is een jaar geleden overleden. Maar het klinkt aannemelijk toch?

“Ja”, zegt Erik Plug. “Uit verschillende onderzoeken lijkt dat resultaat naar voren te komen. Beleidsmakers zouden het een mooie uitkomst vinden, want als je dan vrouwen een paar jaar langer onderwijs laat volgen, zouden hun kinderen bijna automatisch beter presteren op school. Maar is het ook echt zo?”

Plug hield in 2008 zijn oratie onder de ietwat provocerende titel ‘Zo vader zo zoon’ bij zijn benoeming tot hoogleraar intergenerational and family economics aan de Universiteit van Amsterdam.

“Ik heb zelf onderzoek gedaan met onder meer adoptiekinderen en wat bleek daaruit? Het opleidingsniveau van de adoptiemoeder heeft nauwelijks een voorspellende waarde voor het studiesucces van de kinderen. Hetzelfde resultaat kwam naar voren uit onderzoek dat anderen hebben gedaan met tweelingen. Het voordeel van onderzoek met adoptiekinderen en tweelingen is dat je de genetische component zichtbaar maakt. Ik vermoed dat hoogopgeleide moeders gemiddeld intelligenter zijn en gemiddeld intelligentere kinderen krijgen.”

12

Soort zoekt soort Plug maakt wel meteen een kanttekening bij deze onderzoeksresultaten. Het gaat om kinderen die nu volwassen zijn, omdat dan pas echt hun onderwijsloopbaan duidelijk is. Dus om gezinnen uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. “Toen was natuurlijk het gemiddelde opleidingsniveau van vrouwen, en dus hun moeders, lager dan nu. Of de resultaten nu anders zouden zijn, weet ik niet.”

Maar een indicatie heeft hij wel. “In sommige Scandinavische landen is in de jaren vijftig de leerplicht verlengd. Naar het effect daarvan is ook onderzoek gedaan. Je kunt dan bijvoorbeeld kijken of het uitmaakt dat moeders twee jaar langer naar school zijn gegaan. Nou, dat effect is heel gering.”

Hij ziet wel een ander effect optreden doordat vrouwen steeds vaker doorstuderen. “Ze krijgen andere kansen op de huwelijksmarkt. Hoogopgeleide vrouwen trouwen doorgaans met hoogopgeleide mannen. Soort zoekt soort, niet waar? En kinderen van hoogopgeleide ouders zijn gemiddeld ook hoger opgeleid. Maar is de verklarende factor dan het opleidingsniveau ‘Een intellivan de ouders, of toch iets achterliggend, gente vrouw zoals intelligentie en opvoedingsstijl?” met een Als hij alles op een rijtje zet schat hij dat onderwijseen moeder gemiddeld tien jaar langer achterstand onderwijs moet hebben gevolgd om één jaar onderwijswinst voor het kind kan ook te boeken. Het opleidingsniveau van de slimme moeder is kennelijk niet zo’n heel goede kinderen voorspeller van studiesucces. Plug: “Uit krijgen’ ander onderzoek weten we dat intelligentie, wat dat ook precies mag inhouden, voor zeker vijftig procent erfelijk is bepaald. Als dat zo is gaat het niet om het opleidingsniveau van de moeder op zich, maar om haar intelligentie. Een intelligente vrouw met een onderwijsachterstand kan ook slimme kinderen krijgen.”

Plug denkt dat het studiesucces van kinderen door een samenspel van factoren wordt bepaald. “Biologische factoren en sociale omgeving werken op elkaar in. Intelligentie, interesse, motivatie, doorzettingsvermogen en stijl van opvoeden spelen

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

Promovendi Ulviye Isik en Anouk Wouters onderzochten de invloed van ouders op de studiekeuze en -voortgang van studenten

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

13

Intelligente moeders

allemaal een rol. Interessant wordt het natuurlijk als allebei de ouders het hoogst mogelijke opleidingsniveau hebben gehaald.

Dan kunnen hun kinderen gewoon niet hoger komen en worden andere factoren belangrijker.”

In zijn eigen studiecarrière zijn zijn ouders in ieder geval niet doorslaggevend geweest. “Mijn moeder had huishoudschool gedaan en mijn vader mulo. Van mij werd niet echt verwacht dat ik verder zou gaan studeren. Dat wilde ik zelf. Maar toen ik naar de universiteit ging, waren mijn ouders daar wel trots op.”

Stimulans en steun vanuit thuis Dat de rol van ouders belangrijk is bij de studiekeuze en -succes van kinderen staat volgens Anouk Wouters wel vast. Zij promoveerde onlangs bij VUmc op het effect van selectie bij geneeskundestudenten. “Motivatie en doorzettingsvermogen zijn belangrijke factoren voor studiesucces. Ik denk dat het veel uitmaakt of je thuis wordt gestimuleerd om te leren en te studeren. Maar of de moeder daarbij belangrijker is dan de vader weet ik niet. Bij geneeskunde zijn er bijvoorbeeld relatief veel studenten met ouders of familieleden die zelf arts zijn. Dus blijkbaar krijgen ze wel iets mee vanuit huis.”

Daar is collega-promovenda Ulviye Isik het mee eens. Zij kijkt specifiek naar geneeskundestudenten met een migratieachtergrond. “Daar zie je dikwijls dat de ouders zelf niet hebben gestudeerd, maar ze kunnen hun kinderen wel degelijk stimuleren om verder te leren. Ouders vervullen daarbij soms ‘Bij een belangrijke rol bij welke studierichgeneeskunde ting hun kinderen kiezen. Iets waarmee hebben je later makkelijk werk kunt vinden, is relatief veel regelmatig een belangrijk criterium. studenten Daarom staat geneeskunde vaak hoog op het verlanglijstje.” ouders of Wouters ziet daarbij soms ook negatieve familieleden kanten. “Ouders en familieleden kunnen die zelf arts een grote invloed hebben op de opleizijn’ dingskeuze van hun kinderen. Dat kan grote druk op studenten leggen.”

Maar soms werkt het ook andersom, vindt Isik. “Welke school je kiest na de basisschool is erg belangrijk voor je verdere onderwijscarrière. Kinderen met een migratieachtergrond krijgen toch vaker een lager schooladvies, zoals vmbo. Ik denk dat hoogopgeleide ouders, zeker de oorspronkelijke Nederlanders, zich eerder met zo’n schooladvies zullen bemoeien om hun kinderen alsnog naar het vwo te krijgen dan laagopgeleide migrantenouders, mede door een taalbarrière en omdat ze minder goed de weg weten in onderwijsland.”

14

Intelligentie komt vooral van de moeder Moeders bepalen voor een groot deel de intelligentie van hun kinderen, blijkt uit een onderzoek dat vorig jaar is gepubliceerd in het tijdschrift Psychology Spot. Intelligentie is voor ongeveer de helft afhankelijk van genetische factoren. Tot nu toe werd aangenomen dat daarbij zowel de genen van de vader als de moeder een rol speelden. Maar de genen van de moeder blijken veel belangrijker te zijn. Dat komt doordat de meeste genen die met intelligentie te maken hebben op het X-chromosoom liggen. Vrouwen hebben twee X-chromosomen, mannen een X- en Y-chromosoom. Jongens erven altijd het X chromosoom van de moeder en dus haar intelligentie. En bij meisjes lijkt het X-chromosoom van de vader er weinig toe te doen wat intelligentie betreft. Wel bepaalt het het geslacht. Dus ook bij meisjes is intelligentie in hoge mate afhankelijk van het X-chromosoom van de moeder.

Wouters heeft zelf niet de indruk dat haar ouders een heel belangrijke rol hebben gespeeld in haar onderwijscarrière. Ze ging psychologie studeren nadat ze was uitgeloot voor geneeskunde. “Naar mijn idee ben ik gewoon lekker gaan doen wat ik zelf wilde. Mijn ouders wisten niet zo goed hoe je de weg vindt op de universiteit bijvoorbeeld. Maar ze hebben me wel altijd gesteund.”

Dat laatste vindt Isik erg belangrijk. “Toen ik algemene gezondheidswetenschappen ging studeren, vonden mijn ouders dat prima. Mijn vader vond het altijd belangrijk dat ik een diploma zou halen. Mijn moeder heeft me altijd zeer gestimuleerd. Als ik het zwaar had tijdens mijn studie zei ze: Je kunt het, blijf doorzetten. We geloven in je. Die steun van mijn moeder heeft me zeker geholpen om te slagen voor mijn opleiding. In die zin dragen moeders zeker bij aan studiesucces.”

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

mail/colofon

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Ontmoedigingsbeleid hbo-instromers ‘We keken er al van op, maar de VU voert dus geen ontmoedigingsbeleid voor hbo-instromers, zoals wordt gesuggereerd door dagblad Trouw’, stond op de site van Advalvas. Maar dit klopt helemaal niet. De economische faculteit werkt namelijk met de GMAT-toets voor hbo-instromers.

De voorbereiding hiervan kost erg veel tijd. Tijd die iemand na zijn hbo vrij moet maken. Het gaat dan niet om vier weken leren. Nee, ga maar uit van vier maanden à 32 uur per week. Dit alleen al is een horde, ik heb het zelf ondervonden. Uiteindelijk is het dan nog erg lastig om de toets te halen. Je moet 550 punten halen. In oefentoetsen haalde ik deze score niet. Gelukkig werd bij de deeltijdpremaster accountancy deze eis geschrapt.

Zodoende kon ik gewoon instromen. Nu zal ik deze zomer

afstuderen! Als je de GMATtoets laat maken door reguliere bachelor- en masterstudenten, zullen velen deze niet halen.

Ik vind de eis van een geslaagde GMAT-toets dus oneerlijk tegenover welwillende hbo-studenten die willen doorstromen. Iemand die dit ontmoedigingsbeleid ontkent, zou eens moeten uitzoeken waarom sinds 2012 elke economische faculteit in Nederland de GMAT heeft ingevoerd.

Vóór 2012 was een gemiddelde van rond de 7 voldoende om toegelaten te worden. Zo’n toets als instroomeis heeft echt wel te maken met ontmoediging omdat hbo-dropouts de universiteit sinds 2012 geld kosten.

Martijn Kamminga, student accountancy

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Vormgeving Rob Bömer - behance.net/rbbmr Medewerkers Joeke Berg, Yvonne Compier, Peter Gerritsen, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Lae Schäfer, Bas van der Schot, Peter Valckx, Marieke Wijntjes Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag

advertentie

COÖRDINATOR COLLECTE GEVRAAGD

Zie ook reactie economiedecaan op advalvas.vu.nl/nieuws/17 februari

Samenwerking VU/UvA Op de Advalvas-site las ik het bericht ‘Natuurkundigen VU en UvA pleiten voor samenwerking’.

Het is niet de eerste keer dat UvA en VU iets samen gaan doen. In de landelijke tvc-operatie (‘taakverdeling en concentratie) van de jaren tachtig werd de geologiefaculteit van de UvA samengevoegd met aardwetenschappen aan de VU. Wij, studenten en staf van de UvA, protesteerden toen heftig.

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

Na de samenvoeging bleek al ras dat het geheel er veel beter op was geworden. Geen protesten meer gehoord. De opleiding groeide gestaag en staat bij landelijke studenten-enquêtes steevast in de top van favoriete opleidingen.

5 t/m 11 maart 2017 www.amnesty.nl/collecte of bel (020) 535 21 11

Frank Beunk, universitair docent faculteit Aard- en Levenswetenschappen, cluster diepe aarde

15

Omar Hammad en Heba Alibrahim over de rol van hun ouders in hun (studie)leven 16

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

Gevluchte moeders

VU-studenten Heba Alibrahim en Omar Hammad zijn als vluchtelingen naar Nederland gekomen. Hier bouwen ze aan hun toekomst, maar voor hun moeders is dat veel moeilijker.

‘Mijn toekomst is haar toekomst’ DOOR PETER BREEDVELD FOTO YVONNE COMPIER

“

Om heel eerlijk te zijn: toen ik begon met mijn studie geneeskunde deed ik dat vooral voor mijn moeder”, zegt Omar Hammad (25), die acht jaar geleden als vluchteling uit Irak naar Nederland kwam. “Ik realiseerde me dat ze dan trots op me zou zijn en zo zou ik misschien een klein beetje van haar verdriet kunnen wegnemen.”

Niet dat Hammad van zichzelf niet ambitieus is. “Ik doe natuurlijk mijn best om alle tentamens te halen, maar vooral vanwege mijn moeder stel ik me niet tevreden met een 7 en ga ik voor een 8, en neem ik geen jaartje vrij, om sneller af te studeren.”

Als hij op school zei dat hij chirurg wilde ‘Een goede worden, lachten de meeste leraren hem moeder recht in zijn gezicht uit. “Chirurg? Jij? maakt goede Je bent de taal nog aan het leren! Hoezo ingenieurs, denk je dat jij chirurg kunt worden? Veel dokters en mensen laten zich dan ontmoedigen.

“Maar de gedachte dat mijn moeder trots advocaten’ op me zou zijn, heeft me gestimuleerd om alles op alles te zetten.”

“Mijn moeder zegt dat haar toekomst er niet toe doet, dat mijn toekomst haar toekomst is”, vertelt Heba Alibrahim (20), die uit Syrië is gevlucht en nu Vasvu doet, het voorbereidende jaar voor buitenlanders die in Nederland willen studeren. “Daarom moet ik hard studeren en de perfecte dochter zijn, uit dankbaarheid voor wat mijn ouders allemaal voor me hebben opgeofferd, voor hun steun en liefde.

Ik doe het in naam der liefde.”

Hammad en Alibrahim werken allebei hard aan hun toekomst.

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

17

advertenties

KOM MET JE MOEDER NAAR DE VU MAMA TANDOORI FESTIVAL DINSDAG 7 MAART VANAF 17.30 UUR COLLEGES VAN SUPERMOEDERS, MUZIEK, INTERVIEWS EN ETEN

TOEGANG GRATIS. TICKETS: WWW.VU.NL/MAMATANDOORI

VERKIEZINGSDEBAT OR-VERKIEZINGEN Verkiezingsdebat lijsttrekkers OR-verkiezingen en college van bestuur 6 maart 2017 Centrale hal hoofdgebouw Aanvang 16.30 uur Ter gelegenheid van de start van de OR- en ODC verkiezingen www.ondernemingsraadvu.nl

| or@vu.nl

Ondernemingsraad

Gevluchte moeders Hammad ziet die duidelijk in Nederland.

“Ik wil dit land iets teruggeven voor wat het voor mij gedaan heeft. In mijn eigen land werd ik bedreigd door mensen met dezelfde achtergrond als ik, die dezelfde taal spraken, dezelfde herinneringen hadden. Hier werd ik opgevangen door vreemden. Waarom zouden ze zich om mij moeten bekommeren? Toch gaven ze me eten en onderdak en geld.”

‘Je wilt toch niets liever dan haar gelukkig zien’

Innig dankbaar Alibrahim zegt Nederland innig dankbaar te zijn, maar ze hoopt toch ooit weer naar Syrië te kunnen terugkeren en er het ziekenhuis van haar vader weer op te bouwen, dat ze hebben moeten achterlaten.

Ze hebben hun draai hier gevonden. “Als je je de cultuur eigen maakt, zonder die van jezelf te verloochenen, voel je je hier prima thuis”, aldus Hammad.

“Toen wij in Spakenburg kwamen wonen, een nogal protestants dorp, dacht iedereen dat het wel moeilijk voor ons zou worden”, zegt Alibrahim. “Vooral omdat wij de eerste vluchtelingen daar zijn. Maar de mensen zijn er juist erg gastvrij en geïnteresseerd in ons.”

Ze zijn op de hoogte van het grimmige debat over vluchtelingen en moslims in Nederland, maar merken er persoonlijk weinig van. “Kennelijk ontmoet ik alleen maar aardige mensen”, zegt Hammad. “Als ik bijvoorbeeld met mijn moeder in de bus zit en Arabisch met haar spreek, is er altijd wel iemand die een gesprek met ons begint. Dat betekent veel voor me, want het geeft ons de kans om contact te leggen. Het mooie van dit land is dat iedereen zijn eigen levensbeschouwing koestert, maar die van anderen ook respecteert. Iedereen is hier zo tolerant.”

“Er zijn wel mensen die zeggen dat ik mijn hoofddoek moet afdoen om te integreren”, zegt Alibrahim, “maar de meeste mensen respecteren me gewoon om wie ik ben. Als je netjes met hen omgaat, gaan ze ook netjes met jou om.”

In één klap alles weg Voor hun ouders is het moeilijker. “Mijn vader had zijn eigen ziekenhuis in Syrië”, vertelt Alibrahim. “Hij was daar iemand.

De hele dag ging het van dag dokter, hoe gaat het, dokter? Hier is hij niets. Alles wat hij in zijn leven heeft opgebouwd, was in één klap weg.”

“Mijn moeder was altijd een levendige, energieke vrouw. Ze had een druk sociaal leven, veel vrienden, dat is nu radicaal anders.

In Spakenburg probeert ze actief nieuwe vrienden te maken door naar de kerk en de bibliotheek te gaan, maar ik kan zien dat ze niet op haar gemak is.”

Hammads vader verliet zijn gezin niet lang na aankomst in Nederland. “De druk was te veel voor hem”, zegt Hammad erover. “Hij kon het niet aan.” Zijn moeder ziet hij verpieteren in haar huis. “We hebben een gezegde: je kunt een oude boom niet verplanten. Ze is Nederlands aan het leren en ze wil een diploma halen om ergens werk te kunnen doen, maar het is heel moeilijk. Ze zegt: Ik ben een oude vrouw, jij en je zus hebben hier een toekomst, ik niet. Maar dan zeg ik: Je hebt pas geen toekomst meer als je dood bent. Zo zie ik het.”

Laatst kwam een vriend bij hem thuis om samen voetbal te kijken. “Mijn moeder ging toen in een andere kamer zitten. Ik zeg: Kom op, moeder, kom gezellig bij ons zitten, maar ze zegt: Ik ben maar een oud mens dat niet eens Nederlands spreekt. Ze

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

heeft zichzelf opgegeven. Ik vind het verschrikkelijk om te zien en word er erg verdrietig van. Je wilt toch niks liever dan je moeder gelukkig zien. Ik wou dat ik met haar kon ruilen, haar mijn ziel en gevoelens geven zodat zij kon uitgaan en mensen ontmoeten en gewoon blij zijn in plaats van de hele dag thuis te zitten.”

Rollen omgedraaid “Mijn ouders halen ook alleen maar oude herinneringen op”, zegt Alibrahim. “Maar je moet vooruit, nieuwe ervaringen opdoen, niet zo blijven hangen in het verleden.”

Ze aanbidt haar moeder, maar ze is hechter met haar vader.

“Mijn moeder is streng en maakt zich altijd zorgen. Mijn vader geeft me veel vrijheid. Niet zoveel vrijheid als Nederlandse meisjes, maar precies genoeg vrijheid voor mij. In Syrië was ik totaal afhankelijk van mijn ouders. Hier zijn de rollen omgedraaid en zijn ze afhankelijk geworden van mij.”

Voor Hammad geldt hetzelfde. “Ik vertaal voor haar, regel alles met de gemeente, betaal de rekeningen en sta haar bij als ze overlegt met haar advocaat. Maar ik laat haar wel de baas zijn.

Zelfs als ik het niet met haar eens ben, geef ik haar haar zin. En als zij boodschappen wil doen terwijl ik nog wat zou gaan drinken met mijn vrienden, gaan we boodschappen doen.”

Nederlanders zien hun moeder als een soort vriendin, stelt hij vast. “Zo is het bij ons niet. Onze moeder is eerst en vooral ‘Eerst heb onze moeder. Eigenlijk staat ze net iets je God, dan boven de vader. Eerst heb je God, dan de profeten de profeten en de heilige figuren, dan de en de heilige moeder. Zij is degene die je opvoedt, die figuren, dan je troost en je verzorgt als je ziek bent.”

Hij was geschokt toen hij voor het eerst de moeder hoorde hoe een Nederlandse vriend zijn moeder bij haar voornaam aansprak. “Ik dacht: dude, dat is je moeder!”

“We zijn niets zonder onze moeders”, zegt hij.

“Een goede moeder maakt een goede samenleving”, aldus Alibrahim. “Dat is een Arabisch gezegde.”

“Respect voor vrouwen begint met respect voor je moeder”, zegt Hammad. “Als je respect voor je moeder krijgt bijgebracht, word je een goed mens. En een goede moeder maakt goede ingenieurs, dokters en advocaten. Een goede moeder maakt een goede generatie.”

“Moeder is de basis”, aldus Alibrahim. “Zelfs als ze vervelend is, het is wel je moeder.”

Abraham Kuyper Lezing > Op dinsdagavond 11 april houdt Vrije Schrijver Ernest van der Kwast zijn Abraham Kuyper Lezing over vluchten en inburgeren. Hij presenteert dan ook het boek dat hij voor de VU schreef met biografische schetsen van vier vluchteling-studenten. > Gasten zijn onder anderen politiek filosoof Tamar de Waal, pianist Ako Taher uit Irak, hoogleraar migratierecht Thomas Spijkerboer en Isaac Bullock, singer-songwriter en UAF-student. > Van der Kwast reikt het eerste exemplaar van zijn VU-boek uit aan rector Vinod Subramaniam. > Aanvang 20 uur, Westerkerk, Amsterdam.

19

Bij moeder thuis

Student biomedische wetenschappen en campusdichter Zainab Noor el Hejazi woont bij haar moeder in Almere.

20

FOTO’S MARIEKE WIJNTJES door welmoed visser

“

Met mijn moeder gaat het goed als het goed gaat met ons. Het gaat zelfs zo ver, dat als het met mijn moeder wat minder gaat, ik me meteen afvraag: met wie van ons is er iets aan de hand? Ik ben een gemakkelijk kind, mijn zus is rebelser. En dan heb ik ook nog twee broertjes.

Ik vertel mijn moeder alles. Als ik ergens over twijfel, bespreek ik het met haar. Ze geeft geen concrete adviezen, maar het helpt mij om een goede keuze te maken. We lijken op elkaar, maar ik ben wat impulsiever. Mijn moeder is opgeleid als accountant in Bagdad. Studeren en je ontwikkelen vindt ze heel belangrijk.”

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

Student bestuurs- en organisatiewetenschap Jade Hendriks woont bij haar moeder in Zoetermeer.

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

“

Mijn moeder en ik hebben een gedeelde interesse in yoga, gezondheid en spiritualiteit. We zijn naar de Gezondheidsbeurs geweest en we gaan samen op vakantie. Zij doet een opleiding tot yogadocent en we praten soms over yoga omdat ons dat allebei interesseert.

Als mijn moeder iets interessant vindt, gaat ze er vol voor, zoals nu met de yoga. Ik ben breder en meer een twijfelkont. Mijn moeder is best chaotisch. Dat ben ik dan weer helemaal niet. Ik vertel haar niet alles meteen, maar het lukt me ook niet goed om dingen geheim te houden, waardoor ze het vaak alsnog te weten komt.”

21

ingezonden mededeling

E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12

Zakaria Nafid

De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.

Wat gebeurt er met mijn basisbeurs?

Geen basisbeurs meer. Dit en nog veel meer is de afgelopen jaren besloten door de politiek. Wat gebeurt er de komende jaren? Omdat er geen vertegenwoordiging van studenten in de Tweede Kamer zit, is het belangrijk dat wij stemmen! Stem dus vooral op 15 maart! In de Tweede Kamer worden namelijk ontzettend veel besluiten genomen die ons raken. Wie laat jij voor jouw belangen opkomen? In deze blog presenteer ik kort de onderwijsvisies van enkele politieke partijen op basis van hun verkiezingsprogramma’s.

VVD: De overheid moet ook private onderwijsinstellingen bekostigen. De ov-studentenkaart moet blijven. Studenten moeten meer online onderwijs kunnen volgen. Er moet meer geselecteerd worden bij opleidingen om te voorkomen dat er te veel studenten zijn ten opzichte van het aantal plekken op de arbeidsmarkt. Studenten moeten extracurriculaire activiteiten kunnen doen. En als die activiteiten in het belang van de instelling zijn, hoeft de student geen collegegeld te betalen.

PvdA: Miljarden extra investeren in het onderwijs, zodat Nederland over uiterlijk tien jaar de best opgeleide beroepsbevolking ter wereld heeft. Studenten en universiteiten moeten gestimuleerd worden om kennis in de praktijk te brengen via nieuwe ondernemingen. De aansluiting tussen

opleidingen (bijvoorbeeld van hbo naar wo) optimaliseren. Iedereen moet kunnen studeren wat hij/zij wil, dus geen selectie aan de poort.

PVV: Er staat niets over onderwijs in haar verkiezingsprogramma.

SP: Meer zeggenschap voor personeel, studenten en ouders. Een studiebeurs voor alle studenten, met de mogelijkheid voor een aanvullende beurs voor jongeren uit een gezin met een lager inkomen. De partij is tegen selectie aan de poort, zodat alle jongeren zich op hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. Het stapelen (van hbo naar wo) moet verbeterd worden.

CDA: Goed onderwijs is de belangrijkste investering in het land. De basisbeurs moet terugkomen en het ov-studentabonnement moet blijven bestaan. Er moet geïnvesteerd worden in de kwaliteiten van docenten.

Kleine studies en specialistische vakgebieden moeten blijven bestaan.

Weet jij al op wie je stemt? Nee? Lees dan ook de volgende USR-blog in Advalvas 14 (8 maart) waarin ik de onderwijsvisies van D66, ChristenUnie, GroenLinks, SGP en de Partij voor de Dieren bondig presenteer.

Lobke Min, raadslid lobkemin@studentenraadvu.nl

wat er verder speelt Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • Gratis friet. Om nog een extra push te geven aan de Nationale Studenten Enquête (NSE) zullen de facultaire studentenraden samen met de USR een actie houden op maandag 27 februari. De TenT is dan beschikbaar om deze enquête alsnog in te vullen. Als beloning hiervoor krijg je een gratis patatje!

• Werving USR-leden. We zijn nog steeds volop bezig met de werving van nieuwe USR-leden! Heb jij interesse in onderwijs en besturen en wil jij je volgend jaar inzetten om de studenten op centraal niveau te vertegenwoordigen? Dan is een jaar in de USR iets voor jou! Meer informatie? Check onze Facebookpagina of stuur een mailtje naar usr@vu.nl.

• VU-trots. We werken onze ideeën uit voor het kweken van meer ‘VU-trots’ bij onze studenten.

Waarom staat er geen griffioen op elk VU-gebouw? Zou het niet leuk zijn als er op de campusborden grote onderzoeken vanuit de VU worden uitgelicht? Zo creëren we meer VU-gevoel.

Erna Klein Ikkink directeur dienst Student- en Onderwijszaken

opinie

‘Nieuwe gedragscode moet excessen voorkomen’

‘De modernisering van het convenant voor de Amsterdamse studentenverenigingen geeft vooral helderheid’, aldus Erna Klein Ikkink.

ullie hebben zeker de regels aangescherpt omdat drie dispuutleden van het Amsterdamsch Studenten Corps (ASC) deze zomer in het ziekenhuis terechtkwamen?

“Het lijkt inderdaad alsof dat de aanleiding was. Maar eigenlijk hebben we al voor de zomer met de verenigingen afgesproken dat we het convenant zouden moderniseren. Daar hebben ze zelf om gevraagd, zodat er meer helderheid is.”

Waarom was dat nodig? Het zijn toch allemaal volwassen mensen? Kunnen die zich niet een beetje gedragen?

“Natuurlijk kunnen ze dat zelf bedenken.

En in veel gevallen hebben ze het ook al zelf bedacht. Maar soms is het handig dat heel duidelijk is wat de regels zijn. Zo maken we nu geen verschil meer tussen gewone verenigingen en verenigingen met een kennismakingstijd. De afspraken gelden voor iedereen. En ook voor de hele vereniging, dus ook voor de disputen.”

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

Yvonne Compier

J

DOOR Floor Bal

Wat voor straf legt de VU op als een vereniging zich niet aan de regels houdt? “In eerste instantie spreken we de vereniging gewoon aan. In het uiterste geval kunnen we de beurzen van het

Erna Klein Ikkink

Geen stilzwijgen Wat is er nieuw aan de gedragscode? Geheimhoudingsverklaringen waren al niet toegestaan, nu is ook vastgelegd dat ze niet rechtsgeldig zijn.

Studenten mogen ook zonder toestemming te vragen een arts bezoeken.

Daarnaast hebben ze recht op zes uur ononderbroken slaap, drie maaltijden verdeeld over de dag en twee liter alcoholvrije drank. Op 1 februari ondertekenden VU-rector Vinod Subramaniam, de rectoren van HvA en UvA en de voorzitter van de Amsterdamse Kamer van Verenigingen het convenant.

bestuur intrekken. Tot nu toe is dat trouwens nog nooit gebeurd.

Niet elke vereniging krijgt een beurs van de VU. Dat hangt ook van het aantal VU-leden af. Zo krijgt het ASC op dit moment geen beurs van ons. Het is voor ons vooral belangrijk dat we op een heel positieve manier met de verenigingen het convenant hebben opgesteld. Het is niet onder dwang gebeurd, de samenwerking is momenteel erg goed.”

Goed, dan hebben jullie dit met het huidige bestuur afgesproken. In september zitten er nieuwe mensen die dit allemaal niet weten. “Dat klopt.

Daarom hebben we ook afgesproken met de verenigingen dat zij ervoor zorgen dat hun opvolgers hiermee bezig blijven. En in mei hebben we om die reden alweer een afspraak met de aankomende bestuursleden.

“We vinden het belangrijk dat er sowieso een cultuuromslag plaatsvindt. Alle verenigingen hebben een presentatie gehouden over hoe ze dat voor elkaar willen krijgen.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

23

Studentenondersteuning

De VU heeft 1,65 formatieplaats beschikbaar voor studentenpsychologen.

Dat is veel te weinig, vindt de universitaire studentenraad.

Studentenraad wil meer studentenpsychologen Kortere wachttijden

O

DOOR DIRK DE HOOG m aan het landelijk gemiddelde te komen zou de VU vier formatieplaatsen moeten hebben voor studentenpsychologen. Dat betoogde de studentenraad tijdens een vergadering met het college van bestuur op 16 februari.

Uit een onderzoekje van de universitaire studentenraad blijkt de wachttijd bij de psychologen tegen de vier weken te zijn, met uitschieters naar boven van zelfs acht weken. De raad vindt een wachttijd van maximaal twee weken wenselijk. Hij ziet vooral problemen bij vluchtelingstudenten en studenten uit het buitenland omdat deze groepen minder makkelijk hulp buiten de universiteit kunnen vinden. Uit hetzelfde onderzoek blijkt ook dat het bestaan van studentenpsychologen bij studenten nogal onbekend is. Driekwart van de ondervraagden antwoordde nee op het item: ‘Ik weet dat er een studentenpsycholoog is en weet deze te vinden’.

De bevindingen van de raad komen overeen met die van de landelijke studentenorganisatie ISO, die in september de noodklok luidde over het tekort aan hulp voor studenten met psychische problemen.

24

Rector Vinod Subramaniam zegt dat hij het signaal van de studentenraad serieus neemt, maar toch iets anders tegen het probleem aankijkt. Hij wijst erop dat de ondersteuning van studenten een keten is.

Die begint bij de docent-tutoren, loopt via de facultaire studiebegeleiders en pas aan het einde staan de centrale studentdecanen en -psychologen. “Je moet de studentenpsychologen niet apart bekijken, maar de hele keten. Mijn vraag is vooral: werkt die keten optimaal?”

Volgens de rector heeft het bestuur een vrij goed zicht op de werkzaamheden van de studentenpsychologen en liggen de wachttijden rond de drie weken. Alleen bij ziekte of vakantie kan dat oplopen, maar dan worden er externe psychologen ingezet. Hij beloofde dat de wachttijden structureel niet boven de vier weken mogen uitkomen. Mocht dat wel gebeuren, zijn er maatregelen nodig.

Bovendien vindt Subramaniam de vergelijking met landelijke cijfers niet correct. Zo heeft de UvA meer psychologen in dienst, maar die werken ook voor de Hogeschool van Amsterdam en de Hogeschool voor

Psychologen zijn er voor eerste opvang en doorverwijzing

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

campus

onderwijs

So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege biomechanica van Knoek van Soest.

08-02-2017|MF-FG1. Het is volle bak de Kunsten. Ook moet je kritisch naar de functie van psychologen kijken, vindt hij.

Ze zijn er vooral voor eerste opvang en doorverwijzing. Het is niet de bedoeling dat ze zelf studenten gaan behandelen.

Hij geeft toe dat dit soms lastig is met studenten uit het buitenland, omdat die minder makkelijk terecht kunnen bij de reguliere gezondheidszorg. De rector stemt in met het opzetten van een voorlichtingscampagne om de mogelijkheden van studentenondersteuning in brede zin onder de aandacht te brengen. Iets in de trant van: weet waar je terecht kunt. Ook belooft hij de studentenraad regelmatig op de hoogte te houden van de stand van zaken rondom de psychologen, zoals de wachttijden.

Eigen bijdrage afschaffen De studentenraad wil ook dat de eigen bijdrage van 25 euro voor een intakegesprek bij de psychologen wordt afgeschaft. Volgens de rector is die ingevoerd om no-showstudenten te voorkomen.

Bovendien kunnen studenten in financiële nood om kwijtschelding van die bijdrage vragen. De raad ziet liever een systeem waarbij de student een borg betaalt en deze weer terugkrijgt als hij/ zij zich keurig op tijd bij de psycholoog meldt. De rector vreest dat zo’n borg weer extra bureaucratie met zich meebrengt.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

sierlijke foto van darter Co Stompé. “Dit is al overzichtelijker.” Naarmate de les in de grote hoorcollegezaal in de medivordert, maakt de drilmeester langzaam sche faculteit. Docent Knoek van Soest plaats voor ontspannen bewegingen, en kijkt tevreden toe hoe de collegebanken de ferme korte zinnen worden vervangen zich vullen met eerstejaars bewegingswedoor grapjes en speelse interactie met de tenschappen voor een middagje biomestudenten. chanica. Als iedereen een plek heeft Na vele taaie formules over verplaatsing gevonden, zet hij die ene student die zijn en versnelling komt Van Soest pas echt heil heeft gezocht op het balkon nog even los als hij de hele zaal laat meegenieten extra in het zonnetje. “Welkom ook daar van een spontaan toneelhelemaal bovenin. Ik ben stukje. “We gaan even blij dat de meesten van checken of dit allemaal jullie hier beneden zitten, goed is doorgedrongen tot want ik heb toch altijd Weet taaie stof jullie hersenpan. Ik heb beter contact met de zaal dan met het balkon.” Van levendig te maken drie vrijwilligers nodig, en ik beloof dat je niets Soest heeft kennelijk niet spannends hoeft te doen.” zoveel met versterkingsapDaar is de groep niet zo paratuur, want hij laat de Stemverheffing zeker van, dus blijft het microfoon demonstratief nog even angstvallig stil. links liggen. Ieder z’n Uiteindelijk melden twee ding, maar dat betekent jongens zich schoorvoewel dat hij zich de komentend naast Van Soest en de anderhalf uur tot het de laatste vrijwilliger is uiterste moet inspannen de ongelukkige student die net op het om met zijn stem ook de achterste rijen verkeerde moment de zaal binnenstapt. te bereiken. De flinke stemverheffing in Tot grote hilariteit van de rest orkestreert combinatie met het af en toe militarisde docent een nagespeelde meting met tisch van links naar rechts benen geven zichzelf in de hoofdrol. Hij loopt langde bewegingswetenschapper bij vlagen zaam naar de ene kant van de zaal en de aanblik van een volleerd drilmeester. trekt dan een sprintje naar de andere Van Soest begint zijn college bewegingskant, ondertussen fungeert een van de leer met het tonen van een foto van een vrijwilligers als stopwatch en leggen de sierlijke turnster. “Over deze beweging andere twee zijn verrichtingen vast in een ga ik verder weinig zeggen, want dat is te moeilijk voor deze eerstejaarscursus.” Om grafiek op het bord. “Hier leren jullie dus iets van”, concludeert Van Soest. meteen door te klikken naar een minder

+ �

25

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 22 FEBRUARI 2017

v.l.n.r.: Henk Olijhoek (FNV Overheid), Dick de Gilder (CNV Connectief) en Razi Quadir (ProVU).

OR VERKIEZINGEN 6 tot 12 maart vinden de verkiezingen voor de Ondernemingsraad (OR) en Onderdeelcommissies (ODC’s) plaats. De lijsttrekkers van de OR­partijen, Henk Olijhoek (FNV Overheid), Dick de Gilder (CNV Connectief) en Razi Quadir (ProVU), laten weten hoe zij over medezeggenschap denken en wat hun belangrijkste standpunten zijn voor de komende termijn.

WAAROM IS MEDEZEGGENSCHAP BELANGRIJK EN WAAROM HEB JIJ JE KANDIDAAT GESTELD?

Henk: Ik wil in de medezeggenschap werken aan een VU die weer een menselijk gezicht krijgt. De afgelopen jaren zijn daar door de reorganisaties grote gaten in geslagen. Vaak hoor je dat het VU­gevoel verdwenen is. Er is een grote afstand tussen de werkvloer en het management, veel medewerkers ervaren een hoge werkdruk. Dat zijn zaken die de komende jaren moeten worden aangepakt en daar werk ik graag samen met de anderen op de FNV lijst aan mee.

Dick: Medezeggenschap biedt de mogelijkheid ‘checks and balances’ aan te brengen op het organisatiebeleid. Het feit dat College en OR het lang niet altijd eens zijn doet niets af aan het feit dat de

verschillende geledingen uiteindelijk het belang van de VU en het VU­personeel voor ogen hebben. Een persoonlijke overweging is dat ik in mijn naaste omgeving allerlei situaties heb gezien en gehoord van individuen en groepen die buiten hun schuld geraakt worden door – vaak onbedoelde – gevolgen van organisatiebeleid. Als OR­lid wil ik proberen het beleid zodanig te beïnvloeden dat die gevolgen tot een minimum beperkt worden. Dat is ook een belangrijke reden waarom ik in de commissie Personeel en Organisatie zit. Niet om veranderingen tegen te houden, maar om oog te houden voor de mogelijke negatieve gevolgen ervan en die te adresseren voordat het beleid wordt.

Razi: De belangrijkste reden dat ik me kandidaat heb gesteld voor ProVU is dat

ProVU zich met name richt op promovendi en jonge docenten. Hoewel deze groep behoorlijk groot is – het wetenschappelijk personeel (WP) in Nederland bestaat voor meer dan de helft uit academici jonger dan 35 en op de VU is één derde van het WP promovendi – is deze groep ook de meest kwetsbare. Het overgrote merendeel van deze groep heeft immers een tijdelijk contract.

WAT ZIJN DE KERNPUNTEN VOOR DE AANKOMENDE TERMIJN?

Henk: Het lijkt rustiger te worden dan in de jaren die achter ons liggen. Het stof van de reorganisaties is neergedaald.

Het beeld dat je ziet is erg wisselend. Op sommige plekken zijn er verbeteringen te zien maar het algemene beeld is dat er nog veel valt te doen. De OR en

ODC’s kunnen als geen ander signaleren waar correcties nodig zijn. Vooral in het personeelsbeleid moet kritisch gekeken worden waar we nu staan. Ook moeten er stappen worden gezet naar een model voor een democratischer VU. Betrek medewerkers en studenten meer bij beleid en beleidsvorming zodat ze het gevoel hebben dat ze echt bij het reilen en zeilen van de VU betrokken worden en dat er niet voor en over hen wordt beslist.

'DE AANKOMENDE TERMIJN BLIJFT MEDEZEGGENSCHAP EEN BELANGRIJKE FUNCTIE HOUDEN'

Dick: CNV publieke zaak staat voor verantwoordelijkheid voor mens, maat­ schappij en universiteit. De aankomende termijn blijft medezeggenschap een belangrijke functie houden. Sterker nog; verdere democratisering is gewenst bij benoeming van VU­bestuurders. De VU heeft een nieuw, stabieler, VUSAM­verdeel model nodig. CNV publieke zaak wil ook de verlaging van werkdruk verwezenlijken, bij zowel diensten als faculteiten, en er voor zorgen dat vast werk gedaan wordt door vaste mensen. De VU moet vertrouwen op de professionaliteit van eigen medewerkers. Ondersteuning door IT, financiën en studentenondersteuning moet weer robuust worden, geclusterd per gebouw en met aanspreekbare mensen.

Razi: De komende jaren wil ProVU zich gaan richten op een verbetering in het onderzoeksklimaat. Het is van belang dat er afstand genomen wordt van het rendements­ en managementdenken en dat niet de kwantiteit maar juist de kwaliteit van het onderzoek voorop staat.

ProVU wil zich ook inzetten om meer tijdelijke docenten en onderzoekers in vaste dienst te krijgen en wil dat promovendi hun werknemersstatus behouden, zoals wij al bevestigd hebben gekregen in de afgelopen OR­termijn.

Daarnaast moet er tijdens de promotie meer focus komen op carrièreoriëntatie.

ProVU staat ook voor diversiteit.

Vergeleken met andere universiteiten trekt de VU meer studenten en promovendi aan met een migratieachtergrond.

ProVU wil deze diversiteit niet alleen waarborgen, maar ook verder uitbouwen, zodat er bijvoorbeeld ook meer vrouwen en mensen met migratieachtergrond in topposities komen. Het thema internatio­ nalisering heeft ProVU al op de kaart gezet, maar er is nog ruimte voor verbe­ tering in bijvoorbeeld de begeleiding van internationale medewerkers in de universitaire bureaucratische jungle en de

communicatie naar medewerkers toe in het Engels.

KAN DE OR INVLOED UIT OEFENEN OP HET VU BELEID, EN ZO JA, HOE?

Henk: De OR kan en moet invloed uitoefenen op het VU­beleid door kritisch en betrokken naar het beleid te kijken.

Een van de instrumenten die we sinds een paar jaar daarvoor hebben is het instemmingsrecht op de hoofdlijnen van de begroting. Voor een groot deel bepaalt de bijdrage uit Den Haag wat de VU uitgeeft maar binnen deze kaders is er de mogelijkheid om een keuze te maken die de kwaliteit van onderwijs en onderzoek overeind houdt. Dat is passen en meten, maar het is voor 2017 weer gelukt. Af en toe bots je dan met het bestuur maar dat hoort erbij. Er moet iets gebeuren aan het verdelingsmodel VUSAM, dat voor een aantal faculteiten ongunstig uitpakt, waardoor onderwijs onder druk komt te staan. De OR heeft samen met de USR voorgesteld om dat model op een andere manier in te richten zodat er meer stabiliteit ontstaat.

Dick: De OR kan zeker invloed uitoefenen op het VU­beleid, anders was ik er al lang mee gestopt. Er zijn ieder jaar wel enkele spannende momenten waarop we er niet uit lijken te komen met het College van Bestuur (CvB). Dat het uiteindelijk vrijwel altijd toch lukt vind ik een sterk punt, geen zwakte, en is het resultaat van een goede uitwisseling van standpunten. Zo is de discussie over de begroting van de VU twee keer zeer intensief geweest. In beide gevallen zijn we in staat geweest onderwijs en onderzoek te beschermen.

Zonder onze vasthoudendheid zou dat echt niet zijn gebeurd. Datzelfde moeten we ook dit jaar voor elkaar zien te krijgen.

'DE OR KAN ZEKER INVLOED UITOEFENEN OP HET VU-BELEID'

Razi: De OR heeft instemmingsrecht op bepaalde besluiten van het CvB. Denk bijvoorbeeld aan een regeling op gebied van het aanstellings­, ontslag­ of bevorderingsbeleid. De OR volgt de plannen van het CvB kritisch maar denkt tegelijkertijd ook constructief mee.

Daarom zijn deze verkiezingen in mijn ogen dan ook zeer belangrijk; de OR is het inspreekorgaan van de werknemer.

Het is van belang dat de OR een goede afspiegeling is van alle werknemers van de VU. Dit laatste kan alleen gebeuren als zoveel mogelijk werknemers van de VU stemmen.

VERKIEZINGEN ONDERNEMINGSRAAD EN ONDERDEELCOMMISSIES Van 6 tot en met 12 maart 2017 zijn de verkiezingen voor de Ondernemingsraad van de VU en voor de twee onderdeelcommissies waarvan het aantal kandidaten groter is dan het aantal beschikbare zetels.

De onderstaande kandidatenlijsten zijn ingediend (zie ook: www.ondernemingsraadvu.nl/verkiezingen).

In de periode tot en met 26 februari 2017 kan daartegen formeel bezwaar gemaakt worden.

GELDIGE KANDIDATENLIJSTEN ONDERNEMINGSRAAD (21 ZETELS) FNV OVERHEID (LIJSTVERBINDING MET CNV CONNECTIEF) naam m/v faculteit/dienst 1 H.J.M. Olijhoek M C&M 2 J.J.M. Sierag V FEWEB 3 R.E. Vermunt M Bibliotheek 4 I.H.J. Sabelis V FSW 5 J.W. Rebel M IT 6 E.J. Hartstra M SOZ 7 M. Boukabous M Bibliotheek 8 A. Kiss V SOZ 9 D. Pavlopoulos M FSW 10 I. Trakzel V ACTA 11 P. Stol M IT 12 B. Mulder M FCO 13 M.J. Peters M FCO CNV CONNECTIEF (LIJSTVERBINDING MET FNV OVERHEID) naam m/v Faculteit/dienst 1 T.C. de Gilder M FSW 2 G.M.J. van Kampen V SOZ 3 C. van der Kooi M Godgeleerdheid 4 V.A. van Bijlert M Godgeleerdheid 5 M. de Vries V FGB/TO 6 A.J. Overbeeke M Rechtsgeleerdheid 7 P.H.M.P. Roelofsma M FSW 8 E. Dijkstra V Rechtsgeleerdheid 9 J. Hallebeek M Rechtsgeleerdheid 10 S.B. Sinke M FGB 11 G.J. Buijs M FGW 12 T. van Asperen M IT 13 A.J.G.M. van Montfort M FSW 14 J.M. Koppenol M FGW 15 G. Harinck M FGW VRIJE LIJST: PROVU naam 1 H. Quadir 2 D.I. Watchman 3 J.G.M. Lammerts 4 J.J. Dudok 5 D.F. Oostveen 6 E. Plomp 7 H.M.R.A. van Eyghen

m/v M V M M M V M

Faculteit/dienst Godgeleerdheid ACTA FALW FALW Godgeleerdheid FALW FGW

KANDIDATENLIJSTEN ONDERDEELCOMMISSIES (in volgorde van indiening van de lijst)

GELDIGE KANDIDATENLIJST ONDERDEELCOMMISSIE INFORMATIETECHNOLOGIE (9 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 J.W. Rebel M P&I 2 P, Stol M P&I 3 J.D. van Hattem M S&E 4 D.W. van Leeuwen M S&E 5 C. Groot M S&E 6 S. van Bekkum V S&E 7 J.M.P.F. Heinen M FB 8 B. Eftekhari M S&E 9 C.M.A. Willems V FB 10 I.M. Hallie M P&I GELDIGE KANDIDATENLIJST ONDERDEELCOMMISSIE BIBLIOTHEEK (5 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 C. Rink M AMS 2 M.C. de Zwaan M Academic Support 3 N.A. Zoontjes V Publieksdiensten 4 R.H.J. Otten M Academic Support 5 S.D. Oldenkotte V Secretariaat 6 S. Moes V Academic Support

De verkiezingen voor de OR en de onderdeelcommissies van IT en de Bibliotheek worden gehouden van 6 – 12 maart 2017. In deze periode wordt daarvoor een speciale digitale verkiezingspagina opengesteld. In de verkiezingsweek kunt u een stem uitbrengen voor de OR door te surfen naar www.webelect.nl, in te loggen met uw VU-net-id en de kandidaat van uw voorkeur aan te klikken. Dit hoeft niet per se op de VU te gebeuren, maar kan vanaf elke gewenste plek.

De medewerkers van IT en de Bibliotheek kunnen op dezelfde wijze ook een stem voor hun ODC uitbrengen.

De verkiezingsweek opent op 6 maart om 00:01 uur en sluit op 12 maart om 23:59 uur. Alle medewerkers ontvangen op maandag 6 maart een mail met een bericht hierover. Bovendien volgt op woensdag een laatste herinnering.

Uw schriftelijke bezwaren tegen de geldigheid van de kandidatelijsten kunt u tot en met 26 februari 2017 indienen bij de ambtelijk secretaris van de OR. Ondernemingsraad Vrije Universiteit t.a.v. mw.drs. C.G. Jong, ambtelijk secretaris De Boelelaan 1105 Kamer 15A-88 of via de mail: or@vu.nl (ook voor meer informatie of andere vragen rond medezeggenschap)

Voor de lijsten van de onderstaande onderdeelcommis­ sies geldt dat het aantal kandidaten gelijk is aan of kleiner is dan het aantal beschikbare zetels. Voor deze commissies zullen dan ook geen verkiezingen worden georganiseerd. Ook voor deze lijsten geldt dat er tot en met 26 februari 2017 bezwaar kan worden aangetekend tegen de geldigheid ervan. Na de verkiezingsperiode zullen de onderstaande kandidaten worden benoemd in de onderdeelcommissies.

ONDERDEELCOMMISSIE ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE (11 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 C.F.A. van Wesenbeeck V Economics 2 R.H. Oostendorp M Economics 3 D.M. Kunst M Economics 4 I.L. Lindner V Econometrie 5 F.E.J.M. Derksen M ILI 6 A. Opschoor M Finance 7 S. Poelhekke M Regional economics 8 H.R.N. Werkman V Econometrie 9 M. Schoute M Accounting 10 M.M. Rietdijk M M&O 11 S.C. Kronenbitter V M&O ONDERDEELCOMMISSIE BESTUURSZAKEN (5 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 G.H. Breukelaar M BJZ 2 B.J. Roseboom M BBO 3 F. Laghaei M BBO 4 B.M. Zegveld V BBO ONDERDEELCOMMISSIE RECHTSGELEERDHEID (9 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 J. Zwart M Rechtstheorie 2 J.H. Dondorp M Rechtstheorie 3 A.M. de Laaf V Faculteitsbureau 4 A.E. van Rooij V Staatsrecht 5 A.J. Overbeeke M Staatsrecht 6 F.M. Gilligan V Rechtstheorie 7 A. Eleveld V Staatsrecht 8 D.M.A. Bij de Vaate V Staatsrecht 9 M.J. Hornman M Strafrecht ONDERDEELCOMMISSIE GEDRAGS- EN BEWEGINGSWETENSCHAPPEN (13 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 J. van der Kamp M BW 2 L.J.R. Casius M TO3 3 J. Houdijk M BW 4 R.T. Nieuwboer M Bio 5 Q. Helmer V Bio 6 W. Hoogaars M BW 7 A. Belopolsky M Exp & Appl.

M Kl. Neuro 8 A.C. Jaschke 9 M. Praagman V UCGB 10 T. IJmker V BW

Enkele van de ingediende lijsten hebben een (zeer) gering aantal kandidaten. Hiermee is de lijst zelf niet ongeldig, maar de zetels waarop een onderdeelcommissie recht heeft dienen wel voor tenminste twee derde bezet te zijn. Als dat niet zo is verliest de onderdeelcommissie, en daarmee ook de eventuele facultaire GV, haar rechten en bevoegdheden. En kan in sommige gevallen besluitvorming in het gedrang komen.

11 M.A.H. Ilias

V

12 K. Mortier 13 T. Bosma

V V

Ontwikkelings­ pedagogiek Exp & Appl.

UCGB

ONDERDEELCOMMISSIE FINANCE & AUDIT (7 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 F.S. Helmich V Financiën 2 L.L.J. Truijens M Financiën 3 R. Altepost M Financiën 4. M. El Hamdaoui M Projectcontrol ONDERDEELCOMMISSIE GEESTESWETENSCHAPPEN (9 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 W. Elsing V NT2 2 F.D. Huijzendveld M AHA 3 G.J. Boter M AHA 4 J.F. van der Meulen V TLC 5 J.H.G. Bergsma V MWOA 6 J. Lamerichs V TLC GELDIGE KANDIDATENLIJST ONDERDEELCOMMISSIE STUDENT – EN ONDERWIJSZAKEN (9 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 E.J. Hartstra M Griffioen 2 M.J.C. Keijman V CSB 3 A. Bon V IO – CIS 4 L. Barlag M Sport 5 S. Kleijne V SSA 6 B. Overbeek M OKP 7 K.A. Labega V SSA 8 N. Mahnin M SSA 9 P. Steeman M IO ONDERDEELCOMMISSIE SOCIALE WETENSCHAPPEN (9 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 J.W. Ouwerkerk M FSW 2 H. Hovenkamp V FSW 3 E.W. Bal V FSW 4 D. Oegema M FSW 5 B. Slijper M FSW 6 M.T.M. Dijkstra V FSW 7 H. Koerten M FSW 8 M. Hoijtink V FSW

ONDERDEELCOMMISSIE BÈTAWETENSCHAPPEN (15 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 I.H.M. van Stokkum M N&S, Biofysica 2 K.A. Feenstra M INF, bioinformatica 3 M.J.M. van Velzen M Environment & Health 4 P. Gori­Giorgi V S&F, Theor. Chemie 5 J. Hulshof M WIS, Analyse 6 K.M. Ubink V Educ. Office Beta VU 7 J.C. Vos M S&F, Farmacochemie 8 T. Hoekstra V Gezondheidswetenschap 9 Y.J.M. Bollen M Moleculaire Celbiologie 10 H. van der Woerd M IVM ONDERDEELCOMMISSIE C&M (7 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 R. Meijer V Diensten 2 J. Bouwman M Programmering 3 R.M.A. Visser V CMC 4 J. Commandeur M Cluster 1 5 H. Ten Voorde V CMC 6 H. Helleman V CMC ONDERDEELCOMMISSIE HRM-AM (7 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 S.L.E. de Backer V HRM­advies 2 H.J. Hagen V HRM­advies 3 C.J. van der Linden M Arbo & Milieu 4 C. Maas – Emmen V Directie & Staf 5 R.F. Neumann M HRM Servicedesk 6 M.S. Philippo V Arbo & Milieu 7 W.L.M. Windt V Arbo & Milieu ONDERDEELCOMMISSIE FACILITAIRE CAMPUS ORGANISATIE (9 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 B.J. Ottens M Vastgoedbeheer 2 M.A. Botter M Vastgoedbeheer 3 B. Mulder M FCO Services 4 R. van Es M Repro 5 M. Langeveld M Floormanagement 6 H. Leuverink M Realisatiemanagement 7 J. Hogers M CCE ONDERDEELCOMMISSIE GODGELEERDHEID (7 ZETELS) VRIJE LIJST naam m/v afdeling 1 V.A. van Bijlert M Beliefs & Practices 2 M.G.K. van Veen V Texts & Traditions 3 A.W. Zwiep M Texts & Traditions 4 E.C.T. de Jongh M Beliefs & Practices COLOFON COMMISSIE COMMUNICATIE OR SANDRA DE MAESSCHALCK, HENK OLIJHOEK, ESTHER PLOMP, BORIS SLIJPER TEKST HENK OLIJHOEK, DICK DE GILDER, RAZI QUADIR, ESTHER PLOMP, KITTY DE JONG BEELD PETER GERRITSEN VORMGEVING HAAGSBLAUW WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU

@OR_VU

Theater

Eten

That’s Amore RESTAURANT Authentiek Italiaans in het centrum.

SFEER Knus, de verlichting is iets gedimd. Bij binnenkomst vallen de kastjes met Italiaanse wijnen op.

ETEN Voordat we iets bestellen komt de serveerster met een amuse en een mand met broodjes. Mijn tafelpartner en ik beginnen met een voorgerecht van bruschetta met een Italiaanse kaas en daarop tomaatjes geserveerd. Ons plankje is versierd met basilicumblaadjes.

Als hoofdgerecht hebben wij de konijn gekookt in wittewijnsaus, met gegrilde groenten en de trofie met garnalen in zucchini crème.

De opmaak van de gerechten is een lust voor het oog en de smaak is subliem. De verse jus d’orange past er prima bij.

BEDIENING Twee vriendelijke Italiaanse dames die Engels spreken weten alles over de gerechten te vertellen. Het is nogal druk, waardoor de hoofdgerechten ruim een half uur op zich laten wachten, maar ze zijn het waard.

TIP De konijn is mals en zeer op smaak.

AANRADER Absoluut, zeker wanneer je naar een authentieke Italiaan wilt en sfeervol wilt dineren.

PRIJS Gemiddeld. Een hoofdgerecht kost ongeveer 15 euro. Voor 50 euro heb je voor twee personen een gedeeld voorgerecht, ieder een drankje en een hoofdgerecht. Voor een studentenbudget is dit aan de hoge kant, maar zeker de moeite waard.

Gehring & Ketelaars Gehring & Ketelaars Sexiety

(landelijke première) Dinsdag 7 maart Aanvang 20.30 uur Studenten € 11,Medewerkers VU € 13,50 griffioen.vu.nl

S

eks: we doen het op de een of andere manier (bijna) allemaal. Volgens theatermakers Anne Gehring en Vera Ketelaars weten we echter nauwelijks hoe we erover moeten communiceren. Samen met journaliste Gian van Grunsven en trompettist Mark Nieuwenhuis duiken ze vol overgave in de materie en belichten het onderwerp van verrassende kanten.

De voorstelling Sexiety onderzoekt wat seksualiteit is én kan zijn. Monologen, gespeelde scènes en minicolleges wisselen elkaar af in een mix van theater en journalistiek, van fictie en non-fictie. De twee actrices, de journalist en de trompettist delen nieuwe inzichten, vallen over oude patronen, boksen met de heersende normen en schamen zich rot. En bovenal: ze verlangen. Maar naar wat precies?

Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

30

TRATTORIA THAT’S AMORE Vijzelgracht 17 trattoriathatsamore.nl Kristel Jong, derdejaars bachelor rechtsgeleerdheid

FOTO Randy Fokke

Cultuurcentrum Griffioen

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS

Uilensteders

Ik heb een python, haakneusslang en blauwtongskink Kevin Verdel

23 Vijfdejaars biologie Laagbouw

“

Tijdens mijn stage deed ik onderzoek naar seksuele conflicten bij hermafrodieten. Net zoals mensen voelen niet alle slakken zich aangetrokken tot elkaar. Er kan een evolutionaire reden zijn om seks te weigeren: bijvoorbeeld als de slak in kwestie niet groot genoeg is.

Ik bestudeerde de strategieën van slakken om inseminatie te voorkomen.

In mijn onderzoek wonnen de slakken met de mannetjesrol het altijd van de slakken met de vrouwtjesrol. Dat kwam ook doordat ze in de bakjes geen ontsnappingsmogelijkheid hadden.

Zelf heb ik een python, een haakneusslang en een blauwtongskink. Ik ben fan van reptielen. Maar als je de hele dag naar slakken kijkt, ga je die vanzelf ook interessant vinden. Hoewel, als je zes uur lang elke drie minuten moet noteren wat ze doen, dan duurt de dag soms wel lang.

Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in Uilensteders?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 13 — 22 februari 2017

31

Sanne

Lae

FOTO Yvonne Compier

Oost west, nest best

A

Mama

fgelopen weekend vierden we de verjaardag van mijn vader. Bij ons thuis vieren we verjaardagen op dezelfde manier waarop anderen een brakke zondagavond invullen: we nodigen niemand uit, oma nodigt zichzelf uit, we bestellen Thais en trekken een fles wijn open. Ik zit tegenover mijn oma en mijn moeder aan de keukentafel.

Ze zijn over veel dingen verontwaardigd tegenwoordig.

Ze zijn het ook over veel dingen oneens. Nu is mijn moeder kwaad omdat op verjaardagen de vrouwen altijd in de keuken koffie en gebak staan te regelen terwijl de mannen mogen blijven zitten. “Dat willen ze gewoon!” zegt mijn oma, “dat vinden vrouwen leuk!”

“Dat is het probleem!” zegt mijn moeder. “Het is ons aangeleerd dat te denken.”

Toen ik geboren werd, is mijn moeder niet minder gaan werken. Sterker nog: ze is een dag extra gaan werken.

Ze zei dat ze naar de baby in het ledikantje keek, naar die kromme beentjes, die zachte haartjes, uit de roze wolk kwam en dacht: ik wil veel meer dan alleen maar moeder zijn.

En dat werd ze. Dat is ze. Mijn moeder is een held. Niet met een cape, niet met een universitaire graad, maar ze redt wel levens. Mijn moeder is kleuterjuf. Op een school die door sommige sociologen tot ‘zwarte school’ gedoopt zou worden. Mijn moeder is standaard zeurloos aan het overwerken. Ze moet wel. Ze heeft klassen met meer dan 35 kleuters, van wie de helft nog geen woord Nederlands verstaat of spreekt, een kwart een (oorlogs)trauma heeft en de helft onder de armoedegrens leeft. Dus leert ze hen Nederland en Nederlands, wacht op ouders die niet komen opdagen, helpt gezinnen die niet kunnen rondkomen, deelt appels uit, advies en knuffels.

Ik drink van mijn wijn en kijk naar mijn moeder. Ze legt op een rustige toon uit wat Photoshop is. Ik kan toch alleen maar hopen dat ik iets van haar heldendom heb mogen erven. Dat ik later veel meer dan alleen maar moeder ben. Namelijk als mijn moeder.

Sanne Pieters eerstejaars sociologie

32

Lae Schäfer student Comic Design, ArtEZ (Zwolle)

nr 13 — 22 februari 2017

ADVALVAS